Wspólna Polityka Rolna po 2020 r. Propozycje ustawodawcze

Transkrypt

1 Wspólna Polityka Rolna po 2020 r. Propozycje ustawodawcze #FutureofCAP

2 PLAN PREZENTACJI 1. Kalendarz prac nad reformą WPR 2. Wieloletnie Ramy Finansowe Kluczowe elementy reformy WPR - wyzwania i cele WPR - nowy model realizacji (wdrażania) - wyrównywanie dopłat bezpośrednich - działania klimatyczne i rolnośrodowiskowe - modernizacja i uproszczenie

3 W KIERUNKU NOWEJ WPR Luty-maj 2017 r. Lipiec 2017 r. 29 listopada 2017 r. 2 maja 2018 r. Konsultacje społeczne Konferencja publiczna WPR: Twój głos się liczy Komunikat Komisji Przyszłość żywności i rolnictwa Propozycje legislacyjne Komisji dotyczące budżetu UE na lata czerwca 2018 r. Propozycje legislacyjne Komisji dotyczące Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) po 2020 r Debata w Parlamencie Europejskim i Radzie Zatwierdzanie rozporządzeń i aktów wtórnych

4 BUDŻET NA LATA Propozycja Komisji Europejskiej dotycząca wieloletnich ram finansowych (WRF) na lata przyjęta w dniu 2/5/2018 Trudna sytuacja budżetowa: - Luka brexitu 12 mld euro - Nowe wyzwania (migracja, bezpieczeństwo, obrona, ochrona granic, innowacje...) Ogółem UE: mld euro - 1,114 % DNB UE-27 WPR: 365 mld EUR dla UE-27 - Redukcja budżetu WPR w wysokości około 5 % - % budżetu UE na WPR: : 37,6 % (UE-28) : 28,5 % (UE-27)

5 Zmiany udziału WPR w budżecie UE

6 BUDŻET WPR W PERSPEKTYWIE (w cenach bieżących) Źródło:EC-DG AGRI. Uwaga:Dane budżetowe są aktualne do roku budżetowego 2016, zaprogramowanego w latach i w oparciu o wniosek w sprawie wieloletnich ram finansowych na lata

7 WPR (w mln EUR według cen bieżących) kwoty WPR Uwagi WPR (ogółem) % budżetu UE na lata :28,5 % Filar 1 w tym: W pełni finansowane ze środków UE płatności bezpośrednie (w tym POSEI) Zmniejszenie płatności bezpośrednich nie wiecej, niż 3,9 % Dalsze wyrównywanie (konwergencja) dopłat bezpośrednich pomiędzy krajami członkowskimi środki rynkowe Środki przeznaczone na określony cel Redukcja o mniej niż 4 % w przypadku wszystkich programów rynkowych z kopertami (z wyłączeniem programów dla szkół i pszczelarstwa) Rezerwa dla rolnictwa co najmniej 400 mln EUR, coroczne przenoszenie niewykorzystanych środków na kolejny rok począwszy od niewykorzystanej rezerwy na wypadek kryzysów w 2020 r. Filar Zmniejszenie różnic w poziomie finansowania UE oraz państw członkowskich: niższe współfinansowanie UE (podobne, jak dla innych europejskich funduszy strukturalnych) Możliwości przesunięć między filarami 15 % między filarami + 15 % i 2 % z I filaru do II filaru na rzecz działań środ. i klimatycznych oraz młodych rolników

8 ROLNICTWO UE KLIMAT, CZYSTA ENERGIA ŚRODOWISKO NATURALNE 44 MLN MIEJSC PRACY W ŁAŃCUCHU DOSTAW ŻYWNOŚCI Rolnictwo w UE 48 % POWIERZCHNI UE GRUNTY ROLNE 36% LASY BIOGOSPODARKA I GOSPODARKA O OBIEGU ZAMKNIĘTYM BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCIOWE DLA 500 MLN KONSUMENTÓW JEDNOLITY RYNEK UNIJNY EKSPORT PRODUKTÓW ROLNO-SPOZYWCZYCH O WARTOSCI 138 MLD EUR WPR Jest wspólną polityką na szczeblu UE umożliwiającą dostosowanie do lokalnych warunków Zapewnia wsparcie dla gospodarstw rolnych i konkurencyjność przy jednoczesnym wspieraniu zrównoważonego rolnictwa Wspiera rozwój obszarów wiejskich w całej UE Umożliwia funkcjonowanie jednolitego rynku i mówienie jednym głosem na arenie międzynarodowej

9 Wyzwania i cele

10 WYZWANIA Wzrost liczby zdarzeń ekstremalnych związanych ze zmianami klimatycznymi Katastrofy naturalne na całym świecie liczba zdarzeń Zdarzenia meteorologiczne Zdarzenia hydrologiczne Zdarzenia klimatyczne Źródło: 2017 Münchener Rückversicherungs-Gesellschaft, Geo Riskillers Research, NatCatSERVICE (styczeń 2017 r.)

11 WYZWANIA Zmienny dochód z gospodarstwa: co roku co najmniej 20 % rolników odnotowuje stratę dochodów większą niż 30 % w porównaniu ze średnim dochodem w trzech poprzednich latach Udział gospodarstw, których dochód spadł powyżej 30 % rocznie, UE Udział gospodarstw o spadku dochodów > 30 % w podziale na sektory, UE Źródło: DG AGRI

12 WYZWANIA Konieczność ponownego przeanalizowania zarządzania WPR 1. Obecna WPR w oparciu o szczegółowe przepisy UE... Koncentracja na egzekwowaniu przepisów, kontrolach i sankcjach, w mniejszym stopniu na celach i wynikach Konieczność wypełniania kryteriów kwalifikowalności (potencjalna utrata środków finansowych, utrzymanie niskiego poziomu błędu) Skutki: szczegółowe kontrole i wymagania, bardzo szczegółowe przepisy UE 2. Bardzo zróżnicowane warunki rolnicze i społeczno-gospodarcze w całej UE Trudności w stosowaniu tych samych szczegółowych przepisów w całej UE Różne skutki tego samego rozwiązania w różnych obszarach (zarówno środowiskowe, jak i gospodarcze) Doświadczenia z ostatniej reformy: konieczna jest elastyczność 3. Rosnące obawy dotyczące skuteczności i efektywności polityki Ograniczona koordynacja wdrożenia dwóch filarów WPR Potrzeba wzmocnienia synergii między instrumentami polityki Rosnące zapotrzebowanie na bardziej ukierunkowane dzialania

13 CELE Art.39 TFUE Priorytety polityczne Komisji Cele zrównoważonego rozwoju (SDGs) Porozumienie klimatyczne z Paryża (COP21) Cele ogólne Wspieranie inteligentnego, odpornego i zdywersyfikowanego sektora rolnego zapewniającego bezpieczeństwo żywnościowe Wsparcie działań na rzecz ochrony środowiska i działań w dziedzinie klimatu Wzmocnienie struktury społeczno-gospodarczej obszarów wiejskich Gospodarcze Środowisko & Klimat Społeczne Społeczne Cele szczegółowe 1. Wsparcie dochodów i gospodarstw rolnych 2. Poprawa konkurencyjności i orientacji rynkowej 3. Poprawa pozycji rolników w łańcuchu żywnościowym 4. Przeciwdziałanie zmianom klimatycznym 5. Wspieranie zrównoważonego rozwoju 6. Ochrona różnorodności biologicznej i krajobrazu 7. Zachęty dla młodych rolników i rozwoju działalności na obszarach wiejskich 8. Promowanie zatrudnienia, włączenia społecznego i wzrostu 9. Uwzględnienie oczekiwań społecznych w zakresie żywności i zdrowia. Cele przekrojowe Stabilność Uproszczenie Modernizacja Poprawa zrównoważonego rozwoju rolnictwa, żywności i obszarów wiejskich Zapewnienie uproszczenia i skuteczności wsparcia w ramach WPR Wspieranie i dzielenie się wiedzą, innowacją, cyfryzacją w rolnictwie i obszarach wiejskich

14 Propozycje legislacyjne

15 KLUCZOWE ELEMENTY REFORMY WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ 1. Zwiększenie roli Państw Członkowskich (zasada pomocniczości) z zachowaniem wspólnotowego charakteru WPR 2. Wsparcie bardziej ukierunkowane, oparte na wynikach określonych w Planie Strategicznym WPR 3. Dalsze, stopniowe wyrównywanie płatności bezpośrednich 4. Zwiększenie ambicji w zakresie ochrony środowiska i przeciwdziałaniu zmianom klimatu 5. Modernizacja i uproszczenie polityki

16 PODZIAŁ OBOWIĄZKÓW Cele szczegółowe UE UE Wskaźniki Główne rodzaje interwencji/działań PAŃSTWA CZŁONKO WSKIE Identyfikacja potrzeb w planie WPR państwa członkowskiego Dostosowanie interwencji WPR do potrzeb Wdrożenie/postęp w kierunku realizacji celów

17 UKIERUNKOWANIE NA WYNIKI Podejście wieloletnie w odniesieniu do całej WPR WSPÓLNE CELE WSKAŹNIKI TYPY INTERWENCJI Zapewnienie prawidłowości transakcji Monitoring Roczne rozliczenie z realizacji celów Powiązanie wydatków z produktem Roczny przegląd realizacji celów Kontrola postępów w osiąganiu rezultatów Wskaźniki produktu Wydatki, które nie prowadzą do osiągnięcia planowanych produktów, nie są kwalifikowalne Wskaźniki rezultatu Działania naprawcze, jeśli brak postępu w osiągnięciu rezultatów Jeżeli podjęte działania są nieskuteczne, płatności mogą zostać zawieszone Ocena realizacji polityki Ocena śródokresowa Ocena wyników pod kątem realizacji celów Wskaźniki oddziaływania

18 CO SIĘ ZMIENI? Zasada pomocniczości Państwa członkowskie określają definicje i interwencje (w tym warunki kwalifikowalności) oraz ustalają poziomy wsparcia w zależności od potrzeb Większa elastyczność w zarządzaniu finansami Ukierunkowanie Osoby faktycznie prowadzące działalność rolniczą W ramach programów, np.: Fakultatywne zróżnicowanie podstawowego wsparcia dochodu dla różnych terytoriów Wsparcie związane z produkcją w celu poprawy jakości, konkurencyjności lub zrównoważonego rozwoju Nowy ekoprogram (eco-scheme) Obowiązkowy dla krajów Dobrowolny dla rolników Jako kwota uzupełniająca lub rekompensata za poniesione koszty/utracone dochody Silniejsza redystrybucja do mniejszych w Większe wsparcie gospodarstw stosunku do Zmniejszenie Redukcje (od 60,000 EUR) i ograniczenie (100,000 EUR) na gospodarstwo z uwzględnieniem kosztów pracy (zarówno wynagrodzenie, jak i pracę członków rodziny) Obowiązkowe redystrybucyjne wsparcie dochodu = > Zapewnienie większego wsparcia na hektar w przypadku małych i średnich gospodarstw (specjalny wskaźnik rezultatu)

19 CO BĘDZIE KONTYNUOWANE? ELEMENTY ARCHITEKTURY Podstawowe wsparcie dochodu do celów stabilności Uzupełniające redystrybucyjne wsparcie dochodu Uzupełniające wsparcie dochodu dla młodych rolników Wsparcie dochodów związane z produkcją KLUCZOWE ZASADY Płatności podlegają warunkowości Płatności niezwiązane z produkcją, wyjątek VCS Wsparcie do hektarów kwalifikowanych, na których prowadzona jest działalność rolnicza, jak i utrzymywane są użytki rolne Wsparcie dochodów związane z wielkością produkcji dla sektorów, które są w trudnej sytuacji INNE MOŻLIWOŚCI, TAKIE JAK... Możliwość stosowania systemu typu SAPS dla wszystkich Wsparcie dla drobnych producentów rolnych

20 Warunkowość Wzmocnienie w odniesieniu do środowiska i klimatu PRZEGLĄD NOWYCH PŁATNOŚCI BEZPOŚREDNICH Redukcja wszystkich płatności bezpośrednich od EUR i wprowadzenie górnego limitu na EUR środki przeznaczone na redystrybucję dochodu w celu wsparcia zrównoważonego rozwóju lub na rzecz rozwoju obszarów wiejskich Wsparcie związane z produkcją Szeroki zakres sektorów (nowe:produkty nieżywnościowe z potencjałem zastąpienia materiałów kopalnych w biogospodarce) Do 10 % (+2 % w przypadku roślin wysokobiałkowych) koperty na płatności bezpośrednie, o czym decyduje państwo członkowskie Uzupełniające wsparcie dochodu dla młodych rolników Dodatkowa płatność na hektar dla młodych rolników rozpoczynających działalność po raz pierwszy Dodatkowa kwota na hektar nie przekracza średniej krajowej Od większych do mniejszych i średnich gospodarstw Możliwość stosowania jednolitej stawki/ha Możliwość rozróżnienia obszarów, które stoją w obliczu podobnych warunków społeczno-ekonomicznych lub agronomicznych Minimalne wymagania (wielkość gospodarstwa) Redystrybucyjne wsparcie dochodu Podstawowe wsparcie dochodu Ekoprogramy (eco-schemes) W przypadku praktyk korzystnych dla środowiska i klimatu Wymogi i wysokość kwot na hektar określane przez państwa członkowskie Kwota na hektar, liczba hektarów i maksymalna liczba hektarów określane przez państwa członkowskie W przypadku uprawnień do płatności dalsza konwergencja wewnętrzna (najpóźniej w 2026 r. średnia wartość uprawnień nie mniejsza, niż 75 % maksymalna wartość uprawnień Płatność ryczałtowa dla drobnych producentów rolnych Płatność w formie ryczałtu, która zostanie określona przez państwa członkowskie Zastępuje wszystkie płatności bezpośrednie Fakultatywna dla rolników Definicje (określone przez państwa członkowskie): prawdziwi rolnicy, młodzi rolnicy, działalność rolnicza, hektar kwalifikowany, użytki rolne (grunty orne, uprawy trwałe, trwałe użytki zielone) 20

21 PROCES WYRÓWNYWANIA PŁATNOŚCI BEZPOŚREDNICH W przypadku wszystkich państw członkowskich, w których PB wynoszą poniżej 90 % średniej UE-27, różnica między ich obecnym poziomem a poziomem 90 % tej średniej zostanie zmniejszona o 50 % w ciągu 6 lat. Proponowany budżet PL : - Płatności bezpośrednie : 21.2 mld - PROW : 9.2 mld

22 ŚRODOWISKO/KLIMAT Bardziej ambitne cele w porównaniu z obecnym okresem Cele szczegółowe WPR: 3 z 9 dotyczą środowiska/klimatu Podejście całościowe w planach strategicznych WPR: zasada warunkowości + interwencje w ramach filaru I i II związane z ochroną środowiska Nowa zasada warunkowości połączy elementy wzajemnej zgodności i zazieleniania. Ścisłe powiązanie z innymi przepisami dotyczącymi środowiska i klimatu: plany WPR uwzględnią cele innych aktów prawnych Minimalne alokacje finansowe: o o Państwa członkowskie przeznaczają co najmniej 30 % budżetu EFRROW na interwencje dotyczące środowiska i klimatu (płatności z obszarów z ograniczeniami naturalnymi nie są już uwzględniane) 40 % całkowitej puli środków finansowych WPR będzie przyczyniać się do realizacji celów klimatycznych

23 ZASADA WARUNKOWOŚCI Środowisko i klimat Zdrowie publiczne, zwierząt i roślin Dobrostan zwierząt Usługi doradztwa rolniczego Warunkowość Dyrektywy ptasia i siedliskowa Ramowa Dyrektywa wodna Dyrektywa azotanowa Normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska dotyczące: zmiany klimatu wody gleby różnorodność biologiczna i elementy krajobrazu Identyfikacja i rejestracja zwierzat Rozporządzenie dotyczące wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin Dyrektywa na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów Dyrekywa dotycząca zakazu stosowania w gospodarstwach hodowlanych niektórych związków o działaniu hormonalnym Ogólne prawo żywnościowe Zgłaszanie chorób Dyrektywy w sprawie ochrony: Cieląt Świń Zwierząt utrzymywanych w celach hodowlanych Prawodawstwo UE dotyczące różnorodności biologicznej, wody, powietrza i stosowania pestycydów Odporność na środki przeciwdrobnous trojowe Zarządzanie ryzykiem Wsparcie innowacji PŁATNOŚCI BEZPOŚREDNIE Podstawowe wsparcie dochodu do celów zrównoważonego rozwoju ( stabilnosci ) Uzupełniające redystrybucyjne wsparcie dochodu Uzupełniające wsparcie dochodu dla młodych rolników Płatności środowiskowe, klimatyczne Płatności związane z produkcją ROZWÓJ OBSZARÓW WIEJSKICH Płatności środowiskowe, klimatyczne Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi i niekorzystnymi warunkami specyficznymi

24 PRZYSZŁOŚĆ OBSZARÓW WIEJSKICH NAJWAŻNIEJSZE wymiana wiedzy i informowanie niekorzystne warunki specyficzne dla obszaru ograniczenia naturalne lub inne ograniczenia dpecyficzne dla obszaru Alokacja środków w budżecie EFRROW: 30 % na interwencje związane z klimatem 5% LEADER Integracja I i II filaru WPR i określenie współdziałania z innymi funduszami UE na obszarach wiejskich w planie strategicznym WPR Rozpoczęcie działalności przez młodych rolników i zakładanie przedsiębiorst w wiejskich 8 szerokich działań UE, które zostaną zdefiniowane przez państwa członkowskie (zastąpienie około 70 działań i poddziałań) zobowiązania środowiskowe, klimatyczne i w dziedzinie zarządzania Obowiązek wprowadzenia instrumentów zarządzania ryzykiem Możliwość korzystania z instrumentów finansowych (w tym na kapitał obrotowy) również w połączeniu z dotacjami narzędzia zarządzania ryzykiem współpraca inwestycje Możliwość zwiększenia synergii z projektami LIFE i wymianą typu Erasmus dla młodych rolników Zwiększenie maksymalnej kwoty pomocy na rzecz zakładania gospodarstw przez młodych rolników (do 100,000 EUR)

25 Modernizacja i uproszczenie

26 ZMODERNIZOWANA WPR WIEDZA I INNOWACJE Strategia wymiany wiedzy, innowacji i cyfryzacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich w ramach planu strategicznego WPR System wiedzy i innowacji w dziedzinie rolnictwa (AKIS) dla wymiany praktyk organizacyjnych i wiedzy na porzeby rolnictwa 10 mld euro z programu Horyzont Europa wspierającego badania naukowe i innowacje w dziedzinie żywności, rolnictwa, rozwoju obszarów wiejskich i biogospodarki USŁUGI DORADCZE W RAMACH AKIS Usługi doradcze w ramach AKIS Zakres: wymogi i normy warunkowości i warunki dotyczące systemów wsparcia, jak również informacje na temat instrumentów finansowych i biznesplanów określonych w ramach planu strategicznego WPR CYFRYZACJA W ROLNICTWIE Strategia rozwoju technologii cyfrowych w rolnictwie i na obszarach wiejskich w ramach planu strategicznego WPR Państwa członkowskie zachęcane do wykorzystywania dużych zbiorów danych i nowych technologii w zakresie kontroli i monitorowania ( system monitorowania obszaru, wniosek elektroniczny...) Cyfryzacja na wsi, w gospodarstwach (rolnictwo precyzyjne)

27 UPROSZCZONA WPR NOWE MOŻLIWOŚCI Skoncentrowanie się na wynikach polityki Uproszczenie i zmniejszenie obciążeń administracyjnych Wymóg w planie strategicznym WPR Opracowanie planu dostosowanego do lokalnych potrzeb Plan strategiczny dla obu filarów Potencjał dla uproszczenia kryteriów kwalifikowalności BENEFICJENCI ADMINISTRACJA Brak szczegółowych przepisów UE dotyczących poszczególnych beneficjentów Wykorzystanie technologii w celu bardziej efektywnego, automatycznego wypełniania procedur administracyjnych Dostęp do usprawnionego doradztwa rolniczego i pomoc w ubieganiu się o wsparcie Mniej wytycznych dotyczących wymogów UE Usprawnienie sprawozdawczości Stabilność w jednostkach zarządzających (agencje płatnicze, jednostki certyfikujące) i systemach (IACS, LPIS)

28 DZIĘKUJEMY! Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej:

29