1,Akty prawa powszechnie obowiązujące:art.87 *Konstytucja- zawiera zasady naczelne *Ratyfikowane umowy międzynarodowe wyróżniamy tzw.

Transkrypt

1 1,Akty prawa powszechnie obowiązujące:art.87 *Konstytucja- zawiera zasady naczelne *Ratyfikowane umowy międzynarodowe wyróżniamy tzw. Wielką ratyfikację. Ratyfikacja- usankcjonowanie (za zgodą wyrażona przez Sejm w ustawie art. 89 ust.1 ratyfikowanie i wypowiedzenie umowy) dotyczą: pokoju, sojuszy, układów politycznych i wojskowych. 2.Prawo Unii Europejskiej-wyróżniamy prawo pierwotne i prawo wtórne- prawo tworzone przez unie( rozporządzenia. Dyrektywy, decyzje) art.91 ut.3 3,Ustawy- podstawowy najbardziej powszechny akt prawnyw Polsce ustawa uchwalana przez Sejm i Senat *Ratyfikowane umowy międzynarodowe tzw. Mała ratyfikacja( ratyfikowana samodzielnie przez Prezydenta) *pozostałe umowy międzynarodowe- nie są aktami prawa powszechnie obowiązującymi (Polska jest stroną umowy to musi przestrzegać tych umów)prawo wewnętrznie obowiązujące *Rozporządzenia- akt normatywny wykonawczy względem ustawy wydawany na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania, to szczegółowe upoważnienie nazywamy delegacją ustawową. Rozporządzenia wydaje: prezydent, rada ministrów, Prezes rady ministrów, minister kierujący, przewodniczący w ustawie komitetów, Krajowa rada radiofonii i telewizji Umowa międzynarodowa jest to porozumienie między dwoma lub więcej podmiotami prawa międzynarodowego, regulowane przez prawo międzynarodowe, niezależnie od tego, czy jest ujęte w jednym czy w większej liczbie dokumentów, bez względu na jego nazwę oraz bez względu na to, czy jest zawierane w imieniu państwa, rządu czy ministra kierującego odpowiednim działem administracji. Prawo składa się z 4 części: 1. Prawa o ustroju admin publ 2. Prawa materialnego admin 3. Prawa procesowego 4. Prawa proceduralnego Delegacja ustawowa - przeniesienie przez pewien organ władzy państwowej, prawa do wykonywania części jego kompetencji na inny organ. Zgodnie z art. 92 Konstytucji RP, delegację ustawową może uzyskać wyłącznie organ wskazany w konstytucji, zalicza się do nich: Prezydent Rada Ministrów Prezes Rady Ministrów Minister kierujący działem administracji rządowej Przewodniczący komitetu wchodzącego w skład Rady Ministrów Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji. Klasyfikacja działów administracji rządowej Dz.U art Ministra kierującego określonym działem określa się jako ministra właściwego do spraw oznaczonych nazwą danego działu, określoną w art Minister kierujący działem administracji rządowej jest właściwy w sprawach z zakresu administracji rządowej określonych w ustawie, z wyjątkiem spraw zastrzeżonych w odrębnych przepisach do kompetencji innego organu. 3. Ministrowie właściwi do spraw oznaczonych nazwą danego działu mogą wykonywać inne zadania i kompetencje, jeżeli przewidują to przepisy odrębne. 4. Kierowanie działami administracji rządowej, o których mowa w art. 5 pkt 2, 3 i 7, powierza się jednemu ministrowi. Art. 5. Ustala się następujące działy: 1)administracja publiczna;1a) budownictwo, gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa;

2 2)budżet; 3) finanse publiczne; 4)gospodarka; 5)gospodarka morska; 6)gospodarka wodna; 7)instytucje finansowe7a)informatyzacja;8)integracja europejska;9)kultura i ochrona dziedzictwa narodowego;10.kultura fizyczna i sport;11)łączność;13) nauka;14)obrona narodowa;15)oświata i wychowanie;16)praca;17)rolnictwo;18)rozwój wsi;18a)rozwój regionalny;18b)rynki rolne;18c)rybołówstwo;19)skarb Państwa;20)sprawiedliwość;21)szkolnictwo wyższe;22)transport;22a) turystyka;23środowisko;23a)sprawy rodziny;24)sprawy wewnętrzne;25)wyznania religijne oraz mniejszości narodowe i etniczne;26)zabezpieczenie społeczne;27)sprawy zagraniczne; 28)zdrowie. Akty prawa organów Gminy *rada gminy wydaje ustawy wójt burmistrz, prezydent- zarządzenie (w przypadkach nie cierpiących zwłoki) Akty prawa organów powiat *rada powiatu wydaje uchwały Sprawy dotyczące mienia powiatowego, instytucji w przypadkach nie cierpiących zwłoki- starosta Akty prawa organów województwa *Sejmik województwa wydaje uchwały Dotyczy mienia województwa Pojecie prawa adm. Wg. Prof. Starościaka Gałąź prawa, która reguluje działalność organów państwowych, podejmowana w celu wykonania ustalonych prawem zadań organizatorskich, wypełnianych w swoistych formach działania Adm. jako organizacja- układ jednostek organizacyjnych wyposażonych w kompetencje określone w przepisach prawa Adm. jako działalność Adm. państwowa czyli działalność prowadzona przez państwo i jego organy szczebla naczelnego centralnego Adm. publiczna jest to działalność adm. państwowej oraz instytucja nie należąca do aparatu państwowego (samorząd terytorialny) Adm. publiczna wg. Jana Bocia jest to przejęte przez państwo i realizowane przez jego zawisłe organy a także przez organu samorządu terytorialnego Działalność polegająca na zaspakajaniu zbiorowych i indywidualnych potrzeb obywateli, wynikająca ze współżycia ludzi w społeczeństwie. Podział adm. publ. -ze względu na podmioty administrujące (adm. rządowa i samorządowa) -ze względu na zasięg działania mówimy o adm. centralnej i adm. terenowej -ze względu na sposób organizacji(adm. zespolona i adm. niezespolona)szef ABW szef CBA -ze względu na zakres działań (adm. ogólna i adm. specjalna) -ze względu na charakter działań adm. (adm. władcza i adm. niewładcza) Adm. władcza zadania reglamentacyjno-dystrybucyjne realizowane przy pomocy władczych form działania (przymusu) Adm. niewładcza- adm. usługowa (socjal, zasiłki) Funkcje adm. publicznej -funkcja porządkowa czyli podejmowanie działań służące otrzymanie bezpieczeństwa i porządku publicznego. -funkcja reglamentacyjna- określa dostęp do dóbr w różnych dziedzinach życia -funkcja opiekuńcza świadczenie usług opiekuńczych -funkcja zarządcza i właścicielska

3 --funkcja partnerska- wykonywanie funkcji z zakresu adm. poprzez zawieranie umów i porozumień między organami Rodzaje aktów administracyjnych Decyzja, postanowienie, zezwolenie, nakaz. Decyzja to akt administracyjny jednostronnie ustalający wiążące dla organu lub jednostki konsekwencji.. Formy decyzji przyjmują: koncesja, zezwolenie, zgoda, licencja, pozwolenie Pojęcie stosunku administracyjno-prawnego. O stosunku adm-prawnym między dwoma podmiotami mówimy wtedy gdy, ze względu na obowiązującą norme prawna przedmiotu obowiązku jednego z nich jest określone zachowanie się drugiego. Nawiązanie stosunku administracyjno-prawnego. -z mocy prawa -z mocy indywidualnego aktu administracyjnego skierowanego do konkretnego podmiotuorgany nakładają obowiązki lub ustalają uprawnienia -poprzez zgłoszenie się strony z roszczeniem o określone zachowanie się organów. -poprzez określone prawem zachowanie się -działania faktyczne właściwego organu adm. np. kontrola dowodu, paszportu. Rodzaje stosunków: -stosunki materialne (prawo materiale) -stosunki procesowe. Dzielą się na: - proceduralne, spornoprocesowe -stosunki egzekucyjne- (przymus, wywłaszczenie) -stosunki nadzoru -stosunki służbowe -stosunki trwałe stosunki ad hoc (na krótki okres czasu) Cechy stosunku administracyjno-prawnego. -obowiązkowy charakter -władczy charakter -nierównorządność pozycji podmiotów przychodzi petent do urzędu -procedura administracyjna służy rozstrzyganiu konfliktów Organ administracji art.5 Cechy organu adm: -organ to człowiek albo grupa ludzi -znajduje się w strukturze organizacji państwa lub samorządu terytorialnego (prezydent, premier, rząd) -posiada upoważnienie do stosowania środków władczych -powołany w celu realizacji norm prawa adm. -działających działających granicach przyznanych mu przez prawo kompetencji. Klasyfikacja organów adm. publ: Organy monokratyczne- które samodzielnie podejmują decyzje, czyli maja kompetencje Organy kolegialne w skład wchodzi kilka osób (sejmik woj. rada powiatu) Organy decydujące które mają decydujący wpływ na rozstrzygniecie sprawy (wojewoda) Organy pomocnicze mogą jedynie występować z inicjatywą mogą opiniować przedstawione im sprawy przez organy decydujące, mogą wykonywac czynności kontrolne Organy terenowe zakres kompetencji wyznaczony jest podziałem terytorialnym np. wójt prezydent, burmistrz Organy centralne obejmujące zakresem cały obszar polski (prezydent, rząd, premier) Organy zawodowe pełni funkcje za wynagrodzeniem Organy społeczne honorowe które dostają ekwiwalent za określona pracę (radny) Organy naczelne i centralne

4 Organ naczelny to organ centralny znajdujący się na szczycie hierarchii i nie podlegający innym organom adm. a więc zajmujący pozycje nadrzędną. Powoływane są przez prezydenta lub Sejm każdy organ naczelny jest organem centralnym a nie każdy organ centralny jest organem naczelnym Pozostałe organy centralne obejmują swym zasięgiem obszar całego kraju, podlegają jednak nadzorowi zwierzchniemu organów naczelnych art.33 a np. GUS polski komitet normalizacyjny urząd ochrony konkurencji i konsumentów ABW CBA Organy adm. państwowej organy podległe prezydentowi np. Biuro Bezpieczeństwa Narodowego. -inne organy centralne podległe Sejmowi- rzecznik praw obywatelskich, NIK główny inspektor pracy centralne organy adm. Rada ministrów, Prezes Rady Ministrów, ministrowie, przewodniczący komitetów wchodzących w skład Rady Ministrów Adm.Rządowa na terenie woj. wykonują: Wojewoda, Organy adm. zespolonej, niezespolonej, organy samorządu terytorialnego jeżeli wykonywanie zadań adm. wynika z ustawy lub zawartego porozumienia Adm. zespolona zwierzchnictwo wojewody w jednym urzędzie(jest to zespolenie organizacyjne w ramach urzędu wojewódzkiego.do administracji zespolonej należą inspekcje służby i straży np. policja ( komendant wojewódzki policji) państwowa straż pożarna. Inspekcja handlowa, budowlana, weterynaryjna, kuratorium oświaty Adm niezespolona to terenowe organy adm rządowej podporządkowanej właściwemu ministrowi oraz kierownicy państwowych osób prawnych i kierowników innych państwowych jednostek organizacyjnych np. wojsko ( minister obrony narodowej, dyrektorzy izb skarbowych, naczelnicy urzędów skarbowych, straż graniczna, wojewódzcy inspektorzy transportu drogowwgo Zwierzchnictwo osobowe- Wojewoda powołuje taki,organ Zwierzchnictwo kompetencyjne- wojewoda decyduje, rozdziele kompetencje Zwierzchnictwo finansowe- co oznacza rozliczanie się z urzędem wojewódzkim Samorząd terytorialny członkiem samorządu stajemy się z mocy prawa tj gmina, powiat, województwo 16 woj., 379 powiatów wyróżniamy powiaty grodzkie i ziemskie 65 grodzkich i 314 ziemskich 2479 gmin Siedziba powiatu to miasto powyżej 100 tyś mieszkańców Miasta grodzkie na czele stoi prezydent, wójt, burmistrz Rodzaje samorządu Administracja samorządowa zaliczamy: Samorząd terytorialny to organizacja społeczności lokalnej ( gmina, powiat) lub regionalnej ( województwo) i jednocześnie forma adm. publ. W której mieszkańcy tworzą z mocy prawa wspólnotę i względnie samodzielnie decydują o realizacji zadań administracyjnych wynikających z potrzeb wspólnoty na danym terytorium i dozwolonych samorządowi przez ustawy pod nadzorem administracji rządowej Zasady ustroju i działania samorządu terytorialnego Unitarność-państwo to całość ale gminy, powiaty, województwa nie są autonomiczne w stanowieniu prawa, jednostki samorządu terytorialnego są adm. zdecentralizowaną czyli powstają i działają na podstawie prawa krajowego Subsydiarność inaczej pomocniczość sprawowanie władzy publicznej powinno spoczywac w rękach instytucji najbliższych zainteresowanych obywatelom Względna samodzielność-oznacza wykonywanie zadań we własnym imieniu, na własną odpowiedzialność ale pod nadzorem adm rządowej art. 171 konst. Cechy jednostki samorządu terytorialnego 1. Powstaje tylko z mocy prawa krajowego i w granicach przez prawo określone

5 2. Członkami wspólnoty samorządowej z mocy prawa SA wszyscy mieszkańcy jednostki JST 3. Posiada uprawnienia do wykonywania określonych zadań i kompetencji 4. Posiada własną demokratyczną organizację określoną przez ustawe i własny status 5. Wyposażona jest w osobowość prawną 6. Samodzielność na zapewnioną ochronę sądową 7. Względna samodzielność 8. Uprawnienia do wyłaniania organów 9. Decyzje podejmuje we własnym imieniu 10. Własny budżet 11. Ma prawo do stanowienia prawa miejscowego Organy samorządu terytorialnego Gmina organ uchwałodawczy rada gminy bądź rada miasta jeśli siedzibą jest miasto, organ wykonawczy wójt, burmistrz, prezydent i 1 do 4 zastępców Powiat rada powiatu -przewodniczący i 1 do 2 wiceprzewodniczących. zarząd powiatu- z grona rady powiatu w skład wchodzi starosta i wicestarosta Województwo organem uchwałodawczym jest sejmik województwa w tym przewodniczący i do 3 wiceprzewodniczących. Organem wykonawczym jest zarząd( marszałek województwa i 1 do 2 wicemarszałków. Jednostki pomocnicze gminy Sołectwo organem uchwałodawczym jest zebranie wiejskie, organem wykonawczym jest sołtys, wspierany przez radę sołecką Dzielnice organ uchwałodawczy- rada dzielnicy,organ wykonawczy zarząd dzielnicy Osiedle organ uchwał. Rada osiedla, (21 radnych)organ wykonawczy zarząd osiedla Zadania i kompetencje samorządu gminnego -Ład przestrzenny i gospodarka nieruchomości -ochrona środowiska i przyrody -wodociąg zaopatrzenie w wodę -gminne drogi i mosty -organizacja ruchu -lokalny transport zbiorowy -ochrona zdrowia, pomoc społeczna kultura -polityka parorodzinna -cmentarze gminy