Program Wychowawczo Profilaktyczny

Transkrypt

1 Program Wychowawczo Profilaktyczny Szkoły Podstawowej nr 16 im. Powstańców Wielkopolskich w Kaliszu uchwalony w porozumieniu z Radą Rodziców w dniu 28 września 2017 r.

2 PODSTAWA PRAWNA Ustawia z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r., poz. 59) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz. U. z 2017 r., poz. 356). OGÓLNE ZAŁOŻENIA PROGRAMU I ZADANIA SZKOŁY Nauczanie i wychowanie respektując chrześcijański system wartości za podstawę przyjmuje uniwersalne zasady etyki. Kształcenie i wychowanie służy rozwijaniu u młodzieży poczucia odpowiedzialności, miłości Ojczyzny oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym otwarciu się na wartości kultur Europy i świata. Szkoła winna zapewnić każdemu uczniowi warunki niezbędne do jego rozwoju, przygotować go do wypełniania obowiązków rodzinnych i obywatelskich w oparciu o zasady solidarności, demokracji, tolerancji, sprawiedliwości i wolności. (Prawo oświatowe) 1. Dzieci i młodzież maja prawo do wychowania i opieki, odpowiednich do wieku i osiągniętego rozwoju. 2. Szkoła wspomaga rodzinę w wychowaniu dzieci i młodzieży. 3. Szkoła poprzez swoje działania wychowawcze i profilaktyczne wspiera dzieci i młodzież w rozwoju ku pełnej dojrzałości w sferze fizycznej, emocjonalnej, intelektualnej, duchowej i społecznej. 4. Szkoła kształtuje u uczniów postawy prospołeczne, w tym poprzez możliwość udziału w działaniach z zakresu wolontariatu, sprzyjających aktywnemu uczestnictwu uczniów w życiu społecznym. 5. Szkoła upowszechnia wśród dzieci i młodzieży wiedzę i umiejętności niezbędne do aktywnego uczestnictwa w kulturze i sztuce narodowej i światowej. 6. Szkoła upowszechnia wśród dzieci i młodzieży wiedzę o zasadach zrównoważonego rozwoju oraz kształtuje postawy sprzyjające jego wdrażaniu w skali lokalnej, krajowej i globalnej. 7. Szkoła przygotowuje dzieci i młodzież do dokonywania świadomych i odpowiedzialnych wyborów w trakcie korzystania z zasobów dostępnych w Internecie, krytycznej analizy informacji, bezpiecznego poruszania się w przestrzeni cyfrowej, w tym nawiązywania i utrzymywania opartych na wzajemnym szacunku relacji z innymi użytkownikami sieci. 8. Szkoła kształtuje postawy prozdrowotne uczniów, w tym wdraża ich do zachowań higienicznych, bezpiecznych dla zdrowia własnego i innych osób, a ponadto ugruntowuje wiedzę z zakresu prawidłowego odżywiania się, korzyści płynących z aktywności fizycznej, a także stosowania profilaktyki. 9. Wychowanie w szkole sprzyja rozwijaniu postaw obywatelskich, patriotycznych i społecznych uczniów. 10. Szkoła wzmacnia poczucie tożsamości narodowej, przywiązanie do historii i tradycji narodowych, przygotowuje i zachęca do podejmowania działań na rzecz środowiska szkolnego i lokalnego, w tym do angażowania się w wolontariat. 11. Szkoła dba o wychowanie dzieci i młodzieży w duchu akceptacji i szacunku dla drugiego człowieka. 12. Szkoła kształtuje postawę szacunku dla środowiska przyrodniczego, w tym upowszechnia wiedzę o zasadach zrównoważonego rozwoju, motywuje do działań na rzecz ochrony środowiska oraz rozwija zainteresowanie ekologią. 13. Działania szkoły są ukierunkowane na wspieranie czynników chroniących zarówno poprzez rozwijanie zasobów wewnętrznych, jak zewnętrznych, tak by wzmocnić odporność uczniów na działanie czynników ryzyka. Takie działania stanowią kluczowy element profilaktyki pozytywnej. 14. Szkoła wzmacnia kompetencje wychowawcze nauczycieli i wychowawców oraz rodziców.

3 Działalność wychowawcza szkoły należy do podstawowych celów polityki oświatowej państwa. Wychowanie młodego pokolenia jest zadaniem rodziny i szkoły, która w swojej działalności musi uwzględniać wolę rodziców, ale także i państwa, do którego obowiązków należy stwarzanie właściwych warunków wychowania. Zadaniem szkoły jest ukierunkowanie procesu wychowawczego na wartości, które wyznaczają cele wychowania i kryteria jego oceny. Wychowanie ukierunkowane na wartości zakłada przede wszystkim podmiotowe traktowanie ucznia, a wartości skłaniają człowieka do podejmowania odpowiednich wyborów czy decyzji. W realizowanym procesie dydaktycznowychowawczym szkoła podejmuje działania związane z miejscami ważnymi dla pamięci narodowej, formami upamiętniania postaci i wydarzeń z przeszłości, najważniejszymi świętami narodowymi i symbolami państwowymi. (Podstawa programowa) Działalność profilaktyczna szkoły polega na systematycznej działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej wśród uczniów, ich rodziców lub opiekunów oraz nauczycieli, wychowawców i innych pracowników szkoły w celu przeciwdziałania narkomanii, cyberprzemocy, uzależnieniom behawioralnych, niedostosowaniu społecznemu oraz agresji i przemocy. Działania profilaktyczne dotyczą wszystkich uczniów, ale szczególnie dotyczą uczniów charakteryzujących się nieprzestrzeganiem przyjętych dla danego wieku zwyczajowych norm i wymagań, niosących ryzyko negatywnych konsekwencji dla zdrowia fizycznego i psychicznego ucznia oraz jego otoczenia społecznego. SYLWETKA ABSOLEWENTA Absolwent naszej szkoły to młody człowiek, który na miarę swoich możliwości: jest świadomy swojej tożsamości narodowej, zna i szanuje symbole narodowe i religijne, tradycje i zwyczaje wykazuje inicjatywę społeczną jest prawy, uczciwy, prawdomówny, potrafi przyznać się do błędu. Stosuje się do norm obowiązujących w jego otoczeniu. Rozróżnia zachowania dobre i złe. Wie, że należy postępować dobrze. jest tolerancyjny, rozumie, że różnice między ludźmi są czymś naturalnym, stara się zrozumieć innych. Chętnie pomaga ludziom, zwłaszcza starszym, niepełnosprawnym, młodszym. jest przyjazny dla otoczenia, kulturalny, odważny i honorowy, stosuje zasady fair play potrafi pracować w grupie, przyjmując różne role i zadania, kulturalnie wyraża swoje poglądy i przyjmuje krytykę innych, umie wyciągnąć wnioski ze swoich błędów i porażek. Działając w grupie, poczuwa się do współodpowiedzialności. Przestrzega zasad kulturalnej dyskusji. potrafi systematycznie pracować, jest aktywny w zdobywaniu wiedzy, potrafi korzystać z różnych źródeł. Potrafi selekcjonować i porządkować zdobyte informacje oraz oceniać ich przydatność do określonego celu. jest ciekawy świata, otwarty na różne dziedziny wiedzy jest ambitny, aktywny i kreatywny. Ma swoje pasje i zainteresowania, którym poświęca czas i które stara się rozwijać. Wyznacza sobie cele i dąży do ich realizacji. rozumie potrzebę aktywności ruchowej i chętnie uprawia sport w różnych jego odmianach. dba o zdrowie swoje i innych. Preferuje zdrowy styl życia. Przestrzega zasad higieny osobistej. rozumie zagrożenia związane z różnymi uzależnieniami i zachowaniami ryzykownymi, stara się ich unikać, jest asertywny. podejmuje próby ekspresji artystycznej. Jest przygotowany do odbioru kultury wysokiej. potrafi zaprezentować swoją wiedzę i umiejętności oraz własne zainteresowania dba o środowisko naturalne, segreguje odpady, Zna zagrożenia występujące w jego środowisku naturalnym i uwzględnia je w swoim postępowaniu. jest sumienny i punktualny. Dotrzymuje terminów. Sprawnie posługuje się czasem planując swoje zajęcia, szanuje czas swój i innych ludzi posiada, podstawowe sprawności i umiejętności w zakresie języków obcych. Potrafi posługiwać się językiem obcym w sposób komunikatywny potrafi: uczyć się, myśleć, działać, poszukiwać, komunikować się i współpracować zna i w sposób właściwy korzysta ze nowoczesnych technologii informacyjnych i komunikacyjnych oraz mediów. Rozumie zagrożenia, jakie te technologie niosą. jest aktywnie związany ze środowiskiem lokalnym

4 CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU 1. Wprowadzanie uczniów w świat wartości takich, jak: dobro, prawda, piękno, sprawiedliwość, wolność, patriotyzm, tradycje, kultura, rodzina, zdrowie, poszanowanie środowiska przyrodniczego, nauka, praca, przyjaźń, solidarność, tolerancja, otwartość, wrażliwość, altruizm, uczciwość, odpowiedzialność. Ukierunkowanie ucznia ku tym wartościom 2. Wskazywanie wzorców postępowania i budowanie relacji społecznych, sprzyjających bezpiecznemu rozwojowi ucznia. 3. Wzmacnianie poczucia tożsamości własnej, kulturowej, narodowej, regionalnej i etnicznej. 4. Formowanie u uczniów poczucia godności własnej osoby i szacunku dla godności innych osób. 5. Kształtowanie postawy otwartej wobec świata i innych ludzi, aktywności w życiu społecznym oraz odpowiedzialności za zbiorowość. 6. Rozbudzanie ciekawości poznawczej uczniów oraz motywacji do nauki. Ukazywanie wartości wiedzy jako podstawy do rozwoju różnorodnych umiejętności. 7. Rozwijanie umiejętności krytycznego i logicznego myślenia, rozumowania, argumentowania i wnioskowania. 8. Wspieranie ucznia w rozpoznawaniu własnych predyspozycji i określaniu drogi dalszej edukacji w szkole ponadpodstawowej oraz rozumieniu innych i miejsca człowieka w świecie. 9. Propagowanie zdrowego stylu życia. Wzmacnianie czynników chroniących. 10. Wykształcenie u uczniów umiejętności spędzania czasu wolnego bez środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych, Internetu i komputera, telefonu Podniesienie poziomu bezpieczeństwa w szkole. 12. Podnoszenie świadomości rodziców i nauczycieli odnośnie działania substancji psychoaktywnych, środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych, skutków nadużywaniem Internetu i komputera, oraz telefonu. 13. Podnoszenie świadomości prawnej uczniów i rodziców. ZADANIA I DZIAŁANIA SZKOŁY w zakresie profilaktyki uzależnień I. Działalność wychowawcza w szkole polega na prowadzeniu działań z zakresu promocji zdrowia oraz wspomaganiu ucznia w jego rozwoju ukierunkowanym na osiągnięcie pełnej dojrzałości w sferze: 1. fizycznej ukierunkowanej na zdobycie przez ucznia wiedzy i umiejętności pozwalających na prowadzenie zdrowego stylu życia i podejmowania zachowań prozdrowotnych (np. udział w zajęciach lub zawodach sportowych) 2. psychicznej ukierunkowanej na zbudowanie równowagi i harmonii psychicznej, ukształtowanie postaw sprzyjających wzmacnianiu zdrowia własnego i innych ludzi, kształtowanie środowiska sprzyjającego rozwojowi zdrowia, osiągnięcie właściwego stosunku do świata, poczucia siły, chęci do życia i witalności; 3. społecznej ukierunkowanej na kształtowanie postawy otwartości w życiu społecznym, opartej na umiejętności samodzielnej analizy wzorów i norm społecznych oraz ćwiczeniu umiejętności wypełniania ról społecznych (np. pełnienie różnych funkcji w SU, wolontariat) 4. aksjologicznej ukierunkowanej na zdobycie konstruktywnego i stabilnego systemu wartości, w tym docenienie znaczenia zdrowia oraz poczucia sensu istnienia. Działalność wychowawcza obejmuje w szczególności: 1. współpracę z rodzicami uczniów w celu budowania postawy prozdrowotnej i zdrowego stylu życia ( np. organizacja DNIA SPORTU, rajdów, zawodów, festynów wspólnie z rodzicami) 2. kształtowanie hierarchii systemu wartości, w którym zdrowie należy do jednych z najważniejszych wartości w życiu; 3. wzmacnianie wśród uczniów więzi ze szkołą oraz społecznością lokalną (np.: wspólne organizowanie imprez i uroczystości klasowych, szkolnych) 4. kształtowanie przyjaznego klimatu w szkole, budowanie prawidłowych relacji rówieśniczych oraz relacji uczniów i nauczycieli, wychowawców, a także nauczycieli, wychowawców i rodziców, w tym wzmacnianie więzi z rówieśnikami oraz nauczycielami i wychowawcami; 5. doskonalenie umiejętności nauczycieli i wychowawców w zakresie budowania podmiotowych relacji z uczniami oraz ich rodzicami oraz warsztatowej pracy z grupą uczniów (np.: udział nauczycieli i wychowawców w specjalistycznych szkoleniach)

5 6. wzmacnianie kompetencji wychowawczych nauczycieli i wychowawców oraz rodziców (np.: szkolenia rady pedagogicznej, spotkania z zaproszonymi specjalistami dla rodziców) 7. rozwijanie i wspieranie działalności wolontarystycznej (np.: udział w akcjach szkolnych, lokalnych czy ogólnopolskich np. Góra Grosza, Szlachetna Paczka) 8. wspieranie edukacji rówieśniczej i programów rówieśniczych mających na celu modelowanie postaw prozdrowotnych i prospołecznych (np.: małe formy teatralne) II. Działalność edukacyjna w szkole polega na stałym poszerzaniu i ugruntowywaniu wiedzy i umiejętności u uczniów, ich rodziców, nauczycieli i wychowawców z zakresu promocji zdrowia i zdrowego stylu życia. Działalność edukacyjna obejmuje w szczególności: 1. poszerzenie wiedzy rodziców, nauczycieli i wychowawców na temat prawidłowości rozwoju i zaburzeń zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, rozpoznawania wczesnych objawów uzależnienia od Internetu i komputera lub telefonu, używania środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych, a także suplementów diet i leków w celach innych niż medyczne oraz postępowania w tego typu przypadkach (np.: spotkania ze specjalistami) 2. rozwijanie i wzmacnianie umiejętności psychologicznych i społecznych uczniów (np.: filmy edukacyjne) 3. kształtowanie u uczniów umiejętności życiowych, w szczególności samokontroli, radzenia sobie ze stresem, rozpoznawania i wyrażania własnych emocji; 4. kształtowanie krytycznego myślenia i wspomaganie uczniów w konstruktywnym podejmowaniu decyzji w sytuacjach trudnych, zagrażających prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu; 5. prowadzenie wewnątrzszkolnego doskonalenia kompetencji nauczycieli i wychowawców w zakresie rozpoznawania wczesnych objawów nadużywania i uzależnienia od Internetu i komputera lub telefonu, używania środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych, oraz podejmowania szkolnej interwencji profilaktycznej; 6. doskonalenie kompetencji nauczycieli i wychowawców w zakresie profilaktyki nadużywania i uzależnienia od Internetu i komputera lub telefonu, używania środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych norm rozwojowych i zaburzeń zdrowia psychicznego wieku rozwojowego. III. Działalność informacyjna w szkole polega na dostarczaniu rzetelnych i aktualnych informacji, dostosowanych do wieku oraz możliwości psychofizycznych odbiorców, na temat zagrożeń i rozwiązywania problemów związanych z nadużywania i uzależnienia od Internetu i komputera lub telefonu, używaniem środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych, skierowanych do uczniów oraz ich rodziców, a także nauczycieli i wychowawców oraz innych pracowników szkoły lub placówki. Działalność informacyjna obejmuje w szczególności: 1. dostarczenie aktualnych informacji nauczycielom, wychowawcom i rodzicom na temat skutecznych sposobów prowadzenia działań wychowawczych i profilaktycznych związanych z przeciwdziałaniem nadużywaniu Internetu i komputera lub telefonu, używaniu środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych 2. udostępnienie informacji o ofercie pomocy specjalistycznej dla uczniów, ich rodziców w przypadku nadużywania i uzależnienia od Internetu i komputera lub telefonu, używania środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych (np.: ulotki informacyjne, wskazywanie instytucji i specjalistów, gazetka informacyjna, informacje na stronie internetowej) 3. przekazanie informacji uczniom, ich rodzicom oraz nauczycielom i wychowawcom na temat konsekwencji prawnych związanych z naruszeniem przepisów (np.: spotkania z prokuratorem, przedstawicielami policji lub sądu) 4. informowanie uczniów i wychowanków oraz ich rodziców lub opiekunów o obowiązujących procedurach postępowania nauczycieli i wychowawców oraz o metodach współpracy szkół i placówek z Policją w sytuacjach zagrożenia narkomanią. IV. Działalność profilaktyczna w szkole i placówce polega na realizowaniu działań z zakresu profilaktyki uniwersalnej, selektywnej i wskazującej. Działalność profilaktyczna obejmuje:

6 1. w przypadku profilaktyki uniwersalnej wspieranie wszystkich uczniów w prawidłowym rozwoju i zdrowym stylu życia oraz podejmowanie działań, których celem jest ograniczanie zachowań ryzykownych niezależnie od poziomu ryzyka nadużywania Internetu i komputera lub telefonu, używania przez nich środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych, 2. w przypadku profilaktyki selektywnej wspieranie uczniów i wychowanków, którzy ze względu na swoją sytuację rodzinną, środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są w wyższym stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych; 3. w przypadku profilaktyki wskazującej wspieranie uczniów i wychowanków, u których rozpoznano wczesne objawy nadużywania i uzależnienia od Internetu i komputera lub telefonu, używania środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych lub występowania innych zachowań ryzykownych, które nie zostały zdiagnozowane jako zaburzenia lub choroby wymagające leczenia. Działania profilaktyczne w szkołach i placówkach obejmują w szczególności: 1. realizowanie wśród uczniów i wychowanków oraz ich rodziców lub opiekunów programów profilaktycznych i promocji zdrowia psychicznego dostosowanych do potrzeb indywidualnych i grupowych oraz realizowanych celów profilaktycznych, rekomendowanych w ramach systemu rekomendacji, o którym mowa w Krajowym Programie Przeciwdziałania Narkomanii (współpraca z Wydziałem Zdrowia i Spraw Społecznych w zakresie finansowanie realizacji rekomendowanych programów profilaktycznych) 2. przygotowanie oferty zajęć rozwijających zainteresowania i uzdolnienia, jako alternatywnej pozytywnej formy działalności zaspakajającej ważne potrzeby, w szczególności potrzebę podniesienia samooceny, sukcesu, przynależności i satysfakcji życiowej (np.: koła zainteresowań, organizacje młodzieżowe) 3. kształtowanie i wzmacnianie norm przeciwnych używaniu środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych, przez uczniów i wychowanków, a także norm przeciwnych podejmowaniu innych zachowań ryzykownych; 4. doskonalenie zawodowe nauczycieli i wychowawców w zakresie realizacji szkolnej interwencji profilaktycznej w przypadku podejmowania przez uczniów i wychowanków zachowań ryzykownych. ZASADY REALIZACJI PROGRAMU 1. Za realizację zadań oraz podejmowanie działań w ramach programu odpowiedzialni są wszyscy nauczyciele. 2. W ramach podejmowanych działań kluczowa jest współpraca z rodzicami uczniów, środowiskiem lokalnym oraz instytucjami wspierającymi. 3. Nauczyciele przedmiotów do realizacji celów programu wykorzystują na swoich lekcjach treści wychowawcze i profilaktyczne zawarte w podstawie programowej dla danego przedmiotu. 4. Corocznie wychowawcy klas, po dokonaniu diagnozy, opracowują Klasowe Plany Pracy Wychowawczo Profilaktycznej. Wychowawcy uwzględniają wnioski uczniów, rodziców, założenia SPW-P, podstawę programową. FORMY I ZASADY WSPÓŁPRACY Z RODZICAMI Pierwotne i największe prawa w stosunku do swoich dzieci posiadają rodzice. Szkoła wspiera, pomaga i uzupełnia działania rodziców w dziedzinie wychowania i profilaktyki. Warunkiem zyskania pozytywnych efektów tych działań jest ścisła współpraca szkoły i rodziców oraz integrowanie działań wychowawczo - profilaktycznych szkoły i rodziny. 1. Formy współdziałania rodziców i nauczycieli: zebrania z rodzicami, na których wychowawcy informują rodziców o projekcie planie pracy wychowawczo profilaktycznej i wspólnie go ustalają, indywidualne rozmowy rodziców z nauczycielami, wychowawcą lub specjalistami w przypadku jakichkolwiek problemów dot. wychowania, kształcenia i opieki, zachowań ryzykownych uczniów, stałe dyżury dla rodziców - spotkania z nauczycielami uczącymi, wychowawcami, specjalistami i dyrekcją (wg harmonogramu),

7 Dziennik Elektroniczny źródło informacji dla rodziców, nauczyciela i wychowawcy. 2. Dla zapewnienia pełnej współpracy między rodzicami a szkołą powołuje się klasowe rady rodziców (tzw. trójki klasowe), które tworzą Radę Rodziców, stanowiącą reprezentację rodziców i w ich imieniu podejmuje i realizuje na rzecz uczniów i szkoły określone zadania wychowawczo - profilaktyczne, opiekuńcze. 3. Każdy rodzic ma prawo do uzyskania pełnego profesjonalnego wsparcia ze strony nauczycieli, wychowawców oraz specjalistów, którzy wskazują również osoby i instytucje wspierające rodziców poza szkołą. EWALUACJA PROGRAMU Program podlega corocznej ewaluacji, która jest przeprowadzana z zastosowaniem różnorodnych form i metod diagnostycznych, w zależności od potrzeb. Ewaluacji dokonują wychowawcy klas oraz członkowie Zespołu ds. Wychowania, Bezpieczeństwa i Profilaktyki, którzy są również odpowiedzialni za skonstruowanie niezbędnych narzędzi badawczych. Wnioski z ewaluacji programu przedstawiane są Radzie Rodziców w następnym roku szkolnym.