Magisterium i chęć szczera Jakich kompetencji poszukują pracodawcy? prof. dr hab. Jarosław Górniak Uniwersytet Jagielloński

Transkrypt

1

2 Magisterium i chęć szczera Jakich kompetencji poszukują pracodawcy? prof. dr hab. Jarosław Górniak Uniwersytet Jagielloński

3 Potrzeby zatrudnieniowe pracodawców Pracodawcy deklarujący poszukiwanie nowych pracowników: % % % % Liczba poszukiwanych osób do pracy: % 4% -15% Większą gotowość zatrudnienia nowych osób wskazywali: Bardziej innowacyjni Pracodawcy zatrudniający większą liczbę pracowników Krócej działający na rynku

4 Przyczyny trudności ze znalezieniem pracowników spełniających wymagania pracodawcy Kompetencji Uprawnień Doświadczenia motywacji do pracy innych rzeczy N KIER SPEC TECH BIUR SPRZ ROBW OPER ROBN Ogół KIER SPEC TECH BIUR SPRZ ROBW OPER ROBN Ogół

5 Co ogranicza wzrost zatrudnienia? Przyczyny ograniczające wzrost zatrudnienia w zależności od wielkości firmy bądź instytucji (dane procentowe). Utrudnienia Ogół Ogół Ogół Ogół Niestabilna sytuacja gospodarcza Trudny dostęp do kredytów dla firm Wysokie oprocentowanie kredytów dla firm Oczekiwania płacowe pracowników Zbyt wysokie pozapłacowe koszty pracy Zbyt wysokie podatki Brak odpowiednich kandydatów do pracy Skomplikowane przepisy i regulacje prawne Silna konkurencja na rynku Zła sytuacja finansowa firmy N

6 Praca oferowana młodym Jedynie 13% pracodawców oferowało pracę młodym osobom (do 30 roku życia włącznie). Ale z drugiej strony jedynie 3% poszukiwało do pracy wyłącznie osób poza tym wiekiem. Ogółem Praca dla młodych Specjaliści Technicy, średni personel Pracownicy biurowi Pracownicy usług i sprzedawcy Robotnicy wykwalifikowani Operatorzy i monterzy Robotnicy niewykwalifikowani Młodym oferowano głównie pracę w zawodach usługowych (połowa ofert skierowanych wyłącznie do nich). Jedynie co piąta oferta dotyczyła pracy fizycznej. Z drugiej strony było relatywnie dużo ofert w zawodach specjalistycznych (co trzecia oferta).

7 Jacy pracodawcy szukają osób młodych? Praca dla młodych była częściej oferowana przez najmniejszych pracodawców, zatrudniających mniej niż 10 osób Firmy silniej rozwijające się również częściej poszukiwały osób młodych do pracy _ Praca dla młodych - do 30 roku życia włącznie Praca również dla młodych Praca nie dla młodych Częściej gotowość zatrudnienia młodych osób deklarowana była przez pracodawców z branż: Handlowej, hotelarskiej i gastronomicznej Usług specjalistycznych Edukacji prywatnej Opieki zdrowotnej i pomocy społecznej

8 Ogólne wymagania stawiane kandydatom Płeć Płeć Wykształcenie Doświadczenie Wykształcenie Język Zawód Doświadczenie 41 Język Ogół 46 W przypadku młodych mniejsze znaczenie miało dla pracodawców ich doświadczenie. Większe było natomiast znaczenie umiejętności językowych, co związane było ze specyfiką zawodów do których ich rekrutowania. Zawód Młodzi (do 30 roku włącznie)

9 INT SAM DYS FIZ KOG KOM MAT KIE TCH BIU ART Wymagania kompetencyjne KIER SPEC SRED BIUR USLU ROBW OPER ROBN Ogół 1-9 3,34 3,1 3,14 3,02 3,08 2,26 2,46 2,28 2, ,07 3,15 3,04 3,07 3,06 2,19 2,38 2,21 2, ,3 3,14 3,05 2,93 3 2,02 2,22 2,07 2, ,13 3,03 3,08 2,86 2,57 2,32 2,32 2,29 2, ,17 3,01 3,05 2,59 2,47 2,35 2,33 2,03 2, ,24 3,03 2,93 2,69 2,32 2,13 1,98 1,87 2, ,79 2,53 2,45 2,22 2,42 2,26 2,73 2,55 2, ,56 2,43 2,42 1,78 2,47 2,21 2,64 2,18 2, ,9 2,49 2,48 2,12 2,46 2,28 2,49 2,14 2, ,17 1,2 1,5 1,22 1,93 2,44 2,42 2,69 1, ,52 1,35 1,41 1,12 1,88 2,38 2,37 2,46 1, ,35 1,34 1,38 1,2 1,79 2,41 2,4 2,34 1, ,54 2,69 2,55 2,03 1,82 1,45 1,37 1,38 1, ,85 2,67 2,64 2,22 1,59 1,3 1,28 0,77 1, ,88 2,8 2,55 2,09 1,44 1,03 1 0,68 1, ,69 2,67 2,55 2,53 1,52 0,74 0,69 0,31 1, ,78 2,67 2,56 2,65 1,39 0,58 0,63 0,22 1, ,95 2,8 2,67 2,66 1,61 0,58 0,51 0,43 1, ,47 1,62 2,08 1,8 1,56 1,33 1,24 0,98 1, ,94 1,66 2,13 1,88 1,56 1,24 1,18 0,48 1, ,58 1,91 2,19 1,89 1,46 0,97 0,92 0,58 1, ,91 1,14 1,09 1,01 1,11 1 0,69 0,73 1, ,02 1,32 1,23 0,74 0,97 0,87 0,73 0,45 1, ,16 1,38 1,02 0,73 0,77 0,5 0,41 0, ,46 0,56 0,72 0,55 0,41 1,65 1,78 0,99 1, ,81 0,58 0,73 0,46 0,53 1,54 1,79 0, ,5 0,67 0,79 0,45 0,39 1,56 1,49 0,53 0, ,34 1,41 1,67 2,1 0,92 0,25 0,26 0,21 0, ,96 1,3 1,59 1,95 0,69 0,21 0,31 0,16 0, ,97 1,47 1,6 1,94 0,89 0,22 0,22 0,2 1, ,75 1,21 0,84 0,49 1,15 0,76 0,2 0,43 0, ,49 1,1 0,6 0,29 0,85 0,65 0,18 0,38 0, ,68 0,9 0,51 0,32 0,47 0,43 0,18 0,27 0,56 N Dla pracodawców najbardziej przydatne były kompetencje : samoorganizacyjne Interpersonalne dyspozycyjność W przypadku zawodów robotniczych dużą wagę przykładano do kompetencji fizycznych. Z kolei w zawodach umysłowych liczyły się kompetencje kognitywne, komputerowe i matematyczne.

10 Wymagania kompetencyjne wobec młodych Od młodych częściej niż od ogółu wymagano Kompetencje Młodzi Ogółem Samoorganizacyjne Interpersonalne Zawodowe Komputerowe Kognitywne Językowe 13 7 Dyspozycyjne 10 8 Kwalifikacje 9 9 Techniczne 8 9 Inne 8 8 Biurowe 7 5 Fizyczne 6 7 Artystyczne 3 1 Matematyczne 2 2 Kierownicze 0 2 Ogółem kompetencji interpersonalnych, komputerowych i językowych. Pracodawcy zwracali szczególnie uwagę na: Odpowiedzialność Komunikatywność Chęć do pracy Kreatywność Współpraca w grupie Zaawansowana umiejętność obsługi komputera Kultura osobista Dyspozycyjność Staranność, skrupulatność

11 Braki kompetencyjne młodych Kompetencje brakujące kandydatom wskazywane przez pracodawców poszukujących młodych pracowników (do 30 lat), którzy mieli trudności w ich znalezieniu z powodu niespełnionych wymagań (dane procentowe dla wyników skumulowanych ) spec sred biur uslu rob-w oper rob-n Ogół Zawodowe Samoorganiz Interpersonalne Kwalifikacje Kognitywne Językowe Fizyczne Techniczne Komputerowe Inne Dyspozycyjne Kierownicze Artystyczne Biurowe Matematyczne N

12 Przydatność kompetencji zdobytych w szkołach Użyteczność wykształcenia w pracy zawodowej Rola poziomu wykształcenia b. przydatne w miarę przydatne mało przydatne zupełnie nieprzydatne 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% gimnazj. i poniżej [42] zasadn. zawodowe [57] średnie ogólnokszt. [52] policealne, średn. zaw. [61] wyższe [78] Ogółem [62] BKL ludność Osoby zatrudnione na etat.

13 Przydatność kompetencji zdobytych w szkołach BKL ludność Osoby zatrudnione na etat. Użyteczność wykształcenia w pracy zawodowej Porównanie kategorii zawodowych (ISCO 2) pom.dom /sprząt 52 sprzed 32 pers.ds.zdr 24 spec.ds. ekon/zarz 33 pers.ds. bizn/adm 83 kier /oper.pojazd 93 rob.pom (górn/prz/bud/tr) 51 pr.usł.osob 71 rob.bud (bez elektr) 72 rob.obr. met/mech 23 spec.naucz /wych 22 spec.ds.zdr 25 spec.ds. techn.inf-kom 74 elektr /elektron Zgodność pracy z wykształceniem

14 Rozwój kompetencji jak? Pracujący ogółem Własna działalność rolnicza pozaroln Ogółem Ogółem Umowa o pracę na czas nieokreśl na czas określon Umowa o dzieło/zlec. Praca bez umowy Wszystkie formy dokształcania ogółem 25,3 15,5 19,4 9,8 29,4 29,6 28,8 35,4 19,2 kursy nieobowiązkowe ogółem 18,0 13,1 16,6 7,9 20,3 20,7 18,7 31,0 14,9 kursy obowiązkowe typu BHP/ppoż. 12,3 3,8 5,0 2,1 15,5 15,5 15,5 11,5 6,3 kursy/szkolenia w miejscu pracy* 8,2 2,5 3,6 0,9 10,3 10,7 8,5 10,2 3,1 kursy/szkolenia poza miejscem pracy* 7,9 7,5 8,7 5,8 8,4 8,5 8,0 15,3 4,8 kursy/szkolenia przez Internet (e-learning) 3,0 3,2 4,7 1,1 3,1 3,5 1,8 8,6 3,9 praktyki, staże zawodowe 1,9 1,4 2,2 0,3 2,2 2,4 1,4 5,3 2,4 odczyty, seminaria, konferencje 1,1 0,6 0,8 0,2 1,3 1,4 0,8 2,8 1,0 studia podyplomowe 0,9 0,7 1,2 0,0 0,8 0,7 1,3 3,6 3,4 kursy/szkolenia korespondencyjne 0,8 0,5 0,8 0,0 0,9 1,0 0,6 1,9 0,1 warsztaty 0,1 0,1 0,2 0,1 0,1 0,2 0,1 0,2 0,2 Liczebność * bez kursów obowiązkowych typu BHP, ppoż. Źródło: BKL Badanie Ludności 2013.

15 Rozwój kompetencji po co? Pracujący ogółem Własna działalność rolnicza pozaroln. Ogółem Ogółem Umowa o pracę na czas nie określ. na czas określony Umowa o dzieło/zlec. Bez umowy % dokształcających się 25,3 15,5 19,4 9,8 29,4 29,6 28,8 35,4 19,2 na potrzeby obecnej pracy 63,7 75,8 79,1 66,1 63,3 65,1 56,0 63,3 35,3 wymóg pracodawcy 41,6 12,5 10,9 17,2 46,0 46,0 46,2 25,1 26,3 rozwój własnych zainteresowań 21,8 27,7 30,3 20,4 20,6 21,1 18,4 40,0 35,4 certyfikat/świadectwo/dyplom 17,5 29,1 31,0 23,6 15,7 14,9 19,1 29,0 27,3 zmniejszenie ryzyka utraty pracy 12,0 5,9 5,5 7,3 13,0 12,9 13,3 11,0 6,5 możliwość bezpłatnego udziału 9,7 11,9 10,5 15,8 9,6 9,8 8,5 11,9 20,9 chęć podjęcia nowej pracy 6,9 7,1 8,2 3,9 6,3 4,1 15,3 16,1 15,7 poznanie nowych osób/przyjemność 2,4 3,2 3,7 1,8 2,3 2,4 1,6 4,4 7,1 inny powód 2,4 3,4 2,8 5,3 2,0 2,1 1,8 2,2 9,7 chęć rozpoczęcia własnej dział. gosp. 1,9 8,1 8,4 7,2 1,3 1,1 1,9 3,6 3,2 skierowanie z Urzędu Pracy 0,8 0,5 0,7 0,0 0,5 0,3 1,5 0,9 2,0 Liczebność Źródło: BKL Badanie Ludności 2013.

16 Źródło: BKL Badanie Ludności Rozwój kompetencji czemu nie? Pracujący ogółem Wł. działalność rolnicza pozaroln. Ogółem Ogółem Umowa o pracę na czas nieokreśl. na czas określony Umowa o dzieło/zlec. Praca bez umowy % niedokształcających się 74,7 84,5 80,6 90,2 70,6 70,4 71,2 64,6 80,8 nie potrzebował w pracy 65,1 68,1 65,1 72,0 66,9 67,2 65,6 40,2 35,0 nie miał czasu z powodów zawodowych 6,2 7,7 10,4 4,2 5,9 5,9 6,0 6,6 5,2 nie miał czasu z powodów osobistych 5,1 5,4 5,7 4,9 4,4 4,1 5,4 11,1 10,1 nie było w pobliżu interesujących kursów 4,1 5,5 4,3 7,0 3,5 3,0 5,4 6,2 10,2 nie miał motywacji do dokształcania się 3,6 4,4 2,7 6,5 3,0 2,6 4,4 8,5 12,2 inne powody 3,4 2,6 3,4 1,4 3,2 2,7 5,1 10,0 6,8 kursy/szkolenia były zbyt drogie 3,0 3,1 3,7 2,3 2,4 2,3 2,8 9,1 8,8 w moim wieku nie ma sensu się dokształcać 2,8 4,9 3,8 6,4 2,2 2,3 1,9 3,6 5,9 brak poparcia/zachęty ze strony pracodawcy 2,7 0,4 0,4 0,3 3,2 3,0 3,8 4,6 3,5 nie spełniał wymogów formalnych 1,3 1,0 1,1 0,9 1,1 0,7 2,5 2,6 7,5 dotychczasowe niewiele mi dały 0,7 1,0 1,0 1,0 0,5 0,5 0,6 1,6 2,0 stan zdrowia nie pozwalał 0,6 0,9 0,4 1,6 0,4 0,3 0,9 1,2 2,3 TRUDNO POWIEDZIEĆ (odp. spont.) 17,2 13,2 14,1 12,0 17,8 18,4 15,5 20,7 18,2 Liczebność

17 Trudne do pozyskania 4,00 Matryca kompetencji w branży BPO Ważność / Dostępność Wrażliwość międzykulturowa Komunikacja pisemna Komunikacja ustna Zaangażowanie Zdolności analityczne Język włoski Język niderlandzki Adaptacja Radzenie sobie ze stresem Wpływ na innych 3,25 Język francuski Orientacja na cele Język niemiecki Innowacyjność Inicjatywa Organizowanie pracy własnej Umiejętności matematyczne Uczenie się Orientacja na klienta Współpraca Troska o jakość Dyspozycyjność czasowa Język angielski Mobilność Obsługa pakietu MS Office Podstawy rachunkowości Uczciwość 2,50 2,50 3,75 5,00 Ważne

18 Trudne do pozyskania Matryca kompetencji w branży ITO Ważność / Dostępność 4,00 Inicjatywa Umiejętność testowania oprogramowania Innowacyjność Algorytmy i struktury danych Zaangażowanie Wrażliwość międzykulturowa 3,25 Język francuski Wpływ na innych Komunikacja ustna Dyspozycyjność czasowa Sieci komputerowe Orientacja na klienta Adaptacja Organizowanie pracy własnej Umiejętności matematyczne Orientacja na cele Współpraca Radzenie sobie ze stresem Komunikacja pisemna Zdolności analityczne Uczciwość Uczenie się Troska o jakość Język programowania Java Język angielski 2,50 2,50 3,75 5,00 Ważne

19 Kompetencje przyszłości Najważniejsze kompetencje w perspektywie 5 lat BPO/SSC IT/ITO Life science Energetyka Innowacyjność Inicjatywa Troska o jakość Obsługa programów projekt. 3D Wpływ na innych Innowacyjność Uczciwość Uczenie się Podstawy ekonomii Komunikacja pisemna Badania kliniczne Finansowanie inwestycji Radzenie sobie ze stresem Komunikacja ustna Zdolności analityczne Zamówienia publiczne Inicjatywa Orientacja na cele Współpraca Orientacja na cele Organizowanie pracy własnej Obsługa pakietów biurowych Adaptacja Współpraca Zaangażowanie Efektywne gospodarowanie energią Bud. pasywne i energooszczędne Znajomość technologii energoosz. Projektowanie budynków energoosz. Efektywne gospod. energią Projektowanie budynków pasywnych Kreatywna Środowiska produkcji gier Znajomość metodologii AGILE Interakcja człowiekkomputer Uczenie się Dokumentacja projektowa Zdolności analityczne Język angielski Uczciwość Nowe trendy Obsługa pakietów biurowych Zdolności analityczne Zaangażowanie Adaptacja Innowacyjność Umiejętności matematyczne Wrażliwość międzykultur. Język angielski Perspektywa holistyczna Orientacja na klienta Uczenie się Orientacja na klienta Uczciwość Instalacje wentylacji mech. i klimatyzacji Obsługa programów symulacyjnych Znajomość materiałów budowlanych Optymalizacja energetyczna Projektowanie gier Troska o jakość Test-driven development Inicjatywa

20 Co to znaczy kształcić na potrzeby rynku pracy? Umiejętności czy dyplomy? Sprawność praktyczna czy wykształcenie? Kompetencje zawodowe czy ogólne? Kompletne wykształcenie czy umiejętność uczenia się? Wiedza i umiejętności nabyte w szkole i uczelni czy rozwój w miejscu pracy?

21 Kompetencje ogólne mają znaczenie Umiejętności zawodowe mają znaczenie, zwłaszcza na stanowiskach z segmentu profesjonalnego, a mniejsze w segmencie stanowisk generycznych Często bardziej deficytowe okazują się kompetencje ogólne: interpersonalne i związane z pracą zespołową samoorganizacja i zaangażowanie, inicjatywa komunikacyjne kognitywne (analityczne, innowacyjne, związane z projektowaniem rozwiązań) komputerowe Ważne jest nie tylko to, czego uczymy, lecz na równi to, jak uczymy: Nie tylko wiedza, lecz umiejętności oparte na jej stosowaniu Metoda projektowa oparta na pracy zespołowej Kształtowanie umiejętności definiowania i rozwiązywania problemów oraz umiejętności analitycznych Umiejętność komunikowania wyników w mowie i na piśmie Dobrej jakości praktyki, staże i doświadczenia w pracy Więcej informacji zwrotnej przekazywanej studentom

22 Dziękuję za uwagę!