Krwotoki okołoporodowe

Transkrypt

1

2 Krwotoki okołoporodowe Gdańsk 2011

3 Redaktor prowadzący: Agnieszka Frankiewicz Redakcja: Michał Mikołajczak Korekta: Teresa Moroz Seria wydawnicza rekomendowana przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne Copyright Via Medica ul. Świętokrzyska 73, Gdańsk tel.: , faks: ISBN seria: ISBN tom 7: Gdańsk 2011

4 Spis treści 1. Wstęp. Epidemiologia krwotoku poporodowego 1 2. Krwotok okołoporodowy jak zdefiniować i kiedy rozpoznać? 3 3. Etiologia krwotoków w położnictwie Przedwczesne odklejenie łożyska Łożysko przodujące Krwotoki poporodowe Atonia macicy Łożysko przyrośnięte, wrośnięte i przerośnięte Pęknięcie macicy Wynicowanie macicy Pęknięcie krocza Pęknięcie ścian pochwy Pęknięcie szyjki macicy Wrodzone zaburzenia krzepnięcia Koagulopatie położnicze Patofizjologia krwotoku Definicja krwotoku Szacowanie utraty Fazy wstrząsu krwotocznego Leczenie farmakologiczne krwotoków poporodowych Profilaktyka farmakologiczna Oksytocyna Prostaglandyny Pochodne alkaloidów sporyszu: ergometryna i jej pochodna metyloergometryna Karbetocyna Leczenie farmakologiczne krwotoków Oksytocyna Metergina Prostaglandyny Fibrynogen 34

5 Rekombinowany VII czynnik krzepnięcia (rfviia) Koncentrat zespołu protrombiny Inne leki (desmopresyna, inhibitory fibrynolizy) Postępowanie przedoperacyjne w krwotoku poporodowym tamponada macicy Tamponada macicy Tamponada balonowa Sonda Sengstakena Blakemore a Balon Bakri SOS Balon Ruscha Cewnik Foleya Tamponada sterylnymi serwetami Leczenie chirurgiczne ciężkich krwotoków poporodowych Wprowadzenie Leczenie operacyjne Embolizacja Szwy hemostatyczne Szwy hemostatyczne obkurczające jednocześnie macicę Wycięcie macicy Uszkodzenia poporodowe macicy, pochwy i pozaotrzewnowe Organizacja opieki nad pacjentkami z krwotokiem poporodowym Zespół szybkiego reagowania Płynoterapia w krwotoku położniczym i leczenie preparatami krwi Nabyta hemofilia Wstęp Występowanie i patofizjologia Obraz kliniczny Nabyta hemofilia po porodzie Wyniki badań laboratoryjnych Leczenie Algorytm postępowania w krwotoku poporodowym 96

6 Autorzy dr n. med. Dorota A. Bomba Opoń 1 dr n. med. Anna Cyganek 1 lek. Marek Grzechnik 2 dr n. med. Barbara Grzechocińska 1 prof. dr hab. n. med. Bożena Leszczyńska Gorzelak 2 dr hab. n. med. Tomasz Łazowski 3 dr n. med. Elżbieta Nowacka 3 prof. dr hab. n. med. Jan Oleszczuk 2 dr hab. n. med. Bronisława Pietrzak 1 prof. dr hab. n. med. Ryszard Poręba 4 dr n. med. Dariusz Szymula 2 prof. dr hab. n. med. Mirosław Wielgoś 1 prof. dr hab. n. med. Jerzy Windyga 5 1 I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego 2 Katedra i Klinika Położnictwa i Perinatologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie 3 I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego 4 Katedra i Oddział Kliniczny Ginekologii i Położnictwa w Tychach Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach 5 Zakład Hemostazy i Zakrzepic Instytutu Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie

7 1. Wstęp. Epidemiologia krwotoku poporodowego Ryszard Poręba, Mirosław Wielgoś Kolejny tom z serii Biblioteka Ginekologa Praktyka poświęcamy niezwy kle istotnemu zagadnieniu, jakim jest krwotok okołoporodowy. Każdy z nas, pracujących na oddziałach położniczych i w salach porodowych, może się spotkać z tym problemem w każdym momencie, nawet jeśli nie ist nieją ku temu żadne przesłanki czy czynniki ryzyka. Każdy poród jest już sam w sobie czynnikiem ryzyka wystąpienia krwotoku. Jedynie pełna świa domość tego faktu i umiejętność postępowania w określonej sytuacji klinicznej mogą się przyczynić do skutecznego opanowania problemu. Krwotok poporodowy (PPH, postpartum haemorrhage), mimo znaczne go postępu w diagnostyce i leczeniu, jest nadal najczęstszą przyczyną umieralności kobiet w okresie okołoporodowym w Polsce. Częstość wy stępowania PPH po porodzie siłami natury kształtuje się w granicach 2 5%. Najczęstszą przyczyną PPH jest atonia macicy, uwięźnięcie łożyska i inne patologie łożyska oraz urazy porodowe (pęknięcie macicy, szyjki, pochwy i krocza). Cięcie cesarskie jest czynnikiem sprzyjającym zwięk szonej utracie krwi i krwotokowi. W latach w Polsce spośród 631 zgonów matek z przyczyn położniczych aż 184 (29,2%) były spowodowane krwotokami. Można za tem stwierdzić, że PPH jest powodem 1/3 zgonów kobiet w ciąży z przy czyn położniczych i wciąż stanowi główną przyczynę umieralności pacjen tek związanej z porodem w Polsce [1]. Dzięki aktywnej edukacji w kierunku postępowania w PPH, w ciągu ostatnich lat obserwuje się tendencję spadkową zgonów kobiet z powo du krwotoków położniczych. Jednak PPH nadal jest najczęstszą przyczyną 1