Czy naprawdę liczy się tylko cholesterol LDL? Nie wpadnij w pułapkę

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Czy naprawdę liczy się tylko cholesterol LDL? Nie wpadnij w pułapkę"

Transkrypt

1 Czy naprawdę liczy się tylko cholesterol LDL? Nie wpadnij w pułapkę Marcin Barylski Klinika Chorób Wewnętrznych i Rehabilitacji Kardiologicznej Uniwersytet Medyczny w Łodzi

2

3 Przypadek Mężczyzna lat 44, rolnik... NT 2. stopnia (SBP: 165 mmhg), nieleczona hiperlipidemia mieszana, otyłość Paczka papierosów dziennie ½ litra piwa dziennie Lubi słodycze Nie uprawia sportu Badania laboratoryjne: LDL-C 130 mg/dl TC 242 mg/dl HDL-C 36 mg/dl TG 378 mg/dl

4 Pytanie 1 Biorąc pod uwagę powyższe dane pacjent obciążony jest: A B Małym ryzykiem sercowo-naczyniowym Umiarkowanym ryzykiem sercowo-naczyniowym C D Dużym ryzykiem sercowo-naczyniowym Bardzo dużym ryzykiem sercowo-naczyniowym

5 Mężczyzna Palący 44 lata SBP 165 mmhg TC 242 mg/dl

6 4 kategorie ryzyka s-n i cele terapeutyczne dla LDL-C Małe Umiarkowane Duże Bardzo duże SCORE < 1% SCORE 1% i < 5% pojed. czynnika ryzyka, a w szczególności TC > 310 mg/dl (FH) lub BP 180/110 mmhg cukrzyca GFR ml SCORE 5% i < 10% Udokumentowana ChSN Cukrzyca z powikłaniami narządowymi (np. białkomocz) lub z istotnymi czynnikami ryzyka (palenie tytoniu, nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia) GFR < 30 ml SCORE 10% Eur Heart J 2016; 37(39):

7 Uwaga! Całkowite ryzyko sercowo-naczyniowe może być wyższe niż wynik wskazany w tablicy SCORE w następujących przypadkach: jeżeli wiek danej osoby zbliża się do wieku z następnej kategorii; u osób z niższych warstw społecznych; u osób prowadzących siedzący tryb życia i z otyłością centralną; u chorych na cukrzycę; u osób z małym stężeniem HDL-C lub apolipoproteiny A1 (ApoA1), zwiększonym stężeniem TG, fibrinogenu, homocysteiny, apolipoproteiny B (ApoB) i lipoproteiny(a) [Lp(a)], hipercholesterolemią rodzinną (FH) lub wzrostem hs-crp; u osób bez objawów, z przedklinicznymi dowodami miażdżycy, na przykład z obecnością blaszki miażdżycowej lub zwiększeniem grubości kompleksu błony środkowej i wewnętrznej tętnicy szyjnej (CIMT), stwierdzonymi w badaniu ultrasonograficznym tętnic szyjnych; u osób z przewlekłą chorobą nerek; u osób z obturacyjnym bezdechem sennym; u osób z migotaniem przedsionków; u osób z przerostem mięśnia lewej komory; u osób obciążonych przedwczesną chorobą sercowo-naczyniową w wywiadzie rodzinnym; u osób z poważnymi chorobami psychicznymi; u osób leczonych z powodu zakażenia wirusem HIV; u osób z chorobami autoimmunologicznymi i innymi chorobami zapalnymi

8 Uwaga! Całkowite ryzyko sercowo-naczyniowe może być wyższe niż wynik wskazany w tablicy SCORE w następujących przypadkach: jeżeli wiek danej osoby zbliża się do wieku z następnej kategorii; u osób z niższych warstw społecznych; u osób prowadzących siedzący tryb życia i z otyłością centralną; u chorych na cukrzycę; u osób z małym stężeniem HDL-C lub apolipoproteiny A1 (ApoA1), zwiększonym stężeniem TG, fibrinogenu, homocysteiny, apolipoproteiny B (ApoB) i lipoproteiny(a) [Lp(a)], hipercholesterolemią rodzinną (FH) lub wzrostem hs-crp; u osób bez objawów, z przedklinicznymi dowodami miażdżycy, na przykład z obecnością blaszki miażdżycowej lub zwiększeniem grubości kompleksu błony środkowej i wewnętrznej tętnicy szyjnej (CIMT), stwierdzonymi w badaniu ultrasonograficznym tętnic szyjnych; u osób z przewlekłą chorobą nerek; u osób z obturacyjnym bezdechem sennym; u osób z migotaniem przedsionków; u osób z przerostem mięśnia lewej komory; u osób obciążonych przedwczesną chorobą sercowo-naczyniową w wywiadzie rodzinnym; u osób z poważnymi chorobami psychicznymi; u osób leczonych z powodu zakażenia wirusem HIV; u osób z chorobami autoimmunologicznymi i innymi chorobami zapalnymi

9 4 kategorie ryzyka s-n i cele terapeutyczne dla LDL-C Małe Umiarkowane Duże Bardzo duże SCORE < 1% SCORE 1% i < 5% pojed. czynnika ryzyka, a w szczególności TC > 310 mg/dl (FH) lub BP 180/110 mmhg cukrzyca GFR ml SCORE 5% i < 10% Udokumentowana ChSN Cukrzyca z powikłaniami narządowymi (np. białkomocz) lub z istotnymi czynnikami ryzyka (palenie tytoniu, nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia) GFR < 30 ml SCORE 10% Eur Heart J 2016; 37(39):

10 130 mg/dl Eur Heart J 2016; 37(39):

11 Pytanie 2 Według aktualnych wytycznych ESC/EAS 2016 pierwszorzędowym celem terapeutycznym jest osiągnięcie docelowego stężenia: A B C LDL-C TC HDL-C D TG E ApoB

12 Cel pierwszorzędowy LDL-C Cel drugorzędowy nie-hdl-c Nie leczymy niskiego HDL-C Spadek LDL-C o 1 mmol/l (38,5 mg/dl) = 22% śmiertelności S/N Eur Heart J 2016; 37(39):

13 Pytanie 3 Biorąc pod uwagę dotychczasowe dane docelowe stężenie LDL-C u opisywanego pacjenta powinno wynosić: A B < 115 mg/dl < 100 mg/dl LDL-C 130 mg/dl TC 242 mg/dl HDL-C 36 mg/dl TG 378 mg/dl C < 70 mg/dl D < 65 mg/dl E < 55 mg/dl

14 4 kategorie ryzyka s-n i cele terapeutyczne dla LDL-C Małe Umiarkowane Duże Bardzo duże SCORE < 1% SCORE 1% i < 5% pojed. czynnika ryzyka, a w szczególności TC > 310 mg/dl (FH) lub BP 180/110 mmhg cukrzyca GFR ml SCORE 5% i < 10% Udokumentowana ChSN Cukrzyca z powikłaniami narządowymi (np. białkomocz) lub z istotnymi czynnikami ryzyka (palenie tytoniu, nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia) GFR < 30 ml SCORE 10% LDL < 115 mg/dl Eur Heart J 2016; 37(39): LDL < 115 mg/dl LDL < 100 mg/dl lub 50% redukcja, jeśli wyjściowy LDL mg/dl i pacjent nie jest leczony statyną LDL < 70 mg/dl lub 50% redukcja, jeśli wyjściowy LDL mg/dl i pacjent nie jest leczony statyną

15 Duże mg/dl (nie jest leczony) co najmniej 50% redukcja 130 mg/dl < 65 mg/dl

16 Jak osiągać cele terapeutyczne? Eur Heart J 2016; 37(39):

17 Rosuvastatin versus Comparators: LDL-C Efficacy at Low Dose The STELLAR Study Change in LDL-C from baseline (%) mg * 20 mg 40 mg 10 mg 20 mg 40 mg 80 mg Rosuvastatin Atorvastatin 10 mg 20 mg 40 mg 80 mg Simvastatin Pravastatin 10 mg 20 mg 40 mg *p<0.002 vs atorvastatin 10 mg; simvastatin 10, 20, 40 mg; pravastatin 10, 20, 40 mg p<0.002 vs atorvastatin 20, 40 mg; simvastatin 20, 40, 80 mg; pravastatin 20, 40 mg p<0.002 vs atorvastatin 40 mg; simvastatin 40, 80 mg; pravastatin 40 mg Adapted from Jones PH et al. Am J Cardiol 2003;92: Rosuvastatin Slide Kit May 2004 [17]

18 Pytanie 4 Biorąc pod uwagę wysokie stężenie TG (378 mg/dl) jakie interwencje dotyczące stylu życia należy przede wszystkim zalecić pacjentowi? 1. Redukcję nadmiernej masy ciała 2. Zmniejszenie spożycia alkoholu 3. Zmniejszenie spożycia mono- i disacharydów 4. Suplementy kwasów omega-3 5. Zastąpienie nasyconych tłuszczów tłuszczami jedno- i wielonienasyconymi A B C D E 1,2 1,4 2,3 3,4 1,5

19 Eur Heart J 2016; 37(39):

20 Pytanie 5 W zakresie terapii hipolipemizującej przedstawionemu mężczyźnie należy zalecić: A B Statynę Fibrat LDL-C TC HDL-C TG 130 mg/dl 242 mg/dl 36 mg/dl 378 mg/dl C Statynę + Fibrat D Kwasy tłuszczowe omega-3 E Fibrat + Kwasy tłuszczowe omega-3

21 Jak osiągnąć docelowe TG? Wysokie ryzyko i TG > 200 mg/dl IIa B Statyna lek I rzutu IIb B Jeśli cel nieosiągnięty statyna + fenofibrat IIb C

22 Rosuwastatyna 20 mg 1x1 (wieczorem)

23 Pytanie 6 Po jakim czasie od rozpoczęcia terapii hipolipemizującej należy wykonać kontrolny lipidogram? A B C D E po tygodniu po 2 tygodniach po 4-12 tygodniach po tygodniach po 6 miesiącach

24 Badania lipidów - jak często? 8 (± 4) tygodnie po rozpoczęciu farmakoterapii 8 (± 4) tygodnie po dokonaniu korekty leczenia do czasu osiągnięcia wartości docelowych Eur Heart J 2016 Aug 27 (ahead of print)

25 Badania lipidów - jak często? Po osiągnięciu wartości docelowych - co rok (chyba że pojawią się problemy z przestrzeganiem zaleceń lub inny określony powód do częstszych ocen) Eur Heart J 2016 Aug 27 (ahead of print)

26 Po 3 miesiącach wykonano kontrolny lipidogram Badania laboratoryjne: LDL-C 62 mg/dl TC HDL-C TG 169 mg/dl 38 mg/dl 342 mg/dl

27 LDL-C Pytanie 7 TC HDL-C TG Jak należy postąpić w chwili obecnej: 62 mg/dl 169 mg/dl 38 mg/dl 342 mg/dl A B C D E Odstawić rosuwastatynę Zmniejszyć dawkę rosuwastatyny Odstawić rosuwastatynę i włączyć fenofibrat Zmniejszyć dawkę rosuwastatyny i dołączyć fenofibrat Pozostawić rosuwastatynę w dotychczasowej dawce i dołączyć fenofibrat

28 Ryzyko rezydualne - TG 30- dniowe ryzyko zgonu, zawału serca lub OZW 25% 20% 15% 10% 5% 0% PROVE IT-TIMI 22 20,3% 13,5% pacjenci z LDL-C < 70 mg/dl w trakcie terapii statyną RR 1,56 (1,28-1,89); p=0,001) TG 200 mg/dl (n = 603) TG < 200 mg/dl (n = 2796) J Am Coll Cardiol 2008; 51:

29 Hazard względny Hazard względny wystąpienia choroby wieńcowej i udaru niedokrwiennego mózgu w przypadku kwantyli typowych stężeń TRIGLICERYDÓW Badanie Emerging Risk Factors Collaboration 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,8 Trójglicerydy (0,8) (1,1) (1,7) (2,3) (2,8) Korekta z uwzględnieniem wyłącznie wieku i płci Dodatkowa korekta z uwzględnieniem kilku czynników ryzyka (w tym LDL-C i nie-hdl-c!) Stężenie TG po posiłku Zawał mięśnia sercowego mg/dl (mmol/l) Mężczyźni < 89 (< 1) (1 1,99) (2 1,99) (3 3,99) (4 4,99) > 443 (> 5) Kobiety < 89 (< 1) (1 1,99) (2 1,99) (3 3,99) (4 4,99) > 443 (> 5) 6400 mężczyzn 1100 zdarzeń 7600 mężczyzn 690 zdarzeń mg/dl (mmol/l) 0, JAMA 2009;302: JAMA 2007;298:

30 Stężenie triglicerydów, a ryzyko sercowo-naczyniowe Obserwacja długoterminowa dal- OUTCOMES Ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych w kwintylu >175 mg/dl względem kwintyla 80 mg/dl było o 61% większe (HR:1,61; 95% CI: 1,34-1,94) Schwartz G. G. et al. JACC, vol.65, no

31 Stężenie triglicerydów, a ryzyko sercowo-naczyniowe Obserwacja krótkoterminowa MIRACL Ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych w tercylu >195 mg/dl względem tercylu 135mg/dl było o 50% większe (HR: 1,50; 95% CI: 1,05-2,15) Wartość p dla trendu=0,03 Schwartz G. G. et al. JACC, vol.65, no

32 Małe, gęste cząstki LDL to samo stężenie LDL-C, lecz odmienne ryzyko ChSN Duże cząstki LDL Małe, gęste cząstki LDL LDL 130 mg/dl ApoB Więcej apob Estry cholesterolu Mniej cząstek Więcej cząstek Korelacja z: Korelacja z: LDL-C Triglicerydy HDL-C Cząstki nie-hdl-c 130 mg/dl 90 mg/dl 50 mg/dl 148 mg/dl LDL-C Triglicerydy HDL-C Cząstki nie-hdl-c 130 mg/dl 250 mg/dl 30 mg/dl 180 mg/dl Otvos JD i wsp. Am J Cardiol. 2002;90:22i-29i Chapman MJ i wsp. Eur Heart J 2011;332:

33 Podwyższone TG, obniżone HDL, hipercholesterolemia uwaga na ocenę LDL! Prawidłowe LDL Małe gęste LDL Małe, gęste LDL z apob apob LDL-C Stężenie LDL-C Niższe Stężenie LDL-C jest takie samo, ale: liczba cząstek LDL stężenie apob Wyższe Ryzyko sercowo-naczyniowe Austin MA, Edwards KL Curr Opin Lipidol 1996;7: ; Austin MA et al JAMA 1988;260: ; Sniderman AD et al Diabetes Care 2002;25:

34 Badania genetyczne prowadzone na pacjentach jednoznacznie wskazują na to, że lipoproteiny zawierające apob są głównym czynnikiem odpowiadającym za rozwój miażdżycy

35 Dyslipidemia aterogenna ± LDL-C Małe, gęste cząstki LDL Nie-HDL-C apob Lipoproteiny bogate w TG (TRL) (na czczo i PP) Duże cząstki VLDL HDL-C Małe, gęste cząstki HDL PP = po posiłku Austin i wsp. Circulation 1990

36 Cel pierwszorzędowy LDL-C Cel drugorzędowy nie-hdl-c Nie leczymy niskiego HDL-C Spadek LDL-C o 1 mmol/l (38,5 mg/dl) = 22% śmiertelności S/N Eur Heart J 2016; 37(39):

37 Cholesterol frakcji nie-hdl HDL LDL IDL VLDL Lipoproteiny antyaterogenne Lipoproteiny aterogenne Nie-HDL-C = Cholesterol całkowity HDL-C Całkowita liczba aterogennych cząsteczek w osoczu (lepiej odzwierciedla ryzyko s-n niż stężenie LDL-C, dobrze koreluje ze stężeniem Apo-B)

38 nie-hdl-c jak wyliczyć cel? docelowy LDL-C + 30 mg/dl Duże < 100 < mg mg/dl 30 mg/dl Bardzo duże < 70 < mg mg/dl mg/dl

39 Związek LDL-C, cholesterolu frakcji nie-hdl oraz apob z ryzykiem zdarzeń sercowo-naczyniowych u pacjentów leczonych statynami. Metaanaliza pacjentów włączonych do 8 badań, których wyniki opublikowano w latach Ryzyko poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych według kategorii stężeń LDL i cholesterolu frakcji nie-hdl + 32% Znaczniki danych wskazują hazard względny (HR) i 95% CI dla ryzyka poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych. Wyniki przedstawiono dla 4 kategorii pacjentów leczonych statynami, określanych na podstawie osiągnięcia lub nieosiągnięcia docelowego stężenia LDL-C wynoszącego 100 mg/dl (2,6 mmol/l) i docelowego stężenia nie-hdl-c na poziomie 130 mg/dl (3,4 mmol/l). HR skorygowano z uwzględnieniem płci, wieku, palenia tytoniu, występowania cukrzycy, skurczowego ciśnienia krwi oraz badania. Boekholdt i wsp. JAMA 2012;307(12):

40 LDL-C TC HDL-C TG 68 mg/dl 174 mg/dl 38 mg/dl 342 mg/dl Stężenie cholesterolu nie-hdl u opisywanego pacjenta wynosi: Nie-HDL-C = Cholesterol całkowity HDL-C nie-hdl-c = = 136 mg/dl

41 Zmiana względem punktu początkowego (%) SMV SMV/FNF Fenofibrat Wpływ leczenia skojarzonego na stężenia lipidów: badanie SAFARI A AB B Duże, mniej aterogenne małe, gęste p < 0,001 dla różnicy w fenotypie cząstek LDL pomiędzy stosowaniem SMV i SMV/FNF łącznego stężenia LDL-C Grundy SM i wsp. Am J Cardiol 2005; 95: 462

42 ACCORD Lipid Główny punkt końcowy (zgon serc.-naczyn./zawał serca/udar mózgu Podgrupy Simwastatyna + Fenofibrat % zdarzeń (liczba) Simwastatyna Wszyscy (2,765) (2,753) LDL-C 84 mg/dl mg/dl 112 mg/dl HDL-C 34 mg/dl mg/dl 41 mg/dl TG 128 mg/dl mg/dl 204 mg/dl TG - HDL-C skojarzenie czynników TG 204 mg/dl i HDL-C 34 mg/dl Reszta osób Hemoglobina glikowana 8.0% 8.1% 9.38 (938) 9.85 (934) (877) (964) (860) 9.08 (925) 9.88 (891) (924) (934) (485) (2264) 8.69 (1,324) (1,435) HR (95% CI) P dla interakcji (891) (922) (927) (906) 9.47 (866) 8.99 (968) (939) 9.86 (913) (888) (456) (2284) (1,335) (1,415) Simvastatin + Fenofibrate better Simvastatin better ACCORD Study Group. N Engl J Med March 14, Epub.

43 31% redukcja ACCORD Lipid zgonów serc.-nacz./ zawałów serca/ udarów mózgu u pacjentów z podwyższonymi TG i obniżonymi HDL-C Fenofibrat zmniejszał istotnie ryzyko głównego punktu końcowego w podgrupie osób z niskim HDL-C i wysokimi TG (TG 204 mg/dl and HDL-C 34 mg/dl) 18 31% RRR Simvastatin (n=456) Proportion with Event % 12.37% TG 204 mg/dl + HDL-C 34 mg/dl (n=941) NNT = 20 pacjentów przez 5 lat (NNT = 20) Simvastatin + Fenofibrate (n=485) HR 0.69, ARR 4.95% RRR: relative risk reduction względna redukcja ryzyka ARR: absolute risk reduction bezwzględna redukcja ryzyka ACCORD Study Group. N Engl J Med March 14, Epub.

44 Zalecenia PTD 2017 Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Diabet Klin 2017; 3(supl. A): 1-81.

45 Redukcja ryzyka zdarzeń makronaczyniowych w dyslipidemii aterogennej- fibraty 35% 45 Sacks FM, et al. N Engl J Med 2010 Aug 12;363(7):692-4

46

47 Badanie lipidogramu dla oceny ryzyka choroby S-N ESC 2011 Rekomendacje Klasa Poziom dowodu Badanie chol. całk. zalecane dla oceny ryzyka S-N wg. tabeli SCORE I C LDL-C podstawowy parametr do oceny w badaniu przesiewowym i dla oceny ryzyka S-N TG dostarczają dodatkowych informacji na temat ryzyka S-N i służą do jego oceny HDL-C stanowi silny czynnik ryzyka i jest pomocny w jego ocenie I C I I C C Nie-HDL-C należy rozważać jako alternatywny wskaźnik ryzyka zwłaszcza w mieszanej dyslipidemii, cukrzycy, ZM, przewlekłej chorobie nerek Lp(a) powinna być badana w wybranych przypadkach u osób bardzo wysokiego ryzyka S-N i u osobników z rodzinnym wywiadem przedwczesnej miażdżycy w rodzinie Apo B powinno się rozważać jako wskaźnik alternatywny zwłaszcza w mieszanej dyslipidemii, cukrzycy, ZM, przewlekłej chorobie nerek Wskaźnik apo B/apo A I łączy informację nt. ryzyka związanego z apo B i apo A I i może służyć w przesiewowej ocenie ryzyka Wskaźnik nie-hdl-c/hdl-c może być zalecany alternatywnie w przesiewowej ocenie ryzyka IIa IIa IIa IIb IIb C C C C C

48 Badanie lipidogramu dla oceny ryzyka choroby S-N ESC 2016 Rekomendacje Klasa Poziom dowodu Badanie chol. całk. zalecane dla oceny ryzyka S-N wg. tabeli SCORE I C LDL-C podstawowy parametr do oceny w badaniu przesiewowym i dla oceny ryzyka S-N TG dostarczają dodatkowych informacji na temat ryzyka S-N i służą do jego oceny HDL-C stanowi silny czynnik ryzyka i powinien być rozpatrywany zwłaszcza u osób z wysokim stężeniem TG Nie-HDL-C należy rozważać jako alternatywny wskaźnik ryzyka zwłaszcza u osób z podwyższonym stężeniem TG Lp(a) powinna być badana w wybranych przypadkach u osób bardzo wysokiego ryzyka S-N i u osobników z rodzinnym wywiadem przedwczesnej miażdżycy w rodzinie Apo B powinno się rozważać jako wskaźnik alternatywny zwłaszcza w mieszanej dyslipidemii, cukrzycy, ZM, przewlekłej chorobie nerek Wskaźnik apo B/apo A I łączy informację nt. ryzyka związanego z apo B i apo A I i może służyć w przesiewowej ocenie ryzyka Wskaźnik nie-hdl-c/hdl-c może być zalecany alternatywnie w przesiewowej ocenie ryzyka I I I I IIa IIa IIb IIb C C C C C C C C

49 Cele terapii dyslipidemii Eur Heart J 2016; 37(39):

50

51 Konsensus polskich ekspertów dotyczący aterogennej dyslipidemii

52

53

54 Jak nie wpaść w pułapkę? Teoria 7 kroków

55 1. Popatrz na lipidogram 2. Określ docelowy LDL-C (< 115, < 100, < 70, lub co najmniej 50%) 3. Podaj silną statynę (atorwastatyna/rosuwastatyna) 4. Podaj ją w odpowiedniej dawce 5. Popatrz na cholesterol nie-hdl 6. Określi docelowy nie-hdl (< 145, < 130, < 100) 7. Jeśli jest podwyższony skoryguj go dodając do statyny fenofibrat

56 nie-hdl = 110 mg/dl ROSUWASTATYNA 10 mg FENOFIBRAT 215 mg

57 nie-hdl = 170 mg/dl ROSUWASTATYNA 10 mg Luty 2014 FENOFIBRAT 215 mg 3 m-cy 121 > 347

58 Pytanie 8 Pierwsze na świecie badanie kliniczne miało miejsce w roku: A 1747 B 1856 C 1902 D

59 James Lind - szkocki lekarz, chirurg Królewskiej Marynarki Brytyjskiej rok - 12 marynarzy cierpiących na szkorbut

60 Kwarta cydru 25 kropli eliksiru z witriolu (kwas siarkowy) 6 łyżek octu Pinta wody morskiej Pasta z przypraw i herbaty jęczmiennej Dwie pomarańcze i jedną cytrynę

61

62 Cytrusy walnie przyczyniły się do budowy brytyjskiego imperium kolonialnego w XIX wieku Wykład ten przyczyni się do częstszej korekty cholesterolu nie-hdl, wpływając istotnie na dalszą redukcję ryzyka sercowo-naczyniowego

63 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu 2018-03-15 Czym jest ryzyko sercowo naczyniowe? Ryzyko sercowo-naczyniowe to

Bardziej szczegółowo

Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta

Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta Uwaga: Niniejsze zmiany do streszczenia charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta są wersją obowiązującą

Bardziej szczegółowo

Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych

Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych Jednym z pierwszych i podstawowych zadań lekarza jest prawidłowa i rzetelna ocena ryzyka oraz rokowania pacjenta. Ma

Bardziej szczegółowo

Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego

Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )

Bardziej szczegółowo

Wartość subklinicznych uszkodzeń narządowych w ocenie ryzyka sercowonaczyniowego. ma znaczenie?

Wartość subklinicznych uszkodzeń narządowych w ocenie ryzyka sercowonaczyniowego. ma znaczenie? Wartość subklinicznych uszkodzeń narządowych w ocenie ryzyka sercowonaczyniowego czy płeć ma znaczenie? dr n. med. Lucyna Woźnicka-Leśkiewicz Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Bardziej szczegółowo

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Pieczątka świadczeniodawcy nr umowy z NFZ Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Uwaga! Kartę należy wypełnić drukowanymi literami, twierdzące odpowiedzi na pytania

Bardziej szczegółowo

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Pieczątka świadczeniodawcy nr umowy z NFZ Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Uwaga! Kartę należy wypełnić drukowanymi literami, twierdzące odpowiedzi na pytania

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 38/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 38/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia

Bardziej szczegółowo

PROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego

PROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego PROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego ETAP I (wypełni pielęgniarka) Imię i nazwisko:... Adres:... PESEL Wzrost:...cm Wykształcenie:... Masa ciała:...kg Zawód wykonywany:... Obwód talii:...cm

Bardziej szczegółowo

Nowoczesne leczenie hipolipemizujące zgodne z zaleceniami ESC, część II

Nowoczesne leczenie hipolipemizujące zgodne z zaleceniami ESC, część II Nowoczesne leczenie hipolipemizujące zgodne z zaleceniami ESC, część II leczenie hipolipemizujące, esc, Łukasz Kołtowski Maciej Bartoszek, Łukasz Kołtowski I Katedra i Klinika Kardiologii Warszawskiego

Bardziej szczegółowo

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie

Bardziej szczegółowo

W badaniu 4S (ang. Scandinavian Simvastatin Survivat Study), oceniano wpływ symwastatyny na całkowitą śmiertelność u 4444 pacjentów z chorobą wieńcową i z wyjściowym stężeniem cholesterolu całkowitego

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia

Bardziej szczegółowo

UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.

UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA. UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie

Bardziej szczegółowo

Prewencja wtórna po zawale mięśnia serca w Małopolsce czy dobrze i skutecznie leczymy? Piotr Jankowski

Prewencja wtórna po zawale mięśnia serca w Małopolsce czy dobrze i skutecznie leczymy? Piotr Jankowski Prewencja wtórna po zawale mięśnia serca w Małopolsce czy dobrze i skutecznie leczymy? Piotr Jankowski I Klinika Kardiologii i El. Int. oraz Nad. Tęt. IK CMUJ Kraków piotrjankowski@interia.pl Gdańsk, 24

Bardziej szczegółowo

FARMAKOTERAPIA MIAŻDŻYCY

FARMAKOTERAPIA MIAŻDŻYCY FARMAKOTERAPIA MIAŻDŻYCY Miażdżyca: Przewlekła choroba dużych i średnich tętnic, polegająca na zmianach zwyrodnieniowowytwórczych w błonie wewnętrznej i środkowej tętnic wywołanych przez gromadzenie się:

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA

PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA - 2006 1. UZASADNIENIE POTRZEBY PROGRAMU Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Umieralność z tego

Bardziej szczegółowo

Profilaktyka chorób układu krążenia - nowości zawarte w wytycznych ESC 2012

Profilaktyka chorób układu krążenia - nowości zawarte w wytycznych ESC 2012 Nowe wytyczne ESC/PTK w kardiologii Profilaktyka chorób układu krążenia - nowości zawarte w wytycznych ESC 2012 Przemysław Trzeciak Częstochowa 11.12.2012 Umieralność z powodu chorób ukł. krążenia w latach

Bardziej szczegółowo

ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW

ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW Rozprawa doktorska Autor: lek. Marcin Wełnicki Promotor: prof. dr hab. n. med Artur

Bardziej szczegółowo

Aneks II. Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego oraz ulotka dla pacjenta stanowią wynik procedury arbitrażowej.

Aneks II. Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego oraz ulotka dla pacjenta stanowią wynik procedury arbitrażowej. Aneks II Zmiany dotyczące odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego oraz ulotki dla pacjenta przedstawione przez Europejską Agencję Leków (EMA) Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego

Bardziej szczegółowo

Hipercholesterolemia najgorzej kontrolowany czynnik ryzyka w Polsce punkt widzenia lekarza rodzinnego

Hipercholesterolemia najgorzej kontrolowany czynnik ryzyka w Polsce punkt widzenia lekarza rodzinnego XVI Kongres Medycyny Rodzinnej Kielce, 2 5 czerwca 2016 Prof. UJ dr hab. med. Adam Windak Kierownik Zakładu Medycyny Rodzinnej CM UJ Wiceprezes Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce Hipercholesterolemia

Bardziej szczegółowo

Rozpowszechnienie dyslipidemiii leczenie zaburzeń lipidowych wśród lekarzy POZ

Rozpowszechnienie dyslipidemiii leczenie zaburzeń lipidowych wśród lekarzy POZ Rozpowszechnienie dyslipidemiii leczenie zaburzeń lipidowych wśród lekarzy POZ w Polsce. Badanie LIPIDOGRAM 5 LAT dr n. med. Jacek Jóźwiak KLRWP, Poznań 2013 Cel Celem strategicznym badań LIPIDOGRAM była

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 3 do materiałów informacyjnych PRO

Załącznik nr 3 do materiałów informacyjnych PRO SZCZEGÓŁOWY OPIS ŚWIADCZEŃ I ZASAD ICH UDZIELANIA ORAZ WYMAGANIA WOBEC ŚWIADCZENIODAWCÓW W PROGRAMIE PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA 1. OPIS ŚWIADCZEŃ 1) objęcie przez świadczeniodawcę Programem świadczeniobiorców,

Bardziej szczegółowo

Kompleksowy program zmniejszania zachorowalności na choroby związane ze stylem życia na terenie powiatu wieruszowskiego.

Kompleksowy program zmniejszania zachorowalności na choroby związane ze stylem życia na terenie powiatu wieruszowskiego. Kompleksowy program zmniejszania zachorowalności na choroby związane ze stylem życia na terenie powiatu wieruszowskiego. Konferencja otwierająca realizację projektu. Wieruszów, 28.04.2015 DLACZEGO PROFILAKTYKA?

Bardziej szczegółowo

ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( )

ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( ) ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ (2015-08-03) PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA ADRESACI - Osoby zadeklarowane do lekarza POZ, w wieku 35, 40, 45,

Bardziej szczegółowo

Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze

Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Czynniki ryzyka rozwoju i powikłania cukrzycy Nadwaga i otyłość Retinopatia

Bardziej szczegółowo

Hipercholesterolemia rodzinna - co warto wiedzieć

Hipercholesterolemia rodzinna - co warto wiedzieć I Katedra i Klinika Kardiologii Gdański Uniwersytet Medyczny Hipercholesterolemia rodzinna - co warto wiedzieć Dlaczego to takie ważne? Marcin Gruchała Czynniki ryzyka zawału serca 15 152 osób z pierwszym

Bardziej szczegółowo

zbyt wysoki poziom DOBRE I ZŁE STRONY CHOLESTEROLU Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej 18r.ż. ma cholesterolu całkowitego (>190mg/dl)

zbyt wysoki poziom DOBRE I ZŁE STRONY CHOLESTEROLU Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej 18r.ż. ma cholesterolu całkowitego (>190mg/dl) HIPERLIPIDEMIA to stan zaburzenia gospodarki lipidowej, w którym występuje wzrost stężenia lipidów (cholesterolu i/lub triglicerydów ) w surowicy krwi. Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej

Bardziej szczegółowo

SEMINARIUM 2 15. 10. 2015

SEMINARIUM 2 15. 10. 2015 SEMINARIUM 2 15. 10. 2015 Od tłuszczu pokarmowego do lipoprotein osocza, metabolizm, budowa cząsteczek lipoprotein, apolipoproteiny, znaczenie biologiczne, enzymy biorące udział w metabolizmie lipoprotein,

Bardziej szczegółowo

Jakość leczenia pacjentów z po ostrych epizodach choroby niedokrwiennej serca w XX i XXI wieku. Czynniki ograniczające wdrażanie wytycznych.

Jakość leczenia pacjentów z po ostrych epizodach choroby niedokrwiennej serca w XX i XXI wieku. Czynniki ograniczające wdrażanie wytycznych. Jakość leczenia pacjentów z po ostrych epizodach choroby niedokrwiennej serca w XX i XXI wieku. Czynniki ograniczające wdrażanie wytycznych. Piotr Jankowski I Klinika Kardiologii i El. Int. oraz Nad. Tęt.

Bardziej szczegółowo

Magdalena Krintus Katedra i Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej Uniwersytet Mikołaja Kopernika Collegium Medicum w Bydgoszczy

Magdalena Krintus Katedra i Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej Uniwersytet Mikołaja Kopernika Collegium Medicum w Bydgoszczy Zalecenia dotyczące wykonywania rutynowego oznaczania profilu lipidowego po posiłku: konsensus Europejskiego Towarzystwa Miażdżycowego (EAS) oraz Europejskiego Towarzystwa Chemii Klinicznej i Medycyny

Bardziej szczegółowo

Aktywność sportowa po zawale serca

Aktywność sportowa po zawale serca Aktywność sportowa po zawale serca Czy i jaki wysiłek fizyczny jest zalecany? O prozdrowotnych aspektach wysiłku fizycznego wiadomo już od dawna. Wysiłek fizyczny o charakterze aerobowym (dynamiczne ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: DIETETYK przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III. Wysoka jakość

Bardziej szczegółowo

Kwasy tłuszczowe EPA i DHA omega-3 są niezbędne dla zdrowia serca i układu krążenia.

Kwasy tłuszczowe EPA i DHA omega-3 są niezbędne dla zdrowia serca i układu krążenia. Kwasy tłuszczowe EPA i DHA omega-3 są niezbędne dla zdrowia serca i układu krążenia. Kwasy tłuszczowe omega-3 jak pokazują wyniki wielu światowych badań klinicznych i epidemiologicznych na ludziach, są

Bardziej szczegółowo

Czynniki ryzyka sercowo naczyniowego - wiek sercowo naczyniowy

Czynniki ryzyka sercowo naczyniowego - wiek sercowo naczyniowy Czynniki ryzyka sercowo naczyniowego - wiek sercowo naczyniowy Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Hypertension

Bardziej szczegółowo

NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA

NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA SZCZEGÓŁOWE MATERIAŁY INFORMACYJNE O PRZEDMIOCIE POSTĘPOWANIA W SPRAWIE ZAWARCIA UMÓW O UDZIELANIE ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ w rodzaju: programy profilaktyczne i promocja zdrowia

Bardziej szczegółowo

Aspekty ekonomiczne dostępności do nowoczesnego leczenia przeciwkrzepliwego w profilaktyce udaru mózgu. Maciej Niewada

Aspekty ekonomiczne dostępności do nowoczesnego leczenia przeciwkrzepliwego w profilaktyce udaru mózgu. Maciej Niewada Aspekty ekonomiczne dostępności do nowoczesnego leczenia przeciwkrzepliwego w profilaktyce udaru mózgu Maciej Niewada PLAN Udar epidemia? Jak migotanie przedsionków wpływa na udar? Nowe leki przeciwkrzepliwe:

Bardziej szczegółowo

Skuteczność leczenia hipercholesterolemii u osób wysokiego ryzyka sercowonaczyniowego. Czy leczymy coraz lepiej? Piotr Jankowski

Skuteczność leczenia hipercholesterolemii u osób wysokiego ryzyka sercowonaczyniowego. Czy leczymy coraz lepiej? Piotr Jankowski Skuteczność leczenia hipercholesterolemii u osób wysokiego ryzyka sercowonaczyniowego w XX i XXI wieku. Czy leczymy coraz lepiej? Piotr Jankowski I Klinika Kardiologii i Nadciśnienia Tętniczego IK CMUJ

Bardziej szczegółowo

W Gminnym Ośrodku Zdrowia w Konopiskach prowadzone są aktualnie trzy programy profilaktyczne finansowane przez NFZ:

W Gminnym Ośrodku Zdrowia w Konopiskach prowadzone są aktualnie trzy programy profilaktyczne finansowane przez NFZ: W Gminnym Ośrodku Zdrowia w Konopiskach prowadzone są aktualnie trzy programy profilaktyczne finansowane przez NFZ: "Profilaktyka raka szyjki macicy"- dla wszystkich Pań w wieku 25-59 lat, które nie miały

Bardziej szczegółowo

Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę?

Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Piotr Ponikowski Klinika Chorób Serca Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Ośrodek Chorób Serca Szpitala Wojskowego we Wrocławiu Niewydolność

Bardziej szczegółowo

Małgorzata Rajter-Bąk dr Jacek Gajek

Małgorzata Rajter-Bąk dr Jacek Gajek SZKOLENIA PSYCHOLOGICZNO- ZDROWOTNE JAKO INWESTYCJA W KSZTAŁTOWANIE ŚWIADOMOŚCI PROZDROWOTNEJ KADRY MENEDŻERSKIEJ, CZYLI WPŁYW ZDROWIA KADRY ZARZĄDZAJĄCEJ NA WYNIK FINANSOWY ZARZĄDZANYCH PRZEDSIĘBIORSTW

Bardziej szczegółowo

Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów. problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW

Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów. problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 Małgorzata Marszałek POSTRZEGANIE CUKRZYCY TYPU 2 Łagodniejszy,

Bardziej szczegółowo

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Agencja Oceny Technologii Medycznych Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 261/2012 z dnia 10 grudnia 2012 r. o projekcie programu zdrowotnego Program profilaktyki i wczesnego wykrywania

Bardziej szczegółowo

Zagrożenia po zawale serca - co lekarz, a co pacjent powinien prof. Jarosław Kaźmierczak

Zagrożenia po zawale serca - co lekarz, a co pacjent powinien prof. Jarosław Kaźmierczak Zagrożenia po zawale serca - co lekarz, a co pacjent powinien prof. Jarosław Kaźmierczak Konsultant Krajowy w dziedzinie kardiologii Przyczyny zgonów w Polsce Choroby serca i udary, cukrzyca Nowotwory

Bardziej szczegółowo

Wytyczne PTL/KLRwP/PTK postępowania w zaburzeniach lipidowych dla lekarzy rodzinnych 2016

Wytyczne PTL/KLRwP/PTK postępowania w zaburzeniach lipidowych dla lekarzy rodzinnych 2016 Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce Wytyczne PTL/KLRwP/PTK postępowania w zaburzeniach lipidowych dla lekarzy rodzinnych 2016 Łódź, Kraków, Warszawa listopad 2016 r. Lekarz POZ 4/2016 251 Autorzy (członkowie

Bardziej szczegółowo

Co z kwasami tłuszczowymi nasyconymi? Ograniczać czy nie?

Co z kwasami tłuszczowymi nasyconymi? Ograniczać czy nie? Co z kwasami tłuszczowymi nasyconymi? Ograniczać czy nie? Dorota Szostak-Węgierek Zakład Dietetyki Klinicznej Warszawski Uniwersytet Medyczny Zalecenia dla osób dorosłych, które mogą odnieść korzyść z

Bardziej szczegółowo

Farmakoterapia prewencyjna czy warto stosować. Jadwiga Rogało-Szewczyk GRK 2014-09-17

Farmakoterapia prewencyjna czy warto stosować. Jadwiga Rogało-Szewczyk GRK 2014-09-17 Farmakoterapia prewencyjna czy warto stosować Jadwiga Rogało-Szewczyk GRK 2014-09-17 Farmakoterapia prewencyjna Jest obok zmiany stylu życia podstawową metodą prewencji chorób sercowonaczyniowych (ChSN)

Bardziej szczegółowo

Hipercholesterolemia rodzinna (FH) ważny i niedoceniony problem zdrowia publicznego

Hipercholesterolemia rodzinna (FH) ważny i niedoceniony problem zdrowia publicznego Hipercholesterolemia rodzinna (FH) ważny i niedoceniony problem zdrowia publicznego Krzysztof Chlebus I Klinika Kardiologii Gdański Uniwersytet Medyczny Hipercholesterolemia Rodzinna przedwczesna choroba

Bardziej szczegółowo

Cholesterol. Co powinieneś wiedzieć. Dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl

Cholesterol. Co powinieneś wiedzieć. Dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl Cholesterol Co powinieneś wiedzieć Dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl Wstęp Cholesterol jest substancją, której organizm potrzebuje do produkcji hormonów, witaminy D oraz przemian tłuszczów w organizmie.

Bardziej szczegółowo

Wpływ zaprzestania palenia papierosów na zahamowanie agregacji płytek u chorych leczonych klopidogrelem

Wpływ zaprzestania palenia papierosów na zahamowanie agregacji płytek u chorych leczonych klopidogrelem Wpływ zaprzestania palenia papierosów na zahamowanie agregacji płytek u chorych leczonych klopidogrelem Lek. med. Bogumił Ramotowski Klinika Kardiologii CMKP, Szpital Grochowski Promotor pracy Prof. dr

Bardziej szczegółowo

II Konferencja Cardiolipid 2017

II Konferencja Cardiolipid 2017 II Konferencja Cardiolipid 2017 PIĄTEK, 8 WRZEŚNIA 2017 ROKU 14.30 14.40 Powitanie i otwarcie konferencji Przewodniczący Komitetu Naukowego: prof. dr hab. n. med. Krzysztof J. Filipiak, Przewodniczący

Bardziej szczegółowo

Czy intensywne leczenie redukuje ryzyko rezydualne u starszych pacjentów z cukrzycą?

Czy intensywne leczenie redukuje ryzyko rezydualne u starszych pacjentów z cukrzycą? Interdyscyplinarne Spotkania Geriatryczne Czy intensywne leczenie redukuje ryzyko rezydualne u starszych pacjentów z cukrzycą? Bartosz Symonides, Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,

Bardziej szczegółowo

Denerwacja nerek stan wiedzy 2013. Prof. dr hab. med. Andrzej Januszewicz Klinika Nadciśnienia Tętniczego Instytut Kardiologii

Denerwacja nerek stan wiedzy 2013. Prof. dr hab. med. Andrzej Januszewicz Klinika Nadciśnienia Tętniczego Instytut Kardiologii Denerwacja nerek stan wiedzy 2013 Prof. dr hab. med. Andrzej Januszewicz Klinika Nadciśnienia Tętniczego Instytut Kardiologii Katowice, 21 listopada 2013 2009 Lancet. 2009;373:1275-1281 Pierwsza ocena

Bardziej szczegółowo

PRACA POGLĄDOWA. iedy sięgać po fenofibrat wskazania kliniczne czy biochemiczne? When to use fenofibrat clinical or biochemical indications?

PRACA POGLĄDOWA. iedy sięgać po fenofibrat wskazania kliniczne czy biochemiczne? When to use fenofibrat clinical or biochemical indications? PRACA POGLĄDOWA K iedy sięgać po fenofibrat wskazania kliniczne czy biochemiczne? When to use fenofibrat clinical or biochemical indications? lek. Marcin Wełnicki, prof. nadzw. dr hab. n. med. Artur Mamcarz

Bardziej szczegółowo

RADY DLA PRAKTYKÓW. ipertriglicerydemia niezależnym czynnikiem ryzyka zdarzeń sercowo- -naczyniowych kiedy i dlaczego należy pamiętać o fibratach?

RADY DLA PRAKTYKÓW. ipertriglicerydemia niezależnym czynnikiem ryzyka zdarzeń sercowo- -naczyniowych kiedy i dlaczego należy pamiętać o fibratach? RADY DLA PRAKTYKÓW H ipertriglicerydemia niezależnym czynnikiem ryzyka zdarzeń sercowo- -naczyniowych kiedy i dlaczego należy pamiętać o fibratach? Hypertriglyceridemia as an independent risk factor for

Bardziej szczegółowo

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał

Bardziej szczegółowo

Analiza fali tętna u dzieci z. doniesienie wstępne

Analiza fali tętna u dzieci z. doniesienie wstępne Analiza fali tętna u dzieci z chorobami kłębuszków nerkowych doniesienie wstępne Piotr Skrzypczyk, Zofia Wawer, Małgorzata Mizerska-Wasiak, Maria Roszkowska-Blaim Katedra i Klinika Pediatrii i Nefrologii

Bardziej szczegółowo

Testy wysiłkowe w wadach serca

Testy wysiłkowe w wadach serca XX Konferencja Szkoleniowa i XVI Międzynarodowa Konferencja Wspólna SENiT oraz ISHNE 5-8 marca 2014 roku, Kościelisko Testy wysiłkowe w wadach serca Sławomira Borowicz-Bieńkowska Katedra Rehabilitacji

Bardziej szczegółowo

Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego

Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego Wacław Karakuła Katedra i Klinika Chirurgii Naczyń i Angiologii U.M. w Lublinie Kierownik Kliniki prof. Tomasz Zubilewicz Lublin, 27.02.2016 Zespół

Bardziej szczegółowo

Śmiertelność przypisana w tys; całość Ezzatti M. Lancet 2002; 360: 1347

Śmiertelność przypisana w tys; całość Ezzatti M. Lancet 2002; 360: 1347 Nadciśnienie tętnicze Prewencja i leczenie Prof. dr hab. med. Danuta Czarnecka I Klinika Kardiologii i Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Jagielloński, Kraków Warszawa.07.04.2013

Bardziej szczegółowo

The combined treatment of dyslipidemias with ezetimibe VYMET trial (2009)

The combined treatment of dyslipidemias with ezetimibe VYMET trial (2009) Akademia Medycyny GERIATRIA OPARTA NA FAKTACH/EVIDENCE-BASED GERIATRICS Wpłynęło: 19.09.2009 Zaakcepetowano: 21.09.2009 Przegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie osób w wieku

Bardziej szczegółowo

Prewencja wtórna po OZW-co możemy poprawić? Prof. Janina Stępińska Prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego

Prewencja wtórna po OZW-co możemy poprawić? Prof. Janina Stępińska Prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego Prewencja wtórna po OZW-co możemy poprawić? Prof. Janina Stępińska Prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego Innowacje w kardiologii, Warszawa, 17 maja 2012 Potencjalny konflikt interesów NIE ZGŁASZAM

Bardziej szczegółowo

Klinika Chorób Wewnętrznych i Rehabilitacji Kardiologicznej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi 2

Klinika Chorób Wewnętrznych i Rehabilitacji Kardiologicznej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi 2 Akademia Medycyny GERIATRIA OPARTA NA FAKTACH/EVIDENCE-BASED GERIATRICS Otrzymano/Submitted: 17.09.2012 Zaakceptowano/Accepted: 20.09.2012 Przegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie

Bardziej szczegółowo

Największe wyzwania w diagnostyce zaburzeń lipidowych. Cholesterol LDL oznaczany bezpośrednio, czy wyliczany ze wzoru Friedewalna, na czczo czy nie?

Największe wyzwania w diagnostyce zaburzeń lipidowych. Cholesterol LDL oznaczany bezpośrednio, czy wyliczany ze wzoru Friedewalna, na czczo czy nie? Największe wyzwania w diagnostyce zaburzeń lipidowych. Cholesterol LDL oznaczany bezpośrednio, czy wyliczany ze wzoru Friedewalna, na czczo czy nie? Bogdan Solnica Katedra Biochemii Klinicznej Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

Dyslipidemie Dr hab. med. prof. nadzw. Małgorzata Lelonek

Dyslipidemie Dr hab. med. prof. nadzw. Małgorzata Lelonek Dyslipidemie Dr hab. med. prof. nadzw. Małgorzata Lelonek 1 Klasyfikacja dyslipidemii 2 1. Hipercholesterolemia a) pierwotna (najczęściej uwarunkowana genetycznie) hipercholesterolemia rodzinna rodzinny

Bardziej szczegółowo

Hemoglobina glikowana (HbA1c) a cukrzyca

Hemoglobina glikowana (HbA1c) a cukrzyca Hemoglobina glikowana (HbA1c) a cukrzyca Cukrzyca jest najpopularniejszą chorobą cywilizacyjną XXI wieku. Dotyczy osób w różnym przedziale wiekowym. Niezależnie od typu cukrzycy, głównym objawem choroby

Bardziej szczegółowo

Jolanta B. Prokop Katedra i Klinika Kardiologii UNIWERSYTET MEDYCZNY w BIAŁYSTOKU Prezentacja przypadku Poznań 2014

Jolanta B. Prokop Katedra i Klinika Kardiologii UNIWERSYTET MEDYCZNY w BIAŁYSTOKU Prezentacja przypadku Poznań 2014 Jolanta B. Prokop Katedra i Klinika Kardiologii UNIWERSYTET MEDYCZNY w BIAŁYSTOKU Prezentacja przypadku Poznań 2014 Chorzy z NT - występowanie cukrzycy jest 2,5x częstsze w porównaniu do osób bez NT NATPOL

Bardziej szczegółowo

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Agencja Oceny Technologii Medycznych Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 110/2013 z dnia 22 kwietnia 2013r. o projekcie programu Ocena wyrównania ciśnienia tętniczego w populacji mieszkańców

Bardziej szczegółowo

Dyslipidemie. 1. Hipercholesterolemia

Dyslipidemie. 1. Hipercholesterolemia Dyslipidemie Dyslipidemia to stan, w którym stężenia lipidów i lipoprotein w osoczu nie odpowiadają wartościom uznanym za prawidłowe, a te zależą od całkowitego ryzyka sercowo-naczyniowego u pacjenta niżej.

Bardziej szczegółowo

Chory ze stentem wieńcowym do operacji niekardiochirurgicznej

Chory ze stentem wieńcowym do operacji niekardiochirurgicznej Trudni chorzy na sali operacyjnej Chory ze stentem wieńcowym do operacji niekardiochirurgicznej Anna Dylczyk-Sommer Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Gdański Uniwersytet Medyczny Deklaruję brak

Bardziej szczegółowo

Wytyczne PTL/KLRwP/PTK postępowania w zaburzeniach lipidowych dla lekarzy rodzinnych 2016

Wytyczne PTL/KLRwP/PTK postępowania w zaburzeniach lipidowych dla lekarzy rodzinnych 2016 Wytyczne PTL/KLRwP/PTK postępowania w zaburzeniach lipidowych dla lekarzy rodzinnych 06 Suplement do Lekarza Rodzinnego nr 6/06 Wytyczne PTL/KLRwP/PTK postępowania w zaburzeniach lipidowych dla lekarzy

Bardziej szczegółowo

Leczenie zaburzeń lipidowych u kobiet w ciąży. Czy możemy być skuteczni? Prof. dr hab. med. Barbara Cybulska

Leczenie zaburzeń lipidowych u kobiet w ciąży. Czy możemy być skuteczni? Prof. dr hab. med. Barbara Cybulska Leczenie zaburzeń lipidowych u kobiet w ciąży. Czy możemy być skuteczni? Prof. dr hab. med. Barbara Cybulska Fizjologiczne zmiany stężenia lipidów w ciąży TG, TC i LDL-C na początku ciąży (najniższe wartości

Bardziej szczegółowo

Cukrzyca typu 2 Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o.

Cukrzyca typu 2 Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o. Cukrzyca typu 2 Cukrzyca typu 2 Jeśli otrzymałeś tę ulotkę, prawdopodobnie zmagasz się z problemem cukrzycy. Musisz więc odpowiedzieć sobie na pytania: czy wiesz, jak żyć z cukrzycą? Jak postępować w wyjątkowych

Bardziej szczegółowo

Aktualne problemy terapii dyslipidemii w Polsce Deklaracja Sopocka Stanowisko ekspertów wsparte przez Sekcję Farmakoterapii

Aktualne problemy terapii dyslipidemii w Polsce Deklaracja Sopocka Stanowisko ekspertów wsparte przez Sekcję Farmakoterapii Aktualne problemy terapii Stanowisko ekspertów wsparte przez Sekcję Farmakoterapii Sercowo-Naczyniowej Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego Current issues in management of dyslipidemia Declaration of

Bardziej szczegółowo

Molekularne i komórkowe podstawy treningu zdrowotnego u ludzi chorych na problemy sercowo-naczyniowe.

Molekularne i komórkowe podstawy treningu zdrowotnego u ludzi chorych na problemy sercowo-naczyniowe. Molekularne i komórkowe podstawy treningu zdrowotnego u ludzi chorych na problemy sercowo-naczyniowe. Przewlekła hiperglikemia wiąże sięz uszkodzeniem, zaburzeniem czynności i niewydolnością różnych narządów:

Bardziej szczegółowo

Ostre zespoły wieńcowe u kobiet od rozpoznania do odległych wyników leczenia

Ostre zespoły wieńcowe u kobiet od rozpoznania do odległych wyników leczenia Ostre zespoły wieńcowe u kobiet od rozpoznania do odległych wyników leczenia Janina Stępińska Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej Instytut Kardiologii, Warszawa o Abott Potencjalny konflikt interesów

Bardziej szczegółowo

Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM

Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Definicja NS to zespół kliniczny, w którym wskutek dysfunkcji serca jego pojemność minutowa jest zmniejszona w stosunku do zapotrzebowania

Bardziej szczegółowo

Klasyczne (tradycyjne) i nowe czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych

Klasyczne (tradycyjne) i nowe czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych Klasyczne (tradycyjne) i nowe czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych Zasadnicze znaczenie dla opanowania epidemii chorób układu krążenia jest modyfikacja czynników ryzyka rozwoju miażdżycy tętnic

Bardziej szczegółowo

Ostre Zespoły Wieńcowe znaczenie leczenia przeciwpłytkowego, możliwości realizacji w polskich warunkach

Ostre Zespoły Wieńcowe znaczenie leczenia przeciwpłytkowego, możliwości realizacji w polskich warunkach Ostre Zespoły Wieńcowe znaczenie leczenia przeciwpłytkowego, możliwości realizacji w polskich warunkach Andrzej Budaj Przewodniczący komisji Wytycznych i Szkolenia PTK Kierownik Kliniki Kardiologii CMKP,

Bardziej szczegółowo

Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych. z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń

Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych. z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń Jan Z. Peruga, Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń wieńcowych II Katedra Kardiologii Klinika Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi 1 Jednym

Bardziej szczegółowo

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej w zakresie leczenia choroby wieńcowej

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej w zakresie leczenia choroby wieńcowej Rejestr codziennej praktyki lekarskiej w zakresie leczenia choroby wieńcowej Badanie Nr: BETAX_L_01459 Autorzy: Dr hab. n. med. Marek Kuch, Klinika Kardiologii, Uniwersytet Medyczny w Warszawie Michał

Bardziej szczegółowo

CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ. www.california-fitness.pl www.calivita.com

CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ. www.california-fitness.pl www.calivita.com CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ Co to jest cholesterol? Nierozpuszczalna w wodzie substancja, która: jest składnikiem strukturalnym wszystkich błon komórkowych i śródkomórkowych wchodzi w

Bardziej szczegółowo

Statyny u jakich pacjentów i w jakich dawkach?

Statyny u jakich pacjentów i w jakich dawkach? artykuł POglądowy Maryla Kocowska, Piotr Jankowski Instytut Kardiologii, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie Statyny u jakich pacjentów i w jakich dawkach? Statins in which patients and

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Powikłania cukrzycy Retinopatia

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Powikłania cukrzycy Retinopatia AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Powikłania cukrzycy Retinopatia PRZEWLEKŁE POWIKŁANIA CUKRZYCY Cukrzyca najczęściej z powodu wieloletniego przebiegu może prowadzić do powstania tak zwanych

Bardziej szczegółowo

Nowoczesne leczenie hipolipemizujące zgodne z zaleceniami ESC, część I/II

Nowoczesne leczenie hipolipemizujące zgodne z zaleceniami ESC, część I/II Nowoczesne leczenie hipolipemizujące zgodne z zaleceniami ESC, część I/II ESC, leki hipolipemizujące, statyny, fibraty, fitosterole, żywice wiążące kwasy tłuszczowe, estry etylowe kwasów omega-3, lomitapid,

Bardziej szczegółowo

Trienyl. - kwas alfa-iinolenowy (C 18:3) - kwas eikozapentaenowy (EPA, C 20:3) - kwas dokozaheksaenowy (DCHA, C 22:6)

Trienyl. - kwas alfa-iinolenowy (C 18:3) - kwas eikozapentaenowy (EPA, C 20:3) - kwas dokozaheksaenowy (DCHA, C 22:6) Trienyl - kwas alfa-iinolenowy (C 18:3) - kwas eikozapentaenowy (EPA, C 20:3) - kwas dokozaheksaenowy (DCHA, C 22:6) Stosowany w leczeniu przeciwmiażdżycowym i w profilaktyce chorób naczyniowych serca

Bardziej szczegółowo

Leczenie dyslipidemii u dorosłych chorych na cukrzycę

Leczenie dyslipidemii u dorosłych chorych na cukrzycę ZALECENIA ISSN 1640 8497 Stanowisko American Diabetes Association Leczenie dyslipidemii u dorosłych chorych na cukrzycę Dyslipidemia management in adults with diabetes Przedrukowano za zgodą z: Diabetes

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze u chorych z cukrzycą - groźny duet. prof. Włodzimierz J. Musiał

Nadciśnienie tętnicze u chorych z cukrzycą - groźny duet. prof. Włodzimierz J. Musiał Nadciśnienie tętnicze u chorych z cukrzycą - groźny duet. prof. Włodzimierz J. Musiał Plan wykładu Epidemiologia Jaki wpływ ma współwystępowanie nadciśnienia u chorych z cukrzycą Do jakich wartości obniżać

Bardziej szczegółowo

Na czym polega postęp w leczeniu dyslipidemii w cukrzycy? Co z badaniem ACCORD?

Na czym polega postęp w leczeniu dyslipidemii w cukrzycy? Co z badaniem ACCORD? PRACA POGLĄDOWA ISSN 1640 8497 Barbara Idzior-Waluś, Małgorzata Waluś-Miarka Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie Na czym polega postęp w leczeniu

Bardziej szczegółowo

Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego. Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze

Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego. Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze Leczenie nadciśnienia tętniczego versus leczenie chorego

Bardziej szczegółowo

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Agencja Oceny Technologii Medycznych Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 109/2014 z dnia 16 czerwca 2014 r. o projekcie programu Program profilaktyki chorób układu krążenia dla mieszkańców

Bardziej szczegółowo

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego. czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego. czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego współwyst występującego z innymi czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego Nr rejestru: HOE 498_9004

Bardziej szczegółowo

Narodowy Test Zdrowia Polaków

Narodowy Test Zdrowia Polaków Raport z realizacji projektu specjalnego MedOnet.pl: Narodowy Test Zdrowia Polaków Autorzy: Bartosz Symonides 1 Jerzy Tyszkiewicz 1 Edyta Figurny-Puchalska 2 Zbigniew Gaciong 1 1 Katedra i Klinika Chorób

Bardziej szczegółowo

CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM. Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska

CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM. Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska CHARAKTERYSTYKA PACJENTA Wiek 82 lata Cukrzyca typu 2 leczona insuliną Choroba wieńcowa, stan

Bardziej szczegółowo

PIĄTEK / SOBOTA / NIEDZIELA Intensywna terapia statynowa lub terapia skojarzona. SOBOTA

PIĄTEK / SOBOTA / NIEDZIELA Intensywna terapia statynowa lub terapia skojarzona. SOBOTA PIĄTEK 15.45 17.15 / SOBOTA 14.45 17.15 / NIEDZIELA 10.00 11.30 Intensywna terapia statynowa lub terapia skojarzona SOBOTA 10.00 12.00 Leki: statyny SOBOTA 09.00 10.00 Suplementy diety: monakolina, witamina

Bardziej szczegółowo

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Agencja Oceny Technologii Medycznych Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 107/2014 z dnia 16 czerwca 2014 r. o projekcie programu Program profilaktyki chorób układu krążenia miasta Sieradza

Bardziej szczegółowo

Osoby z cukrzycą pomagają innym prewencja cukrzycy w rodzinie

Osoby z cukrzycą pomagają innym prewencja cukrzycy w rodzinie 3 Osoby z cukrzycą pomagają innym prewencja cukrzycy w rodzinie Samokontrolne, przesiewowe rozpoznanie ryzyka stanu przedcukrzycowego lub cukrzycy utajonej mogą wykonać pacjenci w swoich rodzinach. W praktyce

Bardziej szczegółowo

FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO. Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB

FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO. Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB Oparte na dowodach zalecenia w leczeniu nadciśnienia tętniczego wg. Joint National Committee (JNC

Bardziej szczegółowo

Czynniki ryzyka w chorobach układu krążenia Szkolenie dla lekarzy POZ

Czynniki ryzyka w chorobach układu krążenia Szkolenie dla lekarzy POZ Realizator Projektu: Powiat Piotrkowski TWOJE SERCE TWOIM ŻYCIEM Program Zmniejszenia Nierówności w Zdrowiu Mieszkańców Powiatu Piotrkowskiego z Ryzykiem Wystąpienia Chorób Układu Krążenia Czynniki ryzyka

Bardziej szczegółowo

Agnieszka Brandt, Matylda Hennig, Joanna Bautembach-Minkowska, Małgorzata Myśliwiec

Agnieszka Brandt, Matylda Hennig, Joanna Bautembach-Minkowska, Małgorzata Myśliwiec Agnieszka Brandt, Matylda Hennig, Joanna Bautembach-Minkowska, Małgorzata Myśliwiec Klinika Pediatrii, Diabetologii i Endokrynologii Gdański Uniwersytet Medyczny Hipercholesterolemia rodzinna (FH) najczęstsza

Bardziej szczegółowo