Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna w Krośnie Odrzańskim ul. Piastów 10b, tel:

Transkrypt

1

2 Wstęp Oddajemy do Państwa dyspozycji drugi numer biuletynu informacyjnego Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej w Krośnie Odrzańskim. Współpraca z placówkami z rejonu działania naszej Poradni przynosi wymierne efekty. Nasi główni odbiorcy, dzieci i młodzież oraz ich rodzice i nauczyciele mieli możliwość skorzystać z szerokiej gamy programów i projektów diagnostycznoterapeutycznych oraz profilaktycznych i doradczych. Prezentujemy w biuletynie wybrane działania, w nadziei na równie udaną współpracę w kolejnym roku szkolnym. W załączeniu również aktualna oferta na rok szkolny 2017/2018. Dyrektor Poradni Joanna Szewczyk

3 PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA w Krośnie Odrzańskim - informacje ogólne HISTORIA PORADNI Placówka rozpoczęła swoją działalność w dniu 1 stycznia 1970 roku, na podstawie specjalnego zarządzenia w sprawie organizacji Powiatowej Poradni Wychowawczo- Zawodowej, wydanego przez Prezydium Powiatowej Rady Narodowej. W latach siedzibę stanowił wspólnie z ogniskiem muzycznym w budynku Wydziału Oświaty ( stara Szkoła Muzyczna przy ul. Chrobrego). Od września 1975 roku wraz ze zmianą nazwy Poradni na Rejonową Poradnię Wychowawczo- Zawodową, zmienił się lokal Poradnię przeniesiono do budynku Urzędu Miasta przy ulicy Parkowej. Kolejny raz zmiana nazwy Poradni na Poradnię Psychologiczno- Pedagogiczną była związana z polepszeniem warunków lokalnych. I tak od roku 1993 siedzibą Placówki został budynek Oddziału Zamiejscowego Delegatury Kuratorium Oświaty w Zielonej Górze, znajdujący się przy ulicy Chrobrego 14. Od roku 2007 Poradnia PsychologicznoPedagogiczna w Krośnie Odrzańskim mieści się w budynku Starostwa Powiatowego przy ul. Piastów 10 B na II piętrze.

4

5

6

7 MISJA Jakość w edukacji to proces dążenia do doskonałości, uwarunkowany etycznym postępowaniem, zapewniający satysfakcję klienta, spełniający wyznaczone standardy. E. Kędracka- Feldman Celem naszych oddziaływań jest wspieranie wszechstronnego rozwoju dziecka, na każdym etapie jego życia poprzez; Wyrównywanie poziomu pracy i opieki w systemie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w placówkach oświatowych oraz jego doskonalenie. Udzielanie wsparcia i pomocy placówkom oświatowym w podnoszeniu przez nie poziomu pomocy psychologicznopedagogicznej. Informowanie samorządu lokalnego o potrzebach psychoedukacyjnych dzieci i młodzieży. Organizowanie pomocy oraz opieki psychologiczno pedagogicznej na terenie Poradni oraz placówek oświatowych.

8 WIZJA System pomocy psychologiczno- pedagogicznej w naszej Placówce zmierza do: Integrowania i ukierunkowywania środowisk wychowawczych do stworzenia każdemu dziecku optymalnych warunków stymulujących jego rozwój intelektualny oraz społecznoemocjonalny, zgodny z możliwościami rozwojowymi w określonym wieku; Doskonalenia i zwiększania skuteczności działalności diagnostycznej oraz doradczo- terapeutycznej poprzez wzbogacanie warsztatu pracy w nowoczesne narzędzia diagnostyczne oraz doskonalenie umiejętności zawodowych pracowników Poradni; Poszerzania ofert pomocy psychologiczno- pedagogicznej, przeznaczonej dla zróżnicowanego kręgu odbiorców i dostosowanej do aktualnych potrzeb środowiska lokalnego; Poprawy bazy lokalowej i jej wyposażenia, umożliwiając tym samym efektywniejszą realizację statutowych zadań Poradni. W oparciu o wymienione dążenia i zgodnie z wyżej zacytowaną myślą pragniemy, aby nasza Placówka stała się centrum pomocy psychologiczno- pedagogicznej w rejonie działania, spełniającym wyznaczone standardy i dającym pełną satysfakcję i zadowolenie wszystkim Klientom.

9 CEL DZIAŁANIA świadczy usługi dla dzieci i młodzieży - od urodzenia do 19- tego roku życia i jest placówką oświatową, ogólnodostępną. Korzystanie z naszej pomocy nie wymaga skierowania, jest dobrowolne, bezpłatne i odbywa się wyłącznie na indywidualne zgłoszenie rodziców (prawnych opiekunów) lub pełnoletnich uczniów. Celem Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej w Krośnie Odrzańskim jest wszechstronne, interdyscyplinarne,staranne i wielokierunkowe działanie placówki, mające na względzie zapewnienie skutecznej i profesjonalnej pomocy dzieciom, oświatowym młodzieży, w duchu rodzicom poszanowania i nauczycielom, każdego Klienta, placówkom życzliwości i wrażliwości na jego potrzeby. Do zadań Poradni należy w szczególności: diagnozowanie poziomu rozwoju, potrzeb i możliwości oraz zaburzeń rozwojowych i zachowań dysfunkcyjnych dzieci i młodzieży; wspomaganie dzieci i młodzieży odpowiednio do ich potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych; prowadzenie terapii dzieci i młodzieży oraz ich rodzin, w zależności od rozpoznanych potrzeb; pomoc dzieciom i młodzieży w wyborze kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniu kształcenia i kariery zawodowej, wspieranie nauczycieli w planowaniu i realizacji zadań z zakresu doradztwa edukacyjno- zawodowego; wspomaganie dzieci i młodzieży z trudnościami adaptacyjnymi,

10 związanymi z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego; pomoc rodzicom i nauczycielom w rozpoznawaniu i rozwijaniu indywidualnych możliwości, predyspozycji i uzdolnień dzieci i młodzieży; podejmowanie działań z zakresu profilaktyki uzależnień i innych problemów dzieci i młodzieży; współpraca ze szkołami i placówkami w rozpoznawaniu u uczniów specyficznych trudności w uczeniu się; współpracę z przedszkolami, szkołami i placówkami oświatowymi przy opracowywaniu i realizowaniu indywidualnych programów edukacyjnoterapeutycznych; współpraca w udzielaniu i organizowaniu przez przedszkola, szkoły i placówki pomocy psychologiczno- pedagogicznej; wspomaganie wychowawczej i edukacyjnej funkcji rodziny; wspomaganie wychowawczej i edukacyjnej funkcji przedszkola, szkoły lub placówki; prowadzenie edukacji dotyczącej ochrony zdrowia psychicznego wśród dzieci i młodzieży, rodziców i nauczycieli; udzielanie we współpracy z placówkami doskonalenia nauczycieli wsparcia merytorycznego nauczycielom, wychowawcom grup wychowawczych i specjalistom udzielającym pomocy psychologicznopedagogicznej w przedszkolach, szkołach i placówkach.

11 Poradnia realizuje te zadania w szczególności poprzez: diagnozowanie, opiniowanie, działalność terapeutyczną, grupy wsparcia, mediacje, interwencje kryzysowe, działalność profilaktyczną, konsultacje, działalność informacyjno- szkoleniową. poradnictwo, Pracownicy Poradni wykonują swoje zadania w Poradni oraz w terenie w placówkach oświatowych w rejonie działania. ZASIĘG DZIAŁANIA Placówka obejmuje opieką dzieci i młodzież z terenu miasta i gminy Krosna Odrzańskiego, Dąbia, Bobrowic, Maszewa, Bytnicy. Łączna ilość placówek znajdujących się w rejonie działania Poradni 51, w tym oddziały przedszkolne, przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja, zespoły szkół (5) oraz zespół szkół ponadgimnazjalnych. Z uwagi na działalność specjalistyczną w zakresie zadań tylfopedagogicznych i surdopedagogicznych obejmuje swoim zasięgiem również teren miasta i gminy Gubin. KADRA PORADNI W obecnym czasie w Poradni zatrudnionych jest 13 pracowników pedagogicznych, w tym dyrektor placówki, 3 pracowników administracji i obsługi na 2,5 etatach oraz lekarz pediatra - konsultant na 2/ 40 etatu. W placówce zatrudnia się kadrę z różnymi rodzajami specjalności, m.in.: pedagogów, psychologów, oligofrenopedagogów, terapeutów logopedów, doradców zawodowych, tyflopedagogów, surgopedagogów, neurologopedę, rodzinnych i systemowych, terapeutów pedagogicznych,

12 mediatorów, specjalistów do interwencji kryzysowych. Każdy z pracowników pedagogicznych posiada po kilka specjalności. ZADANIA STATUTOWE I ICH ZAKRES Diagnostyczny: określanie poziomu dojrzałości szkolnej; ocena poziomu rozwoju mowy w poszczególnych grupach wiekowych; rozpoznawanie możliwości intelektualnych dzieci i młodzieży; ocena poziomu funkcjonowania szkolnego; rozpoznawanie rodzinnego i szkolnego środowiska ucznia; ustalenie przyczyn niedostosowania społecznego; określanie preferencji zawodowych młodzieży, pomoc w wyborze drogi zawodowej. Terapeutyczny: terapia krótko- i długoterminowa: psychologiczna, pedagogiczna i logopedyczna; indywidualna terapia pedagogiczna dla dzieci z poważnymi trudnościami w czytaniu i pisaniu. Profilaktyczny: zajęcia psychoedukacyjne o zróżnicowanym zakresie tematycznym; działania profilaktyczne w zakresie uzależnień i promocji zdrowia; wykrywanie dzieci z grupy ryzyka dysleksji; monitorowanie postępów w zakresie nabywania umiejętności

13 czytania; przesiewowe badania logopedyczne dzieci w wieku przedszkolnym i uczniów klas IV; wyłonienie uczniów z problemami zdrowotnymi w celu ukierunkowania ich planów zawodowych. Doradczy: indywidualne porady udzielane przez specjalistów; wykłady, pogadanki, warsztaty dla nauczycieli, rodziców, dzieci i młodzieży na terenie placówek; udostępnianie materiałów metodycznych, literatury specjalistycznej oraz opracowanych ćwiczeń do pracy z dzieckiem w szkole i w domu; udzielanie informacji o zawodach, instytucjach kształcenia; udzielanie indywidualnych porad w zakresie wyboru szkoły i zawodu; wsparcie rodzin w trudnych sytuacjach życiowych. Poradnia orzeka w sprawach: kształcenia specjalnego; indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego; indywidualnego nauczania dla dzieci i młodzieży; zajęć rewalidacyjno- wychowawczych; wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. Poradnia opiniuje w sprawach: wcześniejszego przyjęcia dziecka do szkoły podstawowej; odroczenia rozpoczęcia spełniania przez dziecko obowiązku

14 szkolnego; zwolnienia ucznia z nauki drugiego języka obcego; objęcia ucznia nauką w klasie terapeutycznej; dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb psychofizycznych ucznia; dostosowania warunków i formy sprawdzianu w kl. VI, egzaminu gimnazjalnego, zawodowego lub maturalnego do indywidualnych potrzeb ucznia; zezwolenia na indywidualny program lub tok nauki; przyjęcia ucznia do gimnazjum dla dorosłych / oddziału przysposabiającego do pracy; pierwszeństwa w przyjęciu ucznia z problemami zdrowotnymi do szkoły ponadgimnazjalnej; objęcia dziecka pomocą psychologiczno- pedagogiczną na terenie przedszkola, szkoły lub innej placówki; innych. Planując długofalowy rozwój placówki bierzemy pod uwagę najistotniejsze problemy dzieci i młodzieży oraz ich środowisk. W zależności oo potrzeb rozszerzamy działania o nowe programy wspomagające pracę podległych placówek.

15 DOBRE PRAKTYKI PORADNI UZNANE PRZEZ INSTYTUCJE OGÓLNOPOLSKIE Program PPP w Krośnie Odrzańskim Badania przesiewowe skuteczną profilaktyką niepowodzeń szkolnych uczniów na poziomie edukacji wczesnoszkolnej - Ośrodek Rozwoju Edukacji Warszawa; Program PPP w Krośnie Odrzańskim Co może mały człowiek Ośrodek Rozwoju Edukacji w Warszawie; Program PPP w Krośnie Odrzańskim - Działania profilaktyczne logopedy Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej w Krośnie Odrzańskim w odniesieniu do gotowości dziecka 6- letniego do nauki czytania i pisania - Uniwersytet Kardynała Wyszyńskiego Warszawa; Projekt PPP w Krośnie Odrzańskim: Korzenie i skrzydła co dajemy naszym dzieciom na drogę? - Uniwersytet Europejski Viadrina Frakfurt Program Pomoc psychologiczna na terenie placówek oświatowych ODN Zielona Góra, LKO Gorzów Wlkp. Program Wyrównywanie szans edukacyjnych poprzez zajęcia korekcyjno- kompensacyjne na terenie szkół podstawowych - ODN Zielona Góra, LKO Gorzów Wlkp. Program Dobry i zły dotyk - ODN Zielona Góra, LKO Gorzów Wlkp. Program Budujemy grupę - ODN Zielona Góra, LKO Gorzów Wlkp. Trening dojrzałości do odpowiedzialności w partnerstwie i rodzinie. Mam lalkę, mam dziecko - mam wybór - ODN Zielona Góra, LKO Gorzów Wlkp.

16 Jesteśmy doświadczonym zespołem specjalistów. Mamy ponad czterdziestoletnie doświadczenie, które wykorzystujemy w codziennej pracy psychologiczno- pedagogicznej. Na pierwszym miejscu stawiamy na jakość życia człowieka, dlatego dbamy o zapewnienie mu przyjaznego wsparcia wraz z naszą najlepszą wiedzą. Realizujemy usługi, gwarantując indywidualne podejście do każdego problemu. Staramy się, aby hasło przewodnie Poradni PsychologicznoPedagogicznej w Krośnie Odrzańskim:, Jakość w edukacji to proces dążenia do doskonałości, uwarunkowany etycznym postępowaniem, zapewniającą satysfakcję Klienta, spełniający wyznaczone standardy, znajdowało odzwierciedlenie w naszej pracy. z poważaniem Joanna Szewczyk dyrektor Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Krośnie Odrzańskim

17 Anna Kawa - psycholog Zagadnienia etyczne w pracy z dziećmi i młodzieżą w dziale przedszkolnym Poradni Psychologiczno Pedagogicznej w Krośnie Odrzańskim. Analizując artykuł K.Schier dotyczący etycznych aspektów pracy terapeutycznej z dziećmi i młodzieżą można wyciągnąć kilka wniosków. Jeden z nich powinien być traktowany, jako naczelna zasada pracy z dziećmi w ogóle, nie tyko w naszym zawodzie, a więc: traktowanie dziecka na równi, pod względem etycznym, z dorosłymi. Przez na równi należy rozumieć: poszanowanie godności małego człowieka, w tym, szczególnie uwzględnianie kontekstów: rodzinnego i rozwojowego. W tym miejscu należy zwrócić szczególną uwagę na rodzinę dziecka, w której ono funkcjonuje. Nie jest dopuszczalne prowadzenie jakichkolwiek oddziaływań wobec dziecka bez wcześniejszej zgody wyrażonej przez rodziców lub prawnych opiekunów małoletniego. W pracy diagnostycznej w Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej zgoda na podjęcie działań z dziećmi, czy młodzieżą niepełnoletnią jest wyrażana przez rodziców na specjalnych drukach - wnioskach o terapię lub wydanie opinii/orzeczenia różnego typu dobieranych po wstępnej rozmowie z rodzicami. We wniosku, podczas wstępnej rozmowy, formułujemy cel spotkania oraz jego uzasadnienie, a także zgodę rodziców na udostępnienie danych zawartych w opinii/orzeczeniu dla szkoły/przedszkola (zasada poufności). Opiekunowie prawni lub rodzice wyrażają także zgodę na przetwarzanie danych osobowych w celu sporządzenia opinii czy wywiadu. Tę wstępną rozmowę można potraktować, jako pewnego rodzaju ustalenie bardzo krótkiego kontraktu,

18 (jeśli dotyczy to badania) zawierającego wszystkie prawno- organizacyjne aspekty pracy z dzieckiem. W trakcie ustalania tych zasad dziecko może być obecne, jednak poszanowanie jego godności wymaga, aby i ono zgodziło się na uczestnictwo w badaniu. Biorąc pod uwagę wiek dziecka, a więc aspekt rozwojowy, zawsze pedagog, psycholog czy logopeda badający dziecko tłumaczy mu, dostosowując język, na czym ma polegać spotkanie, jaka jest jego przyczyna i cel. Nie zawsze kończy się to zgodą, zwłaszcza, kiedy dziecko ma złe doświadczenia lub lęki związanie z badaniami np. lekarskimi. W tych sytuacjach odraczamy datę spotkania instruując rodziców o sposobie przygotowania dziecka do kolejnego spotkania lub proponujmy kilka spotkań w formie obserwacyjno- zabawowej z rodzicami i pedagogiem w sali do tego przeznaczonej, aby przyzwyczaić dziecko do nowej sytuacji, osoby pedagoga, a także oswoić z nową sytuacją zadaniową. Zazwyczaj takie formy oddziaływań ostatecznie przynoszą oczekiwany skutek. Zdarza się, że małe dzieci, nawet 3 letnie, po kilku takich spotkaniach wyrażają chęć pozostania samym z pedagogiem, logopedą czy psychologiem w gabinecie. Nieco inaczej sytuacja wygląda w przypadku prowadzenia z dzieckiem zajęć terapeutycznych. Tutaj zależnie od formy terapii i wieku dziecka rodzaje kontraktów są zindywidualizowane. Niezależnie jednak od ich różnorodności zawsze zawierają w sobie elementy organizacyjne (czas, terminy spotkań, przewidziane efekty cel spotkań, przyczyny, dla których ma się odbywać ta terapia) zawsze kontrakty te są omawiane z dziećmi, choć w różnej formie tj. w zależności od wieku dziecka. Z dziećmi w wieku szkolnym posługującymi się swobodnie pismem są to kontrakty pisemne, z młodszymi dziećmi obrazkowe z ilustracjami lub malunkami. Niezwykle trudne są sytuacje, w których musimy przekroczyć zasadę

19 poufności. O ile przy zagrożeniu życia i zdrowia dzieci rozwiązanie jest oczywiste, o tyle w sytuacji podejrzenia lub niejednoznacznych sygnałów ze strony dziecka np. o zaniedbanie przez rodziców, sytuacja się komplikuje. W takich momentach spotyka się zespół złożony np. z wychowawcy, pedagoga, psychologa, dyrektora i podejmowana lub nie jest decyzja o złożeniu prośby o wgląd w sytuację rodzinną do Sądu Rodzinnego, Ośrodka Pomocy Społecznej i innych instytucji wspomagających pracowników oświatowych. W takich sytuacjach jednak również rodzina informowana jest podjętych wobec niej krokach. Kolejną ważną zasadą jest zasada powściągliwości. Reguluje ona relacje między psychologiem, pedagogiem, logopedą a rodzicami pacjenta. Z uwagi na tę zasadę pracownicy często umawiają się i przekazują kolegom/koleżankom pacjentów, którzy są z nimi powiązani w jakikolwiek sposób, czy to rodzinnie czy ekonomicznie, aby i badania i ewentualna terapia była prowadzona maksymalnie obiektywnie. Aspekt kontaktów fizycznych w tej zasadzie nie jest tak bardzo jednoznaczny. Kiedy praca np. logopedy wymaga masażu twarzy dziecka kontakt fizyczny jest nieunikniony, podobnie przy wszelkich innych formach terapii, które uwzględniają w swojej specyfice pracę z ciałem. Zawsze jednak rodzic jest informowany o tego typu działaniach. Wszelkie inne kontakty są niedopuszczalne, nawet w toalecie, dziecku powinien towarzyszyć rodzic, zawsze oczekujący na dziecko na korytarzu w poradni. Szczególnie w przypadku młodszych dzieci raczej nie jest wskazane opuszczanie poradni przez rodzica/ opiekuna, w trakcie pracy dziecka w gabinecie pedagoga, co również powinno być uzgodnione w trakcie ustalania zasad organizacyjnych na pierwszym spotkaniu. Kolejną istotną zasadą w pracy psychologa jest obowiązek stałego dążenia do rozwoju i zawodowego i osobistego. Nawet, jeśli możliwości finansowe placówki lub pracownika uniemożliwiają

20 mu kształcenia w postaci studiów podyplomowych, kursów, szkoleń, nie zwalnia to pracowników z pogłębiania wiedzy na podstawie literatury i aktualnych czasopismach naukowych. W naszej poradni istnieje forma wenętrzego kształcenia tzw. WDN. Wszyscy nauczyciele, którzy przeszli jakiekolwiek szkolenie, kurs itp. zobowiązani są do przeszkolenia, lub też zaznajomienia Rady Pedagogicznej z tematyką szkolenia i przekazania spisu literatury, która może pomóc zainteresowanym zgłębić wiedzę na dany temat. Innym problemem w ramach tej zasady jest brak specjalistów na terenie dostępnym dla pacjentów. W naszej miejscowości, istnieje ogromne zapotrzebowanie na specjalistów m.in. z zakresu integracji sensorycznej i terapii poznawczo-behawioralnej. Najbliższe ośrodki, które działają w okolicy naszego miasta oddalone są o najmniej 40 km. Niestety dla niejednej rodziny przebycie takiej odległości raz w tygodniu jest po prostu niemożliwe. Powstaje tutaj ogromny dylemat etyczny. Mając, bowiem wiedzę, iż idealną terapią dla dziecka jest SI, nie można jej zaoferować. Niejednokrotnie rodzice po kilku wyjazdach na terapię Integracji Sensorycznej wracają do naszej poradni załamując ręce i prosząc o wszelką pomoc, ale na miejscu i za darmo. Są to trudne momenty. Pomagamy zatem tym osobom (i dzieciom przede wszystkim) w jakiejkolwiek innej formie (np. zajęć korekcyjno-kompensacyjnych), lecz nie przekraczając swoich kompetencji i możliwości. Przy udzielaniu jednak tego rodzaju pomocy zawsze jest to omówione z rodzicami dziecka podczas ustalania kontraktu. Rodzice powinni mieć świadomość, jakie cele mogą poprzez zastępcze formy terapii być osiągnięte, tak, aby nie zawyżać osiągnięć, ale dając nadzieję na poprawę choćby niektórych obszarów funkcjonowania dziecka. Przy rozważaniach etycznych w pracy dzieckiem odrębny aspekt stanowi diagnoza psychologiczna. Należy tutaj mocno trzymać się zasad ustalonego

21 celu tej diagnozy i przyczyn jej dokonywania oraz należy zważać na ostatecznie osiągnięte skutki. Często zdarza się, że wszelkie problemy dziecka (emocjonalne, z zachowaniem) ostatecznie prowadzą do wykonania przez psychologów testu na inteligencję, niejednokrotnie wykonanie tego testu jest zbędne i jedynie frustruje dziecko oraz negatywnie nastawia do miejsca, jakim jest poradnia. Czasami jednak pokazuje skąd mogą brać się pewne problemy np. z zachowaniem. Zawsze, zatem dobór testów i skal stosowanych wobec dziecka jest dokładnie przemyślany, tak, aby nie stosować utartej procedury, lecz indywidualizować badanie dostosowując do dziecka i zgłaszanego problemu. W zakresie przeprowadzenia badania psychologicznego istotne są ustalenia dokonywane na początku badania, lecz również istotne jest omówienie tego badania. Tutaj zachowujemy szczególną ostrożność, aby nie zaszkodzić rodzicom i dziecku. Przekazując wyniki nawet niezgodne z oczekiwaniami zawsze dajemy wskazówki jak można rozwiązać trudną sytuację, gdzie można jeszcze zasięgnąć pomocy lub zaproponować formy pomocy na terenie własnej placówki. Nie pozostawiamy pacjentów z informacją, z którą nie wiedzą jak postępować, bez nadziei i perspektywy lub też jakiejkolwiek alternatywy. Podsumowując należy stwierdzić, iż tak jak w medycynie tak i w pracy psychologa, logopedy, pedagoga, powinna przyświeca nam zasada: PRIMUM NON NOCERE PO PIERWSZE NIE SZKODZIĆ, a w przypadku pracy z dzieckiem człowiekiem, najważniejsze by być dla niego ludzkim i traktować dokładnie tak jak chciałoby się być traktowanym, pamiętając, że czasami jedynie podejście do dziecka jak do człowieka, zadziała niczym najbardziej niedostępna i specjalistyczna terapia. LITERATURA

22 1. Schier, K. (2007). Problemy etyczne w psychoterapii dzieci i młodzieży. W: Brzezińska, A., Toeplitz, Z. (red.). Problemy etyczne w badaniach i interwencji psychologicznej wobec dzieci i młodzieży. Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica, (s ). 2. Toeplitz, Z. (2007). Zawieranie kontraktu psychologicznego z dzieckiem. W: Brzezińska, A., Toeplitz, Z. (red.). Problemy etyczne w badaniach i interwencji psychologicznej wobec dzieci i młodzieży. Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica, (s ). 3. Dudek, M. (2008) Wokół etyki niesienia pomocy psychologiczno-pedagogicznej, Annales. Etyka w życiu gospodarczym, vol. 11. Nr 2, s , Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie.

23 Alicja Sztandera - logopeda Instrumental Enrichment Program terapeutyczno Enrichment stworzony został przez edukacyjny, Metoda Instrumental Reuvena Feuerstein'a. Oparty jest na uniwersalnych zasadach uczenia myślenia. Założenia metody spełniają kryteria do terapii: dzieci i młodzieży o specjalnych potrzebach edukacyjnych (trudności szkolne o różnym podłożu) osób z obniżonym rozwojem umysłowym (od 7 roku życia) dzieci zdolnych jako narzędzie wzbogacania poznawczego osób z trudnościami wynikającymi z zaburzeń centralnego układu nerwowego (uszkodzenia mózgu, padaczka) dzieci impulsywnych, nadruchliwych (od 7 roku życia) dzieci zaniedbanych środowiskowo. W naszej placówce terapię dzieci i młodzieży Metodą Instrumental Enrichmen (IE) prowadzą: Anna Daniel psycholog terapia grupowa na terenie placówki Zespół Szkół w Wężyskach terapia indywidualna w Poradni (grupa wiekowa 7-15 rż) Alicja Sztandera logopeda terapia indywidualna w Poradni ( grupa wiekowa od 7 rż) Program IE daleki jest od uczenia konkretnego materiału z zakresu umiejętności szkolnych. Narzędzia (karty pracy) Instrumenta Enrichment skonstruowane są tak, aby uczyć strategii, organizacji, sposobów myślenia

24 i kształtowania umiejętności poznawczych oraz ich automatyzacji. Umożliwia to naszym klientom efektywne uczenie. Monitorowanie przez terapeutów efektów pracy metodą IE wskazuje, iż uczniowie osiągają wyższe wyniki w nauce, zmienia się ich status w grupie rówieśniczej, sprawiają mniej problemów wychowawczych. Rodzice sygnalizują, że wzrasta motywacja do zdobywania nowych umiejętności, rozwijania pasji, kreatywność, czego wcześniej nie obserwowali u swoich dzieci. Mając to na względzie planujemy w kolejnych latach szkolnych, w miarę możliwości pracy Poradni, rozszerzyć ofertę pomocy psychologicznopedagogicznej w tym zakresie.

25 Jadwiga Biekisz - pedagog Profilaktyka pedagogiczna prowadzi od 14 lat przesiewowe badań Skalą Ryzyka Dysleksji wśród wszystkich uczniów klas pierwszych szkół podstawowych przy ścisłej współpracy z nauczycielami i rodzicami badanych dzieci. Celem badań przesiewowych SRD jest: - wczesne wykrywania dzieci ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu ( dzieci z grupy ryzyka dysleksji rozwojowej); - wczesna interwencja w postaci skierowania dzieci na pogłębione badania diagnostyczne w przypadku wysokiego ryzyka dysleksji rozwojowej czy skierowania na specjalistyczne zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, logopedyczne. Rola nauczycieli w tych badaniach przesiewowych polega na wypełnianiu arkuszy badań dla wszystkich diagnozowanych dzieci, w oparciu o 4-stopniową skalę. Arkusz ten nauczyciel wypełnia przy współudziale rodziców (ważna jest rozmowa z rodzicami, zwłaszcza w przypadku trudności z oceną niektórych stwierdzeń zawartych w kwestionariuszu SRD). Zadaniem pedagoga i szczegółowych, Poradni następnie jest obliczenie wyników ogólnych ich ocena i interpretacja w oparciu o wykreślone profile. Z wynikami badań zapoznawani są nauczyciele i rodzice na spotkaniach w szkołach. W ciągu ostatnich 13 lat badaniami Skalą Ryzyka Dysleksji objęto Przesiewowe badania SRD pozwoliły na wczesne rozpoznanie zaburzeń

26 rozwoju psychoruchowego dzieci oraz wskazały na konieczność udzielenia tym dzieciom pomocy i wsparcia rozwojowego w postaci specjalistycznych zajęć logopedycznych i korekcyjno-kompensacyjnych na terenie szkół czy Poradni. Wyniki badań Skala Ryzyka Dysleksji są wykorzystywane przy diagnozowaniu uczniów klas programowo wyższych. Pozwalają na ustalanie przyczyn trudności dydaktycznych czy ewentualnych preferencji na sprawdzianie lub egzaminie gimnazjalnym. Wczesne rozpoznanie zaburzeń rozwojowych dzieci oraz udzielona pomoc specjalistyczna zapobiega niepowodzeniom szkolnym, a także nie dopuszcza do wtórnych zaburzeń zachowania- emocjonalnym (nerwice szkolne) i motywacyjnych. Poniżej zamieszczona jest tabela z wynikami badań przesiewowych SRD uczniów klas pierwszych w roku szkolnym 2015/16.

27 Ewelina Drezin- Kruszelnicka- psycholog Program Profilaktyczny pt. Dobry i zły dotyk Opis i analiza przedsięwzięcia: Program powstał na bazie doświadczeń i wiedzy z jakimi miałam do czynienia pracując w Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej w Krośnie Odrzańskim. Na podstawie jednego przypadku postanowiłam skonstruować program oparty na bazie innych dostępnych programów. Wspólnie z P. Joanną Hołówko oraz P. M. Gugałą odwiedzamy szkoły oferując swoją pomoc w tym zakresie. Wdrażając program musiałam ponownie odświeżyć swoją wiedzę na temat seksualności człowieka, analizując fachową literaturę oraz najnowsze doniesienia w tym obszarze. Biorąc pod uwagę cykl życia człowieka zastanawiałam się w jakim momencie i jakie cechy osobowości są najbardziej charakterystyczne do tego, ażeby móc swobodnie rozmawiać z dziećmi o sprawach intymnych. Jednak za pomocą samych mechanizmów biologicznych nie da się opisać i wyjaśnić tak bogatego fenomenu, musiałam również, wziąć pod uwagę czynniki psychospołeczne, nastawienie i sposób odbierania nowych informacji przez dzieci w młodszym wieku szkolnym. Intensywne przemiany dokonujące się w okresach poprzedzających wczesną dorosłość, niedojrzałość struktur psychicznych oraz zależność od opiekunów wymagają ciągłej obserwacji i rozmów, by czegoś nie przeoczyć. W trakcie tworzenia modyfikowałam swoje zadania i doskonaliłam warsztat pracy. Rozpoczęcie programu odbyło się najpierw w jednej klasie w roku szkolnym 2013/2014 i trwa do dziś. Zmienił się jednak zasięg oddziaływań, ponieważ obecnie skupia już wszystkie klasy pierwsze, drugie i trzecie- nie tylko jednej szkoły, ale dwóch pozostałych należących do Miasta i Gminy Krosno Odrzańskie. Są to: Szkoła Podstawowa nr 1, Szkoła

28 Podstawowa nr 2 oraz Szkoła Podstawowa nr 3. Działania związane z samym przygotowaniem programu jego realizacją związane tez były z pewnymi innymi ważnymi czynnościami: przedstawienie programu dyrektorowi szkoły oraz wychowawcy klasy spotkanie/konsultacja z wychowawcą lub pedagogiem szkolnym, ustalenie terminów spotkań napisanie scenariuszy zajęć przeprowadzenie zajęć w ustalonym terminie zebranie i analiza informacji zwrotnych od uczestników zajęć i wychowawcy klasy. Cele działania programu: poznanie zasad warunkujących bezpieczeństwo uczniów poza terenem szkoły; zrozumienie potrzeby zachowania ostrożności w kontaktach z osobami nieznanymi, ograniczonego zaufania; poznanie pojęć dobry i zły dotyk oraz nabywanie umiejętności rozróżniania tych sposobów dotykania; wyrabianie postaw asertywnych w kontaktach z innymi osobami; kształtowanie właściwych zachowań w przypadku zagrożenia, a także w sytuacjach naruszających intymność, uwrażliwienie wobec zjawiska krzywdzenia dzieci i wypracowanie umiejętności mówienie o tym bez obaw osobom zaufanym.

29 Program składał się z kilku części mianowicie: integracyjnej informacyjnej praktycznego działania podsumowującej Pierwsza część obejmowała ćwiczenia mające na celu wzajemne poznanie się, budowanie pozytywnych relacji w grupie. Druga część warsztatów dotyczyła przedstawienia uczniom różnych odmian dobrego, złego i potajemnego dotyku, sygnałów zwiastujących zagrożenie, przykłady dobrej i złej tajemnicy, praw dziecka. Trzecia część obejmowała odgrywanie scenek i wykorzystanie w nich poznanych sposobów reagowania, ocena przytoczonych zachowań innych osób. Ostatnia część podsumowująca to powtórzenie nabytych wiadomości i umiejętności, wypełnienia przez dzieci obrazkowej informacji zwrotnej, wręczenie dyplomów. W trakcie zajęć były wykorzystywane metody poglądowe oraz atrakcyjne środki dydaktyczne, m.in. plansze z kolorowymi ilustracjami, historyjki obrazkowe, karty pracy, opowiadania. Uczniowie bardzo chętnie uczestniczyli w zajęciach profilaktycznych Dobry i zły dotyk. Znaczna większość dzieci wyraziła swoje zadowolenia z uczestnictwa w zajęciach, a omawiane treści uznała za potrzebne i ważne. Uczniowie chętnie dzieli się swoimi doświadczeniami i przeżyciami, wykazywali się aktywnością. Na zajęciach panował dobry nastrój i przyjazna atmosfera. Efekty tych działań były znaczące, ponieważ odpowiedzią była ogromna chęć uczestnictwa innych szkół i wszystkich klas poziomu I-III. Dzieci nabyły wiedzę na temat sygnałów zwiastujących zagrożenie oraz niezbędnych umiejętności reagowania w sytuacjach niebezpiecznych i naruszających nietykalność cielesną. Uważam, za zasadne

30 kontynuowanie tego rodzaju spotkań. Do tej pory zostało objętych 461 uczniów. Program ten został opublikowany na stronie internetowej Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Zielonej Górze jako dobra praktyka.

31 Joanna Jakubczak-Tomaszewicz - doradca zawodowy, pedagog Zajęcia z zakresu doradztwa edukacyjno - zawodowego w roku szkolnym 2016/2017 Zakończone zostały zajęcia grupowe aktywizujące do wyboru kierunku kształcenia i zawodu realizowane przez doradcę zawodowego z Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej w Krośnie Odrzańskim. W sumie wzięło w nich udział 837 uczniów. Zrealizowane programy w zakresie doradztwa edukacyjno- zawodowego to: Poznaję siebie ; Zawody i rynek pracy ; Autoprezentacja - komunikowanie niewerbalne ; Rekrutacja i selekcja ; Planowanie kariery zawodowej ; Twój zawód twoja przyszłość ; Zawody wokół nas ; Szkolnictwo ponadgimnazjalne ; Moje zainteresowania. Szkoły, które skorzystały z ww. oferty to: Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Krośnie Odrzańskim; Zespół Szkół w Maszewie; Zespół Szkół w Krośnie Odrzańskim;

32 Gimnazjum Publiczne w Dąbiu; Gimnazjum w Bobrowicach; Zespół Edukacyjny w Bytnicy.

33 Marlena Gugała- pedagog-logopeda PROGRAMY PROFILAKTYCZNO-TERAPEUTYCZNE Od 2015 roku Poradnia realizuje program profilaktyczno-terapeutyczny Zabawne ćwiczenia -gimnastyka mózgu, buzi i języka dla 5-6 latków, którego celem jest: -wykonywanie ćwiczeń usprawniających i integrujących półkule mózgowe mających wpływ na rozwijanie zdolności oraz łatwiejsze przyswajanie wiedzy i nowych umiejętności; -usprawnianie funkcji narządów mowy; -ćwiczenie odpowiedniego toru oddechowego. W programie uczestniczyły dzieci z: - Przedszkola nr 1 w Krośnie Odrzańskim; - Przedszkola nr 2 w Krośnie Odrzańskim; -Przedszkole nr 3 w Krośnie Odrzańskim; -Przedszkole nr 4 w Krośnie Odrzańskim; - Przedszkole w Gronowie; -Przedszkole w Połupinie; -Przedszkole w Szczawnie; -Przedszkole w Kosierzu; -Przedszkole w Maszewie; -Przedszkole w Bytnicy; -Przedszkole w Budachowie; -Przedszkole w Bobrowicach; -Przedszkole w Dychowie; -Przedszkole w Radnicy; -Przedszkole w Osiecznicy;

34 -Przedszkole w Starym Raduszcu; -Oddział Przedszkolny przy Szkole Podstawowej nr 2 w Krośnie Odrzańskim. W programie wzięło udział 493-ech przedszkolaków. Od marca 2015 roku, do maja 2017 roku Poradnia realizowała program adresowany do uczniów I klasy szkoły gimnazjalnej Toleruję, akceptuję siebie i innych. W programie łącznie wzięło udział 446-ciu uczniów z różnych szkół m.in: -Gimnazjum w Krośnie Odrzańskim; -Gimnazjum w Maszewie; -Gimnazjum w Wężyskach; -Gimnazjum w Bytnicy; -Gimnazjum w Dąbiu; -Gimnazjum w Bobrowicach; Program dotyczył problemu poczucia wartości, pewności siebie, tolerancji, akceptacji rówieśników. Celem było m.in. -wzmocnienie wiary we własne możliwości, pewności siebie, poczucia własnej wartości; -uzmysłowienie dzieciom problemu inności ludzi, ich potrzeb i oczekiwań; -wzbudzanie w dzieciach empatii, tolerancji, akceptacji rówieśników; -nauka współpracy z rówieśnikami.

35 Ewa Kasowska- pedagog-logopeda Terapia w przedszkolu W trakcie roku szkolnego 2016/2017 przeprowadzone zostały zajęcia logopedyczne na terenie Przedszkola w Starym Raduszcu oraz logopedyczne z elementami terapii pedagogicznej dla całej grupy w oddziale przedszkolnym w Szkole Podstawowej nr 2 w Krośnie Odrzańskim. Spotkania miały charakter zarówno profilaktyczny jak i terapeutyczny. Uczestniczyły w nich dzieci, które po przeprowadzeniu wstępnych badań przesiewowych zostały zakwalifikowane na specjalistyczne zajęcia terapeutyczne oraz posiadające opinie wydaną przez PPP. Najczęściej były to osoby z fragmentarycznymi opóźnieniami w rozwoju funkcji parcjalnych, które dotyczyły: - rozwoju mowy; - zaburzeń lub nieukończonego rozwój umowy; - rozwoju ruchowego, czyli małej i dużej motoryki oraz lateralizacji; - rozwoju funkcji poznawczych, czyli odchyleń w percepcji wzrokowej, słuchowej, orientacji przestrzennej. Zajęcie prowadzono grupowo dla dzieci w wieku 5 7 lat. Uczestnicy brali czynny udział w spotkaniach, które odbywały się co tydzień w okresie od października do maja. Łącznie skorzystało z nich 21 osób. Zajęcia trwały 30 minut w grupach 4 osobowych, 45 minut dla całej grupy przedszkolnej. Tempo pracy oraz rodzaje ćwiczeń dostosowano do wieku dzieci oraz do ich możliwości psychofizycznych. W tym celu wykorzystano różnego

36 rodzaju metody (elementy metody Gimanstyki twórczej Rudolfa Labana, Kinezjologii Edukacyjnej dr Paula Dennisona) oraz techniki terapeutyczne. W czasie terapii obserwowano dzieci pod kątem: - postępów pracy, - niwelowania zaburzeń rozwojowych, - reakcji emocjonalnych, - motywacji do pracy. U większości uczniów stwierdzono znaczne postępy umiejętności i rozwoju. Szczególnie widoczna jest poprawa motoryki aparatu artykulacyjnego, funkcji słuchowych, rozwój motoryki małej oraz orientacji kierunkowo przestrzennej. Niestety w niektórych przypadkach przedszkolaki w dalszym ciągu wymagają oddziaływań terapeutycznych. Dziecko przejawiające zaburzenia w rozwoju mowy oraz w poszczególnych funkcjach percepcyjno-mototycznych pozostawione bez pomocy specjalistycznej zapewne będzie miało wiele trudności na etapie edukacji przedszkolnej jak i w szkole. Trudności te będą miały wpływ na kształtującą się osobowość dziecka, poznanie świata, nawiązywanie kontaktów rówieśniczych, osiąganie sukcesów edukacyjnych. Zrozumiałe jest, że nie ze wszystkimi problemami rodzic poradzi sobie sam. Warto udać się po pomoc do Poradni gdzie dziecko zostanie poddane diagnozie i jeżeli będzie to konieczne otrzyma zalecenia i wskazówki do pracy. Pamiętać należy o tym, że im wcześniej rozpoczniemy współpracę ze specjalistami, tym większa szansa na powodzenie i umożliwienie dziecku najlepszego rozwoju.

37 Magdalena Krysińska psycholog Sieci Współpracy i Samokształcenia W trakcie roku szkolnego 2015/16 w dziale przedszkolnym odbyło się łącznie pięć spotkań w ramach Sieci Współpracy i Samokształcenia. Cztery z nich zorganizowano na terenie Poradni Psychologiczno Pedagogicznej w Krośnie Odrzańskim, zaś jedno w Przedszkolu nr 1 w Krośnie Odrzańskim. Trzy pierwsze spotkania przeprowadziła Alicja Sztandera, Magdalena Krysińska oraz Anna Kawa, natomiast do dwóch kolejnych została zaproszona Anna Szumska z Gdańskiej Pracowni Pomocy w celu poszerzenia wiedzy z zakresu Terapii Motoryki Ręki. Podczas wszystkich zajęć brało udział kilkunastu nauczycieli z terenu całego powiatu, którzy zadeklarowali chęć uczestnictwa w zespołach sieci Współpracy i Samokształcenia w kolejnym roku szkolnym. Za każdym razem wszyscy zostali zapoznawani z założeniami i celami poszczególnych tematów, przeznaczony był również czas na dyskusję oraz wymianę doświadczeń między uczestnikami. Wspólnie opracowano harmonogram i propozycje tematów, które będą poruszane w ramach spotkań, dzięki czemu pracownicy Poradni zapoznali się z oczekiwaniami uczestników. Poniżej przedstawiono szczegółowy plan poszczególnych spotkań: Pierwsze spotkanie w ramach Sieci Współpracy odbyło się dnia roku, podczas którego najpierw zostały przypomniane treści opracowane w poprzednim roku szkolnym a następnie zdiagnozowano nowe potrzeby poprzez wypełnienie kwestionariusza. Tematem zaś przewodnim była aktualna podstawa programowa wychowania przedszkolnego (przypomnienie celów, umiejętności i wiadomości) oraz najważniejsze zasady kształcenia i metody pracy. W spotkaniu uczestniczyło dwunastu nauczycieli

38 oraz trójka pracowników Poradni. Po zakończonym spotkaniu wszyscy wzięli udział w otwartej dyskusji na temat systemu edukacji dzięki któremu zrodziły się nowatorskie pomysły dotyczące programów terapeutycznych. Kolejne spotkanie pt. "Działania wspierające nauczyciela przedszkola realizowane wobec dziecka posiadającego opinię o objęciu pomocą psychologiczno - pedagogiczną" przeprowadzono dnia r. Przedstawiono wówczas rodzaje dokumentów wystawianych w Poradni i wyjaśniono ich indywidualne dostosowanie do potrzeb. Następnie omówiono wszystkie zapisy w opiniach oraz przeanalizowano zalecenia do zajęć specjalistycznych. Wymieniono także narzędzia diagnostyczne stosowane w dziale przedszkolnym i dokonano analizy poszczególnych prób pedagogicznych wyjaśniając ich sens przy zastosowaniu standaryzacji. Kolejnym etapem spotkania było omówienie Indywidualnego Programu Edukacyjno - Terapeutycznego. Nauczyciele pracowali w grupach na anonimowych orzeczeniach w celu stworzenia przykładowego IPET- u. Pracownicy Poradni przez całe spotkanie służyli pomocą i interpretacją uczestnikom szkolenia. W spotkaniu wzięło udział łącznie 13 osób i cieszyło się wielkim zaangażowaniem. Ewaluacja spotkania wskazuje na pozytywny odbiór w/w działań. Na trzecie spotkanie przybyło jedenastu logopedów, ponieważ temat dotyczył szkolenia Ortodoncja w logopedii. Poruszona została tematyka dotycząca aparatów stałych i ruchomych, które są niezastąpione w leczeniu wad zgryzu. Przy okazji zostały omówione specyficzne zaburzenia językowe. Szybka interwencja ortodontyczna zwłaszcza w młodym wieku zapobiega w przyszłości utrzymywaniu się wadom wymowy, dlatego tak duży nacisk został położony na ten obszar diagnozy. Po wysłuchaniu najistotniejszych treści nauczyciele dzielili się swoim doświadczeniem oraz udzielali wzajemnego wsparcia. Dzięki ewaluacji zaobserwowano potrzebę

39 organizowania dalszych spotkań samokształceniowych dla logopedów i podkreślono wzbogacenie przez nich warsztatu pracy. Ostatnie dwa spotkania dotyczące terapii motoryki ręki miały charakter warsztatowy (I i II stopień) i kończyły się wręczeniem certyfikatów uprawniających Pani Anna do stosowania Szumska, pracownik metody. Gdańskiej Przeprowadziła Pracowni je Pomocy. Program szkolenia dotyczył: - funkcjonowania kończyny górnej w aspekcie anatomiczno- neurofizjologicznym, - etapów rozwoju motoryki ręki dziecka (rozwój chwytu, manipulacji i umiejętności grafomotorycznych dziecka), - znaczenia rozwoju sensoryczno - odruchowego, - diagnozy funkcjonalnej kończyn górnych (omówienie i ćwiczenia praktyczne), - prezentacja wybranych metod, technik wykorzystywanych podczas terapii, - programy i plany terapeutyczne (zasady ich konstruowania). Drugi stopień kursu cieszył się równie dużym zainteresowaniem i na celu miał poszerzenie zdobytej wiedzy oraz dał możliwość doskonalenie umiejętności w praktyce. Wszyscy uznali obydwa szkolenia za bardzo pomocne oraz wspomagające ich pracę. Wnioski ogólne: Sieci Współpracy i Samokształcenia to metoda w edukacji wiążąca się z podnoszeniem kompetencji zawodowych oraz dająca możliwość dyskusji, wymiany poglądów i doświadczeń. Działania te oparte są na partnerstwie i wzajemności dzięki czemu wspierają aktywność uczestników zaś szybkie

40 diagnozowanie potrzeb pomaga w doborze treści przygotowywanych dla uczestników. Według uczestników wszystkie spotkania odbywały się w przyjaznej atmosferze podczas, których można było przedyskutować różne problemy oraz szukać wspólnych rozwiązań. Tematyka zajęć była różnorodna i ciekawa zaś treści przekazywane w zrozumiały sposób. Uczestnicy bardzo cenili sobie przygotowane dla uczestników materiały wykorzystywane w pracy dydaktycznej oraz terapeutycznej jak, również regularność spotkań (stały przypływ informacji). W następnym roku szkolnym zaplanowane są kolejne spotkania. Dobór treści zależny będzie od zgłaszanego zapotrzebowania uczestników.

41 Maria Witczak pedagog, logopeda Przesiewowe badania słuchu u dzieci w wieku szkolnym Platformą Badań Zmysłów W badaniach słuchu u dzieci w wieku szkolnym wykorzystywane są przede wszystkim metody audiometryczne, w których dziecko aktywnie uczestniczy w badaniu. Stosuje się testy audiometryczne oparte na ocenie reakcji słuchowych dla tonów o częstotliwościach 1000, 2000 i 4000 Hz o poziomie 20 db HL. Badanie dostarcza nam informacji o sprawności słuchu dziecka w zakresie niskich, średnich i wysokich tonach. Dodatkowo wykonuje się badanie rozumienia mowy oraz testy, które oceniają sprawność ośrodków słuchowych. Badania te są całkowicie nieinwazyjne, bezbolesne i nieuciążliwe dla dziecka. Wykonywane są na zlecenie Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu od 2004 roku. Problemy ze słuchem mogą pojawić się u dziecka w każdym wieku nagle, lub stopniowo, pozostając w wielu przypadkach niezauważone przez rodziców przez dłuższy czas. Wystąpienie zaburzeń słuchu u dziecka może wpływać na zachowanie, jego koncentrację i pogorszenie zdolności poznawczych czy wręcz zahamowanie rozwoju. W roku szkolnym 2016/2017 wykonałam 317 badań przesiewowych narządów zmysłów:,,słyszę w klasach IV i V szkół podstawowych z rejonu działania Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej w Krośnie Odrzańskim: Szkoła Podstawowa w Połupinie klasy IV i V Szkoła Podstawowa w Radnicy klasy IV i V

42 Zespół Szkół Wężyska klasy IV i V Szkoła Podstawowa w Gronowie klasy IV i V Zespół Edukacyjny w Osiecznica klasy IV i V Szkoła Podstawowa nr 1 w Krośnie Odrzańskim klasa IV Zespół Szkół w Maszewie klasy IV i V Szkoła Podstawowa nr 3 w Krośnie Odrzańskim kl. IV Podsumowanie wyników badań przesiewowych ujawniło następujące dane: 13% dzieci w teście słownym ma obniżony poziom funkcji słuchowych oraz 1% w teście tonalnym uzyskało wynik nieprawidłowy. Po zapoznaniu rodziców z wynikami badań przesiewowych zaproponowano konsultację w poradni i powtórzenie badania lub rozszerzenie o diagnozę specjalistyczną: psychologiczną, logopedyczną i pedagogiczną. W przepadku dzieci z nieprawidłowym wynikiem testu tonalnego poproszono o konsultację audiologiczną lub foniatryczną.

43 Anna Daniel psycholog Być rodzicem Bycie rodzicem to wyjątkowo trudne zadanie W codziennych zmaganiach trzeba mierzyć się nie tylko z wyzwaniami rozwojowymi, wychowawczymi czy ekonomicznymi, ale nie możemy pominąć osiągnięć cywilizacyjnych. Rodzic w pogoni za zabezpieczeniem potrzeb rodziny pędzi między jednym wyzwaniem zawodowym a drugim. Myśli, co będzie lepsze, przecież kolejny wpływ na konto poprawi naszą codzienność. I już marzymy o nowym smartfonie, telewizorze, samochodzie czy wczasach. Zapisujemy się na kolejne szkolenia, kursy, aby być atrakcyjniejszym pracownikiem i nagle zaskakuje nas zwyczajna potrzeba dziecka, abyśmy z nim byli, słuchali, bawili się. Tylko skąd na to wziąć czas? Przecież robimy wszystko, aby nasza rodzina była szczęśliwa. Rodzina to nieustająca praca. To zaskakujące zależności, mozolne budowanie więzi i tego nie da się załatwić w ciągu kilku minut. Aby być wykwalifikowanym pracownikiem uczęszczamy na kursy, aby być rodzicem, cóż niekiedy wystarczy deklaracja, że chcemy nim być. Szczęściarzami są Ci, którzy odebrali rodzicielski pakiet bez problemów. Czasami natura bywa bardziej przewrotna i zdarza się, że dzieci wymagają od nas więcej, a nasze umiejętności, kompetencje wychowawcze nie zawsze są w stanie sprostać tym oczekiwaniom, dlatego od sześciu lat zapraszamy rodziców na warsztaty, mające na celu wspieranie nas- dorosłych w radzeniu sobie z codziennymi troskami wychowawczymi. Czego możemy się dowiedzieć w Szkole dla Rodziców i Wychowawców? Odpowiedzi nie da się ująć w jednym zdaniu, bo wychowanie to bardzo złożony proces. W trakcie dziesięciu spotkań rodzice

44 mają możliwość udoskonalenia komunikacji na linii rodzic- dziecko i rodzicrodzic, popracowania nad swoimi emocjami, rozwijania strategii rozwiązywania konfliktów, a w konsekwencji budowania głębszych relacji opartych na wzajemnym szacunku, bliskości i zrozumieniu. Nie ma gotowej recepty na wychowanie dziecka, ale ważne jest mieć możliwość rozwiania swoich obaw, poszukania wsparcia i zdobycia wiedzy w tak wymagającym obszarze. Zachęcamy rodziców do udziału w tego rodzaju formie, jaką jest Szkoła dla Rodziców i Wychowawców, aby mądrze wprowadzać swoje dziecko w tak wymagający, współczesny świat.

45 Alicja Sztandera - logopeda Profilaktyka w logopedii Od wielu lat pracownicy Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej w Krośnie Odrzańskim prowadzą szeroką gamę działań profilaktycznych z zakresu rozwijania kompetencji słuchowo- językowych dzieci i uczniów. Standardem są badania przesiewowe logopedyczne, pedagogiczne i psychologiczne na wszystkich etapach edukacyjnych. Od trzech lat rozszerzyłyśmy zakres badań przesiewowych o grupę dzieci w wieku od miesiąca życia, czyli dzieci z grup żłobkowych. Decyzję taką podjęłyśmy z uwagi na zgłaszane przez rodziców, i nauczycieli problemy z wczesną diagnozą w tym wieku. Do tej pory profilaktyka i diagnoza spoczywała często na oddziałach noworodkowych, lekarzach pierwszego kontaktu lub intuicji rodziców. Świadomość, że wcześnie podjęte działania terapeutyczne często mogą uchronić dziecko przed niepowodzeniami szkolnymi, powoduje ogromne zainteresowanie wczesną diagnozą psychologiczną, pedagogiczną i logopedyczną. Jednym z narzędzi stosowanych w diagnozie jest Krótki Inwentarz Rozwoju Mowy i Komunikacji KIRMIK, którego autorami są: Grzegorz Krajewski, Magdalena Smoczyńska. Kwestionariusz składa się z: listy 100 słów; przy każdym słowie osoba wypełniająca zaznacza, czy dziecko spontanicznie używa go w mowie pytania o to, czy dziecko łączy już ze sobą poszczególne wyrazy Narzędzie to posiada normy ogólnopolskie dla różnych grup wiekowych (w przedziałach miesięcznych).

46 KIRMIK pozwala na wczesną diagnozę rozwoju mowy, ocenę ryzyka zaburzeń językowych, szczególnie SLI (Specyficznego Zaburzenia Językowego), ma charakter przesiewowy stosowany przez pediatrów oraz logopedów. Kwestionariusz KIRMIK dostępny u logopedów działu przedszkolnego pracujących w Poradni. W kolejnym roku szkolnym planujemy rozszerzyć zakres badań przesiewowych o diagnozę spektrum autyzmu w grupie wiekowej od miesiąca życia.

47 Oferta programowa dla PRZEDSZKOLI i SZKÓŁ realizowana w roku szkolnym 2017/2018 przez pracowników Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej w Krośnie Odrzańskim Przesiewowe badania logopedyczne, pedagogiczne, psychologiczne dla dzieci między 1 r. ż a 3 r. ż. Realizatorzy: Alicja Sztandera, Anna Kawa, Magdalena Krysińska- Droszcz, Ewa Kasowska Przesiewowe badania logopedyczne, pedagogiczne, psychologiczne dla dzieci między 3 r. ż a 7 r. ż. Realizatorzy: Alicja Sztandera, Anna Kawa, Magdalena Krysińska, Ewa Kasowska Przesiewowe badania pedagogiczno- logopedyczne dla uczniów klas IV Realizator: Maria Witczak Przesiewowe badania logopedyczne uczniów klas I szkół podstawowych Realizator: Marlena Gugała Przesiewowe badania dla uczniów klas I szkół podstawowych Skala Ryzyka Dysleksji- SRD Realizator: Jadwiga Biekisz Przesiewowe badania w zakresie doradztwa edukacyjno- zawodowego wśród uczniów klas III gimnazjum Realizator: Joanna Jakubczak- Tomaszewicz Ocena funkcji czytania systemem Prolexia Realizator: Jadwiga Biekisz Słyszę, Widzę, Mówię- badania przesiewowe Realizatorzy: Alicja Sztandera, Maria Witczak Interpretacja opinii i orzeczeń Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej- szkoleniowa rada pedagogiczna Realizatorzy: Aleksandra Szaj- Rasiewicz, Anna Daniel, Maria Witczak Dojrzałość szkolna- zajęcia warsztatowe dla nauczycieli Realizatorzy: Alicja Sztandera, Aleksandra Szaj- Rasiewicz, Anna Kawa, Magdalena KrysińskaDroszcz, Ewa Kasowska Zaburzenia okresu adolescencji- szkoleniowa rada pedagogiczna Realizatorzy: Ewelina Drezin- Kruszelnicka, Anna Kawa

48 System żetonowy- Jak go stosować?-szkoleniowa rada pedagogiczna Realizatorzy: Anna Kawa, Ewelina Drezin-Kruszelnicka Konsultacje na terenie placówek w ramach Dni Otwartych Realizatorzy: psycholodzy, pedagodzy, logopedzi, doradcy zawodowi Poradnictwo psychologiczne na terenie placówek oświatowych Realizatorzy: Aleksandra Szaj- Rasiewicz, Anna Daniel, Ewelina Drezin- Kruszelnicka Dziecko z dysfunkcją wzroku, słuchu w szkole ogólnodostępnej- szkoleniowa rada pedagogiczna Realizatorzy: Anna Daniel, Maria Witczak Dziecko z autyzmem i zespołem Aspergera w szkole- szkoleniowa rada pedagogiczna Realizator: Aleksandra Szaj- Rasiewicz Zaburzenia odżywiania się i nowe formy zaburzonych nawyków żywieniowych- szkoleniowa rada pedagogiczna Realizator: Ewelina Drezin- Kruszelnicka Kontynuacja działań w ramach Sieci współpracy adresowanej do pedagogów, nauczycieli Realizatorzy: Maria Witczak, Jadwiga Biekisz, Alicja Sztandera, Magdalena Krysińska- Droszcz i Joanna Jakubczak- Tomaszewicz.