SZKOLNIACZEK. PISEMKO ZESPOŁU SZKÓŁ W WOŁOMINE ul. Miła / 2011 NUMER 7. zss-wolomin.edl.pl

Transkrypt

1 SZKOLNIACZEK PISEMKO ZESPOŁU SZKÓŁ W WOŁOMINE ul. Miła / 2011 NUMER 7 zss-wolomin.edl.pl

2 Na stole święcone, a obok baranek, Koszyczek pełny barwnych pisanek I tak znamienne w polskim krajobrazie W bukiecie srebrzyste, wiosenne bazie. Zielony barwinek, fiołki i żonkile - Barwami stroją uroczyste chwile. W dom polski wiosna wchodzi na spotkanie, Gdy wielkanocne na stole śniadanie. Wesołych Świąt i mokrego Dyngusa życzy Szkolniaczek Nasz stół wielkanocny haftowany w kwiaty. W borówkowej zieleni listeczków skrzydlatych lukrowana baba rozpycha się na nim, a przy babie mazurek w owoce przybrany. Palmy pachną jak łąka w samym środku lata. Siada mama przy stole, a przy mamie - tata. I my. Wiosna na nas zza firanek zerka, a pstrokate pisanki chcą tańczyć oberka. Wpuśćmy wiosnę. Niech słońcem zabłyśnie nad stołem w wielkanocne świętowanie jak wiosna wesołe!

3 WIELKANOC Najważniejsze i najstarsze święto chrześcijaństwa, obchodzone na pamiątkę Zmartwychwstania Chrystusa początkowo w dniu żydowskiej Paschy, a od soboru w Nicei (325 r.) w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca (tj. między 21 marca a 25 kwietnia). Obchody religijne Wielkanocy rozpoczyna odbywająca się wczesnym rankiem procesja i msza, w Kościele katolickim zwana rezurekcją, w prawosławnym jutrznią. W tym dniu spożywa się uroczyste śniadanie w gronie rodzinnym, poprzedzone składaniem sobie życzeń. Wielkanoc wieńczy okres Wielkiego Postu i poprzedzający ją Wielki Tydzień. Jest czasem radości (symbolizuje ją biały kolor szat liturgicznych). Z Wielkanocą wiążą się liczne religijne i ludowe obrzędy (święcenie pokarmów, pisanki, śmigus-dyngus). Święta Wielkanocne mają bogatą tradycję. Są niezwykle barwne, towarzyszy im wiele obrzędów. Po wielkim poście kiedyś bardzo ściśle przestrzegany ludzie z niecierpliwością czekali na odmianę. O wielu wielkanocnych obyczajach pamiętamy także dzisiaj. Dzięki nim świąteczne dni są bardziej radosne. Wielkanoc w 2011 roku Pierwszy Dzień Świąt Wielkanocnych 24 Kwietnia 2011 Niedziela Drugi Dzień Świąt Wielkanocnych 25 Kwietnia 2011 Poniedziałek (Lany Poniedziałek)

4 ZWYCZAJE I TRADYCJE WIELKANOCNE Palemki na szczęście Wielki Tydzień zaczyna się Niedzielą Palmową. Kiedyś nazywano ją kwietną lub wierzbną. Palemki rózgi wierzbowe, gałązki bukszpanu, malin, porzeczek ozdabiano kwiatkami, mchem, ziołami, kolorowymi piórkami. Po poświeceniu palemki biło się nią lekko domowników, by zapewnić im szczęście na cały rok. Połkniecie jednej poświęconej bazi wróżyło zdrowie i bogactwo. Zatknięte za obraz lub włożone do wazonów palemki chroniły mieszkanie przed nieszczęściem i złośliwością sąsiadów. Świąteczne porządki Przed Wielkanocą robimy wielkie świąteczne porządki nie tylko po to, by mieszkanie lśniło czystością. Porządki mają także symboliczne znaczenie wymiatamy z mieszkania zimę, a wraz z nią wszelkie zło i choroby. Topienie Judasza Kolejnym ważnym dniem Wielkiego Tygodnia jest Wielka Środa. Młodzież, zwłaszcza chłopcy, topili tego dnia Judasza. Ze słomy i starych ubrań robiono wielka kukłę, którą następnie wleczono na łańcuchach po całej okolicy. Przy drodze ustawiali się gapie, którzy okładali kukłę kijami. Na koniec wrzucano zdrajcę do stawu lub bagienka. Wymierzanej w ten sposób sprawiedliwości stawało się zadość. Wielkie grzechotanie Kiedy milkły kościelne dzwony, rozlegał się dźwięk kołatek. Obyczaj ten był okazja do urządzania psot. Młodzież biegała po mieście z grzechotkami, hałasując i strasząc przechodniów. Do dziś zachował się zwyczaj obdarowywania dzieci w Wielkim Tygodniu grzechotkami. Pogrzeb żuru Ostatnie dwa dni postu były wielkim przygotowaniem do święta. W te dni robiono pogrzeb żuru potrawy spożywanej przez cały post., Kiedy więc zbliżał się czas radości i zabawy, sagany żuru wylewano na ziemię. Wieszanie śledzia W równie widowiskowy sposób rozstawano się też ze śledziem kolejnym symbolem wielkiego postu. Z wielką radością i satysfakcją wieszano go, czyli przybijano rybę do drzewa. W ten sposób karano śledzia za to, że przez sześć niedziel wyganiał z jadłospisu mięso.

5 Święconka Wielka Sobota była dniem radosnego oczekiwania. Koniecznie należało tego dnia poświęcić koszyczek (a wielki kosz) z jedzeniem. Nie mogło w nim zabraknąć baranka (symbolu Chrystusa Zmartwychwstałego), mięsa i wędlin (na znak, że kończy się post). Święcono też chrzan, bo gorycz męki Pańskiej i śmierci została zwyciężona przez słodycz zmartwychwstania, masło oznakę dobrobytu i jajka symbol narodzenia. Święconkę jadło się następnego dnia, po rezurekcji. Tego dnia święcono też wodę. Specjalnie dla dziewcząt Uwaga dziewczyny, jeżeli w Wielką Sobotę obmyjecie twarz w wodzie, w której gotowały się jajka na święconkę, to znikną piegi i inne mankamenty urody! Wielka Niedziela dzień radości W Wielką Niedzielę poranny huk petard i dźwięk dzwonów miał obudzić śpiących w Tatrach rycerzy, poruszyć zatwardziałe serca skąpców i złośliwych sąsiadów. Po rezurekcji zasiadano do świątecznego śniadania. Najpierw dzielono się jajkiem. Na stole nie mogło zabraknąć baby wielkanocnej i dziada, czyli mazurka. Lany poniedziałek Lany poniedziałek, śmigus-dyngus, święto lejka to zabawa, którą wszyscy doskonałe znamy. Oblewać można było wszystkich i wszędzie. Zmoczone tego dnia panny miały większe szanse na zamążpójście. A jeśli któraś się obraziła to nieprędko znalazła męża. Wykupić się można było od oblewania pisanką stąd każda panna starała się, by jej kraszanka była najpiękniejsza. Chłopak, wręczając tego dnia pannie pisankę, dawał jej do zrozumienia, że mu się podoba. Szukanie zajączka Wyrazem wielkanocnej radości rodziny może być po zakończeniu śniadania, wspólna zabawa zwana szukaniem zajączka, czyli małej niespodzianki dla każdego. Wielkanocne jajo Jajo króluje na wielkanocnym stole, jest symbolem życia i odrodzenia. Tradycja pisanek i dzielenia się święconym jajkiem sięga daleko w przeszłość. Już starożytni Persowie wiosną darowali swoim bliskim czerwono barwione jaja. Zwyczaj ten przyjęli od nich Grecy i Rzymianie. Rumuńskie przysłowie ludowe mówi:, Jeśli my, chrześcijanie zaprzestaniemy barwienia jaj na czerwono, wówczas nastąpi koniec świata. Czerwone pisanki mają ponoć moc magiczną i odpędzają złe uroki, są symbolem serca i miłości. Jajko jest formą najbardziej doskonałą. Zawiera wszystkie konieczne dla odżywienia organizmu składniki: białko, tłuszcz, sole mineralne i witaminy. Ma około 100 kalorii.

6 JAK ZROBIĆ WIELKANOCNE PISANKI? Pięknie zdobione jaja (będące symbolem odradzającego się życia) od wieków zdobią polskie stoły podczas świąt wielkanocnych. Nie powinno ich zabraknąć w koszyku ze święconką. Wprawdzie przez lata sposoby barwienia i dekorowania jaj zmieniły się, ale tradycja pozostała. Tak jest najprościej! Najszybszą metodą barwienia jajek jest zanurzanie ich w gorącej wodzie, w której rozpuszczony został barwnik. Intensywność koloru zależy od tego, ile czasu jajo jest zanurzone w kąpieli oraz od koloru skorupki. Tą metodą można również barwić tylko fragmenty skorupki, kładąc jajo w naczyniu wypełnionym taką ilością rozpuszczonego barwnika, by skorupka była w nim zanurzona tylko do pewnego poziomu. Warto też pamiętać, że kolor możemy utrwalić, zanurzając jajka w occie lub spryskując pisanki lakierem do włosów. Przepis na wydmuszkę Weź jajko, zrób dwie dziurki z obu stron, najlepiej igłą. Dmuchaj w jedną dziurkę. Poproś rodziców, żeby ci pomogli. Jak wyleci z jajka żółtko, to możesz pokolorować. Barwniki z natury Piękne kolory skorupek można uzyskać, stosując naturalne barwniki roślinne. Świeżo wyciśnięty, lekko zakwaszony sok z buraka barwi pisankę na różne odcienie różu i czerwieni, sok z jagód na fioletowo, wywar z suchych łusek cebuli na wszystkie odcienie cieplej żółci aż do rudawego brązu, zaś woda, w której gotował się szczypiorek lub świeża zielona trawa na zielono. Woskowanie Jeśli na czystą skorupkę naniesiemy wzór z roztopionego wosku, a następnie zanurzymy jajo w roztworze barwnika, to zabarwią się tylko odsłonięte fragmenty skorupki. Części ukryte pod woskiem nie zmienią koloru. Po wyjęciu jajka z kąpieli wystarczy zetrzeć wosk miękką ściereczką. Koronkowe wzory Zabarwione na intensywny kolor skorupki można ozdobić misternymi wzorkami. Metoda jest prosta: wystarczy szpilką lub ostro zakończonym nożem wydrapać dowolne motywy. Uzyskany w ten sposób wzór jest tak subtelny, że przypomina delikatną koronkę. To metoda dla wytrwałych.

7 Pisanki oklejanki Tę współczesną metodę zdobienia pisanek polecamy zwłaszcza dzieciom. Mogą one z barwnego papieru, cienkiego materiału o ciekawym wzorze lub kolorowej samoprzylepnej folii wyciąć fantazyjne elementy, a potem nakleić je na skorupkę tak, jak podpowiada im wyobraźnia. Malowanie lakierem do paznokci W sklepach można kupić lakier do paznokci we wszystkich niemal kolorach tęczy. Mając do wyboru taką paletą barw, nawet małe dziecko będzie mogło bez problemu namalować na pisance żółtego kurczaczka, błękitne niebo czy zieloną trawkę. Lakier należy nanosić na skorupkę cienkim pędzelkiem, dołączonym do buteleczki z lakierem. Uwaga: małe dzieci nie lubią długo czekać na efekt swojej pracy. Ucieszą się, jeśli będą mogły użyć lakieru szybko schnącego. Jak zrobić kurczaczka z waty? Z 2 kulek zabarwionej na żółto waty, drucika (najlepiej w czerwonej osłonce), 2 czarnych koralików i kawałeczka dość sztywnego czerwonego materiału można błyskawicznie zrobić sympatycznego kurczaczka. W kuleczki z waty (jedną mniejszą główkę, drugą większą tułów) wkłuwamy drut. Wyginamy go tak, by główka była pod odpowiednim kątem do tułowia. Końce drucika zaginamy, by wata się nie zsuwała. Doklejamy oczka z koralików i dziobek z czerwonego materiału. Nóżki kurczaczka robimy z drutu owiniętego czerwoną przędzą lub materiałem. Baranek z futerka Mały rulonik ze sztywnego papieru oklejamy kawałkiem białego futerka. Z jednej strony przymocowujemy niezbyt duży pompon z białej puszystej włóczki (głowa) i 2 maleńkie pomponiki (uszy). Doklejamy oczy z koralików i pyszczek wycięty z paseczka czarnego lub brązowego materiału. Z drugiej strony rulonika przymocowujemy ogonek z pomponika. Nóżki baranka możemy zrobić z cienkich patyczków lub zapałek oklejonych skrawkami białego futerka.

8 Mazurek z karmelem Składniki: Ciasto: 45 dag g mąki krupczatki 100 g cukru 250 g Kasi albo masła 4 żółtka 4 łyżki mleka płaska łyżeczka proszku do pieczenia kilka kropli aromatu waniliowego Na górę: puszka słodzonego mleka skondensowanego pół słoiczka dżemu śliwkowego 100 g orzechów włoskich dowolne polewy i bakalie do dekoracji Sposób przyrządzenia: Na początku należy przygotować karmel: puszkę mleka włożyć do garnka z wodą, przykryć i gotować na malutkim ogniu do 3 godzin. Wyjąć puszkę i odstawić, żeby nieco przestygła, bo otwarta od razu obleje nas gorącą masą. Kiedy już mamy karmel, można przygotować ciasto: mąkę z proszkiem do pieczenia, cukrem i masłem posiekać w misce. Dodać żółtka, mleko, aromat i szybko zagnieść, żeby ciasto nie zdążyło się ogrzać od rąk i nie zaczęło kleić. Ciastem wykleić średniej wielkości prostokątną blachę. Można zrobić dość wysoki rancik (wtedy środek ciasta wypełnimy karmelem, a rant będzie ozdobą), ale nie jest to konieczne. Spód włożyć do piekarnika i piec około 35 minut w 190 stopniach. Upieczone ciasto delikatnie przełożyć na deskę, posmarować cienką warstwą dżemu (nie musi koniecznie być śliwkowy, ale najlepiej jakiś lekko kwaśny), posypać posiekanymi orzechami włoskimi i w końcu rozprowadzić równą warstwę karmelu. Mazurek dowolnie ozdobić kolorową polewą, bakaliami, orzechami albo owocami kandyzowanymi. Sałatka z kurczakiem Składniki 1 pierś z kurczaka 1 puszka kukurydzy 1 nieduża cebula 1 jabłko 1 mała kapusta pekińska 10 dkg sera żółtego 3-4 ugotowane jajka kawałek papryki (może być ze słoika) sok z cytryny sól, pieprz. średni słoik majonezu Pierś z kurczaka pokroić na paski i usmażyć na rumiano posypać solą, pieprzem, i przyprawą do kurczaka, odstawić do wystudzenia. Kapustę pokroić w kostkę, nie szatkować.. cebulę drobno, jabłko w kosteczkę, paprykę w paseczki jajka na kawałeczki, ser żółty w paseczki.. Włożyć wszystkie rozdrobnione składniki do naczynia, dodać drobno pokrojone mięso skropić sokiem z cytryny doprawić do smaku wymieszać z majonezem..

9 Faszerowane jajka Składniki 12 jajek ugotowanych na twardo 10 dag szynki 3 łyżki startego żółtego, łagodnego sera (np. ementalera) cebulka dymka 4 duże pieczarki 2 3 korniszony 4 marynowane grzybki 6 łyżek majonezu 5 łyżek śmietany papryka słodka mielona PRYMAT olej 2 łyżki posiekanego szczypiorku sól, pieprz, cukier 1. Farsz pieczarkowy : dymkę posiekać ze szczypiorkiem. Pieczarki pokroić w małą kostkę. Dymkę przesmażyć z pieczarkami na oleju. 4 żółtka na twardo wymieszać z pieczarkami, przyprawić. Nałożyć do 8 połówek białek, posypać szczypiorkiem. 2. Farsz tatarsk i: korniszony i grzybki posiekać. 4 żółtka wymieszać z majonezem, grzybkami, korniszonami i łyżką posiekanego szczypiorku, przyprawić solą, pieprzem i cukrem (jeśli sos jest zbyt gęsty, dodać 1 2 łyżki śmietany). Napełnić 8 białek. 3. Farsz szynkowy : szynkę zmiksować z 4 żółtkami i startym serem, dodać śmietanę, wymieszać, przyprawić słodką papryką, solą i pieprzem (ew. dodać łyżkę musztardy). Napełnić 8 białek. Sernik na zimno Składniki: Przepis: 4 serki homogenizowane 1 szklanka cukru pudru 1 cukier waniliowy 1 żelatyna 50 g 2 galaretki pomarańczowe 1 galaretka truskawkowa 1 puszka brzoskwiń Galaretkę truskawkową rozpuścić i odstawić do stężenia (można dzień wcześniej). Żelatynę namoczyć w 3/4 szklanki przegotowanej zimnej wody. Wymieszać i odczekać 1/2 godziny. Dodać 2 szklanki gorącej przegotowanej wody, wymieszać i odstawić do wystudzenia. 2 galaretki pomarańczowe rozpuścić i zostawić do wystygnięcia. Część brzoskwiń pokroić w kostkę - część zostawić do dekoracji. Galaretkę truskawkową pokroić w kostkę. Trzymać w lodówce. Serki homogenizowane włożyć do dużego naczynia. Dodać cukier puder i cukier waniliowy - wymieszać. Dodać wystudzoną, ale nie stężoną żelatynę - wymieszać. Dodać pokrojoną w kostkę galaretkę i brzoskwinie. Wszystko razem wymieszać. Wylać na wysmarowaną masłem tortownicę i wyrównać. Udekorować pozostałymi brzoskwiniami. Zalać dobrze wystudzoną galaretką brzoskwiniową. Wstawić do lodówki.

10 Puchowa Baba Wielkanocna przepis przygotowany przez klasę I PDP Składniki 50 dag pszennej mąki, 7 dag drożdży, 15 dag cukru pudru, 10 żółtek, 15 dag masła, mały kieliszek rumu, szczypta soli, 20 dag rodzynek, ¼ litra mleka Sposób przygotowania Połowę mąki sparzyć mlekiem i bardzo dokładnie rozetrzeć, by nie było grudek. Przykryć i ochłodzić. Wówczas dodać drożdże, wymieszać i przykryć zaczyn, aby wyrósł. Ubić 10 żółtek z cukrem pudrem na pulchny krem. Ubite żółtka oraz dalsza połowę mąki dodać do zaczynu i doskonale wyrobić, by ciasto odstawało od miski i od ręki. Wówczas dodać 15 dag roztopionego masła i mały kieliszek rumu oraz szczyptę soli. Znowu dokładnie wyrobić ciasto ręką, na koniec dodać 20 dag rodzynek. Ciasto przełożyć do wysmarowanej masłem formy. Piec w dobrze wygrzanym piekarniku(50-55 minut). Gorącą babę oprószyć cukrem pudrem, lub gdy ostygnie polukrować.

11 ZAGADKI Kolorowe jajka, barwne malowanki. Nie ma na nich wzorków, bo to są... Jestem żółty, mały, puszysty i z jajka się wykluwam. Czy już wiecie, kto ja jestem? Upiecze go mama dla synka, upiecze go mama dla córek, na Wielkanocnym stole musi być pyszny... W jakim dniu,czy wiecie, chociaż słońce świeci, biega po podwórku dużo mokrych dzieci? Już białą serwetę ścielę zieleń się owsie, zieleń. Rośnij wysoko, nie zwlekaj, bo cukrowy ktoś już czeka. Kto? 1. Malowane, kraszone, ozdabiają święcone. 2. Jak się nazywa skorupka od jajek co na Wielkanoc się przydaje? 3. Nie miauczą, lecz kwitną, białe albo szare. Znajdziesz je na wierzbie, gdy się kończy marzec. 4. Upleciony ze słomy, z wikliny, chętnie nosi owoce, jarzyny. Podwieczorek też weźmie czasem, a i grzyby przyniesie z lasu. 5. Żółciutkie kuleczki za kurą się toczą. Kryją się pod skrzydła, gdy wroga zobaczą. 6. Nie ma nóg, tylko skoki, nie ma oczu tylko trzeszcze, śpi w kotlinie niegłębokiej, kocha lasy i pól przestrzeń. 7. Przeważnie jestem biały i na stole leżę. Kładą na mnie sztućce, stawiają talerze. 8. Jak się nazywa wróbli śpiewanie? Każdy odpowie to jest 9. Jak nazywa się ta pora roku, która spotyka się z zimą w marcu? 10. Święcimy je na tydzień przed Wielkanocą. Są barwne kolorowe, zrobione z żywych gałązek wierzby, bazi, bukszpanu, lub sztucznych kwiatów. 11. Wysyłamy je tym, z którymi nie możemy być w święta razem, a których darzymy szczególną miłością i sympatią, życząc zdrowych, pogodnych świąt. 12. Może być migdałowa, luksusowa, lukrowana, z rodzynkami, a każda zapachem kusi.

12 Krzyżówka: Pytania: 1. Malowane jajko 2. Wkładasz ją do garnka podczas gotowania jajek, aby nabrały ładnego koloru. 3. Cukrowy, wkładany do koszyczka. 4. Nazwa święta, podczas którego obchodzimy zmartwychwstanie Jezusa. 5. "Kotki rosnące na drzewach. 6. Wielkanocny, z długimi uszami. 7. Trwa 40 dni przed świętami. 8. Ciasto wielkanocne. 9. Wkładasz do niego pokarmy, by poświecić je w kościele.

13 1 maja 2011 Beatyfikacja papieża Jana Pawła II 2 maja Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej (nie zapomnijcie wywiesić w swoich domach naszej biało czerwonej flagi) 3 maja rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja ( pierwszej w Europie a drugiej na świecie po konstytucji Stanów Zjednoczonych ) 26 maja 2011 Dzień Matki

14