Łożysko wrośnięte u pierwiastki
|
|
- Wacława Świderska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 2, zeszyt 1, 67-71, 2009 OPIS PRZYPADKU Łożysko wrośnięte u pierwiastki JOANNA KOWALSKA-JASIECKA, MARIOLA ROPACKA, MACIEJ PUROL, KAROLINA ANDRZEJAK, WIESŁAW MARKWITZ, GRZEGRZ H. BRĘBOROWICZ Streszczenie Łożysko wrośnięte to poważne powikłanie ciąży. W pracy przedstawiono przypadek 31-letniej pierwiastki w 40. tygodniu ciąży u której wykonano cięcie cesarskie, w trakcie którego zdiagnozowano łożysko wrośnięte, a następnie wykonano histerektomię położniczą. W dyskusji przedstawiono analizę czynników ryzyka, możliwości diagnostyki i leczenia zachowawczego. Słowa kluczowe: łożysko przyrośnięte, łożysko wrośnięte, łożysko przerośnięte, histerektomia położnicza, leczenie zachowawcze Opis przypadku Pacjentkę lat 31, pierwiastkę w 40. tygodniu ciąży przyjęto na salę porodową z powodu nieregularnej czynności skurczowej. Przebieg ciąży, badania ultrasonograficzne i biochemiczne przeprowadzone przez lekarza prowadzącego były prawidłowe. Pacjentkę przyjęto w stanie ogólnym dobrym i ze względu na wywiad zakwalifikowano do cięcia cesarskiego. Wskazaniem do cięcia cesarskiego był stan po obustronnej operacji stawów biodrowych w 3. roku życia z powodu dysplazji stawów biodrowych oraz myomektomia wykonana w 2004 roku. W trakcie badania ginekologicznego stwierdzono, iż część pochwowa szyjki macicy jest uformowana, skrócona i skierowana do kości krzyżowej, a ujście zewnętrzne rozwarte na opuszkę palca. W badaniu kardiotokograficznym zarejestrowano prawidłową czynność serca płodu i nieregularną czynność skurczową mięśnia macicy co 5 minut. W trakcie przeprowadzonego badania ultrasonograficznego stwierdzono prawidłowo rozwinięty płód w położeniu podłużnym główkowym, o wymiarach i masie odpowiadających wiekowi ciążowemu. Stwierdzono prawidłową ilość płynu owodniowego i łożysko zlokalizowane na tylnej ścianie jamy macicy. Po rozwinięciu się regularnej czynności skurczowej rozpoczęto operację cięcia cesarskiego. Po wycięciu starej blizny z cięcia poprzecznego warstwowo otwarto jamę brzuszną. Po otwarciu jamy brzusznej stwierdzono obfite krwawienie ciemną krwią z okolicy prawego podżebrza, które po chwili ustało. Poprzecznie przecięto załamek pęcherzowo-maciczny i zsunięto pęcherz moczowy ku dołowi. Poprzecznie przecięto mięsień macicy i wydobyto płód płci męskiej o masie 4020 g, Ap 7 pkt w 1. min życia. W trakcie wydobywania popłodu stwierdzono ponownie obfite krwawienie ciemną krwią. W nadbrzuszu uwidoczniono liczne skrzepy krwi. Sieć większa oraz jelita tworzyły płaszczyznowy zrost z dnem macicy. Wykonano wyłyżeczkowanie jamy macicy, po czym zszyto mięsień macicy szwami ósemkowymi. Wobec trudności w zlokalizowaniu miejsca krwawienia wykonano nacięcie powłoki brzusznej w kierunku do pępka, które przedłużono około 3 cm powyżej pępka. Po uwolnieniu zrostów sieci większej oraz jelit z dnem i ścianą tylną macicy uwidoczniono znaczny ubytek mięśniówki macicy o średnicy ok. 8 cm, który mógł odpowiadać łożu po usuniętym mięśniaku. Dno łoża było cienkie z widocznym obficie krwawiącym obszarem. W miejscu łoża widoczny był fragment przerastającego cienką ścianę macicy łożyska. W obrębie blizny uwidoczniono kosmki trofoblastu. Założono pojedyncze szwy w celu opanowania krwawienia i przystąpiono do wykonania histerektomi położniczej. Po podkłuciu, podwiązaniu i przecięciu pęczków naczyniowych i więzadeł, usunięto macicę bez przydatków. Operację wykonano w osłonie antybiotykowej, a ze względu na obniżające się parametry morfologii, przetoczono 3 jednostki koncentratu krwinek czerwonych. Po obserwacji na oddziale OIOM i szczegółowej kontroli parametrów morfologii krwi, koagulologicznych, biochemicznych i wykładników zakażenia, pacjentkę przekazano na oddział położniczy. Przebieg połogu niepowikłany. Pacjentkę wypisano do domu w 7. dobie połogu, po uprzedniej konsultacji psychologicznej z zaleceniami antybiotykoterapii oraz suplementacji preparatami żelaza. W Zakładzie Patomorfologii Kliniki wykonano badanie histopatologiczne wyciętej macicy pacjentki. W badaniu stwierdzono macicę połogową o wymiarach cm bez przydatków, w dolnym jej odcinku na przedniej ścianie widoczna była rana po cięciu cesarskim, zaopatrzona szwami chirurgicznymi. W centrum trzonu macicy na tylnej ścianie widoczny był ubytek (perforacja) o średnicy 2,5 cm. W miejscu tym znaleziono kosmki leżące w bliskości mięśniówki. Nie można wykluczyć, że penetracja łożyska w tym miejscu przed wydobyciem popłodu była głębsza. Miejsce to odpowiadać może ścieńczałej i zbliznowaciałej ścianie macicy po wcześniej wykonanej myomectomii. Poza tym w ścianie macicy stwierdzono mięśniaki do 1,5 cm średnicy. Dyskusja Łożysko przyrośnięte (placenta accreta) jest rzadkim i bardzo groźnym powikłaniem ciąży, związanym ze zwiększoną umieralnością okołoporodową kobiet [1]. Częstość występowania tej patologii waha się od 1 na 540 do 1 na ciąż [5, 9]. Łożysko przyrośnięte jest efektem nadmiernej, nieprawidłowej inwazji trofoblastu do tkanek Klinika Perinatologii i Ginekologii Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
2 68 J. Kowalska-Jasiecka, M. Ropacka, M. Purol, K. Andrzejak, W. Markwitz, G.H. Bręborowicz matczynych, gdzie dochodzi do przekroczenia przez kosmki fizjologicznej granicy między doczesną a myometrium. W zależności od głębokości penetracji możemy mówić o: 1) łożysku przyrośniętym (placenta accreta = accreta vera), gdy kosmki są w kontakcie z mięśniówką macicy, ale w nią nie wrastają; 2) łożysku wrośniętym (placenta increta), gdy kosmki wrastają w ścianę myometrium; 3) łożysku przerośniętym (placenta percreta) kosmki przekraczają ścianę macicy i wnikają do sąsiednich narządów [6]. Łożysko przyrośnięte może być prawidłowo usadowione, lecz dość często towarzyszy łożysku nisko usadowionemu lub przodującemu, rozpoznajemy wtedy łożysko przodujące wrośnięte. Łożysko przerośnięte występuje ok. w 15% łożysk przodujących [3]. Czynnikami ryzyka predysponującemu do wystąpienia łożyska przyrośniętego są: wyłyżeczkowanie ścian jamy macicy, cięcie cesarskie, myomektomia, przebyte operacje rekonstrukcji macicy, przebyte stany zapalne macicy, zespół Ashermana, wiek, rodność, mięśniaki podśluzówkowe, a także endometrioza w wywiadzie [12, 23, 25, 33]. Częstość występowania łożyska przerośniętego jest wprost proporcjonalna do ilości wykonanych wcześniej cięć cesarskich, a także do ilości blizn w obrębie mięśnia macicy (ryc. 1, 2). przyrośniętego, raczej w przypadkach łożyska przodującego. W ostatnich latach notuje się wzrost częstości łożyska przyrośniętego wśród pacjentek z łożyskiem przodującym, co jest uzasadnione wzrostem liczby cięć cesarskich w ostatnich latach. Prawdopodobieństwo wystąpienia łożyska przodującego przyrośniętego wynosi 5% u kobiety bez blizny po cięciu cesarskim i aż 67% po 4 cięciach cesarskich [7]. Inni autorzy analizując grupę 15 pacjentek z łożyskiem przyrośniętym wykazali, że łożysko przodujące wystąpiło u 10 z nich, co stanowiło (66,7%). Stwierdzili statystycznie znamienną zależność między liczbą przebytych cięć cesarskich a częstością występowania łożyska przyrośniętego. Nie wykazali znamiennej zależności między liczbą cięć a częstością występowania łożyska przyrośniętego [6]. Obecność kosmków w obrębie ściany macicy prowadzi zazwyczaj do krwotoku w trakcie porodu, gdyż powoduje to słabsze obkurczanie się mięśnia macicy [26]. Zagrożenie obfitym krwotokiem okołoporodowym prowadzi najczęściej do okołoporodowego wycięcia macicy. Ryc. 3. Łożysko przerastające mięsień macicy, wrastające do pęcherza moczowego (przekrój strzałkowy) Ryc. 1. Łożysko przodujące wrośnięte w szyjkę macicy oraz bliznę po cięciu cesarskim Ryc. 2. Przykład patologicznego unaczynienia w obrębie szyjki macicy i blizny po cięciu u tej samej pacjentki Należy zaznaczyć, że cięcie cesarskie według większości autorów [12, 13, 32] predysponuje do powstania łożyska Ryc. 4. Nieprawidłowy obraz ultrasonograficzny łożyska przodującego sugerujący wrastanie łożyska. Widoczna charakterystyczna utrata wyraźnej granicy łożyska, zmniejszenia grubości i przerwanie hiperechogenicznej powierzchni maciczno-surowiczej pęcherza moczowego, obecności hipoechogenicznych ognisk wewnątrz łożyska wrośniętego Pewne rozpoznanie łożyska wrośniętego można postawić wyłącznie w trakcie badania histopatologicznego na
3 Łożysko wrośnięte u pierwiastki 69 podstawie braku doczesnej podstawnej oraz obecności kosmków wrastających w głąb mięśnia macicy. Niestety żadna z technik obrazowanie nie charakteryzuje się 100% czułością w wykrywaniu tej patologii, a ostateczne rozpoznanie jest stawiane na podstawie badania histopatologicznego [17]. W badaniu USG podejrzenie łożyska wrośniętego stawia się na podstawie utraty hipoechogeniczności założyskowej okolicy mięśnia macicy, zmniejszenia grubości lub przerwania hiperechogenicznej powierzchni maciczno-surowiczej pęcherza moczowego (ryc. 3, 4), obecności ognisk oraz egzofitycznych mas, lakunarnego przepływu wewnątrz łożyska wrośniętego. Czułość badania USG ocenia się na ok % [19]. Zastosowanie kodowania przepływu krwi kolorem oraz rezonansu magnetycznego może ułatwić rozpoznanie. Sugeruje się również, że kobiety z podwyższonym stężeniem AFP i free $-hcg mają odpowiednio cztero i ośmiokrotnie podwyższone ryzyko łożyska wrośniętego. Podwyższone stężenie kinazy kreatyninowej w osoczu ciężarnej, spowodowane uszkodzeniem mięśnia macicy przez inwazję trofoblastu, jest także dobrym markerem łożyska przerośniętego [22]. Autorzy pracy sugerują, iż pacjentki, które przebyły więcej niż jedno cięcie cesarskie, ze zdiagnozowanym łożyskiem przodującym lub nieprawidłowościami w obrazie ultrasonograficznym sugerującymi łożysko wrośnięte, powinny standardowo mieć wykonany pomiar stężenia kinazy kreatyninowej, a podwyższenie jej poziomu powinno zaalarmować położnika. W literaturze są również doniesienia o dodatniej korelacji między płcią żeńską płodu a łożyskiem wrośniętym [14]. W opisywanym powyżej przypadku rodząca była pierwiastką po uprzednio wykonanej myomektomii, która była czynnikiem ryzyka nieprawidłowej implantacji trofoblastu. Brak szczegółowej analizy miejsca łożyskowego we wcześniejszym okresie ciąży był powodem braku rozpoznania tej patologii. Diagnostyka ultrasonograficzna łożyska wrośniętego czy przerośniętego w okresie okołoporodowym bywa bardzo trudna, zwłaszcza jeśli jest ono usytuowane na ścianie tylnej. Dostępność oceny ultrasonograficznej blizny po myomektomii na ścianie tylnej bywa bardzo trudna lub wręcz niemożliwa. Uniemożliwia to przedoperacyjne postawienie rozpoznania lub podejrzenia tej patologii, co może mieć znaczne implikacje na postępowanie okołooperacyjne. Dlatego też, tak istotna jest analiza relacji pomiędzy każdą blizną w obrębie mięśnia macicy a łożyskiem na wcześniejszym etapie ciąży. Pozwala ona na zakwalifikowanie pacjentki do grupy ryzyka wystąpienia tej patologii, a tym samym na odpowiednie przygotowanie pacjentki i zespołu operacyjnego do cięcia cesarskiego, a także okołoporodowej histerektomii. Okołoporodowe wycięcie macicy jest to usunięcie macicy bezpośrednio po porodzie lub po cięciu cesarskim, do 24 godzin po porodzie lub zabiegu operacyjnym [26]. Nagła okołoporodowa histerektomia jest najczęściej wykonywaną procedurą ratującą życie w przypadku: krwotoków położniczych, pęknięcia macicy, atonii macicy, infekcji oraz patologii łożyska [15, 27, 29]. Obecnie łożysko przerośnięte jest jednym z głównych wskazań do tego zabiegu. Badania przeprowadzone w 2003 w Holandii wykazały, że w 50% wskazaniem do histerektomii okołoporodowej było łożysko przerośnięte, w 27% atonia macicy, a w 8,3% pękniecie macicy [17]. Inni autorzy, którzy analizowali 39 przypadków histerektomii okołoporodowej, wykazali, że w 22 (56,41%) przypadkach przyczyną był krwotok okołoporodowy w wyniku atonii macicy, w 15 (38,46%) przypadkach łożysko przyrośnięte lub wrośnięte, w 1 (2,56%) przypadku samoistne pęknięcie macicy oraz w 1 (2,56%) częściowe wynicowanie trzonu macicy z powodu łożyska wrośniętego [23]. Histerektomia okołoporodowa jest jednym z najtrudniejszych zabiegów położniczych. Trudności w trakcie zabiegu występują głównie przy zaopatrywaniu przymacicz i dolnego odcinka macicy łącznie z częścią pochwową szyjki macicy. Przebieg operacji może utrudniać zrośnięcie cienkiej blizny po uprzednich cięciach cesarskich z pęcherzem moczowym i wrośnięcie przodującego łożyska w bliznę. Trudności przysparza również pęknięcie blizny w stronę szyjki macicy [10, 23, 26, 30]. Według danych literaturowych najczęściej występującymi powikłaniami okołoporodowego wycięcia macicy jest masywny krwotok śródoperacyjny, zaburzenia koagulologiczne oraz uszkodzenie dróg moczowych [3, 4]. Okołoporodowe wycięcie macicy związane jest z wysoką śmiertelnością utrzymującą się na poziomie 2,8-6,2% [24, 30, 31]. Najczęstszą przyczyną zgonów podawaną w piśmiennictwie jest zator tętnicy płucnej [26] lub wystąpienie zespołu DIC [1]. W opisanym powyżej przypadku przebieg histerektomii okołoporodowej był bez powikłań. Lokalizacja łożyska wysoko na ścianie tylnej ułatwiała wykonanie zabiegu. Ponadto łożysko wrastając w ścianę macicy nie penetrowało do innych tkanek. Poważną trudność dla operatorów stanowiło początkowo znalezienie miejsca krwawienia. Większość operatorów nie spodziewa się łożyska wrośniętego u pierwiastki. Większość położników kojarzy to powikłanie z występowaniem blizny po cięciu cesarskim. Dlatego tak istotne jest podkreślenie, że jest to powikłanie, które może spotkać każdego położnika wykonującego cięcie cesarskie, również u pierwiastki. Leczenie operacyjne jest postępowaniem standardowym w przypadku łożyska wrośniętego. Jednak w niektórych sytuacjach, zwłaszcza kiedy kobieta pragnie zachować płodność, można rozważyć pozostawienie łożyska, co zmniejsza ryzyko okołoporodowego wycięcia macicy z 85% do 15%. U kobiet, które nie chcą już mieć dzieci, pozostawienie łożyska zmniejsza umieralność okołoporodową oraz utratę krwi. Ręczne usunięcie łożyska zwiększa ryzyko histerektomii i krwotoku u kobiet z łożyskiem wrośniętym, dlatego jeśli mamy do czynienia z podejrzeniem łożyska wrośniętego w badaniu ultrasonograficznym nie zaleca się ręcznego usunięcia łożyska [8, 21, 34].
4 70 J. Kowalska-Jasiecka, M. Ropacka, M. Purol, K. Andrzejak, W. Markwitz, G.H. Bręborowicz Zastosowanie strategii wyczekującej z zastosowaniem leków obkurczających mięsień macicy oraz okluzja naczyń metodą balonowania tętnic biodrowych wewnętrznych w większości opisywanych przypadków nie przyniosły jednak oczekiwanych rezultatów [5, 19, 20, 21, 28]. Ryc. 5. Obraz pozostawionego w macicy łożyska przodującego wrośniętego w trakcie leczenia metotreksatem Rezultaty pozostawienia płyty łożyska w jamie macicy różnią się bardzo. Opisywano przypadki, gdzie nie było konieczności interwencji chirurgicznej i doszło do całkowitej resorpcji łożyska, jak również przypadki gdzie dwa miesiące po porodzie dochodziło do samoistnego wydalenia łożyska lub zaszła potrzeba ręcznego usunięcia płyty [8]. Pozostają pytania, jakie ryzyko wiąże się wystąpieniem powikłań związanych z leczeniem zachowawczym, przebiegiem następnych ciąż i ryzykiem powtórzenia się patologii łożyska $. Autorzy opisują liczne przypadki ciąż, gdzie zastosowano leczenie zachowawcze. Kajem opisuje ciążę z łożyskiem przerośniętym, gdzie zastosowano terapię metotreksatem [16], a Legros ciążę, gdzie zdiagnozowano łożysko wrośnięte i zastosowano embolizację naczyń macicznych [18]. Obie opisywane pacjentki zaszły ponownie w ciążę (odpowiednio 2 i 3 lata po leczeniu) i nie doszło u nich do ponownej patologii łożyska. Cotter opisuje również pozytywny wynik leczenia zachowawczego u pacjentki po cięciu cesarskim, u której doszło do inwazji trofoblastu w ścianę pęcherza moczowego, a w trakcie elektywnego cięcia cesarskiego zastosowano embolizację naczyń macicznych. Po porodzie pacjentka otrzymywała metotreksat w dawce 50 mg/m 2 na tydzień w 6 kursach. Pacjentkę kontrolowano wykonując USG porównawcze, a także monitorowano stężenie $-hcg w surowicy krwi. Stężenie $-hcg było nieoznaczalne już w 55 dni po operacji [9]. Autorzy podkreślają raczej dobre wyniki leczenia metotreksatem, ale należy pamiętać, że matka nie może wówczas karmić piersią [2, 11, 20]. Piśmiennictwo [1] Alsayali A.R., Baloul S.M. (2000) Emergency obstetrics hysterectomy: 8-year review at Taif Maternity Hospital, Saudi Arabia. Ann. Saudi Med. 20(5-6): [2] Arulkumaran S, Ng C.S, Ingemarsson I, Ratnam SS. (1986) Medical treatment of placenta accreta with methotrexate. Acta Obstet. Gynecol. Scand. 65(3): [3] Bai S.W., Lee H.J., Cho J.S. (2003) Peripartum hysterectomy and associated factors. J. Reprod. Med. 48(3): [4] Bakshi S., Meyer B.A. (2000) Indications for outcomes of emergency peripartum hysterectomy. J. Reprod. Med.; 44: [5] Chan A.S, Ananthanarayan C., Rolbin S.H. (1995) Alternating nitroglycerin and syntocinon to facilitate uterine exploration and removal of an adherent placenta. Can. J. Anaesth. 42(4): [6] Cieminski A., Długołiecki F. (2004) Placenta previa accreta. Ginekol. Pol. 75(12): [7] Clark S.L., Koonings P.P., Phelan J.P. (1985) Placenta previa/accreta and prior cesarean section. Obstet. Gynecol. 66(1): [8] Clement D., Kayem G., Cabrol D. (2004) Conservative treatment of placenta percreta: a safe alternative. Eur. J. Obstet. Gynecol. Reprod. Biol. 114: [9] Cotter A., Benezra V, O Sullivan M.J. (2003) Successful conservative management of placenta percreta with methotrexate. Obstet. Gynecol. 101(4): 83. [10] Fahy U., Sved A., Burke G. (2003) Successful balloon tamponade of post cesarean hysterectomy pelvic bleeding: a case report. Acta Obstet. Gynecol. Scand. 82: [11] Gupta D., Sinha R. (1998) Management of placenta accreta with oral methotrexate. Int. J. Gynaecol. Obstet. 60(2): [12] Haratz-Rubinstein N., Shevell T., Malone F.D. (2003) Rozpoznanie łożyska przyrośniętego. Ginekologia po Dyplomie 5: [13] Hung T.H., Shau W.Y., Hsieh C.C. et al. (1999) Risk factors for placenta accreta. Obstet. Gynecol. 93(4): [14] James W.H. (1995) Sex ratios of offspring and the causes of placental pathology. Hum. Reprod. 10(6): [15] Kacmar J., Bhimani L., Boyd M. et al. (2003) Route of delivery as a risk factor for emergent peripartum hysterectomy: a case-control study. Obstet. Gynecol. 102(1): [16] Kayem G, Pannier E, Goffinet F. et al. (2002) Fertility after conservative treatment of placenta accreta. Fertil Steril; 78(3): [17] Kwee A., Bots M.L., Visser G.H., Bruinse H.W. (2006) Emergency peripartum hysterectomy: A prospective study in The Netherlands. Eur. J. Obstet. Gynecol. Reprod. Biol. 1; 124(2): [18] Legros R.S., Price F.V., Hill L.M, Caritis S.N. (1994) Non surgical management of placenta percreta: a case report. Obstet. Gynecol. 83(5): [19] Levine D., Hulka C.A., Ludmir J. et al. (1997) Placenta accreta: evaluation with color Doppler US, power Doppler US, and MR imaging. Radiology 205(3): [20] Morken N.H., Henriksen H. (2001) Placenta percreta two cases and review of the literature. Eur. J. Obstet. Gynecol. Reprod. Biol. 10; 100(1): [21] O'Brien J.M., Barton J.R., Donaldson E.S. (1996) The management of placenta percreta: Conservative and operative strategies operative strategies, Am. J. Obstet. Gynecol. 175: [22] Ophir E., Tendler R., Odeh M. et al. (1999) Creatine kinase as a biochemical marker in diagnosis of placenta increta and percreta Am. J. Obstet. Gynecol. 180; 4: [23] Poręba R., Jastrzębski A., Obcowska-Lech M. et al. (2007) Okołoporodowe wycięcie macicy w nagłych przypadkach położniczych. Klin. Perinat. i Ginek. 43; 4: [24] Rabenda-Łacka K., Wilczyński J., Radoch Z., Bręborowicz G.H. (2003) Okołoporodowe wycięcie macicy. Ginekol. Pol. 74(12):
5 Łożysko wrośnięte u pierwiastki 71 [25] Seffah J.D., Kwame-Aryee R.A. (2007) Emergency peripartum hysterectomy in the nulliparous patient. Int. J. Gynaecol. Obstet. 97(1): [26] Słomko Z., Bręborowicz G.H. (1992) Krwotoki w położnictwie. PZWL, Warszawa; [27] Stanco L.M., Schrimmer D.B., Paul R.H., Mishell D.R. Jr. (1993) Emergency peripartum hysterectomy and associated risk factors. Am. J. Obstet. Gynecol. 168: [28] Taylor A.A., Sanusi F.A., Riddle A.F. (2001) Expectant management of placenta accreta following stillbirth at term: a case report. Eur. J. Obstet. Gynecol. Reprod. Biol. 96(2): [29] Thonet R.G. (1986) Obstetric hysterectomy an 11-year experience. Br. J. Obstet. Gynaecol. 93(8): [30] Welfel J., Gruszczyńska J., Bieńkiewicz A., Kowalska-Koprek U. (1996) Okołoporodowe wycięcie macicy analiza wskazań w oparciu o materiał własny. [W:] Cięcie cesarskie we współczesnym położnictwie. Klin. Perinat. Gin., Supl. XII: [31] Veenstra M.J., Spinder T., Dekker G.A, van Geijn H.P. (1995) Post partum intra-abdominal hemorrhage due to placenta percreta. Eur. J. Obstet. Gynecol. Reprod. Biol. 62(2): [32] Zaideh S.M., Abu-Heija A.T, El-Jallad M.F. (1998) Placenta praevia and accreta: analysis of a two-year experience. Gynecol. Obstet. Invest. 46(2): [33] Zaki Z.M., Bahar A.M., Ali M.E. et al. (1998) Risk factors and morbidity in patients with placenta previa accreta compared to placenta previa non-accreta. Acta Obstet. Gynecol. Scand. 77(4): [34] Yap Y.Y., Perrin L.C., Pain S.R. et al. (2008) Manual removal of suspected placenta accreta at cesarean hysterectomy. Int. J. Gynaecol. Obstet. 100(2): J Joanna Kowalska-Jasiecka Klinika Perinatologii i Ginekologii Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Poznań, ul. Polna 33 Placenta increta Placenta increta is a serious complication of pregnancy. A 31-year-old nullipara presented at 40 weeks gestation with cesarian section. Placenta increta was diagnosed, followed by a supracervical hysterectomy. A review of risk factors, diagnostic tools and treatment possibilities is given. Key words: placenta increta, placenta percreta, obstetric hysterectomy, conservative treatment
Łożysko wrośnięte przypadki kliniczne w diagnostyce ultrasonograficznej
Łożysko wrośnięte przypadki kliniczne w diagnostyce ultrasonograficznej Prof. dr hab. med. Marek PIETRYGA Dr n. med. Rafał ICIEK z Kliniki Położnictwa i Chorób Kobiecych i Sekcji USG PTG Nieprawidłowa
Bardziej szczegółowoKrwotoki okołoporodowe. Dotyczą 5 do15%rodzących
Krwotoki okołoporodowe Dotyczą 5 do15%rodzących Najczęstsze przyczyny Urazy Nieprawidłowe oddzielanie i wydalanie łożyska Niedowład macicy - atonia Zaburzenia krzepliwości krwi Urazy okołoporodowe W trzonie
Bardziej szczegółowoŁożysko wrośnięte u 19-letniej pierwiastki - opis przypadku
PrzypadkiMedyczne.pl, e-issn 2084 2708, 2012; 20:75 79 PrzypadkiMedyczne.pl Wydawnictwo COMVIDEO Otrzymano: 15-05-2012 Akceptowano: 16-05-2012 Opublikowano: 14-06-2012 Łożysko wrośnięte u 19-letniej pierwiastki
Bardziej szczegółowoHisterektomia położnicza czynniki ryzyka, wskazania i wyniki leczenia w 10-letniej analizie
Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 5, zeszyt 3, 125-130, 2012 Histerektomia położnicza czynniki ryzyka, wskazania i wyniki leczenia w 10-letniej analizie MARCIN RAJEWSKI 1, GRZEGORZ H. BRĘBOROWICZ
Bardziej szczegółowoKrwotoki okołoporodowe
Krwotoki okołoporodowe Gdańsk 2011 Redaktor prowadzący: Agnieszka Frankiewicz Redakcja: Michał Mikołajczak Korekta: Teresa Moroz Seria wydawnicza rekomendowana przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne
Bardziej szczegółowoKRWOTOKI. Romuald Dębski
KRWOTOKI Romuald Dębski HISTEREKTOMIA A KRWAWIENIE KRWAWIENIE Z MACICY OBFITE - GROŹNE DLA ŻYCIA MIERNE, ALE PRZEWLEKŁE NIEAKCEPTOWALNE NIEREAGUJĄCE NA LECZENIE ZACHOWAWCZE PRZECIWWSKAZANIA DO HORMONOTERAPII
Bardziej szczegółowoXIII SYMPOZJUM NAUKOWO - SZKOLENIOWE STANY NAGLĄCE W POŁOŻNICTWIE I GINEKOLOGII RAMOWY PROGRAM
XIII SYMPOZJUM NAUKOWO - SZKOLENIOWE STANY NAGLĄCE W POŁOŻNICTWIE I GINEKOLOGII RAMOWY PROGRAM Tychy 17 18 września 2010 r. CZWARTEK 16.09.2010 r. RAMOWY PROGRAM SYMPOZJUM 16:00 18:00 ZEBRANIE ZARZĄDU
Bardziej szczegółowoMETRASTOP. Tamponada balonowa jako metoda leczenia PPH.
METRASTOP Tamponada balonowa jako metoda leczenia PPH. Czym jest PPH? Krwotok poporodowy (PPH) stanowi stan zagrożenia życia. Jest najczęstszą przyczyną zgonów wśród położnic w okresie okołoporodowym.
Bardziej szczegółowo1. Studia Doktoranckie Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Zakład Genetyki Klinicznej i Laboratoryjnej w Łodzi, UM w Łodzi
Płód w płodzie fetus in fetu. Hanna Moczulska 1, Maria Respondek-Liberska 2 1. Studia Doktoranckie Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Zakład Genetyki Klinicznej i Laboratoryjnej w Łodzi, UM w Łodzi 2. Zakład
Bardziej szczegółowoUSUNIĘCIE MACICY W OKRESIE OKOŁOPORODOWYM I W POŁOGU W SIEDEMNASTOLETNIM MATERIALE KLINICZNYM
Studia Medyczne 2013; 29(1): 45 50 PRACE ORYGINALNE USUNIĘCIE MACICY W OKRESIE OKOŁOPORODOWYM I W POŁOGU W SIEDEMNASTOLETNIM MATERIALE KLINICZNYM HYSTERECTOMY IN THE PERINATAL AND POSTPARTUM PERIOD IN
Bardziej szczegółowoNieprawidłowa implantacja łożyska diagnostyka, postępowanie, doświadczenia własne
PRACA POGLĄDOWA Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2017 tom 2, nr 2, strony 48 52 Copyright 2017 Via Medica ISSN 2451 0122 Nieprawidłowa implantacja łożyska diagnostyka, postępowanie, doświadczenia
Bardziej szczegółowodr n. med. Norbert Krajczy Zastępca Ordynatora: lek. Krzysztof Kroczak Zastępca Ordynatora: lek. Edmund Lupa Prof. dr hab.
Ordynator Oddziału: dr n. med. Norbert Krajczy Zastępca Ordynatora: lek. Krzysztof Kroczak Zastępca Ordynatora: lek. Edmund Lupa Prof. dr hab. Marian Gabryś Pielęgniarka oddziałowa: mgr Beata Sajboth Telefony
Bardziej szczegółowoKRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY
KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY Przedwczesne odklejenie łożyska prawidłowo usadowionego Łożysko przodujące Nowotwór szyjki macicy Polip szyjki macicy Nadżerka części pochwowej Zatoka brzeżna łożyska Żylaki
Bardziej szczegółowowarunkowania porodu drogami natury po przebytym cięciu cesarskim
P R A C A O R Y G I N A L N A Joanna Strzerzyńska, Beata Sztyber, Grażyna Bączek Zakład Dydaktyki Ginekologiczno-Położniczej, Warszawski Uniwersytet Medyczny U warunkowania porodu drogami natury po przebytym
Bardziej szczegółowoMarzena Woźniak Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie
Marzena Woźniak Rozprawa doktorska na stopień doktora nauk medycznych Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie Okresy ciąży i połogu są wymieniane
Bardziej szczegółowoPlacenta accreta: review and 3 case reports
Placenta accreta: review and 3 case reports Łożysko przyrośnięte przegląd piśmiennictwa oraz trzy opisy przypadków I Department of Obstetrics and Gynaecology, The Medical Centre of Postgraduate Education,
Bardziej szczegółowoINSTYTUT MATKI I DZIECKA w Warszawie, Klinika Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka
Leczenie pod znakiem zapytania, czyli kontrowersje w intensywnej terapii noworodka, Pałac Sulisław; 15-1616 maja 2015 Wrodzone wytrzewienie od prenatalnej diagnozy do decyzji terapeutycznych Magdalena
Bardziej szczegółowo1. Oddział tworzą: 1) Pododdziały: a) Położniczy (rooming- in), b) Patologii Ciąży, c) Porodowy ze Szkołą Rodzenia, d) Ginekologii,
1. Oddział tworzą: 1) Pododdziały: a) Położniczy (rooming- in), b) Patologii Ciąży, c) Porodowy ze Szkołą Rodzenia, d) Ginekologii, e) Izolacyjny (poł. gin), 2) Izba Przyjęć Położniczo-Ginekologiczna 1
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 15
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 15 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 28-letnia kobieta zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.
Bardziej szczegółowoCIĄŻA EKTOPOWA: ROZPOZNANIE, RÓŻNICOWANIE I POSTĘPOWANIE Z PACJENTKĄ
CIĄŻA EKTOPOWA: ROZPOZNANIE, RÓŻNICOWANIE I POSTĘPOWANIE Z PACJENTKĄ Grzegorz H. Bręborowicz Klinika Perinatologii i Ginekologii UM Poznań CIĄŻA EKTOPOWA Ciąża zlokalizowana poza jama macicy 2% wszystkich
Bardziej szczegółowodr hab n. med. Piotr Węgrzyn dr n. med. Robert Bartkowiak lek. Robert Brawura-Biskupski-Samaha I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii
dr hab n. med. Piotr Węgrzyn dr n. med. Robert Bartkowiak lek. Robert Brawura-Biskupski-Samaha I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii najbardziej popularna metoda wizualizacji duża dostępność względnie
Bardziej szczegółowoPołożnictwo i ginekologia
CRASH COURSE Redaktor serii Daniel Horton-Szar Położnictwo i ginekologia Nick Panay, Ruma Dutta, Audrey Ryan, J. A. Mark Broadbent Wydanie pierwsze polskie pod redakcją Jerzego Florjańskiego Wydawnictwo
Bardziej szczegółowoPoród drogą pochwową po cięciu cesarskim
Poród drogą pochwową po cięciu cesarskim Vaginal birth after cesarean delivery Kostrzewa Tomasz 1, Walczak Joanna 2, Więckowska Katarzyna 1 1 Oddział Położniczo-Ginekologiczny, SPZOZ w Łowiczu, 2 Oddział
Bardziej szczegółowoStudent, który zaliczył przedmiot wie/umie/potrafi:
EFEKTYKSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU TECHNIKI POŁOŻNICZE I PROWADZENIE PORODU Numer efektu kształcenia dla przedmiot u (symbol) Student, który zaliczył przedmiot wie/umie/potrafi: Odniesienie do celów przedmiotu
Bardziej szczegółowoCiąża ektopowa. I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Ciąża ektopowa I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Definicja: ciąża ektopowa - to ciąża rozwijająca się poza jamą macicy. W ostatnim okresie stwierdza się
Bardziej szczegółowoCiąża ektopowa. I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Ciąża ektopowa I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Definicja: ciąża ektopowa - to ciąża rozwijająca się poza jamą macicy. W ostatnim okresie stwierdza się
Bardziej szczegółowoEwolucja wskazań do cięć cesarskich w materiale własnym w dwóch przedziałach czasowych w latach oraz
GinPolMedProject 1 (43) 2017: 066-070 ARTYKUŁ ORYGINALNY Ewolucja wskazań do cięć cesarskich w materiale własnym w dwóch przedziałach czasowych w latach 2002-2007 oraz 2008-2014 Jolanta Mazurek-Kantor
Bardziej szczegółowoDiagnostyka i leczenie ciąży ektopowej. Klinika Położnictwa i Chorób Kobiecych
Diagnostyka i leczenie ciąży ektopowej Klinika Położnictwa i Chorób Kobiecych Co to jest ciąża ektopowa? Ciąża ektopowa- lokalizacja Ciąża ektopowa - lokalizacja Najczęstsza lokalizacja bańka jajowodu
Bardziej szczegółowoBeskidzkie Centrum Onkologii - Szpital Miejski
KOD ICD 9 ZAKRES ŚWIADCZONYCH USŁUG W ODDZIALE GINEKOLOGICZNO - POŁOŻNICZYM i GINEKOLOGII ONKOLOGICZNEJ, UL. WYSPIAŃSKIEGO 21 NAZWA 100.01 Znieczulenie ogólne dotchawicze z monitorowaniem rozszerzonym
Bardziej szczegółowoGinekologia i położnictwo - opis przedmiotu
Ginekologia i położnictwo - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Ginekologia i położnictwo Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-GiPoł Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil
Bardziej szczegółowoGinekologia i położnictwo - opis przedmiotu
Ginekologia i położnictwo - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Ginekologia i położnictwo Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-GiP Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil
Bardziej szczegółowoPORONIENIA CIĄŻA OBUMARŁA ZESPÓŁ ANTYFOSFOLIPIDOWY KOAGULOPATIE. Katarzyna Luterek Natalia Mazanowska
PORONIENIA CIĄŻA OBUMARŁA ZESPÓŁ ANTYFOSFOLIPIDOWY KOAGULOPATIE Katarzyna Luterek Natalia Mazanowska Definicja Zakończenie ciąży (samoistne lub sztuczne) do 22 tygodnia jej trwania 22 Hbd + 1 dzień= poród
Bardziej szczegółowo- całkowite wycięcie macicy z przydatkami lub bez przydatków drogą brzuszną,
Streszczenie Oddział Położniczo - Ginekologiczny Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Kaliszu liczy obecnie 86 łóżek i zatrudnionych jest w nim 14 lekarzy i 59 położnych. W zakresie ginekologii oddział
Bardziej szczegółowoPLAN ZAJĘĆ DYDAKTYCZNYCH
ZAKŁAD PIELĘGNIARSTWA W GINEKOLOGII I POŁOŻNICTWIE KATEDRY ZDROWIA KOBIETY Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach 8 00-15 30 PLAN ZAJĘĆ DYDAKTYCZNYCH Z PRZEDMIOTU PIELĘGNIARSTWO POŁOŻNICZO-GINEKOLOGICZNE
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 6
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 6 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 23-letna kobieta zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.
Bardziej szczegółowoW Polsce ok. 6-7% ciąż kończy się przedwczesnymi porodami, a 20-25% z nich związane jest z chorobą łożyska.
W Polsce ok. 6-7% ciąż kończy się przedwczesnymi porodami, a 20-25% z nich związane jest z chorobą łożyska. Dzięki wczesnej diagnostyce możemy wykryć 94% takich przypadków i podjąć leczenie, zapobiegając
Bardziej szczegółowoOpis:... ... ... 22. Zgon matki: a. podczas ciąŝy: ciąŝa ektopowa, poronienie wczesne do 12 t.c.
Pieczęć oddziału/kliniki Miejscowość, dnia... adres, tel./fax Analiza zgonu kobiety w okresie ciąŝy, porodu i połogu I. DANE OGÓLNE: 1. Imię i nazwisko matki :... 2. Data urodzenia:... Wiek:... 3. Miejsce
Bardziej szczegółowoStany nagłe w położnictwie
ROZDZIAŁ 8 Stany nagłe w położnictwie CELE Po przeczytaniu rozdziału powinieneś umieć zdefiniować i rozpoznać: uraz kanału rodnego, krwotok w trzecim okresie porodu, wynicowanie macicy, krwotok w połogu
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. n. med. Grzegorz H. Bręborowicz Kierownik Kliniki Perinatologii i Ginekologii Katedra Perinatologii i Ginekologii
Pracownia Dydaktyczna Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu ul. Polna 33 Poznań, dnia 21.06.2011r. Prof. dr hab. Ryszard MARCINIAK Dziekan
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. INFORMACJE OGÓLNE O PRZEDMIODCIE PIELĘGNIARSTWO POŁOŻNICZO-GINEKOLOGICZNE Studia pierwszego stopnia stacjonarne
CECHA PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Poziom realizacji przedmiotu Jednostka realizująca KARTA PRZEDMIOTU OPIS INFORMACJE OGÓLNE O PRZEDMIODCIE PIELĘGNIARSTWO POŁOŻNICZO-GINEKOLOGICZNE Studia pierwszego stopnia
Bardziej szczegółowoGinekologia i położnictwo - opis przedmiotu
Ginekologia i położnictwo - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Ginekologia i położnictwo Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-GiP Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil
Bardziej szczegółowo1991-2008 z powodu krwotoku zmarły w Polsce 184 pacjentki, co stanowi 29,2% zgonów matek z bezpośrednich przyczyn położniczych.
Nagła utrata krwi powyżej 1500 ml Utrata jednej objętości krwi krążącej w ciągu 24 h Przetoczenie 10 jednostek krwi w ciągu 24 h lub 4 jednostek w ciągu 3 h Redukcja hematokrytu 0 10% albo stężenia hemoglobiny
Bardziej szczegółowoOddział Ginekologiczno-Położniczy
Oddział Ginekologiczno-Położniczy Oddział Ginekologiczno-Położniczy istnieje od 1960r. Zajmuje się leczeniem w zakresie ginekologii, patologii ciąży i położnictwa i przyjmuje ponad 3500 pacjentek rocznie.
Bardziej szczegółowoRAMOWY PROGRAM STAŻU ADAPTACYJNEGO POŁOŻNYCH
Załącznik nr 2 RAMOWY PROGRAM STAŻU ADAPTACYJNEGO POŁOŻNYCH Cele stażu 1. Uzyskanie sprawności w zakresie wykorzystania wiedzy i umiejętności nabytych w toku kształcenia w szkole położnych. 2. Aktualizacja
Bardziej szczegółowoWSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT. Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii
WSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii Choroba Crohna Zapalenie przewodu pokarmowego w chorobie Crohna
Bardziej szczegółowoUltrasonografia diagnostyczna i interwencyjna
Ultrasonografia diagnostyczna i interwencyjna Click to edit Master subtitle style dr hab n. med. Piotr Węgrzyn dr n. med. Robert Bartkowiak lek. Robert Brawura-Biskupski-Samaha I Katedra i Klinika Położnictwa
Bardziej szczegółowoRola położnej w opiece nad ciężarną, rodzącą, położnicą z cukrzycą Leokadia Jędrzejewska Konsultant Krajowy w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologicznego i położniczego Kraków 20 21 maja 2011r. Grażyna
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 5 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program badań prenatalnych
Program badań prenatalnych 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU BADAŃ PRENATALNYCH, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego W ostatnich latach wzrasta systematycznie średni wiek
Bardziej szczegółowoSpis treści. Zdrowie i płodność kobiety. Cele operacyjne rozdziału Celina Łepecka-Klusek... 45
Rozdział I Zdrowie i płodność kobiety Cele operacyjne rozdziału Celina Łepecka-Klusek... 1 1. Okresy życia kobiety Michał Bokiniec... 2 1.1. Okres dojrzewania, pokwitania... 2 1.2. Okres dojrzałości płciowej...
Bardziej szczegółowoZachowawcze postępowanie w placenta previa percreta przerastającym ściany pęcherza moczowego opis przypadku
Zachowawcze postępowanie w placenta previa percreta przerastającym ściany pęcherza moczowego opis przypadku Placenta previa percreta with bladder involvement managed conservatively case report Bręborowicz
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU OPIS
CECHA PRZEDMIOTU KARTA PRZEDMIOTU OPIS INFORMACJE OGÓLNE O PRZEDMIODCIE Nazwa przedmiotu POŁOŻNICTWO I GINEKOLOGIA Poziom realizacji Studia pierwszego stopnia stacjonarne przedmiotu Jednostka realizująca
Bardziej szczegółowoWznowa raka gardła. Możliwości rekonstrukcji.
Wznowa raka gardła. Możliwości rekonstrukcji. A. Rzepakowska, prof. K. Niemczyk Katedra i Klinika Otolaryngologii Pacjentka 65 lat, w lipcu 2015r. Przyjęta do Kliniki z powodu raka ustnej i krtaniowej
Bardziej szczegółowoJak prowadzić poród w 23. tygodniu ciąży
GRZEGORZ JAKIEL Jak prowadzić poród w 23. tygodniu ciąży I Klinika Położnictwa i Ginekologii Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego w Warszawie Peri- viable birth Poród na granicy przeżywalności AGENDA
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 14
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 14 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 32 letnia pacjentka zgłosiła się do Poradni Endokrynologicznej.
Bardziej szczegółowoWykłady ul. Medyków 14, sala CSK B. godz. 08.00-11.45 (5h) Lp. Data wykładu Temat wykładu
Wykłady z przedmiotu Opieka specjalistyczna w położnictwie, neonatologii i ginekologii dla studentów I-go roku studiów II stopnia stacjonarnych Wydziału Nauk o Zdrowiu SUM w Katowicach roku akad. 2014/2015
Bardziej szczegółowoOstre schorzenia chirurgiczne w położnictwie i ginekologii
Ostre schorzenia chirurgiczne w położnictwie i ginekologii I KATEDRA I KLINIKI POŁOŻNICTWA I GINEKOLOGII WUM prof. dr hab. n. med. Bronisława Pietrzak, dr n. med. Piotr Marianowski, lek. Damian Warzecha
Bardziej szczegółowoOcena ryzyka nieprawidłowego neurologicznego rozwoju dzieci urodzonych przedwcześnie w zależności od drogi porodu
Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 1, zeszyt 2, 98-102, 2008 Ocena ryzyka nieprawidłowego neurologicznego rozwoju dzieci urodzonych przedwcześnie w zależności od drogi porodu TOMASZ MACIEJEWSKI
Bardziej szczegółowoGminny Program Opieki nad Kobietą w Ciąży 2011-2014
wersja robocza Gminny Program Opieki nad Kobietą w Ciąży 2011-2014 Pomysłodawcy: Komisja Zdrowia, Opieki Społecznej i Profilaktyki Rady Gminy Izabelin Autor: Anita Mamczur 1 I. Opis problemu zdrowotnego
Bardziej szczegółowoCennik usług dla kobiet
Cennik usług dla kobiet Kliniki Zdrowia Kobiety Cena Profesorska Konsultacja kardiologiczna 150 200 Konsultacja urologiczna 150 200 Konsultacja chirurgiczna 150 200 Konsultacja ortopedyczna 150 200 Konsultacja
Bardziej szczegółowoNIEPRAWIDŁOWE KRWAWIENIA Z DRÓG RODNYCH. Dr n. med. Monika Szymańska
Dr n. med. Monika Szymańska PRAWIDŁOWE KRWAWIENIE Z Miesiączka Krwawienie maciczne występujące co 25-35 dni Trwające 3-7 dni Utrata krwi 30-80ml Menarche 9-16rż. (Polska 12,8 lat) Menopauza 49-53 rż (Polska
Bardziej szczegółowoCzwartek, 13 września 2018 roku WARSZTATY CENTRUM KONGRESOWE PGE NARODOWY. Genetyka kliniczna w położnictwie i ginekologii
Czwartek, 13 września 2018 roku WARSZTATY CENTRUM KONGRESOWE PGE NARODOWY 8.00 9.30 Problemy prawne. Dokumentacja medyczna Genetyka kliniczna w położnictwie i onkologiczna co nas obowiązuje? Prowadzący:
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz najczęściej używanych skrótów 10 ANESTEZJOLOGIA POŁOŻNICZA 13
Spis treści Wykaz najczęściej używanych skrótów 10 ANESTEZJOLOGIA POŁOŻNICZA 13 1. Ogólne problemy anestezji położniczej 15 1.1. Zmiany fizjologiczne spowodowane ciążą 15 1.1.1. Zmiany ogólne 15 1.1.2.
Bardziej szczegółowo13. Typ modułu kształcenia. 1. Nazwa jednostki. Kod przedmiotu. 3. Imię i nazwisko osoby /osób prowadzącej moduł 4. Nazwa modułu: Pierwszy stopień
1. Nazwa jednostki Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych 2. Kierunek Pielęgniarstwo Kod przedmiotu 3. Imię i nazwisko osoby /osób prowadzącej moduł 4. Nazwa : 5. Poziom kształcenia 6. Forma studiów Położnictwo,
Bardziej szczegółowoVI KONGRES PTMP Poznań 26-28.09.2013
VI KONGRES PTMP Poznań 26-28.09.2013 Prof. zw. dr hab. n. med. Jan Oleszczuk Kierownik Katedry i Kliniki Położnictwa i Perinatologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie 585 000 kobiet umiera rocznie z powodu
Bardziej szczegółowoPROGRAM SYMPOZJUM* aktualizacja z dnia 04 lutego 2019 *Organizator zastrzega sobie prawo dokonania zmian w programie
PROGRAM SYMPOZJUM* aktualizacja z dnia 04 lutego 2019 *Organizator zastrzega sobie prawo dokonania zmian w programie CZWARTEK 04 kwietnia 2019 roku 15.00-18.00 kurs HISTEROSKOPIA OPERACYJNA UM we Wrocławiu
Bardziej szczegółowoUSG W DIAGNOSTYCE OBUMIERAJĄCEGO ZAPALENIA JELIT
USG W DIAGNOSTYCE OBUMIERAJĄCEGO ZAPALENIA JELIT Renata Bokiniec Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka WUM Szpital im. ks. Anny Mazowieckiej w Warszawie TECHNIKA BADANIA Głowica liniowa,
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoRekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego Cięcie cesarskie
90 Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego Cięcie cesarskie Zebranie zespołu ekspertów odbyło się w dniu 16 maja 2008 roku w Poznaniu Przewodniczący: prof. dr hab. med. Ryszard Poręba Członkowie:
Bardziej szczegółowoRekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego. Cięcie cesarskie
Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego. Cięcie cesarskie Zebranie zespołu ekspertów odbyło się w dniu 16 maja 2008 roku w Poznaniu. Przewodniczący: prof. dr hab. med. Ryszard Poręba Członkowie:
Bardziej szczegółowoPion ginekologiczno - położniczy
Pion ginekologiczno - położniczy Pion ginekologiczno- położniczy w rybnickim szpitalu usytuowany jest na 4 piętrze i składa się z 4 pododdziałów: - ginekologia operacyjna i zachowawcza - patologia ciąży
Bardziej szczegółowoProblemy płodności i ciąży w nieswoistych zapalnych chorobach jelit. Maria Kłopocka Bydgoszcz
Problemy płodności i ciąży w nieswoistych zapalnych chorobach jelit Maria Kłopocka Bydgoszcz Płodność Przebieg ciąży i poród Bezpieczeństwo leczenia w okresie ciąży i karmienia Sytuacje szczególne Edukacja
Bardziej szczegółowow kale oraz innych laboratoryjnych markerów stanu zapalnego (białka C-reaktywnego,
1. Streszczenie Wstęp: Od połowy XX-go wieku obserwuje się wzrost zachorowalności na nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ), w tym chorobę Leśniowskiego-Crohna (ChLC), zarówno wśród dorosłych, jak i
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE SILIKONOWEGO KRĄŻKA SZYJKOWEGO W LECZENIU NIEWYDOLNOŚCI CIEŚNIOWO-SZYJKOWEJ U KOBIET CIĘŻARNYCH. DR MED.
OPINIA OPINIA DOTYCZĄCA ZASTOSOWANIA SILIKONOWYCH KRĄŻKÓW PRODUKOWANYCH PRZEZ SPÓŁKE Z OO HERBICH MICHAEL Z ZIELONEJ GÓRY U CIĘŻARNYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH. W latach 1994 1996 przeprowadzono badania
Bardziej szczegółowoINFORMATOR DLA PACJENTKI na temat SAKROKOLPOPEKSJI LAPAROSKOPOWEJ
INFORMATOR DLA PACJENTKI na temat SAKROKOLPOPEKSJI LAPAROSKOPOWEJ WSKAZANIA DO OPERACJI Obniżenie lub wypadanie ścian pochwy i macicy jest jednym z najbardziej dolegliwych schorzeń współczesnych kobiet.
Bardziej szczegółowoCHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH
CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH KATEDRA I KLINIKA CHIRURGII NACZYŃ I ANGIOLOGII AKADEMII MEDYCZNEJ W LUBLINIE Kierownik: Dr hab.n. med. Jacek Wroński UDROŻNIENIE T. SZYJNEJ WEWNĘTRZNEJ WSKAZANIA
Bardziej szczegółowoAnaliza kliniczna okołoporodowego wycięcia macicy w latach w Klinice Położnictwa, Chorób Kobiecych i Ginekologii Onkologicznej w Bydgoszczy
Ginekol Pol. 0, 85, 9-96 Analiza kliniczna okołoporodowego wycięcia macicy w latach 000-0 w Klinice Położnictwa, Chorób Kobiecych i Ginekologii Onkologicznej w Bydgoszczy Clinical Study of Perinatal Hysterectomy
Bardziej szczegółowoKlinika Położnictwa i Ginekologii. Poznań, wrzesień 2013 r.
Instytutu Matki i Dziecka Klinika Położnictwa i Ginekologii Rozwój opieki perinatalnej na przełomie XX i XXI wieku Tomasz Maciejewski, Michał Troszyński, Sławomir Janus Poznań, wrzesień 2013 r. Zgony matek
Bardziej szczegółowododatni dodatni Podpis i pieczątka KOD lekarza ujemny ujemny Dni pobytu Data przyjęcia Data porodu Data wypisu S T R O N Ii. ZLECENIA POOPERACYJNE
LEKARZ PROWADZĄCY DATA Rp. (podpis) ZALECENIA DLA PACJENTKI (data) DOKUMENTACJĘ INDYWIDUALNĄ ZEWNĘTRZNĄ OTRZYMAŁAM str. 16 Imię i nazwisko SPIS ZAŁĄCZNIKÓW S. R. P. O. N. Rok Rok Rok Miejsce pracy Miasto
Bardziej szczegółowoNaczelna Izba Lekarska
Naczelna Izba Lekarska Kodowanie według systemu CPT Ginekologia i położnictwo Który kierunek wybrać? Elementy wykładu Podział na podrozdziały Anatomiczne/Proceduralne Wytyczne dotyczące kodowania Interpretacja
Bardziej szczegółowoDo powikłań wczesnej ciąży klasycznie zaliczamy: poronienie, ciążę ekotopową, ciążę o nieznanej lokalizacji i guzy jajników współistniejące z ciążą.
Znaczenie screeningu prenatalnego i ultrasonografii w diagnostyce patologii wczesnej ciąży Celem wczesnej diagnostyki ultrasonograficznej jest pozyskanie informacji, koniecznych do zapewnienia optymalnej
Bardziej szczegółowoWarszawa, 28 stycznia 2019 MDP JKO. Pani Joanna Pietrusiewicz Prezes Fundacji Rodzić po Ludzku
Warszawa, 28 stycznia 2019 MDP.077.2.2019.JKO Pani Joanna Pietrusiewicz Prezes Fundacji Rodzić po Ludzku fundacja@rodzicpoludzku.pl Szanowna Pani Prezes W odpowiedzi na pismo z dnia 8 stycznia br., znak:
Bardziej szczegółowoMięśniaki macicy - czy potrafią nas jeszcze zaskoczyć? Wywiad z prof. dr hab. med. Włodzimierzem Sawickim
Mięśniaki macicy - czy potrafią nas jeszcze zaskoczyć? Wywiad z prof. dr hab. med. Włodzimierzem Sawickim Wywiad z prof. dr hab. med. Włodzimierzem Sawickim "Należy pamiętać, że nie wszystkie mięśniaki
Bardziej szczegółowoIUGR. prof. dr hab. n. med. Krzysztof Sodowski
IUGR prof. dr hab. n. med. Krzysztof Sodowski definicja postacie znaczenie diagnostyka monitoring decyzje porodowe mały płód - SGA prawidłowy - brak cech wad, chorób genetycznych, infekcji nieprawidłowy
Bardziej szczegółowoOpracowanie: Hanna Moczulska, Sebastian Foryś, Maria Respondek-Liberska
Agenezja nerek, zalecenia postępowania luty 2011 Opracowanie: Hanna Moczulska, Sebastian Foryś, Maria Respondek-Liberska Agenezja nerek może byd jedno lub obustronna. Rokowanie dla obu przypadków jest
Bardziej szczegółowoVIII Kongres Polskiego Towarzystwa Medycyny Perinatalnej. Stare problemy nowe możliwości kwietnia 2019r. Hotel Aurora****, Międzyzdroje
VIII Kongres Polskiego Towarzystwa Medycyny Perinatalnej Stare problemy nowe możliwości 12-13 kwietnia 2019r. Hotel Aurora****, Międzyzdroje PROGRAM 12 kwietnia 2019 r. (piątek) 8:30-11:00 Sesja I : Poród
Bardziej szczegółowoAnatomia nerek i miednicy w badaniu USG
Anatomia nerek i miednicy w badaniu USG Anna Torres clinical_anat@imul.pl Chair of Anatomy, Department of Didac;cs and Medical Simula;on, imul.pl; www.csmlublin.pl Plan na dziś Wiedza Przekroje anatomiczne
Bardziej szczegółowo3.Zaliczenie zajęć praktycznych - Odbywa się po zakończeniu zajęć z Położnictwa, Ginekologii i pielęgniarstwa położniczoginekologicznego
REGULAMIN PRZEDMIOTU POŁOŻNICTWO I GINEKOLOGIA I PIELĘGNIARSTWA POŁOŻNICZO- GINEKOLOGICZNEGO DLA STUDENTÓW III ROKU STUDIÓW STACJONARNYCH PIERWSZEGO STOPNIA, KIERUNEK-PIELĘGNIARSTWO ROK AKADEMICKI 2015-2016
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoUrologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki. Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa
Urologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa Nefrektomia Nefrektomia jest metodą umożliwiającą całkowite wyleczenie
Bardziej szczegółowoSYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2022 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki
Bardziej szczegółowoEGZAMIN MAGISTERSKI kierunek POŁOŻNICTWO 2017/2018 OBSZAR WIEDZY SPECJALISTYCZNEJ
EGZAMIN MAGISTERSKI kierunek POŁOŻNICTWO 2017/2018 OBSZAR WIEDZY SPECJALISTYCZNEJ 1. Nowoczesne techniki obrazowania. 2. Sposoby przygotowania się do badan diagnostycznych w zależności od metody i rodzaju
Bardziej szczegółowoUkład moczowy. Przypadki kliniczne
Układ moczowy Przypadki kliniczne 2015-2016 Przypadek 1 Case courtesy of Dr Frank Gaillard rid: 16699 Mężczyzna, 40 lat lewostronna kolka brzuszna Ból w okolicy lędźwiowej Pytanie 1 Podaj prawdopodobne
Bardziej szczegółowoZAJĘCIA PRAKTYCZNE EFEKTY KSZTAŁCENIA
ZAKŁAD PIELĘGNIARSTWA W GINEKOLOGII I POŁOŻNICTWIE KATEDRY ZDROWIA KOBIETY Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach EFEKTY KSZTAŁCENIA Z PRZEDMIOTU GINEKOLOGIA I OPIEKA GINEKOLOGICZNA realizowane
Bardziej szczegółowoŁożysko przodujące aktualny stan wiedzy
Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 5, zeszyt 4, 190-198, 2012 PRACA PRZEGL DOWA Łożysko przodujące aktualny stan wiedzy GRZEGORZ KRUSZYŃSKI, GRZEGORZ H. BRĘBOROWICZ Streszczenie Według oceny
Bardziej szczegółowoRodzaj przyczepu pępowiny a stan urodzeniowy bliźniąt
Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 2, zeszyt 1, 12-16, 2009 przyczepu pępowiny a stan urodzeniowy bliźniąt SŁAWOMIR SZYMAŃSKI 1, WITOLD MALINOWSKI 1, ELŻBIETA RONIN-WALKNOWSKA 2 Streszczenie
Bardziej szczegółowoTechniki położnicze i prowadzenie porodu dla studentów III ROKU Kierunku: Położnictwo - studia I stopnia licencjackie
Techniki położnicze i prowadzenie porodu dla studentów III ROKU Kierunku: Położnictwo - studia I stopnia licencjackie semestry VI, rok akad. 2013-2014 Lp. WYKŁADY LICZBA GODZIN Miejsce data zajęć 1. Powikłania
Bardziej szczegółowodr Agnieszka Mikucka-Niczyporuk, Piotr Laudański, prof. Marek Kulikowski Rak szyjki macicy u kobiet w ciąży
dr Agnieszka Mikucka-Niczyporuk, Piotr Laudański, prof. Marek Kulikowski Rak szyjki macicy u kobiet w ciąży http://dopobrania.pwn.pl/ ONKOLOGIA W PRAKTYCE GINEKOLOGICZNEJ Rak szyjki macicy u kobiet w ciąży
Bardziej szczegółowoPOŁOŻNICTWO I OPIEKA POŁOŻNICZA dla studentów II ROKU Kierunek: Położnictwo - studia I stopnia licencjackie. semestr IV, rok akad.
POŁOŻNICTWO I OPIEKA POŁOŻNICZA dla studentów II ROKU Kierunek: Położnictwo - studia I stopnia licencjackie semestr IV, rok akad. 2014-2015 Lp. 1. 2. WYKŁADY Pielęgnowanie położnicy w połogu powikłanym.
Bardziej szczegółowoWystąpienie pokontrolne
WOJEWODA DOLNOŚLĄSKI Wrocław, dnia 7 października 2015 r. PS-ZPSM.9612.12.2015.IS Pani Alicja Kulawiec Dyrektor Szpitala Św. Antoniego w Ząbkowicach Śląskich Wystąpienie pokontrolne W dniach od 30 do 31
Bardziej szczegółowoRekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia niepłodności
Rekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia niepłodności Polskie Towarzystwo Ginekologiczne Polskie Towarzystwo Medycyny Rozrodu 2012 Polskie Towarzystwo Ginekologiczne i Polskie Towarzystwo Medycyny
Bardziej szczegółowo