VAT w obrocie międzynarodowym

Transkrypt

1 VAT w obrocie międzynarodowym

2 Agenda Wprowadzenie towary i usługi Wprowadzenie objaśnienia ustawowe Wprowadzenie do poszczególnych typów transakcji Omówienie poszczególnych typów transakcji Sankcje VAT VAT a cło i akcyza VAT w systemie prawa UE

3 1. Wprowadzenie towary i usługi

4 VAT towary i usługi w obrocie międzynarodowym Towary: Usługi: Import towarów Eksport towarów Import usług Eksport usług Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów ( WNT ) Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów ( WDT ) 4

5 Podstawowe elementy VAT 5

6 2. Wprowadzenie objaśnienia ustawowe

7 Podatek od towarów i usług podstawowe pojęcia (art. 2 ustawy o VAT) Terytorium kraju Państwo członkowskie Terytorium państwa członkowskiego Terytorium Unii Europejskiej Przykładowe włączenia/wyłączenia z definicji Terytorium Unii Europejskiej: Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art.2 pkt 1) Państwo członkowskie Unii Europejskiej (art. 2 pkt 2) Terytorium państwa wchodzące w skład terytorium Unii Europejskiej (art. 2 pkt 4) Terytoria państw członkowskich Unii Europejskiej (art. 2 pkt 3) Księstwo Monako traktuje się jako terytorium Republiki Francuskiej Gibraltar traktuje się jako wyłączony z terytorium Unii Europejskiej (art. 2 pkt 3 ppkt. a i c) 7

8 Podatek od towarów i usług podstawowe pojęcia c.d. Terytorium państwa trzeciego Terytorium państwa niewchodzącego w skład terytorium Unii Europejskiej (art. 2 pkt 5) Towar Rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6) Podatek od wartości dodanej Import usług Podatek od wartości dodanej nakładany na terytorium państwa członkowskiego, z wyjątkiem podatku od towarów i usług nakładanego tą ustawą (art. 2 pkt 11) Świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca (art. 2 pkt 9) 8

9 Podatek od towarów i usług podstawowe pojęcia c.d. Import towarów (art. 2 pkt 7) Przywóz towarów na terytorium Unii Europejskiej Eksport Towarów (art. 2 pkt 8) Dostawa towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez: Dostawcę lub na jego rzecz (tzw. eksport bezpośredni), lub nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz (tzw. eksport pośredni) 9

10 Czynności opodatkowane VAT art. 5 ust. 1 ustawy 1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju; 2. eksport towarów; 3. import towarów na terytorium kraju; 4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju ( WNT ); 5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów ( WDT ). 10

11 Zwolnienie z akcyzy Dostawa towarów vs. świadczenie usług Dostawa towarów (art. 7) Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami JAK właściciel, w tym również m. in.: Przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie Oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste ( ) Przez dostawę towarów rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności: przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, wszelkie inne darowizny Świadczenie usług (art. 8) Przez świadczenie usług rozumie się KAŻDE ŚWIADCZENIE na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, KTÓRE NIE STANOWI DOSTAWY TOWARÓW. 11

12 Podatnik VAT Kto jest podatnikiem? Osoby prawne Jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej Osoby fizyczne Wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Co obejmuje działalność gospodarcza? Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Czego nie obejmuje działalność gospodarcza? Np. pracy najemnej. 12

13 Przedstawiciel podatkowy Kto podlega obowiązkowi ustanowienia przedstawiciela podatkowego? Obowiązkowi ustanowienia przedstawiciela podatkowego podlega: Podatnik, nieposiadający siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium państwa członkowskiego, podlegający obowiązkowi zarejestrowania się jako podatnik VAT czynny (art. 18a ust.1) ( ) Kto może być przedstawicielem podatkowym? Przedstawicielem podatkowym może być osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, jeżeli łącznie spełnia m.in. następujące warunki: posiada siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju; jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny; jest uprawniona do zawodowego wykonywania doradztwa podatkowego zgodnie z przepisami o doradztwie podatkowym lub do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych zgodnie z przepisami o rachunkowości. (art. 18b ust. 1 pkt 1-5) ( ) 13

14 Przedstawiciel podatkowy Jaki jest zakres działań przedstawiciela podatkowego? (art. 18c ust. 1) Przedstawiciel podatkowy wykonuje w imieniu i na rzecz podatnika, dla którego został ustanowiony: Obowiązki tego podatnika w zakresie rozliczania podatku, w tym w zakresie sporządzania deklaracji podatkowych, informacji podsumowujących, informacji podsumowujących w obrocie krajowym, a także w zakresie prowadzenia i przechowywania dokumentacji, w tym ewidencji, na potrzeby podatku. Inne czynności wynikające z przepisów o podatku od towarów i usług, jeżeli został do tego upoważniony w umowie. Jaki jest zakres odpowiedzialności przedstawiciela podatkowego i podatnika? (art. 18c ust. 2 i art. 18d ust. 2) Przedstawiciel podatkowy odpowiada solidarnie z podatnikiem za zobowiązanie podatkowe, które przedstawiciel podatkowy rozlicza w imieniu i na rzecz tego podatnika. Podatnik, odpowiada solidarnie z przedstawicielem podatkowym za zobowiązanie podatkowe, które przedstawiciel podatkowy rozlicza w imieniu własnym na rzecz tego podatnika. 14

15 3. Wprowadzenie do poszczególnych typów transakcji

16 Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów ( WNT ) w praktyce Istota Towary transportowane z terytorium państwa UE na terytorium innego państwa UE; Nabywca musi być (co do zasady) podatnikiem VAT; Nabywane towary muszą służyć działalności gospodarczej podatnika; Dokonujący dostawy musi również być podatnikiem VAT. 16

17 WNT w praktyce Istota WNT tzw. transakcyjne (art. 9) Przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz. ( art.9 ust.1) Powyższy przepis ma zastosowanie gdy: 1. nabywcą towarów jest: a) Podatnik podatku VAT, lub podatnik podatku od wartości dodanej, a nabywane towary mają służyć działalności gospodarczej podatnika, b) osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w lit. a - z zastrzeżeniem wyłączeń art. 10; 2. dokonujący dostawy towarów jest podatnikiem (art. 9 ust. 2 pkt 2) WNT tzw. nietransakcyjne (art. 11) wewnątrzwspólnotowe przesunięcie własnych towarów Przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4, rozumie się również przemieszczenie towarów przez podatnika podatku od wartości dodanej lub na jego rzecz, należących do tego podatnika, z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju na terytorium kraju, jeżeli towary te zostały przez tego podatnika na terytorium tego innego państwa członkowskiego w ramach prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa wytworzone, wydobyte, nabyte, w tym również w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, albo zaimportowane, i towary te mają służyć działalności gospodarczej podatnika. (art. 11 ust. 1) 17

18 WNT w praktyce Istota VAT jest podatkiem obciążającym konsumpcję, tak więc powinien być płacony w kraju konsumpcji. Od strony praktycznej, płaci go podmiot dokonujący nabycia (przemieszczenia) towarów do kraju domniemanej konsumpcji. WNT podlega opodatkowaniu niezależnie od spełnienia wymogów formalnych. 18

19 Wyłączenia z WNT Nie każde przemieszczenie towarów do Polski stanowi WNT! WNT nie występuje m.in. w przypadkach, gdy dotyczy towarów: Nabywanych przez rolników ryczałtowych dla prowadzonej przez nich działalności rolniczej. (art. 10 ust. 1 pkt 2 ppkt a ustawy o VAT); Podatników, którzy wykonują jedynie czynności inne niż opodatkowane podatkiem i którym nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług (art. 10 ust. 1 pkt 2 ppkt b ustawy o VAT); Podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku; (art. 10 ust. 1 pkt 2 ppkt c ustawy o VAT); Osoby prawne, które nie są podatnikami: - jeżeli całkowita wartość WNT nie przekroczyła w trakcie roku podatkowego kwoty zł. ( ) (art. 10 ust. 1 pkt 2 ppkt. d ustawy o VAT). 19

20 Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów ( WDT ) w praktyce Istota Wywóz towarów z terytorium państwa na terytorium innego państwa UE; Nabywca musi być: Podatnikiem od wartości dodanej zarejestrowanym na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium innego kraju członkowskiego (tzw. VAT UE) lub; Osobą prawną zarejestrowaną na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych (VAT UE) na terytorium innego kraju członkowskiego; Podatnik dokonujący dostawy powinien posiadać status polskiego podatnika VAT UE. 20

21 WDT w praktyce Istota WDT tzw. transakcyjne (art. 13 ust. 1-2) Przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu czynności określonych w art. 7 na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju Powyższy przepis stosuje się w przypadku gdy, nabywca towarów jest m.in.: podatnikiem podatku od wartości dodanej zidentyfikowanym na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju; osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, która jest zidentyfikowana na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju; ( ) WDT tzw. nietransakcyjne (art. 13 ust. 3) Za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów uznaje się również przemieszczenie przez podatnika, lub na jego rzecz towarów należących do jego przedsiębiorstwa z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, które zostały przez tego podatnika na terytorium kraju w ramach prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa wytworzone, wydobyte, nabyte, w tym również w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, albo sprowadzone na terytorium kraju w ramach importu towarów, jeżeli mają służyć działalności gospodarczej podatnika. 21

22 WDT w praktyce Istota VAT jest podatkiem obciążającym konsumpcję, tak więc powinien być płacony w kraju konsumpcji. Od strony praktycznej, polski sprzedawca wykazuje sprzedaż ze stawką 0%, która uprawnia go do odliczenia VAT zapłaconego przy nabyciu/wytworzeniu wywiezionych z Polski towarów. Stawka VAT 0% możliwa do zastosowania jedynie w oparciu o dowody wywozu towarów z Polski do innego kraju UE (np. dokument CMR). 22

23 Wspólne wyłączenia dla WNT i WDT (art. 12 ust. 1 i art. 13 ust.4) Przemieszczania towarów nie uznaje się za WNT lub WDT m.in., gdy: Towary są instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego; Przemieszczenie towarów następuje w ramach sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju; Towary mają być czasowo używane na terytorium kraju w celu świadczenia usług przez tego podatnika posiadającego siedzibę działalności gospodarczej na terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu; Wyłą czenia Towary mają być czasowo używane przez tego podatnika na terytorium kraju, nie dłużej jednak niż przez 24 miesiące, pod warunkiem że import takich towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium kraju z uwagi na ich przywóz czasowy byłby zwolniony od cła; Przemieszczeniu podlega gaz w systemie gazowym, energia elektryczna w systemie elektroenergetycznym, energia cieplna lub chłodnicza przez sieci dystrybucji energii cieplnej lub chłodniczej. 23

24 Eksport towarów w praktyce Istota 24

25 Eksport towarów w praktyce Istota Eksport Towarów (art. 2 pkt 8) Dostawa towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez: Dostawcę lub na jego rzecz (tzw. eksport bezpośredni), lub nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz (tzw. eksport pośredni) 25

26 Eksport towarów w praktyce Istota Przez eksport towarów - rozumie się dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez: a) dostawcę lub na jego rzecz (tzw. eksport bezpośredni), lub b) nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz (tzw. eksport pośredni) - jeżeli wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej jest potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach celnych. Wyjątek: Towary wywożone przez samego nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych oraz turystycznych statków powietrznych lub innych środków transportu służących do celów prywatnych. 26

27 Eksport towarów w praktyce Istota VAT jest podatkiem obciążającym konsumpcję, tak więc powinien być płacony w kraju konsumpcji. Od strony praktycznej, polski sprzedawca wykazuje sprzedaż ze stawką 0%, która uprawnia go do odliczenia VAT zapłaconego przy nabyciu/wytworzeniu wywiezionych z Polski towarów. Stawka VAT 0% możliwa do zastosowania jedynie w oparciu o dowody wywozu towarów z Polski poza terytorium UE. 27

28 Eksport towarów w praktyce Podobnie jak w przypadku WDT, stosowanie stawki VAT 0% uzależnione jest od spełnienia wymogów formalnych (posiadania dowodów wywozu towarów z UE) Dowodem wywozu towarów poza UE jest elektroniczny komunikat IE-599 (wygenerowany w systemie ECS) Wiążąca postać komunikatu IE-599 występuje jedynie w formacie.xml 28

29 Import towarów w praktyce Istota 29

30 Import towarów w praktyce Istota Import towarów (art. 2 pkt 7) Przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium Unii Europejskiej 30

31 Import towarów w praktyce Import towarów podlegający opodatkowaniu VAT w Polsce oznacza przywóz towarów spoza terytorium Unii Europejskiej do Polski. Import podlega opodatkowaniu niezależnie od spełnienia wymogów formalnych. Podatnik jest zobowiązany do zapłaty VAT także w sytuacji, gdy zgodnie z przepisami celnymi importowane towary są zwolnione z cła lub cło podlega zawieszeniu w całości lub części oraz gdy zastosowanie znalazła preferencyjna, obniżona lub zerowa stawka cła. Ponadto, zobowiązanym do zapłaty VAT jest podatnik uprawniony do stosowania procedur uszlachetniania, odprawy czasowej, lub przetwarzania pod kontrolą celną, jak również osoby, na które prawa i zobowiązania związane z tymi procedurami zostały przeniesione na podstawie odrębnych regulacji. 31

32 Import usług Istota Nabycie od zagranicznego podmiotu (UE bądź nie-ue) usługi, którą przepisy VAT uznają za opodatkowaną na terytorium Polski zasada ogólna w obrocie B2B (profesjonalnym): opodatkowanie usługi w miejscu siedziby / stałego miejsca prowadzenia działalności usługobiorcy (liczne wyjątki). opodatkowanie usługi w kraju świadczenia przy użyciu mechanizmu odwróconego obciążenia (ang. reverse-charge mechanism). Usługodawca Usługobiorca Usługodawca 32

33 Eksport usług Istota Świadczenie na rzecz zagranicznego podmiotu (UE bądź nie- UE) usługi, którą przepisy VAT uznają za opodatkowaną poza terytorium Polski zasada ogólna w obrocie B2B (profesjonalnym): opodatkowanie usługi w miejscu siedziby / stałego miejsca prowadzenia działalności usługobiorcy (liczne wyjątki). opodatkowanie usługi w kraju świadczenia przy użyciu mechanizmu odwrotnego obciążenia (ang. reverse-charge mechanism). Usługodawca Usługobiorca Usługobiorca 33

34 4. Omówienie poszczególnych typów transakcji

35 Transakcje towarowe

36 Transakcje towarowe WNT i WDT: Wewnątrzwspólnotowe nabycie i dostawa towarów

37 Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów ( WNT ) Towary transportowane z terytorium państwa UE na terytorium innego państwa UE; Nabywca musi być (co do zasady) podatnikiem VAT; Nabywane towary muszą służyć działalności gospodarczej podatnika; Dokonujący dostawy musi również być podatnikiem VAT. 37

38 WNT transakcyjne i nietransakcyjne B GmbH Polski magazyn B GmbH A Sp. z o.o. (kontrahent) 38

39 WNT transakcyjne WDT w DE WNT w PL B GmbH A Sp. z o.o. Transport 39

40 WNT nietransakcyjne B GmbH WDT w DE jako podatnik DE WNT w PL jako podatnik PL B GmbH Transport Obowiązek B do rejestracji dla celów VAT w PL 40

41 Wyłączenia z WNT Nie każde przemieszczenie towarów do Polski stanowi WNT wyłączenia art. 12 ustawy o VAT WNT podlega opodatkowaniu niezależnie od spełnienia wymogów formalnych. 41

42 Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów ( WDT ) B GmbH A Sp. z o.o. 42

43 WDT Dostawa z Polski do innego kraju UE A Sp. z o.o. Dostawa B GmbH Transport 43

44 WDT Istota i wymogi Wewnątrzunijny eksport. VAT obciąża konsumpcję, stąd w kraju wywozu stosuje się bądź stawkę 0% (rozwiązanie obowiązujące w PL), bądź zwolnienie z prawem do odliczenia VAT Przeniesienie na zagranicznego podatnika VAT UE prawa do rozporządzania towarem jak właściciel Towarzyszący ww. przeniesieniu wywóz towarów z Polski do innego kraju UE Warunki zastosowania stawki VAT 0% Właściwe udokumentowanie przemieszczania towarów z Polski do innego kraju UE 44

45 WDT Wymogi Nie ma znaczenia, czy wywozu z Polski do innego kraju UE dokona sam sprzedawca, czy też jego kontrahent. Istotne jest, by w ramach transakcji któraś ze stron (A albo B) wywiozła towar z Polski. 45

46 WDT Wymogi PODMIOTOWE DOKUMENTACJA 46

47 WDT Wymogi 01 PODMIOTOWE 1) Nabywca musi posiadać właściwy i ważny numer VAT UE, nadany przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy, zawierający dwuliterowy prefiks. 2) Dostawca, w momencie składania deklaracji podatkowej wykazującej WDT, powinien być zarejestrowany do polskiego VAT UE. 47

48 WDT Wymogi Jak sprawdzić, czy dany podmiot jest zarejestrowany do VAT UE? Wyszukiwarka VIES (VAT Information Exchange System) Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z r. (sygn. IPPP3/ /12-2/KT) Informacja z systemu VIES potwierdzająca aktywność numeru VAT-UE unijnego kontrahenta może być wystarczającym dowodem uznania go za podatnika zidentyfikowanego na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych, pod warunkiem niewystąpienia okoliczności wskazujących na odmienny stan faktyczny. 48

49 WDT VIES w praktyce Obowiązkowe Fakultatywne 49

50 WDT VIES w praktyce 50

51 WDT VIES w praktyce Nie w każdym kraju system VIES ukazuje dane zarejestrowanego podmiotu. Wpisane dane dotyczą jednej z niemieckich spółek sieci 51

52 WDT VIES w praktyce Podany w VIES niemiecki numer VAT figuruje w systemie jako nieaktywny 52

53 WDT VIES w praktyce Nieaktywność numeru w bazie VIES to ważna wskazówka, ale nie zawsze musi oznaczać, że dany podmiot jest niezarejestrowany do VAT UE. Możliwe wyjątki: 1. Dany podatnik złożył już dokumenty rejestracyjne, ale organ podatkowy nie dokonał jeszcze wpisu; 2. Administracja podatkowa danego państwa dokona rejestracji podatnika ze skutkiem wstecznym (spotykane w niektórych krajach poza Polską). W niektórych państwach dokonuje się jednak również wyrejestrowania ze skutkiem wstecznym. Co wtedy? 53

54 WDT VIES w praktyce Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z r. (sygn. ITPP3/ /14/AT) [Wnioskodawca] miał prawo do zastosowania stawki VAT w wysokości 0% pod warunkiem, że jego kontrahent w momencie przedmiotowej transakcji faktycznie działał w charakterze zarejestrowanego podatnika, względnie znajdował się w toku procedury rejestracyjnej (nawet jeżeli Wnioskodawca nie posiadał wtedy prawidłowo podanego przez niego numeru identyfikacyjnego istotny jest bowiem faktyczny status tego podmiotu). Na Wnioskodawcy ciąży dowiedzenie wszelkimi prawnie dopuszczalnymi środkami, że dołożył należytej staranności i zweryfikował status kontrahenta według obiektywnych przesłanek. Co ma większe znaczenie: A) Faktyczny status kontrahenta? B) Dołożenie staranności w weryfikacji jego statusu? 54

55 WDT VIES w praktyce Wyrok TSUE z r. (C-273/11) Mecsek-Gabona Kft Ewentualna nieprawidłowość takiego rejestru nie powinna prowadzić do pozbawienia podmiotu gospodarczego, który oparł się na danych ujętych w tymże rejestrze, prawa do odliczenia, z którego podmiot ów miałby możność skorzystać [ ] Byłoby sprzeczne z zasadą proporcjonalności, by sprzedawca był zobowiązany do uiszczenia podatku VAT tylko dlatego, że wykreślono z mocą wsteczną numer identyfikacyjny kupującego. Wyrok NSA z r. (sygn. akt I FSK 1515/07) Sposób działania Spółki przy realizacji wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów, a także jej zachowanie w sytuacji, gdy ujawniono, że posługiwała się dokumentami zawierającymi nieprawdziwe dane dotyczące jej brytyjskich kontrahentów dowodzi, że co najmniej godziła się na udział w oszustwie podatkowym, a nie że stanowiła nieświadoma ofiarę takiego oszustwa. 55

56 WDT VIES w praktyce Dla celów dowodowych, lepiej podać swój NIP 56

57 WDT VIES w praktyce Wydrukować jako dowód Ukaże się identyfikator zapytania (możliwość późniejszej weryfikacji) 57

58 WDT VIES w praktyce Oprócz VIES, zapytanie dotyczące statusu kontrahenta złożyć można również w Biurze Wymiany Informacji Podatkowych w Koninie Telefonicznie: z tel. stac.: z tel. kom.: (22) Pocztą elektroniczną na adres: numery.vat@mofnet.gov.pl Krótki czas oczekiwania (ok. 1 dzień) Otrzymujemy e-pismo urzędowe Faxem: (63) Pocztą tradycyjną na adres: Biuro Wymiany Informacji Podatkowych w Koninie ul. Poznańska Konin 58

59 WDT VIES w praktyce A jak zarejestrować się jako polski podatnik VAT UE? 59

60 WDT VIES w praktyce 60

61 WDT VIES w praktyce 61

62 Rejestracja podatników Dotychczas nie było szczegółowych regulacji, na podstawie których organ podatkowy odmawiał rejestracji podmiotu jako podatnika VAT. Ustawa o VAT wprowadza ściśle określone przesłanki (art. 96 ust. 4a), na podstawie których organ podatkowy podejmuje decyzję o odmowie rejestracji podatnika VAT: Dane podane w zgłoszeniu rejestracyjnym są niezgodne z prawdą lub Podmiot nie istnieje lub Mimo podjętych prób nie ma możliwości skontaktowania się z tym podmiotem lub pełnomocnikiem lub Podmiot albo jego pełnomocnik nie stawia się na wezwanie organu podatkowego 62

63 Wykreślenie podatników z rejestru podatników zmiana podstawy stwierdzenia okoliczności wykreślenia Naczelnik urzędu skarbowego wykreśla z urzędu podatnika z rejestru jako podatnika VAT bez konieczności zawiadamiania o tym podatnika (art. 96 ust. 9), jeżeli Podatnik nie istnieje Mimo udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z podatnikiem albo jego pełnomocnikiem Dane podane w zgłoszeniu rejestracyjnym są niezgodne z prawdą Podatnik albo jego pełnomocnik nie stawia się na wezwania organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej W obecnym stanie prawnym brak konieczności stwierdzenia powyższych przesłanek w ramach czynności sprawdzających na wykreślenie podatnika VAT z rejestru podatnika wpływa stwierdzenie tych okoliczności na każdej podstawie. 63

64 Wykreślenie podatników z rejestru podatników zmiana podstawy stwierdzenia okoliczności wykreślenia Ponadto, wykreśleniu z rejestru jako podatnik VAT także podatnik, który: Zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej na okres co najmniej 6 kolejnych miesięcy; Nie składa deklaracji podatkowych za 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały będąc do tego zobowiązanym; Składał przez 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały deklaracje, w których nie wykazał sprzedaży lub nabycia towarów lub usług z kwotami podatku do odliczenia; Wystawiał faktury / faktury korygujące, dokumentujące czynności, które nie zostały dokonane; Prowadząc działalność gospodarczą wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że dostawcy lub nabywcy biorący udział pośrednio lub bezpośrednio w dostawie tego samego towaru lub usługi uczestniczą w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej.(art. 96 ust. 9a) 64

65 WDT Wymogi DOKUMENTACJA PODMIOTOWE 1) Nabywca musi posiadać właściwy i ważny numer VAT UE, nadany przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy, zawierający dwuliterowy prefiks. 2) Przed złożeniem deklaracji podatkowej, podatnik posiada dowody, że towary będące przedmiotem WDT zostały dostarczone do nabywcy; 3) Dostawca, w momencie składania deklaracji podatkowej wykazującej WDT, powinien być zarejestrowany do polskiego VAT UE. 65

66 WDT regulacje szczególne zastosowanie stawki 0% dokumentacja Dowody na dostarczenie towarów do nabywcy (wywóz poza Polskę do innego kraju UE): W sytuacji gdy to przewoźnik (spedytor) odpowiada za przewóz towarów, sprzedawca musi posiadać następujące dokumenty w celu zastosowania stawki VAT 0%: dokumenty transportowe otrzymane od przewoźnika (spedytora) odpowiedzialnego za przemieszczenie towarów, z których jednoznacznie wynika, że towary zostały dostarczone do miejsca ich przeznaczenia na terytorium kraju UE innego niż terytorium Polski. specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku. 66

67 WDT regulacje szczególne zastosowanie stawki 0% dokumentacja Dowody na dostarczenie towarów do nabywcy (wywóz poza Polskę do innego kraju UE): W sytuacji gdy towary są przemieszczane własnym środkiem transportu (przez sprzedawcę lub nabywcę) w celu zastosowania stawki 0%, sprzedawca musi posiadać: specyfikację poszczególnych sztuk ładunku, Dokument zawierający następujące informacje: imię i nazwisko lub nazwę oraz adres siedziby działalności gospodarczej lub miejsca zamieszkania podatnika dokonującego WDT oraz nabywcy tych towarów; adres, pod który są przewożone towary, w przypadku gdy jest inny niż adres siedziby działalności gospodarczej lub miejsca zamieszkania nabywcy; określenie towarów i ich ilości; potwierdzenie przyjęcia towarów przez nabywcę do miejsca przeznaczenia znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium Polski; rodzaj oraz numer rejestracyjny środka transportu, którym są wywożone towary, lub numer lotu - w przypadku gdy towary przewożone są środkami transportu lotniczego. 67

68 WDT regulacje szczególne zastosowanie stawki 0% dodatkowa dokumentacja Dodatkowa dokumentacja: W przypadku gdy wspomniane dokumenty, nie potwierdzają jednoznacznie dostarczenia towarów do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium Polski, zastosowanie mogą znaleźć również inne dokumenty wskazujące, że nastąpiło WDT, w szczególności: korespondencja handlowa z nabywcą, w tym jego zamówienie; dokumenty dotyczące ubezpieczenia lub kosztów frachtu; dokument potwierdzający zapłatę za towar, z wyjątkiem przypadków, gdy dostawa ma charakter nieodpłatny lub zobowiązanie jest realizowane w innej formie, w takim przypadku inny dokument stwierdzający wygaśnięcie zobowiązania; dowód potwierdzający przyjęcie przez nabywcę towaru na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju. 68

69 Transakcje towarowe Dostawy (transakcje) łańcuchowe

70 Dostawa wewnątrzwspólnotowa zwykła (2 podmioty) B GmbH A Sp. z o.o. 70

71 Transakcje łańcuchowe Dostawa z Polski do innego kraju UE A Sp. z o.o. Dostawa B s.r.o. Dostawa C GmbH Transport 71

72 Transakcje łańcuchowe Skąd potoczna nazwa? A Sp. z o.o. Dostawa B s.r.o. Dostawa C GmbH Transport 72

73 Transakcje łańcuchowe Łańcuch transakcji może być dowolnie długi (min. 3 strony) i obejmować także podmioty spoza UE A Sp. z o.o. B s.r.o. C GmbH D OOO E AS Transport 73

74 Transakcje łańcuchowe Zarys zasad opodatkowania Art. 7 ust. 8 ustawy o VAT: W przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów biorących udział w tych czynnościach. Wniosek: mimo że następuje tylko jeden transport, mamy do czynienia z wieloma dostawami (i dla każdej musimy ustalić zasady opodatkowania). 74

75 Miejsce dostawy znaczenie a Miejsce dostawy = kraj opodatkowania Jeśli poza terytorium PL, to transakcja poza zakresem polskiego VAT Miejsce dostawy = kraj opodatkowania Jeśli na terytorium PL, to transakcja opodatkowana polskim VAT 75

76 Transakcje łańcuchowe Zarys zasad opodatkowania O jakie zasady opodatkowania chodzi? Art. 22 ust. 1 ustawy o VAT: Miejscem [czytaj: krajem] dostawy towarów jest w przypadku: 1. towarów wysyłanych lub transportowanych [ ] miejsce w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy. 2. [ ] 3. Towarów niewysyłanych ani nietransportowanych miejsce, w którym towary znajdują się w momencie dostawy. 76

77 Transakcje łańcuchowe Zarys zasad opodatkowania Art. 22 ust. 2-3 ustawy o VAT: 2. W przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, przy czym towar ten jest wysyłany lub transportowany, to wysyłka lub transport tego towaru są przyporządkowane tylko jednej dostawie; [ ] 3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, dostawę towarów, która: 1) poprzedza wysyłkę lub transport towarów, uznaje się za dokonaną w miejscu [czytaj: kraju] rozpoczęcia wysyłki lub transportu towarów; 2) następuje po wysyłce lub transporcie towarów, uznaje się za dokonaną w miejscu [czytaj: kraju] zakończenia wysyłki lub transportu towarów 77

78 Transakcje łańcuchowe Zarys zasad opodatkowania Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z r. (sygn. IPPP3/ /16-2/KT): W przypadku transakcji łańcuchowych, kiedy ten sam towar jest przedmiotem kolejnych dostaw, lecz faktycznie jest przemieszczany od pierwszego dostawcy do finalnego nabywcy, wówczas przyjmuje się, że ma miejsce tylko jedna wysyłka (transport). Z uwagi na to, że dokonywane jest tylko jedno przemieszczenie towarów, to tylko jedna dostawa może być uznana za dostawę ruchomą towarów, pozostałe zaś są dostawami nieruchomymi. 78

79 Transakcje łańcuchowe Zarys zasad opodatkowania Wniosek: musimy ustalić, do której z (wielu) dostaw należy przypisać wysyłkę lub transport towarów, tj. która dostawa stanowi dostawę ruchomą. Jak ustalić dostawę ruchomą? 79

80 Transakcje łańcuchowe Zarys zasad opodatkowania Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ( TSUE ) z r. (C-245/04) EMAG Handel Eder OHG [ ] nawet jeśli dwie następujące po sobie dostawy skutkują tylko jedynym przemieszczeniem towarów, to należy uznać, że nastąpiły one jedna po drugiej. W rzeczywistości pośredni nabywca może przenieść na drugiego nabywcę prawo do rozporządzania towarem jak właściciel dopiero wtedy, gdy otrzymał je wcześniej od pierwszego sprzedawcy, a zatem druga dostawa może mieć miejsce dopiero wtedy, gdy zrealizowana zostanie pierwsza dostawa (teza 38). 80

81 Transakcje łańcuchowe Zarys zasad opodatkowania Z opinii Rzecznika Generalnego J. Kokott do sprawy C-245/04 (opinia z r.) Element konstytutywny wewnątrzwspólnotowego nabycia stanowi, obok nabycia uprawnień właścicielskich, przekroczenie przez towar granicy. Wydaje się zatem zasadne przypisanie szczególnego znaczenia transportowi, względnie zleceniu jego realizacji. Podmiot zlecający transport decyduje zasadniczo o tym, kiedy towar znajduje się w określonym miejscu. Jeżeli angażuje do celów transportu osoby trzecie, faktyczne władanie towarem należy ostatecznie przypisać zleceniodawcy. Decydowanie o miejscu pobytu towaru stanowi wyraz uprawnień właścicielskich konstytutywnych dla wewnątrzwspólnotowego nabycia (teza 59). 81

82 Transakcje łańcuchowe Zarys zasad opodatkowania Wyrok TSUE z r. (C-430/09) Euro Tyre Holding BV [ ] jeżeli towar jest przedmiotem dwóch następujących po sobie dostaw między różnymi podatnikami [ ], ale jednocześnie jest przedmiotem tylko jednego transportu wewnątrzwspólnotowego, ustalenie czynności, której należy przypisać ten transport, tj. pierwszej lub drugiej dostawy [ ] następuje w świetle całościowej oceny wszystkich okoliczności sprawy w celu ustalenia, która z tych dwóch dostaw spełnia wszystkie przesłanki związane z dostawą wewnątrzwspólnotową. 82

83 Transakcje łańcuchowe Zarys zasad opodatkowania Dzięki orzecznictwu TSUE zgodnie przyjęto, że decydujące znaczenie ma to, kto odpowiada za organizację transportu. Co rozumieć przez organizację transportu? Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z r. (sygn. IBPP4/ /15/PK): Pojęcie organizacji transportu przyjęte w praktyce stosowania ww. przepisów [art. 22 ust. 2 ustawy o VAT] przez organy podatkowe oraz sądy administracyjne nie zostało zdefiniowane w przepisach ustawy. Zgodnie z potocznym rozumieniem, przez organizację należ rozumieć sposób zorganizowania czegoś lub organizowanie czegoś. Zatem przez organizację transportu towarów należy rozumieć planowanie, jak i koordynowanie poszczególnych etapów wywozu towarów. 83

84 Transakcje łańcuchowe Zarys zasad opodatkowania Czyli jakie czynniki mają w praktyce decydujące znaczenie? Ponoszenie kosztów transportu? Ponoszenie ryzyka transportu? Danie zlecenia przewoźnikowi? Przykład: C zamawia transport dla B, na koszt i ryzyko B 84

85 Transakcje łańcuchowe Zarys zasad opodatkowania Czyli jakie czynniki mają w praktyce decydujące znaczenie? Ponoszenie kosztów transportu? Ponoszenie ryzyka transportu? Danie zlecenia przewoźnikowi? Transport organizuje C (choć nie ponosi jego ryzyka/kosztów) 85

86 Transakcje łańcuchowe Dostawa z Polski do innego kraju UE A Sp. z o.o. Dostawa B s.r.o. Dostawa C GmbH Organizacja transportu WDT z Polski do Niemiec: A-B Dostawa lokalna (Niemcy): B-C 86

87 Transakcje łańcuchowe Dostawa z Polski do innego kraju UE A Sp. z o.o. Dostawa B s.r.o. Dostawa C GmbH Dostawa lokalna (Polska): A-B WDT z Polski do Niemiec: B-C Organizacja transportu 87

88 Transakcje łańcuchowe Dostawa z Polski do innego kraju UE A Sp. z o.o. Dostawa B s.r.o. Dostawa C GmbH Organizacja transportu Do której transakcji przypisać transport? 88

89 Transakcje łańcuchowe Zarys zasad opodatkowania Art. 22 ust. 2 ustawy o VAT, po średniku: [ ]; jeżeli towar jest wysyłany lub transportowany przez nabywcę, który dokonuje również jego dostawy, przyjmuje się, że wysyłka lub transport są przyporządkowane dostawie dokonanej dla tego nabywcy, chyba że z warunków dostawy wynika, że dostawę lub transport towaru należy przyporządkować jego dostawie. A Sp. z o.o. Dostawa B s.r.o. Dostawa C GmbH 89

90 Transakcje łańcuchowe Zarys zasad opodatkowania Zatem zasadniczo: A Sp. z o.o. WDT B s.r.o. Dostawa lokalna C GmbH [ ] chyba że z warunków dostawy wynika, że dostawę lub transport towaru należy przyporządkować jego dostawie. 90

91 Transakcje łańcuchowe Zarys zasad opodatkowania Art. 22 ust. 2 przed r. Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów, Art. nie występuje 22 ust. 2 obecnie w przypadku, gdy dotyczy towarów: [ ]; jeżeli towar jest wysyłany lub transportowany przez nabywcę, który dokonuje również jego dostawy, przyjmuje się, że wysyłka lub transport jest przyporządkowana dostawie dokonanej dla tego nabywcy, chyba że nabywca ten udowodni, że wysyłkę lub transport towaru należy zgodnie z zawartymi przez niego warunkami dostawy przyporządkować jego dostawie. [ ]; jeżeli towar jest wysyłany lub transportowany przez nabywcę, który dokonuje również jego dostawy, przyjmuje się, że wysyłka lub transport są przyporządkowane dostawie dokonanej dla tego nabywcy, chyba że z warunków dostawy wynika, że dostawę lub transport towaru należy przyporządkować jego dostawie. Efekt: Obalenie domniemania nie zależy już od woli B (który mógł np. wybrać, co bardziej mu odpowiada), ale od obiektywnych przesłanek. 91

92 Transakcje łańcuchowe Zarys zasad opodatkowania Co rozumieć przez warunki dostaw? Odpowiedź: np. INCOTERMS 2010 Od czego będzie zależało, czy WDT nastąpi w relacji A-B czy B-C? Odpowiedź: od momentu, w którym B przeniesie na C władztwo ekonomiczne nad towarami. Wskazówka: sama organizacja transportu nie definiuje jeszcze tego, kiedy przechodzi władztwo ekonomiczne. B mógł bowiem zorganizować transport za C (na ryzyko C) 92

93 Transakcje łańcuchowe Zarys zasad opodatkowania Jak ustalić, kiedy przechodzi władztwo ekonomiczne nad towarami? Władztwo ekonomiczne (prawo do dysponowania jak właściciel) = Ponoszenie ryzyka przypadkowej utraty/pogorszenia rzeczy 93

94 Zwolnienie z akcyzy Transakcje łańcuchowe Zarys zasad opodatkowania Jak ustala się moment przejścia ryzyka? Np. w oparciu o zawarte w umowie odesłanie do danej formuły INCOTERMS 2010 (które strony mogą modyfikować). Strony też ustalić własne zasady. Na bazie umowy alternatywnie Na bazie ustaw Przykładowe reguły INCOTERMS : * EXW (ex works) * FCA (free carrier) * CPT (carriage paid to) * CIP (carriage and insurance paid to) * DAP (delivered at place) Art. 454 KC świadczenia towarowe są świadczeniami odbiorczymi, tj. ich miejsce świadczenia to siedziba sprzedawcy. Art. 544 KC Jeżeli rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że wydanie zostało dokonane z chwilą, gdy w celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju. Wniosek: polski KC przewiduje domyślnie reżim INCOTERMS FCA 94

95 Transakcje łańcuchowe INCOTERMS przegląd 95

96 Transakcje łańcuchowe INCOTERMS przegląd 96

97 Incoterms 97

98 Transakcje łańcuchowe INCOTERMS 2010 praktyczne wskazówki Niektóre reguły INCOTERMS 2010 (np. Carriage Paid To, [CPT]) przewidują różne momenty dla przejścia (i) ryzyka oraz (ii) kosztów transportu/ubezpieczenia. Dla potrzeb VAT decydujące znaczenie ma moment przejścia ryzyka związanego z towarami i od wtedy trzeba np. liczyć termin na wystawienie faktury dot. WDT/eksportu. Ponieważ transport/ubezpieczenie zleca i opłaca podmiot inny niż ten ponoszący ryzyko, zaleca się umownie ustalić, że sprzedawca będzie dochodził ewentualnych roszczeń w imieniu kontrahenta. 98

99 Transakcje łańcuchowe Dostawa z Polski do innego kraju UE Wariant I: jeśli ryzyko przejdzie z B na C dopiero w Niemczech, wtedy najpierw WDT PL-DE a potem dostawa lokalna (DE). Wywóz w ramach transakcji A-B 99

100 Transakcje łańcuchowe Dostawa z Polski do innego kraju UE Wariant II: jeśli ryzyko przejdzie z B na C jeszcze w Polsce, wtedy najpierw dostawa lokalna (PL), a potem WDT PL-DE Wywóz w ramach transakcji B-C 100

101 Transakcje łańcuchowe Podsumowanie 01 USTAL STRONY ŁAŃCUCHA 02 USTAL ORGANIZATORA TRANSPORTU 03 JEŚLI TRANSPORT ORGANIZUJE POŚREDNIK, KONIECZNIE USTAL WARUNKI DOSTAW 04 POTRAKTUJ DOSTAWĘ RUCHOMĄ JAKO WDT/EKSPORT A RESZTĘ JAKO DOSTAWY LOKALNE 101

102 Transakcje towarowe WTT: Wewnątrzwspólnotowe transakcje trójstronne

103 Wewnątrzwspólnotowe transakcje trójstronne ( WTT ) procedura uproszczona A B C Szczególny rodzaj transakcji łańcuchowej, w której: A wykazuje w swoim kraju WDT do państwa B, zaś B wykazuje w swoim kraju WDT do państwa C (przyjęcie fikcji wystąpienia takich WDT) B wskazuje C jako podatnika zobowiązanego do rozliczenia VAT (tu: WNT) w kraju przeznaczenia B unika obowiązku rejestracji do VAT w kraju A bądź C (musiałby się rejestrować wg zasad ogólnych dla dostaw łańcuchowych) 103

104 Wewnątrzwspólnotowe transakcje trójstronne ( WTT ) procedura uproszczona aa 104

105 WTT Warunki stosowania Warunki zastosowania procedury określone w art ustawy o VAT Trzech podatników VAT UE (A, B, C) dokonuje dwóch kolejno następujących po sobie dostaw tego samego towaru (A do B, B do C); A, B i C są zarejestrowani do VAT UE w trzech różnych krajach UE (ewentualnie C jest osobą prawną niebędącą podatnikiem); Towary transportowane są bezpośrednio między A i C; transport organizowany jest przez A albo B bądź na ich rzecz; B podaje zarówno A jak i C ten sam numer VAT UE nadany przez państwo inne niż państwo rozpoczęcia transportu (A) bądź jego zakończenia (C); C podaje numer VAT UE nadany mu przez kraj zakończenia transportu (C) B nie posiada siedziby w kraju zakończenia transportu (C); B wskazuje C jako podmiot odpowiedzialny za rozliczenie VAT w kraju C; B wystawia fakturę zawierającą specjalne adnotacje (jeśli B to polski podatnik, zastosowanie znajduje art. 136 ust. 1 ustawy o VAT). 105

106 WTT Warunki stosowania Co w razie niespełnienia któregokolwiek z warunków skorzystania z WTT? Brak możliwości stosowania uproszczenia = stosowanie zasad ogólnych (jak dla zwykłych transakcji łańcuchowych). Czy korzystanie z WTT bywa obowiązkowe? Stosowanie WTT to zawsze uprawnienie, nigdy zaś obowiązek. 106

107 WTT Warunki stosowania Czy wolno stosować WTT, gdy transport organizowany jest przez C? Art. 135 ust. 1 pkt. 2 lit. b) ustawy o VAT: przedmiot dostawy jest wysyłany lub transportowany przez pierwszego lub też transportowany przez drugiego w kolejności podatnika lub na ich rzecz [ ]; Odpowiedź: TAK. 1) Dyrektywa 2006/112/WE nie zawiera ograniczeń w zakresie transportu przez trzeciego podatnika (art. 141 Dyrektywy); 2) Odbierając towar od A, C niewątpliwie działa na rzecz B, gdyż inaczej A nie wydałby mu towaru (w końcu C nie jest kontrahentem A). Rada praktyczna: warto wskazać to działanie na rzecz w umowie. 107

108 Transakcje towarowe Wybrane procedury szczególne w transakcjach towarowych wewnątrz UE

109 Magazyn konsygnacyjny Szczególne rozwiązanie dla WNT i WDT Magazyn konsygnacyjny (art. 2 pkt 27c) Wyodrębnione u podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT UE miejsce przechowywania na terytorium kraju towarów należących do podatnika podatku od wartości dodanej przemieszczonych przez niego lub na jego rzecz z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju do tego miejsca, z którego podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT UE, przechowujący towary, pobiera je, a przeniesienie prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel następuje w momencie ich pobrania. Prowadzący magazyn konsygnacyjny (art. 2 pkt 27d) Podatnik, który przechowuje w magazynie konsygnacyjnym towary i pobiera je z tego magazynu 109

110 Magazyn konsygnacyjny Jak to działa w praktyce? WNT WNT Podmiot A Podmiot B A PPrzemieszczenie towarów Pobranie towarów B Polski magazyn konsygnacyjny podmiotu B 110

111 Magazyn konsygnacyjny w praktyce Przesunięcie obowiązku rozpoznania transakcji (WDT/WNT) z: 1) momentu przemieszczenia towarów między dwoma państwa UE na 2) moment ich faktycznego użycia przez nabywcę. 111

112 Dostawa z montażem B GmbH A Sp. z o.o. 112

113 Dostawa z montażem Miejscem dostawy towarów jest w przypadku towarów, które są instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego, przez dokonującego ich dostawy lub przez podmiot działający na jego rzecz miejsce, w którym towary są instalowane lub montowane; nie uznaje się za instalację lub montaż prostych czynności umożliwiających funkcjonowanie montowanego lub instalowanego towaru zgodnie z jego przeznaczeniem. Dostawa towarów, które są instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego są opodatkowane w kraju docelowym, w kraju w którym następuje montaż lub instalacja. Reguły dotyczące dostawy z montażem nie ograniczają się tylko do obrotu wewnątrz UE (tj. znalazłyby zastosowanie również w razie dostawy z Chin do Polski). 113

114 Dostawa z montażem Jak to działa w praktyce? Przykład: Firma A z siedzibą w Polsce sprzedaje towar podatnikowi z Niemiec, dokonując jego montażu lub instalacji w Niemczech (np. taśma produkcyjna). Co to oznacza w praktyce? Powyższej dostawy z montażem/instalacją A nie uzna się za WDT w Polsce (art. 13 ust. 4 pkt 1) Nabywca nie rozpozna w Niemczech WNT z tytułu takiej dostawy. Dostawa towarów instalowanych lub montowanych jest wyjątkiem od zasady, że należy je opodatkować w miejscu rozpoczęcia wysyłki/transportu towarów. Należy przeanalizować niemieckie regulacje VAT pod kątem podmiotu obowiązanego do rozliczenia VAT od dostawy (tj. czy polska firma A będzie musiała zarejestrować się dla celów VAT, czy rozliczy go niemiecki nabywca w oparciu o tzw. odwrotne obciążenie ang. reverse charge) 114

115 Sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju Sprzedaż wysyłkowa na terytorium kraju A Sp. z o.o. B Osoba fizyczna A Osoba fizyczna B GmbH 115

116 Sprzedaż wysyłkowa definicja ustawowa (art. 2 ust.1 pkt 23-24) Sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju: Sprzedaż wysyłkowa na terytorium kraju: Dostawa towarów wysyłanych lub transportowanych przez podatnika podatku od towarów i usług lub na jego rzecz z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, które jest państwem przeznaczenia dla wysyłanego lub transportowanego towaru, pod warunkiem że dostawa dokonywana jest na rzecz: Podatnika podatku od wartości dodanej lub osoby prawnej niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej, którzy nie mają obowiązku rozliczania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów; Innego niż wymieniony powyżej podmiotu niebędącego podatnikiem podatku od wartości dodanej. Dostawa towarów wysyłanych lub transportowanych przez podatnika podatku od wartości dodanej lub na jego rzecz z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju na terytorium kraju, które jest państwem przeznaczenia dla wysyłanego lub transportowanego towaru, pod warunkiem że dostawa jest dokonywana na rzecz: podatnika lub osoby prawnej niebędącej podatnikiem w rozumieniu ustawy o VAT, którzy nie mają obowiązku rozliczania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów; Innego niż wymieniony powyżej podmiotu, niebędącego podatnikiem w rozumieniu ustawy o VAT i niemającego obowiązku rozliczania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. 116

117 Sprzedaż wysyłkowa Gdzie opodatkowany będzie towar? Dla sprzedaży wysyłkowej z terytorium Polski zasadą jest, że podlega ona opodatkowaniu na terytorium kraju przeznaczenia dla wysyłanych (transportowanych) towarów. Podstawa prawna: W przypadku sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju dostawę towarów uznaje się za dokonaną na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia dla wysyłanych lub transportowanych towarów. (art. 23 ust. 1) 117

118 Sprzedaż wysyłkowa Czy tak wysyłany towar zawsze musi być opodatkowany na terytorium państwa przeznaczenia (konsumpcji)? W przypadku Polski obowiązuje roczny limit obrotu zł, poniżej którego zagraniczny podatnik (wysyłający towary z innego kraju UE do Polski) nie ma obowiązku rejestracji w celu rozliczenia sprzedaży w Polsce. Każdy kraj UE ustala własny limit zwolnienia. W przypadku Polski wysyłający nie ma obowiązku, ale ma prawo rozliczenia sprzedaży w Polsce także w razie nieprzekroczenia ww. limitu - wówczas musi powiadomić właściwy zagraniczny urząd skarbowy o swoim wyborze. 118

119 Transakcje towarowe Towary: eksport i import

120 Eksport towarów 120

121 Eksport towarów Istota Przez eksport towarów - rozumie się dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez: a) dostawcę lub na jego rzecz (tzw. eksport bezpośredni), lub b) nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz (tzw. eksport pośredni) - jeżeli wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej jest potwierdzony przez właściwy organ celny określony w przepisach celnych. Wyjątek: Towary wywożone przez samego nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych oraz turystycznych statków powietrznych lub innych środków transportu służących do celów prywatnych. 121

122 Transakcje eksportowe Definicja eksportu Art. 2 pkt 8 przed r. Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów, nie Art. występuje 2 pkt 8 obecnie w przypadku, gdy dotyczy towarów: Eksport towarów - potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach celnych wywóz towarów z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej w wykonaniu czynności określonych w art. 7, jeżeli wywóz jest dokonany przez: a) dostawcę lub na jego rzecz, lub b) nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju, lub na jego rzecz [ ] Eksport towarów: dostawa towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez: a) dostawcę lub na jego rzecz, lub b) nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz [ ] - jeżeli wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej jest potwierdzony przez właściwy organ celny określony w przepisach celnych. Efekt: przesunięcie akcentu z (i) potwierdzenia przez organ celny wywozu towarów w z terytorium kraju poza terytorium UE, na (ii) potwierdzenie przez organ celny wywozu poza terytorium UE towarów, które są wysyłane lub transportowane z Polski. Powód: uchwała NSA z r., sygn. akt I FPS 3/12). 122

123 Transakcje eksportowe Definicja eksportu Wniosek: Dla uznania wywozu z Polski jako eksportu nie ma znaczenia miejsce odprawy celnej, lecz to, że wywóz (transport) towarów poza UE rozpoczął się w Polsce 123

124 Transakcje eksportowe Przykład eksportu odprawa celna w Polsce A Sp. z o.o. B OOO C AS Organizacja transportu Deklaracja celna (PL) składana przez A Eksport (PL) Dostawa poza do Norwegii polskim VAT 124

125 Transakcje eksportowe Przykład eksportu odprawa celna w innym kraju UE A Sp. z o.o. B OOO C AS Organizacja transportu Deklaracja celna (DK) składana przez A Eksport (PL) Dostawa poza do Norwegii polskim VAT 125

126 Transakcje eksportowe Przykład eksportu odprawa celna (znów) w Polsce A Sp. z o.o. B OOO C AS Dostawa lokalna (PL) Deklaracja celna (PL) składana przez A Eksport (PL) do Norwegii Organizacja transportu Skąd zmiana kolejności dostaw? 126

127 Transakcje eksportowe Definicja eksportu Złożenie deklaracji wywozu dla potrzeb celnych Dokonywanie eksportu dla celów VAT Zasady określania transakcji w VAT analogiczne jak w transakcjach dwustronnych/łańcuchowych 127

128 Transakcje eksportowe Przykład eksportu A Sp. z o.o. B ooo C AS Organizacja transportu Od czego będzie zależało, czy transakcja A-B będzie eksportem, czy dostawą lokalną (PL)? Od momentu przejścia ryzyka z B na C. (do ustalenia np. na bazie INCOTERMS 2010) 128

129 Eksport towarów obowiązek podatkowy Obowiązek podatkowy powstaje na takich samych zasadach jak dla sprzedaży towarów na terytorium Polski. Czyli wynika z warunków dostaw, np. INCOTERMS (moment przejścia ryzyka przypadkowej utraty towarów). 129

130 Eksport towarów warunki dla stawki VAT o% Prawo do zastosowania stawki 0% VAT zależne jest od spełnienia następujących warunków: dostawca jest zarejestrowany dla celów VAT; w wyniku dostawy towarów towary są wysyłane lub transportowane z terytorium kraju poza terytorium UE; podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej. 130

131 Eksport towarów warunki dla stawki VAT o% dokumentacja Dokumenty niezbędne do zastosowania stawki VAT 0% w zakresie transakcji eksportu towarów: dokument w formie elektronicznej otrzymany z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych albo potwierdzony przez właściwy organ celny wydruk tego dokumentu (zasadniczo dokument IE-599 otrzymany od właściwego organu celnego); dokument w formie elektronicznej pochodzący z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych, otrzymany poza tym systemem, jeżeli zapewniona jest jego autentyczność; zgłoszenie wywozowe w formie papierowej złożone poza systemem teleinformatycznym służącym do obsługi zgłoszeń wywozowych albo jego kopia potwierdzona przez właściwy organ celny. W przypadku eksportu pośredniego niezbędnym jest uzyskanie dokumentu z którego wynika tożsamość towaru będącego przedmiotem dostawy i wywozu. 131

132 Eksport towarów dokumentacja do stawki 0% Podobnie jak w przypadku WDT, stosowanie stawki VAT 0% uzależnione jest od spełnienia wymogów formalnych (posiadania dowodów wywozu towarów) Dowodem wywozu towarów poza UE jest elektroniczny komunikat IE-599 (wygenerowany w systemie ECS) Wiążąca postać komunikatu IE-599 występuje jedynie w formacie.xml 132

133 Import towarów 133

134 Import towarów Import towarów podlegający opodatkowaniu VAT w Polsce oznacza przywóz towarów spoza terytorium Unii Europejskiej do Polski. Import podlega opodatkowaniu niezależnie od spełnienia wymogów formalnych. Podatnik jest zobowiązany do zapłaty VAT także w sytuacji, gdy zgodnie z przepisami celnymi importowane towary są zwolnione z cła lub cło podlega zawieszeniu w całości lub części oraz gdy zastosowanie znalazła preferencyjna, obniżona lub zerowa stawka cła. Ponadto, zobowiązanym do zapłaty VAT jest podatnik uprawniony do korzystania z procedury uszlachetniania czynnego lub procedury odprawy czasowej, w tym również osoby, na które zgodnie z odrębnymi przepisami, zostały przeniesione prawa i obowiązki osoby uprawnionej do korzystania z procedury. 134

135 Import towarów Procedury rozliczeń (art. 33 i art. 33a ustawy o VAT) Procedura ogólna: Procedura uproszczona: Podatnik jest zobowiązany do obliczenia i wykazania w zgłoszeniu celnym kwoty podatku, z uwzględnieniem obowiązujących stawek; Podatnik najpierw płaci podatek do urzędu celno-skarbowego, a dopiero potem dokonuje odliczenia podatku naliczonego w deklaracji VAT; Jeżeli organ celny stwierdzi, że w zgłoszeniu celnym kwota podatku została wykazana nieprawidłowo naczelnik urzędu celno-skarbowego wydaje decyzję określającą podatek w prawidłowej wysokości; Podatnik jest obowiązany w terminie 10 dni, licząc od dnia jego powiadomienia przez organ celny o wysokości należności podatkowych, do wpłacenia kwoty obliczonego podatku. Podatnik może rozliczyć kwotę podatku należnego z tytułu importu towarów w deklaracji podatkowej składanej za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy; Okresem rozliczeniowym jest miesiąc kalendarzowy; Urzędem odpowiednim do czynności związanych z importem towarów jest urząd celnoskarbowy! Od 1 marca 2017 r. zmiany dot. KAS 135

136 Import towarów Procedura uproszczona (art. 33a ustawy o VAT) Jakie wymagania trzeba spełnić aby móc się rozliczać w procedurze uproszczonej? Należy przedstawić naczelnikowi urzędu celno-skarbowego, przed którym dokonywane są formalności związane z importem towarów, wydane nie wcześniej niż 6 miesięcy przed dokonaniem importu: zaświadczenia o braku zaległości we wpłatach należnych składek na ubezpieczenie społeczne oraz we wpłatach poszczególnych podatków stanowiących dochód budżetu państwa, przekraczających odrębnie z każdego tytułu, w tym odrębnie w każdym podatku, odpowiednio 3% kwoty należnych składek i należnych zobowiązań podatkowych w poszczególnych podatkach; potwierdzenie zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT czynnego. 136

137 Import towarów Moment powstania obowiązku podatkowego (art. 19a ust. 9) Obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów powstaje z chwilą powstania długu celnego Dług celny powstaje zasadniczo z chwilą przyjęcia zgłoszenia celnego. Aby dług celny mógł powstać niezbędne jest: Ustalenie osoby zobowiązanej do zapłaty długu celnego Istnienie należności celnej obliczonej w związku z przywozem lub wywozem towarów Ustalony w odpowiedniej formie prawnej ciążący na osobie obowiązek zapłaty kwoty należności celnych 137

138 Import towarów Działanie poprzez agencje celne Zgodnie z art. 18 Unijnego Kodeksu Celnego (WKC) każdy może ustanowić przedstawiciela celnego do reprezentowania go przed organami celnymi, celem spełnienia wszystkich czynności i formalności przewidzianych w ustawodawstwie celnym. W praktyce spółki często korzystają z usług agencji celnych, które działają jako przedstawiciele klientów. 138

139 Import towarów Odpowiedzialność agencji celnych Przedstawicielstwo pośrednie agencji celnej: Przedstawiciel działa we własnym imieniu, lecz na rzecz innej osoby. Ponosi on pełną odpowiedzialność za wszelkie zobowiązania zaciągane na rzecz swojego klienta i w wypadku roszczeń, to on odpowiada przed organami. Przedstawicielstwo bezpośrednie agencji celnej: Przedstawiciel działa na rzecz i w imieniu innej osoby. Odpowiedzialność przedstawiciela jest ograniczona, gdyż wszelkie zobowiązania są zaciągane na rzecz i w imieniu innej osoby. Przedstawiciel bezpośredni jest tylko pośrednikiem w realizacji poszczególnych czynności prawnych, nie nabywa nic dla siebie, ani nie zaciąga zobowiązań we własnym imieniu. 139

140 Transakcje towarowe TAX FREE Specjalna procedura eksportowa

141 Procedura TAX FREE Zwrot VAT dla podróżnych 141

142 TAX FREE istota Specyficzna odmiana tzw. eksportu pośredniego, tj. takiego, w którym wywozu poza terytorium UE dokonuje nie sprzedawca, lecz nabywca. Odformalizowane postępowanie, polegające m.in. na braku konieczności ujmowania wywozów w systemie ECS. Zamiast tego, odprawa dokonywana jest w formie papierowej, poprzez tzw. deklaracje TAX FREE. 142

143 TAX FREE warunki stosowania Warunki zastosowania procedury określone w art ustawy o VAT Najważniejsze: Spełnienie przez sprzedawcę szeregu wymogów formalnych (np. zgłoszenie do US, oznakowanie sklepu symbolami TAX FREE, ulotki informacyjne w 4 językach itp.); Nabycie towarów w PL przez osobę fiz. niemającą stałego miejsca zamieszkania w UE; Wywóz z UE w bagażu osobistym podróżnego, w stanie nienaruszonym; Termin wywozu: max. 3 miesiące, licząc od końca miesiąca zakupu; Przedstawienie sprzedawcy tzw. deklaracji TAX FREE (wydanej przy zakupie), podstemplowanej przez unijny urząd celny (potwierdzenie wywozu towarów poza UE); 143

144 TAX FREE Fazy Sprzedaż w PL 1 Formalności celne 2 Wywóz towarów poza UE 3 Podróżny płaci cenę brutto i otrzymuje od sprzedawcy deklarację TAX FREE + paragon Podróżny przedstawia organom celnym towary oraz deklarację TAX FREE (ostemplowanie). Podróżny wywozi towary poza UE w swoim bagażu osobistym (3 miesiące od zakupu). Formalności związane ze zwrotem VAT przez sprzedawcę 4 Podróżny przesyła sprzedawcy podstemplowaną deklarację TAX FREE; sprzedawca zwraca VAT. 144

145 TAX FREE Ograniczenia Czy istnieją ograniczenia ilościowe (częstość/wolumen zakupów)? Z ustawy nie wynikają, jednak fiskus oraz część orzecznictwa wywodzi takie ograniczenia z definicji bagażu osobistego. Wniosek: ryzyko zakwestionowania stawki VAT 0% w przypadku stwierdzenia, że ilość/wartość zakupów danego podróżnego wskazuje na przeznaczenie handlowe. Np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z r. (sygn. IBPP4/ /14/EK 145

146 TAX FREE Ograniczenia Wyrok NSA z r. (sygn. akt I FSK 1222/11): Skoro w rozpatrywanej sprawie doszło do wywozu towarów z terytorium kraju poza terytorium Wspólnoty przez nabywcę tego towaru, a podmiot wywożący towar przedstawił skarżącej spółce dowody potwierdzające ten fakt to należało poddać kontroli, czy w tym przypadku w istocie nie doszło do eksportu pośredniego. Reasumując stwierdzić należy, że zakwestionowanie przez organy podatkowe dostawy jako wykonanej w ramach procedury zwrotu VAT podróżnym, o której mowa w art. art ustawy o VAT, daje podstawę dla zastosowania stawki VAT właściwej dla dostawy krajowej jedynie po wcześniejszym ustaleniu, że dostawa ta nie stanowi eksportu pośredniego w rozumieniu art. 2 pkt 8 lit. b) ustawy o VAT. 146

147 TAX FREE Praktyczne wnioski Wniosek nr 1: Nie dokonywać sprzedaży w procedurze TAX FREE, gdy jedna osoba dokonuje zakupów w ilościach hurtowych. Uwaga: w praktyce dozwolone jest, by kilka osób kupowało za pośrednictwem jednego pełnomocnika (zakupy na kilka deklaracji TAX FREE, każda z osób kontrolowana na granicy). Wniosek nr 2: W razie zakwestionowania 0% VAT w TAX FREE, bronić stawki 0% na gruncie zasady neutralności VAT i spełnienia przesłanek eksportu (tu: eksportu pośredniego ). 147

148 Transakcje towarowe Dostawy przerywane: wspólne zagadnienia (UE i nie-ue)

149 Dostawy przerywane B A B 149

150 Dostawy przerywane A B Transport Transport Czy miejsce postoju/przeładunku/składowania powinno być uznane za miejsce, w którym transport (wysyłka) towarów się rozpoczyna czy kończy? Czy ma znaczenie: Czy dostawca posiada wiedzę o kraju przeznaczenia towarów? Czy ten sam podmiot organizuje transport do/z miejsca postoju? Jak długo trwa postój i kto sprawuje nadzór nad towarami? 150

151 Dostawy przerywane Uchwała NSA z r. (sygn. akt I FPS 3/12): Przeładunek plus magazynowanie: dostawa/transport przerwane. Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z r. (sygn. ITPP2/ /12/AW) Przeładunek bez magazynowania dostawa/transport nieprzerwane. 151

152 Dostawy przerywane Sprzedaż towarów poza UE, przeładunek w UE Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z r. (sygn. ITPP2/ /12/AW) stan faktyczny A Sp. z o.o. Zgłoszenie celne w NL Przeładunek towarów w NL B Ltd Organizacja transportu na każdym etapie 152

153 Dostawy przerywane Czy każdy rodzaj magazynowania towarów przed ich ostateczną wysyłką do nabywcy będzie powodował przerwanie dostawy? 153

154 Dostawy przerywane Sprzedaż towarów do UK, przeładunek w BE Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z r. (sygn. IBPP4/ /15/PK) stan faktyczny A B Organizacja transportu na każdym etapie Brak obróbki, zmian, konfekcjonowania itp. Magazynowanie towarów krótkotrwałe i podyktowane względami logistyki. 154

155 Dostawy przerywane Sprzedaż towarów do UK, przeładunek w BE Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z r. (sygn. IBPP4/ /15/PK) [ ] Dostarczane przez Wnioskodawcę towary nie podlegają na terytorium Belgii obróbce, jakimkolwiek zmianom, konfekcjonowaniu czy też innym czynnościom, które świadczyłyby o tym że towary te służą Wnioskodawcy do działalności gospodarczej na terytorium Belgii. Natomiast sam fakt magazynowania towarów, który co do zasady jest uznany za czynność przemawiającą za tym, że towary te służą do działalności gospodarczej na terytorium Belgii, ma w tym przypadku charakter krótkotrwały i jest podyktowany aspektami logistycznym, tj. wymogiem zapewnienia ciągłości dostaw (utrzymywaniem odpowiednich stanów magazynowych zgodnie z zapotrzebowaniem nabywcy). Tym samym należy uznać, że przemieszczenie towarów Wnioskodawcy do Belgii, magazynowanie ich na terytorium Belgii, a następnie wywóz towarów do Wielkiej Brytanii nie stanowi dla Wnioskodawcy działalności gospodarczej. W konsekwencji należy uznać, że nie dochodzi do przerwania ciągłości wysyłki towarów z Polski do Wielkiej Brytanii. 155

156 Dostawy przerywane Należy uwzględnić całokształt okoliczności, np.: z jakich względów i jak długo towar będzie magazynowany w drodze; czy w momencie rozpoczęcia wysyłki z Polski nabywca jest już znany. 156

157 Dostawy przerywane 2 podmioty odpowiedzialne za transport na 2 etapach A Sp. z o.o. B GmbH C BV Organizacja transportu z PL do DE Przeładunek w Niemczech Organizacja transportu z DE do NL 157

158 Dostawy przerywane Czy mamy jeszcze do czynienia z transakcją łańcuchową? Podpowiedź: ile transportów musiałoby wystąpić w łańcuchu? Nie, ponieważ nie jest możliwe przyporządkowanie transportu tylko jednej dostawie. Wniosek: mamy do czynienia z wieloma odrębnymi dostawami tego samego towaru opodatkowanymi na zasadach ogólnych. 158

159 Transakcje usługowe

160 Miejsce świadczenia usług znaczenie a Miejsce świadczenia usługi = kraj opodatkowania Jeśli poza terytorium Polski, to transakcja poza zakresem polskiego VAT Miejsce świadczenia usługi = kraj opodatkowania Jeśli na terytorium Polski, to transakcja podlega polskiemu VAT 160

161 Miejsce świadczenia usług zasada ogólna Zasada ogólna art. 28b ustawy o VAT Miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. W przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. 161

162 Miejsce świadczenia usług stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej Stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej (Rozporządzenie UE nr 282/2011): Wystarczająca stałość i odpowiednia struktura w zakresie: zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić: (i) odbiór i wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tego miejsca, bądź (ii) świadczenie usług przez to miejsce. Fakt posiadania identyfikacji dla celów VAT nie przesądza o istnieniu stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. 162

163 Miejsce świadczenia usług usługi związane z nieruchomościami Art. 28e ustawy o VAT: Miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami jest miejsce, w którym nieruchomość jest położona. Usługi związane z nieruchomościami obejmują m.in.: usługi ekspertów i pośredników w obrocie nieruchomościami, usługi zakwaterowania w sektorze hotelarskim, przyznawanie prawa użytkowania konkretnej nieruchomości i usług związanych z przygotowaniem i koordynacją prac budowlanych, takich jak: usługi architektów i usługi biur nadzoru budowlanego. 163

164 Miejsce świadczenia usług usługi związane z nieruchomościami przepisy wspólnotowe Rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) nr 1042/2013 z 7 października 2013 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 282/2011 w odniesieniu do miejsca świadczenia usług (Dz. U. UE. L. z 2013 r. Nr 284, str. 1). Definicja każda określoną część ziemi, na jej powierzchni lub pod jej powierzchnią, która może stać się przedmiotem własności i posiadania każdy budynek lub każda konstrukcja przytwierdzone do gruntu lub w nim osadzone powyżej lub poniżej poziomu morza, których nie można w łatwy sposób zdemontować lub przenieść każdy zainstalowany element stanowiący integralną część budynku lub konstrukcji, bez którego budynek /konstrukcja są niepełne, (np. drzwi, okna, dachy, schody, windy) każdy element, sprzęt lub maszyna zainstalowana na stałe w budynku lub konstrukcji, które nie mogą być przeniesione bez zniszczenia lub zmiany budynku lub konstrukcji Usługi związane z nieruchomościami Usługi niezwiązane z nieruchomościami Usługi, które mają wystarczająco bezpośredni związek z nieruchomością: gdy wywodzą się z nieruchomości, a dana nieruchomość stanowi element składowy usługi i jest elementem centralnym oraz niezbędnym z punktu widzenia świadczonych usług gdy są świadczone w odniesieniu do nieruchomości lub dla niej przeznaczone i mają na celu zmianę prawnego lub fizycznego stanu danej nieruchomości Przykładowo (katalog otwarty): Opracowanie planów budynków nieprzeznaczonych na określoną działkę, świadczenie usług reklamowych, nawet związanych z wykorzystaniem nieruchomości, pośrednictwo w świadczeniu usług zakwaterowania hotelowego lub sektorach o podobnej funkcji, udostępnianie miejsca na stoisko podczas targów lub wystaw, łącznie z innymi powiązanymi usługami umożliwiającymi wystawcy przedstawienie towarów, instalacja maszyn lub sprzętu nie stających się częścią nieruchomości 164

165 Miejsce świadczenia usług usługi związane z nieruchomościami przepisy krajowe Art. 28e ustawy o VAT zawiera otwarty (przykładowy) katalog usług związanych z nieruchomościami Pytanie: Czy wystarczy jakikolwiek związek usługi z nieruchomością, by podpadała pod art. 28e ustawy? Czy stanowi usługę związaną z nieruchomością: a) doradztwo podatkowe (sprzedawca i nabywca działają w biurach)? b) magazynowanie towarów (samo / jako usługa kompleksowa)? 165

166 Miejsce świadczenia usług transport osób Miejsce świadczenia transportu osób (art. 28f ust. 1 ustawy): Miejsce, gdzie odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości. 35% 55% 10% Przewóz: Rzym Francja ----->Londyn 166

167 Miejsce świadczenia usług transport osób regulacje szczególne Rozporządzenie Ministerstwa Finansów z r. w sprawie miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług. Miejsce świadczenia transportu osób, środkami: transportu lotniczego, transportu morskiego, znajduje się na terytorium Polski, jeśli: transport stanowi usługę transportu międzynarodowego 167

168 Miejsce świadczenia usług przewóz osób usługi transportu międzynarodowego Usługi międzynarodowego transportu osób determinują: miejsce świadczenia usługi Zastosowanie stawki VAT 0% Usługi międzynarodowego transportu pasażerów obejmują: transport lotniczy, transport morski, transport kolejowy. Miejsce świadczenia na terytorium Polski: Usługi międzynarodowego transportu osób, środkami: transportu lotniczego, transportu morskiego. Nie każda usługa transportu międzynarodowego, opodatkowana stawką VAT 0%, jest całkowicie świadczona na terytorium Polski 168

169 Usługi międzynarodowego transportu osób miejsce świadczenia zastosowanie stawki VAT 0% Przykładowe sytuacje stosowania szczególnych regulacji: 1) Punkt wyjazdu terytorium Polski Punkt przyjazdu poza terytorium Polski 2) Punkt wyjazdu poza terytorium Polski Punkt przyjazdu terytorium Polski Miejsce świadczenia:??? Stawka VAT:??? 169

170 Usługi międzynarodowego transportu osób dowiedzenie prawa do stawki 0% Dokumentem stanowiącym dowód świadczenia usługi międzynarodowego transportu osób jest (art. 83 ust. 5 ustawy o VAT): międzynarodowy bilet lotniczy, promowy, okrętowy lub kolejowy, wystawiony przez przewoźnika na określoną trasę przewozu dla konkretnego pasażera. 170

171 Miejsce świadczenia usług transport towarów regulacje szczególne Miejsce świadczenia usług transportu towarów (art. 28f ust. 1a) Miejscem świadczenia usługi transportowej jest Polska gdy: Usługa transportu towarów jest wykonywana na rzecz podatnika z kraju trzeciego (spoza UE), ale transport w całości jest wykonywany na terytorium kraju (Polska) Miejsce świadczenia usługi jest poza UE gdy: Nabywca jest polskim podatnikiem VAT, natomiast usługa w całości wykonywana jest poza terytorium Unii W pozostałych przypadkach stosujemy zasadę ogólną (art. 28b ustawy o VAT, tj. opodatkowanie w kraju siedziby usługobiorcy / kraju położenia jego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (jeśli to miejsce uczestniczy). 171

172 Miejsce świadczenia usług transport towarów Usługobiorca Usługobiorca Miejsce świadczenia:??? Miejsce świadczenia:??? 172

173 Miejsce świadczenia usług transport towarów Usługobiorca Usługobiorca Miejsce świadczenia:??? Miejsce świadczenia:??? 173

174 Miejsce świadczenia usług transport towarów Stałe miejsce dz.g. Usługobiorcy Usługobiorca Usługobiorca Miejsce świadczenia:??? Miejsce świadczenia:??? 174

175 Transport towarów zastosowanie stawki VAT 0% Stawka VAT 0% ma zastosowanie do transportu towarów w 4 sytuacjach: 1) punkt wyjazdu (wysyłki) terytorium Polski Punkt przyjazdu (przeznaczenia) poza UE Usługobiorca Usługobiorca Stawka VAT:??? Stawka VAT:??? 175

176 Transport towarów zastosowanie stawki VAT 0% 2) punkt wyjazdu (wysyłki) poza UE Punkt przyjazdu (przeznaczenia) terytorium Polski Usługobiorca Usługobiorca Stawka VAT:??? Stawka VAT:??? 176

177 Transport towarów zastosowanie stawki VAT 0% 3) punkt wyjazdu (wysyłki) poza UE punkt przyjazdu (przeznaczenia) poza UE Część drogi przecina terytorium Polski / całość trasy na terytorium Polski Usługobiorca Usługobiorca Usługobiorca Stawka VAT:??? Stawka VAT :??? Stawka VAT :??? 177

178 Transport towarów zastosowanie stawki VAT 0% 4) punkt wyjazdu (wysyłki) Członek UE (nie Polska)/ poza UE punkt przyjazdu (przeznaczenia) poza UE / Członek UE (nie Polska) część drogi przecina terytorium Polski Usługobiorca Usługobiorca Stawka VAT:??? Stawka VAT:??? 178

179 Transport towarów zastosowanie stawki VAT 0% Dokumentacja Dokumenty stanowiące dowód świadczenia transportu międzynarodowego (art. 83 ust. 5): transport towarów przez przewoźnika lub spedytora list przewozowy lub dokument spedytorski (kolejowy, lotniczy, samochodowy, konosament morski, konosament żeglugi śródlądowej), stosowany wyłącznie w komunikacji międzynarodowej, lub inny dokument, z którego jednoznacznie wynika, że w wyniku przewozu z miejsca nadania do miejsca przeznaczenia nastąpiło przekroczenie granicy z państwem trzecim, oraz faktura wystawiona przez przewoźnika (spedytora); towary importowane oprócz dokumentów, o których mowa wyżej, dokument potwierdzony przez urząd celnoskarbowy, z którego jednoznacznie wynika fakt wliczenia wartości usługi do podstawy opodatkowania z tytułu importu towarów; towary transportowane przez eksportera dowód wywozu towarów; 179

180 Część drogi poza terytorium państwa czy jest to usługa transportu międzynarodowego? Przewóz osób lub towarów nie jest usługą transportu międzynarodowego w przypadku, gdy: Punkt wyjazdu (wysyłki) i punkt przyjazdu (przeznaczenia) tych osób lub towarów jest położony na terytorium Polski. Przewóz poza terytorium Polski miał wyłącznie charakter tranzytu. 180

181 Przeliczanie VAT z walut na PLN

182 Właściwy kurs wymiany zasada ogólna Zasada ogólna W przypadku gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej, przeliczenia na PLN dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. 182

183 Właściwy kurs wymiany metoda alternatywna Metoda alternatywna Podatnik może również zastosować kurs wymiany opublikowany przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego; w takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro. 183

184 Właściwy kurs wymiany wcześniejsze fakturowanie Wystawienie faktury przed powstaniem obowiązku podatkowego W sytuacji, gdy faktura została wystawiona przed powstaniem obowiązku podatkowego oraz kwoty zastosowane do obliczenia podstawy opodatkowania zostały określone w obcej walucie, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez NBP (lub ECB) na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury. Zdaniem fiskusa, ww. zasady nie stosuje się do faktur wystawionych przez zagranicznych sprzedawców. 184

185 Import usług właściwy kurs wymiany szczególne ustalenia Kurs wymiany szczególne ustalenia W sytuacji gdy strony ustalą, że transakcja będzie rozliczana w obcej walucie po ustalonym wcześniej kursie wymiany Zasady dotyczące kursu wymiany walut NIE ZNAJDĄ zastosowania. Jest to wówczas transakcja PLN, jedynie denominowana w obcej walucie 185

186 Import towarów właściwy kurs wymiany walut zasada ogólna Zasada ogólna Kurs wymiany walut właściwy do określania wartości celnej importowanych towarów (i równocześnie podstawy opodatkowania) jest ogłaszany przez NBP w przedostatnią środę miesiąca (kurs ten ma odpowiednio zastosowanie dla całego miesiąca). 186

187 5. Sankcje VAT

188 Sankcje VAT element uszczelnienia systemu VAT Tzw. fraudy VAT (dot. w szczególności obrotu międzynarodowego) powodują wyłudzenia kwot VAT na miliony PLN Powiększa się tzw. luka VAT Międzynarodowy obrót towarowy (w ramach UE) w kręgu zainteresowania organów 188

189 Klauzula nadużycia prawa dla celów VAT Zastosowanie klauzuli Równocześnie z wprowadzeniem do Ordynacji podatkowej generalnej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania, do ustawy o VAT wprowadzono klauzulę nadużycia prawa W przypadku wystąpienia nadużycia prawa, czynności opodatkowane wywołują takie skutki podatkowe, jakie miałyby miejsce w przypadku odtworzenia sytuacji, która istniałaby w braku czynności stanowiących nadużycie prawa. (art. 5 ust. 4) Definicja nadużycia prawa Przez nadużycie prawa rozumie się dokonanie czynności w ramach transakcji, która pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miała zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy. (art. 5 ust. 5) 189

190 Wysokość sankcji 30% (od 1 stycznia 2017 r.) Zawyżenie nadwyżki podatku naliczonego do zwrotu Zawyżenie nadwyżki podatku naliczonego do przeniesienia Wykazanie nadwyżki podatku naliczonego zamiast zobowiązania Zaniżenie zobowiązania podatkowego Sankcja 30% Niezłożenie deklaracji VAT i niezapłacenie zobowiązania 190

191 Sankcja 30% - brak zastosowania 1. Podatnik przed wszczęciem kontroli / postępowania kontrolnego: Złożył deklarację Złożył korektę deklaracji Wpłacił VAT w wysokości wynikającej z deklaracji / korekty deklaracji 2. Jeżeli nieprawidłowości wiążą się z: Błędami rachunkowymi lub oczywistą omyłką nieujęciem podatku naliczonego lub należnego we właściwych okresach, przed wszczęciem kontroli/postępowania kontrolnego 3. W stosunku do osób fizycznych: Jeśli za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność karną skarbową 191

192 Sankcja 20% Kontrola podatkowa/ postępowanie kontrolne Nieprawidłowości skutkujące powstaniem zaległości podatkowej Złożenie korekty zgodnej z postanowieniami protokołu kontroli oraz wpłacenie zaległości podatkowej 192

193 Sankcja 20% Niezłożenie deklaracji Kontrola podatkowa/ postępowanie kontrolne Złożenie deklaracji oraz wpłacenie zaległości podatkowej 193

194 Wysokość sankcji 100% Odliczenie podatku naliczonego z faktur, które: Zostały wystawione przez podmiot nieistniejący Stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane Podają kwoty niezgodne z rzeczywistością Potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 kodeksu cywilnego 194

195 6. VAT a cło i akcyza

196 VAT a cło i akcyza Wpływ regulacji celnych i akcyzowych na rozliczenia VAT Regulacje celne i akcyzowe mają przede wszystkim wpływ na następujące aspekty VAT: ) Powstanie obowiązku podatkowego w VAT (import) 2) Podstawę opodatkowania VAT 3) Określanie stawek VAT (wpływ CN na PKWiU) 196

197 VAT a cło i akcyza Wpływ regulacji celnych i akcyzowych na rozliczenia VAT Dzień, w którym należy wykazać VAT do zapłaty (VAT należny) OBOWIĄZEK PODATKOWY DOKUMENTACJA 197

198 Moment powstania obowiązku podatkowego w ogólności czemu jest tak istotny? Moment powstania obowiązku podatkowego 01 Prawo do odliczenia VAT 02 Prawidłowe rejestry VAT 03 Prawidłowe fakturowanie 198

199 Moment powstania obowiązku podatkowego zasada ogólna Zasada ogólna (art. 19a): Obowiązek podatkowy powstaje: z chwilą dokonania dostawy towarów czynność faktyczna ( przeniesienie własności wg KC) z chwilą wykonania usługi czynność faktyczna z chwilą otrzymania części zapłaty, w szczególności: przedpłaty, zaliczki, zadatku. Czy każda płatność poprzedzająca świadczenie wywoła obowiązek podatkowy? 199

200 Moment powstania obowiązku podatkowe - zaliczki Wyrok TSUE z r. (C-419/02) BUPA Hospitals Ltd. Wyrok NSA z r. (sygn. akt I FSK 503/13) [ ] dla uznania wpłaconej kwoty, jako zaliczki na poczet wykonanych usług [ ] istotnym jest, aby przyszłe świadczenie było określone w sposób jednoznaczny co do rodzaju towaru bądź usługi, tzn. w sposób umożliwiający ich identyfikację, a dodatkowo, że strony tego świadczenia, w momencie wpłaty zaliczki, nie mają woli dokonywania jego zmian w przyszłości. [ ] Odnosząc powyższe do stanu faktycznego przedmiotowej sprawy nie można stwierdzić, że wszelkie okoliczności mające znaczenie dla zaistnienia zdarzenia podatkowego, tzn. przyszłej dostawy zostały jednoznacznie i niezmiennie określone pod względem przedmiotowym. Nie można bowiem tego odnieść do przedmiotu dostawy, co do którego wiadomo jedynie, że dotyczy on jednego rodzaju towaru, tj. obuwia. Opisanym wpłatom nie towarzyszą bowiem żadne konkretne ustalenia, pozwalające na stwierdzenie jakiego rodzaju butów dostawa ma dotyczyć, jakiej ilości, ceny, wielkości zamówienia czy też jego wartości. Informacje takie są nie tylko konieczne do prawidłowego wystawienia faktury, ale również wskazują na wolę stron zrealizowania konkretnej dostawy. 200

201 Moment powstania obowiązku podatkowego regulacje szczególne Regulacje szczególne (art. 19a): Obowiązek podatkowy powstaje: z chwilą otrzymania całości lub części dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze (patrz art. 29a ustawy o VAT) z chwilą wystawienia faktury na: dostawy mediów, usługi ochrony osób, usługi ochrony, dozoru i przechowywania mienia; usługi stałej obsługi prawnej i biurowej, z wyjątkiem usług, do których stosuje się ogólną zasadę dotyczącą miejsca świadczenia usług (art. 28b), które stanowią import usług. 201

202 Moment powstania obowiązku podatkowego regulacje szczególne usługi Import usług: Obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z ogólną zasadą: z chwilą wykonania usługi, z wyjątkiem usług, do których stosuje się szczególne zasady dotyczące miejsca świadczenia (np. ochrona nieruchomości) Częściowo zaakceptowane usługi Częściowo zaakceptowane usługi są uważane za wykonane w przypadku świadczenia części usługi, za którą część płatności została ustalona. Następujące po sobie płatności lub raty Usługi, dla których, w związku z ich świadczeniem, ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonane z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te rozliczenia lub płatności. Usługa świadczona w sposób ciągły Usługi świadczone w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla których, w związku z ich świadczeniem, w danym roku nie upływają terminy rozliczeń lub płatności, uznaje się za wykonane z upływem każdego roku podatkowego. 202

203 Import towarów obowiązek podatkowy zasada ogólna Zasada ogólna Obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów powstaje z chwilą powstania długu celnego. (tj. w momencie akceptacji deklaracji celnej). 203

204 Import towarów obowiązek podatkowy zasady szczególne W przypadku objęcia towarów procedurą celną przetwarzania pod kontrolą celną obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów powstaje z chwilą objęcia towarów tą procedurą. W przypadku stosowania uproszczonej deklaracji celnej a następnie złożenia zgłoszenia uzupełniającego, obowiązek podatkowy powstaje w momencie złożenia uproszczonej deklaracji celnej. W przypadku stosowania procedury uproszczonej, polegającej na wpisie do rejestru zgodnie z przepisami celnymi obowiązek podatkowy powstaje w momencie wpisu do rejestru. 204

205 VAT a cło i akcyza Wpływ regulacji celnych i akcyzowych na rozliczenia VAT PODSTAWA OPODATKOWANIA Kwota (baza), od której należy wyliczyć należny podatek (VAT należny) 205

206 Podstawa opodatkowania zasada ogólna Podstawa opodatkowania obejmuje (art. 29a ust. 1): wszystko, co stanowi zapłatę: (już) otrzymaną, lub (jeszcze) do otrzymania z tytułu dokonania sprzedaży przez świadczeniodawcę od: nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej. 206

207 Podstawa opodatkowania Elementy Art. 29a ust. 1 cd.: [ ] włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Bezpośredni wpływ na cenę Podstawa opodatkowania Czy np. dotacja na szkolenie dla kierowców w firmie transportowej ma bezpośredni wpływ na cenę usług transportowych? 207

208 Podstawa opodatkowania Elementy Art. 29a ust. 6 pkt 1: Podstawa opodatkowania obejmuje: 1) podatki, cła, opłaty i inne należności i podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku [tj. VAT]. Podatki (bez VAT) cło opłaty i inne należności Podstawa opodatkowania 208

209 Podstawa opodatkowania Elementy Art. 29a ust. 6 pkt 2: Podstawa opodatkowania obejmuje: 2) koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy. prowizje opakowanie transport Koszty ubezpieczenia Podstawa opodatkowania pobierane przez sprzedającego od nabywcy 209

210 Podstawa opodatkowania Elementy Podstawa opodatkowania prowizje opakowanie transport podatki i opłaty cło dotacje np. akcyza cło importowe ubezpieczenie subwencje 210

211 Podstawa opodatkowania VAT Z uwzględnieniem przykładu importu samochodu z USA do Polski (cło + akcyza) 211

212 Podstawa opodatkowania przy imporcie towarów Podstawa opodatkowania przy imporcie (art. 30b ust. 1 i 4-6): 1. Podstawą opodatkowania z tytułu importu towarów jest wartość celna powiększona o należne cło. Jeżeli przedmiotem importu są towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, podstawą opodatkowania jest wartość celna powiększona o (i) należne cło i (ii) podatek akcyzowy. 4. Podstawa opodatkowania ( ) obejmuje koszty dodatkowe, takie jak koszty prowizji, opakowania, transportu i ubezpieczenia - o ile nie zostały włączone do wartości celnej - ponoszone do pierwszego miejsca przeznaczenia na terytorium kraju, jak również wynikające z transportu do innego miejsca przeznaczenia znajdującego się na terytorium Unii Europejskiej, jeżeli miejsce to jest znane w momencie dokonania importu. 5. Przez pierwsze miejsce przeznaczenia rozumie się miejsce wymienione w liście przewozowym lub jakimkolwiek innym dokumencie przewozowym, na podstawie którego towary są importowane. W przypadku braku takiej informacji za pierwsze miejsce przeznaczenia uważa się miejsce pierwszego przeładunku na terytorium kraju. 6. Do podstawy opodatkowania [ ] dolicza się opłaty oraz inne należności, jeżeli organy celne mają obowiązek pobierać te należności z tytułu importu towarów. 212

213 Podstawa opodatkowania import samochodu Niezharmonizowany wyrób akcyzowy (PL) CŁO AKCYZA INNE OPŁATY VAT K O L E J N O Ś Ć 213

214 Podstawa opodatkowania Elementy kalkulacyjne cła Wartość celna podstawa do określania kwoty cła Klasyfikacja taryfowa ustalenie właściwej stawki cła dla importowanych towarów Pochodzenie towarów ekonomiczna przynależność towaru do konkretnego kraju lub regionu Kwota należnego cła 214

215 Wyliczenie cła, akcyzy i VAT przy imporcie samochodu osobowego z USA do Polski Parametry samochodu: Producent: Jeep Marka: Grande Cherokee Silnik (pojemność): 3,0 litra Produkcja: 2010 (7 lat) Cena nabycia: PLN (transport, ubezpieczenie i inne opłaty zawarte już w cenie) 215

216 Wyliczenie cła, akcyzy i VAT przy imporcie samochodu osobowego z USA do Polski Przykład: Przywóz Jeepa do Unii Europejskiej: kod taryfy celnej: CN: , warunki dostawy: DAP Warszawa Kraj pochodzenia USA Stawka cła 10% Stawka akcyzy 18,6% Podstawa zastosowania stawki Wartość celna: erga omnes PLN Kwota cła PLN Kwota akcyzy PLN (od ) Podstawa opodatkowania VAT PLN Stawka VAT 23% VAT importowy ,90 PLN Kwota należności (cło + akcyza + VAT) przed zaokrągleniem ,90 PLN 216

217 Podstawa opodatkowania import samochodu Akcyza Dwie stawki akcyzy na samochody osobowe: 3,1% przy samochodach o pojemności silnika max. 2000cm 2 18,6% przy samochodach o pojemności silnika pow. 2000cm 2 217

218 Zmiany w zakresie opodatkowania akcyzą samochodów osobowych Prace legislacyjne Proponowane zmiany Opodatkowanie aut dostawczych Trwające w parlamencie prace legislacyjne zmierzające do systemowej zmiany opodatkowania akcyzą samochodów osobowych zostały zawieszone. Planowano, że po zmianach, kwota akcyzy będzie uzależniona od: (i) pojemności skokowej silnika (ii) spełnianej normy czystości emisji spalin oraz (iii) wieku pojazdu. Planowano, że opodatkowaniem akcyzą mają zostać objęte dodatkowo auta dostawcze o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony. Ustawa z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych (Dz. U poz. 317) Zwalnia się od akcyzy samochód osobowy stanowiący pojazd elektryczny i pojazd napędzany wodorem w rozumieniu ustawy. W okresie do dnia 1 stycznia 2021 r. zwalnia się od akcyzy samochód osobowy stanowiący pojazd hybrydowy w rozumieniu ustawy. 218

219 VAT a cło i akcyza Wpływ regulacji celnych i akcyzowych na rozliczenia VAT STAWKI VAT Jak ustalić stawkę VAT, bazując na klasyfikacjach utworzonych dla potrzeb celnych? DOKUMENTACJA 219

220 VAT a cło i akcyza Wpływ regulacji celnych i akcyzowych na rozliczenia VAT Zasadniczo obowiązuje stawka podstawowa (23%), chyba że przepisy przewidują dla danego towary stawkę obniżoną. Wykazy stawek obniżonych to przede wszystkim załączniki do ustawy o VAT, gdzie ustawodawca często powołuje się na symbol towaru wg PKWiU (Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług) z 2008 r. Niemniej jednak PKWiU 2008 dla celów VAT przestaje obowiązywać z dniem 31 grudnia 2017 r., a na jego miejsce wchodzi nowe rozporządzenie w sprawie polskiej klasyfikacji wyrobów i usług (PKWiU 2015). Od 1 stycznia 2018 r. w celu określenie właściwej stawki VAT konieczne będzie posługiwanie się klasyfikacją PKWiU

221 VAT a cło i akcyza Wpływ regulacji celnych i akcyzowych na rozliczenia VAT 221

222 Jak określić grupowanie PKWiU? Większość grupowań PKWiU jest skorelowana z kodami CN Nomenklatura Scalona (CN) Zasady Metodyczne PKWiU Grupowanie PKWiU Ogólne Reguły Interpretacji CN 222

223 VAT a cło i akcyza Wpływ regulacji celnych i akcyzowych na rozliczenia VAT Pkt 4.2 Zasad Metodycznych Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług 2008 (PKWiU 2008) PKWiU 2008 została oparta na następujących klasyfikacjach i nomenklaturach międzynarodowych: [ ] - Combined Nomenclature (CN), obowiązującej w roku 2007 (Nomenklatura Scalona). 223

224 Jak określić i potwierdzić stawkę VAT? aa Wiążąca Informacja Taryfowa - wydawana przez władze celne - określa kody CN Opinia Statystyczna - Niewiążąca opinia - Wydawana przez organ statystyczny - Określa grupowania PKWiU Indywidualna Interpretacja Podatkowa - wydawana przez MF - Potwierdza stawki VAT - Nie obejmuje klasyfikacji 224

225 7. VAT w systemie prawa UE