Bilans Kapitału Ludzkiego. Wszystko zostaje w rodzinie?

Transkrypt

1 2015 Bilans Kapitału Ludzkiego Bilans Kapitału Ludzkiego Wszystko zostaje w rodzinie? o rynku pracy z perspektywy stanu cywilnego i nie tylko Krzysztof Kasparek Warszawa r.

2 Plan wystąpienia 1. Jak żyją Polacy? 2. Z kim wiążą się Polacy 3. Czy opłaca się singlować? (podstawowe dane dotyczące życia w związkach, wielkość gosp. domowych, zarobków gosp. dom. etc.) (analiza związków małżeńskich i partnerskich pod kątem wykształcenia, zróżnicowania dochodów, a także tego które kierunki studiów i zawody są związane ze stanem wolnym ) (różnice w aktywności zawodowej, zarobkach i zadowoleniu z pracy ze względu na stan cywilny oraz posiadanie dzieci). 4. Czym skorupka za młodu nasiąknie (wpływ rodziny na wybrane wskaźniki aktywności na rynku pracy oraz samoocenę wybranych umiejętności)

3 Jak żyją Polacy? związek sformalizowany stan wolny rozwiedziony wdowa/wdowiec związek nieformalny w separacji 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 56% 33% 4% 4% 3% 1% Mam dzieci: M K 89% 90% 4% 11% 79% 89% 84% 91% 48% 62% 83% 94%

4 Jak żyją Polacy? Gospodarstwo domowe: zespół osób [ ], które mieszkają razem i wspólnie się utrzymują, zaś jeśli któraś z osób mieszkających razem oddzielnie się utrzymuje, to osoba ta tworzy odrębne gospodarstwo domowe. GUS 3 osoby 2 osoby 4 osoby 1 osoba 5 osób 6 i więcej wielkość gospodarstwa domowego 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 27% 24% 24% 10% 9% 6% 75% ile osób zarabia w gosp. domowym brak jedno dwoje troje 1 2 0,4 czworo 0,5 0,6 0,2 liczba dzieci na utrzymaniu 80% wszystkich sytuacji

5 Jak żyją Polacy? dochody gosp. dom. przeciętne dochody w miesięczne gosp. domowych netto (netto/msc) bez dzieci dzieci brak dochodu do 1499 zł zł tys 4000 zł zł % 20% 40% 60% % % 3500 zł 3000 indywidualny zł % 35% zł % % 32356% gospodarstwo 2000 złdomowe 11% % 27% 40% 1500 zł i więcej liczba osób w gospodarstwie domowym osoby pracujące na dochód gosp. dom Liczba osób w gosp. domowym (mediana) i więcej brak dzieci dzieci

6 Zabierz tę wiedzę do domu! (1) Większość Polaków (60%) żyje w związkach. Największa zgodność, co do faktu posiadania dzieci występuje w sformalizowanych związkach małżeńskich. Polacy to nie samotne wyspy. Jednoosobowe gospodarstwa domowe stanowią zaledwie 10%. Dochody indywidualne bardzo często nie odzwierciedlają rzeczywistej sytuacji materialnej danej osoby, (lepiej pytać o dochód gospodarstwa domowego).

7 56% 13% 10% Bilans Kapitału Ludzkiego Z kim wiążą się Polacy? Oboje pracują w pełnym wymiarze godzin On pracuje, Ona zajmuje się domem (sytuacja odwrotna = 1%) On pracuje, Ona bezrobotna (sytuacja odwrotna = 2-4%) Dochody gospodarstwa domowego (netto/ msc) 80% związków brak dochodu zł zł zł zł zł zł zł zł zł zł 5000 i więcej zł Największy wkład w dochód gospodarstwa domowego mąż / partner 4% żona / partnerka 0% 20% 40% 60% 80% 100% 27% 49% 33% 33% 27% 25% 20% 21% 23% 24% 26% 29% 44% 66% 67% 66% 71% 78% 81% 83% 85% 85% 84%

8 Z kim wiążą się Polacy? Wkład w budżet gospodarstwa domowego mężczyzna zarabia mniej kobieta zarabia mniej 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% mężczyzna zarabia więcej kobieta zarabia więcej brak lub więcej Dochody respondenta (netto/msc)

9 Z kim wiążą się Polacy? Mężczyźni stanu wolnego produkcja i przetwórstwo artystyczne społeczne inżynieryjno techniczne informatyczne ekonomiczne i architektura i pedagogiczne humanistyczne % 20% 40% 0% 60% 10% 80% 20% 30% 40% 0% 10% 50% 20% 30% 40% 50% 9. rob-n 57% 4. 53% 16% biur 49% 14% 6. roln 7% 42% 8% 5. uslu 7. 42% 14% rob-w 41% 10% 3. sred 39% 3% 2. spec 34% 8. 18% oper 33% 1. kier 25% Mężczyźni i kobiety stanu wolnego single fizyczne społeczne 28% 36% usługi dla ludności 32% 28% prawne 31% 17% humanistyczne 14% singielki 21% 28% ekonomiczne 24% i 27% 22% pedagogiczne 26% 22% medyczne 21% Kobiety stanu wolnego 41% % 9% 14% 14% 11% 11% 15% 18% 37% 34% 33% 32% 32% 29% 29% 41%

10 Zabierz tę wiedzę do domu! (2) W większości związków obie osoby pracują w pełnym wymiarze godzin. Zdecydowana większość mężczyzn w związkach uważa się za zarabiających więcej niż ich partnerki. Największy odsetek singli pracuje w charakterze robotników niewykwalifikowanych, w rolnictwie oraz wykonuje prace biurowe. Singielki pracują najczęściej w zawodach usługowych i biurowych. Jedyną wielką grupą zawodową w której odsetek kobiet singli jest wyższy niż odsetek mężczyzn singli są zawody kierownicze.

11 Czy singlowanie się opłaca? 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Pracujące kobiety 80% 74% 100% 55% 69% 54% 80% 64% 51% 49% 60% Pracujący mężczyźni 40% 100% 44% 27% 90% 90% 23% 18% 20% 80% 11% 0% % /64 60% % /64 58% 40% 20% 30% Nieaktywne zawodowo kobiety 71% 40% 0% /64

12 Czy singlowanie się opłaca? 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Bezrobotne kobiety 19% 15% 14% Bezrobotni mężczyźni 10% 30% 7% 25% 6% 19% % 16% % singielka 13% 11% singielka z dzieckiem 11% 10% mężatka bez dziecka mężatka z dzieckiem 5% 6% 5% 4% 0% singiel singiel z dzieckiem mąż bez dziecka mąż z dzieckiem

13 Czy singlowanie się opłaca? Zarobki wychowujących dzieci i singli 3000 zł 2500 zł 2000 zł 1500 zł żona z dzieckiem mąż z dzieckiem singielka bezdzietna singiel bezdzietny zł

14 Czy singlowanie się opłaca? Zadowolenie Możliwość awansu z zarobków - kobiety - kobiety BN N N/Z ZZ BZ BZ singielka bezdzietna 8% 7% 18% 20% 19% 30% 44% 32% 11% singielka z dzieckiem z 13% 15% 24% 24% 14% 27% 35% 29% 11% 8% mężatka bezdzietna 6% 7% 19% 21% 18% 31% 44% 33% 11% mężatka z dzieckiem z 7% 7% 20% 23% 18% 30% 42% 33% 10% 0% 0% 20% 20% 40% 40% 60% 80% 100% Zadowolenie Możliwość awansu z zarobków - mężczyźni - singiel singiel bezdzietny 7% 5% 18% 19% 18% 32% 48% 32% 10% 11% singiel z z dzieckiem 9% 11% 22% 20% 12% 30% 46% 35% 12% 4% mąż mąż bezdzietny 7% 5% 19% 20% 16% 33% 47% 32% 10% 12% mąż mąż z z dzieckiem 6% 5% 18% 19% 17% 32% 49% 33% 10% 12% 0% 0% 20% 20% 40% 40% 60% 60% 80% 80% 100% BN N NZ Z BZ Bardzo niezadowolony Niezadowolony Ani zadow. ani niezadow. Zadowolony Bardzo zadowolony

15 Zabierz tę wiedzę do domu! (3) Mężczyzna w stałym związku to prawie zawsze osoba pracująca w pełnym wymiarze godzin. Najtrudniejszą sytuację na rynku pracy wydają się mieć samotne matki oraz single. Bezdzietne singielki radzą sobie na rynku pracy lepiej niż bezdzietni single Większość różnic w płacach i poziomie zatrudnienia pomiędzy zamężnych matkami i singielkami, które nie zdecydowały się na dzieci, zaciera się po 40 r.ż.

16 Czym skorupka za młodu nasiąknie Zarobki gospodarstw domowych i osób indywidualnych (netto/msc) gosp dom ind - M ind - K 6000 zł 5000 zł 4000 zł 3000 zł 2000 zł zł zł zł zł zł zł zł zł zł b. niski niski średni wysoki Status społeczno-ekonomiczny rodziców

17 Czym skorupka za młodu nasiąknie Wykształcenie - mężczyźni M K 0% 20% 40% 60% 80% 100% struktura zatrudnienia SES 1.kier b. 2.spec niski 3.sred 15% 4.biur 5.uslu 50% 6.roln 7.rob-w 8.oper 28% 9.rob-n 7% ogółem b. niski niski 8% 14% 47% 11% 33% 19% 31% 13% 100% niski 15% 13% 13% 20% 14% 100% średni 10% 37% 50% średni 10% 26% 18% 13% 12% 100% wysoki 10% wysoki 38% 19% 8% 23% 11% 64% 100% SES rodziców GIM ZAW ŚRD WYŻ b. niski 10% 11% Wykształcenie 11% 28% - kobiety 11% 15% 100% niski 27% 16% 16% 24% 100% średni 40% 0% 17% 20% 12% 19% 40% 60% 80% 100% 100% wysoki 42% 17% 11% 17% 100% b. niski 12% 35% 39% 14% SES rodziców niski 5% 7% 41% 47% średni 6% 27% 64% wysoki 7% 22% 69%

18 Czym skorupka za młodu nasiąknie uczestnictwo w zajęciach dodatkowych samoocena sytuacji materialnej bardzo dobra dość dobra przeciętna dość trudna bardzo trudna 66% 62% 54% 54% 46% 0% 20% 40% 60% 80% korepetycje 60% 40% 20% 20% 24% 30% 34% 0% b. niski status społ-ekon. niski status społ-ekon. średni status społ-ekon. wysoki status społ-ekon.

19 Czym skorupka za młodu nasiąknie Oczekiwania płacowe najniższa za jaką podejmie pracę w miarę zadowalająca przy dużym szczęśćiu zł zł 4500 zł 3500 zł 2500 zł zł zł zł zł zł zł zł zł zł zł zł zł zł zł 500 zł zł zł zł zł zł zł podstawowe + podstawowe podstawowe + zawodowe średnie + wyższe wykształcenie rodziców zł wyższe + wyższe

20 Czym skorupka za młodu nasiąknie samoocena umięjętności z j. angielskiego (bez korepetycji) Obserwowane różnice w samoocenie umiejętności uczniów to nie tylko kwestia nakładów finansowych skala ,61 4,25 4,22 4,31 3,93 3,58 3,48 3,52 czytanie pisanie mowa rozumienie niski średni wysoki Różnice są widoczne także przy kontroli uczęszczania na zajęcia dodatkowe skala 1-6 5,5 5 4,5 4 3,5 3 samoocena umięjętności z j. angielskiego (korepetycje) 4,84 4,26 4,54 4,5 4,54 3,98 3,82 3,75 czytanie pisanie mowa rozumienie

21 Czym skorupka za młodu nasiąknie 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Szkoła zawodowa Technikum Liceum ogólnokształcąc e brak i więcej ilość rodzeństwa

22 Czym skorupka za młodu nasiąknie Chcęiść na studia 100% 80% 82% 81% Liceum ogóln. 75% Technikum 71% 68% 65% 60% 40% 20% 46% 41% 37% 34% 32% 24% 0% brak Liczba rodzeństwa

23 Czym skorupka za młodu nasiąknie Chcę iść na studia -LO 100% 90% 80% 70% 60% niski SES średni SES wysoki SES 90% 90% 87% 85% 81% 81% 84% 75% 77% 75% 72% 68% 67% 64% 80% 64% 50% brak Liczba rodzeństwa

24 Zabierz tę wiedzę do domu! (4) Status społeczno-ekonomiczny rodziców wyraźnie oddziałuje na późniejsze wybory zawodowe, a co za tym idzie na sytuację finansową uczestników rynku pracy. Efekty wspomnianego oddziaływania widoczne są już na etapie edukacji. Są one związane między innymi z wyborem szkoły średniej, decyzji o podjęciu studiów wyższych, a także aspiracjami finansowymi. Wpływ statusu społeczno-ekonomicznego nie ogranicza się jedynie do zwiększonych nakładów finansowych na dziecko. Jego efekty obserwuje się również kontrolując takie czynniki jak np. uczęszczanie na zajęcia dodatkowe.

25 bkl.parp.gov.pl Dziękujemy za uwagę.