Słuchanie: Czytanie:

Transkrypt

1 PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO Z dniem 1 września 2015 roku w Gimnazjum nr 1 w Lubinie wprowadzony zostaje Przedmiotowy System Oceniania (PSO) z języka polskiego w klasach I III, stanowiący załącznik do Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania. Cele oraz treści nauczania i wymagania edukacyjne ustalone są na podstawie programu nauczania języka polskiego w gimnazjum Opisać świat, Wyd. Nowa Era, pod red. Macieja Szulca (nr dopuszczenia 757/1/2015) i Słowa na czasie Wyd. Nowa Era, autorzy: M. Chmiel, W. Herman, Z. Pomirska, P. Doroszewski (nr dopuszczenia: DKOS /08). Program jest zgodny z Podstawą Programową kształcenia ogólnego zawartą w rozporządzeniu MEN z dnia r. (Dz. U. nr 14 poz. 18). Do realizacji Podstawy Programowej nauczyciele wykorzystują: a) podręcznik do języka polskiego dla gimnazjum Opisać świat Wyd. Nowa Era, red. M. Szulc (klasa I), b)podręcznik Słowa na czasie do kształcenia literackiego i kulturowego Wyd. Nowa Era, autorzy: M. Chmiel, W. Herman, Z. Pomirska, P. Doroszewski (klasa II i III), c)podręcznik do kształcenia językowego z ćwiczeniami Słowa na czasie Wyd. Nowa Era, autor A. Grabarczyk (klasa II i III). 1. CELE OCENIANIA Ocenianie osiągnięć polega na rozpoznawaniu przez nauczycieli poziomu oraz postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań edukacyjnych zawartych w programie nauczania, a wynikających z Podstawy Programowej. a. poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i jego postępach w tym zakresie, b. pomoc uczniowi w rozwoju jego uzdolnień i zainteresowań, c. motywowanie ucznia do dalszych postępów w nauce, d. dostarczenie rodzicom/prawnym opiekunom i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach w nauce oraz o uzdolnieniach ucznia, e. pomoc uczniowi w wyborze form pokonywania trudności, f. umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno - wychowawczej 2. CELE SZCZEGÓŁOWE NAUCZANIA JĘZYKA POLSKIEGO W GIMNAZJUM 1.Odbiór tekstów kultury, w tym szczególnie tekstów literackich Słuchanie: *uważne i wnikliwe słuchanie z nastawieniem na nadawcę, *rozpoznawanie intencji nadawcy, *słuchanie ze świadomością możliwości manipulacji językowej, *słuchanie funkcjonalne (np. w celu wychwycenia określonych informacji), *słuchanie w funkcji estetycznej. Czytanie: *kształcenie właściwej techniki cichego czytania, *kształcenie szybkiego tempa czytania cichego, *kształcenie właściwej techniki czytania głośnego, 1

2 *interpretacja głosowa tekstu literackiego i własnego, *czytanie ze zrozumieniem różnych tekstów kultury na każdym poziomie kształtowanie nawyku czytania, *odczytywanie idei tekstów, *rozróżnianie rodzajów i gatunków literackich, *wykorzystywanie wiedzy teoretycznoliterackiej do zrozumienia tekstów, *rozpoznawanie wartości uniwersalnych wpisanych w dzieła literackie, *odnajdywanie związków między tekstami, *próby umiejscawiania tekstu literackiego w konkretnej epoce dostrzeganie związku między utworem a epoką, w której powstał. Odbiór innych tekstów kultury: *znajomość i rozumienie podstawowych wyróżników kodów charakterystycznych dla różnych dziedzin sztuki (malarstwa, rzeźby, architektury, muzyki, teatru, filmu itp.) oraz praktyczne wykorzystanie tej wiedzy, *uczestnictwo w różnego rodzaju wydarzeniach kulturalnych umożliwiających kontakt ze sztuką kształtowanie nawyku obcowania ze sztuką, *wyrażanie własnych opinii i próby oceny dzieł sztuki, *umiejscawianie dzieła sztuki w konkretnej epoce dostrzeganie cech typowych dla epoki i indywidualnych, *dostrzeganie zjawiska korespondencji sztuk. 2.Umiejętności nadawcze wypowiadanie się w mowie i piśmie Mówienie: *kształcenie techniki poprawnego mówienia wymowy, dykcji, intonacji, *kształcenie umiejętności budowania wypowiedzi zgodnie z zamierzoną intencją i ze świadomością celowego wyboru środków językowych, *kształcenie umiejętności nawiązywania i podtrzymywania kontaktu w różnych sytuacjach z zachowaniem norm kultury, *przygotowanie samodzielnych wypowiedzi (np. krótkich mów okolicznościowych, referowanie zagadnień)z wykorzystaniem środków retorycznych, *kształcenie umiejętności dyskutowania, *dostrzeganie pozajęzykowych środków wyrazu, wykorzystywanie ich w wypowiedziach własnych, *uwrażliwianie na zjawisko manipulacji językowej, *budowanie świadomości różnic między językiem mówionym a pisanym Pisanie: *wdrażanie do stosowania wymogów kaligrafii, *kształcenie nawyku pisanie ortograficznego, *kształcenie potrzeby korzystania ze słowników, *znajomość budowy wypowiedzi pisemnych przewidzianych jako obowiązkowe przez Podstawę Programową, *ćwiczenie umiejętności budowania spójnych, dobrze skonstruowanych tekstów, *kształcenie dbałości o poprawność językową budowanych tekstów ( w zakresie słownictwa i składni), *kształcenie nawyku dbania o poprawność i oryginalność stylistyczną pisanych wypowiedzi. 3.Świadome posługiwanie się językiem ojczystym: *poszerzanie słownictwa ucznia (bogacenie słownictwa związanego z człowiekiem, jego życiem psychicznym i duchowym, z życiem w bliskim i dalszym środowisku itp.), 2

3 *wyrównywanie różnic wynikających z niejednolitego tempa rozwoju mowy i myślenia miedzy uczniami, *wdrażanie uczniów do posługiwania się kodem rozwiniętym, *kształcenie świadomego i refleksyjnego posługiwania się językiem ojczystym w rozmaitych sytuacjach komunikacyjnych, *uwrażliwianie na poprawność językową własną i innych osób, *budowanie świadomości, że posługiwanie się poprawnym i rozwiniętym/bogatym językiem jest warunkiem dobrego funkcjonowania w świecie. 4. Samokształcenie; *racjonalne planowanie pracy umysłowej, *dobór właściwych technik uczenia się, *korzystanie z różnorodnych źródeł informacji, samodzielne poszukiwanie tych źródeł, *umiejętność oceny własnej wiedzy jako środek do budowania poczucia wartości i podstawa planowania nauki, *kształtowanie zamiłowania do wiedzy. 3.PROCEDURY (METODY) OSIĄGANIA CELÓW EDUKACYJNYCH Procedury (metody) osiągania celów edukacyjnych dostosowane są przez nauczyciela do rozwoju psychofizycznego uczniów danej klasy oraz treści i wymagań programowych realizowanych na konkretnych zajęciach edukacyjnych; a. metody poszukujące, np. różne typy dyskusji (metaplan, burza mózgów, dyskusja wielokrotna, panelowa ekspertów, za i przeciw), heurystyczna, problemowa, projekt edukacyjny, mapa mentalna, portfolio, b. metody wdrażające do praktycznego działania, np. metoda zajęć praktycznych, przekład intersemiotyczny, c. metody oglądowe, np. drama, wycieczka przedmiotowa, d. metody podające, np. wykład, rozmowa nauczająca (pogadanka), praca z tekstem podręcznika 4. SPRAWDZANIE OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH UCZNIÓW *prace klasowe oraz testy/sprawdziany obowiązkowe, zapowiedziane z tygodniowym wyprzedzeniem, odnotowane z dzienniku, poprzedzone powtórzeniem w przypadku nauki o języku, sprawdzone i omówione do 2 tygodni od napisania, udostępnione do wglądu rodzicom/prawnym opiekunom u nauczyciela, przechowywane przez jeden semestr; ocenę niedostateczną można poprawić, poprawa jest dobrowolna, odbywa się po uprzednim ustaleniu terminu i formy z nauczycielem w ciągu 1 tygodnia od oddania prac i tylko jeden raz. Jeśli uczeń z przyczyn losowych nie pisał zapowiedzianej pracy klasowej/testu/sprawdzianu/, otrzymuje N z odpowiednią wagą jako symbol niepisania testu/spr./pr.klasowej. Uczeń jest zobowiązany uzupełnić ww. zaległości w terminie uzgodnionym z nauczycielem (do 2 tyg. od powrotu do szkoły). Symbol N zostaje wtedy zastąpiony oceną. *wypowiedzi ustne na określony temat (np. udział w dyskusji, analiza i interpretacja liryki, samodzielność wnioskowania, rzeczowość, posługiwanie się terminami teoretycznoliterackimi i historycznoliterackimi, korzystanie z dodatkowych materiałów; w przypadku lekcji powtórzeniowych obowiązuje znajomość treści programowych, np. z jednego działu lub partii materiału ustalonej przez nauczyciela, *kartkówki trwające minut, obejmujące treści programowe z 3 ostatnich lekcji mogą być niezapowiedziane przez nauczyciela, nie podlegają poprawie; uczniowie nieobecni na kartkówce (nieobecność nieusprawiedliwiona) są zobowiązani napisać ją w najbliższym terminie (1 tydzień). Za nieobecność na zapowiedzianej kartkówce uczeń otrzymuje 3

4 N z przypisaną mu wagą. Uczeń jest zobowiązany napisać kartkówkę w terminie uzgodnionym z nauczycielem (do 1 tyg. od powrotu do szkoły). Symbol N zostaje wtedy zastąpiony oceną. * prace pisemne na określony temat różne formy wypowiedzi, dłuższe i krótsze, bardzo ważne jest dotrzymywanie terminu ustalonego przez nauczyciela, nie powinny być zadawane z dnia na dzień, *zadania domowe w różnej formie; uczeń może poprawić tylko ocenę niedostateczną na zasadach ustalonych z nauczycielem, *recytacja poezji, *ortografia sprawdzana w różnej formie, np. krzyżówki, ćwiczenia, praca ze słownikiem ortograficznym, teksty z lukami, dyktanda, *prowadzenie zeszytu przedmiotowego oraz zeszytu ćwiczeń systematyczność, estetyka, samodzielność notowana, *prace dodatkowe przygotowane przez ucznia prezentacje, pomoce naukowe, plansze, schematy, sukcesy w konkursach polonistycznych/humanistycznych (laureaci etapu szkolnego i międzyszkolnego), aktywny udział w projektach edukacyjnych, inscenizacjach utworów literackich; przy ocenie bierze się pod uwagę przede wszystkim: wkład włożonej pracy, samodzielność, oryginalność, estetykę wykonania, *przygotowanie na lekcję dodatkowych informacji dla chętnych uczniów, korzystanie z różnych dodatkowych źródeł informacji, np. wskazanych przez nauczyciela książek popularnonaukowych, *omawianie każdej lektury rozpoczyna się od sprawdzenia znajomości jej treści, najczęściej w formie pisemnej, *uczeń zobowiązany jest do posiadania podręcznika, zeszytu ćwiczeń oraz zeszytu przedmiotowego, 5. OCENIANIE OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH UCZNIÓW. 1.Każda ocena cząstkowa ma określoną wagę. Przyjmuje się następujące wagi ocen cząstkowych na lekcjach języka polskiego: Prace klasowe 5 Testy/sprawdziany 5 Kartkówka z literatury 4 Kartkówka z nauki o języku 3 Ortografia 3 Aktywność na lekcjach 1-3 Zadania domowe 3 Prace pisemne na lekcji 4 Recytacja 3 Praca w grupie 2 Prace dodatkowe 4 Przygotowanie dodatkowych 2 materiałów brak podr./zesz. 1 poprawa zadania domowego 2 2. Dostosowanie wymagań edukacyjnych Nauczyciel jest obowiązany, na podstawie opinii PP P, dostosować wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych ucznia i opracować indywidualny plan pracy z uczniem o specyficznych potrzebach edukacyjnych (zgodnie z obowiązującą w szkole 4

5 procedurą) i uwzględnić w nim: skróconą diagnozę, skutki edukacyjne oraz sposoby dostosowania wymagań. Na podstawie opinii PP P, w przypadku ucznia ze stwierdzoną /podejrzewaną dysleksją, dysortografią, dysgrafią, nauczyciel powinien postępować zgodnie z zaleceniami PP P i uwzględnić je w pracy z uczniem. 3.Ogólne kryteria oceniania osiągnięć edukacyjnych ucznia z języka polskiego Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: *posiada wiadomości i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania, *stosuje wiedzę w sytuacjach problemowych *w sposób oryginalny rozwiązuje problemy językowe, literackie i kulturowe, świadomie i funkcjonalnie posługując się bogatym słownictwem, także terminologią humanistyczną, *samodzielnie analizuje i interpretuje teksty kultury z różnych epok, *tworzy bezbłędne wypowiedzi ustne i pisemne, *odnosi sukcesy w konkursach przedmiotowych, na etapie wyższym niż szkolny. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: *opanował w pełnym zakresie wiadomości i umiejętności przewidziane w programie nauczania, *wykazuje dużą samodzielność w rozwiązywaniu problemów językowych, literackich i kulturowych oraz w zdobywaniu i selekcjonowaniu informacji z różnych źródeł, *jest zawsze przygotowany do lekcji, w których aktywnie uczestniczy *czyta teksty kultury na poziomie dosłownym, przenośnym, symbolicznym, *świadomie wykorzystuje wiedzę z nauki o języku do tworzenia własnych tekstów, *systematycznie dba o poszerzanie własnego zasobu leksykalnego *uczestniczy w konkursach przedmiotowych, osiągając sukcesy na etapie szkolnym (laureat) lub wyższym Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: *opanował dobrze treści programowe istotne w strukturze przedmiotu i sprawnie się tą wiedzą posługuje w sytuacjach typowych, *samodzielnie rozwiązuje większość problemów językowych, literackich, kulturowych, czasem inspirowany przez nauczyciela, *jest raczej aktywny na zajęciach, *opanował przewidzianą programem nauczania wiedzę o języku z zakresu fleksji, składni i frazeologii, *wykorzystuje wiedzę o języku do tworzenia tekstów własnych (mówionych i pisanych), *dba o poszerzanie własnego zasobu leksykalnego, *systematycznie dba o zeszyt przedmiotowy i zeszyt ćwiczeń Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: *opanował najważniejsze/podstawowe treści programowe oraz posiada proste, uniwersalne umiejętności rozwiązywania problemów typowych o średnim stopniu trudności, *czyta teksty kultury na poziomie dosłownym, *próbuje zrozumieć tekst na poziomie przenośnym/symbolicznym, *wymaga zachęty do pracy i dłuższego czasu na jej wykonanie, *nie zawsze jest przygotowany do lekcji, *stara się systematycznie odrabiać zadania domowe, *opanował najważniejsze wiadomości i umiejętności z zakresu fleksji, składni i frazeologii, *ma uzupełniony na bieżąco zeszyt przedmiotowy, Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: *opanował treści programowe na poziomie koniecznym do dalszej edukacji, *zazwyczaj wykonuje proste/niezłożone zadania/ćwiczenia oraz rozwiązuje problemy językowe, literackie, kulturowe o małym stopniu trudności, często z pomocą nauczyciela, 5

6 *w miarę regularnie odrabia zadania domowe, *stara się opanować najważniejsze wiadomości i umiejętności z zakresu fleksji, składni i frazeologii, *zawsze podejmuje próby wykonania zadania, zarówno w formie ustnej, jak i pisemnej, *ma zeszyt przedmiotowy (/i zeszyt ćwiczeń) i stara się o niego dbać, Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: *nie opanował wiadomości i umiejętności programowych niezbędnych do dalszego kształcenia, *nawet z pomocą nauczyciela/kolegi nie potrafi rozwiązać najprostszych zadań językowych, literackich, kulturowych, *nie podejmuje żadnej próby wykonania zadania, *nie reaguje w sposób pozytywny na okazaną pomoc ze strony nauczyciela lub na pomoc koleżeńską, *nie uczestniczy w lekcji, przyjmuje postawę bierną, *nie odrabia prac domowych, *nie ma zeszytu przedmiotowego lub nie dba o jego systematyczne prowadzenie. Oceny wystawione przez nauczyciela są jawne. Nie ocenia się ucznia negatywnie po dłuższej usprawiedliwionej nieobecności w szkole (np. w dniu powrotu do szkoły). W przypadku opuszczenia przez ucznia co najmniej 25% zajęć edukacyjnych nauczyciel może wyznaczyć mu pisemny sprawdzian frekwencyjny z materiału realizowanego w okresie nieobecności ucznia w szkole. 4.Ocenianie śródroczne i roczne. Wystawienia oceny klasyfikacyjnej śródrocznej i rocznej dokonuje się na podstawie ocen cząstkowych o określonej wadze, jest to średnia ważona ocen. Ustalone zostały następujące współczynniki: ocena celująca bardzo dobra od 4,65 do 5,30 dobra od 3,65 do 4,64 dostateczna od 2,65 do 3,64 dopuszczająca od 1,65 do 2,64 niedostateczna od 1,00 do 1,64 powyżej 5,31 lub szczególne osiągnięcia Uczeń otrzymuje ocenę pozytywną na koniec roku szkolnego, jeżeli uzyskał pozytywną ocenę w poszczególnych semestrach. 5.Przedziały procentowe na poszczególne oceny. OCENA DLA UCZNIÓW BEZ ORZECZEŃ I DYSFUNKCJI DLA UCZNIÓW DYSLEKTYCZNYCH, Z DOSTOSOWANIEM WYMAGAŃ CELUJĄCA OCENA 5 + DODATKOWE ZADANIE NA 6 OCENA 5 + DODATKOWE ZADANIE NA 6 BARDZO DOBRA 91% - 100% 86% - 100% DOBRA + 86% - 90% 81% - 85% DOBRA 71% - 85% 66% - 80% DOSTATECZNA + 66% - 70% 61% - 65% DOSTATECZNA 51% - 65% 46% - 60% DOPUSZCZAJĄCA + 46% - 50% 41% - 45% DOPUSZCZAJĄCA 31% - 45% 26% - 40% NIEDOSTATECZNA 0% - 30% 0% - 25% 6

7 6. SPOSOBY DOKUMENTOWANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 1.Oceny cząstkowe oraz klasyfikacyjne śródroczne i roczne nauczyciel odnotowuje w dzienniku lekcyjnym; przy ocenie znajduje się informacja o wadze oceny. Oceny cząstkowe mogą być również odnotowane w zeszycie przedmiotowym ucznia. 2. Wprowadza się ocenę kształtującą symbolizowaną literą T na oznaczenie innych sytuacji dydaktycznych (np. nieprzygotowanie, aktywność, itd.) 3. Prace klasowe, testy, sprawdziany są przechowywane przez nauczyciela do końca roku szkolnego, udostępnione do wglądu rodzicom/prawnym opiekunom ucznia u nauczyciela. 7. SPOSÓB INFORMOWANIA UCZNIÓW Na pierwszych lekcjach nauczyciel zapoznaje uczniów z treściami programowymi oraz PSO, uczniowie otrzymują też Umowę objaśnioną przez nauczyciela. 8. SPOSOBY INFORMOWANIA RODZICÓW 1.Nauczyciel/wychowawca na pierwszym zebraniu informuje rodziców/prawnych opiekunów o sposobach sprawdzania i oceniania osiągnięć edukacyjnych. 2.O ocenach cząstkowych i klasyfikacyjnych rodzice/prawni opiekunowie są informowani podczas rodzicielskich zebrań ogólnych oraz w czasie indywidualnych konsultacji (zgodnie z harmonogramem); wtedy też możliwe jest udostępnienie rodzicom prac klasowych uczniów oraz wgląd do dziennika. 3.Informacja o przewidywanej niedostatecznej ocenie klasyfikacyjnej jest przekazywana zgodnie z WSO. 4.Informacja o możliwości uzyskania wyższej niż przewidywana oceny klasyfikacyjnej rocznej jest przekazywana zgodnie z WSO. 9. UMOWA 1.Ucznia obowiązuje systematyczne przygotowanie się do lekcji języka polskiego oraz aktywna praca na zajęciach edukacyjnych i w domu. 2.Na pierwszych zajęciach uczeń poznaje PSO (Przedmiotowy System Oceniania). 3.Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć ucznia odbywa się poprzez: prace klasowe, testy, sprawdziany obowiązkowe, zapowiedziane z tygodniowym wyprzedzeniem, sprawdzone i omówione do 2 tygodni od napisania, udostępnione do wglądu rodzicom u nauczyciela, przechowywane do końca roku szkolnego (czytanie ze zrozumieniem, znajomość treści i problematyki lektur, analiza i interpretacja różnych tekstów kultury, nauka o języku, ortografia i interpunkcja, formy wypowiedzi; zadania WW i KO), wypowiedzi ustne na określony temat (np. udział w dyskusji, analiza i interpretacja utworu literackiego, samodzielność wnioskowania, rzeczowość, korzystanie z dodatkowych materiałów.), prace pisemne na lekcji krótsze i dłuższe formy wypowiedzi, kartkówki z literatury i nauki o języku trwające minut, obejmujące treści programowe z 3 ostatnich lekcji (mogą być niezapowiedziane przez nauczyciela), zadania domowe w różnej formie, recytacja poezji, dyktanda, ćwiczenia ortograficzne i interpunkcyjne, systematyczne prowadzenie zeszytu przedmiotowego, dbanie o jego estetykę, przygotowanie dodatkowych informacji na zajęcia, współdziałanie w zespole, 7

8 prace dodatkowe, np. przygotowanie przez ucznia prezentacji, pomocy naukowych, plansz, schematów (przy ocenie bierze się pod uwagę: wkład włożonej pracy, samodzielność, oryginalność, estetykę wykonania), sukcesy w konkursach polonistycznych/humanistycznych (przynajmniej laureat etapu szkolnego), aktywny udział w projektach edukacyjnych, inscenizacjach utworów literackich, 4.Omawianie każdej lektury rozpoczyna się od sprawdzenia znajomości jej treści, najczęściej w formie pisemnej. 5.Uczeń zobowiązany jest do posiadania podręcznika oraz zeszytu przedmiotowego, systematycznie prowadzonego. 6.Ocenę niedostateczną z pracy klasowej uczeń może poprawić. Poprawa jest dobrowolna, odbywa się po ustaleniu terminu i formy z nauczycielem, w ciągu 1 tygodnia od oddania prac i tylko jeden raz. 7.Jeżeli uczeń z przyczyn losowych nie pisał pracy klasowej, pisze ją w terminie uzgodnionym z nauczycielem (do 2 tygodni od powrotu do szkoły). 8.Jeśli uczeń nie pisał zapowiedzianej kartkówki, zobowiązany jest ją napisać w najbliższym terminie (1 tydzień). 9.Uczeń może poprawić tylko ocenę niedostateczną za zadanie domowe w terminie i na zasadach ustalonych z nauczycielem. 10.Uczeń ma prawo być nieprzygotowany do lekcji (bez podania przyczyny) jeden raz w semestrze (nie dotyczy obowiązkowych prac kontrolnych oraz sprawdzania znajomości treści lektury), o czym informuje nauczyciela przed lekcją. 8