Przyszłość strefy euro. Andrzej Sławiński Szkoła Główna Handlowa

HTML
DOWNLOAD

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Przyszłość strefy euro. Andrzej Sławiński Szkoła Główna Handlowa"

Sylwia Mazur
9 lat temu
Przeglądów:

1 Przyszłość strefy euro Andrzej Sławiński Szkoła Główna Handlowa

2 Struktura wykładu: Jakie główne zagrożenia niesie z sobą obecna faza kryzysu w strefie euro? Dlaczego unia walutowa wymaga unii politycznej? Jaki był oczekiwany bieg zdarzeń, skoro zdecydowano się na utworzenie unii monetarnej pomimo braku unii politycznej? Jaki był rzeczywisty bieg zdarzeń? Co było przyczyną kryzysu w strefie euro? Nadmierne wydatki budżetowe? Jakie zmiany są w Europie potrzebne: czy tylko EDP i EIP? Czy i kiedy Polska powinna wejść do strefy euro?

3 Wszystko już było

4 Jakiego kraju dotyczy ten schemat? Trwała utrata konkurencyjności eksportu wobec głównych partnerów handlowych Wzrost obaw inwestorów = wzrost wysokości stóp procentowych Stagnacja wzrostu Utrzymywanie się deficytu budżetowego mimo prób jego równoważenia

5 Zmiany cen obligacji rządu Argentyny (zerokuponowe obligacje Brady'ego z datą wykupu w roku 2023) 10% 5% 0% -5% -10% -15% -20% styczeń 3, 2000 lipiec 3, 2000 styczeń 3, 2001

6 National democracy and deep globalization are incompatible. Investors and creditors grew increasingly skeptical that the Argentine Congress and ordinary people would tolerate austerity policies long discredited in advanced industrial countries. Dani Rodrik, 2011

7 National democracy and deep globalization are incompatible. Democratic politics makes it impossible for a nation to integrate. Democratic politics makes it impossible for a nation to integrate deeply with world economy. Dani Rodrik, 2011

8 1. Jakie główne zagrożenia niesie z sobą obecna faza kryzysu w strefie euro?

10 Bilans banku Wzrost wysokości stóp długoterminowych A P Wzrost wysokości stóp krótkoterminowych 8% Co można zrobić, by zapobiec pojawieniu się sprzężenia pomiędzy spadkiem cen obligacji i stratami banków?

11 Hans-Werner Sinn, 2010

12 2. Dlaczego potrzebna byłaby unia polityczna?

13 Czy ma sens stwierdzenie: Grecja powinna starać się, by mieć wydajność taką jak Niemcy?

14 Czy ma sens stwierdzenie: Warmia i Mazury powinny starać się, by mieć wydajność taką jak Dolny Śląsk?

15 There would be many fewer economic problems if the EU either moved on to full federal system, or was to revert to just being a common market of national systems, including national monetary systems. systems Charles Goodhart, 2004

17 Our proposals were turned down flat by the majority of nation states, mostly the richer ones, who were unhappy to allow any further significant transfer of fiscal competences to the EU. The resolution of financial crises can be fiscally extremely expensive, for example the recapitalization of failing banks. Charles Goodhart, 2004

18 3. Jaki był oczekiwany bieg zdarzeń, jeśli zdecydowano się na utworzenie unii monetarnej pomimo braku unii politycznej?

19 Spadek stóp procentowych/ inwestycje w kapitał trwały Utworzenie strefy euro Samoczynna koordynacja polityki gospodarczej Skokowy wzrost obrotów handlowych Realna konwergencja/ wspólna gospodarka

20 4. Jaki był rzeczywisty bieg zdarzeń?

21 One of the surprises of the functioning of the Eurozone has been the extent to which the competitive positions of the Eurozone countries have diverged. Germany which by applying tough wage moderation since 1999, dramatically improved its competitive position within the Eurozone at the expense of other countries. Paul De Grauwe, 2006

22 Cumulated ULC growth: % 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Germany Austria Finland Belgium France Holland Italy Spain Portugal Greece Ireland Monitoring Labour Cost Developments Across Euro Area Countries, ECB, Monthly Bulletin, November 2008, s. 70

23 The pro-trade effect of the euro (i.e. Rose effect) is modest somewhere between 5% and 15%. The pro-trade effect varies a great deal across nations. Spain seems to have been the biggest gainer while Greece s gain is estimated to be nil or even negative. Richard E. Baldwin, 2006

24 Ujemne realne stopy procentowe Realne stopy proc. na rynku międzybankowym, w % Irlandia Źródło: EcoWin Financial, Eurostat Portugalia Hiszpania Grecja 24

25 PORTUGALIA Niedostatek inwestycji w kapitał trwały Optymistyczne oczekiwania Wejście do strefy euro Boom budowlany Nieograniczony dostęp do rynku DEPO strefy euro Relatywnie szybki wzrost ULC Presja inflacyjna Na podstawie: O. Blanchard 2007 Deficyt w obrotach bieżących Utrata konkurencyjności Niskie tempo wzrostu Trudności w przywracaniu równowagi fiskalnej

27 The real estate bubble has overshadowed the lack of competitiveness of the Spanish economy. While the construction sector is booming (over 700,000 houses were built in Spain in 2004, more than the total in France, Germany, Belgium, Holland and Luxembourg combined), manufacturing production regressed 0,4 percent in 2005 (the automotive sector declined almost 9 percent in 2005) and exports was not experiencing almost any growth. Sebastian Rojo, 2006

28 ULC Boom Boom kredytowy kredytowy Hiszpania Hiszpania Irlandia Irlandia Boom Boom eksportowy eksportowy Niemcy Niemcy Holandia Holandia ULC

29 H. Zemanek, A. Belke, G. Schnabl, 2010

30 We cannot afford to invest any more money in cement for the next 10 years. We have to spend all our available funds on improving the competitiveness of the export sector. Fernando Ulrich, chief executive of Banco BPI Portugal: Peripheral nerves, Financial Times, 7 November 2010

31 REER based on relative ULC Germany Greece Italy Spain

32 Spain, IMF Article IV 2010

33 Dlaczego gospodarka niemiecka Dlaczego niemiecka gospodarka leci leci na jednym silniku? na jednym silniku?

34 Contribution of net exports to GDP growth 2,0% Euro area excluding Germany 1,5% Germany 1,0% 0,5% 0,0% -0,5% -1,0% Source: G. Horn, C. Logeay, K. Rietzler, 2008

35 1,5% Per capita growth in real wages 1,0% 0,5% 0,0% -0,5% -1,0% -1,5% -2,0% Euro area excluding Germany Germany Source: G. Horn, C. Logeay, K. Rietzler, 2008

36 High labor productivity and capital intensity in Ireland is due to the financial sector, which will probably shrink during the current financial crisis H. Zemanek, A. Belke, G. Schnabl, 2010

37 5. Jaką cały czas formułowano receptę?

38 In labor mobility and wage flexibility we trust

39 Dlaczego system waluty złotej funkcjonował 40 lat a system waluty dewizowo-złotej rozpadł się po kilku latach?

40 There is a limit to what citizens in Europe will accept in term of flexibility. Let us not forget that flexibility is a euphemism for hardship for those people subjected to its miraculous effects /Paul De Grauwe/

41 There is simply no evidence that introducing structural reforms in the labor markets will improve the competitiveness of the countries. Divergences between member states have been driven mainly by national animal spirits, spirits i.e. waves of optimism or pessimism. Key to control of the national divergences in macroeconomic variables lies in the control over the movements of credit at the national level. level Paul DeGrauwe, 2010

42 Joining EMU would increase the variability of the UK economy the boom-and-bust effect by about 100%. Greater UK labor market flexibility helps a bit; bit so does smaller UK responsiveness to interest rates. Patrick Minford, 2008

43 5. Co było przyczyną kryzysu w strefie euro? Nadmierne wydatki budżetowe?

46 Czy nadwyżka budżetowa jest lekarstwem na wszystkie dolegliwości gospodarki? Finanse publiczne - Hiszpania Finanse publiczne - Irlandia (dynamiki realne, 2002=100) (dynamiki realne, 2002=100) wydatki rządowe dochody podatkowe PKB potencjalny PKB wydatki rządowe dochody podatkowe PKB potencjalny PKB Dane NBP

47 Finanse publiczne w Irlandii i Hiszpanii po pęknięciu baniek spekulacyjnych Finanse publiczne w kryzysie - Hiszpania Finanse publiczne w kryzysie - Irlandia (dynamiki realne, 2007=100) 115 (dynamiki realne, 2007=100) wydatki rządowe dochody podatkowe PKB potencjalny PKB wydatki rządowe dochody podatkowe PKB potencjalny PKB Dane NBP

48 Dlaczego konstrukcja EFSF był pomyślany jako pool odrębnych umów (linii kredytowych), a sama instytucja została utworzona jako SPV w Luksemburgu a nie np. w Brukseli?

49 TRANSFER UNION

50 Dyscyplina rynkowa, czyli sojusz z Tatarami

51 6. Jakie zmiany są w Europie potrzebne: czy tylko EDP i EIP?

52 Richard Baldwin, Daniel Gros, London 2010

53 Historia bankowości europejskiej ostatnich kilku lat MBS CDO GIPS TB

54 7. Czy i kiedy Polska powinna wejść do strefy euro?

56 S. Holden, 2009

57 REER based on relative ULC Germany Greece Italy Spain Sweden United Kingdom Kurszmienny zmiennypomaga pomaga Kurs stabilizowaćreer REER stabilizować

58 RERR

59 Dążenie KE do wprowadzenia maksymalnej harmonizacji instrumentów nadzorczych w UE

62 Martin Wolf, From Italy to the US, utopia vs reality, Financial Times, 12 July 2010

Podobne dokumenty

Krótka historia strefy euro

QE ECB (1) Krótka historia strefy euro The Euro has been the outcome of Europe s 19th and 20th century history rather than optimal currency areas logic. An upbeat optimism may help overcome opposition.