Klasyczne (tradycyjne) i nowe czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych
|
|
- Ewa Szczepaniak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Klasyczne (tradycyjne) i nowe czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych Zasadnicze znaczenie dla opanowania epidemii chorób układu krążenia jest modyfikacja czynników ryzyka rozwoju miażdżycy tętnic oraz jej powikłań Zasadnicze znaczenie dla opanowania epidemii chorób układu krążenia jest modyfikacja czynników ryzyka rozwoju miażdżycy tętnic oraz jej powikłań. W okresie ostatnich 30 lat zostało jednoznacznie udowodnione, że parę podstawowych (nazywanych obecnie klasycznymi czy też tradycyjnymi) czynników ryzyka odpowiada w 50% za epidemię choroby wieńcowej. Należą do nich: palenie tytoniu, nadciśnienie tętnicze (zbyt wysokie ciśnienie tętnicze) oraz hipercholesterolemia (zbyt wysokie stężenie cholesterolu we krwi). Istnieje bardzo wiele danych potwierdzających, że pewne elementy stylu życia dotyczące diety, aktywności fizycznej i palenia tytoniu odgrywają istotną rolę jako przyczyny masowego występowania chorób układu sercowo-naczyniowego w populacjach oraz stanowią czynniki zwiększające ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych u poszczególnych członków tych populacji. Wśród wielu osób niewłaściwy styl życia prowadzi do niekorzystnych zmian biochemicznych i fizjologicznych, nasilających rozwój miażdżycy i towarzyszących jej powikłań zakrzepowych. Istnieje również szereg czynników niemodyfikowalnych, indywidualnych, charakteryzujących daną osobę, mających istotny wpływ na ryzyko rozwoju zawału serca i udaru mózgu. Wśród nich, szczególnie ważny jest wiek, im osoba jest starsza tym ryzyko rozwoju miażdżycy jest większe oraz płeć, ponieważ kobiety zapadają na chorobę wieńcową przeciętnie 10 lat później od mężczyzn. Elementy stylu życia i czynniki wpływające na ryzyko rozwoju miażdżycy Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 1/6
2 Staje się coraz bardziej oczywiste, że wszystkie wymienione czynniki w złożony sposób wpływają na siebie nawzajem. Oddziaływania, które mają miejsce już w życiu płodowym i wczesnej młodości, mogą przyczynić się do rozwoju niekorzystnego profilu czynników ryzyka w późniejszym życiu. Istotne znaczenie mają także uwarunkowania genetyczne jednak wydaje się, że są one w znaczącym stopniu modyfikowane przez wpływy środowiskowe. Chociaż zmiany niektórych genów mogą w znacznym stopniu zwiększać ryzyko sercowo-naczyniowe, dotyczy to szczególnie genu receptora LDL (lipoproteiny niskiej gęstości transportującej cholesterol), którego mutacje występują przeciętnie u co 500 osoby i powodują zgon (jeśli nie jest wdrożona prewencja) przed 50 rokiem życia u połowy obciążonych pacjentów. Dla dokonania właściwej oceny całkowitego ryzyka sercowo-naczyniowego, konieczne jest uwzględnienie obecności lub braku oraz siły każdego z czynników ryzyka. Należy także wziąć pod uwagę zależność pomiędzy czynnikami ryzyka potencjalnie podlegającymi modyfikacji, takimi jak nadciśnienie, palenie tytoniu oraz hipercholesterolemia i indywidualnym profilem ryzyka, którego nie można zmodyfikować, do którego należy wiek i płeć. Ryzyko zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych w ciągu najbliższych 10 lat u 60-letniego mężczyzny lub kobiety bez objawów klinicznych choroby, jeśli stwierdza się umiarkowane zwiększenie stężenia cholesterolu całkowitego i nie występują inne czynniki ryzyka, takie jak palenie i nadciśnienie tętnicze, może być mniejsze niż u mężczyzny lub kobiety w tym samym wieku, u których istnieją inne czynniki ryzyka, nawet jeżeli stężenie cholesterolu całkowitego jest mniejsze. Z tego powodu, dokonywanie oceny całkowitego ryzyka sercowo-naczyniowego uznawane jest za istotny element programu prewencji, pozwalający na dostosowanie intensywności działań do ryzyka rozwoju choroby sercowo-naczyniowej. Jak i u kogo modyfikować czynniki ryzyka? W raporcie Komitetu Ekspertów Światowej Organizacji Zdrowia ds. Prewencji Choroby Wieńcowej z 1982 roku uznano, że wszechstronne działania, mające na celu zapobieganie chorobie niedokrwiennej serca powinny składać się z trzech elementów: 1) strategii populacyjnej - polegającej na zmianie w całej populacji tych elementów stylu życia i czynników środowiskowych, które są przyczyną masowego występowania choroby wieńcowej, jak również ich socjalnych i ekonomicznych uwarunkowań, 2) strategii dużego ryzyka - polegającej na wyodrębnieniu osób z dużym ryzykiem rozwoju chorób sercowo-naczyniowych i podjęciu działań służących modyfikacji istniejących u tych osób czynników ryzyka, 3) prewencji wtórnej - polegającej na zapobieganiu wystąpieniu powtórnych incydentów wieńcowych i postępowi choroby u pacjentów z rozpoznaną chorobą niedokrwienną serca. Ostatnie dwa punkty dotyczą działań zapobiegawczych prowadzonych w indywidualnych przypadkach, postępowanie to powinno być elementem codziennej praktyki lekarskiej. Strategia populacyjna dotyczy całych społeczeństw i powinna stanowić element polityki w zakresie żywności i żywienia, transportu, zatrudnienia, edukacji, zdrowia oraz innych działań podejmowanych na szczeblu europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym. Ten punkt widzenia jest zgodny z poglądem, w myśl którego nawet małe zmiany dotyczące populacji, z uwagi na fakt, że dotyczą one wielu osób, wpływają na stan zdrowia bardzo wielu ludzi. Obniżenie średniego ciśnienia tętniczego w skali populacji nawet o 1 mmhg w perspektywie paru lat może skutkować zmniejszeniem liczby zawałów serca i udarów mózgu u tysięcy chorych w kraju liczącym prawie 40 mln ludzi takim jak Polska Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 2/6
3 Przykład Finlandii wskazuje, że prowadzenie strategii populacyjnej, której celem jest prewencja może być skuteczne. Ogromny wpływ na efektywność działań ma jednak liczba biorących w nich udział stron, takich jak rząd, firmy ubezpieczeniowe, przemysł spożywczy, itp. Nie można również nie doceniać wpływu narodowych towarzystw kardiologicznych oraz innych towarzystw naukowych. Ostatecznym efektem strategii populacyjnej muszą być zmiany w zakresie stylu życia: zmniejszenie liczby palaczy tytoniu, zwiększenie liczby osób przestrzegających zrównoważonej diety oraz osób aktywnych fizycznie. Cele te mogą zostać osiągnięte wieloma różnymi sposobami, jednak warunkiem koniecznym aby tego dokonać, jest istnienie woli politycznej oraz doraźne przeznaczanie środków i podejmowanie działań o zakresie narodowym, regionalnym i lokalnym. Uznano także fakt, że u osób z już rozpoznaną chorobą sercowo-naczyniową rozwijającą się na podłożu miażdżycy lub z dużym ryzykiem jej wystąpienia, możliwe jest uzyskanie istotnych korzyści wynikających z leczenia i modyfikacji stylu życia, co zostało potwierdzone na podstawie wyników wielu badań klinicznych dotyczących zarówno prewencji pierwotnej, jak i wtórnej. Nierówności społeczne sprzyjają rozpowszechnieniu chorób układu krążenia. W ramach strategii populacyjnej należy podejmować działania mające na celu przeciwdziałanie przyczynom powstawania tych nierówności. W celu zmniejszenia różnic społecznych w zakresie stanu zdrowia, należy także dążyć do zapewnienia równego dostępu do poradnictwa dotyczącego prewencji, jak również diagnostyki i leczenia. Celem strategii populacyjnej jest zmiana profilu czynników ryzyka w populacji na bardziej korzystny. Wykazano jednak, że większość przypadków choroby wieńcowej i udaru mózgowego dotyczy grupy osób, u których stwierdza się jedynie umiarkowane nasilenie czynników ryzyka. W tej grupie pacjentów bardziej precyzyjną ocenę ryzyka można uzyskać analizując nowe czynniki ryzyka, biochemiczne takie jak stężenie białka CRP czy homocysteiny oraz analizując genotyp danej osoby. Pacjenci z objawami choroby niedokrwiennej serca zgłaszają się do lekarzy rodzinnych, kardiologów i innych specjalistów, co stwarza niezwykle dogodną sytuację dla podejmowania działań służących prewencji wtórnej. W praktyce klinicznej możliwe jest także wyodrębnienie osób z dużym ryzykiem wynikającym ze stylu życia, np. palenia papierosów lub otyłości, a także z rozpoznania nadciśnienia tętniczego, hiperlipidemii, cukrzycy lub stwierdzenia współistnienia czynników ryzyka. Identyfikacja znaczącej liczby osób z tej grupy jest możliwa w ramach codziennej praktyki klinicznej, bez konieczności podejmowania szeroko zakrojonych badań przesiewowych populacji. W ramach działań służących prewencji, prowadzonych wśród pacjentów z rozpoznaną chorobą wieńcową, udarem mózgu lub niewydolnością serca, a także osób z dużym ryzykiem, należy dążyć do kontaktu z rodzinami i krewnymi chorych w celu dokonania oceny ryzyka, rozpoczęcia poradnictwa - a w razie potrzeby - objęcia prewencją także osób z tej grupy. Dodatkową zaletą takiego postępowania jest fakt, że przyczynia się ono do zwiększenia świadomości społecznej w dziedzinie prewencji w całej populacji. Priorytety prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego w praktyce klinicznej Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 3/6
4 Poszukiwanie nowych czynników ryzyka W przeciwieństwie do strategii populacyjnej, która koncentruje się na czynnikach ryzyka o największym rozpowszechnieniu i znacznym nasileniu, w strategii dużego ryzyka istotne znaczenie może mieć każdy czynnik obciążający pacjenta. W indywidualnych przypadkach osób o wysokim ryzyku zawału serca lub udaru mózgu, wykrycie i objęcie kontrolą nawet wielu czynników ryzyka może wspólnie zmniejszyć to ryzyko do poziomu uzasadniającego nakłady na ich oznaczanie. Wiele takich czynników ryzyka jest już znanych. Przykładowo lipoproteina (a), fibrynogen czy molekuły adhezyjne (ICAM-1, VCAM-1, E-selektyna). Istnieje coraz więcej dowodów na wpływ lipoproteiny (a) nie tylko na przyspieszony rozwój miażdżycy ale także na nasilenie procesów zakrzepowych. Stwierdzenie podwyższonego poziomu lipoproteiny (a) może wpłynąć na decyzje o intensywności leczenia jak też o doborze leków. Molekuły adhezyjne biorą udział w interakcji pomiędzy śródbłonkiem i leukocytami, modyfikując zarówno proces rozwoju miażdżycy jak też przebieg ostrych zespołów niedokrwiennych. Pojawiają się również możliwości dokładniejszego określenia ryzyka za pomocą nowych czynników ryzyka blisko związanych z klasycznymi. Wydaje się, że poziom apo B-100 jest lepszym, bo silniejszym, czynnikiem ryzyka incydentów sercowonaczyniowych niż poziom cholesterolu LDL czy nawet określenie wielkości i gęstości cząsteczek LDL. Stężenie apolipoproteiny B stanowi bezpośredni wskaźnik stężenia aterogennych lipoprotein w surowicy. Stężenie apob jest użytecznym wskaźnikiem ryzyka miażdżycy, zwłaszcza u chorych z hipertrójglicerydemią oraz u osób z prawidłowym stężeniem cholesterolu LDL Najprawdopodobniej wśród pacjentów wysokiego ryzyka coraz większe znaczenie będą miały badania genetyczne określające polimorfizmy cząsteczek zaangażowanych w procesy miażdżycowe i zakrzepowe. Już teraz wiadomo, że niektóre genotypy apoe pozwalają przewidywać odpowiedź pacjentów z dyslipidemią na leczenie. Ich wpływ może być szerszy niż tylko związany z chorobami układu sercowo-naczyniowego. Stwierdzono, że pewne genotypy apoe częściej występują w chorobie Alzheimera. Podwyższone stężenie homocysteiny może zwiększać ryzyko rozwoju miażdżycy. Homocysteina jest aminokwasem powstającym w wyniku katabolizmu metioniny. Stężenie homocysteiny w Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 4/6
5 surowicy jest zależne od czynników genetycznych i żywieniowych. Stężenie to zwiększa się w przypadku małej zawartości w diecie witamin wchodzących w skład warzyw liściastych, witaminy B6 (pirydoksyny) i witaminy B12 (kobalaminy), a także zwiększonego spożycia metioniny. U osób z wrodzoną homocysteinurią stwierdza się zwiększone ryzyko rozwoju zmian naczyniowych. Zwiększone stężenie homocysteiny całkowitej w surowicy istotnie zwiększa ryzyko związane z paleniem tytoniu, nadciśnieniem tętniczym i hiperlipidemią. Procesy zapalne mogą odgrywać rolę w patogenezie miażdżycy oraz wpływać na występowanie objawów klinicznych chorób rozwijających się na jej podłożu. Zwiększenie stężenia w surowicy białka C-reaktywnego (CRP), stanowiącego marker reakcji zapalnej, stwierdzone przy użyciu nowych, czułych metod oznaczeń, wskazuje na zwiększone ryzyko wystąpienia incydentów u chorych z niestabilną i stabilną chorobą wieńcową Interesujące zagadnienie stanowi także rola przewlekłych zakażeń wywołanych przez pewne mikroorganizmy, takie jak: Chlamydia pneumoniae, Helicobacter pylori i wirus cytomegalii, w patogenezie miażdżycy, a także procesach poprzedzających wystąpienie objawów klinicznych choroby wieńcowej i innych chorób rozwijających się na podłożu miażdżycy. Udział wymienionych mikroorganizmów w patogenezie miażdżycy podejrzewa się przede wszystkim w oparciu o badania poziomu przeciwciał. Sugerowano, że substancje takie, jak cytokiny, interleukina-6 i czynnik martwicy nowotworów-alfa (tumor necrosis factor - TNF), które wpływają na stężenie CRP, mogą być mediatorami związku pomiędzy innymi laboratoryjnymi markerami zapalenia (takimi jak zwiększenie liczby leukocytów i zmniejszenie stężenia albumin w surowicy) a ryzykiem choroby wieńcowej. Biorąc pod uwagę, że fibrynogen jest jednym z czynników uczestniczących w reakcji ostrej fazy, istnienie związku pomiędzy zwiększeniem stężenia fibrynogenu i ryzykiem CHD może także częściowo wynikać z toczącego się procesu zapalnego. Obecnie prowadzonych jest wiele badań prospektywnych mających na celu ustalenie, które z czynników uczestniczących w dynamicznych, złożonych procesach krzepnięcia i fibrynolizy mają znaczenie w przewidywaniu wystąpienia incydentów sercowo-naczyniowych. Dostępne są wyniki meta-analiz dotyczących czynników mających związek z występowaniem incydentów wieńcowych, takich jak: stężenie fibrynogenu, białka C-reaktynego, albumin i liczba leukocytów, a także wielkość hematokrytu, lepkość krwi i szybkość opadania krwinek czerwonych. Na podstawie innych badań i meta-analiz wykazano związek ryzyka z czynnikiem von Willebranda (markerem dysfunkcji śródbłonka) i D-dimerem (markerem szybkości metabolizmu fibryny). Raporty Grup Ekspertów europejskich i międzynarodowych potwierdzają znaczenie trombogennych czynników ryzyka, jednak jedynie w raporcie grupy międzynarodowej znajduje się informacja o włączeniu stężenia fibrynogenu do niektórych modeli oceny ryzyka. Gen może usposabiać do rozwoju choroby wieńcowej, w przypadku gdy stwierdza się jego obecność funkcjonalną w wielu formach. Polimorfizm czynnościowy jest dość często stwierdzany i może dotyczyć miejsc regulacyjnych lub kodujących genów. Zjawisko to może powodować zmienność mechanizmów biologicznych, co może pozostać bez wpływu lub mieć korzystne lub szkodliwe następstwa. Zbadano już wiele genów,,kandydujących" pod kątem ich związku z cechami choroby wieńcowej oraz samym ryzykiem, jednak ocena ich przydatności praktycznej wymaga dalszych badań. U mężczyzn i kobiet o niskim statusie socjo-ekonomicznym definiowanym jako: niski poziom wykształcenia, zajmowanie podrzędnego stanowiska w pracy lub mieszkanie w biednej dzielnicy, stwierdza się zwiększenie ogólnego ryzyka zgonu oraz ryzyka zgonu z przyczyn wieńcowych. U osób żyjących w izolacji lub w warunkach braku więzi z innymi, istnieje zwiększone ryzyko przedwczesnego zgonu z powodu choroby wieńcowej. Podobnie, brak wsparcia społecznego jest Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 5/6
6 przyczyną skrócenia przeżycia i pogorszenia rokowania u osób z objawami klinicznymi choroby sercowo-naczyniowej. Nawet po uwzględnieniu innych czynników ryzyka, kilka aspektów braku wsparcia społecznego wiąże się ze złym rokowaniem u osób z chorobą serca. Należą do nich: mieszkanie samotnie, brak zaufanej osoby, niedostateczne wsparcie emocjonalne, izolacja społeczna połączona ze stresem w życiu codziennym, małe wsparcie instrumentalne, niedostateczna integracja społeczna, mała dostępność wsparcia społecznego oraz postrzeganie niedostatecznego wsparcia społecznego. Wykazano, że depresja rozpoznana klinicznie, objawy depresyjne, a także inne negatywne emocje sprzyjają występowaniu incydentów wieńcowych i wpływają na pogorszenie rokowania w sposób niezależny od współistnienia klasycznych czynników ryzyka. Podsumowując, można stwierdzić, że obok podstawowych czynników ryzyka znamy bardzo wiele czynników o słabszym związku przyczynowym z chorobą wieńcową, które jednak w przyszłości mogą pozwolić na bardziej precyzyjną ocenę całkowitego ryzyka w każdym indywidualnym przypadku, pozwalając na zastosowanie wybranych, najbardziej skutecznych dla danego pacjenta Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 6/6
Klasyczne (tradycyjne) i nowe czynniki ryzyka
Klasyczne (tradycyjne) i nowe czynniki ryzyka Zasadnicze znaczenie dla opanowania epidemii chorób układu krążenia jest modyfikacja czynników ryzyka rozwoju miażdżycy tętnic oraz jej powikłań. Jakie są
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia
Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia
Bardziej szczegółowoOcena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu
Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu 2018-03-15 Czym jest ryzyko sercowo naczyniowe? Ryzyko sercowo-naczyniowe to
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA
PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA - 2006 1. UZASADNIENIE POTRZEBY PROGRAMU Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Umieralność z tego
Bardziej szczegółowoDziałania z zakresu promocji zdrowia w chorobach cywilizacyjnych
Rozdział 2 Działania z zakresu promocji zdrowia w chorobach cywilizacyjnych 2.1. PROFILAKTYKA CHOROBY NIEDOKRWIENNEJ SERCA Alicja Marzec, Marta Muszalik CELE ROZDZIAŁU Po przestudiowaniu przedstawionych
Bardziej szczegółowoKompleksowy program zmniejszania zachorowalności na choroby związane ze stylem życia na terenie powiatu wieruszowskiego.
Kompleksowy program zmniejszania zachorowalności na choroby związane ze stylem życia na terenie powiatu wieruszowskiego. Konferencja otwierająca realizację projektu. Wieruszów, 28.04.2015 DLACZEGO PROFILAKTYKA?
Bardziej szczegółowoAktywność sportowa po zawale serca
Aktywność sportowa po zawale serca Czy i jaki wysiłek fizyczny jest zalecany? O prozdrowotnych aspektach wysiłku fizycznego wiadomo już od dawna. Wysiłek fizyczny o charakterze aerobowym (dynamiczne ćwiczenia
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do zarządzenia Nr 38/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia
Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia
Bardziej szczegółowoWytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych
Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych Jednym z pierwszych i podstawowych zadań lekarza jest prawidłowa i rzetelna ocena ryzyka oraz rokowania pacjenta. Ma
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 261/2012 z dnia 10 grudnia 2012 r. o projekcie programu zdrowotnego Program profilaktyki i wczesnego wykrywania
Bardziej szczegółowoHipercholesterolemia rodzinna - co warto wiedzieć
I Katedra i Klinika Kardiologii Gdański Uniwersytet Medyczny Hipercholesterolemia rodzinna - co warto wiedzieć Dlaczego to takie ważne? Marcin Gruchała Czynniki ryzyka zawału serca 15 152 osób z pierwszym
Bardziej szczegółowoKarta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia
Pieczątka świadczeniodawcy nr umowy z NFZ Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Uwaga! Kartę należy wypełnić drukowanymi literami, twierdzące odpowiedzi na pytania
Bardziej szczegółowoNADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY
NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie
Bardziej szczegółowoUrząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą
14 listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą Cukrzyca jest chorobą, która staje się obecnie jednym z najważniejszych problemów dotyczących zdrowia publicznego. Jest to przewlekły i postępujący proces
Bardziej szczegółowoW Gminnym Ośrodku Zdrowia w Konopiskach prowadzone są aktualnie trzy programy profilaktyczne finansowane przez NFZ:
W Gminnym Ośrodku Zdrowia w Konopiskach prowadzone są aktualnie trzy programy profilaktyczne finansowane przez NFZ: "Profilaktyka raka szyjki macicy"- dla wszystkich Pań w wieku 25-59 lat, które nie miały
Bardziej szczegółowoHIPERCHOLESTEROLEMIA RODZINNA Jak z nią żyć i skutecznie walczyć?
HIPERCHOLESTEROLEMIA RODZINNA Jak z nią żyć i skutecznie walczyć? KIM JESTEŚMY JESTEŚMY GRUPĄ, KTÓRA ZRZESZA PACJENTÓW Z ZABURZENIAMI GOSPODARKI LIPIDOWEJ Z CAŁEJ POLSKI HIPERCHOLESTEROLEMIA RODZINNA FAKTY:
Bardziej szczegółowoOrganizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów. problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW
POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 Małgorzata Marszałek POSTRZEGANIE CUKRZYCY TYPU 2 Łagodniejszy,
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie
Bardziej szczegółowoPROMOCJA ZDROWIA TO PROCES
STAROSTWO POWIATOWE W ŚWIDNICY WYDZIAŁ ZDROWIA 2007 r. Opracowała Barbara Świętek PROMOCJA ZDROWIA TO PROCES UMOŻLIWIAJĄCY JEDNOSTKOM, GRUPOM, SPOŁECZNOŚCIĄ ZWIĘKSZENIE KONTROLI NAD WŁASNYM ZROWIEM I JEGO
Bardziej szczegółowoNARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA
NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA SZCZEGÓŁOWE MATERIAŁY INFORMACYJNE O PRZEDMIOCIE POSTĘPOWANIA W SPRAWIE ZAWARCIA UMÓW O UDZIELANIE ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ w rodzaju: programy profilaktyczne i promocja zdrowia
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 3 do materiałów informacyjnych PRO
SZCZEGÓŁOWY OPIS ŚWIADCZEŃ I ZASAD ICH UDZIELANIA ORAZ WYMAGANIA WOBEC ŚWIADCZENIODAWCÓW W PROGRAMIE PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA 1. OPIS ŚWIADCZEŃ 1) objęcie przez świadczeniodawcę Programem świadczeniobiorców,
Bardziej szczegółowoNarodowy Test Zdrowia Polaków
Raport z realizacji projektu specjalnego MedOnet.pl: Narodowy Test Zdrowia Polaków Autorzy: Bartosz Symonides 1 Jerzy Tyszkiewicz 1 Edyta Figurny-Puchalska 2 Zbigniew Gaciong 1 1 Katedra i Klinika Chorób
Bardziej szczegółowoZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( )
ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ (2015-08-03) PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA ADRESACI - Osoby zadeklarowane do lekarza POZ, w wieku 35, 40, 45,
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM ZAJĘĆ Z DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJ DLA III ROKU KIERUNKU LEKARSKIEGO 2015/2016:
HARMONOGRAM ZAJĘĆ Z DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJ DLA III ROKU KIERUNKU LEKARSKIEGO 2015/2016: Tematy wykładów: 1. Badania laboratoryjne w medycynie prewencyjnej. dr hab. Bogdan Solnica, prof. UJ 2. Diagnostyka
Bardziej szczegółowoHipercholesterolemia rodzinna (FH) ważny i niedoceniony problem zdrowia publicznego
Hipercholesterolemia rodzinna (FH) ważny i niedoceniony problem zdrowia publicznego Krzysztof Chlebus I Klinika Kardiologii Gdański Uniwersytet Medyczny Hipercholesterolemia Rodzinna przedwczesna choroba
Bardziej szczegółowoBank pytań na egzamin magisterski 2013/2014- kierunek Zdrowie Publiczne. Zdrowie środowiskowe
Bank pytań na egzamin magisterski 2013/2014- kierunek Zdrowie Publiczne Zdrowie środowiskowe 1. Podaj definicję ekologiczną zdrowia i definicję zdrowia środowiskowego. 2. Wymień znane Ci czynniki fizyczne
Bardziej szczegółowoMateriały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego
Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 3 Agnieszka Zembroń-Łacny, Anna Kasperska
WYKŁAD 3 Agnieszka Zembroń-Łacny, Anna Kasperska Narodowego Programu Zdrowia na lata 2007-2015: zjednoczenie wysiłków społeczeństwa i administracji publicznej prowadzące do zmniejszenia nierówności i poprawy
Bardziej szczegółowoWartość subklinicznych uszkodzeń narządowych w ocenie ryzyka sercowonaczyniowego. ma znaczenie?
Wartość subklinicznych uszkodzeń narządowych w ocenie ryzyka sercowonaczyniowego czy płeć ma znaczenie? dr n. med. Lucyna Woźnicka-Leśkiewicz Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Bardziej szczegółowoEpidemiologia chorób serca i naczyń
Warszawa, 8.10.2007 Epidemiologia chorób serca i naczyń Codziennie w Polsce, na choroby układu sercowo-naczyniowego umiera średnio 476 osób. Co prawda w latach 90. udało się zahamować bardzo duży wzrost
Bardziej szczegółowoDieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością.
Dieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością. Jadłospis 14-dniowy Anna Piekarczyk Dieta nie jest dietą indywidualną
Bardziej szczegółowoAneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta
Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta Uwaga: Niniejsze zmiany do streszczenia charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta są wersją obowiązującą
Bardziej szczegółowoMigotanie przedsionków czynniki ograniczające dostępności do współczesnej terapii
Migotanie przedsionków czynniki ograniczające dostępności do współczesnej terapii Piotr Pruszczyk, Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Centrum Diagnostyki i Leczenia
Bardziej szczegółowoCMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca
CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał
Bardziej szczegółowoKarta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia
Pieczątka świadczeniodawcy nr umowy z NFZ Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Uwaga! Kartę należy wypełnić drukowanymi literami, twierdzące odpowiedzi na pytania
Bardziej szczegółowoWpływ zaprzestania palenia papierosów na zahamowanie agregacji płytek u chorych leczonych klopidogrelem
Wpływ zaprzestania palenia papierosów na zahamowanie agregacji płytek u chorych leczonych klopidogrelem Lek. med. Bogumił Ramotowski Klinika Kardiologii CMKP, Szpital Grochowski Promotor pracy Prof. dr
Bardziej szczegółowoLECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2
załącznik nr 11 do zarządzenia Nr 36/2008/DGL Prezesa NFZ z dnia 19 czerwca 2008 r. Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny: hematologia.
Bardziej szczegółowoVI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości
VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2.1 Omówienie rozpowszechnienia choroby Szacuje się, że wysokie ciśnienie krwi jest przyczyną
Bardziej szczegółowoNazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny: hematologia.
Załącznik nr 10 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny:
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 109/2014 z dnia 16 czerwca 2014 r. o projekcie programu Program profilaktyki chorób układu krążenia dla mieszkańców
Bardziej szczegółowoZespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego
Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego Wacław Karakuła Katedra i Klinika Chirurgii Naczyń i Angiologii U.M. w Lublinie Kierownik Kliniki prof. Tomasz Zubilewicz Lublin, 27.02.2016 Zespół
Bardziej szczegółowoAneks III. Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta.
Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta. Uwaga: Niniejsze zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13
Spis treści Przedmowa................ 11 1. Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi.................. 13 Najważniejsze problemy diagnostyczne....... 13 Ból w klatce piersiowej........... 14 Ostry
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 110/2013 z dnia 22 kwietnia 2013r. o projekcie programu Ocena wyrównania ciśnienia tętniczego w populacji mieszkańców
Bardziej szczegółowoNadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka. prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska
Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska Wszechnica Żywieniowa SGGW Warszawa 2016 Ciśnienie tętnicze krwi Ciśnienie wywierane
Bardziej szczegółowoSpis treści. Część I Definicja, epidemiologia i koszty otyłości. Część II Etiologia i patogeneza otyłości
Spis treści Część I Definicja, epidemiologia i koszty otyłości Rozdział 1. Wprowadzenie: problematyka otyłości w ujęciu historycznym i współczesnym..................................... 15 Problematyka
Bardziej szczegółowoKURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI
KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI CELE KSZTAŁCENIA Patologia ogólna łączy wiedzę z zakresu podstawowych nauk lekarskich. Stanowi pomost pomiędzy kształceniem przed klinicznym i klinicznym. Ułatwia zrozumienie
Bardziej szczegółowoLP Panel tarczycowy 1. TSH 2. Ft3 3. Ft4 4. Anty TPo 5. Anty Tg. W przypadku występowania alergii pokarmowych lub wziewnych
Proszę o wykonanie następujących badań laboratoryjnych (z krwi), na część z nich można uzyskać skierowanie od lekarza*: Dodatkowo: Badania podstawowe: W przypadku podejrzenia nieprawidłowej pracy tarczycy
Bardziej szczegółowoChoroby wewnętrzne - kardiologia Kod przedmiotu
Choroby wewnętrzne - kardiologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Choroby wewnętrzne - kardiologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-ChW-K Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek
Bardziej szczegółowoKURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI
KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI CELE KSZTAŁCENIA Patologia ogólna łączy wiedzę z zakresu podstawowych nauk lekarskich. Stanowi pomost pomiędzy kształceniem przed klinicznym i klinicznym. Ułatwia zrozumienie
Bardziej szczegółowoSpis treści. 1. Przyczyny nadciśnienia tętniczego Bogdan Wyrzykowski... 13
Spis treści 1. Przyczyny nadciśnienia tętniczego Bogdan Wyrzykowski........ 13 Genetyczne uwarunkowania pierwotnego nadciśnienia tętniczego..... 14 Nadciśnienie monogeniczne..................................
Bardziej szczegółowoRejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego. czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego
Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego współwyst występującego z innymi czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego Nr rejestru: HOE 498_9004
Bardziej szczegółowoSEMINARIUM 2 15. 10. 2015
SEMINARIUM 2 15. 10. 2015 Od tłuszczu pokarmowego do lipoprotein osocza, metabolizm, budowa cząsteczek lipoprotein, apolipoproteiny, znaczenie biologiczne, enzymy biorące udział w metabolizmie lipoprotein,
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 111/2013 z dnia 22 kwietnia 2013r. o projekcie programu Pomorski program chorób niezakaźnych Neptun na lata 2014-2016
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 108/2014 z dnia 16 czerwca 2014 r. o projekcie programu Wczesne wykrywanie i profilaktyka chorób układu krążenia
Bardziej szczegółowoEuropejski Tydzień Walki z Rakiem
1 Europejski Tydzień Walki z Rakiem 25-31 maj 2014 (http://www.kodekswalkizrakiem.pl/kodeks/) Od 25 do 31 maja obchodzimy Europejski Tydzień Walki z Rakiem. Jego celem jest edukacja społeczeństwa w zakresie
Bardziej szczegółowoFlawopiryna roślinna alternatywa dla przeciwpłytkowego zastosowania aspiryny
Flavopharma. Studium przypadku spółki spin-off. Flawopiryna roślinna alternatywa dla przeciwpłytkowego zastosowania aspiryny Tomasz Przygodzki Pomysł (analiza rynku) Projekt B+R Próba komercjalizacji rezultatów
Bardziej szczegółowoMałgorzata Rajter-Bąk dr Jacek Gajek
SZKOLENIA PSYCHOLOGICZNO- ZDROWOTNE JAKO INWESTYCJA W KSZTAŁTOWANIE ŚWIADOMOŚCI PROZDROWOTNEJ KADRY MENEDŻERSKIEJ, CZYLI WPŁYW ZDROWIA KADRY ZARZĄDZAJĄCEJ NA WYNIK FINANSOWY ZARZĄDZANYCH PRZEDSIĘBIORSTW
Bardziej szczegółowoANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW
ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW Rozprawa doktorska Autor: lek. Marcin Wełnicki Promotor: prof. dr hab. n. med Artur
Bardziej szczegółowoHarmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne
Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne Środa 15.45-17.15, ul. Medyczna 9, sala A Data Temat: Prowadzący: 05.10.16 Omówienie
Bardziej szczegółowoZnaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze
Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Czynniki ryzyka rozwoju i powikłania cukrzycy Nadwaga i otyłość Retinopatia
Bardziej szczegółowoAneks I Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez Europejską Agencję Leków
Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez Europejską Agencję Leków 1 Wnioski naukowe Ogólne podsumowanie oceny naukowej dotyczącej kwasu nikotynowego/laropiprantu
Bardziej szczegółowoOdżywianie osób starszych (konspekt)
Prof. dr hab. med. Tomasz Kostka Odżywianie osób starszych (konspekt) GŁÓWNE CZYNNIKI RYZYKA CHOROBY WIEŃCOWEJ (CHD) wg. Framingham Heart Study (Circulation, 1999, 100: 1481-1492) Palenie papierosów Nadciśnienie
Bardziej szczegółowoEDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT.
EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. Prowadząca edukację: piel. Anna Otremba CELE: -Kształtowanie
Bardziej szczegółowozbyt wysoki poziom DOBRE I ZŁE STRONY CHOLESTEROLU Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej 18r.ż. ma cholesterolu całkowitego (>190mg/dl)
HIPERLIPIDEMIA to stan zaburzenia gospodarki lipidowej, w którym występuje wzrost stężenia lipidów (cholesterolu i/lub triglicerydów ) w surowicy krwi. Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej
Bardziej szczegółowoMateriał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:
Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: DIETETYK przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III. Wysoka jakość
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 107/2014 z dnia 16 czerwca 2014 r. o projekcie programu Program profilaktyki chorób układu krążenia miasta Sieradza
Bardziej szczegółowoPROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego
PROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego ETAP I (wypełni pielęgniarka) Imię i nazwisko:... Adres:... PESEL Wzrost:...cm Wykształcenie:... Masa ciała:...kg Zawód wykonywany:... Obwód talii:...cm
Bardziej szczegółowo6 miliardów w Marty Cooper i jego pierwszy telefon komórkowy (1973)
6 miliardów w 2012 Marty Cooper i jego pierwszy telefon komórkowy (1973) 1 miliard w 2008 2 miliardy w 2014 Michael Donald Wise i jego pierwszy komputer osobisty (1975) 2 miliardy w 2009 Pierwsza przeglądarka
Bardziej szczegółowoAnaliza mutacji p.d36n i p.n318s oraz polimorfizmu p.s474x genu lipazy lipoproteinowej u chorych z hipercholesterolemią rodzinną.
Analiza mutacji p.d36n i p.n318s oraz polimorfizmu p.s474x genu lipazy lipoproteinowej u chorych z hipercholesterolemią rodzinną. Monika śuk opiekun: prof. dr hab. n. med. Janusz Limon Katedra i Zakład
Bardziej szczegółowoWnioski i rekomendacje na przykładzie niewydolności serca
Priorytety zdrowotne w kontekście demograficznego i gospodarczego rozwoju Polski Wnioski i rekomendacje na przykładzie niewydolności serca Streszczenie raportu Długość życia w dobrym zdrowiu obywateli
Bardziej szczegółowoPAMIĘTAJ O ZDROWIU! ZBADAJ SIĘ
PAMIĘTAJ O ZDROWIU! ZBADAJ SIĘ Przewodnik po programach profilaktycznych finansowanych przez NFZ Lepiej zapobiegać niż leczyć Program profilaktyki chorób układu krążenia Choroby układu krążenia są główną
Bardziej szczegółowoHarmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne
Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne Rok akademicki 2017/2018 - Semestr V Środa 15:45 17:15 ul. Medyczna 9, sala A
Bardziej szczegółowoOCENA STYLU ŻYCIA DLA POTRZEB DZIAŁAŃ Z ZAKRESU PROMOCJI ZDROWIA
Katedra i Zakład Promocji Zdrowia Wydział Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum UMK OCENA STYLU ŻYCIA DLA POTRZEB DZIAŁAŃ Z ZAKRESU PROMOCJI ZDROWIA I. WYWIAD WIEK.. PŁEĆ WYKSZTAŁCENIE. MIEJSCE ZAMIESZKANIA
Bardziej szczegółowoJednostka chorobowa. 3mc 1260. Czas analizy [dni roboczych] Literatura Gen. Cena [PLN] Badany Gen. Materiał biologiczny. Chorobowa OMIM TM.
Jednostka chorobowa Jednostka Oznaczenie Chorobowa OMIM TM testu Badany Gen Literatura Gen OMIM TM Opis/cel badania Zakres analizy Materiał biologiczny Czas analizy [dni roboczych] Cena [PLN] HEMOFILIA
Bardziej szczegółowoDługotrwały niedobór witaminy C (hipoascorbemia) powoduje miażdżycę oraz osadzanie się lipoproteiny(a) w naczyniach krwionośnych transgenicznych myszy
Długotrwały niedobór witaminy C (hipoascorbemia) powoduje miażdżycę oraz osadzanie się lipoproteiny(a) w naczyniach krwionośnych transgenicznych myszy Nowa publikacja Instytutu Medycyny Komórkowej dr Ratha
Bardziej szczegółowoCzynniki ryzyka w chorobach układu krążenia
Czynniki ryzyka w chorobach układu krążenia mgr Anna Śliwka Projekt Twoje SERCE Twoim ŻYCIEM jest współfinansowany ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009-2014 oraz środków budżetu państwa w
Bardziej szczegółowoEpidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę?
Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Piotr Ponikowski Klinika Chorób Serca Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Ośrodek Chorób Serca Szpitala Wojskowego we Wrocławiu Niewydolność
Bardziej szczegółowoAneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu
Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu 1 Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie
Bardziej szczegółowozmierzyć poziom tlenku węgla w wydychanym powietrzu i zawartość karboksyhemoglobiny we krwi.
Rok 2015 W Piotrkowie Trybunalskim obchody Światowego Dnia bez Tytoniu zostały zaakcentowane pracą Punktu Konsultacyjnego w Niepublicznym Zespole Opieki Zdrowotnej HIPOKRETES w dniu 1 czerwca. Palący pacjenci
Bardziej szczegółowoFetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym
Fetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym Dr n med. Katarzyna Musialik Katedra Chorób Wewnętrznych, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Medyczny w Poznaniu *W
Bardziej szczegółowoOsoby z cukrzycą pomagają innym prewencja cukrzycy w rodzinie
3 Osoby z cukrzycą pomagają innym prewencja cukrzycy w rodzinie Samokontrolne, przesiewowe rozpoznanie ryzyka stanu przedcukrzycowego lub cukrzycy utajonej mogą wykonać pacjenci w swoich rodzinach. W praktyce
Bardziej szczegółowoProfilaktyka chorób układu krążenia - nowości zawarte w wytycznych ESC 2012
Nowe wytyczne ESC/PTK w kardiologii Profilaktyka chorób układu krążenia - nowości zawarte w wytycznych ESC 2012 Przemysław Trzeciak Częstochowa 11.12.2012 Umieralność z powodu chorób ukł. krążenia w latach
Bardziej szczegółowoHarmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja. Rok akademicki 2018/ Semestr V
Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja Rok akademicki 2018/2019 - Semestr V Środa 16:15 17:45 ul. Medyczna 9, sala A Data Temat: Prowadzący:
Bardziej szczegółowoTemat: Choroby i higiena układu krwionośnego.
1. Praca serca. Serce jest aktywnie pracującym mięśniem. Kurcząc się około 75 razy na minutę, wykonuje w ciągu doby około 108 tyś. skurczów. Od tego, jak funkcjonuje serce, zależy stan całego organizmu.
Bardziej szczegółowoUrząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego
Załącznik do Uchwały nr Zarządu Województwa Łódzkiego z dnia PROGRAM WCZESNEGO WYKRYWANIA I ZAPOBIEGANIA CHOROBOM UKŁADU KRĄŻENIA Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego 1 I. Diagnoza problemu i uzasadnienie
Bardziej szczegółowoAKTYWNOŚĆ FIZYCZNA A AKTYWNOŚĆ SEKSUALNA. Jadwiga Wolszakiewicz. Regularna aktywność fizyczna korzystnie wpływa na funkcje seksualne między innymi
AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA A AKTYWNOŚĆ SEKSUALNA Jadwiga Wolszakiewicz Klinika Rehabilitacji Kardiologicznej i Elektrokardiologii Nieinwazyjnej Instytut Kardiologii w Warszawie Zdrowie seksualne jest odzwierciedleniem
Bardziej szczegółowoCo powinien wiedzieć każdy pacjent publicznej opieki zdrowotnej? Kinga Wojtaszczyk
Co powinien wiedzieć każdy pacjent publicznej opieki zdrowotnej? Kinga Wojtaszczyk Płacę składki, więc mi się należy! Nie wszystko Nie od razu Świadczeniodawca też ma obowiązki Obowiązki świadczeniodawcy
Bardziej szczegółowoCo powinien wiedzieć każdy pacjent publicznej opieki zdrowotnej? Kinga Wojtaszczyk
Co powinien wiedzieć każdy pacjent publicznej opieki zdrowotnej? Kinga Wojtaszczyk Płacę składki, więc mi się należy! Nie wszystko Nie od razu Świadczeniodawca też ma obowiązki Obowiązki świadczeniodawcy
Bardziej szczegółowoHipercholesterolemia najgorzej kontrolowany czynnik ryzyka w Polsce punkt widzenia lekarza rodzinnego
XVI Kongres Medycyny Rodzinnej Kielce, 2 5 czerwca 2016 Prof. UJ dr hab. med. Adam Windak Kierownik Zakładu Medycyny Rodzinnej CM UJ Wiceprezes Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce Hipercholesterolemia
Bardziej szczegółowoMinister van Sociale Zaken en Volksgezondheid
http://www.maggiedeblock.be/2005/11/18/resolutie-inzake-de-klinischebiologie/ Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Obecna Minister Zdrowia Maggy de Block wraz z Yolande Avontroodt, i Hilde Dierickx
Bardziej szczegółowoCzynniki ryzyka w chorobach układu krążenia Szkolenie dla lekarzy POZ
Realizator Projektu: Powiat Piotrkowski TWOJE SERCE TWOIM ŻYCIEM Program Zmniejszenia Nierówności w Zdrowiu Mieszkańców Powiatu Piotrkowskiego z Ryzykiem Wystąpienia Chorób Układu Krążenia Czynniki ryzyka
Bardziej szczegółowoPakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta
Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta CHOROBY DIETOZALEŻNE W POLSCE 2,150,000 osób w Polsce cierpi na cukrzycę typu II 7,500,000 osób w Polsce cierpi
Bardziej szczegółowoRola współpracy między lekarzem a pacjentem jaskrowym Anna Kamińska
Rola współpracy między lekarzem a pacjentem jaskrowym Anna Kamińska Katedra i Klinika Okulistyki, II WL, Warszawski Uniwersytet Medyczny Kierownik Kliniki: Profesor Jacek P. Szaflik Epidemiologia jaskry
Bardziej szczegółowoWartość stawki jednostkowej w PLN
Załącznik nr 18 Zestawienie stawek jednostkowych dla programu Ogólnopolski program profilaktyki w zakresie miażdżycy tętnic i chorób serca poprzez edukację osób z podwyższonymi czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego
Bardziej szczegółowoBarbara Ślusarska, Monika Połetek Wczesne wykrywanie czynników ryzyka chorób układu krążenia : rola pielęgniarki
Barbara Ślusarska, Monika Połetek Wczesne wykrywanie czynników ryzyka chorób układu krążenia : rola pielęgniarki Acta Scientifica Academiae Ostroviensis nr 28, 11-17 2007 Wczesne Wykrywanie Czynników Ryzyka
Bardziej szczegółowoPrzedszkole Miejskie Nr 12 Integracyjne w Jaworznie CUKRZYCA
Cukrzyca CUKRZYCA Cukrzyca jest przyczyną niedomagania i cierpienia około 60 mln. osób, które żyją z tą chorobą w Europejskim Regionie WHO. Stanowi również poważne obciążenie dla gospodarki i systemu ochrony
Bardziej szczegółowoPułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego. Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze
Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze Leczenie nadciśnienia tętniczego versus leczenie chorego
Bardziej szczegółowoMateriał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:
Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: DIETETYK przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III. Wysoka jakość
Bardziej szczegółowo