Zachowanie siê stê enia osteokalcyny w surowicy dzieci chorych na astmê oskrzelow¹ leczonych budezonidem wziewnym
|
|
- Szczepan Wierzbicki
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 98 Alergia Astma Immunologia, 2003, 8(2), Alergia Astma Immunologia, 2003, 8(2), Zachowanie siê stê enia osteokalcyny w surowicy dzieci chorych na astmê oskrzelow¹ leczonych budezonidem wziewnym The influence of inhaled budesonide on serum osteocalcin concentration in children with bronchial asthma ALINA PUCHNAREWICZ, JOLANTA TOBOLCZYK, JERZY HOFMAN Zak³ad Alergologii Dzieciêcej Akademii Medycznej, ul. Waszyngtona 17, Bia³ystok Wprowadzenie. Jednym z ubocznych ogólnoustrojowych skutków dzia³ania glikokortykosteroidów wziewnych jest ich negatywny wp³yw na wzrost dzieci. Cel pracy. Celem pracy by³a ocena zachowania siê stê enia osteokalcyny (OC) w surowicy w trakcie leczenia budezonidem wziewnym u dzieci. Materia³ i metody. Badania przeprowadzono u 16 dzieci w wieku od 5 do 16 lat (œrednia wieku 10,7 lat) leczonych wziewnym budezonidem z powodu atopowej astmy oskrzelowej o przebiegu ³agodnym (I) i u 21 dzieci w wieku od 4 do 16 lat (œrednia wieku 10,6 lat) leczonych budezonidem wziewnym z powodu astmy oskrzelowej o przebiegu umiarkowanym (II). Pacjenci z grupy I otrzymywali wziewny preparat budezonidu w dawce 200 mg/dobê w ci¹gu 12 miesiêcy, pacjenci z grupy II otrzymywali lek w dawce 1200 mg/dobê przez okres 2 tygodni, nastêpnie 800 mg/dobê przez 10 tygodni, 400 mg/dobê przez kolejne 12 tygodni (œrednia dawka 633 mg/dobê). Od 6 do 12 miesi¹ca leczenia dawkê budezonidu zmniejszono do 200 mg/dobê. Osteokalcynê oznaczano metod¹ radioimmunologiczn¹ (Cis, Gif sur Yvette, Francja). Krew do badañ diagnostycznych pobierano po 3, 6 i 12 miesi¹cach leczenia. Wyniki. W grupie II stwierdzono statystycznie znamienne obni anie siê stê enia OC po 6 miesi¹cach (p< 0,0001) i 12 miesi¹cach (p< 0,0001) leczenia w porównaniu z okresem po 3 miesi¹cach leczenia. Nie stwierdzono ró nicy istotnej statystycznie miêdzy œrednimi stê eniami OC po 6 i po 12 miesi¹cach leczenia (p< 0,119). W grupie I nie stwierdzono istotnych statystycznie zmian w trakcie leczenia. Wnioski. Obni anie siê stê enia osteokalcyny w trakcie leczenia wysokimi dawkami steroidów wziewnych (> 600 mg/dobê) sugeruje hamowanie procesów koœciotworzenia. Alergia Astma Immunologia, 2003, 8(2), Introduction. One of the systemic adverse effects of inhaled glicocorticoid therapy is the influence on children growth. Aim of study. The aim of the study was to evaluate the influence of inhaled budesonide on serum osteocalcin concentration in children. Material and methods. The study included 16 children with mild bronchial asthma (aged 5-16 years, mean: 10.7 years) (group I) and 21 children with chronic moderate bronchial asthma (aged 4-16 years, mean: 10.6 years) (group II). In the group I children were treated with inhaled budesonide at the dose 200 mg/day for 12 months. In the group II children were treated with inhaled budesonide at the 1200 mg/day for 2 weeks, then 800 mg/day for 10 weeks, thereafter 400 mg/day for 12 weeks. From 6 months to 12 months children were treated at the dose 200 mg/day. Osteocalcin was measured using a commercial OSTK-PR (Cis, Gif sur Yvette, France). Blood samples were collected after 3.6 and 12 months of treatment. Results. In the group II osteocalcin concentrations were significantly decreased after 6 months (p < ) and 12 months (p < ) of treatment in comparison with 3 months of treatment. Osteocalcin did not change significantly after 6 months in comparison with 12 months (p < 0.119) of treatment. In the group I osteocalcin concentration did not change significantly. Conclusions. Decreasing osteocalcin concentration during the therapy with high doses of inhaled corticosteroids (>600 mg of budesonide/ day) suggests the decreased rate of bone formation. Alergia Astma Immunologia, 2003, 8(2), Key words: asthma, budesonide, osteocalcin, children S³owa kluczowe: astma, budezonid, osteokalcyna, dzieci Astma jest chorob¹ zapaln¹ dróg oddechowych, któr¹ charakteryzuje nadreaktywnoœæ oskrzeli, odwracalna obturacja dróg oddechowych oraz przebudowa œciany dróg oddechowych. Najskuteczniejszymi lekami kontroluj¹cymi astmê s¹ obecnie glikokortykosteroidy wziewne. Wczesne wprowadzenie do leczenia tych leków hamuje postêp procesu chorobowego [1]. Zgodnie z obowi¹zuj¹cymi zaleceniami
2 Puchnarewicz A, Tobolczyk J, Hofman J. Zachowanie siê stê enia osteokalcyny w surowicy dzieci chorych NHLBI/WHO kortykosteroidy nale y stosowaæ we wszystkich postaciach astmy przewlek³ej [2]. Kortykosteroidy wziewne s¹ dziœ podstawow¹ grup¹ leków tak e w terapii astmy u dzieci [3]. Dzieci leczone regularnie wziewnymi steroidami wykazuj¹ poprawê kliniczn¹, wymagaj¹ rzadziej hospitalizacji, poprawia siê ich jakoœæ ycia, czynnoœæ p³uc i nadreaktywnoœæ oskrzeli [4]. Leczenie steroidami wziewnymi rozpoczête wczeœnie w przebiegu astmy oskrzelowej u dzieci jest skuteczniejsze ni rozpoczête po kilku latach trwania choroby [5]. Oprócz udowodnionego dzia³ania przeciwzapalnego glikokokortykosteroidy daj¹ liczne ogólnoustrojowe skutki uboczne. Wszystkie obecnie stosowane glikokortykosteroidy wziewne s¹ wch³aniane z p³uc do krwi i dlatego pewne dzia³anie niepo ¹dane jest nieuniknione. Badania kliniczne z grup¹ kontroln¹ wykaza³y, e przewlek³e stosowanie glikokortykosteroidów wziewnych w du ych dawkach mo e spowodowaæ: œcieñczenie skóry i ³atwe powstawanie wylewów krwawych [6], supresjê kory nadnerczy [7,8] oraz zmniejszenie gêstoœci mineralnej koœci [9]. Dobrze znane jest wielokierunkowe oddzia³ywanie glikokortykosteroidów na koœciec. Nadmiar steroidów hamuje wch³anianie wapnia w przewodzie pokarmowym, jak równie hamuje zwrotne wch³anianie wapnia w nerkach. Glikokortykosteroidy maj¹ te bezpoœredni hamuj¹cy wp³yw na proliferacjê i czynnoœæ osteoblastów, tworzenie koœci, a wiêc tak e syntezê kolagenu i bia³ek niekolagenowych [10,11,12,13]. Glikokortykosteroidy nie pozostaj¹ bez wp³ywu na komórki koœciogubne osteoklasty [12,13]. Ocena bezpieczeñstwa stosowania glikokortykosteroidów wziewnych jest jednym z najczêœciej dyskutowanych problemów zwi¹zanych z leczeniem astmy oskrzelowej u dzieci. Wysokie dawki oraz koniecznoœæ przewlek³ego stosowania kortykosteroidów wziewnych mo e byæ przyczyn¹ zjawisk, które zagra aj¹ prawid³owemu procesowi rozwojowemu [14,15,16]. Wielu badaczy analizuje wp³yw tych leków na szybkoœæ wzrastania [17,18,19,20,21,22,23] i rozwój uk³adu kostnego chorych dzieci [24,25,26,27]. Do oceny aktywnoœci metabolizmu kostnego niezwykle przydatne s¹ biochemiczne markery przebudowy tkanki kostnej [11,12]. Do markerów tworzenia, oznaczanych w surowicy, zalicza siê aktywnoœæ fosfatazy zasadowej oraz aktywnoœæ jej izoenzymu kostnego, stê enie osteokalcyny i propeptydów kolagenu typu I [11,12]. Markery resorpcji koœci oznaczane s¹ w surowicy i moczu. Najczêœciej ocenia siê wydalanie z moczem pirydynoliny, dezoksypirydynoliny, hydroksyproliny, hydroksylizyny i wapnia (w przeliczeniu na stê enie kreatyniny) [28]. Celem pracy by³a ocena wp³ywu glikokortykosteroidów wziewnych na stê enie osteokalcyny (OC) w surowicy dzieci choruj¹cych na atopow¹ astmê oskrzelow¹ o przebiegu ³agodnym i umiarkowanym leczonych wziewnym budezonidem przez okres 12 miesiêcy. PACJENCI I METODY Badania przeprowadzono u 37 dzieci. Grupê I stanowi³o 16 dzieci (6 dziewczynek i 10 ch³opców) w wieku od 5 do 16 lat (œrednia wieku 10,7 lat) leczonych budezonidem wziewnym z powodu atopowej astmy oskrzelowej o przebiegu ³agodnym. Grupê II stanowi³o 21 dzieci (10 dziewczynek i 11 ch³opców) w wieku od 4 do 16 lat (œrednia wieku 10,6 lat) leczonych budezonidem wziewnym z powodu atopowej astmy oskrzelowej o przebiegu umiarkowanym. Rozpoznanie atopowej astmy oskrzelowej oraz stopieñ ciê koœci choroby ustalono w oparciu o wytyczne zawarte w Raporcie NHLBI/WHO [2]. Pacjenci z grupy I, choruj¹cy na atopow¹ astmê oskrzelow¹ o przebiegu ³agodnym, otrzymywali wziewny preparat budezonidu z inhalatora proszkowego typu Turbuhaler, w sta³ej dawce 200 mg/dobê w ci¹gu 12 miesiêcy. Pacjenci z grupy II, choruj¹cy na atopow¹ astmê oskrzelow¹ o przebiegu umiarkowanym, otrzymywali wziewny preparat budezonidu z inhalatora ciœnieniowego z dozownikiem i z komor¹ przed³u aj¹c¹ w dawce 1200 mg/dobê przez okres 2 tygodni, nastêpnie 800 mg/dobê przez 10 tygodni i 400 mg/dobê przez kolejne 12 tygodni (œrednia dawka steroidu wziewnego w ci¹gu 6 miesiêcy leczenia 633 mg/dobê). W ci¹gu nastêpnych 24 tygodni leczenia dawkê budezonidu zmniejszano do 200 mg/dobê. Po inhalacji budezonidu pacjenci p³ukali jamê ustn¹. Krew do badañ diagnostycznych pobierano po 3, 6 i 12 miesi¹cach leczenia budezonidem wziewnym. Surowice zamra ano i przechowywano w temperaturze 20 0 C. Stê enie osteokalcyny (OC) w surowicy oznaczono metod¹ radioimmunologiczn¹ z u yciem odczynników firmy Cis, Gif sur Yvette (Francja). Wyniki wyra ano w ng/ml. Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej. Obliczano œrednie i odchylenia standardowe. Porównanie œrednich wykonano testem T dla prób niezale nych oraz testem ANOVA Friedmana. Przyjêto poziom istotnoœci statystycznej p< 0,05. Badania przeprowadzono po uzyskaniu zgody rodziców dzieci oraz Komisji Etycznej i Nadzoru nad Badaniami na Ludziach i Zwierzêtach Akademii Medycznej w Bia³ymstoku. WYNIKI Œrednie stê enie OC w grupie chorych na astmê oskrzelow¹ ³agodn¹ (grupa I) po 3 miesi¹cach leczenia budezonidem wynosi³o 109,2 ± 35,2 ng/ml, po 6 miesi¹cach 101,0 ± 35,4 ng/ml, a po 12 miesi¹cach uleg³o obni- eniu do wartoœci 93,7 ± 29,0 ng/ml. Nie stwierdzono ró - nicy istotnej statystycznie miêdzy stê eniem OC po 3 i 6 miesi¹cach leczenia (p = 0,314), a tak e po 6 i 12 miesi¹cach leczenia (p = 0,339). Ró nica stê eñ OC po 3 i 12 miesi¹cach leczenia by³a bliska istotnoœci statystycznej (p = 0,05) (ryc. 1).
3 100 Alergia Astma Immunologia, 2003, 8(2), Grupa I 300 Grupa II p<0,05 109,2±35,2 101,0±35,4 93,7±29,0 3 miesi¹ce 6 miesiêcy 12 miesiêcy 0 p<0,001 p<0, ,7±50,5 109,0±41,8 100,6±38,8 3 miesi¹ce 6 miesiêcy 12 miesiêcy Ryc. 1. Zachowanie siê stê enia osteokalcyny w surowicy krwi dzieci chorych na astmê oskrzelow¹ o przebiegu ³agodnym po 3, po 6 i po 12 miesi¹cach leczenia budesonidem (grupa I). Œrednie stê enie OC w grupie chorych na astmê oskrzelow¹ umiarkowan¹ (grupa II) po 3 miesi¹cach leczenia budezonidem wynosi³o 141,7 ± 50,3 ng/ml, po 6 miesi¹cach uleg³o obni eniu do wartoœci 109,0 ± 41,8 ng/ml, a po 12 miesi¹cach wynosi³o 100,6 ± 38,8 ng/ml. Stwierdzono statystycznie znamienne obni anie siê stê- enia OC po 6 miesi¹cach (p< 0,0001) i po 12 miesi¹cach (p< 0,0001) leczenia w porównaniu z okresem po 3 miesi¹cach leczenia budezonidem wziewnym. Nie stwierdzono ró nicy istotnej statystycznie miêdzy œrednimi stê eniami OC po 6 i po 12 miesi¹cach leczenia p = 0,119). Ryc. 2. DYSKUSJA Powszechnoœæ przewlek³ej glikokortykoterapii powoduje, e chorych na astmê oskrzelow¹ mo na uwa aæ za grupê podwy szonego ryzyka rozwoju osteoporozy [10]. Wp³yw glikokortykosteroidów na metabolizm tkanki kostnej jest z³o ony. W osteoblastach stwierdzono obecnoœæ receptorów cytoplazmatycznych dla glikokortykosteroidów, które s¹ odpowiedzialne za bezpoœredni wp³yw hamuj¹cy replikacjê i ró nicowanie tych komórek pod wp³ywem dzia³ania steroidów [12]. Czu³ym i swoistym Ryc. 2. Zachowanie siê stê enia osteokalcyny w surowicy krwi dzieci chorych na astmê oskrzelow¹ o przebiegu umiarkowanym po 3, po 6 i po 12 miesi¹cach leczenia budesonidem (grupa II). markerem aktywnoœci osteoblastów jest niekolagenowe bia³ko macierzy kostnej osteokalcyna. Badania nad wp³ywem steroidów na metabolizm koœci u dzieci s¹ nieliczne, a ich wyniki wci¹ dyskusyjne. Stosowanie budezonidu u dzieci z astm¹ oskrzelow¹ w dawce 800 mg/m 2 przez miesi¹c i 400 mg/m 2 przez nastêpne 4 miesi¹ce powodowa³o znamienne statystycznie obni enie stê enia osteokalcyny w surowicy krwi w porównaniu z grup¹ kontroln¹ dzieci chorych na astmê oskrzelow¹ leczonych kromoglikanem dwusodowym [29]. Podobne wyniki badañ uzyska³ i poda³ do publikacji nasz zespó³. Œrednie stê enia osteokalcyny w surowicy krwi dzieci leczonych preparatami kromoglikanu dwusodowego by³y wy sze w porównaniu z pacjentami leczonymi budezonidem wziewnym. Obserwowaliœmy tak e istotne statystycznie obni anie siê wartoœci stê enia osteokalcyny w ci¹gu 6 miesiêcy leczenia budezonidem w œredniej dawce 633 mg/dobê [24]. Bardzo ciekawe wyniki uzyska³ König i wsp., którzy wykazali spadek stê enia surowiczej osteokalcyny u wszystkich badanych dzieci z astm¹ oskrzelow¹, zarówno leczonych beklometazonem w dawce do 800 mg/dobê, jak te dzieci chorych na astmê oskrzelow¹, które nie otrzymywa³y steroidów. Sugeruje to, e obni enie stê enia osteokalcyny nie zale y wy- ³¹cznie od wp³ywu kortykosteroidów, lecz mo e mieæ zwi¹zek z w³aœciw¹ kontrol¹ objawów astmy [16,30].
4 Puchnarewicz A, Tobolczyk J, Hofman J. Zachowanie siê stê enia osteokalcyny w surowicy dzieci chorych... Zdaniem wiêkszoœci autorów bezpieczn¹ dawk¹ steroidu wziewnego dla dzieci jest 400 mg/dobê [25,26,31,32]. Wyniki naszych badañ wykaza³y istotn¹ ró nicê w zachowaniu siê stê enia osteokalcyny w surowicy krwi dzieci leczonych przez 12 miesiêcy ró nymi dawkami budezonidu. Stwierdziliœmy statystycznie znamienne obni anie siê stê enia osteokalcyny w grupie dzieci leczonych wysokimi dawkami budezonidu (powy ej 600 mg/dobê) w ci¹gu pierwszych 6 miesiêcy obserwacji, co sugeruje zahamowanie procesów koœciotworzenia. W grupie dzieci, które od pocz¹tku leczone by³y dawk¹ 200 mg/dobê podobnych obserwacji nie poczyniliœmy. Po kolejnych 6 miesi¹cach leczenia (podczas których wszystkie dzieci leczone by³y dawk¹ 200 mg/dobê) nie stwierdziliœmy istotnej statystycznie ró nicy miêdzy œrednimi stê eniami OC po 6 i po 12 miesi¹cach leczenia w obu grupach, co mog³oby wskazywaæ, e dawka 200 mg/dobê nie ma wp³ywu na metabolizm kostny. Jednak analiza ca³ego okresu obserwacji wykaza³a, e stosowanie budezonidu wziewnego przez 12 miesiêcy w niskiej dawce 200 mg/dobê spowodowa³o jednak obni enie stê enia osteokalcyny, a ró nica stê eñ OC po 3 i po 12 miesi¹cach w tej grupie dzieci by³a bliska istotnoœci statystycznej. Analizuj¹c dzia³ania niepo ¹dane steroidów wziewnych nie mo na pomin¹æ istotnej ró nicy w systemowym dzia³aniu leków, spowodowanej ró nicami w³aœciwoœci leków podawanych do p³uc za pomoc¹ inhalatorów 101 ciœnieniowych oraz proszkowych. Dzieci chore na astmê oskrzelow¹ umiarkowan¹, które wymaga³y pocz¹tkowo wysokich dawek steroidów, otrzymywa³y lek w postaci aerozolu z dozownikiem i komor¹ przed³u aj¹c¹ (MDI + spacer). Dzieci chore na astmê ³agodn¹ leczone by³y inhalatorem proszkowym w postaci Turbuhalera. Ewentualne efekty niepo ¹dane steroidoterapii mog¹ byæ zwi¹zane z frakcj¹ leku, która jest po³ykana, a nastêpnie wch³aniana do krwi. Dziœ wiemy, e wiêksze znaczenie mo e mieæ ta iloœæ leku, która jest zdeponowana w dolnych drogach oddechowych i ulega wch³oniêciu bezpoœrednio do kr¹ enia systemowego [33]. Depozycja p³ucna aerozolu generowanego z inhalatorów ciœnieniowych jest stosunkowo ma³a i wynosi ok %, podczas gdy Turbuhaler zapewnia wiêksz¹ depozycjê w drzewie oskrzelowym, która wynosi ok. 30% [34]. Korzyœci wynikaj¹ce z leczenia wziewnymi steroidami s¹ dziœ bezdyskusyjne. Przewlek³a steroidoterapia wziewna, zw³aszcza u dzieci, wymaga jednak szczególnej uwagi i ustalenia minimalnych dawek steroidów, które zapewni¹ kontrolê choroby. W podsumowaniu badania nasze wykaza³y obni enie siê stê enia osteokalcyny w surowicy w trakcie leczenia wysokimi dawkami steroidów wziewnych (> 600 mg/dobê), co sugeruje hamowanie procesów koœciotworzenia. Mniejsze dawki budezonidu (200 mg/dobê) wydaj¹ siê nie mieæ wp³ywu na metabolizm kostny. Piœmiennictwo 1. Agertoft L, Pedersen S. Effects of long-term treatment with an inhaled corticosteroid on growth and pulmonary function in asthmatic children. Respir Med 1994; 88: Global Initiative for Asthma. National Heart, Lung and Blood Institute. NIH Publication No B, November Kurzawa R, Bukowczan Z. Glikokortykosteroidy wziewne w astmie dzieciêcej wczeœniej czy póÿniej? Acta Pneumol Allergol Ped 1998; 1: The Childhood Asthma Management Program Research Group. Long term effects of budesonide or nedocromil in children with asthma. N Engl J Med 2000; 343: Spadh JD. Inhaled glucocorticoids in children: risk vs. Benefit. Final Program 8 th Biennial Meeting of the Transpacific Allergy Immunology Society 2000; Mak VH, Melchor R, Spiro SG. Easy bruising as a side effect of inhaled corticosteroids. Eur Respir J 1992; 5: Brown PH, Greening AP, Crompton GK. Large volume spacer devices and the influence oh high dose beclomethasone dipropionate on hypothalamo-pituitary-adrenal axis function. Thorax 1993; 48: Lipworth BJ. Systemic adverse effects of inhaled corticosteroid therapy: A systematic review and meta-analysis. Arch Intern Med 1999; 159: Pauwels RA, Yernault JC, Demedts MG, Geusens P. Safety and efficacy of fluticasone and beclomethasone in moderate to severe asthma. Belgian Multicenter Study Group. Am J Respir Crit Care Med 1998; 157: Chlebna-Sokó³ D. Osteoporoza w wieku rozwojowym problemy diagnostyczne i terapeutyczne. Pol Merk Lek 1998; 5, 28: Marowska J, Marcinowska-Suchowierska E, Lorenc RS. Biochemiczne markery przebudowy koœci i ich przydatnoœæ do diagnostyki osteoporozy. Post Nauk Med 1991; 4: Lisawa A, Marcinkowska-Suchowierska E. Osteoporoza posteroidowa, patogeneza, leczenie. Post Nauk Med 1992; 5: Hosking D. Effects of corticosteroids on bone turn-over. Respir Med 1993; 87 (Suppl A): Kamada AK, Parks DP, Szefler SJ. Inhaled glucocorticoid therapy in children: how much is safe? Pediatr Pulmonol 1992; 12: Cade A, Butler GE, Morrison JF i wsp. High-dose inhaled steroids in asthmatic children. Lancet 1996; 348: Doull I, Freezer N, Holgate S. Growth of prepubertal children with mild asthma treated with inhaled beclomethasone dipropionate. Am J Respir Crit Care Med 1995; 151: Crowley S, Trivedi P, Risteli J i wsp. Collagen metabolism and growth in prepubertal children with asthma treated with inhaled steroids. J Pediatr 1998; 132 (3 Pt 1): Doull I, Cambell M, Holgate S. Duration of growth suppressive effects of regular inhaled corticosteroids. Arch Dis Child 1998; 78: Le-Bourgeois M, de-blic J, Scheinmann P. Inhaled corticosteroids and growth. Arch Pediatr 1999; 6:
5 102 Alergia Astma Immunologia, 2003, 8(2), Heuck C, Wolthers OD, Kollerup G i wsp. Adverse effects of inhaled budesonide (800 micrograms) on growth and collagen turnover in children with asthma: a double- blind comparison of once-daily versus twice-daily administration. J Pediatr 1998; 133: Danes I, Agusti A. Inhaled glucocorticosteroids and effects on growth in children. Medicina Clinica 2000; 114: Skoner DP, Szefler SJ, Welch M i wsp. Longitudinal growth in infants and young children treated with budesonide inhalation suspension for persistent asthma. J Allergy Clin Immunol 2000; 105: Agertoft L, Pedrsen S. Effect of long-term treatment with inhaled budesonide on adult height in children with asthma. New England Journal of Medicine 2000; 343: Puchnarewicz A, Tobolczyk J, Szczepañski M i wsp. Wp³yw budezonidu na wybrane parametry metabolizmu kostnego u dzieci chorych na astmê oskrzelow¹. Alergia Astma Immunologia 2001; 6: Doull I, Freezer N, Holgate S. Osteocalcin, growth, and inhaled corticosteroids: a prospective study. Arch Dis Child 1996; 74: Pedersen S. Safety aspects of corticosteroids in children. Eur Respir Rev 1994; 4: Nowacka K, Lorenc R. Bone mineral density during long term treatment with budesonide. Int Rev Allergol Clin Immunol 1998; 4: Marowska J, ukaszkiewicz J, Kobyliñska i wsp. Wydalanie pirydynoliny i dezoksypirydynoliny w moczu dzieci zdrowych zale noœæ od wieku. Pol Tyg Lek 1993; 68 (Supl 3). 29. Sorva R, Turpeinen M, Juntunen-Backman K i wsp. Effect of inhaled budesonide on serum markers of bone metabolism in children with asthma. J Allergy Clin Immunol 1992; 90: Konig P. Bone metabolism in children with asthma treated with inhaled beclomethasone dipropionate. J Pediatr 1993; 122: Birkebaek N, Esberg G, Andersen K i wsp. Bone and collagen turnover during treatment with inhaled dry powder budesonide and beclomethasone dipropionate. Arch Dis Child 1995; 73: Ledford D, Apter A, Brenner A i wsp. Osteoporosis in the corticosteroid treated patient with asthma. J Allergy Clin Immunol 1998; 102: Bisgaard H, Pedersen S. Safety of treatment. Eur Resp J 1996; 21 (Suppl): 28S-34S. 34. Edsbacher S. Pharmacological factors that influence the choice of inhaled corticosteroids. Drugs 2000; 58 (Suppl 4): 7-16.
Wp³yw budezonidu na wybrane parametry metabolizmu kostnego u dzieci chorych na astmê oskrzelow¹
ARTYKU Y ORYGINALNE95 Alergia Astma Immunologia, 21, 6(2), 95-99 Wp³yw budezonidu na wybrane parametry metabolizmu kostnego u dzieci chorych na astmê oskrzelow¹ The influence of budesonide on bone metabolism
Bardziej szczegółowoAstma u dzieci zalecenia Światowej Inicjatywy Zwalczania Astmy (GINA) 2006
Astma u dzieci zalecenia Światowej Inicjatywy Zwalczania Astmy (GINA) 2006 Asthma in children and Global Initiative for Asthma (GINA) 2006 guidelines Andrzej Bant S t r e s z c z e n i e Astma oskrzelowa
Bardziej szczegółowoObjawy uboczne leczenia astmy kortykosteroidami
12 PRZEGLĄD ALERGOLOGICZNY Prof. dr hab. med. Andrzej Dziedziczko Katedra i Klinika Alergologii i Chorób Wewnętrznych Szpitala Wojewódzkiego Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy Uniwersytetu
Bardziej szczegółowoProponowany schemat stopniowego leczenia astmy dorosłych (GINA 2016)
Proponowany schemat stopniowego leczenia astmy dorosłych (GINA 2016) STOPIEŃ 2 STOPIEŃ 3 STOPIEŃ 4 STOPIEŃ 5 STOPIEŃ 1 Niskie dawki ICS Niskie dawki ICS/LABA Średnie lub wysokie dawki ICS/LABA Dodatkowe
Bardziej szczegółowo4 NA 5 CHORYCH NA ASTMĘ
4 NA 5 CHORYCH NA ASTMĘ CIERPI NA PODRAŻNIENIE GÓRNYCH DRÓG ODDECHOWYCH 1,2 3w1 nebulizator Górne drogi Środkowe drogi Dolne drogi A3 COMPLETE UNIKALNY NEBULIZATOR EFEKTYWNE LECZENIE SCHORZEŃ PŁUC I GÓRNYCH
Bardziej szczegółowoWpływ jednorocznego leczenia wziewnym budesonidem na gęstość i gospodarkę mineralną kości u dzieci z astmą oskrzelową
Najberg ARTYKUŁY Alergia Astma E i wsp. Immunologia ORYGINALNE Wpływ jednorocznego 2008, 13(3): leczenia wziewnym budesonidem na gęstość i gospodarkę mineralną... 217 Wpływ jednorocznego leczenia wziewnym
Bardziej szczegółowoBrêborowicz A., Niedziela A. Wybrane aspekty bezpieczeñstwa leczenia glikokortykosteroidami ASTMA OSKRZELOWA
Brêborowicz A., Niedziela A. Wybrane aspekty bezpieczeñstwa leczenia glikokortykosteroidami ASTMA OSKRZELOWA wziewnymi... 11 Alergia Astma Immunologia, 2004, 9(1), 11-23 Wybrane aspekty bezpieczeñstwa
Bardziej szczegółowoCzy suplementować witaminę D3 u chorych na astmę
Czy suplementować witaminę D3 u chorych na astmę Prof. dr hab. n. med. Iwona Stelmach dr n. med. Małgorzota Olszowiec- Chlebna dr n. med. Paweł Majak Oddział Kliniczny Interny Dziecięcej i Alergologii
Bardziej szczegółowoPRZYDATNOŚĆ INHALATORÓW URUCHAMIANYCH WDECHEM U DZIECI CHORYCH NA ASTMĘ Z OBTURACJĄ OSKRZELI
Nowotworowa Resekcja Medycyna wierzchołka niedrożność okołoopercyjna WIADOMOŚCI korzenia jelita grubego LEKARSKIE 2006, LIX, 1 2 61 Waldemar Tomalak, Zbigniew Doniec* PRZYDATNOŚĆ INHALATORÓW URUCHAMIANYCH
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
Bardziej szczegółowoAneks II. Wnioski naukowe
Aneks II Wnioski naukowe 5 Wnioski naukowe Dipropionian beklometazonu (ang. beclometasone dipropionate, BDP) jest lekiem z grupy glikokortykosteroidów i prolekiem dla aktywnego metabolitu 17-monopropionianu
Bardziej szczegółowoNowy trend w terapii astmy doraźne leczenie przeciwzapalne. Maciej Kupczyk Klinika Chorób Wewnętrznych, Astmy i Alergii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Nowy trend w terapii astmy doraźne leczenie przeciwzapalne Maciej Kupczyk Klinika Chorób Wewnętrznych, Astmy i Alergii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi GINA 2017 STEP 5 STEP 4 PREFERRED CONTROLLER CHOICE
Bardziej szczegółowoProfil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych. pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe
lek. Krzysztof Kołodziejczyk Profil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr hab. n. med. Andrzej
Bardziej szczegółowoPowikłania w trakcie farmakoterapii propranololem naczyniaków wczesnodziecięcych
Powikłania w trakcie farmakoterapii propranololem naczyniaków wczesnodziecięcych S.Szymik-Kantorowicz, A.Taczanowska-Niemczuk, P.Łabuz, I.Honkisz, K.Górniak, A.Prokurat Klinika Chirurgii Dziecięcej CM
Bardziej szczegółowoALERGIA kwartalnik dla lekarzy Czy cyklezonid poprawi bezpieczeństwo kortykosteroidoterapii u dzieci z astmą?
autor(); Prof. nadzw. AM dr hab. n. med. Andrzej Emeryk 1, 2 Dr n. med. Małgorzata Bartkowiak-Emeryk 3 1 Klinika Chorób Płuc i Reumatologii AM w Lublinie Kierownik: Prof. dr hab. n. med. Ewa Tuszkiewicz-Misztal
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. n. med.
autor(); Prof. dr hab. n. med. Danuta Chmielewska-Szewczyk profesor emerytowany Klinika Pneumologii i Alergologii Wieku Dziecięcego AM w Warszawie Kierownik: Prof. AM dr hab. n. med. Marek Kulus keywords
Bardziej szczegółowoWaldemar TOMALAK. Zakład Fizjopatologii Układu Oddychania, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Oddział w Rabce-Zdroju.
Waldemar TOMALAK Zakład Fizjopatologii Układu Oddychania, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Oddział w Rabce-Zdroju. Technika znana od lat 90tych XX wieku Pomiary szybkie, powtarzalne, możliwe do stosowania
Bardziej szczegółowoMasa ciała i rozmieszczenie tkanki tłuszczowej u młodzieży z astmą oskrzelową o lekkim i umiarkowanym przebiegu
P R A C A O R Y G I N A L N A ISSN 1734 3321 Aneta Gawlik 1, Marta Rachel 2, Tomasz Gawlik 3, Ewa Małecka-Tendera 1 1 Katedra i Klinika Pediatrii, Endokrynologii i Diabetologii Dziecięcej Śląskiej Akademii
Bardziej szczegółowoD I A G N O S T Y K A K L I N I C Z N A. Rhinopront
Rhinopront Jesień 2003 ALERGIA 65 Czy astmę u dzieci rozpoznaje się i leczy zbyt często? Prof. dr hab. n med. Marek Kulus Kierownik Kliniki Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego I Katedra Pediatrii
Bardziej szczegółowoNowoczesna terapia inhalacyjna przy pomocy Easyhaler część II. Równoważność dawek terapeutycznych różnych systemów inhalacyjnych
Nowoczesna terapia inhalacyjna przy pomocy Easyhaler część II Równoważność dawek terapeutycznych różnych systemów inhalacyjnych Prof. dr hab. n. med. Michał Pirożyński Kierownik Zakładu Alergologii i Pneumonologii
Bardziej szczegółowoSpodziewany efekt kliniczny wpływu wit. K na kość
Rola witaminy K2 w prewencji utraty masy kostnej i ryzyka złamań i w zaburzeniach mikroarchitektury Ewa Sewerynek, Michał Stuss Zakład Zaburzeń Endokrynnych i Metabolizmu Kostnego Uniwersytetu Medycznego
Bardziej szczegółowoPrzewodnik postępowania ambulatoryjnego w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POChP)
Przewodnik postępowania ambulatoryjnego w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POChP) Na podstawie Światowej strategii rozpoznawania, leczenia i prewencji przewlekłej obturacyjnej choroby płuc GLOBAL
Bardziej szczegółowoMiejsce cyklezonidu w terapii astmy oskrzelowej
PRACA POGLĄDOWA Izabela Kupryś-Lipińska, Piotr Kuna Klinika Chorób Wewnętrznych, Astmy i Alergii, Uniwersytecki Szpital Kliniczny nr 1 im. N. Barlickiego w Łodzi, Uniwersytet Medyczny w Łodzi Kierownik:
Bardziej szczegółowoAstma trudna w leczeniu czy możemy bardziej pomóc choremu? Maciej Kupczyk Klinika Chorób Wewnętrznych, Astmy i Alergii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Astma trudna w leczeniu czy możemy bardziej pomóc choremu? Maciej Kupczyk Klinika Chorób Wewnętrznych, Astmy i Alergii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi Astma trudna do leczenia CIĘŻKA UMIARKO WANA ŁAGODNA
Bardziej szczegółowoKortykosteroidy w leczeniu obturacji dróg oddechowych
PRACA POGLĄDOWA ORYGINALNA Ryszarda Chazan Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Pneumonologii i Alergologii Akademii Medycznej w Warszawie Kierownik: prof. dr hab. med. Ryszarda Chazan Kortykosteroidy
Bardziej szczegółowoSugerowany profil testów
ZWIERZĘTA FUTERKOWE Alergologia Molekularna Rozwiąż niejasne przypadki alergii na zwierzęta futerkowe Użyj komponentów alergenowych w celu wyjaśnienia problemu wielopozytywności wyników testów na ekstrakty
Bardziej szczegółowoAnalysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn
Analiza powikłań infekcyjnych u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną leczonych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie Analysis of infectious complications inf children with
Bardziej szczegółowoMiejsce i rola stałych połączeń leków inhalacyjnych w jednym inhalatorze w leczeniu astmy
Miejsce i rola stałych połączeń leków inhalacyjnych w jednym inhalatorze w leczeniu astmy na przykładzie inhalatora Easyhaler Prof. dr hab. n. med. Michał Pirożyński Kierownik Centrum Alergologii, Pneumonologii,
Bardziej szczegółowoPostępowanie w astmie oskrzelowej - współczesność i perspektywy
Problemy kliniczne w alergii i astmie 13 Prof. zw. dr hab. med. Marek L. Kowalski Lek. med. Barbara Bieńkiewicz Katedra i Zakład Immunologii Klinicznej, Ośrodek Diagnostyki i Leczenia Astmy i Alergii Uniwersytetu
Bardziej szczegółowoJakość życia chorych na astmę dobrze i źle kontrolowaną
PRACA ORYGINALNA Marta Chełmińska 1, Lidia Werachowska 1, Marek Niedoszytko 1, Marceli Bolałek 3, Amelia Szymanowska 1, Iwona Damps-Konstańska 1, Jan Marek Słomiński 2, Ewa Jassem 1 1 Klinika Alergologii
Bardziej szczegółowoPolskie Forum Psychologiczne, 2013, tom 18, numer 4, s. 441-456
Polskie Forum Psychologiczne, 2013, tom 18, numer 4, s. 441-456 Anna Ratajska 1 2 1 1 Instytut Psychologii, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego Institute of Psychology, Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz
Bardziej szczegółowoRozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych w zakresie medycyny
Lek. Maciej Jesionowski Efektywność stosowania budezonidu MMX u pacjentów z aktywną postacią łagodnego do umiarkowanego wrzodziejącego zapalenia jelita grubego w populacji polskiej. Rozprawa na stopień
Bardziej szczegółowoFarmakoterapia drugiej linii u dzieci i młodzieży chorych na astmę przewlekłą
Prof. dr hab. n. med. Anna Jung Klinika Pediatrii i Nefrologii Dziecięcej WIM w Warszawie; kierownik: prof. dr hab. n. med. Anna Jung Farmakoterapia drugiej linii u dzieci i młodzieży chorych na astmę
Bardziej szczegółowoSNORING 2015 SLEEP APNEA & for ENT Surgeons 4 th INTERNATIONAL SEMINAR PROGRAM. CHRAPANIE i BEZDECHY. Warszawa, 28 listopada 2015
CHRAPANIE IV MI DZYNARODOWE SEMINARIUM Warszawa, 28 listopada 2015 SLEEP APNEA & 4 th INTERNATIONAL SEMINAR Warsaw, 28 th November 2015 PROGRAM CHRAPANIE 8:00 10:30 Sobota, 28 listopada 2015 Moderator:
Bardziej szczegółowoO D P O R N O Ś Ć R Ó W N O W A G A N A D E W S Z Y S T K O
O D P O R N O Ś Ć R Ó W N O W A G A N A D E W S Z Y S T K O By Patrol110 - Praca własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2447169 S Z C Z E P I
Bardziej szczegółowoNowe terapie w cukrzycy typu 2. Janusz Gumprecht
Nowe terapie w cukrzycy typu 2 Janusz Gumprecht Dziś już nic nie jest takie jak było kiedyś 425 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2017 629 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2045 International
Bardziej szczegółowoOsteoporoza w granicznej niewydolności nerek - problem niedoboru witaminy D
Atlanta Osteoporoza w granicznej niewydolności nerek - problem niedoboru witaminy D Jerzy Przedlacki Katedra i Klinika Nefrologii Dializoterapii i Chorób Wewnętrznych, WUM Echa ASBMR 2016 Łódź, 14.01.2017
Bardziej szczegółowoLek. Ewelina Anna Dziedzic. Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych.
Lek. Ewelina Anna Dziedzic Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych. Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych Promotor: Prof. dr hab. n. med. Marek Dąbrowski
Bardziej szczegółowoGlikokortykosteroidy wziewne, astma, POChP, osteoporoza i niedobory witaminy D 3 niebezpieczne zwiàzki?
REPRINT Z NR. 4, z. 2 (287), KWIECIE 2013 Prof. dr hab. n. med. Rafa Pawliczak Glikokortykosteroidy wziewne, astma, POChP, osteoporoza i niedobory witaminy D 3 niebezpieczne zwiàzki? www.terapia.com.pl
Bardziej szczegółowoKWALIFIKACJA I WERYFIKACJA LECZENIA DOUSTNEGO STANÓW NADMIARU ŻELAZA W ORGANIZMIE
Opis świadczenia KWALIFIKACJA I WERYFIKACJA LECZENIA DOUSTNEGO STANÓW NADMIARU ŻELAZA W ORGANIZMIE 1. Charakterystyka świadczenia 1.1 nazwa świadczenia Kwalifikacja i weryfikacja leczenia doustnego stanów
Bardziej szczegółowoPRACE ORYGINALNE. Dzieci z idiopatycznym zespo³em
PRACE ORYGINALNE Julita WOJNAR Maria ROSZKOWSKA-BLAIM Ma³gorzata PAÑCZYK-TOMASZEWSKA Ocena dynamiki zmian wybranych parametrów metabolizmu kostnego w czasie stosowania kortykosteroidów i metabolitów witaminy
Bardziej szczegółowoDr n. med. Dorota Brzostek 2. Marketing Manager, Nycomed Sp z o.o. keywords (); TERAPIA The patient - still a weakpoint in therapy chain?
autor(); Prof. nadzw. dr hab. n. med. Anna Doboszyńska 1 Dr n. med. Dorota Brzostek 2 1 Kierownik Zakładu Pielęgniarstwa Klinicznego Wydział 2 Marketing Manager, Nycomed Sp z o.o. keywords (); TERAPIA
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. n. med.
autor(); Prof. dr hab. n. med. Ewa Sewerynek Kierownik Zakładu Zaburzeń Endokrynnych i Metabolizmu Kostnego, Katedra Endokrynologii Ogólnej UM w Łodzi Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi. keywords
Bardziej szczegółowoRak trzustki cele terapeutyczne. Sekwencja leczenia.
Rak trzustki cele terapeutyczne. Sekwencja leczenia. Leszek Kraj Klinika Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnętrznych Warszawski Uniwersytet Medyczny Samodzielny Publiczny Centralny Szpital Kliniczny W
Bardziej szczegółowoNowe glikokortykosteroidy w leczeniu astmy
Problemy kliniczne w alergii i astmie 35 Prof. dr hab. med. Mirosław Szmidt Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Zgierzu Nowe glikokortykosteroidy w leczeniu astmy Współczesne leczenie astmy polega głównie
Bardziej szczegółowoŁódź, 2016 Wojciech Pluskiewicz
Łódź, 2016 Wojciech Pluskiewicz Abstrakty przedstawiane w czasie dorocznego kongresu American Society of Bone and Mineral Research 2015 (Seattle, USA) Znaczenie upadków 2 prace Wpływ leków 2 prace Ocena
Bardziej szczegółowoAneks II. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwoleń na dopuszczenie do obrotu
Aneks II Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwoleń na dopuszczenie do obrotu 5 Wnioski naukowe Ogólne podsumowanie oceny naukowej dotyczącej preparatu Kantos Master i produktów z nim związanych
Bardziej szczegółowoKiedy zaczynać, jak prowadzić i kiedy kończyć leczenie immunosupresyjne w miastenii
Kiedy zaczynać, jak prowadzić i kiedy kończyć leczenie immunosupresyjne w miastenii Anna Kostera-Pruszczyk Klinika Neurologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Miastenia Przewlekła choroba z autoagresji
Bardziej szczegółowoJolanta Rajewska, Janusz Rybakowski, Andrzej Rajewski
FARMAKOTERAPIA W PSYCIDATRII I NEUROLOOll, 98, 2, 82-87 Jolanta Rajewska, Janusz Rybakowski, Andrzej Rajewski WPŁYW IMIPRAMINY, DOKSEPlNY I MIANSERYNY NA UKŁAD KRĄŻENIA U CHORYCH NA DEPRESJĘ W STARSZYM
Bardziej szczegółowoWybrane aspekty bezpieczeñstwa leczenia glikokortykosteroidami wziewnymi dzieci chorych na astmê oskrzelow¹. Czêœæ II. Wp³yw glikokortykosteroidów
Brêborowicz A., Niedziela M. Wybrane aspekty bezpieczeñstwa leczenia glikokortykosteroidami... Czêœæ II. ASTMA OSKRZELOWA 81 Alergia Astma Immunologia, 2004, 9(2), xxx Alergia Astma Immunologia, 2004,
Bardziej szczegółowoSkale i wskaźniki jakości leczenia w OIT
Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Katarzyna Rutkowska Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu Wyniki leczenia (clinical outcome) śmiertelność (survival) sprawność funkcjonowania (functional outcome) jakość
Bardziej szczegółowoZasady postępowania w osteoporozie. skrócona wersja
Zasady postępowania w osteoporozie skrócona wersja Zasady postępowania w osteoporozie skrócona wersja 1 U kogo wykonywać badania w kierunku osteoporozy? Badania w kierunku osteoporozy należy wykonać u
Bardziej szczegółowoAstma w świetle stanowisk GINA i PRACTALL z rozwinięciem zaleceń według PRACTALL
Astma w świetle stanowisk GINA i PRACTALL z rozwinięciem zaleceń według PRACTALL Bronchial asthma in relation to GINA and PRACTALL position with the extended recommendations according to PRACTALL Aleksander
Bardziej szczegółowoCharakterystyczną cechą zarówno alergicznych. Bezpieczeństwo donosowych glikokortykosteroidów. Safety of intranasal corticosteroids PRACA POGLĄDOWA
Bezpieczeństwo donosowych glikokortykosteroidów Safety of intranasal corticosteroids dr n. med. Piotr Rapiejko, prof. dr hab. n. med. Dariusz Jurkiewicz Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej
Bardziej szczegółowoWst p Jerzy Kruszewski... 15 PiÊmiennictwo... 18. Rozdzia 1. Immunologiczne podstawy patogenezy chorób alergicznych Krzysztof Zeman...
Spis treêci Wst p Jerzy Kruszewski....................... 15 PiÊmiennictwo........................... 18 Rozdzia 1. Immunologiczne podstawy patogenezy chorób alergicznych Krzysztof Zeman.....................
Bardziej szczegółowo, Warszawa
Kierunki rozwoju nowych leków w pediatrii z perspektywy Komitetu Pediatrycznego EMA. Wpływ Rozporządzenia Pediatrycznego na pediatryczne badania kliniczne w Europie Marek Migdał, Klinika Anestezjologii
Bardziej szczegółowoBudowa i proporcje ciała dzieci chorych na astmę oskrzelową
Medycyna Wieku Rozwojowego, 2011, XV, 2 IMiD, Medi Press Wioleta Umławska Budowa i proporcje ciała dzieci chorych na astmę oskrzelową Body build and body proportions in children with bronchial asthma Katedra
Bardziej szczegółowoR.S.LORENC ECHA ASBMR, DENVER 2017 ŁÓDZ,13-TY STYCZNIA 2018
R.S.LORENC ECHA ASBMR, DENVER 2017 ŁÓDZ,13-TY STYCZNIA 2018 TEZY: 40 LECIE ASBMR, WSPÓŁDZIAŁANIE KOŚCI Z INNYMI NARZĄDAMI, MARKERY METABOLICZNE, STARZENIE SIĘ, PODSUMOWANIE STRUKTURALNA JEDNOSTKA REMODELACYJNA
Bardziej szczegółowoPODAWANIE WZIEWNEGO ALBUTEROLU NOWORODKOM PODCZAS MECHANICZNEJ WENTYLACJI Z ZASTOSOWANIEM SYSTEMU AFECTAIR BADANIE IN VITRO.
PODAWANIE WZIEWNEGO ALBUTEROLU NOWORODKOM PODCZAS MECHANICZNEJ WENTYLACJI Z ZASTOSOWANIEM SYSTEMU AFECTAIR BADANIE IN VITRO. Klinika Neonatologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu Jan Mazela, Krzysztof
Bardziej szczegółowoBECODISK. W środku krążka znajduje się napis informujący o rodzaju leku i jego dawce.
BECODI5K BECODISK BECODISK zawiera mieszaninę mikrocząsteczek DWUPROPIONIANU BEKLOMETAZONU, które podczas inhalacji, przenikają głęboko do drzewa oskrzelowego i większych cząsteczek laktozy pozostających
Bardziej szczegółowoAerozol pulsujący. Nowa jakość w leczeniu zapalenia zatok. skuteczne, dokładne i bezpieczne leczenie zapalenia zatok
Nowa jakość w leczeniu zapalenia zatok Aerozol pulsujący skuteczne, dokładne i bezpieczne leczenie zapalenia zatok PARI SINUS Terapia inhalacyjna stosowana w ostrych i przewlekłych chorobach górnych dróg
Bardziej szczegółowoKatarzyna Pawlak-Buś
Katarzyna Pawlak-Buś Klinika Rumatologii i Rehabilitacji Uniwersytetu Medycznego Oddział Reumatologii i Osteoporozy Szpitala im. Józefa Strusia w Poznaniu Canalis at al., N. Engl. J. Med. 2007 Równowaga
Bardziej szczegółowoZnaczenie doboru inhalatora w skutecznej terapii astmy
Znaczenie doboru inhalatora w skutecznej terapii astmy Prof. dr hab. n. med. Andrzej Emeryk 1,2 Dr n. med. Małgorzata Bartkowiak- Emeryk 3 1 Klinika Chorób Płuc i Reumatologii Dziecięcej UM w Lublinie
Bardziej szczegółowoSterydoterapia wziewna
Sterydoterapia wziewna -blaski i cienie Zbigniew Bartuzi Katedra i Klinika Alergologii, Immunologii Klinicznej i Chorób Wewnętrznych Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK Cele leczenia astmy Minimalizacja
Bardziej szczegółowoEasyhaler na tle innych inhalatorów suchego proszku
Easyhaler na tle innych inhalatorów suchego proszku Prof. dr hab. n. med. Andrzej Emeryk 1 Dr n. med. Małgorzata Bartkowiak- Emeryk 2 1 Klinika Chorób Płuc i Reumatologii Dziecięcej UM w Lublinie Kierownik:
Bardziej szczegółowoPewnego razu w gabinecie. Dr hab. med. Andrea Horvath Klinika Pediatrii, WUM
Pewnego razu w gabinecie. Dr hab. med. Andrea Horvath Klinika Pediatrii, WUM Pewnego razu w gabinecie Niemowlę 2.miesięczne CI PI SN; masa ur. 3600 W badaniu przedmiotowym bez odchyleń przybiera na masie
Bardziej szczegółowoStandardy leczenia astmy -czy GINA zgadza się z NFZ?
Standardy leczenia astmy -czy GINA zgadza się z NFZ? Marta Krawiec Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Kierownik Kliniki prof. dr hab. n. med. Marek
Bardziej szczegółowoMigotanie przedsionków problemem wieku podeszłego. Umiarawiać czy nie w tej populacji? Zbigniew Kalarus
Migotanie przedsionków problemem wieku podeszłego. Umiarawiać czy nie w tej populacji? Zbigniew Kalarus Katedra Kardiologii, Wrodzonych Wad Serca i Elektroterapii Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu
Bardziej szczegółowoZmienność szczytowego przepływu wdechowego (PIF) na zastawkach imitujących opory inhalatorów proszkowych w zaostrzeniu astmy i POChP
PRACA ORYGINALNA Marcin Grabowski, Wojciech Barg, Beata Chmielowicz, Agnieszka Kopeć, Bernard Panaszek Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Alergologii Akademii Medycznej we Wrocławiu Kierownik: dr
Bardziej szczegółowoPreferencje terapeutyczne lekarzy POZ dotyczące wyboru preparatów wziewnych u pacjentów z rozpoznaniem astmy lub przewlekłej obturacyjnej choroby płuc
artykuł oryginalny Zbigniew Doniec 1, Paweł Nastałek 2, Adam Kurek 3, Agnieszka Almgren-Rachtan 4 1 Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Oddział Terenowy w Rabce-Zdroju 2 Klinika Pulmonologii, II Katedra Chorób
Bardziej szczegółowoPOSTÊPY W CHIRURGII G OWY I SZYI 1/2008 19
Zalecenia diagnostyczno-terapeutyczne w zakresie rynologii Klasyfikacja zapaleñ zatok przynosowych i zalecenia Europejskiego Towarzystwa Rynologicznego Na stronie internetowej Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów
Bardziej szczegółowoEBM w farmakoterapii
EBM w farmakoterapii Dr Przemysław Niewiński Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej AM we Wrocławiu Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej AM Wrocław EBM Evidence Based Medicine (EBM) "praktyka medyczna
Bardziej szczegółowoLek BI w porównaniu z lekiem Humira u pacjentów z umiarkowaną lub ciężką łuszczycą plackowatą
Lek w porównaniu z lekiem u pacjentów z umiarkowaną lub ciężką łuszczycą plackowatą Jest to podsumowanie badania klinicznego dotyczącego łuszczycy plackowatej. Podsumowanie sporządzono dla ogółu społeczeństwa.
Bardziej szczegółowo(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 10.03.2006 06707521.8
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 186966 (13) T3 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:.03.06 0670721.8
Bardziej szczegółowoRenata Zagdańska, Iwona Grzelewska-Rzymowska
Praca oryginalna po trzech latach obserwacji u chorych na ciężką astmę i przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. after three years of observation in patients with bronchial asthma and patients with chronic
Bardziej szczegółowoCystatin C as potential marker of Acute Kidney Injury in patients after Abdominal Aortic Aneurysms Surgery preliminary study
Cystatin C as potential marker of Acute Kidney Injury in patients after Abdominal Aortic Aneurysms Surgery preliminary study Anna Bekier-Żelawska 1, Michał Kokot 1, Grzegorz Biolik 2, Damian Ziaja 2, Krzysztof
Bardziej szczegółowoŁatwość stosowania inhalatora a skuteczność terapii inhalacyjnej na przykładzie generatora aerozolu
Łatwość stosowania inhalatora a skuteczność terapii inhalacyjnej na przykładzie generatora aerozolu Prof. dr hab. n. med. Michał Pirożyński Kierownik Centrum Alergologii, Pneumonologii, Medycyny Ratunkowej
Bardziej szczegółowoOstsopor za PZWL PROBLEM INTERDYSCYPLINARNY. Edward Czerwiński. Redakcja naukowa. Prof. dr hab. med.
Ostsopor za PROBLEM INTERDYSCYPLINARNY Redakcja naukowa Prof. dr hab. med. Edward Czerwiński PZWL Spis treści Słowo wstępne... 11 1. Osteoporoza pierwotna - J.E. Badurski, N.A. N ow ak... 13 1.1. Istota,
Bardziej szczegółowoWpływ stężenia witaminy D na dynamikę tworzenia złogów w układzie moczowym i
Lek. Joanna Milart Wpływ stężenia witaminy D na dynamikę tworzenia złogów w układzie moczowym i gęstość kości u dzieci z idiopatyczną hiperkalciurią Streszczenie Wstęp: W XXI wieku wzrosło zainteresowanie
Bardziej szczegółowoPrzyczyny i obraz kliniczny osteopenii i osteoporozy u dzieci
Prace oryginalne Endokrynologia, Diabetologia i Choroby Przemiany Materii Wieku Rozwojowego 1999, 5, 2, 73-78 ISSN 1234-625X Przyczyny i obraz kliniczny osteopenii i osteoporozy u dzieci Causes and clinical
Bardziej szczegółowoMarkery metabolizmu kostnego u dzieci z młodzieńczym przewlekłym zapaleniem stawów część II*
PRACE ORYGINALNE Adv. Clin. Exp. Med. 2003, 12, 4, 449 459 ISSN 1230 025X BEATA JĘDRZEJCZYK GÓRAL 1, WIESŁAW PRUSEK 1, HENRYK OWCZAREK 2, WIESŁAWA NAHACZEWSKA 2 Markery metabolizmu kostnego u dzieci z
Bardziej szczegółowoFarmakoterapia w astmie i POChP. Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB
Farmakoterapia w astmie i POChP Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB ROZPOZNANIE RÓŻNICOWE ASTMY i POChP (I) ASTMA Objawy zaczynają się w dzieciństwie lub przed 35 r.ż. Astma
Bardziej szczegółowoABC hepatologii dziecięcej - modyfikacja leczenia immunosupresyjnego u pacjenta z biegunką po transplantacji wątroby
ABC hepatologii dziecięcej - modyfikacja leczenia immunosupresyjnego u pacjenta z biegunką po transplantacji wątroby Mikołaj Teisseyre Klinika Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii
Bardziej szczegółowoBADANIA WYTRZYMA OŒCI NA ŒCISKANIE PRÓBEK Z TWORZYWA ABS DRUKOWANYCH W TECHNOLOGII FDM
dr in. Marek GOŒCIAÑSKI, dr in. Bart³omiej DUDZIAK Przemys³owy Instytut Maszyn Rolniczych, Poznañ e-mail: office@pimr.poznan.pl BADANIA WYTRZYMA OŒCI NA ŒCISKANIE PRÓBEK Z TWORZYWA ABS DRUKOWANYCH W TECHNOLOGII
Bardziej szczegółowoCharakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego
Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób
Bardziej szczegółowow ramach projektu Trudne pytania w pulmonologii dzieci cej
Czy leki antyleukotrienowe powinny być lekami pierwszego rzutu w leczeniu astmy u dzieci? Should the anti-leukotrienes be the first-line treatment for childhood asthma? (opracowanie grupy roboczej Blue
Bardziej szczegółowoŚmiertelność przypisana w tys; całość Ezzatti M. Lancet 2002; 360: 1347
Nadciśnienie tętnicze Prewencja i leczenie Prof. dr hab. med. Danuta Czarnecka I Klinika Kardiologii i Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Jagielloński, Kraków Warszawa.07.04.2013
Bardziej szczegółowoSkale w OIT. Jakub Pniak
Skale w OIT Jakub Pniak SOFA Sepsis-related Organ Failure Assessment score Ocenia: układ oddechowy (Pa0 2 /FiO 2 ) [mmhg] 0-4 pkt. układ nerwowy (GCS) 0-4 pkt. układ krążenia (MAP i konieczność użycia
Bardziej szczegółowomimetics and glucocorticosteroid inhalants in the treatment of chronic obstructive pulmonary disease
Miejsce długodziałających b 2 -mimetyków i wziewnych glikokortykosteroidów w leczeniu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc The place of long-acting b 2 mimetics and glucocorticosteroid inhalants in the
Bardziej szczegółowoSymptomatologia chorób alergicznych u dzieci marsz alergiczny
PODYPLOMOWA SZKOŁA PEDIATRII / POSTGRADUATE SCHOOL OF PAEDIATRICS 141 Symptomatologia chorób alergicznych u dzieci marsz alergiczny The symptomatology of allergic diseases in children allergic march Grażyna
Bardziej szczegółowoWpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie, najnowsze wyniki badań
Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie, najnowsze wyniki badań Łukasz Adamkiewicz Health and Environment Alliance (HEAL) 10 Marca 2014, Kraków HEAL reprezentuje interesy Ponad 65 organizacji członkowskich
Bardziej szczegółowoLeczenie skojarzone GKS/LABA nowe trendy w leczeniu chorych na astmę i przewlekłą obturacyjną chorobę płuc
Leczenie skojarzone GKS/LABA nowe trendy w leczeniu chorych na astmę 251 ARTYKUŁ REDAKCYJNY Leczenie skojarzone GKS/LABA nowe trendy w leczeniu chorych na astmę i przewlekłą obturacyjną chorobę płuc RYSZARDA
Bardziej szczegółowoINFORMACJA DLA PACJENTA oraz ŒWIADOMA ZGODA NA BADANIE Gastroskopia
ISO 9001-2008 ul. Storczykowa 8/10, 87-100 Toruñ REJESTRACJA TELEFONICZNA: 56 659 48 00, 56 659 48 01 TELEFON DO PRACOWNI ENDOSKOPOWEJ: 56 659 48 32 REJESTRACJA e-mail: rejestracja.matopat@tzmo.com.pl
Bardziej szczegółowoPodtrzymująca i doraźna terapia budesonidem /formoterolem w leczeniu umiarkowanej i ciężkiej postaci astmy
Humbert ARTYKUŁY i wsp. POGLĄDOWE Podtrzymująca i doraźna terapia budesonidem/formoterolem w leczeniu umiarkowanej... 183 Podtrzymująca i doraźna terapia budesonidem /formoterolem w leczeniu umiarkowanej
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Budelin Novolizer 200 200 μg/dawkę inhalacyjną, proszek do inhalacji Budesonidum Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ
Bardziej szczegółowoEpidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę?
Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Piotr Ponikowski Klinika Chorób Serca Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Ośrodek Chorób Serca Szpitala Wojskowego we Wrocławiu Niewydolność
Bardziej szczegółowoOSZACOWANIE POBRANIA AZOTYNU POTASU (E 249) ORAZ AZOTYNU SODU (E 250) Z DIETĄ W POLSKIEJ POPULACJI
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 593 597 Iwona Traczyk, Alicja Walkiewicz, Maciej Ołtarzewski OSZACOWANIE POBRANIA AZOTYNU POTASU (E 249) ORAZ AZOTYNU SODU (E 250) Z DIETĄ W POLSKIEJ POPULACJI
Bardziej szczegółowoCzy wiemy jak u chorych na raka gruczołu krokowego optymalnie stosować leczenie systemowe w skojarzeniu z leczeniem miejscowym?
Czy wiemy jak u chorych na raka gruczołu krokowego optymalnie stosować leczenie systemowe w skojarzeniu z leczeniem miejscowym? Piotr Potemski Klinika Chemioterapii Nowotworów Katedry Onkologii Uniwersytet
Bardziej szczegółowoOstre Zespoły Wieńcowe znaczenie leczenia przeciwpłytkowego, możliwości realizacji w polskich warunkach
Ostre Zespoły Wieńcowe znaczenie leczenia przeciwpłytkowego, możliwości realizacji w polskich warunkach Andrzej Budaj Przewodniczący komisji Wytycznych i Szkolenia PTK Kierownik Kliniki Kardiologii CMKP,
Bardziej szczegółowoStreszczenie. Summary. Magdalena Wyskida, Jerzy Chudek. Pediatr Med rodz Vol 7 Numer 4, p. 389-393
Magdalena Wyskida, Jerzy Chudek Pediatr Med Rodz 2011, 7 (4), p. 389-393 Received: 03.11.2011 Accepted: 18.11.2011 Published: 30.12.2011 Stosowanie loratadyny w leczeniu ambulatoryjnym pacjentów od 2.
Bardziej szczegółowo