I. Wprowadzenie II. Metodologia opracowania III. Charakterystyka bezrobocia w Grudziądzu... 9

Transkrypt

1 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie grudziądzkim grodzkim za I półrocze 2014 roku Grudziądz 2014

2 Spis treści I. Wprowadzenie... 3 II. Metodologia opracowania... 5 III. Charakterystyka bezrobocia w Grudziądzu... 9 A. Stopa bezrobocia w Grudziądzu... 9 B. Skala bezrobocia w Grudziądzu C. Bezrobotni wg wieku D. Bezrobotni wg wykształcenia E. Bezrobotni wg stażu pracy IV. Metody i mierniki analizy stanu bezrobocia A. Mierniki i wskaźniki oceny stanu bezrobocia B. Metody analizy stanu bezrobocia V. Analiza bezrobotnych według zawodów A. Bezrobotni ogółem B. Bezrobotni do 12 miesięcy od dnia ukończenia szkoły C. Bezrobotni zarejestrowani powyżej 12 miesięcy VI. Długotrwale bezrobotni VII. Strumienie napływu do bezrobocia rejestrowanego w powiecie grodzkim w I półroczu 2014 roku VIII.Oferty pracy A. Szansa uzyskania oferty pracy IX. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych X. Analiza sytuacji osób bezrobotnych wg sekcji PKD XI. Wnioski XII..Spis tabel XIII.Spis wykresów XIV. Aneks statystyczny

3 I. Wprowadzenie Na podstawie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r. (Dz. U. z 2013 r. poz. 674 z późn. zm.) samorządy województwa opracowują monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Dokładne wytyczne dotyczące sporządzania niniejszego raportu zostały zawarte w Zaleceniach metodologicznych do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych opracowanych przez Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w 2003 roku. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest procesem systematycznych obserwacji zachodzących na rynku pracy związanych głównie z systemem kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno-zawodowym. Na podstawie przeprowadzonych obserwacji można dokonać analizy i oceny rynku pracy, a także sporządzić krótkotrwałą prognozę niezbędną dla prawidłowego funkcjonowania systemów szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego. Podstawowym celem prowadzonego monitoringu jest więc efektywniejsze dostosowanie systemu kształcenia zawodowego do bieżących potrzeb rynku pracy. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych przeprowadzany jest dwa razy w roku na szczeblu krajowym, wojewódzkim i powiatowym. Niniejszy raport monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych obejmujący I półrocze 2014 roku sporządzono na postawie: załącznika 2 do sprawozdania MPiPS-01 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy, poszukujący pracy oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej. Stan za I półrocze 2014 roku, załącznika 3 do sprawozdania MPiPS-01 Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według zawodów i specjalności za I półrocze 2014 roku. 3

4 Raport dotyczy sytuacji na rynku pracy powiatu grudziądzkiego grodzkiego. Aby przeprowadzić bardziej szczegółową analizę struktury bezrobotnych oraz zgłoszonych do Powiatowego Urzędu Pracy w Grudziądzu ofert pracy według zawodów wykorzystano następujące wskaźniki: średnią miesięczną nadwyżkę (deficyt) podaży siły roboczej w danym zawodzie, wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) określonego zawodu, wskaźnik uzyskania oferty pracy w tym zawodzie, wskaźnik długotrwałego bezrobocia w danym zawodzie, wskaźnik struktury bezrobotnych według zawodów oraz PKD, wskaźnik struktury ofert pracy według zawodów oraz PKD. Raport dotyczy 43 dużych grup zawodowych, 444 grup elementarnych oraz zawodów i specjalności określonych w Klasyfikacji zawodów i specjalności wprowadzonej do stosowania Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania. W przeprowadzonych badaniach został ujęty również poziom i struktura bezrobotnych oraz zgłaszanych ofert pracy według Polskiej Klasyfikacji Działalności, która obowiązuje na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 roku w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). Tak szczegółowa analiza dała jasny obraz sytuacji lokalnego rynku pracy pod kątem zawodów jakie posiadają bezrobotni oraz zawodów w jakich zgłoszono wolne miejsca pracy z obszaru powiatu grudziądzkiego grodzkiego. 4

5 II. Metodologia opracowania Struktura klasyfikacji oparta jest na systemie pojęć, z których najważniejsze to: zawód, specjalność, umiejętności oraz kwalifikacje zawodowe. Zawód zdefiniowany został jako zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji (wiedzy i umiejętności), zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Zawód może dzielić się na specjalności. Specjalność jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera część czynności o podobnym charakterze (związanych z wykonywaną funkcją lub przedmiotem pracy), wymagających pogłębionej lub dodatkowej wiedzy i umiejętności, zdobytych w wyniku dodatkowego szkolenia lub praktyki. Umiejętność określono jako sprawdzoną możliwość wykonania odpowiedniej klasy zadań w ramach zawodu (specjalności). Kwalifikacje zawodowe to układy wiedzy i umiejętności wymagane do realizacji składowych zadań zawodowych. Dla celów klasyfikacji istotne są dwa aspekty kwalifikacji: poziom i specjalizacja. Poziom kwalifikacji potraktowano jako funkcję kompleksowości i zakresu umiejętności (kompleksowość umiejętności traktując jako czynnik ważniejszy), wynikających ze złożoności oraz zakresu zadań i obowiązków. Specjalizację kwalifikacji zdefiniowano natomiast przez rodzaj koniecznej wiedzy czy umiejętność posługiwania się określonymi urządzeniami i narzędziami lub przez rodzaj stosowanych materiałów czy produkowanych wyrobów albo rodzaj świadczonych usług. Kwalifikacje mogą być i często są nabywane w ramach systemu kursowego lub poprzez praktykę. Decydującym czynnikiem dla określenia, jak dany zawód powinien być 5

6 sklasyfikowany, są wymagane kwalifikacje niezbędne do wykonania zadań i obowiązków, a nie sposób, w jaki te kwalifikacje są osiągane. Wszystkie pozycje klasyfikacyjne opatrzone zostały symbolem cyfrowym (kodem). Grupy wielkie oznaczono symbolem jednocyfrowym, grupy duże - dwucyfrowym, grupy średnie - trzycyfrowym, a elementarne - czterocyfrowym. Poszczególnym zawodom i specjalnościom przyporządkowano kod sześciocyfrowy. Poszczególne grupy wielkie zawodów można scharakteryzować następująco: 1. Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy Grupa ta obejmuje zawody, w których podstawowymi zadaniami są: planowanie, określanie i realizowanie podstawowych celów i kierunków polityki państwa, formułowanie przepisów prawnych oraz kierowanie działalnością jednostek administracji publicznej, a także sprawowanie funkcji zarządzania w przedsiębiorstwach lub ich wewnętrznych jednostkach organizacyjnych. 2. Specjaliści Grupa ta obejmuje zawody wymagające posiadania wysokiego poziomu wiedzy zawodowej, umiejętności oraz doświadczenia w zakresie nauk technicznych, przyrodniczych, społecznych, humanistycznych i pokrewnych. Ich głównymi zadaniami są: wdrażanie do praktyki koncepcji i teorii naukowych lub artystycznych, powiększanie dotychczasowego stanu wiedzy poprzez badania i twórczość oraz systematyczne nauczanie w tym zakresie. 3. Technicy i inny średni personel. Grupa ta obejmuje zawody wymagające wiedzy, umiejętności i doświadczenia niezbędnych do wykonywania głównie prac technicznych i podobnych, związanych z badaniem i stosowaniem naukowych oraz artystycznych koncepcji i metod działania. 6

7 4. Pracownicy biurowi. Grupa ta obejmuje zawody wymagające wiedzy, umiejętności i doświadczenia niezbędnych do zapisywania, organizowania, przechowywania i wyszukiwania informacji, obliczania danych liczbowych, finansowych i statystycznych oraz wykonywania obowiązków wobec klientów, szczególnie związanych z operacjami pieniężnymi, organizowaniem podróży, informacjami i spotkaniami w zakresie biznesu. 5. Pracownicy usług i sprzedawcy Grupa ta obejmuje zawody wymagające wiedzy, umiejętności i doświadczenia, które są niezbędne do świadczenia usług ochrony, usług osobistych związanych m.in. z podróżą, prowadzeniem gospodarstwa, dostarczaniem żywności, opieką osobistą oraz do sprzedawania i demonstrowania towarów w sklepach hurtowych czy detalicznych. 6. Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy Grupa ta obejmuje zawody wymagające wiedzy, umiejętności i doświadczenia niezbędnych do uprawy i zbioru ziemiopłodów, zbierania owoców lub roślin dziko rosnących, uprawy i eksploatacji lasów, chowu i hodowli zwierząt, połowów lub hodowli ryb. 7. Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Grupa ta obejmuje zawody wymagające wiedzy, umiejętności i doświadczenia niezbędnych do uzyskiwania i obróbki surowców, wytwarzania i naprawy towarów oraz budowy, konserwacji i naprawy dróg, konstrukcji i maszyn. Główne zadania wymagają znajomości i zrozumienia charakteru pracy, stosowanych materiałów, maszyn i wytwarzanych produktów. 7

8 8. Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń Grupa ta obejmuje zawody wymagające wiedzy, umiejętności i doświadczenia niezbędnych do prowadzenia pojazdów i innego sprzętu ruchomego, nadzorowania, kontroli i obserwacji pracy maszyn i urządzeń przemysłowych na miejscu lub przy pomocy zdalnego sterowania oraz do montowania produktów z komponentów według ścisłych norm i metod. Wykonywanie zadań wymaga głównie posiadania wiedzy i zrozumienia zasad funkcjonowania obsługiwanych urządzeń. 9. Pracownicy przy pracach prostych Grupa ta obejmuje zawody, które wymagają niskich lub podstawowych umiejętności i niewielkiej wiedzy teoretycznej niezbędnych do wykonywania przeważnie prostych i rutynowych prac. Praca wykonywana jest przy zastosowaniu prostych narzędzi ręcznych i przy ograniczonej własnej inicjatywie i ocenie. W niektórych przypadkach wymaga pewnego wysiłku fizycznego. 10. Siły zbrojne W grupie tej klasyfikowani są żołnierze zawodowi. 8

9 III. Charakterystyka bezrobocia w Grudziądzu A. Stopa bezrobocia w Grudziądzu W dniu 30 czerwca 2014 r. stopa bezrobocia kształtowała się na poziomie 18,4 % w powiecie grodzkim. W stosunku do województwa kujawsko-pomorskiego wskaźnik stopy bezrobocia jest większy o 2,1 pkt procentowych natomiast w odniesieniu do całego kraju stopa bezrobocia w powiecie grodzkim jest wyższa o 6,4 pkt. procentowych. W stosunku do 30 czerwca 2013 roku stopa bezrobocia w powiecie grodzkim spadła o 3,8 pkt. procentowego. W tabeli 1 przedstawiono kształtowanie się wskaźnika stopy bezrobocia w mieście Grudziądz na tle województwa kujawsko-pomorskiego i Polski w I półroczu 2014 roku. Tabela 1 Stopa bezrobocia w Grudziądzu w I półroczu 2014 roku Stopa bezrobocia w I półroczu 2014 r. styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec Polska 13,9 13,9 13,5 13,0 12,5 12,0 Województwo kujawsko-pomorskie Powiat grudziądzki grodzki 18,8 18,8 18,3 17,4 16,8 16,3 21,7 21,5 21,0 19,9 19,2 18,4 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu 9

10 Wykres 1 Stopa bezrobocia w Grudziądzu w I półroczu 2014 roku Stopa bezrobocia w I półroczu 2014 roku ,7 21, , ,8 18,8 18,3 17,4 19,2 16,8 18,4 16, ,9 13,9 13, , styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec Polska Województwo kujawsko-pomorskie Powiat grudziądzki grodzki Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu 10

11 B. Skala bezrobocia w Grudziądzu W stosunku do 30 czerwca 2013 roku liczba bezrobotnych w powiecie grodzkim spadła o 1636 osób tj. o 20,28 %, natomiast liczba kobiet spadła o 735 osób tj. o 16,87 %. Udział bezrobotnych kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych w dniu 30 czerwca 2014 roku wynosi 56,34 %. W tabeli 2 przedstawiono liczbę bezrobotnych w powiecie grudziądzkim grodzkim w I półroczu 2014 roku wraz z udziałem kobiet. Tabela 2 Liczba bezrobotnych w mieście Grudziądz w I półroczu 2014roku miasto Grudziądz Liczba bezrobotnych wskaźnik udziału kobiet Ogółem Kobiety styczeń ,63% luty ,56% marzec ,11% kwiecień ,60% maj ,56% czerwiec ,34% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu 11

12 Wykres 2 Skala bezrobocia w Grudziądzu w I półroczu 2014 roku Skala bezrobocia w Grudziądzu w I półroczu styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec Ogółem Kobiety Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu 12

13 C. Bezrobotni wg wieku Ważnym czynnikiem wpływającym na kształtowanie się sytuacji na lokalnym rynku pracy jest wiek zarejestrowanych osób. W końcu czerwca 2014 r. wśród bezrobotnych w powiecie grodzkim dominowały osoby w wieku lata oraz lata. Najmniej osób bezrobotnych odnotowano w grupach wiekowych powyżej 54 lat. W tabeli 3 przedstawiono strukturę bezrobotnych powiatu grodzkiego wg wieku. Tabela 3 Struktura bezrobotnych powiatu grodzkiego wg wieku [stan w dniu r.] Wiek Powiat grudziądzki grodzki Ogółem % ,55% ,50% ,39% ,75% ,01% lat 309 4,80% Ogółem % Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu 13

14 Wykres 3 Struktura bezrobotnych zamieszkałych w Grudziądzu wg wieku w dniu 30 czerwca 2014 roku Struktura bezrobotnych powiatu grodzkiego wg wieku w dniu r. 14,01% 4,80% 12,55% 21,75% 26,50% 20,39% lat Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu 14

15 D. Bezrobotni wg wykształcenia Ważnym czynnikiem, wśród zarejestrowanych w tutejszym Urzędzie Pracy, jest wykształcenie. Reforma systemu edukacji spowodowała powstanie na rynku pracy luki wynikającej z braku osób z wykształceniem zawodowym, a więc specjalistów w określonej dziedzinie, którzy posiadaliby wykształcenie umożliwiające im podjęcie pracy w konkretnym zawodzie, którego wykonywania mogli się nauczyć w szkołach zawodowych. Coraz więcej osób, bez względu na wiek, rozpoczyna naukę w systemie dziennym, wieczorowym lub zaocznym, w celu dokształcenia się. W pracy biurowej wykształcenie wyższe stało się szczególnie istotne i coraz częściej wymagane przez pracodawców. Warto jednak zauważyć, że posiadanie dyplomu ukończenia szkoły wyższej jest istotne, ale również ważne jest wykorzystanie wiedzy zdobytej na studiach w codziennej pracy zawodowej. Umiejętność łączenia wiedzy teoretycznej z praktyczną jest zatem niebagatelna, a posiadanie samego dyplomu ukończenia szkoły wyższej nie gwarantuje szybkiego znalezienia pracy. W czerwcu 2014 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Grudziądzu zarejestrowano najwięcej bezrobotnych z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej. W powiecie grodzkim odnotowano 36,46 % bezrobotnych, którzy posiadają dyplom ukończenia szkoły gimnazjalnej (lub niższej). Najmniejszą grupę stanowią bezrobotni z wykształceniem wyższym, którzy stanowią w powiecie grudziądzkim grodzkim 6,906 %. W tabeli 4 przedstawiono strukturę bezrobotnych zamieszkałych w mieście Grudziądzu wg wykształcenia [stan w dniu r.] 15

16 Tabela 4 Struktura bezrobotnych w Grudziądzu wg wykształcenia [stan w dniu r.] Wykształcenie Miasto Grudziądz Ogółem udział % Wyższe 444 6,90% policealne i średnie zawodowe ,65% średnie ogólnokształcące ,30% zasadnicze zawodowe ,68% gimnazjalne i poniżej ,46% Ogółem ,00% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu Wykres 4 Struktura bezrobotnych zamieszkałych w w dniu 30 czerwca 2014 roku Grudziądzu wg wykształcenia Struktura bezrobotnych w mieście Grudziądzu wg wykształcenia w dniu 30 czerwca 2014r. 7% 36% 18% 12% 27% wyższe policealne i średnie zawodowe średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe gimnazjalne i poniżej Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu 16

17 E. Bezrobotni wg stażu pracy Pracodawcy obok wykształcenia kandydatów do pracy zwracają również szczególną uwagę na posiadane doświadczenie zawodowe. Wsparcie finansowe Powiatowego Urzędu Pracy w Grudziądzu w ramach zatrudnienia subsydiowanego i prowadzone inne formy aktywizacji zawodowej umożliwiają zdobycie doświadczenia zawodowego bezpośrednio u pracodawcy np. w formie stażu. Zwracając uwagę na staż pracy należy zauważyć, że takiego stażu nie posiadają osoby dopiero wkraczające na rynek pracy, a więc absolwenci szkół. Bardzo często brak doświadczenia zawodowego dyskwalifikuje te osoby, a wiedza zdobyta w szkołach nie zawsze jest adekwatna do obowiązków jakie te osoby pełniłyby na określonych stanowiskach pracy. Dlatego większe szanse na podjęcie pracy mają osoby, które wcześniej już pracowały. Według stanu w końcu czerwca 2014 r. dominowały osoby, które przepracowały od 1 roku do 5 lat. W powiecie grudziądzkim grodzkim odnotowano 23,11 % bezrobotnych w tej grupie. Najmniejszy udział w ogólnej liczbie bezrobotnych stanowią osoby, które przepracowały ponad 30 lat. W powiecie grudziądzkim grodzkim odnotowano 4,57 % osób z tak długoletnim stażem. Warto zwrócić uwagę, że w statystykach Powiatowego Urzędu Pracy w Grudziądzu figuruje 10,26 % bezrobotnych z powiatu grodzkiego, które nie posiadają żadnego doświadczenia zawodowego, a więc należą do grupy osób, którym to doświadczenie zawodowe może być szczególnie trudno nabyć i okres poszukiwania odpowiedniego zatrudnienia może się wydłużać. W tabeli 5 przedstawiono strukturę bezrobotnych z powiatu grudziądzkiego grodzkiego z uwzględnieniem stażu pracy wg stanu w dniu 30 czerwca 2014 r. 17

18 Tabela 5 Struktura bezrobotnych z Grudziądza wg stażu pracy [stan w dniu r.] Staż pracy Miasto Grudziądz Ogółem udział % do 1 roku ,66% 1-5 lat ,11% 5-10 lat ,83% lat ,66% lat ,91% 30 i więcej 294 4,57% bez stażu ,26% Ogółem ,00% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu Wykres 5 Struktura bezrobotnych zamieszkałych w Grudziądzu wg stażu pracy w dniu 30 czerwca 2014 roku Struktura bezrobotnych zamieszkałych w Grudziądzu wg stażu pracy w dniu 30 czerwca 2014r. 4,57% 10,26% 14,66% 12,91% 23,11% 18,66% 15,83% do 1 roku 1-5 lat 5-10 lat lat lat 30 i więcej bez stażu Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu 18

19 IV. Metody i mierniki analizy stanu bezrobocia A. Mierniki i wskaźniki oceny stanu bezrobocia Do najważniejszych terminów związanych z pomiarem zjawiska bezrobocia zalicza się skalę i stopę bezrobocia. Skala (poziom, rozmiary) bezrobocia oznacza globalną liczbę osób poszukujących pracy, ustaloną na podstawie ewidencji urzędów pracy lub badania aktywności ekonomicznej ludności lub też specjalnych badań ankietowych (w ten sposób można badać bezrobocie ukryte lub fikcyjne). Stopa bezrobocia jest miernikiem procentowym wyrażającym stosunek liczby bezrobotnych do liczby ludności aktywnej zawodowo (tj. sumy ludności pracującej i bezrobotnej). Stopa bezrobocia obrazuje stopień natężenia zjawiska w różnych okresach w wymiarze globalnym, regionalnym i lokalnym, w odniesieniu do poszczególnych kategorii ludności w miastach i na wsi oraz w skali międzynarodowej. Kolejnymi ważnymi terminami dotyczącymi oceny stanu bezrobocia są: wskaźnik napływu bezrobotnych prezentujący stosunek procentowy liczby nowo zarejestrowanych bezrobotnych do liczby ludności czynnej zawodowo według stanu na koniec poprzedniego okresu; wskaźnik napływu do bezrobocia ukazujący stosunek procentowy liczby nowo zarejestrowanych bezrobotnych do liczby bezrobotnych według stanu na koniec poprzedniego okresu sprawozdawczego. wskaźnik odpływu z bezrobocia, który oznacza wyrażony w procentach stosunek liczby bezrobotnych wyrejestrowanych z urzędów pracy do liczby bezrobotnych według stanu na koniec poprzedniego okresu sprawozdawczego; wskaźnik płynności rynku pracy prezentujący procentowy stosunek liczby bezrobotnych, którzy podjęli pracę w danym okresie sprawozdawczym, do liczby nowo zarejestrowanych bezrobotnych w tym okresie 19

20 B. Metody analizy stanu bezrobocia W badaniach rynku pracy wykorzystywane są różnorodne metody i podejścia badawcze, co wiąże się z różnorodnością problemów występujących w tych badaniach. Wśród badań można wyróżnić podejście zasobowe, polegające na wykorzystaniu w analizie wielkości ekonomicznych takich jak skala czy stopa bezrobocia. Charakterystyczną cechą tych wielkości jest to, że określają one poziom zjawiska ekonomicznego w danym momencie. Analizy zasobowe są ważne dla zrozumienia szeregu zjawisk i procesów zachodzących na rynku pracy, posiadają jednak swe mankamenty. Szacunki zasobu bezrobocia rejestrowanego wykonywane są na koniec miesiąca. Są jednak również tacy bezrobotni, którzy rejestrują się na początku miesiąca i wyrejestrowują się w tym samym miesiącu. Ci bezrobotni nie są uwzględniani w szacunkach zasobu bezrobocia, tak więc analizy zasobowe nie uwzględniają wszystkich bezrobotnych. Z drugiej strony analizy te pomijają niektóre ważne aspekty zmian zachodzących w bezrobociu. Gdy zasób bezrobocia w kolejnych miesiącach jest taki sam, to może się wydawać, że na rynku pracy niewiele się dzieje, choć wcale tak być nie musi. W tych okresach bowiem możemy mieć do czynienia z taką samą liczbą napływu do bezrobocia i odpływu od bezrobocia. Odmiennym sposobem jest podejście strumieniowe, w którym wykorzystuje się wielkości ekonomiczne o charakterze strumieniowym. Analizy strumieniowe wykorzystuje się często w badaniu czynników wpływających na rozmiary bezrobocia. W ostatnich latach zauważa się wzrost popularności podejścia strumieniowego w analizach rynku pracy w Polsce. Strumieniem w tym przypadku nazywamy liczbę osób przechodzących z jednego zasobu do drugiego w pewnym okresie. Podstawą analizy strumieniowej jest ustalenie wielkości poszczególnych strumieni w kolejnych okresach oraz określenie roli poszczególnych strumieni w kształtowaniu zmian zasobów. Związki między zmiennymi ekonomicznymi a bezrobociem jest znacznie 20

21 łatwiej uchwycić w przypadku wykorzystania w analizie strumieni napływu i odpływu niż przy wykorzystaniu zasobu bezrobocia. Analizy strumieniowe mają istotne znaczenie dla rozpoznania czynników decydujących o wysokości stóp bezrobocia na regionalnych i lokalnych rynkach pracy, czy też w wybranych grupach siły roboczej. Ustalenie czynników determinujących stopę bezrobocia ma istotne walory, pozwala bowiem odpowiedzieć na pytanie, jakie działania należy podjąć, aby skutecznie ograniczać bezrobocie. Analizy strumieniowe wymagają posługiwania się relatywnymi wielkościami strumieni, bo tylko wówczas można przeprowadzić analizę porównawczą poszczególnych rynków pracy lub grup siły roboczej. Wskaźnikami relatywnych wielkości strumieni są tzw. stopy przepływów, rozumiane jako stosunek wielkości odpowiedniego strumienia w danym okresie do wielkości zasobu, z którego ten strumień wypływa na koniec poprzedniego okresu. Stopy przepływów można obliczać również do węższych grup wyodrębnionych według kryteriów wieku, płci, zawodu czy wykształcenia. Analizę stóp przepływów można wykorzystać dla rozpoznania czynników determinujących stopę bezrobocia na określonym rynku pracy, której wielkość może zależeć od tego, że zatrudnieni mają trudności z utrzymaniem zatrudnienia, albo bezrobotni nie mogą znaleźć pracy, lub też na danym rynku pracy następują częste wejścia i wyjścia z zasobów siły roboczej. Podejście strumieniowe ma także istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia czy zasób bezrobocia ma charakter stagnacyjny (gdy rotacja osób jest stosunkowo powolna) czy też dynamiczny. Ustalenie charakteru zasobu bezrobocia ma znaczenie dla kierunków polityki państwa na rynku pracy. Jeśli zasób jest dynamiczny, to oznacza, że rynkowi brakuje lepszych miejsc pracy i odpowiednich dopasowań strukturalnych miejsc pracy i bezrobotnych. Polityka prowadzona na szczeblu państwa i powiatu powinna zatem preferować instrumenty niwelujące te niedopasowania, takie jak szkolenia czy pośrednictwo pracy. 21

22 W przypadku zasobu stagnacyjnego rynkowi brakuje przede wszystkim miejsc pracy, państwo powinno podejmować działania prowadzące do zwiększenia liczby miejsc pracy, również poprzez prace interwencyjne czy roboty publiczne. Celem tych działań winno być przede wszystkim ograniczenie bezrobocia długookresowego i skrócenie przeciętnego okresu trwania bezrobocia. Obliczanie przez urzędy pracy choć kilku ze stóp w odniesieniu do całej siły roboczej oraz poszczególnych grup wiekowych i zawodowych pozwalałoby lepiej identyfikować grupy zwiększonego ryzyka zagrożenia bezrobociem oraz lepiej adresować aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu. Istotne walory analiz strumieniowych nie powinny skłaniać do rezygnacji z analiz zasobowych. Analizy te powinny być prowadzone równolegle, gdyż umożliwiają rozpoznanie nieco innych aspektów rynku pracy. 22

23 V. Analiza bezrobotnych według zawodów A. Bezrobotni ogółem Według stanu w dniu 30 czerwca 2014 roku w rejestrze Powiatowego Urzędu Pracy w Grudziądzu zarejestrowanych pozostawało 6431 bezrobotnych z powiatu grudziądzkiego grodzkiego, w tym 3623 kobiety. W porównaniu ze stanem w końcu czerwca 2013 roku liczba bezrobotnych spadła o 1636 osób (spadek o 20,28 %). Spadła liczba bezrobotnych kobiet o 735 osób (spadek o 16,87 % ogółu bezrobotnych kobiet). Bezrobotnych bez zawodu, a więc bezrobotnych, którzy nie posiadali świadectwa (dyplomu) ukończenia szkoły lub kursu i nie posiadali udokumentowanej ciągłości pracy w okresie minimum 6 miesięcy w tym samym zawodzie zarejestrowanych było 945 osób, w tym 569 kobiety. W stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku liczba bezrobotnych bez zawodu spadła o 218 osób tj. o 18,74 %. Wynikiem utrzymującej się tendencji jest stopa bezrobocia, która w końcu czerwca 2014 roku kształtowała się na poziomie 18,4 %. W stosunku do czerwca 2013 roku stopa bezrobocia spadła o 3,8 pkt procentowego. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, iż w końcu czerwca 2014 roku największy udział w ogólnej liczbie osób bezrobotnych stanowiły osoby z grupy zawodów Sprzedawcy i pokrewni 15,22 % ogółu bezrobotnych. Zarejestrowani bezrobotni posiadali zawód głównie sprzedawcy 788 osób, w tym 728 kobiet oraz technika handlowca* - 15 osób, w tym 13 kobiet. Kolejną liczną grupę zawodów stanowili Pracownicy usług osobistych 9,50 % ogółu. W grupie tej bezrobotni zarejestrowani byli głównie w zawodzie: Kucharz* 150 osób, w tym 120 kobiet; Fryzjer* - 99 osób, w tym 95 kobiet. Robotnik gospodarczy 99 osób, w tym 37 kobiet, Kucharz małej gastronomii* - 75 osób, w tym 57 kobiet, Kelner* 56 osób, w tym 48 kobiet 23

24 Barman 17 osób, w tym 13 kobiet. Dużą grupę bezrobotnych stanowili Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 8,37 % ogółu bezrobotnych. Bezrobotni zarejestrowani byli głównie w zawodzie: Szwaczka 94 osoby, w tym 89 kobiet, Krawiec * 91 osób, w tym 89 kobiet, Piekarz* 60 osób, w tym 9 kobiet, Stolarz meblowy 48 osób, w tym 2 kobiety, Cukiernik* 46 osób, w tym 25 kobiet, Stolarz* 34 osoby, w tym żadnej kobiety Rzeźnik- wędliniarz* 25 osób, w tym 15 kobiet Pozostali stolarze meblowi i pokrewni 18 osób, w tym 2 kobiety. Nieco mniejszy udział stanowili bezrobotni z grupy Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 8,15 % ogółu. Grupa ta została zdominowana przede wszystkim przez bezrobotnych posiadających odpowiednie kwalifikacje zawodowe i uprawnienia niezbędne do pracy w zawodzie: ślusarz* 146 osób, w tym 3 kobiety; tokarz w metalu 49 osób, w tym 4 kobiety; mechanik samochodów osobowych 48 osób, w tym żadnej kobiety; blacharz samochodowy* 26 osób, w tym żadnej kobiety; formierz odlewnik 20 osób, w tym 3 kobiety; mechanik pojazdów samochodowych 20 osób, w tym żadnej kobiety; pozostali mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych 16 osób, w tym żadnej kobiety. mechanik samochodów ciężarowych 15 osób, w tym żadnej kobiety spawacz ręczny gazowy 14 osób, w tym żadnej kobiety. 24

25 Kolejną liczną grupę zawodów stanowili Robotnicy budowlani i pokrewni 7,95 % ogółu. W grupie tej bezrobotni zarejestrowani byli głównie w zawodzie: murarz* 133 osoby, w tym żadnej kobiety; malarz budowlany 71 osób, w tym 7 kobiet, hydraulik 48 osób, w tym żadnej kobiety, lakiernik samochodowy 25 osób, w tym 1 kobieta, dekarz* 18 osób, w tym żadnej kobiety, monter instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody 14 osób, w tym żadnej kobiety, betoniarz 13 osób, w tym żadnej kobiety. cieśla szalunkowy 13 osób, w tym żadnej kobiety, stolarz budowlany - 12 osób, w tym żadnej kobiety. Nieco mniejszy udział stanowili bezrobotni z grupy Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 6,76 % ogółu. Grupa ta została zdominowana przede wszystkim przez bezrobotnych posiadających odpowiednie kwalifikacje zawodowe i uprawnienia niezbędne do pracy w zawodzie: robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 123 osób, w tym 88 kobiet, robotnik budowlany 108 osób, w tym 2 kobiety, ładowacz 30 osób, w tym 6 kobiet, pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle - 24 osoby, w tym 18 kobiet robotnik magazynowy 24 osoby, w tym 9 kobiet, pakowacz 22 osoby, w tym 15 kobiet, robotnik drogowy 15 osób, w tym żadnej kobiety. Pozostałe grupy zawodów stanowiły poniżej 6 % ogółu bezrobotnych. Spośród tych grup najwięcej osób bezrobotnych było zarejestrowanych w zawodach: technik prac biurowych* 168 osób, w tym 145 kobiet, technik ekonomista* 132 osoby, w tym 116 kobiet, 25

26 sprzątaczka biurowa 124 osoby, w tym 121 kobiet, konfekcjoner wyrobów gumowych 88 osób, w tym 80 kobiet, technik budownictwa* 51 osób, w tym 15 kobiet, magazynier 44 osoby, w tym 9 kobiet technik mechanik* 42 osoby, w tym 3 kobiety, technik żywienia i gospodarstwa domowego* 40 osób, w tym 33 kobiety, księgowy - 40 osób, w tym 40 kobiet, kierowca samochodu osobowego 39 osób, w tym 1 kobieta, technik administracji* 37 osób, w tym 33 kobiety, pedagog 35 osób, w tym 31 kobiet, pozostali pracownicy ochrony osób i mienia 35 osób, w tym 5 kobiet, pomoc kuchenna 34 osoby, w tym 31 kobiet, salowa 32 osoby, w tym 32 kobiety, kierowca samochodu ciężarowego 30 osób, w tym żadnej kobiety, przedstawiciel handlowy 28 osób, w tym 10 kobiet, pozostali ogrodnicy - 28 osób, w tym 19 kobiet, pozostali elektromechanicy i elektromonterzy 28 osób, w tym 1 kobieta, Fotograf* 24 osoby, w tym 20 kobiet, palacz kotłów parowych 24 osoby, w tym żadnej kobiety, dozorca 24 osoby, w tym 9 kobiet, opiekunka domowa 23 osoby, w tym 23 kobiety; elektromonter instalacji elektrycznych 23 osoby, w tym 1 kobieta, aparatowy procesów chemicznych 23 osoby, w tym 20 kobiet, technik informatyk* 22 osoby, w tym 9 kobiet, ekonomista 21 osób, w tym 9 kobiet, technik elektryk* 21 osób, w tym 1 kobieta, pozostali rolnicy upraw polowych 21 osób, w tym 15 kobiet, technik rolnik* 20 osób, w tym 12 kobiet, rolnik upraw mieszanych 20 osób, w tym 18 kobiet. 26

27 Najmniejszy udział w ogólnej liczbie bezrobotnych stanowili bezrobotni z grupy zawodów: Żołnierze szeregowi -0,02 %, Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni 0,02 % Kierownicy do spraw produkcji i usług -0,07 %. Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych 0,07 %. Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie 0,07%. 27

28 B. Bezrobotni do 12 miesięcy od dnia ukończenia szkoły W tej kategorii bezrobotnych znajdują się wszystkie osoby zarejestrowane w tutejszym Urzędzie Pracy z powiatu grudziądzkiego grodzkiego, które w ciągu ostatnich 12 miesięcy ukończyły szkołę. Według stanu w dniu 30 czerwca 2014 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Grudziądzu odnotowano 131 bezrobotnych do 12 miesięcy od dnia ukończenia szkoły, w tym 89 kobiet. W stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego liczba bezrobotnych w tej kategorii spadła o 57 osób (spadek o 30,32 %). Wśród bezrobotnych do 12 miesięcy od dnia ukończenia szkoły największy udział stanowili bezrobotni z grupy zawodów : Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 12,96 % ogółu bezrobotnych w tej kategorii, w tym po 2 osoby w zawodach: matematyk, inżynier geodeta kataster i gospodarka nieruchomościami oraz po 1 osobie w zawodach: - + geograf, biotechnolog, inżynier elektryk automatyk Pracownicy usług osobistych 12,96 %, w tym 5 osób w zawodzie kucharz małej gastronomii* oraz po 1 osobie w zawodzie kucharz* i kelner* Specjaliści nauczania i wychowania 11,11 %, w tym 6 osób w zawodzie pedagog Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania 9,26 %, w tym 3 osoby w zawodzie pozostali specjaliści do spraw zarządzania i organizacji oraz po 1 osobie w zawodzie specjalista do spraw rachunkowości oraz doradca finansowy Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewny 7,41 %, w tym 4 osoby w zawodzie plastyk* Sprzedawcy i pokrewni 7,41 % ogółu bezrobotnych w tej kategorii, w tym 4 osoby w zawodzie: sprzedawca*. Specjaliści do spraw zdrowia 5,56 % ogółu bezrobotnych w tej kategorii, w tym 2 osoby w zawodzie: lekarz weterynarii oraz 1 osoba w zawodzie fizjoterapeuta. 28

29 Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 5,56 %, w tym po 1 osobie w zawodzie piekarz*, kapelusznik czapnik, krawiec*. 29

30 C. Bezrobotni zarejestrowani powyżej 12 miesięcy W trzeciej omawianej kategorii bezrobotnych znalazły się osoby bezrobotne zarejestrowane w tutejszym Urzędzie Pracy zamieszkałe w powiecie grudziądzkim grodzkim, które poprzednio pracowały i są zarejestrowane powyżej 12 miesięcy. Według stanu w dniu 30 czerwca 2014 roku zarejestrowanych było 2615 bezrobotnych zarejestrowanych powyżej 12 miesięcy, w tym 1594 kobiet. W stosunku do roku ubiegłego liczba bezrobotnych spadła o 420 osób (wzrost o 13,84 %). Spadła także liczba bezrobotnych kobiet poprzednio pracujących zarejestrowanych powyżej 12 miesięcy o 136 osób (spadek o 7,86 %). W tej kategorii bezrobotnych dominowały następujące grupy zawodów: Sprzedawcy i pokrewni 16,62 %. Większość zarejestrowanych to osoby posiadające zawód sprzedawcy 393 osób, w tym 372 kobiety, oraz technik handlowiec 6 osób, w tym 5 kobiet. Pracownicy usług osobistych 8,81 % ogółu. Bezrobotni zarejestrowani byli głównie w zawodzie: kucharz* 66 osób, w tym 57 kobiet, fryzjer* - 48 osób, w tym 48 kobiet, robotnik gospodarczy 47 osób, w tym 24 kobiety, kelner* - 25 osób, w tym 25 kobiet, kucharz małej gastronomii* - 16 osób, w tym 15 kobiet Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 7,81 %, w tym głównie w zawodach: szwaczka 50 osób w tym 47 kobiet, krawiec* - 45 osób w tym 45 kobiet, piekarz* 21 osób w tym 5 kobiet, stolarz meblowy 17 osób w tym 1 kobieta, cukiernik* 16 osób w tym 12 kobiet, rzeźnik-wędliniarz* - 10 osób, w tym 7 kobiet. Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 7,77 % w tym w zawodach: ślusarz* - 64 osoby, w tym 3 kobiety, tokarz w metalu 19 osób, w tym 2 kobiety, mechanik samochodów osobowych 16 osób, w tym 30

31 żadnej kobiety, blacharz samochodowy* - 12 osób, w tym żadnej kobiety, formierz odlewnik 10 osób, w tym 2 kobiety. Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 7,28 % ogółu bezrobotnych w tej kategorii. Najwięcej bezrobotnych zarejestrowanych było w zawodzie: robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym - 68 osób, w tym 52 kobiety, robotnik budowlany 42 osoby, w tym 1 kobieta, ładowacz 18 osób, w tym 1 kobieta, robotnik magazynowy 14 osób, w tym 7 kobiet, pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 10 osób, w tym 7 kobiet. Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 7,12 % ogółu bezrobotnych w tej kategorii. Najwięcej bezrobotnych zarejestrowanych było w zawodzie: murarz* - 47 osób, w tym żadnej kobiety, malarz budowlany 33 osoby, w tym 4 kobiety, hydraulik 24 osoby, w tym żadnej kobiety. 31

32 VI. Długotrwale bezrobotni Wydłużający się okres pozostawania bez pracy zmniejsza szansę bezrobotnym znalezienia odpowiedniego zatrudnienia. Szczególnie trudna sytuacja spotyka bezrobotnych zarejestrowanych w urzędzie pracy powyżej 12 miesięcy. W celu dokładnego zdiagnozowania struktury tej grupy bezrobotnych wykorzystano wskaźnik długotrwale bezrobotnych obliczany jako stosunek liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie powyżej 12 miesięcy do liczby ogółu bezrobotnych w tym zawodzie wg stanu w końcu czerwca 2014 r. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia ( k W d, II ) gdzie: W B k k d, II d, II k BII 100% k B d, II - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie k, pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy, według stanu w końcu czerwca 2014 roku, k B II 2014 roku. - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie k według stanu w końcu czerwca Według stanu w dniu 30 czerwca 2014 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Grudziądzu zarejestrowanych było 2615 długotrwale bezrobotnych. W stosunku do poprzedniego roku liczba bezrobotnych spadła o 420 osób tj. o 13,84 %. Wskaźnik długotrwałości bezrobocia wynoszący 1 oznacza, iż 100 % bezrobotnych należących do danej grupy zawodowej w końcu czerwca 2014 roku posiadało status długotrwale bezrobotnych. 32

33 Najwyższy poziom wskaźnika długotrwale bezrobotnych odnotowano w grupie zawodów: Kierownicy do spraw produkcji i usług 0,75 Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych 0,75 Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 0,67 Monterzy 0,64 Pracownicy opieki osobistej i pokrewni 0,62 Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki 0,62 Pomoce domowe i sprzątaczki 0,58 Pozostali pracownicy obsługi biura 0,57 Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych 0,56 Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 0,56 Najniższy wskaźnik długotrwale bezrobotnych odnotowano w grupie zawodów: Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni 0,00 Sprzedawcy uliczni i pracownicy świadczący usługi na ulicach 0,00 Żołnierze szeregowi 0,00 Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby 0,00 Specjaliści do spraw technologii informacyjno-komunikacyjnych 0,13 Specjaliści nauczania i wychowania 0,26 Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania 0,29. Pracownicy obsługi klienta 0,29 33

34 VII. Strumienie napływu do bezrobocia rejestrowanego w powiecie grodzkim w I półroczu 2014 roku Wśród czynników wpływających na rozmiary strumieni napływu do bezrobocia należy wymienić: stan koniunktury gospodarczej - im gorsza koniunktura, tym większe strumienie napływu, ponieważ oznacza to mniejszą produkcję w gospodarce i mniejszą liczbę miejsc pracy, tempo racjonalizacji zatrudnienia - im silniejsze tempo tych procesów racjonalizacji zatrudnienia tym większa liczba rejestrujących się bezrobotnych stopień niedopasowań strukturalnych bezrobotnych i ofert pracy w szczególności w aspekcie kwalifikacyjnym, zawodowym i regionalnym. Bezrobotni są bowiem mniej mobilni, co może być częściowo zniwelowane poprzez ich szkolenia i przekwalifikowania. efektywność aktywnych form rynku pracy - efektywność tych programów, czyli zatrudnienie po zakończeniu formy subsydiowanej, wpływa bezpośrednio na wielkość napływu do bezrobocia, stopa kompensacji dochodów w okresie bezrobocia - Stopa ta oznacza relację między wysokością zasiłku dla bezrobotnych a dochodem jaki bezrobotny otrzymuje podejmując pracę. Zbyt wysoka stopa kompensacji zniechęca bezrobotnych do intensywnych poszukiwań pracy i skłania niektórych pracujących, zwłaszcza o niskich kwalifikacjach, do rezygnacji z pracy i rejestracji w urzędach pracy w celu uzyskania zasiłku dla bezrobotnych, poziom zaradności na rynku pracy - osoby mniej zaradne, mające trudności z samodzielnym zdobyciem informacji o wolnych miejscach pracy są bardziej skłonne do rejestrowania się w urzędach pracy, aby za ich pośrednictwem znaleźć zatrudnienie lub wziąć udział w szkoleniach i przekwalifikowaniach dla bezrobotnych 34

35 regulacje prawne w zakresie bezrobocia i polityki rynku pracy - Zbyt liberalny system przyznawania zasiłków dla bezrobotnych oraz wiele uprawnień, z których mogą korzystać bezrobotni w znacznym stopniu mogą wpływać na decyzje jednostek dotyczące rejestracji w urzędach pracy W I półroczu 2014 roku zarejestrowano 4336 osób, które otrzymały status osoby bezrobotnej, w tym 1876 kobiet. W stosunku do I półrocza 2013 roku liczba nowych rejestracji spadła o 480 osób tj. o 9,97 %, natomiast liczba rejestrujących się kobiet spadła o 350 osób tj. o 15,72 %. Grupa zawodów Sprzedawcy i pokrewni 13,38 % stanowiła ogółu nowych rejestracji. Większość nowych rejestracji dotyczyła zawodu sprzedawca* 421 osób, w tym 358 kobiet oraz technik handlowiec* - 12 osób, w tym 12 kobiet, kasjer handlowy 10 osób, w tym 8 kobiet. Nieco mniejszy udział w liczbie nowych rejestracji posiadali bezrobotni z grupy zawodów Pracownicy usług osobistych 10,67 % ogółu. Najwięcej osób zarejestrowało się, w badanym okresie, w zawodzie: kucharz* 88 osób, w tym 56 kobiet; kucharz małej gastronomii* 82 osoby, w tym 40 kobiet; fryzjer* 74 osoby, w tym 64 kobiety; robotnik gospodarczy 54 osoby, w tym 10 kobiet, kelner* 39 osób, w tym 24 kobiety, barman 12 osób, w tym 10 kobiet. Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni stanowili kolejną pod względem liczby nowych rejestracji grupę zawodów 9,92 % ogółu. Dominowały tu rejestracje przede wszystkim w zawodzie: ślusarz* 96 osób, w tym 1 kobiety; mechanik pojazdów samochodowych* 52 osoby, w tym żadnej kobiety; mechanik samochodów osobowych 34 osoby, w tym żadnej kobiety; 35

36 tokarz w metalu 32 osoby, w tym żadnej kobiety, blacharz samochodowy* 21 osób, w tym żadnej kobiety, formierz odlewnik 15 osób, w tym 3 kobiety pozostali mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych 11 osób, w tym żadnej kobiety. Kolejną co do liczby nowych rejestracji stanowiła grupa zawodów Robotnicy budowlani i pokrewni 9,45 % ogółu nowych rejestracji. Najwięcej bezrobotnych rejestrowało się w zawodzie: murarz* 103 osoby, w tym żadnej kobiety, malarz budowlany 45 osób, w tym 3 kobiety; hydraulik 33 osoby, w tym żadnej kobiety; lakiernik samochodowy 22 osoby, w tym żadnej kobiety, malarz tapeciarz* - 14 osób, w tym 1 kobieta, cieśla szalunkowy 13 osób, w tym żadnej kobiety, dekarz* - 13 osób, w tym żadnej kobiety; monter instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody 12 osób, w tym żadnej kobiety; stolarz budowlany 11 osób, w tym żadnej kobiety. Duży udział w nowych rejestracjach posiada grupa zawodów: Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 7,79 %. Grupa ta została zdominowana przede wszystkim przez osoby z zawodem: szwaczka 47 osób, w tym 46 kobiet; piekarz* 46 osób, w tym 4 kobiety; cukiernik* 35 osób, w tym 13 kobiet; krawiec* 35 osób, w tym 32 kobiety; 36

37 stolarz meblowy 28 osób, w tym żadnej kobiety; stolarz* 27 osób, w tym żadnej kobiety, rzeźnik wędliniarz 11 osób, w tym żadnej kobiety. Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle budownictwie i transporcie stanowili 6,94 % ogółu nowych rejestracji, w tym w zawodach: robotnik budowlany 104 osoby, w tym żadnej kobiety, robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 58 osób, w tym 34 kobiety, pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 19 osób, w tym 9 kobiet, robotnik magazynowy 16 osób, w tym 4 kobiety. Udział pozostałych grup zawodów w ogólnej liczbie nowych rejestracji stanowił poniżej 6 %. Najmniejszy udział w ogólnej liczbie nowych rejestracji stanowiły grupy: Sprzedawcy uliczni i pracownicy świadczący usługi na ulicach 0,00 % Żołnierze szeregowi 0,03 % Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni 0,03 % Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby 0,03 % Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych 0,06 % Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 0,06 %. 37

38 W I półroczu 2014 roku zarejestrowało się 366 absolwentów, w tym 199 kobiet. W stosunku do I półrocza roku ubiegłego napływ do bezrobocia w tej grupie osób zmniejszył się o 91 osób tj. o 19,91 %. Liczba noworejestrowanych kobiet wśród absolwentów zmniejszyła się o 92 osoby tj. o 31,27 %. Wśród nowych rejestracji, bezrobotnych pozostających bez pracy do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki, najwięcej osób zarejestrowano w grupie zawodów: Pracownicy usług osobistych 19,19 % w tym głównie w zawodzie: kucharz małej gastronomii* 21 osób, fryzjer* - 10 osób. Sprzedawcy i pokrewni 11,11 %, w tym głównie w zawodzie sprzedawca - 22 osoby; Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 7,58 % w tym 3 osoby w zawodzie inżynier technologii żywności oraz po 2 osoby w zawodach: specjalista ochrony środowiska i inżynier geodeta kataster i gospodarka nieruchomościami Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 7,58 % w tym 8 osób w zawodzie mechanik pojazdów samochodowych* oraz 2 osoby w zawodzie mechanik monter maszyn i urządzeń*. 38

39 VIII. Oferty pracy W I półroczu 2014 roku do Powiatowego Urzędu Pracy w Grudziądzu wpłynęło 1532 wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej z Grudziądza. W stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego liczba zgłoszonych wolnych stanowisk pracy spadła o 9 ofert tj. o 0,58 %. Wśród zgłoszonych wolnych stanowisk pracy 1072 ofert dotyczyło zatrudnienia subsydiowanego, co stanowi 69,97 % ogółu zgłoszonych ofert. Liczba zgłoszonych ofert pracy subsydiowanej w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego zmniejszyła o 10,44 % tj. o 125 ofert. Pracodawcy poszukiwali bezrobotnych do pracy w grupie zawodów Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni 13,38 % ogółu zgłoszonych ofert pracy, w tym głównie w zawodzie technik prac biurowych* 111 ofert, pracownik kancelaryjny 42 oferty oraz operator wprowadzania danych 41 ofert. Następną grupą zawodową, na którą wpływały oferty była grupa Sprzedawcy i pokrewni 12,08 % ogółu ofert, w tym w zawodzie sprzedawca 98 ofert, kasjer handlowy 53 oferty. Zgłoszone oferty pracy dotyczyły także zatrudnienia w grupie zawodów Pracownicy usług osobistych 10,64 % ogółu ofert, w tym w zawodach: Robotnik gospodarczy 73 oferty, Kucharz* 25 oferty, Kelner* - 21 ofert, Fryzjer* - 10 ofert. Grupą o stosunkowo dużym wskaźniku ofert była grupa Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 10,12 % ogółu zgłoszonych ofert. Pracownicy poszukiwani byli przede wszystkim w zawodzie: Robotnik budowlany 76 ofert, 39

40 Pakowacz 49 ofert, Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym - 16 ofert. Najmniejszy udział w ogólnej liczbie zgłoszonych ofert pracy posiadały oferty z grupy zawodów: Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 0,07 %, Specjaliści do spraw technologii informacyjno-komunikacyjnych 0,07 % Monterzy 0,07 % Sprzedawcy uliczni i pracownicy świadczący usługi na ulicach 0,07 %. W grupie zawodów Żołnierze szeregowi, Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni, Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych, Leśnicy i rybacy, Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby, Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie, nie zgłoszono żadnych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie sprawozdawczym. 40

41 A. Szansa uzyskania oferty pracy Wskaźnik szansy uzyskania oferty pracy obliczany jako stosunek średniej liczby zgłoszonych ofert w danym zawodzie do średniej liczby osób bezrobotnych zarejestrowanych w danym zawodzie w tym samym czasie. Wskaźnik ten jest bardzo istotny, gdyż umożliwia zebranie informacji o zawodach, w których stosunkowo łatwo znaleźć pracę oraz tych, w których zdecydowanie trudniej jest znaleźć zatrudnienie i należy podjąć działania dążące do przekwalifikowania umiejętności zawodowych posiadanych przez bezrobotnych. Największe szanse na znalezienie pracy mają bezrobotni z grupy zawodów: Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni. Pracownicy do spraw finansowo-statystycznych i ewidencji materiałowej Pozostali specjaliści obsługi biura Pracownicy usług ochrony Najtrudniej odpowiednie zatrudnienie będzie znaleźć bezrobotnym z grupy zawodów: Leśnicy i rybacy, Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie Żołnierze szeregowi Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni Pracownicy usług ochrony, Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych, Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych. 41

42 IX. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych Przez zawód deficytowy należy rozumieć taki zawód, na który występuje wyższe zapotrzebowanie na rynku pracy, niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Zawód nadwyżkowy to zawód, w którym liczba osób poszukujących pracy jest wyższa, niż zapotrzebowanie na ten zawód na rynku pracy. Zawody zrównoważone to zawody, w których liczba szukających pracy w danym zawodzie jest podobna to liczby ofert pracy w zawodzie. Zawody nadwyżkowe i deficytowe określane są za pomocą średniej miesięcznej nadwyżki deficytu podaży siły roboczej, która stanowi różnicę między średnią miesięczną liczbą zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie w I półroczu 2014 roku a średnią miesięczną liczbą ofert pracy zgłoszonych w tym zawodzie w tym okresie. Kluczowym zadaniem tej analizy jest identyfikacja zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy. Zostanie ona dokonana w oparciu o przyjęty wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodu k (W) gdzie: W k n,ii = O B k II k II k B II - średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie k w I półroczu 2014 r. k O II - średnia miesięczna liczba zgłoszonych ofert pracy w zawodzie k w I półroczu 2014 roku. 42

43 Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów jest zatem obliczany jako stosunek liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy w danym zawodzie do liczby zarejestrowanych bezrobotnych w tym zawodzie w danym okresie sprawozdawczym. Przyjęto, że zawody o wskaźniku: W k n,ii < 0,9 to zawody nadwyżkowe, 0,9 W k n, II 1,1 to zawody zrównoważone (wykazujące równowagę na rynku pracy), W k n, II > 1,1 to zawody deficytowe Analizując strukturę osób bezrobotnych oraz liczbę zgłoszonych wolnych miejsc pracy przy uwzględnieniu kodu zawodu wyodrębniono zawody deficytowe, nadwyżkowe oraz zrównoważone. 43