Samorządowe Przedszkole w Turce RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ ROK SZKOLNY 2013/2014 WYMAGANIE: DZIECI SĄ AKTYWNE

Transkrypt

1 Samorządowe Przedszkole w Turce RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ ROK SZKOLNY 2013/2014 WYMAGANIE: DZIECI SĄ AKTYWNE Turka 2013/2014

2 Opis ewaluowanego przedsięwzięcia Dzieci są aktywne. Sprawdzenie czy dzieci są wdrażane do samodzielności i aktywności na rzecz własnego rozwoju poprzez chętne uczestnictwo w zajęciach. Przystępując do projektu ewaluacji naszym celem było uzyskanie informacji na temat wdrażania do samodzielności i aktywności dzieci na rzecz własnego rozwoju poprzez uczestnictwo w zajęciach. W naszych badaniach dobraliśmy takie metody, które pozwoliły na skuteczne przeprowadzenie badań i dotarcie do źródła danych, które były niezbędne w celu uzyskania przez nas wyników, na podstawie, których zostały wyciągnięte istotne wnioski dotyczące samodzielności i aktywności dzieci na rzecz własnego rozwoju. Celem przeprowadzonej ewaluacji było zebranie danych umożliwiających doskonalenie działań służących poprawie organizacji, form i metod pracy na zajęciach edukacyjno wychowawczo opiekuńczych i pozyskiwanie informacji o formach aktywności realizowanych w przedszkolu oraz rozwijanie metod służących aktywności i samodzielności dzieci oraz uzyskanie odpowiedzi na kluczowe pytania: 1. Czy dzieci chętnie uczestniczą w zajęciach prowadzonych w przedszkolu? 2. Czy dzieci są zaangażowane podczas zajęć? 3. Jakie działania podejmują nauczyciele, by dzieci były aktywne? 4. Które sytuacje pobytu dziecka w przedszkolu sprzyjają wyzwalaniu się jego aktywności? 5. Czy organizowane przez nauczycieli działania edukacyjne sprzyjają rozwijaniu u dzieci samodzielności? 6. Czy dzieci są wdrażane do samoobsługi? 7. Czy wyposażenie przedszkola uwzględnia możliwości rozwojowe dzieci? 2

3 Kryteria ewaluacji: TRAFNOŚĆ: stosowania form i metod pracy w aktywizowaniu dzieci. TRAFNOŚĆ: doboru sytuacji sprzyjających nabywaniu samodzielności przez dzieci. AKCEPTOWALNOŚĆ: proponowanych form aktywności przez dzieci. MOŻLIWOŚCI przedszkola w zwiększaniu aktywności dzieci. POWSZECHNOŚĆ Oferta zajęć jest dostępna dla wszystkich. UŻYTECZNOŚĆ Prowadzone są zajęcia zgodnie z potrzebami dzieci. Współpraca z rodzicami w zakresie poszerzania oferty edukacyjnej w przedszkolu. CELOWOŚĆ: Realizowane działania wpływają na podniesienie efektów kształcenia. ADEKWATNOŚĆ Zajęcia oferowane dzieciom odpowiadają ich zainteresowaniom i potrzebom. W naszych badaniach posłużyliśmy się następującymi metodami: Metodą ankietowania, gdzie źródło danych stanowili rodzice Samorządowego Przedszkola w Turce oraz nauczyciele tam pracujący. Metodą analizy dokumentów, gdzie źródłem danych były dzienniki zajęć wychowania przedszkolnego, plany pracy dydaktyczno -wychowawczej, protokoły zebrań Rady Pedagogicznej, dokumenty dotyczące obserwacji czynności samoobsługowych dzieci (karty obserwacji), dyplomy z konkursów oraz zaświadczenia i wyróżnienia, listy dzieci uczęszczających na zajęcia dodatkowe, protokoły z posiedzeń przedszkolnego zespołu przedmiotowego Metodą obserwacji, gdzie źródłem danych były dzieci obserwowane przez nauczycieli. 3

4 Wyniki badania Analiza dokumentacji przedszkolnej oraz ankiet przeprowadzonych przez zespół ewaluacyjny, pozwoliła uzyskać następujące dane: Analiza dokumentacji wykazała zgodność realizacji założeń Podstawy Programowej i Programu dydaktyczno-wychowawczego przyjętego na placówce z realizacją dotychczasowych zajęć i stosowanych metod nauczania pod kątem wpływu na aktywność dzieci na zajęciach. Bogactwo zebranych dyplomów, wyróżnień za udział w konkursach recytatorskich, plastycznych potwierdza, że realizacja dotychczasowych zajęć i stosowanych metod nauczania pod kątem wpływu na aktywność dzieci na zajęciach przynosi wymierne efekty. Po zapoznaniu się z dokumentacją można stwierdzić także: - nauczyciele zostali poinformowani o rozpoczęciu przeprowadzanej ewaluacji na temat wdrażania do samodzielności i aktywności dzieci na rzecz własnego rozwoju poprzez chętne uczestnictwo w zajęciach. - w każdej grupie wiekowej zwraca się uwaga na aktywność dzieci oraz przydzielane są nauczycielom zadania. - podsumowywana jest praca z dziećmi w każdej grupie wiekowe jak również współpraca z rodzicami. - Dyrektor przekazuje informacje nauczycielom z zebrań w Urzędzie Gminy. - wyciągane są wnioski do dalszej pracy. Analiza planów pracy dydaktyczno wychowawczej. Po przeanalizowaniu wszystkich planów w roku szkolnym 2013/2014 można zauważyć, że: plany podzielone są na 11 godzin, posiadają treści programowe dostosowane do wieku dzieci, we wszystkich zawarta jest podstawa programowa, każdy plan zawiera odpowiednio zagospodarowany czas w rozliczeniu tygodniowym, wszystkie plany zatwierdza Dyrektor na początku roku szkolnego. 4

5 Analiza dzienników we wszystkich grupach. Po przeanalizowaniu wszystkich dzienników można zauważyć, że: zawierają obecności dzieci, dane personalne każdego dziecka oraz treści zawarte zgodnie z podstawą programową. Zapis realizowanych zajęć każdego dnia skupia się na podstawie programowej wychowania przedszkolnego opisując proces wspomagania rozwoju i edukacji dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym. Można zauważyć również, iż odnotowane są informacje o czynnościach samoobsługowych związanych z czynnościami higienicznymi, poprawnym zachowaniem się podczas posiłków. Także znajdują się zapisy na temat samodzielnego rozbierania się i ubierania oraz utrzymywaniu porządku w sali. Analiza protokołów posiedzeń przedszkolnego zespołu przedszkolnego Celem tej analizy jest poznanie, jakie informacje zostały przekazane nauczycielom przez dyrektora dotyczące ewaluacji wewnętrznej w Samorządowym Przedszkolu w Turce oraz jakie działania podjęli nauczyciele w celu zwiększenia aktywności dzieci. Analiza udziału dzieci w konkursach. Po zapoznaniu się ze zgromadzonymi dyplomami i wyróżnieniami można śmiało stwierdzić, że dzieci w naszej placówce niezależnie od wieku chętnie biorą udział w konkursach różnego typu i na różnych szczeblach. Analiza udziału dzieci w zajęciach dodatkowych. Na podstawie analizy listy dzieci uczęszczających na zajęcia dodatkowe - taniec, logopedia można zauważyć, że ponad połowa dzieci w placówce uczęszcza na te zajęcia. Analiza kart obserwacji dotyczących czynności samoobsługowych dzieci 3-, 4-letnich. Analizując arkusze obserwacji można stwierdzić, że dzieci bardzo dobrze radzą sobie w czynnościach samoobsługowych. Większość dzieci sama się rozbiera, ale podczas ubierania się i zakładania butów potrzebują pomocy ze strony osoby dorosłej. 5

6 Wszystkie dzieci doskonale radzą sobie podczas czynności sanitarno higienicznych. Dzieci samodzielnie jedzą oraz doskonale posługują się łyżką i widelcem. Podopieczni rozumieją potrzebę sprzątania zabawek po zakończonej zabawie. Analiza arkuszy obserwacji gotowości szkolnej (diagnoza wstępna) pod kątem samodzielności dzieci 5 6 letnich. Analizując arkusze obserwacji, w których dzieci zostały przebadane pod kątem: sprawnego ubierania się, samodzielnego radzenia sobie z trudnościami, zapamiętywaniem i wykonywaniem poleceń, wykazywaniem inicjatywy, doprowadzania zadań do końca i w razie konieczności poprawy, naśladowania pozytywnych zachowań oraz umiejętności radzenia sobie bez pomocy nauczyciela. Można stwierdzić, że większość badanych dzieci osiągnęło wysoki stopień, opanowania wyżej wymienionych obszarów. Analiza wywiadu dyrektora z nauczycielami Wyniki przeprowadzonej rozmowy wykazały, że poniższe zachowania dziecka świadczą o aktywności w przedszkolu. Nauczycielki wymieniły: Przejawy aktywności dziecka Bierze udział w zajęciach edukacyjnych Bierze udział w formach teatralnych Organizuje sobie zabawę Przewodzi w zabawie Zadaje pytania Działania podejmowane w przedszkolu w celu zwiększenia aktywności dziecka - ciekawe formy i metody zajęć edukacyjnych - atrakcyjność zajęć - pomysłowe środki dydaktyczne - zachęta nauczyciela oraz jego stosunek do możliwości rozwojowych dziecka - organizowanie uroczystości - dostępność ciekawych zabawek - tworzenie atrakcyjnych kącików tematycznych - organizowanie form zabaw grupowych - zabawy swobodne z podziałem na role - chętne udzielanie odpowiedzi na każde pytanie - stwarzanie sytuacji rozmów z nauczycielem - aktywne metody pracy prowokujące do myślenia, wymagające wspólnego szukania odpowiedzi 6

7 Współdziała z innymi dziećmi - wprowadzenie Kodeksu Przedszkolaka - organizacja i zachęcanie do zabaw w grupie - organizacja zajęć z podziałem na grupy Współpracuje z nauczycielem - otwartość na pomysły dzieci - praca indywidualna - zaufanie do nauczyciela - miła atmosfera i przyjazny stosunek Wypełnia dyżury - pochwały, nagrody - ustalanie dyżurów - znaczki dyżurnych Chętnie wykonuje zadania podczas zajęć Samodzielnie zadania Pomaga innym wykonuje - ciekawe zadania, proste komunikaty - pochwały, nagrody - umieszczanie prac na wystawie - zadania dostosowane do możliwości dziecka - stopniowanie trudności - motywowanie do podejmowania działań - zachęta, pochwała - wzór nauczyciela - wzory literackie - pochwały - rozmowy, pogadanki - zachęcanie do niesienia pomocy Obserwacje zajęć prowadzonych przez nauczycieli oraz innych czynności prowadzonych z dziećmi. Obserwacja zajęć prowadzonych przez nauczycieli dostarczają spostrzeżeń, że dzieci aktywnie w nich uczestniczą. Aktywność dzieci uzależniona jest od rodzaju zajęć i zastosowanych metod pracy. Bardzo chętnie uczestniczą z zajęciach ruchowych, muzycznych, plastycznych. Aktywnością wykazują się dzieci także podczas zajęć rytmiczno muzycznych. Dzieci są zachęcane do samodzielności w działaniach ukierunkowanych na ich rozwój i chętnie uczestniczą w zajęciach prowadzonych w przedszkolu, zarówno w ofercie podstawowej, jak i w ofercie dodatkowej. Dzieci mają możliwość uczestniczenia we wszystkich zajęciach. Dzięki systematycznej pracy nauczycieli z wychowankami dzieci są bardziej samodzielne, dużo rzeczy robią same. Są zachęcane przez nauczycieli do samodzielnego rozwijania się oraz wykonywania czynności samoobsługowych i higienicznych. W przedszkolu cały czas pracuje się nad rozwojem dzieci ich samodzielności w samoobsłudze (czego nie robi się w domu rodzinnym), duży nacisk kładzie się na bezpośrednie kontakty i 7

8 samodzielne działanie, kształtowanie nawyków samodzielności w typowych sytuacjach (czynności w łazience, w szatni, podczas posiłków i zajęć). Ankieta pisemna dla rodziców Analiza przeprowadzonych ankiet pisemnych dla rodziców pozwoliła nam pozyskać informacje o tym w jakim stopniu i z jakim zaangażowaniem ich dzieci biorą udział w różnorodnych zajęciach organizowanych na terenie naszego przedszkola. W przeprowadzonych ankietach wzięło udział 80% ogółu rodziców, których dzieci uczęszczają do naszej placówki. 1. Z analizy przeprowadzonych ankiet już na wstępie wynika, że dzieci bardzo chętnie uczęszczają do naszego przedszkola, co potwierdza aż 70% ankietowanych. (wykres nr 1). Dla niektórych dzieci przebywanie w nowym otoczeniu przez wiele godzin sprawia, że pojawiają się inne jakościowe przeżycia, związane zarówno z chwilami radosnymi jak i niekiedy dla nich trudnymi. Może dlatego zdaniem 30% rodziców ich dziecko raczej chętnie chodzi do przedszkola. Wynika to z indywidualnych cech każdego dziecka, ich różnego poziomu rozwoju umysłowego, ruchowego, a przede wszystkim społecznego. Tylko 10% ankietowanych odpowiedziało, że raczej nie. Nie było odpowiedzi zdecydowanie nie, ani braku odpowiedzi. Wykres 1. Czy Państwa zdaniem dziecko chętnie chodzi do naszego przedszkola? 0% 0% 10% 20% 70% Zdecydowanie TAK Raczej TAK Raczej NIE Zdecydowanie NIE Brak odpowiedzi 8

9 2. Chętne przebywanie dziecka w przedszkolu według rodziców zależy od: - miłej atmosfery 42 odpowiedzi - kolegów i koleżanek 37 odpowiedzi - rodzaju zajęć w przedszkolu 25 odpowiedzi - wychowawcy 35 odpowiedzi - zabaw organizowanych w przedszkolu 28 odpowiedzi 3. Z dalszej analizy zebranych danych wynika, że 58% rodziców potwierdza, że ich dziecko chętnie opowiada o tym co robiło w czasie zajęć, 38% rodziców zaznacza, że zdarza się to czasami, a tylko 4% uważa, że dziecko niechętnie opowiada o spędzonym w przedszkolu dniu. (wykres nr 2). Wykres 2. Czy Państwa zdaniem dziecko chętnie opowiada o tym, co robiło w czasie zajęć? 4% 38% 58% tak czasami nie Poddając analizie te dane i mając na uwadze fakt, że każde z dzieci jest inne, inaczej ukształtowane przez swoje dotychczasowe życie, uważamy, że jest to dla nas nauczycieli wynik dobry. Przecież to, czy dziecko chętnie opowiada o tym, co robiło w czasie zajęć w przedszkolu, zależy od wielu czynników m.in. wieku dziecka, jego zainteresowań, samopoczucia w danym dniu, relacji z rodzicami itp. Bez wątpienia pozostaje jednak fakt, że z dzieckiem trzeba rozmawiać, trzeba poświęcać mu dużo czasu, prowokować do stawiania pytań i wspólnie szukać na nie odpowiedzi. 9

10 Niestety w dzisiejszych zabieganych czasach rodzice sami przyznają, że nie zawsze starcza im na to chęci i wytrwałości. Dlatego też, to nauczyciel realizujący program, powinien aktywizować dziecko tak, aby doskonaliło ono swoje umiejętności w toku proponowanych zabaw i innych działań, aby umiało się dzielić z innymi swoimi przeżyciami. 4. Zdaniem 65% rodziców dzieci zawsze okazują zadowolenie z pobytu w przedszkolu, u 35% dzieci ma to miejsce czasami. Odpowiedzi Nie nie udzielił żaden respondent (wykres nr 3). Wykres 3. Czy dziecko okazuje zadowolenie z pobytu w przedszkolu? 0% 35% tak czasami nie 65% 5. Najczęściej udzielanymi odpowiedziami na to pytanie jest: opowiada o zajęciach, opowiada o wykonanych zadaniach, śpiewa, recytuje wiersze, przynosi prace plastyczne, mówi, że nie chce wracać do domu, czuje się dumne i doceniane. zajęć: 6. Ankietowani rodzice odpowiedzieli, że dzieci najbardziej zadowolone są z - zabawy przy muzyce 30 odpowiedzi - zabawy edukacyjne 37 odpowiedzi 10

11 - zajęcia plastyczne 33 odpowiedzi - zabawy ruchowe 42 odpowiedzi - matematyka 3 odpowiedzi - nauka wierszyków 28 odpowiedzi - zajęcia taneczne 23 odpowiedzi 7. Zdaniem aż 96% rodziców przedszkole stwarza dziecku warunki do poszerzania jego wiedzy i nabycia nowych umiejętności (wykres 4). Cieszy nas taka opinia i powołując się na nasze wieloletnie doświadczenie pedagogiczne możemy stwierdzić, że wszelkie działania jakie podejmujemy w trosce o dobro dziecka i jego rytmiczny rozwój, opieramy na przemyślanych zadaniach wykorzystując naturalny potencjał dzieci. Stwarzamy warunki umożliwiające zdobywanie przez nie nowych doświadczeń, wiedzy i umiejętności. Nasze działania w dużej mierze odbywają się we współpracy z rodzicami, którzy na co dzień dostrzegają, że ich dzieci mają w przedszkolu zapewnione poczucie bezpieczeństwa, oraz miłą i przyjemną atmosferę. Tylko 4% rodziców udzieliło odpowiedzi czasami. Nie było odpowiedzi Nie. Wykres 4. Czy Państwa zdaniem przedszkole stwarza dziecku warunki do poszerzania jego wiedzy i nabycia nowych umiejetności? 4% 0% tak czasami nie 96% 11

12 8. Większość rodziców uważa, że przedszkole wpaja dziecku odwagę i wiarę we własne możliwości (wykres nr 5). To ważne, że tak jesteśmy postrzegani. Wiemy bowiem, jak dużą rolę w pracy z dzieckiem odgrywa motywacja do dalszego działania, jak ważne jest kształtowanie poczucie jego własnej wartości. Wykres 5. Czy Państwa zdaniem przedszkole wpaja dziecku odwagę i wiarę we własne możliwości? 4% 19% tak czasami nie 77% 9. Zdaniem 89% rodziców, dzieci w naszym przedszkolu są zachęcane do aktywności w czasie zajęć (wykres nr 6). Wzmocnienia pozytywne jakie kierujemy w stosunku do dzieci np. ( pochwały, nagrody, znaczki), są widoczne dla rodziców, którzy wiedzą też efekty naszej codziennej pracy z dziećmi np. podczas uroczystości przedszkolnych, zajęć otwartych, rozmów indywidualnych, czy wystawy prac dziecięcych itp. Żaden z ankietowanych rodziców nie wątpi, że podejmujemy kroki mające na celu zachęcanie dzieci do aktywności podczas zajęć, a tylko niespełna 11% uważa, że robimy to czasami. Cieszymy się, że darzą nas takim zaufaniem i postaramy się wzmocnić nasze działania tak, aby były jeszcze bardziej efektywne. 12

13 Wykres 6. Czy Państwa zdaniem dzieci w przedszkolu są zachęcane do aktywności w czasie zajęć? 0% 11% tak czasami nie 89% 10. Aż 83% rodziców uważa, że nasze przedszkole stwarza warunki do rozwoju zdolności artystycznych dzieci (wykres nr 7). Podejmowane w przedszkolu działania odzwierciedlają założenia koncepcji pracy przedszkola, która jest znana i akceptowana przez rodziców. Wprowadzamy dzieci w świat wartości artystycznych, poprzez dodatkowe zajęcia z zakresu muzyki, tańca, oraz małych form teatralnych i plastycznych. Co roku bierzemy udział w różnorodnych konkursach i przeglądach, gdzie otrzymujemy znaczące nagrody i wyróżnienia. Są one eksponowane w holu przedszkola, dzięki czemu rodzice na bieżąco śledzą osiągnięcia swoich dzieci i innych wychowanków przedszkola. Wykres 7. Czy Państwa zdaniem nasze przedszkole stwarza warunki do rozwoju zdolności artystycznych dzieci? 3% 14% 83% tak czasami nie 13

14 11. Zdaniem większości ankietowanych rodziców ich dziecko może rozwijać swoje zainteresowania na zajęciach dodatkowych organizowanych w przedszkolu (wykres nr 8). Dzieci bardzo licznie i chętnie uczestniczą w zajęciach z tańca. Ponadto nauczyciele wykorzystując określone predyspozycje i zainteresowania wybranych dzieci prowadzą zajęcia rytmiczno taneczne, teatralne i plastyczne. Każda z tych form cieszy się dużą popularnością wśród dzieci, które bardzo chętnie i aktywnie w nich uczestniczą. Analizując dane z wykresu warto jednak zaznaczyć, że 22% rodziców sądzi, że ich dziecko tylko czasami może rozwijać swoje zainteresowania w przedszkolu, a 3% ankietowanych uważa, że nie jest to w ogóle możliwe. Wykres 8. Czy Państwa zdaniem dziecko może rozwijać swoje zainteresowania na zajęciach dodatkowych organizowanych w przedszkolu? 3% 22% tak czasami nie 75% 12. Tylko dla 10% rodziców oferta zajęć dodatkowych proponowanych przez przedszkole wydaje się być wystarczająca i udzieliła odpowiedzi Raczej TAK (wykres nr 9). Jednak 90% ankietowanych wyraża swoje niezadowolenie udzielając odpowiedzi Raczej NIE i Zdecydowanie NIE, wskazując swoje propozycje np. basen, śpiew, języki obce, czy nauka gry na instrumencie. Są to jednak pojedyncze głosy i trudno przewidzieć, jakim zainteresowaniem, cieszyłyby się takie zajęcia, tym 14

15 bardziej że prawdopodobnie byłyby one płatne. Z rozmów z rodzicami wiemy, że niektóre dzieci uczęszczają już prywatnie na podobne zajęcia prowadzone w innych instytucjach. Dodatkowo ankietowani proponują spotkania z osobami reprezentującymi różne zawody związane z kulturą, oraz wskazują na organizację większej ilości wyjść do różnych instytucji kulturalnych. Wykres 9. Czy oferta zajęć dodatkowych w przedszkolu wydaje się Państwu wystarczająca? 0% 0 0% 20% 10% Zdecydowanie TAK Raczej TAK Raczej NIE Zdecydowanie NIE Brak odpowiedzi 70% % ankietowanych rodziców odpowiedziało, że dziecko potrafi wykonywać czynności samoobsługowe takie jak: - samodzielnie ubierać się i rozbierać - poprawnie trzymać łyżkę i widelec - myć ręce, zęby i twarz 14. Prawie wszyscy rodzice zgodnie stwierdzili, że uczęszczanie dziecka do przedszkola wpłynęło na przyrost umiejętności samoobsługowych i zwiększenie samodzielności u dziecka, tylko 2 osoby udzieliły odpowiedzi Nie. 15

16 15. Rodzice wymienili, iż najwięcej problemów samoobsługowych stwarza dziecku: wiązanie butów, zakładanie skarpetek, zakładanie kurtek, zapinanie guzików, związywanie włosów. 16. Problemem z którym coraz częściej borykają się nauczyciele jest nieregularne uczęszczanie dzieci do przedszkola. 20% ankietowanych rodziców przyznaje, że ich dziecko często opuszcza zajęcia przedszkolne, 39% twierdzi, że tylko czasami, a 41% rodziców uważa, że ich dziecko nie opuszcza często zajęć przedszkolnych (wykres nr 10). Wykres 10. Czy Państwa dziecko często opuszcza zajęcia przedszkolne? 20% 41% tak czasami nie 39% Reasumując frekwencja dzieci w przedszkolu w ostatnim czasie jest naprawdę niska. Jako przyczyny nieobecności dziecka w przedszkolu rodzice podają przede wszystkim chorobę dziecka, urlopy i wyjazdy rodziców, czy też wizyty u specjalistów. Kilkoro rodziców wskazało też na problem przyprowadzania chorych dzieci do przedszkola, które zarażają innych. Wyniki Prezentowane wyniki są próbą odpowiedzi na pytania, które postawiliśmy projektując ewaluację, a mianowicie, w jakim stopniu dzieci są wdrażane do samodzielności i aktywności? 16

17 Jak wynika z przeprowadzonych obserwacji, a także wywiadów z rodzicami, nauczycielami i dyrektorem można stwierdzić, że dzieci w przedszkolu są zachęcane do samodzielności w podejmowaniu różnorodnych działań na rzecz własnego rozwoju. Zdaniem nauczycieli uczestniczących w badaniu najistotniejszymi czynnikami mającymi wpływ na aktywność dziecka w przedszkolu są: sposoby prowadzenia zajęć przez nauczycieli, preferencje dziecka do wykonania określonych czynności, uzdolnienia dziecka w danym kierunku, relacja dziecka z nauczycielem, relacje dziecka z innymi dziećmi. Według nauczycieli działaniami stwarzającymi dzieciom możliwości do wykazywania się aktywnością w przedszkolu są: stosowanie odpowiednich metod pracy (pedagogiki zabawy, metod twórczych, aktywizujących), organizowanie uroczystości oraz przedstawień, właściwe wyposażanie w pomoce dydaktyczne, wspomaganie rozwoju zainteresowań dzieci, umacnianie wiary we własne siły, budzenie dbałości o salę przedszkolną, organizowanie zajęć dostosowanych do poziom rozwoju dziecka, zachęcanie dzieci do czynności samoobsługowych. Zdaniem badanych rodziców nauczyciele zachęcają dzieci do aktywności i samodzielności poprzez ciekawe zajęcia dostosowane do ich potrzeb i możliwości. Przedszkolaki uczą się samodzielnego ubierania i rozbierania, spożywania posiłków, sprzątania po zabawie i współdziałania w grupie. Cenne dla rodziców jest również to, że podczas pobytu dziecka w przedszkolu jest ono poddawane obserwacji i rodzice otrzymują pełną informację na temat jego możliwości. Rodzice uzyskują informację jak ukierunkować wspomaganie rozwoju dziecka i na co zwrócić szczególną uwagę. Dzieci chętnie uczestniczą w zajęciach prowadzonych w przedszkolu, co potwierdzili prawie wszyscy respondenci. Aktywizująco wpływa na dzieci integrowanie treści z różnych obszarów programowych, rozwijanie wyobraźni dziecka, wzbogacanie mowy, umacnianie wiary we własne siły, wskazywanie mocnych stron. Dzieci zachęcane są do działań indywidualnych i grupowych, do różnych działań na forum przedszkola, ale także środowiska, udziału w różnego rodzaju konkursach, olimpiadach, imprezach sportowych i rodzinnych, o czym świadczą zdobyte wyróżnienia, dyplomy oraz nagrody. Dzieci również są motywowane do samodzielności w zakresie samoobsługi i czynności higienicznych. 17

18 Ankietowani rodzice mówią, że dzieci chętnie uczęszczają do przedszkola i okazują zadowolenie z pobytu w naszym przedszkolu. Dzieci swoje zadowolenie okazują poprzez ogromny entuzjazm w drodze do domu, śpiew i recytowanie wierszy, opowiadanie o tym co się nauczyło nowego w przedszkolu, a także szczegółowym opowiadaniem co się wydarzyło w przedszkolu. Cały dzień pobytu dziecka w przedszkolu sprzyja jego aktywności. Nauczyciele dostarczają dzieciom wielu bodźców, stymulują jego aktywność poprzez stosowanie różnorodnych metod pracy. Dużą aktywność dzieci wykazują w nawiązywaniu kontaktów z rówieśnikami i dorosłymi na terenie przedszkola, wiele działań podejmują z własnej inicjatywy. Najbardziej ulubiona formą aktywności podejmowaną przez wszystkie dzieci jest spontaniczna i swobodna zabawa, następnie bardzo preferowane przez dzieci są zainteresowania sztuką muzyczną, plastyczną oraz ruchową. Najbardziej preferowane przez dzieci są metody czynne, w których same podejmują działanie, zaspokajają ciekawość oraz odkrywają. Według rodziców dzieci okazują ogromne zadowolenie z uczęszczania do naszego przedszkola. 18

19 Rezultaty ewaluacji wewnętrznej i wnioski do dalszej pracy. Przeprowadzona w Samorządowym Przedszkolu w Turce w roku szkolnym 2013/2014 ewaluacja dotycząca pozyskiwania informacji na temat aktywności dzieci miała na celu sprawdzenie, czy dzieci są wdrażane do samodzielności i aktywności na rzecz własnego rozwoju poprzez chętne uczestnictwo w zajęciach. Na podstawie ankiet skierowanych do rodziców i rozmów z nauczycielami oraz analizy dokumentacji można stwierdzić, że dzieci chętnie uczestniczą w zajęciach i zabawach prowadzonych na terenie przedszkola oraz to, że prowadzone zajęcia i zabawy w pozytywny sposób wpływają na wzrost ich aktywności. Przedszkolaki chętnie uczestniczą zarówno w zajęciach obowiązkowych, a także w tych oferowanych przez placówkę zajęciach dodatkowych. Stopień aktywności dziecka w przedszkolu zależy nie tylko od indywidualnego temperamentu wychowanka, duży wpływ na tę aktywność ma postawa i styl pracy nauczyciela. Aby dzieci potrafiły aktywnie działać na rzecz własnego rozwoju nauczyciele muszą efektywnie zachęcać je do udziału w zajęciach oraz przedsięwzięciach organizowanych na terenie placówki. Sformułowanie odpowiedzi na pytania: 1. Które metody i formy pracy wpływają aktywizująco na dzieci? Na podstawie analizy arkuszy obserwacji, ankiet, nauczyciele tworzą warunki do aktywności dzieci poprzez: integrowanie treści z różnych obszarów programowych, wspomaganie rozwoju zainteresowań dzieci, zachęcanie do działania, wskazywanie mocnych stron dziecka, uwzględnianie indywidualnych możliwości i zainteresowań dzieci, tworzenie radosnej atmosfery w grupie. 2. Które sytuacje pobytu dziecka w przedszkolu sprzyjają wyzwalaniu jego aktywności? Dzieci wykazują się aktywnością w zakresie: spontanicznej, swobodnej zabawy, 19

20 samoobsługi i czynności higienicznych, nawiązywania kontaktów z rówieśnikami i dorosłymi, podejmowania działania z własnej inicjatywy, udziału w zajęciach dydaktycznych. 3. Jakie formy aktywności preferowane są przez dzieci? Dzieci najchętniej biorą udział w zajęciach: plastycznych, muzycznych, zabawach dowolnych oraz organizowanych przez nauczyciela, zajęciach dydaktycznych. 4. Jakie sytuacje edukacyjne organizowane przez nauczycieli sprzyjają rozwijaniu u dzieci samodzielności? Nauczyciele rozwijają szeroko pojętą samodzielność dziecka poprzez: stwarzanie odpowiedniej atmosfery w grupie opartej na zaufaniu, wsparciu dzieci w działaniu i rozumieniu ich indywidualnych potrzeb i możliwości, określanie i przestrzeganie zasad wspólnej pracy i wspólnej zabawy, szanowanie zdania innych, docenianie działań podejmowanych samodzielnie przez dzieci, szanowanie ich wytworów plastycznych i innych, stwarzanie sytuacji sprzyjających współpracy i współdziałaniu w grupie, unikanie niepotrzebnej rywalizacji, stwarzanie odpowiednich warunków i inspirowanie do podejmowania przez dzieci różnorodnych aktywności twórczych (malarstwo, teatr, muzyka i inne). organizowanie dyżurów, Dodatkowo nauczyciele ściśle współpracują z rodzicami, ukazują im wpływ samodzielności na rozwój osobowości dziecka, a także wskazują różnorodne sposoby postępowania z dziećmi w celu wyrabiania nawyków w zakresie samodzielności. 20

21 Wnioski z badań. Wyciągając wnioski z przeprowadzonych badań, a także wywiadów z rodzicami, nauczycielami i dyrektorem, dzieci w przedszkolu są zachęcane do samodzielności i aktywności w podejmowaniu różnorodnych działań na rzecz własnego rozwoju. Dzieci chętnie i aktywnie uczestniczą w zajęciach organizowanych przez przedszkole. Nauczyciele tak aranżują zajęcia, aby wszystkie dzieci brały udział w zabawach a także osiągały sukcesy. Nauczyciele stosują aktywizujące metody pracy, a zadania stosowane dzieciom są na miarę możliwości rozwojowych. Nauczyciele w swojej codziennej pracy stosują metody ruchu rozwijającego W. Scherborn, metodę dobrego startu M. Bogdanowicz, metodę Orffa i Labana, dziecięcą matematykę E. Gruszczyk Kolczyńskiej oraz metody aktywizujące. Na korytarzach oraz w salach są prezentowane prace plastyczne naszych wychowanków. Są także organizowane konkursy przedszkolne, podczas których wykonywane są prace wspólnie przez dzieci i rodziców. Nauczyciele zachęcają do udziału w konkursach na różnym szczeblu (międzyszkolnym, ogólnopolskim i międzynarodowym). Dzieci często biorą udział w występach i przedstawieniach prezentując swoje umiejętności także dla społeczności szkolnej. Dzieci wdrażane są do samoobsługi i samodzielności w podejmowaniu różnorodnych form aktywności na rzecz własnego rozwoju. Nauczyciele znają charakterystyczne cechy rozwojowe dzieci w wieku przedszkolnym oraz aktualne możliwości dzieci w swojej grupie w odniesieniu do tzw. normy rozwojowej. W przedszkolu istnieją różnorodne kąciki tematyczne Dodatkowe formy zajęć (taniec) ankietowani rodzice zgłosili jednak, że oferta zajęć dodatkowych jest zbyt mała Nauczyciele poprzez swoje działania tworzą warunki do aktywności dzieci. Dzieci chętnie chodzą do przedszkola i okazują swoje zadowolenie z zajęć, w których uczestniczyły w przedszkolu. 21

22 Rodzice wskazują, że obserwują u dzieci nowe pomysły na zabawę oraz przyrost umiejętności samoobsługowych. Rekomendacje, które należy uwzględnić w planowaniu działań oraz dalszych kierunków rozwoju przedszkola. Nadal stwarzać dzieciom warunki, tak dobierać formy zabaw i zajęć, dostarczać takich materiałów do zabaw i zajęć, aby dzieci były gotowe do samodzielnego podejmowania decyzji. Zwiększyć nacisk na wdrażanie takich form pracy, aby dzieci potrafiły zadbać o bezpieczeństwo swoje i innych. Nadal stosować aktywizujące metody pracy poszerzając ich krąg o najnowsze osiągnięcia wiedzy pedagogicznej z tej dziedziny. W dalszym ciągu należy rozwijać możliwości przedszkola w zwiększaniu aktywności dzieci. W miarę możliwości można wzbogacić ofertę zajęć dodatkowych. 22