TUNEZJA Informacja o stosunkach gospodarczych z Polską

Transkrypt

1 MINISTERSTWO ROZWOJU TUNEZJA Informacja o stosunkach gospodarczych z Polską 1. Podstawowe informacje, sytuacja gospodarcza Republika Tunezyjska miała silną pozycję prezydenta w systemie władzy. Od 1987 r. urząd ten pełnił Zine El Abidine Ben Ali, który po trwających od grudnia 2010 r. krwawych zamieszkach i protestach społecznych, w styczniu 2011 r. odwołał rząd i opuścił kraj. W październiku 2011 r. odbyły się wybory parlamentarne wygrane przez islamską partię An- Nahda 42 % miejsc. W styczniu 2014 r. tunezyjskie Zgromadzenie Konstytucyjne przyjęło nową konstytucję uwaŝaną za jedną z najbardziej demokratycznych w świecie arabskim. Jest ona rezultatem długich negocjacji między zdominowanym przez islamistów rządem a świecką w znacznej mierze opozycją. Pod koniec 2014 r. odbyły się wybory prezydenckie i parlamentarne, w wyniku których prezydentem został wybrany Beji Caid Essebsi. Premier: Habib Essid Minister Spraw Zagranicznych: Khemaies Jhinaoui Minister Rozwoju, Inwestycji i Współpracy M-narodowej: Yassine Ibrahim Minister Przemysłu: Zakaria Hamad Minister Handlu: Mohsen Hassan Ambasador Tunezji w Polsce: Slim Ben Jaâfar Ambasador RP w Tunezji: Iwo Byczewski Graniczy z Algierią i Libią. W latach r. znajdowała się pod protektoratem Francji. Powierzchnia: 163,6 tys. km 2 Ludność: ok. 11 mln mieszkańców Stolica: Tunis (ok. 2 mln). Język oficjalny: arabski, szeroko rozpowszechniony jest takŝe język francuski. Podstawowe bogactwa naturalne: ropa naftowa, gaz ziemny i fosforyty. Ponadto wydobywa się rudy Ŝelaza, cynku, ołowiu, sól z wody morskiej. Rozwinięty jest przemysł chemiczny (nawozy fosforowe, tworzywa sztuczne i farmacja), przemysł rolno-spoŝywczy (gł. olejarski czołowy światowy producent oliwy oraz winiarski), mineralny (cement, cegły i pustaki, płytki ceramiczne), tekstylny, elektromaszynowy (montaŝ samochodów i ich części). Waluta: dinar tunezyjski TND; kurs wymiany 2015 r.: 1 USD = 1,954 TND. PKB: w latach notowano pewne spowolnienie wzrostu gospodarki Tunezji, zaś od 2012 r. obserwowany jest coroczny wzrost PKB (szacowany na poziomie 2,3 % w 2014 r.). Notatkę przygotował: Departament Współpracy Międzynarodowej Ministerstwo Rozwoju kwiecień 2016 r.

2 Struktura wytwarzania produktu krajowego w 2015 r.: rolnictwo 9,9 %, przemysł 29 %, usługi (zwłaszcza turystyka) 61,1 %. Handel zagraniczny 2015 r.: Eksport 14,7 mld USD; główne towary: odzieŝ, tekstylia, produkty rolne, sprzęt mechaniczny, fosforyty i chemikalia, węglowodory, urządzenia elektryczne; partnerzy (2014 r.): Francja (ok. 30 %), Włochy (17 %), Niemcy (11,5 %), Libia (ok. 5,5 %). Import 19,4 mld USD; główne towary: tekstylia, maszyny i wyposaŝenie, węglowodory, chemikalia, Ŝywność; partnerzy (2014 r.): Francja (ok. 20 %), Włochy (19,5 %), Niemcy (8 %), Chiny (5,5 %), Hiszpania ( ok. 5 %), Turcja (ok. 4 %). Bezpośrednie inwestycje zagraniczne: skumulowana wartość BIZ w Tunezji na koniec 2015 r. szacowana jest na 36,4 mld USD. Czołową pozycję pod względem poziomu BIZ zajmuje branŝa energetyczna. Dzięki racjonalnej polityce gospodarczej Tunezja pozostawała do 2010 r. w stanie makroekonomicznej równowagi (z dość niską, kontrolowaną inflacją rzędu 4 5 %, stabilnym kursem dinara, bezpiecznym poziomem deficytu budŝetowego ca 3 %, rosnącymi rezerwami dewizowymi). Lata to okres zastoju gospodarczego kraju, z którym od 2014 r. usiłują uporać się nowe władze. Do głównych słabości gospodarki tunezyjskiej naleŝą wysokie bezrobocie, rosnące zadłuŝenie przedsiębiorstw i ludności, wysoki dług publiczny. Tunezja naleŝy do wielu organizacji międzynarodowych, w tym do: ONZ, Ligi Arabskiej (AL), Unii Afrykańskiej (AU), Światowej Organizacji Handlu (WTO członek załoŝyciel), Międzynarodowego Funduszu Walutowego (IMF), Międzynarodowego Banku Rekonstrukcji i Rozwoju (IBRD), Unii Maghrebu Arabskiego (UMA), Światowej Organizacji Celnej, Wspólnoty Państw Sahelu i Sahary (CEN-SAD). Jest pierwszym państwem śródziemnomorskim, które w 1995 r. zawarło układ stowarzyszeniowy z UE (wszedł w Ŝycie w marcu 1998 r.). Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne gospodarki: Wyszczególnienie * Wzrost PKB (w %) - 1,8 3,7 2,3 2,3 1,0 PKB (PPP, mld USD) 101,7 119,2 123,1 126,0 127,2 PKB per capita (PPP, USD) Stopa inflacji (w %, r.d r.) 3,5 5,9 5,8 4,9 4,7 Stopa bezrobocia (w %) 19,0 18,8 15,8 14,9 15,4 Dług publiczny (% PKB) 45,1 52,3 46,8 50,5 52,6 Dług zagraniczny (w mld USD) 23,2 24,5 26,8 27,7 b/d Rezerwy dewizowe (w mld USD) 8,9 7,4 7,4 7,4 7,2 Eksport (w mld USD) 17,6 17,9 17,1 16,8 14,7 Import (w mld USD) 23,0 23,5 23,0 23,4 19,4 BIZ w Tunezji (mld USD) 1,1 1,1 1,2 1,0 0,9 Inwestycje Tunezji za granicą (mln 285,0 USD)** Źródło: Międzynarodowy Fundusz Walutowy, CIA, African Economic Outlook */ dane szacunkowe **/ wartość skumulowana W raporcie Banku Światowego Doing Business 2016 oceniającym warunki prowadzenia działalności gospodarczej w poszczególnych krajach, Tunezja zajmuje 74. pozycję wśród 189 ujętych w rankingu gospodarek świata. 2

3 2. Ramy prawno-traktatowe współpracy. a) UE Tunezja Umowa Stowarzyszeniowa pomiędzy Unią Europejską a Republiką Tunezyjską, podpisana w 1995 r. i obowiązująca od r., regulująca m.in. relacje ekonomiczne, w tym zasady wymiany handlowej. W październiku 2015 r. UE i Tunezja rozpoczęły negocjacji umowy DCFTA tj. pogłębionej i kompleksowej umowy o wolnym handlu b) Polska - Tunezja (formalnie obowiązujące umowy i porozumienia dwustronne): - Umowa o współpracy w dziedzinie transportu morskiego (2002, obowiązuje od 2004 r.) - Umowa o współpracy w dziedzinie turystyki (weszła w Ŝycie w czerwcu 2000 r.) - Konwencja w/s unikania podwójnego opodatkowania (1993 r.) - Umowa w/s popierania i wzajemnej ochrony inwestycji (1993 r.) - Umowa o współpracy naukowej i technicznej (1961 r.) - Umowa o transporcie lotniczym (1969 r.). 3. Wymiana handlowa Polski z Tunezją Wartość wzajemnych obrotów w 2015 r. wyniosła 326,8 mln USD (wzrost o 1 % w stosunku do 2014 r.), w tym eksport z Polski do Tunezji 118,5 mln USD (spadek o ponad 8 %), zaś import 208,2 mln USD (wzrost o 7,4 %). (w mln USD) * Dynamika % 2015/2014 Eksport 67,2 66,6 108,7 129,3 118,5 91,7 Import 150,8 235,5 140,3 193,9 208,2 107,4 Obroty 218,0 302,1 249,0 323,2 326,8 101,1 Saldo - 83,7-168,9-31,6-64,6-89,7 Źródło: GUS */ dane wstępne NajwaŜniejsze pozycje w polskim eksporcie do Tunezji w 2015 r.: urządzenia mechaniczne i elektryczne (gł. kable, przewody, izolacje, obwody elektryczne, chłodziarki, zmywarki, maszyny drogowe, akumulatory) 45 mln USD, 38 % udział w polskim eksporcie ogółem; wyroby z gumy i tworzyw sztucznych (rury, węŝe, opakowania, artykuły budowlane) 24 mln USD, 20 % udział; środki transportu (samochody cięŝarowe i osobowe, podwozia) 19 mln USD, 16 % udział; aparatura pomiarowa i medyczna - 7 mln USD, 6 % udział; produkty przemysłu chemicznego (gównie. preparaty kosmetyczne, wody toaletowe) 5 mln USD, udział 4 %. Wśród innych znaczących pozycji znalazły się: papier i karton, sery i twarogi oraz meble. Najwięksi eksporterzy: Coroplast Sp. z o.o. (kable i przewody, rury), Volkswagen Poznań, SE Bordnetze Polska (art. z tworzyw sztucznych), Leoni Kabel Polska, Lacroix Electronics, Whirlpool Polska, Maco Productions Polonia (opakowania plastikowe), Hutchinson Poland (tworzywa sztuczne), Volvo Polska, Avon Polska, Sanitec Koło (łączna liczba eksporterów: 396 firm, o49 więcej niŝ w 2014 r.). W polskim imporcie z Tunezji we wcześniejszych latach tradycyjnie dominowały fosforyty, od 2012 r. jednak import ten ze względu na niestabilną sytuację w tunezyjskim zagłębiu wydobywczym Gafsa widocznie się zmniejszał, a w ub. roku całkiem zanikł. 3

4 Największymi pozycjami w imporcie z Tunezji w 2015 r. były: urządzenia mechaniczne i elektryczne (gł. izolowany drut, przewody i kable, aparatura odbiorcza do TV, nośniki danych, silniki elektryczne, obwody) 116,5 mln USD, 56 % udział w polskim imporcie; materiały i wyroby włókiennicze (odzieŝ) 41 mln USD, 20 % udział; obuwie, wyroby skórzane 23,5 mln USD, 11 % udział; aparatura pomiarowa, sprzęt medyczny (gł. narzędzia lekarskie) - 14 mln USD, 7 % udział; wyroby z metali nieszlachetnych (resory samochodowe) 7 mln USD, udział 3 %. Główni importerzy: SE Bordnetze Polska, SagemCom Poland (osprzęt TV, nośniki danych), Maco Productions Polonia, Aida Sp. z o.o. (wyposaŝenie wnętrz), Volkswagen Motor Polska, WISI Automotive Polska, Volkswagen Poznań, Benetton Poland (łączna liczba importerów: 410 firm, o 59 mniej niŝ w 2014 r.). W styczniu 2016 r. wartość dwustronnych obrotów wyniosła 23,8 mln USD (spadek o 20 % w porównaniu z analogicznym okresem 2015 r.), w tym polski eksport 10,2 mln USD (wzrost o blisko 13 %), zaś import z Tunezji 13,7 mln USD (spadek o 34 %). 4. Współpraca inwestycyjno-kapitałowa Współpraca taka pomiędzy Polską a Tunezją w zasadzie jest marginalna. Zarówno Polska, jak i Tunezja są krajami, które starają się pozyskać kapitał i inwestorów zagranicznych. Tunezyjczycy zainteresowani są głównie podejmowaniem przedsięwzięć turystycznych i handlowych w Polsce. Wg ostatnich informacji, w naszym kraju działa ok. 40 przedsięwzięć tunezyjsko-polskich, głównie w branŝy turystyczno-gastronomicznej oraz w wolnych zawodach, a ponadto 2 przedsięwzięcia polsko-tunezyjskie typu joint-venture w Tunezji. Przykłady realizowanej współpracy joint-venture: Krakowska Fabryka Armatur (KFA), firma Tunipol joint-venture z grupą Maspex z Wadowic (produkty instant) oraz firma Besta z Wielkopolski (eksport zwierząt, artykułów weterynaryjnych, środków do pielęgnacji bydła, współpraca z Tunezją w poprawie genetyki zwierząt i inne). 5. Dostęp do rynku W ostatnich latach Ambasada RP w Tunezji nie informowała o istnieniu niekorzystnych warunków w dostępie polskich towarów do rynku tunezyjskiego. Nie występowały szczególne ograniczenia taryfowe, czy teŝ pozataryfowe w handlu z tym krajem, wręcz przeciwnie, począwszy od 1996 r. miała miejsce coroczna redukcja i stopniowa likwidacja ceł importowych dotycząca krajów członkowskich UE w zakresie artykułów przemysłowych i rolnych, przewidziana w Układzie Stowarzyszeniowym UE Tunezja. W rezultacie, od stycznia 2008 r. obowiązują 0 stawki celne na towary przemysłowe importowane do Tunezji. 6. Potencjalne dziedziny współpracy Istnieje moŝliwość rozwoju polskiego eksportu dóbr inwestycyjnych, którego importerami będą firmy niepaństwowe, jak eksport urządzeń odlewniczych, urządzeń do wytwarzania energii odnawialnej, materiałów i instalacji dla branŝy budowlanej, wyrobów stalowych, sprzętu rybackiego i innych (import wówczas nie odbywa się drogą przetargów). Ponadto, rysują się szanse na zwiększenie eksportu polskich produktów chemii organicznej i nieorganicznej, mebli i wyposaŝenia hotelowego, sprzętu medycznego, armatury, wyrobów przemysłu szklarskiego, drewna. DuŜy potencjał istnieje równieŝ w zakresie eksportu towarów rolno-spoŝywczych (m.in. zbóŝ). 4

5 Ambasada RP w Tunisie czyni teŝ starania, aby sfinalizować procedurę uzgodnień certyfikatów weterynaryjnych w odniesieniu do eksportu z Polski bydła Ŝywego, mięsa wołowego i drobiu. 7. Utworzenie Tunezyjsko-Polskiej Izby Przemysłowo-Handlowej 21 października 2011 r. oficjalnie zainaugurowano działalność Tunezyjsko-Polskiej Izby Przemysłowo-Handlowej (w skład Izby weszło 12 podmiotów zajmujących się handlem, drobną produkcją oraz turystyką; jest to pierwsza instytucja tego typu zatwierdzona przez władze RT po rewolucji 14 stycznia 2011 r.). W grudniu 2013 r. Polskę odwiedziła grupa tunezyjskich przedsiębiorców, a w marcu 2014 r. w Tunezji przebywała misja gospodarcza zorganizowana przez PAIiIZ wspólnie z makroregionem Polska Wschodnia (firmy z sektora rolno-spoŝywczego, maszynowego i meblarskiego). 8. Placówki dyplomatyczne Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Tunezji adres: Le Grand Boulevard de la Corniche, 2045 Les Berges du Lac II, TUNIS tel.: (00216) ; ; ; faks: (00216) tunis.amb.sekretariat@msz.gov.pl Strona internetowa: Ambasada Republiki Tunezyjskiej w Polsce adres: ul. Myśliwiecka 14, Warszawa tel.: (0048) , , fax: (0048) at.varsovie@ambtun.pl 5