Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
|
|
- Bartłomiej Sadowski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Halaba Z. i inni Ocena stanu szkieletu u dzieci i młodzieży z cukrzycą typu 1 przy użyciu ilościowej metody ultradźwiękowej paliczków dłoni. Badanie pilotażowe Vol. 7/2008 Nr 3(24) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Ocena stanu szkieletu u dzieci i młodzieży z cukrzycą typu 1 przy użyciu ilościowej metody ultradźwiękowej paliczków dłoni. Badanie pilotażowe The Assessment of Skeletal Status in Children and Adolescents with Type 1 Diabetes by Quantitative Ultrasound of the Hand Phalanges. A Pilot Study 1 Zenon Piotr Halaba, 2 Agata Chobot, 3 Anna Haffke, 4 Przemysława Chobot-Jarosz, 5 Barbara Królak-Olejnik, 6 Jacek Karpe, 7 Wojciech Pluskiewicz 1 Państwowy Szpital Kliniczny nr 1 w Zabrzu Szpital Wojskowy z Przychodnią w Gliwicach 3 Schwarzwald-Baar- Klinikum Villingen-Schwenningen, Niemcy 4 Poradnia Diabetologiczna, Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach 5 Katedra i Oddział Kliniczny Ginekologii, Perinatologii i Neonatologii, Śląski Uniwersytet Medyczny 6 Klinika Intensywnej Terapii i Patologii Noworodka w Zabrzu, Śląski Uniwersytet Medyczny 7 Zakład Chorób Metabolicznych Kości, Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Nefrologii, Śląski Uniwersytet Medyczny Adres do korespondencji: Dr Zenon P. Halaba; ul. Przyjemna 10/5; Chorzów; zphalaba@gmail.com Słowa kluczowe: cukrzyca typu 1, ilościowa metoda ultradźwiękowa, stan szkieletu, dzieci i młodzież Key words: type 1 diabetes, quantitative ultrasound, skeletal status, children and adolescents STRESZCZENIE/ABSTRACT Cel pracy. Ocena stanu szkieletu u dzieci i młodzieży z cukrzycą typu 1 przy użyciu ilościowej metody ultradźwiękowej paliczków dłoni. Materiał i metody. W badaniu wzięło udział 152 pacjentów, 82 chłopców i 70 dziewcząt z cukrzycą typu 1, w wieku średnio: dziewczęta 13,11±2,93, chłopcy 12,89±3,12. Średni czas trwania choroby wynosił u dziewcząt 4,66±2,43, a u chłopców 4,19±2,36 lata. Średnia wartość hemoglobiny glikowanej w dniu badania wynosiła w grupie dziewcząt 7,1±1,3%, a w grupie chłopców 7,2±1,2%. Grupę kontrolną stanowiło 219 zdrowych dzieci (121 chłopców i 98 dziewcząt), dobranych pod względem wieku i płci. Do oceny szkieletu użyto aparatu DBM Sonic 1200, który mierzy zależną od amplitudy prędkość fali ultradźwiękowej w m/s. Dokonywano pomiarów dłoni dominującej. Wyniki. W uzyskanych wynikach brak było istotnych statystycznie różnic w średnich wartościach Ad-SoS pomiędzy pacjentami a grupą kontrolną. Nie stwierdzono też statystycznie istotnej korelacji pomiędzy czasem trwania choroby a uzyskanymi wartościami Ad-SoS. Wnioski. Długość trwania cukrzycy i kontrola metaboliczna nie mają istotnego wpływu na stan szkieletu oceniany metodą QUS w paliczkach rąk. Pediatr. Endocrinol., 7/2008; 3(24): Objectives. The aim of the current study was to evaluate skeletal status in children and adolescents with type 1 diabetes using phalangeal quantitative ultrasound (QUS) measurements. Patients and methods. 152 pediatric 21
2 Praca oryginalna Endokrynol. Ped., 7/2008;3(24):21-26 patients, 82 males and 70 females, with type 1 diabetes of mean duration: females 4,66±2,43, males 4,19±2,36 years and mean ±SD age: males 12,89±3,12; females 13,11±2,93 years were studied. The mean values at the moment of the study were: females 7,1±1,3%, males 7,2±1,2%. The control group consisted of 219 healthy agematched subjects (121 males and 98 females). QUS measurements were carried out using DBM Sonic 1200 device. Amplitude-dependent speed of sound in m/sec was measured at the phalanges of the dominant hand. Results. There were no statistically significant differences in Ad-SoS values between patients and healthy controls. No associations were found between Ad-SoS and the duration of the disease. Conclusions. The duration of type I Diabetes mellitus does not affect phalangeal ultrasound parameters in children. Metabolic control of the disease in pediatric patients is not associated with the deterioration of skeletal statue either. Pediatr. Endocrinol., 7/2008; 3(24): Wstęp Około 40% masy kostnej człowieka, odpowiadającej za wytrzymałość kości na złamania, jest nabywana w dzieciństwie i okresie dojrzewania. Występujące w tym okresie życia zaburzenia odżywiania i choroby przewlekłe (w tym cukrzyca typu 1) mogą doprowadzać do zaburzeń mineralizacji tkanki kostnej, nieodwracalnego obniżenia szczytowej masy kostnej (PBM peak bone mass), a w przyszłości zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia osteopenii i osteoporozy [1, 2]. Szczytowa masa kostna, która może być zdefiniowana jako ilość tkanki kostnej osiągana w końcowym okresie dojrzewania szkieletu, jest zdeterminowana genetycznie w 70-80%, zaś za pozostałe 20-30% odpowiedzialne są czynniki środowiskowe, żywieniowe i hormonalne, a więc czynniki, na które możemy mieć bezpośredni wpływ. Cukrzyca typu 1 może upośledzać proces mineralizacji szkieletu na drodze licznych mechanizmów: poprzez zmniejszenie aktywności osteoblastów, zahamowanie syntezy kolagenu typu I, zaburzenia metabolizmu wapnia i fosforanów, zwiększenie utraty wapnia z moczem, bądź jako skutek zahamowania wydzielania insuliny i insulinopodobnego czynnika wzrostu 1 (IGF-1 insulin like growth factor 1) [3-7]. Wpływ cukrzycy typu 1 na stan szkieletu dzieci i młodzieży jest nadal kontrowersyjny i wymaga weryfikacji przy użyciu różnych, dostępnych metod oceny szkieletu. Większość badań wykonywana jest przy użyciu dwuwiązkowej absorpcjometrii promieniowania rentgenowskiego (DXA dual energy X-ray absorptiometry), metody uznawanej za złoty standard w pediatrii. Metoda ta ma jednak wiele braków, które czynią ją mało przydatną w ocenie rosnącego szkieletu. Po pierwsze DXA mierzy tzw. powierzchniową gęstość mineralną kości (abmd areal bone mineral density), a nie rzeczywistą (volumetric) gęstość fizyczną. Sprawia to, że otrzymany wynik jest w bardzo dużym stopniu zależny od rozmiarów szkieletu. DXA niedoszacowuje wartości BMD u osób niskorosłych, a przeszacowuje wyniki u osób wysokich. Po drugie, DXA nie mierzy cech jakościowych szkieletu, które odgrywają znaczącą rolę w jego wytrzymałości na złamania. Po trzecie wreszcie, badanie DXA wymaga pozostawania przynajmniej przez kilka minut w bezruchu, co zwłaszcza u młodszych dzieci może wymagać stosowania sedacji [8-10]. W połowie lat dziewięćdziesiątych do oceny stanu szkieletu u dzieci i młodzieży zaadoptowano stosowane z powodzeniem u dorosłych metody ultradźwiękowe. Fala ultradźwiękowa przechodzi przez badaną kość z prędkością, która zależy od cech jakościowych i ilościowych tkanki kostnej i stanowi odbicie zdolności kości do przeciwstawiania się odkształceniu. W metodzie ultradźwiękowej oceniamy dwa parametry: prędkość fali ultradźwiękowej (Speed of Sound SOS [m/s]) i tłumienie fali ultradźwiękowej (Broadband Ultrasound Attenuation BUA [db/mhz]). SOS odzwierciedla mechaniczne właściwości kości, takie jak: moduł sprężystości Younga oraz wytrzymałość na ściskanie i jest zależna od gęstości, architektoniki i sprężystości badanej tkanki. Wartości BUA również zależą od badanego środowiska, w kości od przestrzennego rozmieszczenia i wielkości poszczególnych beleczek [11-13]. Zaletą metod ultradźwiękowych jest brak szkodliwego działania promieniowania jonizującego, taniość, duża mobilność aparatów, co pozwala na bezpośrednie badania przy łóżku pacjenta i krótki czas badania. Na ocenę stanu szkieletu przy użyciu metod ultradźwiękowych w znacznie mniejszym stopniu wpływają też jego rozmiary. Wszystkie wymienione wyżej cechy są szczególnie cenne w badaniach populacji dziecięco-młodzieżowej. Cel pracy Celem pracy była ocena stanu szkieletu dzieci i młodzieży z cukrzycą typu 1 przy użyciu ilościowej metody ultradźwiękowej badania paliczków ręki i określenie, czy na uzyskane wyniki Ad-SoS 22
3 Halaba Z. i inni Ocena stanu szkieletu u dzieci i młodzieży z cukrzycą typu 1 przy użyciu ilościowej metody ultradźwiękowej paliczków dłoni. Badanie pilotażowe miała wpływ długość trwania choroby i kontrola metaboliczna cukrzycy. Materiał i metody W badaniu wzięło udział 152 dzieci (82 chłopców i 70 dziewcząt), pacjentów Poradni Diabetologicznej Górnośląskiego Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach (GCZDz), z cukrzycą typu 1, w wieku średnio: dziewczęta 13,11±2,93, chłopcy 12,89±3,12 lat. Wykluczono dzieci z mikroalbuminurią oraz chorobami współtowarzyszącymi cukrzycy, takimi jak: celiakia i choroby tarczycy, bądź zażywające leki mogące upośledzać metabolizm kostny. Grupę kontrolną stanowiło 219 zdrowych dzieci, 98 dziewcząt i 121 chłopców, dobranych pod względem wieku i płci, uczniów szkół Regionu Górnośląskiego. W dniu badania densytometrycznego wykonano u wszystkich dzieci pomiar masy ciała i wzrostu. Pomiarów dokonywano przy użyciu standardowej wagi lekarskiej. Stan szkieletu oceniono aparatem DBM Sonic 1200 (Igea, Włochy), który mierzy zależną od amplitudy prędkość fali ultradźwiękowej (Ad-SoS amplitude dependent speed of sound) paliczków proksymalnych palców II-V. Sonda aparatu zbudowana jest z dwóch głowic, z których jedna pełni rolę nadajnika fal ultradźwiękowych, a druga jest ich odbiornikiem. Obie głowice spełniają ponadto rolę urządzenia mierzącego odległość pomiędzy nimi z dokładnością do ±0,02 milimetra. Prędkość, z jaką fala ultradźwiękowa przechodzi przez paliczek, jest obliczana jako stosunek odległości pomiędzy głowicami aparatu, do czasu odebrania przez odbiornik pierwszego sygnału. Urządzenie oblicza prędkość biorąc pod uwagę czas, kiedy pierwszy sygnał osiągnie założoną z góry wartość amplitudy 2mV. Stąd też mierzona prędkość jest zależna od amplitudy fali ultradźwiękowej. Otrzymany wynik jest średnią wartością z pomiarów 4 palców. Wszystkie pomiary zostały wykonane przez tą samą osobę (ZPH). Błąd powtarzalności (CV%), obliczony ze wzoru: CV% = (SD/średnia) x 100; wyniósł 0,64%. CV% obliczono na podstawie badań 15 osób, każdej wykonano po 5 badań. U wszystkich pacjentów badano dłoń dominującą, nie jest jednak istotne, której dłoni pomiaru dokonujemy, ponieważ brak jest znamiennych statystycznie różnic, pomiędzy wynikami uzyskanymi z pomiarów prawej lub lewej dłoni [14-16]. Do analizy statystycznej uzyskanych wyników zastosowano pakiet STATISTICA ver StatSoft, Inc. (2007). Po określeniu rozkładu próby zastosowano jednoczynnikową analizę wariancji (ANOVA), potwierdzoną testem Kruskala-Wallisa, z testem post-hoc RIR Tukey a. Celem określenia zależności pomiędzy badanymi zmiennymi zastosowano korelację liniową Pearsona. Wyniki przedstawiono w postaci średniej i odchylenia standardowego. Próg istotności statystycznej przyjęto dla p<0,05. Badanie uzyskało zgodę Komisji Bioetycznej ŚUM. Wyniki Wyniki charakteryzujące badaną grupę pacjentów i grupę kontrolną przedstawiono w tabeli I. Tabela I. Charakterystyka grupy badanej i kontrolnej *istotna statystycznie różnica w średnich wartościach pomiędzy dziećmi z cukrzycą a grupą kontrolną (p< 0,05) Tabela I. Characteristics of the studied and control groups *significantly different (p< 0,05) mean values: diabetic children vs. controls [n] wiek ± SD lata wzrost ±SD cm masa ciała ± SD kg chłopcy w dniu badania % Ad-SoS ± SD m/s badana [82] 12,89 ± 3,12 159,3 ± 17,7 50,8 ± 16,9 7,2 ± 1, ± 71 kontrolna [121] 12,48 ± 2,91 152,45 ± 17,6* 44,6 ± 15,9* 1977 ± 70 dziewczęta badana [70] 13,11 ± 2,93 156,6 ± 13,1 47,3 ± 12,6 7,1 ± 1, ± 75 kontrolna [98] 12,56 ± 2,73 149,9 ± 13,6* 42,3 ± 12,4* 2000 ± 73 23
4 Praca oryginalna Endokrynol. Ped., 7/2008;2(23): /2008;3(24):21-26 Średni czas trwania cukrzycy wynosił u dziewcząt 4,66±2,43 a u chłopców 4,19±2,36 lata. Średnia wartość hemoglobiny glikowanej w dniu badania wynosiła dla całej badanej grupy 7,19±1,23%. Zarówno w grupie dziewcząt, jak i chłopców, brak było istotnych statystycznie różnic w średnich wartościach mierzonego parametru ultradźwiękowego Ad-SoS pomiędzy grupą badaną a kontrolną. Nie stwierdzono istotnej statystycznie korelacji pomiędzy czasem trwania choroby, a uzyskanymi wartościami Ad-SoS (dziewczęta: R=0,11, p=0,35; chłopcy: R=0,13, p=0.24). Gdy dokonano oceny wartości Ad-SoS w grupach powyżej i poniżej 6 lat trwania choroby, również nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic w średnich wartościach (dziewczęta: p>0,79; chłopcy: p>0,70). Brak było istotnych statystycznie zależności pomiędzy uzyskanym wynikiem parametru ultradźwiękowego, a wartością w dniu badania (dziewczęta: p>0,80; chłopcy: p>0,07). Dyskusja Insulinopenia występująca w cukrzycy typu 1 jest uznawana za czynnik negatywnie oddziaływujący na zdrowie szkieletu. Zaburzenia tkanki kostnej obserwowane w cukrzycy typu 1 obejmują zahamowanie wzrostu kości na długość w okresie skoku pokwitaniowego, obniżenie gęstości mineralnej kości i zwiększone ryzyko wystąpienia osteoporozy u osób dorosłych, zwiększoną podatność na występowanie złamań niskoenergetycznych oraz osłabienie procesów gojenia i regeneracji w układzie szkieletowym [17]. Do chwili obecnej, występują jednak kontrowersje dotyczące wpływu cukrzycy typu 1 na stan mineralizacji szkieletu u dzieci i młodzieży. W piśmiennictwie spotyka się prace wskazujące na obniżoną gęstość mineralną i parametry ultradźwiękowe w przebiegu tej choroby [18-21], jak i takie, w których nie stwierdza się różnic w odniesieniu do grupy zdrowych rówieśników [22-24]. Kontrowersje budzi również wpływ czasu trwania choroby i kontroli metabolicznej na uzyskane wyniki badań densytometrycznych. W badaniach Damilakis i wsp. [25] i Valerio i wsp. [26] występowała ujemna korelacja pomiędzy czasem trwania choroby, a uzyskanymi wartościami ultradźwiękowymi (SOS, Ad-SoS). Również w badaniach z użyciem DXA Gunczler i wsp. [20] znaleźli podobną zależność. W naszej pracy brak było różnic pomiędzy dziećmi chorymi, a grupą kontrolną, w uzyskanych średnich wartościach Ad-SoS. Nie stwierdziliśmy również zależności pomiędzy czasem trwania choroby, a uzyskanymi wynikami badania ultradźwiękowego. Podobnie brak istotnych korelacji stwierdzali w swoich badaniach z użyciem DXA Pascual i wsp. [22], De Schepper i wsp. [23], Vargas i wsp. [24] i Valerio i wsp. [27]. Wpływ wywierany na stan rosnącego szkieletu przez złej jakości kontrolę metaboliczną cukrzycy, nie jest również jednoznacznie udowodniony. Oceniając zależność pomiędzy wartością w dniu badania, a uzyskanymi wartościami QUS, nie stwierdziliśmy istotnych statystycznie zależności. Podobnie brak zależności stwierdził de Schepper i wsp. [23] pomiędzy wartościami BMD kręgosłupa lędźwiowego, a wartością hemoglobiny glikowanej w dniu badania. Oczywiście jednorazowa ocena nie może być miernikiem kontroli metabolicznej cukrzycy. W dostępnych publikacjach używa się w tym celu wartości średniej ze wszystkich wykonanych pomiarów od początku choroby [18, 22, 25, 27], jak i średnią wartość z ostatniego roku [21, 26]. W badaniach Damilakis i wsp. [25] i Pascual i wsp. [22] nie stwierdzono zależności pomiędzy uzyskanymi wartościami densytometrycznymi, a średnią wartością z wszystkich pomiarów od początku choroby. W pracy Valerio i wsp. [26], w której do oceny szkieletu użyto tak, jak w naszym badaniu, metody ultradźwiękowej paliczków palców, istotna statystycznie zależność występowała zarówno dla wartości w dniu badania, jak i średniej wartości z czterech pomiarów z ostatniego roku przed badaniem oraz dla średniej wartości dla wszystkich oznaczeń od początku choroby. Trudno jest stwierdzić, co może być przyczyną tych różnic. Istnieje kilka możliwych wyjaśnień. Grupa naszych chorych była nieco starsza, choć czas trwania choroby był podobny. W grupie dzieci badanych przez Valerio i wsp. [26] aż u 54,6% dzienne spożycie wapnia osiągało wartości poniżej rekomendowanych (w grupie latków nawet aż 63,8%). Istotny wpływ na uzyskane przez nas wyniki może mieć też fakt, że dzieci i młodzież poradni diabetologicznej GCZDz, są leczone metodą funkcjonalnej intensywnej insulinoterapii od momentu ujawnienia cukrzycy i osiągają stosunkowo dobre wyrównanie metaboliczne (średnia wartość dla wszystkich pacjentów to około 7,2% w 2005 roku), zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego [28]. Dzieci w pracy Valerio i wsp. miały wyższe średnie wartości w dniu badania (dziewczęta 8,6±1,6%; chłopcy 8,1±1,0%). Występujące kontrowersje wymagają dalszych badań, szczególnie przydatna okazać powinna się ocena prospektywna, a w niej uwzględnienie, poza kontrolą metaboliczną cukrzycy w dłuższym okresie czasu, także takich czynników ryzyka, 24
5 Halaba Z. i inni Ocena stanu szkieletu u dzieci i młodzieży z cukrzycą typu 1 przy użyciu ilościowej metody ultradźwiękowej paliczków dłoni. Badanie pilotażowe jak występowanie incydentów kwasicy ketonowej i ciężkiej hipoglikemii, spożycie wapnia oraz ocena stopnia dojrzałości płciowej. Wnioski monitorować stan szkieletu od momentu rozpoznania choroby, jak i stosować prewencję pierwotną poprzez zapewnienie prawidłowego spożycia wapnia, witaminy D 3 oraz zachęcanie do większej aktywności fizycznej. Pomimo istniejących kontrowersji wydaje się słusznym, by w leczeniu dzieci z cukrzycą typu 1 PIŚMIENNICTWO/REFERENCES [1] Bonjour J.Ph., Theintz G., Law D. et al.: Peak bone mass. Osteoporos Int. 1994; 4 Suppl 1: Review. [2] Sagesse G., Baroncelli G., Bertolloni S.: Osteoporosis in children and adolescents: diagnosis, risk factors, and prevention. J Pediatr Endocrinol Metab. 2001; 14(7): Review. [3] Mc Nair P., Christensen M., Christensen C. et al.: Bone mineral loss in insulin treated diabetes mellitus: studies on pathogenesis. Acta Endocrinol. 1979; 90: [4] Brenner R.E., Riemenchneider B., Blum W. et al.: Defective stimulation of proliferation and collagen biosynthesis of human bone cells by serum from diabetic patients. Acta Endocrinol. 1992; 127: [5] Gregorio F., Cristallini S., Santeusanio F. et al.: Osteopenia associated with non-insulin-dependent diabetes mellitus: what are the causes? Diabetes Res Clin Pract. 1994; 23: [6] Bouillon R., Bex M., Van Herck E. et al.: Influence of age, sex and insulin on osteoblast function: osteoblast dysfunction in diabetes mellitus. J Clin Endocrinol Metab. 1995; 80: [7] Glajchen N., Epstein S., Ismail F. et al.: Bone mineral metabolism in experimental diabetes mellitus: osteocalcin as a measure of remodeling. Endocrinology. 1988; 123(1): [8] Tothill P., Avenell A.: Errors in dual-energy x ray absorptiometry of the lumbar spine owing to fat distribution and soft tissue thickness during weight change. Br J Radiol 1994; 67: [9] Bolotin H.H.: An analytic and quantitative exposition of patient-specific systematic inaccuracies inherent in planar DXA-derived in vivo BMD measurements. Med Phys 1998; 25: [10] Bolotin H.H., Sievanen H., Grashuis J.K. at al.: Inaccuracies inherent in patient-specific dual-energy x ray absorptiometry bone mineral density measurements: comprehensive phantom-based evaluation. J Bone Mineral Res 2001; 16: [11] Njeh C.F., Boivin C.M., Langton C.M.: The role of ultrasound in the assessment of osteoporosis: a review. Osteoporos Int 1997; 7: [12] Genant H.K, Engelke K., Fuerst T. et al.: Noninvasive assessment of bone mineral and structure: state of art. J Bone Miner Res 1996; 11: [13] Langton C.M.: The role of ultrasound in the assessment of osteoporosis. Clin Rheumatol 1994; 13 (Suppl.1): [14] Ventura V., Mauloni M., Mura M. et al.: Ultrasound velocity changes at proximal phalanges of the hand in pre-, peri- and postmenopausal women. Osteoporos Int 1996; 6: [15] Baroncelli G.I., Federico G., Bertelloni S. et al.: Bone quality assessement by quantitative ultrasound of proximal phalanxes of the hand in healthy subjects aged 3-21 years. Pediatric Research 2001; 49, 5: [16] Schönau E., Radermacher A., Wentzlik U. et al.: The determination of ultrasound velocity in the os calcis, thumb and patella during childhood. Eur J Pediatr 1994; 153: [17] Thrailkill K.M., Lumpkin C.K. Bunn C.R. Jr., et al.: Is insulin an anabolic agent in bone? Dissecting the diabetic bone clues. Am J Physiol Endocrinol Metab. 2005; 289: E735-E745. [18] Roe T.F., Mora S., Costin G. et al.: Vertebral bone density in insulin-dependent diabetic children. Metabolism. 1991; 40: [19] Gunczler P., Lanes R., Paz-Martinez V. et al.: Decreased lumbar spine bone mass and low bone turnover in children and adolescents with insulin dependent diabetes mellitus followed longitudinally. J Pediatr Endocrinol Metab. 1998; 11: [20] Gunczler P., Lanes R., Paoli M. et al.: Decreased bone mineral density and bone formation markers shortly after diagnosis of clinical type 1 diabetes mellitus. J Pediatr Endocrinol Metab. 2001; 14: [21] Heap J., Murray M.A., Miller S.C. et al.: Alterations in bone characteristics associated with glycemic control in adolescents with type 1 diabetes mellitus. J Pediatr. 2004; 144: [22] Pascual J., Argente J., Lopez M.B. et al.: Bone mineral density in children and adolescents with diabetes mellitus type 1 of recent onset. Calcif Tissue Int. 1998; 62: [23] De Schepper J., Smitz J., Rosseneu S. et al.: Lumbar spine bone mineral density in diabetic children with recent onset. Horm Res. 1998; 50:
6 Praca oryginalna Endokrynol. Ped., 7/2008;3(24):21-26 [24] Vargas D.M., Rigotti T., Gütz C.N.R.M. et al.: Bone mineralization in children with type 1 diabetes. Journal de Pediatria. 2003; 79(3): [25] Damilakis J., Galanakis E., Mamoulakis D. et al.: Quantitative ultrasound in children and adolescents with: type 1 diabetes. Calcif Tissue Int. 2004; 74: [26] Valerio G., del Puente A., Buono P. et al.: Quantitative ultrasound of proximal phalanxes in patients with type 1 diabetes mellitus. Diabetes Res Clin Pract. 2004; 64: [27] Valerio G., del Puente A., Esposito-del Puente A. et al.: The lumbar bone mineral density is affected by long-term poor metabolic control in adolescents with type 1 diabetes mellitus. Horm Res. 2002; 58: [28] Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, Zalecenia rekomendowane przez Polskie Towarzystwo Diabetologiczne. 26
Porównanie badañ ultradÿwiêkowych z jednoenergetyczn¹ absorpcjometri¹ rentgenowsk¹ w diagnostyce osteoporozy
Porównanie badañ ultradÿwiêkowych z jednoenergetyczn¹ absorpcjometri¹ rentgenowsk¹ w diagnostyce osteoporozy Ultrasound examinations in comparison with single X-ray absorptiometry in the diagnostics of
Bardziej szczegółowoSpodziewany efekt kliniczny wpływu wit. K na kość
Rola witaminy K2 w prewencji utraty masy kostnej i ryzyka złamań i w zaburzeniach mikroarchitektury Ewa Sewerynek, Michał Stuss Zakład Zaburzeń Endokrynnych i Metabolizmu Kostnego Uniwersytetu Medycznego
Bardziej szczegółowoZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Władimir Bożiłow 1, Małgorzata Roślak 2, Henryk Stolarczyk 2 1 Akademia Medyczna, Bydgoszcz 2 Uniwersytet Łódzki, Łódź ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ
Bardziej szczegółowolek. Magdalena Bosak-Prus Ocena profilu oreksyny A i greliny u dzieci niskorosłych.
lek. Magdalena Bosak-Prus Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 1 we Wrocławiu, Katedra i Klinika Endokrynologii i Diabetologii Wieku Rozwojowego, młodszy asystent Ocena profilu oreksyny A i greliny
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Golec J. i inni: Jakość kości u dzieci łódzkich w wieku szkolnym określona na podstawie parqametrów badania ultradźwiękowego Vol. 12/2013 Nr 2(43) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Jakość
Bardziej szczegółowoDENSYTOMETRIA - BADANIE GĘSTOŚCI KOŚCI
KRAKOWSKIE CENTRUM MEDYCZNE Prof. dr hab. med. Edward Czerwiński Kraków 31-501, ul. Kopernika 32, www.kcm.pl tel. 12 430 00 00 DENSYTOMETRIA - BADANIE GĘSTOŚCI KOŚCI Informacje dla pacjentów Oferta Krakowskiego
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
Bardziej szczegółowoObrazowanie kręgosłupa w badaniu TK i MR w różnych grupach wiekowych
Lekarz Daria Dziechcińska-Połetek Obrazowanie kręgosłupa w badaniu TK i MR w różnych grupach wiekowych Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: Dr hab. n. med. Ewa Kluczewska, prof. nadzw.
Bardziej szczegółowolek. Wojciech Mańkowski Kierownik Katedry: prof. zw. dr hab. n. med. Edward Wylęgała
lek. Wojciech Mańkowski Zastosowanie wzrokowych potencjałów wywołanych (VEP) przy kwalifikacji pacjentów do zabiegu przeszczepu drążącego rogówki i operacji zaćmy Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych
Bardziej szczegółowoPoniżej prezentuję treść własnego wystąpienia w ramach spotkania okrągłego stołu. Główne punkty wystąpienia:
Kwalifikacja do leczenia osteoporozy i kosztoefektywność leczenia osteoporozy w Polsce, polska wersja FRAX konferencja okrągłego stołu podczas IV Środkowo Europejskiego Kongresu Osteoporozy i Osteoartrozy
Bardziej szczegółowoAUTOREFERAT. 1. Imię i Nazwisko: Piotr Adamczyk. 2. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe:
Załącznik 2a - Autoreferat dr n. med. Piotr Adamczyk AUTOREFERAT 1. Imię i Nazwisko: Piotr Adamczyk 2. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe: a) 25.06.1998. Dyplom ukoi1czenia studiów na kierunku lekarskim
Bardziej szczegółowoOcena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży
Ewa Racicka-Pawlukiewicz Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych PROMOTOR: Dr hab. n.
Bardziej szczegółowoNowe terapie w cukrzycy typu 2. Janusz Gumprecht
Nowe terapie w cukrzycy typu 2 Janusz Gumprecht Dziś już nic nie jest takie jak było kiedyś 425 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2017 629 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2045 International
Bardziej szczegółowoOSTEOPOROZA. bez tajemnic. Ulotka informacyjna.
OSTEOPOROZA bez tajemnic Ulotka informacyjna www.wygrajmyzdrowie.pl Osteoporoza uznana została przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) za jedną z głównych chorób cywilizacyjnych. Narażona jest na nią
Bardziej szczegółowoCharakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego
Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób
Bardziej szczegółowoRaport Pomiaru Sprawności Fizycznej Kadr Makroregionalnych PZPC. Międzynarodowym Testem Sprawności Fizycznej
Raport Pomiaru Sprawności Fizycznej Kadr Makroregionalnych PZPC Międzynarodowym Testem Sprawności Fizycznej W dniach 06.09.2014-11.09.2014r podczas konsultacji Kadr Makroregionalnych Polskiego Związku
Bardziej szczegółowoIV SZKOŁA PTEiDD w Krakowie program naukowy
IV SZKOŁA PTEiDD w Krakowie program naukowy Czwartek 29.09.2016 "Postępy endokrynologii i diabetologii dziecięcej" 8.00-9.00 Rejestracja uczestników 9:00-11:00 Sesja 1 Co nowego w endokrynologii i diabetologii?
Bardziej szczegółowoDostępność innowacyjnych metod ciągłego monitorowania glukozy
Dostępność innowacyjnych metod ciągłego monitorowania glukozy Dr hab.n.med. Tomasz Klupa Uniwersytet Jagielloński, Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Konflikt interesów Wykłady i seminaria dla firmy
Bardziej szczegółowoW kierunku sztucznej trzustki Nowoczesne systemy kontroli glikemii i ochrony pacjenta przed hipoglikemią w cukrzycy typu 1.
W kierunku sztucznej trzustki Nowoczesne systemy kontroli glikemii i ochrony pacjenta przed hipoglikemią w cukrzycy typu 1. prof. dr hab. med. Małgorzata Myśliwiec Katedra i Klinika Pediatrii, Diabetologii
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Vol. 1/2002 Nr 1 Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Zależność gęstości mineralnej kręgosłupa lędźwiowego od wieku, wzrostu i masy ciała u dziewcząt w okresie dojrzewania orrelation of
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Vol. 3/2004 Nr 2(7) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Ocena gęstości mineralnej kości oraz markerów metabolizmu kostnego u dziewcząt z jadłowstrętem psychicznym. Doniesienie wstępne Evaluation
Bardziej szczegółowoAutomatyczna kalkulacja bolusów w pompach insulinowych
Automatyczna kalkulacja bolusów w pompach insulinowych Dr hab. med. Agnieszka Szypowska Kliniczny Oddział Diabetologii i Pediatrii Klinika Pediatrii Warszawski Uniwersytet Medyczny Funkcjonalna insulinoterapia
Bardziej szczegółowoKatarzyna Pawlak-Buś
Katarzyna Pawlak-Buś Klinika Rumatologii i Rehabilitacji Uniwersytetu Medycznego Oddział Reumatologii i Osteoporozy Szpitala im. Józefa Strusia w Poznaniu Canalis at al., N. Engl. J. Med. 2007 Równowaga
Bardziej szczegółowoZaburzenie równowagi energetycznej
Otyłość dzieci i młodzieży czy można jej zapobiec? Dr n. med. Andrea Horvath Dr n. med. Piotr Dziechciarz Klinika Pediatrii WUM Zaburzenie równowagi energetycznej wyrażonej nadmiernym odkładaniem tkanki
Bardziej szczegółowoAnalysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn
Analiza powikłań infekcyjnych u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną leczonych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie Analysis of infectious complications inf children with
Bardziej szczegółowoPOSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH
POSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH CUKRZYCA.? cukrzyca to grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynika
Bardziej szczegółowoPDF created with FinePrint pdffactory Pro trial version http://www.fineprint.com
Analiza korelacji i regresji KORELACJA zależność liniowa Obserwujemy parę cech ilościowych (X,Y). Doświadczenie jest tak pomyślane, aby obserwowane pary cech X i Y (tzn i ta para x i i y i dla różnych
Bardziej szczegółowoENDOKRYNOLOGIA POLSKA
E P ENDOKRYNOLOGIA POLSKA POLISH JOURNAL OF ENDOCRINOLOGY REVIEWS / REVIEWS Endokrynologia Polska / Polish Journal of Endocrinology Tom/Volume 55; Numer/Number 6/2004 ISSN 0423-104X New ISCD recommendations
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Szewczyk L. i inni: Cukrzyca typu 1 a zaburzenia funkcjonowania tkanki kostnej Vol. 13/2014 Nr 4(49) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Cukrzyca typu 1 a zaburzenia funkcjonowania tkanki
Bardziej szczegółowoWitamina D w chorobach przewlekłych wieku rozwojowego
Witamina D w chorobach przewlekłych wieku rozwojowego Agnieszka Szlagatys-Sidorkiewicz Klinika Pediatrii, Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci Gdański Uniwersytet Medyczny Witamina D w chorobach
Bardziej szczegółowoOsteoporoza. (skrypt z najważniejszymi informacjami dla studentów nieobecnych na wykładzie)
1 Osteoporoza (skrypt z najważniejszymi informacjami dla studentów nieobecnych na wykładzie) 1. Osteoporoza jest chorobą metaboliczną kości, charakteryzująca się zmniejszoną mineralną gęstością kości,
Bardziej szczegółowoAlicja Drohomirecka, Katarzyna Kotarska
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 384 PRACE INSTYTUTU KULTURY FIZYCZNEJ NR 20 2003 ALICJA DROHOMIRECKA KATARZYNA KOTARSKA SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA DZIECI PRZEDSZKOLNYCH ZE STARGARDU SZCZECIŃSKIEGO
Bardziej szczegółowoOsteoporoza w granicznej niewydolności nerek - problem niedoboru witaminy D
Atlanta Osteoporoza w granicznej niewydolności nerek - problem niedoboru witaminy D Jerzy Przedlacki Katedra i Klinika Nefrologii Dializoterapii i Chorób Wewnętrznych, WUM Echa ASBMR 2016 Łódź, 14.01.2017
Bardziej szczegółowoBadania przesiewowe w rozpoznawaniu osteoporozy
Badania przesiewowe w rozpoznawaniu osteoporozy Informacja dla pacjenta Czy powinniśmy wykonywać badania przesiewowe w kierunku osteoporozy? Badania przesiewowe Informacja dla pacjenta Czy powinniśmy wykonywać
Bardziej szczegółowoŁódź, 2016 Wojciech Pluskiewicz
Łódź, 2016 Wojciech Pluskiewicz Abstrakty przedstawiane w czasie dorocznego kongresu American Society of Bone and Mineral Research 2015 (Seattle, USA) Znaczenie upadków 2 prace Wpływ leków 2 prace Ocena
Bardziej szczegółowoPraca oryginalna Endokrynol. Ped : DOI: /EP
Praca oryginalna Endokrynol. Ped. 2017.16.4.61:263-268 DOI: 10.18544/EP-01.16.04.1680 Original Paper Pediatr. Endocrinol. 2017.16.4.61:263-268 Poziom C-peptydu a parametry kliniczne u dzieci z nowo rozpoznaną
Bardziej szczegółowoProblem: Problem: U kogo i kiedy prowadzić badania przesiewowe w kierunku osteoporozy?
List został zamieszczony na stronach internetowych: - Polskiej Fundacji Osteoporozy - Wielodyscyplinarnego Forum Osteoporozy - Polskiego Towarzystwa Osteoartrologicznego Zwracamy się do wszystkich środowisk
Bardziej szczegółowoSkeletal Status at Diagnosis in Children with Hematologic Malignancy Pilot Study*
original papers Adv Clin Exp Med 2010, 19, 4, 531 535 ISSN 1230-025X Copyright by Wroclaw Medical University Elżbieta Jakubowska-Pietkiewicz 1, Anna Szczepaniak-Kubat 1, Beata Zalewska-Szewczyk 2, Danuta
Bardziej szczegółowoHipoglikemia - niedocukrzenie. Jacek Sieradzki Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Hipoglikemia - niedocukrzenie Jacek Sieradzki Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Holstein A, Patzer OM, Machalke K i wsp.: Substantial increase in incidence of severe hypoglycemia between 1997-2000 and
Bardziej szczegółowoSYTUACJA ZDROWOTNA DZIECI I MŁODZIEŻY W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM
SYTUACJA ZDROWOTNA DZIECI I MŁODZIEŻY W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM 2 LICZBA LUDNOŚCI W 2010 ROKU 2010 województwo łódzkie miasto Łódź liczba ludności ogółem 2552000 737098 0 19 r.ż. 504576 (19,7) 117839 (15,9)
Bardziej szczegółowoDIETA W PRZEWLEKŁEJ CHOROBIE NEREK
KURS 15.04.2016 Szczecinek DIETA W PRZEWLEKŁEJ CHOROBIE NEREK dr hab. n. med. Sylwia Małgorzewicz, prof.nadzw. Katedra Żywienia Klinicznego Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Gdański
Bardziej szczegółowoCukrzyca a kamica żółciowa
PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Paweł Kotarski, Agnieszka B. Niebisz, Janusz Krzymień Katedra i Klinika Gastroenterologii i Chorób Przemiany Materii Uniwersytetu Medycznego w Warszawie Cukrzyca a kamica
Bardziej szczegółowoCzy jest możliwe skuteczne leczenie cukrzycy w grupie chorych otyłych ze znaczną insulinoopornością?
Jerzy Maksymilian Loba Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytet Medyczny w Łodzi Czy jest możliwe skuteczne leczenie cukrzycy w grupie chorych otyłych ze znaczną insulinoopornością? Definicja
Bardziej szczegółowoSkale i wskaźniki jakości leczenia w OIT
Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Katarzyna Rutkowska Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu Wyniki leczenia (clinical outcome) śmiertelność (survival) sprawność funkcjonowania (functional outcome) jakość
Bardziej szczegółowoZakład Higieny Żywienia i Epidemiologii Katedry Higieny i Epidemiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi 2/
64 Hygeia Public Health 2011, 46(1): 64-70 Zaburzenia stanu odżywienia dzieci kończących szkołę podstawową w Łodzi a jakość kości. Część I. Ocena parametrów antropometrycznych, subiektywnej aktywności
Bardziej szczegółowoLECZENIE NISKOROSŁYCH DZIECI Z SOMATOTROPINOWĄ NIEDOCZYNNOŚCIĄ PRZYSADKI (ICD-10 E 23)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 697 Poz. 133 Załącznik B.19. LECZENIE NISKOROSŁYCH DZIECI Z SOMATOTROPINOWĄ NIEDOCZYNNOŚCIĄ PRZYSADKI (ICD-10 E 23) ŚWIADCZENIOBIORCY Do programu kwalifikuje Zespół Koordynacyjny
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Piekarski R. i inni: Długofalowa ocena wyrównania Szewczyk L. dzieci i inni z cukrzycą Aktywność typu opioidowa 1, leczonych u dziewcząt przy z nadczynnością pomocy osobistej i niedoczynnością pompy insulinowej
Bardziej szczegółowoHemoRec in Poland. Summary of bleeding episodes of haemophilia patients with inhibitor recorded in the years 2008 and 2009 04/2010
HemoRec in Poland Summary of bleeding episodes of haemophilia patients with inhibitor recorded in the years 2008 and 2009 04/2010 Institute of Biostatistics and Analyses. Masaryk University. Brno Participating
Bardziej szczegółowoAnna Majcher, Ewelina Witkowska-Sędek, Joanna Bielecka-Jasiocha, Beata Pyrżak
IMiD, Wydawnictwo Aluna Medycyna Wieku Rozwojowego, 2012, XVI, 2 Anna Majcher, Ewelina Witkowska-Sędek, Joanna Bielecka-Jasiocha, Beata Pyrżak Klinika Pediatrii i Endokrynologii, Warszawski Uniwersytet
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKA MATEMATYCZNA
STATYSTYKA MATEMATYCZNA 1. Wykład wstępny 2. Teoria prawdopodobieństwa i elementy kombinatoryki 3. Zmienne losowe 4. Populacje i próby danych 5. Testowanie hipotez i estymacja parametrów 6. Test t 7. Test
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 286 SECTIO D 2003
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 286 SECTIO D 2003 Zakład Zarządzania i Ekonomiki Ochrony Zdrowia Akademii Medycznej w Lublinie Department of Health
Bardziej szczegółowoCzy Polakom grozi niealkoholowe stłuszczenie wątroby? NAFL (non-alkoholic fatty liver ) Czy można ten fakt lekceważyć?
Czy Polakom grozi niealkoholowe stłuszczenie wątroby? NAFL (non-alkoholic fatty liver ) Czy można ten fakt lekceważyć? Beata Cywińska-Durczak SAPL.PCH.18.10.1754 NAFLD (non-alkoholic fatty liver disease)
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Vol. 6/2007 r 4(21) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Częstość występowania nadwagi i otyłości u dzieci w wieku 7-9 lat województwa mazowieckiego Analysis of nutritional status 7-9 years
Bardziej szczegółowoWarszawa, III Kongres Polskiego Towarzystwa Lipidologicznego, 12 października 2013
Piotr Socha Klinika Gastroenterologii, Hepatologii i Zaburzeń Odżywiania Instytut Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka Warszawa, III Kongres Polskiego Towarzystwa Lipidologicznego, 12 października 2013 Nieskuteczna
Bardziej szczegółowoCukrzyca a ryzyko złamań
Cukrzyca a ryzyko złamań Edward Franek Dept of Internal Diseases, Endocrinology and Diabetology, Central Clinical Hospital MSW, Warsaw, Medical Research Center, Polish Academy of Sciences, Warsaw Epidemia
Bardziej szczegółowoTomasz Szafrański UNIWERSYTET MEDYCZNY IM. KAROLA MARCINKOWSKIEGO W POZNANIU ODDZIAŁ REUMATOLOGII I OSTEOPOROZY SZPITAL IM. J. STRUSIA W POZNANIU
5 Tomasz Szafrański UNIWERSYTET MEDYCZNY IM. KAROLA MARCINKOWSKIEGO W POZNANIU ODDZIAŁ REUMATOLOGII I OSTEOPOROZY SZPITAL IM. J. STRUSIA W POZNANIU Historia choroby pacjenta Pacjentka lat 67 Wzrost 156
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Vol. 3/2004 Nr 2(7) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Ocena niektórych markerów obrotu kostnego i gęstości mineralnej kręgosłupa lędźwiowego u dziewcząt z chorobą Gravesa-Basedowa Assessment
Bardziej szczegółowo30. DWULETNIA OBSERWACJI WYNIKÓW PROFILAKTYKI I LECZENIA OSTEOPOROZY. PROGRAM POMOST
30. DWULETNIA OBSERWACJI WYNIKÓW PROFILAKTYKI I LECZENIA OSTEOPOROZY. PROGRAM POMOST Przedlacki J, Księżopolska-Orłowska K, Grodzki A, Sikorska-Siudek K, Bartuszek T, Bartuszek D, Świrski A, Musiał J,
Bardziej szczegółowoPakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta
Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta CHOROBY DIETOZALEŻNE W POLSCE 2,150,000 osób w Polsce cierpi na cukrzycę typu II 7,500,000 osób w Polsce cierpi
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Vol. 2/2003 Nr 3(4) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Ocena wybranych parametrów przemiany lipidowej u dzieci z somatotropinową niedoczynnością przysadki w trakcie leczenia hormonem wzrostu
Bardziej szczegółowoCzynniki genetyczne sprzyjające rozwojowi otyłości
Czynniki genetyczne sprzyjające rozwojowi otyłości OTYŁOŚĆ Choroba charakteryzująca się zwiększeniem masy ciała ponad przyjętą normę Wzrost efektywności terapii Czynniki psychologiczne Czynniki środowiskowe
Bardziej szczegółowopośrednich wykładników insulinooporności (lipidogram, BMI) oraz stężenia fetuiny A w momencie rozpoznania cukrzycy typu 1 na wystąpienie i czas
Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Wydział Lekarski Aleksandra Pyziak-Skupień Rozprawa doktorska: Ocena klinicznych i biochemicznych wykładników występowania częściowej remisji klinicznej w przebiegu cukrzycy
Bardziej szczegółowoHipoglikemia. przyczyny, objawy, leczenie. Beata Telejko
Hipoglikemia przyczyny, objawy, leczenie Beata Telejko Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Definicja hipoglikemii w cukrzycy Zespół objawów
Bardziej szczegółowo"Postępowanie lecznicze w osteoporozie" Cz. II. Maria Rell-Bakalarska Interdyscyplinarna Akademia Medycyny Praktycznej
"Postępowanie lecznicze w osteoporozie" Cz. II Maria Rell-Bakalarska Interdyscyplinarna Akademia Medycyny Praktycznej 15 Nasze najlepsze bo Mówi się często, że największym przekleństwem Polaków jest nadmiar
Bardziej szczegółowoWITAMINA D ELIKSIR ZROWIA
RAMOWY PROGRAM KONFERENCJI WITAMINA D ELIKSIR ZROWIA WARSZAWA, 11 LIPCA 2014r. SESJA INAUGURACYJNA 09:00 9:40 Rejestracja uczestników, kawa powitalna 09: 40-10:00 OTWARCIE KONFERENCJI - Wystąpienia zaproszonych
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 640 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 640 SECTIO D 2005 Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu im.jędrzeja Śniadeckiego, Gdańsk, Polska Jędrzej Śniadecki Academy
Bardziej szczegółowoMateriały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego
Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )
Bardziej szczegółowoNeonatologia-hospitalizacja-N20,N24,N25- Oddział Patologii Noworodków
DZIECIĘCY SZPITAL KLINICZNY IM. PROF. ANTONIEGO GĘBALI W LUBLINIE KONTRAKTY ZAWARTE Z LOW NARODOWEGO FUNDUSZU ZDROWIA -0 rok Lp. WYSZCZEGÓLNIENIE I Leczenie Szpitalne 0 Alergologia-hospitalizacja-Oddział
Bardziej szczegółowoWytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych
Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych Jednym z pierwszych i podstawowych zadań lekarza jest prawidłowa i rzetelna ocena ryzyka oraz rokowania pacjenta. Ma
Bardziej szczegółowoWNIOSKOWANIE STATYSTYCZNE
STATYSTYKA WNIOSKOWANIE STATYSTYCZNE ESTYMACJA oszacowanie z pewną dokładnością wartości opisującej rozkład badanej cechy statystycznej. WERYFIKACJA HIPOTEZ sprawdzanie słuszności przypuszczeń dotyczących
Bardziej szczegółowoDiagnostyka i monitorowanie cukrzycy i chorób nerek
Diagnostyka i monitorowanie cukrzycy i chorób nerek Business Development Manager Konferencja naukowo-szkoleniowa Ryn Badania laboratoryjne w chorobach nerek Wyzwaniem dla współczesnej medycyny jest badanie
Bardziej szczegółowoprzytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia
SŁOWA KLUCZOWE: przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia STRESZCZENIE Wstęp. Ze względu na stosunki anatomiczne oraz wspólne unaczynienie tarczycy
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKA MATEMATYCZNA
STATYSTYKA MATEMATYCZNA 1. Wykład wstępny. Teoria prawdopodobieństwa i elementy kombinatoryki. Zmienne losowe i ich rozkłady 3. Populacje i próby danych, estymacja parametrów 4. Testowanie hipotez statystycznych
Bardziej szczegółowoDorobek Naukowy, Joanna Rutkowska
Oryginalne pełnotekstowe prace naukowe 2012 1. Bandurska-Stankiewicz E., Matuszewski W., Wiatr-Bykowska D., Kuglarz E., Olszewska M., Rutkowska J. Algorytm przejścia u chorych na cukrzycą typu 2 leczonych
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ ŻYCIA U DZIECI I MŁODZIEŻY Z WRODZONYM ZAKAŻENIEM HIV W POLSCE
JAKOŚĆ ŻYCIA U DZIECI I MŁODZIEŻY Z WRODZONYM ZAKAŻENIEM HIV W POLSCE A. Zielińska 1, M. Bielecki 2, F. Pierowski 3, U. Coupland 4, A.Bryńska 1, T. Wolańczyk 1, M. Marczyńska 4 (1) Klinika Psychiatrii
Bardziej szczegółowoOryginalne pełnotekstowe prace naukowe
Oryginalne pełnotekstowe prace naukowe 2012 1. Bandurska-Stankiewicz E., Matuszewski W., Wiatr-Bykowska D., Kuglarz E., Olszewska M., Rutkowska J. Algorytm przejścia u chorych na cukrzycą typu 2 leczonych
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIESKŁODOWSKA LUBLIN POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 200 Katedra i Klinika Endokrynologii Akademii Medycznej im. prof. F. Skubiszewskiego w Lublinie Kierownik Kliniki:
Bardziej szczegółowoZasady wdroŝenia absolutnego ryzyka złamaz. amań w algorytmach diagnostyczno-leczniczych
Zasady wdroŝenia absolutnego ryzyka złamaz amań w algorytmach diagnostyczno-leczniczych Dr hab. med. Jerzy Przedlacki XVII Wielodyscyplinarne Forum Osteoporotyczne Warszawa-Mi Międzylesie, 20.05.2006 Algorytm
Bardziej szczegółowoCMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca
CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał
Bardziej szczegółowoZwiązki cech somatycznych z wybranymi zdolnościami motorycznymi chłopców w wieku lat
PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Seria: Kultura Fizyczna 00, z. VIII Inga Kordel Związki cech somatycznych z wybranymi zdolnościami motorycznymi chłopców w wieku 1 lat Streszczenie
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKA MATEMATYCZNA
STATYSTYKA MATEMATYCZNA 1. Wykład wstępny 2. Zmienne losowe i teoria prawdopodobieństwa 3. Populacje i próby danych 4. Testowanie hipotez i estymacja parametrów 5. Najczęściej wykorzystywane testy statystyczne
Bardziej szczegółowoSTANDARDOWE PROCEDURY OPERACYJNE W REHABILITACJI KARDIOLOGICZNEJ
K.OLESZCZYK J.RYBICKI A.ZIELINSKA-MEUS I.MATYSIAKIEWICZ A.KUŚMIERCZYK-PIELOK K.BUGAJSKA-SYSIAK E.GROCHULSKA STANDARDOWE PROCEDURY OPERACYJNE W REHABILITACJI KARDIOLOGICZNEJ XVI Konferencja Jakość w Opiece
Bardziej szczegółowoKinga Janik-Koncewicz
Kinga Janik-Koncewicz miażdżyca choroby układu krążenia cukrzyca typu 2 nadciśnienie choroby układu kostnego nowotwory Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że około 7-41% nowotworów jest spowodowanych
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Vol. 4/2005 Nr 1(10) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Prospektywna ocena gęstości mineralnej kości u dziewcząt z jadłowstrętem psychicznym A prospective evaluation of bone mineral density
Bardziej szczegółowoLeczenie cukrzycy typu 2- nowe możliwości
Leczenie cukrzycy typu 2- nowe możliwości Dr n. med. Iwona Jakubowska Oddział Diabetologii, Endokrynologii i Chorób Wewnętrznych SP ZOZ Woj,. Szpital Zespolony Im. J. Śniadeckiego w Białymstoku DEFINICJA
Bardziej szczegółowoANALiZA WPŁYWU PARAMETRÓW SAMOLOTU NA POZiOM HAŁASU MiERZONEGO WEDŁUG PRZEPiSÓW FAR 36 APPENDiX G
PRACE instytutu LOTNiCTWA 221, s. 115 120, Warszawa 2011 ANALiZA WPŁYWU PARAMETRÓW SAMOLOTU NA POZiOM HAŁASU MiERZONEGO WEDŁUG PRZEPiSÓW FAR 36 APPENDiX G i ROZDZiAŁU 10 ZAŁOżEń16 KONWENCJi icao PIotr
Bardziej szczegółowoUdział wybranych parametrów gospodarki lipidowej w rozwoju nefropatii cukrzycowej u dzieci i młodzieży z cukrzycą typu 1
PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Małgorzata Myśliwiec 1, Katarzyna Zorena², Anna Balcerska 1 1 Oddział Diabetologii Dziecięcej, Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii, Onkologii i Endokrynologii Akademii
Bardziej szczegółowoAsymetria funkcjonalna mózgu w badaniach inteligencji i procesów poznawczych dzieci i młodzieży z niedosłuchem.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU Grażyna Gwizda Asymetria funkcjonalna mózgu w badaniach inteligencji i procesów poznawczych dzieci i młodzieży z niedosłuchem. Streszczenie rozprawy
Bardziej szczegółowoKlinika Diabetologii i Otyłości Wieku Rozwojowego, II Katedra Pediatrii
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Postępy w terapii cukrzycy typu 1 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek
Bardziej szczegółowoTestowanie hipotez statystycznych.
Statystyka Wykład 10 Wrocław, 22 grudnia 2011 Testowanie hipotez statystycznych Definicja. Hipotezą statystyczną nazywamy stwierdzenie dotyczące parametrów populacji. Definicja. Dwie komplementarne w problemie
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE Wprowadzenie
STRESZCZENIE Wprowadzenie Cukrzyca to grupa chorób metabolicznych o różnorodnej etiologii, charakteryzujących się przewlekłą hiperglikemią, wynikającą z nieprawidłowego wydzielania i/lub działania insuliny.
Bardziej szczegółowoZałożenia i cele: Postanowiłam zbadać i przeanalizować:
Streszczenie. Wstęp: Starzejące się społeczeństwa całej Europy, skutki wysoko rozwiniętej cywilizacji urbanistyczno-technicznej, oddalenie człowieka od natury, ogromny postęp nauki i techniki, powodują
Bardziej szczegółowoMATERIAŁY POMOCNICZE DO WYKŁADU Z PODSTAW ZASTOSOWAŃ ULTRADŹWIĘKÓW W MEDYCYNIE (wyłącznie do celów dydaktycznych zakaz rozpowszechniania)
1 MATERIAŁY POMOCNICZE DO WYKŁADU Z PODSTAW ZASTOSOWAŃ ULTRADŹWIĘKÓW W MEDYCYNIE (wyłącznie do celów dydaktycznych zakaz rozpowszechniania) 11. Echoencefalografia ultradźwiękowa. Ultradźwięki w oftalmologii.
Bardziej szczegółowoProfil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych. pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe
lek. Krzysztof Kołodziejczyk Profil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr hab. n. med. Andrzej
Bardziej szczegółowoIs there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report
Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report Czy istnieje zależność pomiędzy wiekiem i stroną, po której umiejscawia się ciąża ektopowa jajowodowa?
Bardziej szczegółowoROZPRAWA DOKTORSKA. Mateusz Romanowski
Mateusz Romanowski Wpływ krioterapii ogólnoustrojowej na aktywność choroby i sprawność chorych na zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa ROZPRAWA DOKTORSKA Promotor: Dr hab., prof. AWF Anna Straburzyńska-Lupa
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKA MATEMATYCZNA
STATYSTYKA MATEMATYCZNA 1. Wykład wstępny. Teoria prawdopodobieństwa i elementy kombinatoryki 2. Zmienne losowe i ich rozkłady 3. Populacje i próby danych, estymacja parametrów 4. Testowanie hipotez 5.
Bardziej szczegółowoWeryfikacja hipotez statystycznych, parametryczne testy istotności w populacji
Weryfikacja hipotez statystycznych, parametryczne testy istotności w populacji Dr Joanna Banaś Zakład Badań Systemowych Instytut Sztucznej Inteligencji i Metod Matematycznych Wydział Informatyki Politechniki
Bardziej szczegółowoOsteoporoza, 1 czerwca 2005 roku List otwarty
Osteoporoza, 1 czerwca 2005 roku List otwarty Zwracamy się do wszystkich środowisk zainteresowanych problemem osteoporozy o podjęcie publicznej dyskusji na temat wypracowania jednolitych zasad postępowania
Bardziej szczegółowo