ŚRODOWISKOWE ASPEKTY POLITYKI ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH

Transkrypt

1 ŚRODOWISKOWE ASPEKTY POLITYKI ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH

2 II FILARY WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ WSPÓLNA POLITYKA ROLNA polityka rynkowa polityka rozwoju obszarów wiejskich (polityka strukturalna)

3 POJĘCIE OBSZARÓW WIEJSKICH OECD tereny o gęstości zaludnienia do 150 osób/km 2 Eurostat gęstość zaludnienia wynosi do 100 osób/km 2 Polska tereny położone poza granicami administracyjnymi miast

4 KLASYFIKACJA REGIONÓW 1. z przewagą obszarów wiejskich ponad 50% populacji mieszka na wsi 2. w znacznym stopniu wiejskie 15-50% populacji mieszka na wsi 3. w znacznym stopniu miejskie mniej niż 15% populacji mieszka na wsi

5 ZNACZENIE OBSZARÓW WIEJSKICH wielkość zajmowanego obszaru 93% terytorium UE 93% terytorium Polski liczebność populacji 20% ludności mieszka w regionach z przewagą obszarów wiejskich 38% - w regionach w znacznym stopniu wiejskich 39% ludności w Polsce uzależnienie mieszkańców obszarów wiejskich od sektora rolnego 14 mln gospodarstw rolnych w UE sektor rolno-spożywczy zatrudnia ok. 15 mln osób (ponad 8% całego zatrudnienia UE) sektor rolno-spożywczy wytwarza ok. 3-4% PKB

6 ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ OBSZARÓW WIEJSKICH płaszczyzny: 1. społeczna 2. ekonomiczna 3. środowiskowa

7 UWARUNKOWANIA ŚRODOWISKOWE rolnictwo środowisko naturalne

8 ŹRÓDŁA PRAWA UE

9 TRAKTAT O FUNKCJONOWANIU UNII EUROPEJSKIEJ tytuł XVIII - Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna art. 174 TfUE W celu wspierania harmonijnego rozwoju całej Unii rozwija ona i prowadzi działania służące wzmocnieniu jej spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej. W szczególności Unia zmierza do zmniejszenia dysproporcji w poziomach rozwoju różnych regionów oraz zacofania regionów najmniej uprzywilejowanych. Wśród regionów, o których mowa, szczególną uwagę poświęca się obszarom wiejskim, obszarom podlegającym przemianom przemysłowym i regionom, które cierpią na skutek poważnych i trwałych niekorzystnych warunków przyrodniczych lub demograficznych, takim jak najbardziej na północ wysunięte regiony o bardzo niskiej gęstości zaludnienia oraz regiony wyspiarskie, transgraniczne i górskie.

10 ART. 39 TFUE 2. Przy ustalaniu wspólnej polityki rolnej i specjalnych środków służących jej realizacji uwzględnia się: a) szczególny charakter gospodarki rolnej, wynikający ze struktury społecznej rolnictwa oraz z różnic strukturalnych i przyrodniczych między poszczególnymi regionami rolniczymi; b) potrzebę stopniowego wprowadzania odpowiednich środków dostosowawczych; c) fakt, że w Państwach Członkowskich rolnictwo jest sektorem ściśle powiązanym z całą gospodarką

11 PRAWO POCHODNE polityka rozwoju obszarów wiejskich a ogólna polityka spójności rozporządzenie nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006

12 rozporządzenie nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)

13 (5) Priorytety unijne w zakresie rozwoju obszarów wiejskich powinny być realizowane w ramach zrównoważonego rozwoju i wspierania przez Unię celu polegającego na ochronie i poprawie środowiska ( )

14 MISJA art. 3 EFRROW wnosi wkład do strategii "Europa 2020" poprzez promowanie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich w całej Unii w sposób uzupełniający inne instrumenty WPR, politykę spójności i wspólną politykę rybołówstwa. EFRROW wnosi wkład do rozwoju bardziej zrównoważonego terytorialnie i środowiskowo, przyjaznego dla klimatu i odpornego na jego zmianę oraz konkurencyjnego i innowacyjnego unijnego sektora rolnictwa. Wnosi również wkład do rozwoju terytoriów wiejskich.

15 ZASADY POLITYKI ROZWOJU OW zasada komplementarności wsparcie UE uzupełnia działania krajowe, regionalne i lokalne zasada spójności relacja z pozostałymi politykami UE zasada zgodności zgodność operacji z prawodawstwem zasada pomocniczości państwa członkowskie odpowiadają za realizację programów rozwoju obszarów wiejskich, zgodnie z rozwiązaniami wewnętrznymi zasada wspierania równości mężczyzn i kobiet oraz zapobiegania wszelkiej dyskryminacji zasada partnerstwa pomoc dla obszarów wiejskich jest wdrażana w drodze ścisłych konsultacji i współpracy między KE i państwem członkowskim

16 DŁUGOTERMINOWE CELE STRATEGICZNE 1. wspieranie konkurencyjności rolnictwa 2. zapewnienie zrównoważonego zarządzania zasobami naturalnymi oraz działania w dziedzinie klimatu 3. osiągnięcie zrównoważonego rozwoju terytorialnego gospodarki wiejskiej i społeczności wiejskich, w tym tworzenie i ochrona miejsc pracy

17 PRIORYTETY 1. ułatwianie transferu wiedzy i innowacji w rolnictwie i leśnictwie oraz na obszarach wiejskich 2. wspieranie rentowności i konkurencyjności wszystkich gałęzi rolnictwa oraz propagowanie nowatorskich technik rolniczych i zrównoważonej gospodarki leśnej 3. poprawa organizacji łańcucha żywnościowego, warunków życia zwierząt i zarządzania ryzykiem w rolnictwie 4. odtwarzanie, ochrona i rozwój ekosystemów związanych z rolnictwem i leśnictwem 5. wspieranie efektywnego gospodarowania zasobami oraz przechodzenia w sektorze rolnym, spożywczym i leśnym na gospodarkę niskoemisyjną i odporną na zmiany klimatu 6. wspieranie integracji społecznej, walki z ubóstwem i rozwoju gospodarczego na obszarach wiejskich

18 REALIZACJA POLITYKI ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH za pośrednictwem programów rozwoju obszarów wiejskich podstawowy dokument programowy m. in. szczegółowa analiza sytuacji społ. gosp., uzasadnienie dla wybranych priorytetów, informacje na temat działań oraz ich opis przygotowywane przez państwa członkowskie akceptacja KE zakres krajowy lub regionalny okres siedmioletni finansowanie ze środków UE (EFFROW) oraz krajowych szczególny charakter prawny programu soft law?

19 POWIĄZANIA Z DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI Z ZAKRESU OCHRONY ŚRODOWISKA Dokument końcowy Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zrównoważonego rozwoju Rio+20 Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu. Ogólnoświatowy Plan Działania na Rzecz Zachowywania i Zrównoważonego Wykorzystywania Zasobów Genowych Roślin Konwencja o różnorodności biologicznej. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Europa 2020

20 Unijna strategia ochrony różnorodności biologicznej na okres do 2020 roku. Pakiet klimatyczno-energetyczny UE. Strategia UE w zakresie przystosowania się do zmian klimatu Europejska Konwencja Krajobrazowa Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju Polska 2030 Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju Polska 2020 Strategia Zrównoważonego Rozwoju Wsi, Rolnictwa i Rybactwa na lata Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko

21 Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki. Krajowa strategia ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 Polityka Wodna Polski do roku 2030 r. Polityka Energetyczna Polski do 2030 r. Polityka Klimatyczna Polski Strategia redukcji emisji gazów cieplarnianych w Polsce do 2020 r.

22 Krajowy Plan Działań w Zakresie Odnawialnych Źródeł Energii Krajowy Program Zwiększania Lesistości Strategiczny plan adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030

23 ŹRÓDŁA PRAWA PL ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata rozporządzenia wykonawcze do ustawy

24 PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH ersion/1/file/prow _wersja_pelna.pdf

25 DZIAŁANIA PROW 1. Transfer wiedzy i działalność informacyjna 2. Usługi doradcze, usługi z zakresu zarządzania gospodarstwem i usługi z zakresu zastępstw 3. Systemy jakości produktów rolnych i środków spożywczych 4. Inwestycje w środki trwałe 5. Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych i katastrof oraz wprowadzanie odpowiednich środków zapobiegawczych 6. Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej 7. Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich

26 8. Inwestycje w rozwój obszarów leśnych i poprawę żywotności lasów 9. Tworzenie grup i organizacji producentów 10. Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne 11. Rolnictwo ekologiczne 12. Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami 13. Współpraca 14. Wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER

27 PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy

28 ZAKRES PRZEDMIOTOWY OCENY różnorodność biologiczna ludzie zwierzęta rośliny woda powietrze powierzchnia ziemi krajobraz klimat zasoby naturalne zabytki dobra materialne (?)

29 CHARAKTER (RODZAJE) ODDZIAŁYWANIA

30 oddziaływanie bezpośrednie oddziaływanie pośrednie przez czynnik pośredni oddziaływanie wtórne następstwo zmian i procesów przekształcania oddziaływanie skumulowane

31 oddziaływanie krótkotrwałe okres bezpośredniej realizacji oddziaływanie średnioterminowe kilkuletnie oddziaływanie długotrwałe kilkunastoletnie i dłuższe

32 WSKAŹNIKI MONITOROWANIA

33 WSKAŹNIKI KONTEKSTOWE ogólne trendy, które mogą mieć wpływ na: realizację polityki rolnej rozwój społeczno-gospodarczy środowisko

34 WSKAŹNIKI PRODUKTU zakres udzielanego wsparcia bezpośredni efektem realizacji operacji w ramach działania

35 WSKAŹNIKI CELU określone dla poszczególnych celów szczegółowych w odniesieniu do sześciu priorytetów rozwoju obszarów wiejskich na podstawie planowanych wskaźników produktów dla poszczególnych działań

36 WSKAŹNIKI REZULTATU określone dla wybranych celów szczegółowych bezpośrednie efekty realizacji działań, które nastąpiły po zakończeniu realizacji danych operacji

37 WSKAŹNIKI ODDZIAŁYWANIA efekty w dalszej perspektywie

38 PROBLEMY I CELE PROW OCHRONA ŚRODOWISKA

39 1. ochrona gleb 2. zachowanie różnorodności biologicznej i zapobieganie jej spadkowi 3. ochrona zasobów i czystości wód oraz poprawa bilansu wodnego 4. zachowanie zasobów genetycznych 5. zapobieganie zanieczyszczeniu powietrza i redukcja emisji gazów cieplarnianych 6. łagodzenie i adaptacja do zmian klimatu 7. ochrona i zachowanie cech krajobrazu 8. wzrost lesistości kraju 9. ochrona cennych ekosystemów i siedlisk

40 Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata , Puławy 2014 Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa ersion/1/file/zalacznik1f_prow1420.pdf

41 Podsumowanie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko projektu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata ersion/1/file/zalacznik1c_prow1420.pdf

42 Zestawienie uwag i opinii zgłoszonych do prognozy oddziaływania na środowisko projektu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata ersion/1/file/zalacznik1d_prow1420.pdf