SYSTEM TRANSPORTU MIEJSKIEGO NISKOEMISYJNEGO WYBRANE PROBLEMY
|
|
- Juliusz Piekarski
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 123 Transport 2018 SYSTEM TRANSPORTU MIEJSKIEGO NISKOEMISYJNEGO WYBRANE PROBLEMY, listopad 2018 Streszczenie: Jednym z kluczowych o jazdów niskoemisyjnych. W artykule niskoemisyjnego, transport miejski, pojazdy nisko 1. WPROWADZENIE Funkcjonowanie transportu publicznego jest zasadniczym elementem sprawnie funkcjonu- systemu transportowego miasta. Transport miejski (komunikacja miejska) to regu- porozumie. w zakresie infrastruktury transportu miejskiego oraz coraz publicznego (pojazdy niskoemisyjne). Transport publiczny na w zakresie publicznego transportu zbioro przez operatora publicznego t zaspokajania potrze [8]. Efektywne wykorzystywanie transportu publicznego o osób równy dla wszystkich zainteresowanych. Dodatkowo rozwój regionalny [8], [10].
2 138 nych. Paliwa alternatywne to wszystkie wykorzystywane, jako paliwa inne n. Dodatkowo redukowana jest emisja CO2 do atmosfery, która [1], [13]. niskoemisyjnych. Pojazdy niskoemisyjne 2. WYBRANE REGULACJE PRAWNE W ZAKRESIE TRANSPORTU NISKOEMISYJNEGO [3], [4], [11], [12], [13]:, wydana w roku 201. Dokument reguluje tworzenie spójnego obszaru transportu w Unii Europejskiej. ono inicjatywy, które maj przyczyni si do redukcji najwa niejszych problemów w transporcie, które sprowadzaj si mi dzy innymi do redukcji emisji dwutlenku w gla (CO2) o 60% do 2050 roku. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno- gia dla transportu: europejska strategia w zakresie paliw alternatywnych. W dokumencie tym szczególn uwag zwrócono stania paliw alternatywnych energii elektrycznej ej jazdów. Dodatkowo rozbudowy infrastruktury elektroenergetycznej pojazdów elektrycznych. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/94/UE z dnia r. w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych. Dyrektywa ta przede wszystkim reguluje promowanie pojazdów elektrycznych i wodorowych wspieranie rozwoju infrastruktury ich. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno- niskoemisyjnej. W komunikacie zwrócono szczególn uwag
3 System transportu miejskiego niskoemisyjnego wybrane problemy 139 naftowej zmniejszenie sektorze transportu publicznego. [6]: przez Ministerstwo Energii. Dokument ukazuje nymi zaistni na rynku producentów polskich autobusów bateryjnych, trolejbusowych wodorowych. Dokument potwierdza dodatkowo wspieranie niskoemisyjnych oraz wania. przez Sejm i Senat, w dniu r. przekazana do podpisu Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej. Zgodnie z i oraz zastosowanie 3. TRANSPORT MIEJSKI NISKOEMISYJNY W WYBRANYCH KRAJACH EUROPY Agencja Bloomberg New Energy Finance (BNEF) podsumowaniem elektrycznych w porównaniu do ich spalinowych odpowiedników. Na przestrzeni kolejnych lat ceny autobusów elektrycznych i ich konkurentów zasilanych silnikami Diesla ma- W 2018 r. ów, z czego ok 400 tys. to autobusy elektryczne. r. wyprodukowano ponad 116 tys. autobusów elektrycznych w Chinach. ej floty przez takie firmy jak: Solaris, Volvo, New Flyer, Optare. Europa stanowi, bowiem drugi pod wzgl Stanowi wanych w transporcie publicznym. rynek autobusów elek- 0,5% [7].
4 140 niskoemisyjnego w wybranych krajach Europy. Holandia Holandia jest zdecydowanym liderem w promocji oraz wprowadzaniu pojazdów elektrycznych na rynek zarówno samochodów osobowych jak i autobusów. Na obszarze tego autobusy elektryczne jazdów elektrycznych w 2015 r. R do 2020 r. planie w 2009 r. r. Ho- usów elektrycznych Citea SLFA Elec- w Holandii prowadz liczne akcje promowania tych pojazdów. Wielka Brytania transportu niskoemisyjnego jest Wielka Brytania, która w ostatnich latach Po drogach 150 autobusów Plug- do 2050 roku zerowej emisji CO2 to przede wszystkim stolica Londyn, aglomeracje Gloucestershire, Peterborough i Od 2019 zamawia coraz to nowe autobusy elektryczne, ostatnio wprowadzono 11 autobusów, które Dania z planami rozwoju elek
5 System transportu miejskiego niskoemisyjnego wybrane problemy 141 W 2018 instalacji, uruchomienia, ryjnych, systemu zdalnego monitorowania Siemens ebus, 6- okres trwania projektu. 4. NISKOEMISYJNEGO Autobusy elektryczne autobusów konwencjonalnych specyfi- operacyjnymi [4]. Celem wprowadzania autobusów elektrycznych jest zmniejszanie zanieczyszczenia powietrza, poziomu a poprawa kom- fortu transportu w miastach. Dodatkowo a szkodliwe dla a, mniejszym em ni autobusy konwencjonalne. [5]. logiczny powoduje dów elektrycznych to przys autobusy elektryczne. Pomimo wysokich kosztów [12]. N wysokosprawnymi silnikami elektrycznymi, które a energia ta CO2. Autobusy elektryczne nie, ani dlatego miastach. Bardzo w e jest stworzenie jednolitych interfejsów ne dla wszystkich producentów. Wprowadzane rygorystyczne normy emisji spalin ograniczania emisji szkodliwych substancji. O, ona bowiem jednym ze strategicznych projektów. miejsce na po- bariery technologiczne stosowanie winno przede wszystkim [10]. Solarisy Urbino electric to autobusów elektrycznych jest nieograniczona i wynosi nawet 24 godziny na auto szczególnie centrach miast.
6 142 Rys. 1. Solaris Urbino 8,9 electric : [6]. w dwóch bateriach o jed- zyskiwana podczas hamowania [10]. Tablica 1 Parametry autobusu Solaris Urbino 8,9 electric Nazwa parametru pojazdu 12 m 24 t 120 kwh 4 h do 100 km [8]. Rys. 2. Elektryczny autobus marki Volvo w Szwecji : [8], [9].
7 System transportu miejskiego niskoemisyjnego wybrane problemy 143 dowania. Szwedzki producent oferuje tego typu autobusy w komplecie ze stacjami szyb- 10 Tablica 2 Parametry autobusu Volvo Electric Nazwa parametru 12 m 19 t 300 kw Kilka minut Moc silnika 160 kw [8]. Rys. 3. AMZ Kutno : [7], [8]. -cio metrowy (docelowo m realizacji projektu opra- [12]. Tablica 3 Parametry autobusu AMZ Nazwa parametru 9 m 19 t 155 kw 8 h 250 km [8].
8 TRANSPORT MIEJSKI NISKOEMISYJNY W POLSCE tegorocznym Polskim Kongresie 90 autobusów elektrycznych, 350 autobusów na gaz CNG, z zakresu niskoemisyjnego transportu publicznego. Rocznie w Polsce nych 1000 autobusów elektrycznych r. Na rys. 4 oraz 5 przedstawione busów CNG w polskich miastach AUTOBUSY ELEKTRYCZNE W POLSKICH MIASTACH Liczba pojazdów Liczba planowanych pojazdów Rys. 4. Zestawienie autobusów elektrycznych w polskich miastach odstawie [6] AUTOBUSY NA CNG W POLSKICH MIASTACH Liczba pojazdów Liczba planowanych pojazdów Rys. 5. Zestawienie autobusów CNG w polskich miastach [6].
9 System transportu miejskiego niskoemisyjnego wybrane problemy km. Obecnie, koszt zakupu 12-metrowego autobusu elektrycznego to ok. 2, % kosztów ON w tradycyjnych autobusach. Natomiast koszt zakupu PODSUMOWANIE Rozwój podmiotów Europejskiej, s pojazdów Dalszy roz- niskoemisyjnych zarówno w transporcie publicznym jak i pry- by pojazdów elektrycznych. zy [4]. Bibliografia Adheesh S., Vasisht M., Ramasesha S., Air-pollutionand economics:diesel bus versus electric bus, current Science, Volume 110 (2016). 3. Europejska, Bruksela sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych, Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej, PE-CONS iernika refueling and charging points in urban areas for vehicles with alternative sources of power, w: CLC Congress Proceedings / Feliks Jerzy ( red. ), 2016, TANGER Ltd., Ostrava, ISBN
10 / Krawiec munikacji miejskiej wybrane zagadnienia. Oficyna Politechniki Warszawskiej, Warszawa e; Logistyka-nauka 3/ Pyza D.; Ziembicki M.: Wybrane aspekty eksploatacji taboru niskoemisyjnego w transporcie publicznym. Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport z Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa Skalski P Autobusy 12/ Skarbek- the non-hybrid cars resulting from the real conditions of urban traffic. International Multidisciplinary Scientific GeoConference Surveying Geology and Mining Ecology Management, SGEM (17th International Multidisciplinary Scientific Geoconference, SGEM 2017), Volume 17, Issue 42, Albena, Bulgaria 2017, pages Strona internetowa: Strona internetowa: Strona internetowa: do- 17. Strona internetowa: r. 19. URBAN TRANSPORT SYSTEM OF LOW-EMISSION TRANSPORT - SELECTED PROBLEMS Summary: The urban transport system is one of the key elements influencing the improvement of human communication. The availability and organization of transport infrastructure definitely affects the comfort of living, especially in large cities. In recent times there is a lot of topics about transport conditions and its negative impact on the environment, as well as about the implementation of low-emission vehicles. The article presents selected problems of low-emission transport as well as the occurrence of transport in selected countries. Keywords: urban transport, low-emission vehicles, electromobility
ŹRÓDŁA NAPĘDU W MIEJSKIEJ KOMUNIKACJI AUTOBUSOWEJ -KIERUNKI INNOWACYJNOŚCI BARTŁOMIEJ WALCZAK
ŹRÓDŁA NAPĘDU W MIEJSKIEJ KOMUNIKACJI AUTOBUSOWEJ -KIERUNKI INNOWACYJNOŚCI BARTŁOMIEJ WALCZAK Solaris Bus & Coach Kierunek rozwoju komunikacji miejskiej Wymagania prawne Przepisy lokalne pojazdy elektryczne
ŹRÓDŁA NAPĘDU W MIEJSKIEJ KOMUNIKACJI AUTOBUSOWEJ -KIERUNKI INNOWACYJNOŚCI
ŹRÓDŁA NAPĘDU W MIEJSKIEJ KOMUNIKACJI AUTOBUSOWEJ -KIERUNKI INNOWACYJNOŚCI Zbiorowy transport miejski = alternatywa dla transportu indywidualnego Warszawa, Trasa Łazienkowska, analiza ruchu w godzinach
Uchwała nr 35/2016. Zarządu Komunikacyjnego Związku Komunalnego Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego w Katowicach z dnia 17 maja 2016 roku
Uchwała nr 35/2016 Zarządu Komunikacyjnego Związku Komunalnego Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego w Katowicach z dnia 17 maja 2016 roku w sprawie: przyjęcia założeń dotyczących wdrażania zasad polityki
Środowiskowe aspekty wykorzystania paliw metanowych w transporcie
Środowiskowe aspekty wykorzystania paliw metanowych w transporcie Izabela Samson-Bręk Zakład Odnawialnych Zasobów Energii Plan prezentacji Emisje z sektora transportu; Zobowiązania względem UE; Możliwości
Pakiet Czystego Transportu
Pakiet Czystego Transportu Działania Ministerstwa Energii w obszarze rozwoju elektromobilności Michał Kurtyka Podsekretarz Stanu Ministerstwo Energii 1 Warszawa, 28 listopada 2016 r. AGENDA Kontekst Cele
Główne problemy. Wysokie koszty importu ropy: 1 mld dziennie w 2011 Deficyt w bilansie handlowym: ~ 2.5 % of PKB 7% wydatków gospodarstw domowych
Pakiet "Czysta Energia dla u" Europejska strategia dotycząca paliw alternatywnych i towarzyszącej im infrastruktury Warszawa, 15 kwietnia 2013 Katarzyna Drabicka, Policy Officer, European Commission, DG
Współpraca pomiędzy Krajową Agencją Poszanowania Energii S.A. a Urzędem m.st. Warszawy w ramach projektów UE: E-Street i STAR BUS
Współpraca pomiędzy Krajową Agencją Poszanowania Energii S.A. a Urzędem m.st. Warszawy w ramach projektów UE: E-Street i STAR BUS Współpraca w okresie 04.2006-06.2008 Projekt Unii Europejskiej EIE-05-157
AUTOBUSY ELEKTRYCZNO-WODOROWE URSUS BUS S.A.
AUTOBUSY ELEKTRYCZNO-WODOROWE URSUS BUS S.A. 1 Autobus jest środkiem komunikacji stanowiącym centralny element systemów transportu publicznego i będący skutecznym środkiem transportu ludzi. Podczas, gdy
Rozwój krajowego rynku CNG na tle państw UE: szanse i zagrożenia
Ministerstwo Gospodarki Rozwój krajowego rynku CNG na tle państw UE: szanse i zagrożenia Maciej Kaliski Piotr Janusz Adam Szurlej Departament Ropy i Gazu Paliwo gazowe CNG: ekologia, ekonomia, bezpieczeństwo
Możliwości produkcji i użytkowania samochodów elektrycznych w Polsce
Możliwości produkcji i użytkowania samochodów elektrycznych w Polsce Materiał dla Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności Senatu RP 4 października 2016 r. 1 Warszawa, 4 października 2016 r. AGENDA
Ocena kosztów zastosowania komunikacji opartej na pojazdach elektrycznych
Ocena kosztów zastosowania komunikacji opartej na pojazdach elektrycznych Konferencja: Potrzeby i standardy usług publicznych w siedmiu gminach Województwa Lubuskiego Nowy Kisielin, 28 maja 2014 Wybór
Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych z sektora transportu. dr inŝ. Olaf Kopczyński Z-ca Dyrektora Departament Ochrony Powietrza
Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych z sektora transportu dr inŝ. Olaf Kopczyński Z-ca Dyrektora Departament Ochrony Powietrza Główne dokumenty strategiczne w zakresie redukcji emisji z sektora transportu
DROGOWEGO W POLSCE W LATACH
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 111 Transport 2016 Leszek Mindur DROGOWEGO W POLSCE W LATACH 2003 2014 Streszczenie: W artykule dokonano analizy rozwoju transportu samochodowego w Polsce po
Wpływ rozwoju norm emisji spalin EURO na emisję zanieczyszczeń powietrza z pojazdów komunikacji miejskiej na przykładzie miasta Krakowa
Aleksandra Grzywa 1, Maciej Gliniak AGH Akademia Górniczo-Hutnicza Logistyka - nauka 2 Wpływ rozwoju norm emisji spalin EURO na emisję zanieczyszczeń powietrza z pojazdów komunikacji miejskiej na przykładzie
Działania na rzecz zrównoważonej mobilności w mieście stołecznym Warszawie. Adam Stawicki Miejskie Zakłady Autobusowe sp. z o.o.
Działania na rzecz zrównoważonej mobilności w mieście stołecznym Warszawie Adam Stawicki Miejskie Zakłady Autobusowe sp. z o.o. Miejskie Zakłady Autobusowe sp. z o.o. Największy przewoźnik autobusowy w
Niskoemisyjne, alternatywne paliwa w transporcie. Sławomir Nestorowicz Pełnomocnik Dyrektora ds. Paliw Metanowych
Niskoemisyjne, alternatywne paliwa w transporcie Sławomir Nestorowicz Pełnomocnik Dyrektora ds. Paliw Metanowych Ramowe dokumenty dotyczące stosowania niskoemisyjnych, alternatywnych paliw w transporcie
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 10 listopada 2017 r. (OR. en) Jeppe TRANHOLM-MIKKELSEN, Sekretarz Generalny Rady Unii Europejskiej
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 10 listopada 2017 r. (OR. en) Międzyinstytucjonalny numer referencyjny: 2017/0291 (COD) 14183/17 ADD 1 WNIOSEK Od: Data otrzymania: 10 listopada 2017 r. Do: Nr dok. Kom.:
Działania na rzecz zrównoważonej mobilności w mieście stołecznym Warszawa. Miejskie Zakłady Autobusowe Sp. z o.o.
Działania na rzecz zrównoważonej mobilności w mieście stołecznym Warszawa Miejskie Zakłady Autobusowe Sp. z o.o. MZA Warszawa to dzisiaj jeden z większych przewoźników w naszym regionie; posiada na stanie
EUROPEAN UNION EUROPEAN REGIONAL DEVELOPMENT FOUND KLASTER GREEN CARS
EUROPEAN UNION EUROPEAN REGIONAL DEVELOPMENT FOUND KLASTER GREEN CARS RYNEK SAMOCHODÓW ELEKTRYCZNYCH W POLSCE Konieczność poszanowania dóbr limitowanych w transporcie - obserwujemy ciągły przyrost emisji
TRANSPORTU MIEJSKIEGO
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 111 Transport 2016 Norbert Chamier- W Technologii i Edukacji WYBRANY TRANSPORTU MIEJSKIEGO : Streszczenie: transportu miejskiego i W artykule przedstawiono oceny
JAS-FBG S.A. ransportowych. Podstawowym kryterium 1. WPROWADZENIE
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 111 Transport 2016 Kamila Sojka, JAS-FBG S.A. Streszczenie: i ransportowych. Podstawowym kryterium u u : sys, 1. WPROWADZENIE -logistycznych i powstanie sektora
Legal framework of electric vehicles business in Poland. Otoczenie prawne dla biznesu EV w Polsce
1 Legal framework of electric vehicles business in Poland Otoczenie prawne dla biznesu EV w Polsce 2 Czego się dowiesz? / What you'll learn? Samochody elektryczne w świetle prawa polskiego / EV under Polish
Czy elektromobilność zatrzyma rozwój autogazu?
Czy elektromobilność zatrzyma rozwój autogazu? data aktualizacji: 2018.03.20 - Uważamy, że na etapie dochodzenia do pełnej elektryfikacji w motoryzacji gaz jest niezastąpiony. Oczywiście gaz rozumiany
Ekostrefy w miastach Czy również polskich?
Ekostrefy w miastach Czy również polskich? Źródła emisji CO 2 w Płocku. PGN Przykładowo w Aglomeracji Warszawskiej w 2011 r. emisja ze źródeł liniowych w zakresie pyłu PM10 stanowiła 63% całkowitej wielkości
KONCEPCJA ZASTOSOWANIA INTELIGENTNYCH SYSTEMÓW TRANSPORTOWYCH W DZIELNICY MOKOTÓW W WARSZAWIE
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 113 Transport 2016 Zbigniew Kasprzyk, Mariusz Rychlicki, Kinga Tatar KONCEPCJA ZASTOSOWANIA INTELIGENTNYCH SYSTEMÓW TRANSPORTOWYCH W DZIELNICY MOKOTÓW W WARSZAWIE
Ekologistyka: samochód osobowy vs zrównoważony rozwój transportu indywidualnego
Ekologistyka: samochód osobowy vs zrównoważony rozwój transportu indywidualnego 1 2 Andrzej Wojcieszak Łukasz Wojcieszak Ekologistyka: samochód osobowy vs zrównoważony rozwój transportu indywidualnego
PROCES WPROWADZANIA AUTOBUSÓW ELEKTRYCZNYCH DO EKSPLOATACJI MIEJSKIEJ WYBRANE ZAGADNIENIA
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 112 Transport 2016 Krzysztof Krawiec PROCES WPROWADZANIA AUTOBUSÓW ELEKTRYCZNYCH DO EKSPLOATACJI W MIEJSKIEJ WYBRANE ZAGADNIENIA : marzec 2016 Streszczenie: oraz
CNG jako alternatywne źródło zasilania dla pojazdów komunikacji miejskiej. Radom, 2013-09-12
CNG jako alternatywne źródło zasilania dla pojazdów komunikacji miejskiej Radom, 2013-09-12 funkcjonuje od 1 stycznia 1954 roku. Jest jednym z dwóch przewoźników obsługujących trakcję miejską na zlecenie
Spełnienie wymagań EURO4 i EURO5 przez autobusy na ON i CNG analiza porównawcza, na przykładzie wybranej floty pojazdów
Spełnienie wymagań EURO4 i EURO5 przez autobusy na ON i CNG analiza porównawcza, na przykładzie wybranej floty pojazdów Ryszard Michałowski PGNiG SA, Dolnośląski Oddział Obrotu Gazem Harmonogram napędu
Planowanie Gospodarki Niskoemisyjnej proekologiczne rozwiązania w transporcie. Marcin Cholewa Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Planowanie Gospodarki Niskoemisyjnej proekologiczne rozwiązania w transporcie Marcin Cholewa Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN Praca naukowa finansowana ze środków NCBiR w ramach
ZAŁĄCZNIKI. Wniosek DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 18.12.2013 r. COM(2013) 919 final ANNEXES 1 to 4 ZAŁĄCZNIKI Wniosek DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie ograniczenia emisji niektórych zanieczyszczeń do
PALIWA ALTERNATYWNE W TRANSPORCIE PUBLICZNYM I WYNIKAJĄCE Z ICH EKSPLOATACJI OGRANICZENIA
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 121 Transport 2018 Marek Ziembicki Miejskie Zakłady Autobusowe Sp. z o.o., Warszawa Dariusz Pyza Politechnika Warszawska, Wydział Transportu PALIWA ALTERNATYWNE
Co elektromobilność może zaoferować Twojemu miastu i jego mieszkańcom. Małgorzata Durda, Volvo Polska
S Co elektromobilność może zaoferować Twojemu miastu i jego mieszkańcom Małgorzata Durda, Volvo Polska Globalne czynniki wpływające na społeczeństwo Wzrost liczby ludności i urbanizacja Zmiany klimatu
FUNCTIONAL AGRIMOTOR TESTING SUPPLIED BY THE VEGETABLE ORIGIN FUELS BADANIE FUNKCJONALNE SILNIKA ROLNICZEGO ZASILANEGO PALIWAMI POCHODZENIA ROŚLINNEGO
Journal of KES Internal Combustion Engines 25, vol. 12, 3-4 FUNCTIAL AGRIMOTOR TESTING SUPPLIED BY THE VEGETABLE ORIGIN FUELS Marek Reksa Politechnika Wrocławska Instytut Konstrukcji I Eksploatacji Maszyn
Program Elektromobilności
Program Elektromobilności Działania na rzecz rozwoju przemysłu elektromobilności Piotr Zaremba Kierownik Projektu Ministerstwo Energii 1 AGENDA Cele Korzyści Wyzwania Proponowane dźwignie rozwoju 2 KONTEKST
Alternatywne napędy autobusów w publicznym transporcie zbiorowym
Krzysztof Krawiec 1 Politechnika Śląska, Wydział Transportu pusta linia, Times New Roman 8 pkt., interlinia 1, odstęp po 10 pkt. Alternatywne napędy autobusów w publicznym transporcie zbiorowym WPROWADZENIE
pakiet na rzecz czystego transportu
MINISTERSTWO ENERGII pakiet na rzecz czystego transportu Michał Kurtyka Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Energii 20.09.2016 Pakiet na Rzecz Czystego Transportu to: Plan Rozwoju Elektromobilności w Polsce
PROGRAM WDROŻENIA PALIW ALETERNATYWNYCH w MZK SŁUPSKS
PROGRAM WDROŻENIA PALIW ALETERNATYWNYCH w MZK SŁUPSKS WYKORZYSTYWANE PALIWA Olej Napędowy 39 pojazdów CNG 10 pojazdów ETANOL ED-95 7 pojazdów Motoryzacja a środowisko naturalne Negatywny wpływ na środowisko
Wdrożenie dyrektywy IED realne koszty i korzyści dla środowiska? Marzena Jasińska - Łodyga Grupa Ożarów S.A.
Wdrożenie dyrektywy IED realne koszty i korzyści dla środowiska? Marzena Jasińska - Łodyga Grupa Ożarów S.A. Historia Zakładu Czerwiec 1974 decyzja o powołaniu Cementowni Ożarów Listopad 1977 - uruchomienie
METODYKA CERTYFIKACJI PODSYSTEMU STEROWANIE
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 113 Transport 2016 Magdalena Kycko Instytut Kolejnictwa METODYKA CERTYFIKACJI PODSYSTEMU STEROWANIE : Streszczenie: przy procesie certyfikacji podsystemu sterowanie.
Promowanie zrównoważonej mobilności na przykładzie miasta Gdyni
Promowanie zrównoważonej mobilności na przykładzie miasta Gdyni Nagroda Eco Miasto 2017 Gdynia została laureatem w trzech kategoriach. Jury doceniło działania miasta na rzecz mobilności zrównoważonej,
ELEKTROMOBILNOŚĆ WPROWADZENIE. Michał Kaczmarczyk, GLOBEnergia Zakopane, 26.06.2014
ELEKTROMOBILNOŚĆ WPROWADZENIE Michał Kaczmarczyk, GLOBEnergia Zakopane, 26.06.2014 DLACZEGO POTRZEBNA JEST DYSKUSJA? wyczerpywanie się stosowanych dotychczas źródeł energii problem ekologiczny (efekt cieplarniany)
Grupa Wymiany Doświadczeń Efektywność Energetyczna (GWD-EE)
Projekt: Doskonalenie zarządzania usługami publicznymi i rozwojem w jednostkach samorządu lokalnego Grupa Wymiany Doświadczeń Efektywność Energetyczna (GWD-EE) Efektywność energetyczna w transporcie Gdynia,
ANALIZA ENERGOCHŁONNOŚCI RUCHU TROLEJBUSÓW
ANALIZA ENERGOCHŁONNOŚCI RUCHU TROLEJBUSÓW Mgr inż. Ewa Siemionek* *Katedra Pojazdów Samochodowych, Wydział Mechaniczny, Politechnika Lubelska 20-618 Lublin, ul. Nadbystrzycka 36 1. WSTĘP Komunikacja miejska
Paliwa Metanowe wtransporcie Miejskim. www.pkmtychy.pl
Paliwa Metanowe wtransporcie Miejskim FIRMAZ55-letnią tradycją. MISJA FIRMY Budowanie wizerunku Spółki jako lidera, którego priorytetami są: zadowolenie klientów, tj. pasażerów iorganizatorów komunikacji;
Fundacja Green Fuel Skuteczne wdrażanie paliw metanowych w Polsce
Fot. Rajd Blue Corridor 2013 Hansa w Polsce Fundacja Green Fuel Skuteczne wdrażanie paliw metanowych w Polsce Materiał opracowany przez ekspertów Portalu cng.auto.pl Korzyści wynikające z zastosowania
UCHWAŁA Nr RADY MIEJSKIEJ W ŁODZI z dnia
Druk Nr... Projekt z dnia... UCHWAŁA Nr RADY MIEJSKIEJ W ŁODZI z dnia zmieniająca uchwałę w sprawie przyjęcia Zintegrowanego Planu Rozwoju Transportu Publicznego Aglomeracji Łódzkiej i upoważnienia Prezydenta
nowe trendy mobilności w regionach Europy
E-pojazdy nowe trendy mobilności w regionach Europy Marek Drożdż Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN Partnerzy programu Polska Holandia Hiszpania Wielka Brytania Szwecja Włochy Małopolska
prof. UTH, dr hab. Tadeusz Dyr, Politechnika Radomska, Wydział Ekonomiczny
Uwarunkowania w zakresie systemów transportu publicznego szynowego i autobusowego na bazie doświadczeń Uniwersytetu Technologiczno-Humanistycznego im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu prof. UTH, dr hab.
Polityka energetyczna Polski do 2050 roku rola sektora ciepłownictwa i kogeneracji
Polityka energetyczna Polski do 2050 roku rola sektora ciepłownictwa i kogeneracji Tomasz Dąbrowski Dyrektor Departamentu Energetyki Warszawa, 22 października 2015 r. 2 Polityka energetyczna Polski elementy
MAN Truck & Bus Ekologicznie i ekonomicznie w przyszłość. MAN EURO VI: hybryda
MAN Truck & Bus Ekologicznie i ekonomicznie w przyszłość MAN EURO VI: hybryda < 1 > Autobusy MAN Kompetencja, wiedza, doświadczenie < 2 > MAN w Polsce Od 21 lat na polskim rynku Ponad 14 500 wyprodukowanych
Zbiorcze zestawienie obszarów w dziale Transport
Zbiorcze zestawienie obszarów w dziale Transport Nr obszaru Tytuł Autorzy opisu 3.3.1 Poprawa efektywności pojazdów drogowych napędzanych silnikami spalinowymi przez zastosowanie napędów hybrydowych 3.3.2
PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ FINANSOWANIE DZIAŁAŃ ZAWARTYCH W PGN
PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ FINANSOWANIE DZIAŁAŃ ZAWARTYCH W PGN Bytom, 23 grudnia 2014 r. 1 PROGRAMY PO Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 RPO woj. śląskiego na lata 2014-2020 Środki w ramach Systemu
ISTOTA IDENTYFIKACJI GRANIC PODSYSTEMÓW W PROCESIE CERTYFIKACJI INFRASTRUKTURY KOLEJOWEJ
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 116 Transport 2017 PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Andrzej Kochan ISTOTA IDENTYFIKACJI GRANIC PODSYSTEMÓW W PROCESIE CERTYFIKACJI INFRASTRUKTURY KOLEJOWEJ, Streszczenie:
PERSPEKTYWY ROZWOJU ELEKTRYCZNYCH AUTOBUSÓW MIEJSKICH MARKI URSUS. URSUS BUS S.A. Dariusz Kasperek
PERSPEKTYWY ROZWOJU ELEKTRYCZNYCH AUTOBUSÓW MIEJSKICH MARKI URSUS URSUS BUS S.A. Dariusz Kasperek dariusz.kasperek@ursus.com 1 EKOVOLT Powstanie Spółki URSUS BUS S.A. - 2015 r. 2 URSUS S.A. EKOVOLT TROLEJBUS
KOMUNIKACYJNEGO W LUBLINIE
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 112 Transport 2016, Iwona Rybicka Instytut Transportu, Silników Spalinowych i Ekologii KOMUNIKACYJNEGO W LUBLINIE : maj 2016 Streszczenie: okresu za 2015 rok.
Krajowe i lokalne problemy zanieczyszczenia powietrza - w poszukiwaniu skutecznych rozwiązań
Krajowe i lokalne problemy zanieczyszczenia powietrza - w poszukiwaniu skutecznych rozwiązań Dominik Kobus Instytut Ochrony Środowiska Państwowy Instytut Badawczy Zakład Monitoringu Zanieczyszczenia Powietrza
MAN Truck & Bus Ekologicznie i ekonomicznie w przyszłość. Napędy alternatywne, CNG, biogaz,hybryda
MAN Truck & Bus Ekologicznie i ekonomicznie w przyszłość Napędy alternatywne, CNG, biogaz,hybryda Perspektywy rynku paliw Polityczne warunki ramowe dla Europy Zielona Księga Komisji Europejskiej w sprawie
Plany budowy miejskiej infrastruktury do ładowania pojazdów elektrycznych w Warszawie Katarzyna Strzegowska - Zastępca Dyrektora ZTM
Plany budowy miejskiej infrastruktury do ładowania pojazdów elektrycznych w Warszawie Katarzyna Strzegowska - Zastępca Dyrektora ZTM Warszawa, 4 kwietnia 2017 r. Kierunek Elektromobilność Dlaczego pojazdy
WPROWADZENIE DO DYSKUSJI PANELOWEJ PROF. WOJCIECH SUCHORZEWSKI
WPROWADZENIE DO DYSKUSJI PANELOWEJ PROF. WOJCIECH SUCHORZEWSKI Politechnika Warszawska Transport w miastach w polityce Temat miasta i transport we wszystkich dokumentach dot. polityki wybrane: UE: Biała
Analiza kosztów prywatnych i społecznych dla autobusu miejskiego zasilanego elektrycznie i konwencjonalnie
Mariusz Trela AGH w Krakowie 1 Analiza kosztów prywatnych i społecznych dla autobusu miejskiego zasilanego elektrycznie i konwencjonalnie Wprowadzenie Właściciele taborów pojazdów komunikacji miejskiej
STRATEGICZNY KONTEKST PROCESU WYMIANY AUTOBUSÓW KOMUNIKACJI PUBLICZNEJ O NAPĘDZIE KONWENCJONALNYM NA AUTOBUSY ELEKTRYCZNE
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 120 Transport 2018 Stanisław Krawiec, Sylwester Markusik, Renata Żochowska, Grzegorz Karoń, Krzysztof Krawiec, Aleksander Sobota, Marcin Jacek Kłos Politechnika
W KIERUNKU GOSPODARKI OPARTEJ NA WIEDZY INSTYTUT KOLEJNICTWA I JEGO TRANSPORTU SZYNOWEGO
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 111 Transport 2016 Instytut Kolejnictwa W KIERUNKU GOSPODARKI OPARTEJ NA WIEDZY INSTYTUT KOLEJNICTWA I JEGO TRANSPORTU SZYNOWEGO : 2016 Streszczenie: i Opartej
CARS 2020 Plan działania na rzecz konkurencyjnego i zrównoważonego przemysłu motoryzacyjnego w Europie
Dyrekcja Generalna Przedsiębiorstwa i przemysł CARS 2020 Plan działania na rzecz konkurencyjnego i zrównoważonego przemysłu motoryzacyjnego w Europie Maciej Szymanski Zawiercie, 12 czerwca 2013 Przemysł
Polityka państwa wobec paliwa CNG do pojazdów w Polsce na tle rozwiązań w innych krajach
Polityka państwa wobec paliwa CNG do pojazdów w Polsce na tle rozwiązań w innych krajach Adam Szurlej Ministerstwo Gospodarki Kraków, 22 września 2011r. Tezy prezentacji Historia CNG, Rynek CNG; świat
Gaz CNG w komunikacji miejskiej oraz jako alternatywa dla firm komunalnych. Warszawa, 12 grudnia 2016 r.
Gaz CNG w komunikacji miejskiej oraz jako alternatywa dla firm komunalnych Warszawa, 12 grudnia 2016 r. Wprowadzenie Oferta PGNiG Obrót Detaliczny Sp. z o.o. Segment Możliwości rynkowe Samochody ciężarowe
UWARUNKOWANIA PRAWNE ROZWOJU BIOGAZU
UWARUNKOWANIA PRAWNE ROZWOJU BIOGAZU Według przepisów prawa UE i Polski inż. Bartłomiej Asztemborski basztemborski@kape.gov.pl dr inż. Ryszard Wnuk Zmień odpady na zysk - Biogazownia w Twojej gminie Rozwój
Czy technologia Duala Fuel przyśpieszy rozwój rynku NGV w Europie?
Czy technologia Duala Fuel przyśpieszy rozwój rynku NGV w Europie? CNG/LPG w POLSCE Polska należy do światowej czołówki : - w ilości pojazdów zasilanych LPG, - w ilości zużywanego autogazu. Przemiany polityczne
Tadeusz Ferenc Prezydenta Miasta Rzeszowa
Fundusze Europejskie - dla rozwoju Polski Wschodniej Budowa systemu integrującego transport publiczny miasta Rzeszowa i okolic - prezentacja projektu i działań komplementarnych Tadeusz Ferenc Prezydenta
Autobusy niskoemisyjne w Warszawie
Autobusy niskoemisyjne w Warszawie Miejskie Zakłady Autobusowe Sp. z o. o. Planowana realizacja do roku 2020 X KONFERENCJA NAUKOWO-TECHNICZNA MIASTO I TRANSPORT MZA Warszawa jeden z większych przewoźników
KONWERGENCJA ELEKTROENERGETYKI I GAZOWNICTWA vs INTELIGENTNE SIECI ENERGETYCZNE WALDEMAR KAMRAT POLITECHNIKA GDAŃSKA
KONWERGENCJA ELEKTROENERGETYKI I GAZOWNICTWA vs INTELIGENTNE SIECI ENERGETYCZNE WALDEMAR KAMRAT POLITECHNIKA GDAŃSKA SYMPOZJUM NAUKOWO-TECHNICZNE Sulechów 2012 Kluczowe wyzwania rozwoju elektroenergetyki
Logistyka - nauka. Zielone środki transportu miejskiego. mgr Karolina Gwarda Akademia Morska w Gdyni
mgr Karolina Gwarda Akademia Morska w Gdyni Zielone środki transportu miejskiego Wstęp Zjawiskiem, które coraz częściej dotyka duże miasta Europy zachodniej i środkowej jest ekspansja ludności z miast
Emisja zanieczyszczeń powietrza z transportu: jak z tym walczyć? Konferencja Jak zadbać o czyste powietrze w polskich aglomeracjach
Emisja zanieczyszczeń powietrza z transportu: jak z tym walczyć? Konferencja Jak zadbać o czyste powietrze w polskich aglomeracjach Warszawa, 2 lutego 2012 r. Stanowisko nr 17 Rady M. St. Warszawy z dnia
G S O P S O P D O A D R A K R I K NI N SK S O K E O M
PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ MIASTA CHOJNICE na lata 2015 2020 2020 17.10.2015 2015-10-07 1 Spis treści 1. Wstęp 2. Założenia polityki energetycznej na szczeblu międzynarodowym i krajowym 3. Charakterystyka
Działania i plany Ministerstwa Środowiska w zakresie poprawy jakości powietrza
Działania i plany Ministerstwa Środowiska w zakresie poprawy jakości powietrza Roman Głaz - Departament Ochrony Powietrza Ministerstwo Środowiska, Warszawa, dnia 27 marca 2014 r. Plan prezentacji: 1) Podstawa
Analiza kosztów eksploatacji pojazdów komunikacji miejskiej na przykładzie Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Lublinie
RYBICKA Iwona 1 DROŹDZIEL Paweł 2 Analiza kosztów eksploatacji pojazdów komunikacji miejskiej na przykładzie Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Lublinie WSTĘP W dziedzinie komunikacji miejskiej
Warszawa, 15 września 2016 r.
Warszawa, 15 września 2016 r. Stanowisko Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej dotyczące komunikatu Komisji Europejskiej COM(2016) 501 final: Europejska strategia na rzecz mobilności niskoemisyjnej W
Przewidywane efekty implementacji przepisów PTI w Polsce
Przewidywane efekty implementacji przepisów PTI w Polsce Rafał Sosnowski, Prezes Stowarzyszenia Techniki Motoryzacyjnej Jerzy Maliński, ekspert motoryzacyjny organizacji pracodawców MOVEO IX Konferencja
Wyniki projektu GasHighWay
Wyniki projektu GasHighWay Promocja paliw gazowych, w szczególności gazu ziemnego i biogazu, jako paliw transportowych Łukasz Kowalski, Magdalena Rogulska, Barbara Smerkowska Przemysłowy Instytut Motoryzacji
POLSKA IZBA EKOLOGII. Propozycja wymagań jakościowych dla węgla jako paliwa dla sektora komunalno-bytowego
POLSKA IZBA EKOLOGII 40-009 Katowice, ul. Warszawska 3 tel/fax (48 32) 253 51 55; 253 72 81; 0501 052 979 www.pie.pl e-mail : pie@pie.pl BOŚ S.A. O/Katowice 53 1540 1128 2001 7045 2043 0001 Katowice, 15.01.2013r.
skoemisyjne, alternatywne paliwa w transporcie
ir Nestorowicz koemisyjne, alternatywne paliwa w transporcie Ramowe dokumenty dotyczące stosowania niskoemisyjnych, ternatywnych paliw w transporcie omunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady,
AKTUALNE UWARUNKOWANIA PRAWNE DOTYCZĄCE PRZECIWDZIAŁANIU ZJAWISKU NISKIEJ EMISJI
AKTUALNE UWARUNKOWANIA PRAWNE. DOTYCZĄCE PRZECIWDZIAŁANIU ZJAWISKU NISKIEJ EMISJI mgr inż. Antonina Kaniszewska Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. Plan
PERSPEKTYWY ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU TRANSPORTU DROGOWEGO W POLSCE DO 2030 ROKU
Ekonomia i Środowisko 2 (49) 2014 Tadeusz Pindór Mariusz Trela PERSPEKTYWY ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU TRANSPORTU DROGOWEGO W POLSCE DO 2030 ROKU Tadeusz Pindór, dr hab. inż. Akademia Górniczo-Hutnicza Mariusz
Wykorzystanie węgla kamiennego. Warszawa, 18 grudnia 2013
Wykorzystanie węgla kamiennego Warszawa, 18 grudnia 2013 2 Zasoby kopalin energetycznych na świecie (stan na koniec 2012 r.) Ameryka Płn. 245/34/382 b. ZSRR 190/16/1895 Europa 90/3/150 Bliski Wschód 1/109/2842
C40 UrbanLife. Warszawa. Zapotrzebowanie na środki transportu o niskiej emisji CO 2. 9 maja 2011 r. Leszek Drogosz Stanisław Jedliński
C40 UrbanLife Warszawa Zapotrzebowanie na środki transportu o niskiej emisji CO 2 9 maja 2011 r. Leszek Drogosz Stanisław Jedliński Porozumienie Burmistrzów inicjatywa pod patronatem Komisji Europejskiej
SPRAWOZDANIE KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
PL PL PL KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 12.1.2010 KOM(2009)713 wersja ostateczna SPRAWOZDANIE KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Monitorowanie emisji CO 2 z nowych samochodów osobowych w UE:
Działania i plany Ministerstwa Środowiska w zakresie poprawy jakości powietrza
Działania i plany Ministerstwa Środowiska w zakresie poprawy jakości powietrza Roman Głaz - Departament Ochrony Powietrza Ministerstwo Środowiska, Kraków, dnia 10 marca 2014 r. Plan prezentacji: 1) Podstawa
Układy napędowe i magazyny energii w pojazdach elektrycznych oraz systemy do ładowania baterii
Układy napędowe i magazyny energii w pojazdach elektrycznych oraz systemy do ładowania baterii Lech M. Grzesiak Plan prezentacji Ø Wprowadzenie Ø Magazyny energii Ø Maszyny elektryczne w napędach pojazdów
E Mobilność szanse rozowju w Polsce.
Eszanse rozowju Mobilność w Polsce. E mobilność - definicja Elektromobilność korzystanie z pojazdów elektrycznych, zarówno indywidualnych, takich jak samochód elektryczny, skuter elektryczny, motocykl
Ocena rynku CNG przez użytkowników pojazdów zasilanych gazem ziemnym
Ocena rynku CNG przez użytkowników pojazdów zasilanych gazem ziemnym Małgorzata Śliwka Katedra Inżynierii Środowiska i Przeróbki Surowców, Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Akademia Górniczo-Hutnicza im.
PL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0354/85. Poprawka. Christofer Fjellner w imieniu grupy PPE John Procter w imieniu grupy ECR
7.11.2018 A8-0354/85 85 Załącznik 1 punkt 2.1 a (nowy) 2.1a. Obliczanie indywidualnego poziomu emisji CO2 dla nowego pojazdu ciężkiego zasilanego paliwem odnawialnym Indywidualny poziom emisji w g/km (CO2v)
przewoźnicy i systemy transportowe
Kamil Pędziwiatr, Marcin Pędziwiatr Analiza projektu E-Bus Berlin Solaris Urbino electric w Berlinie. Fot. Solaris JEL: L94, Q01. DOI: 10.24136/atest.2018.005 Data zgłoszenia: 07.12.2017. Data akceptacji:
SYSTEMÓW TRANSPORTOWYCH
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 111 Transport 2016 Instytut Transportu Samochodowego SYSTEMÓW TRANSPORTOWYCH : marzec 2016 Streszczenie: zachowaniu wymaganych standar warunków do nieprzerwanej
AUTOBUSY NAPĘDZANE SILNIKIEM ELEKTRYCZNYM W ZEROEMISYJNYM TRANSPORCIE PUBLICZNYM
POZNAN UNIVERSITY OF TECHNOLOGY ACADEMIC JOURNALS No 95 Electrical Engineering 2018 DOI 10.21008/j.1897-0737.2018.95.0027 Michał PIKUŁA *, Adam PIOTROWSKI *, Franciszek SIDORSKI ** Michał SIERSZYŃSKI *
KIERUNEK Urbino electric E-mobilność w komunikacji publicznej. Doświadczenia i kierunki rozwoju.
KIERUNEK Urbino electric E-mobilność w komunikacji publicznej. Doświadczenia i kierunki rozwoju. Firma Solaris Bus & Coach Niezależny producent pojazdów komunikacji miejskiej autobusów, trolejbusów i tramwajów
Ankieta dotycząca usług transportowych
Ankieta dotycząca usług transportowych Część 1: Analiza sytuacji bieżącej 1.1. Doświadczenia własne oraz kontakty Proszę podać projekty realizowane przez agencję poszanowania energii, które w mniejszym
Rynek paliw metanowych w Polsce
Zakład Odnawialnych Zasobów Energii Rynek paliw metanowych w Polsce Barbara Smerkowska Konferencja Paliwa metanowe w transporcie miejskim Tychy, 4 czerwca 2014 Dlaczego gaz ziemny i biometan? dywersyfikacja
Opis przedmiotu: Ochrona środowiska w transporcie
Opis przedmiotu: Ochrona środowiska w transporcie Kod przedmiotu Nazwa przedmiotu TR.SIS408 Ochrona środowiska w transporcie Wersja przedmiotu 2013/14 A. Usytuowanie przedmiotu w systemie studiów Poziom
More Baltic Biogas Bus Project 2013 2014. www.balticbiogasbus.eu 1
More Baltic Biogas Bus Project 2013 2014 1 Autobusy napędzane biometanem i eco-driving dr inż. Wojciech Gis, ITS mgr Mikołaj Krupiński, ITS Jonas Forsberg, Biogas Öst dr inż. Jerzy Waśkiewicz, ITS dr inż.
PLAN ZRÓWNOWAŻONEGO GOSPODAROWANIA ENERGIĄ OBSZARU FUNKCJONALNEGO AGLOMERACJI KONIŃSKIEJ
Projekt Aglomeracja konińska współpraca JST kluczem do nowoczesnego rozwoju gospodarczego jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Pomoc