RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ

Transkrypt

1 Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka Poznań Kuratorium Oświaty w Poznaniu

2 Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej wymagań państwa. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez szkołę wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia r. wraz ze zmianami z dnia r. Szkoła może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 2/45

3 Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszły: Joanna Borowicz i Marlena M. Leśniak. Badaniem objęto 47 uczniów (ankieta i wywiad grupowy), 39 rodziców (ankieta i wywiad grupowy) i 21 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem szkoły, wywiady grupowe z przedstawicielami partnerów szkoły i z nauczycielami, a także obserwacje lekcji (9) i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje wybrane obszary działania szkoły. Wyjaśnienie skrótów dla narzędzi: OZ - Arkusz obserwacji zajęć AD - Kwestionariusz ankiety dla dyrektora/dyrektorki szkoły AN - Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli AR - Kwestionariusz ankiety dla rodziców AMD - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Mój dzień" AMS - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Moja szkoła" APW - Kwestionariusz ankiety poewaluacyjnej dla wizytatora ADZ - Kwestionariusz badania "Analiza danych zastanych" WN - Scenariusz wywiadu grupowego z nauczycielami WR - Scenariusz wywiadu grupowego z rodzicami WU - Scenariusz wywiadu grupowego z uczniami WD - Scenariusz wywiadu z dyrektorem/dyrektorką szkoły WNPO - Scenariusz wywiadu z nauczycielem po obserwacji WP - Scenariusz wywiadu z partnerami WNO - Scenariusz wywiadu z zespołem nauczycieli uczących w jednym oddziale Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 3/45

4 Obraz szkoły Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka w Poznaniu działa od września 2011 r. To szkoła niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej, która od roku szkolnego 2013/2014 zmieniła swą siedzibę i mieści się w budynku niepublicznej wyższej szkoły przy ul. Starołęckiej w Poznaniu. Do szkoły uczęszczają uczniowie, którzy często doświadczyli niepowodzeń w szkołach tego samego typu lub na poprzednich etapach edukacyjnych. Obecnie, po zakończeniu zajęć w klasie trzeciej, w szkole uczy się w trzech oddziałach 64 uczniów, z czego 58% stanowią osoby pełnoletnie, a 73,5% rozpoczęło naukę w tej szkole po przejściu z innych szkół. Istotą pracy szkoły jest wyposażenie uczniów w kompetencje określone w podstawie programowej po to, aby umożliwić młodemu człowiekowi osiągnięcie sukcesu w postaci ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej, zdania matury, rozbudzenia potrzeby kontynuacji nauki, czy sprawnego funkcjonowania na rynku pracy. Szkoła kształtuje kompetencje kluczowe uczniów wykorzystując w tym celu zalecane warunki i sposób realizacji podstawy programowej. Diagnozuje, monitoruje i analizuje ich osiągnięcia, uwzględniając przy tym m.in. wyniki jakie osiągnęli na poprzednim etapie edukacyjnym oraz aktualny stan wiedzy i umiejętności. Wnioski z analizy osiągnięć uczniów wykorzystywane są na bieżąco, do modyfikacji pracy poszczególnych nauczycieli. Nauczyciele starają się, aby każda lekcja była atrakcyjna dla ucznia, szukają sposobu dotarcia do każdego. Należy podkreślić zaangażowanie pracowników szkoły w poprawę frekwencji uczniów i ich współpracę w tym zakresie z ich rodzicami. Podejmowane przez nauczycieli działania dotyczą głównie procesu edukacyjnego i są ukierunkowane na indywidualne potrzeby i możliwości każdego ucznia. Wsparcie jakie otrzymują uczniowie w trakcie lekcji sprzyja ich zaangażowaniu i zmianie nastawień do obowiązków uczniowskich. Większość licealistów ma poczucie, że nauczyciele wierzą w nich i ich możliwości. Szkoła prowadzi także różnorodne działania we współpracy z instytucjami świadczącymi młodzieży specjalistyczną pomoc. Podstawowym wyzwaniem dla zespołu nauczycieli jest dołączanie do zespołu klasowego uczniów w trakcie roku szkolnego. Nauczyciele angażując się w rozpoznawanie potrzeb każdego ucznia odpowiednio modyfikują swój warsztat pracy. Przy tym, stwarzają uczniom warunki do samodzielnego podejmowania decyzji. W ocenie młodzieży, rodziców i nauczycieli w szkole nie występuje zjawisko dyskryminacji. Ma na to wpływ kameralność szkoły oraz wspólna troska o relacje, bezpieczeństwo i przestrzeganie ustalonych zasad. W szkole panuje klimat wzajemnego zaufania i życzliwości. W roku szkolnym 2013/2014 opuścił mury szkolne pierwszy rocznik absolwentów, który przystąpił do egzaminu maturalnego. Stąd nie odnotowano jeszcze wzrostu efektów uczenia się mierzonych wynikami egzaminu maturalnego. Sformułowane wnioski z przeprowadzonego egzaminu nauczyciele uwzględniają w organizacji procesu edukacyjnego. Szkoła zapewnia także w miarę potrzeby zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze. Szkoła podejmuje działania w celu podnoszenia jakości swej pracy i rozwoju organizacyjnego. W roku 2013 wzięła udział w Programie Wielkopolskiej Jakości uzyskując Certyfikat Europejskiego Systemu Wyróżnień i Nagród Jakości. Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 4/45

5 Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka Liceum ogólnokształcące Poznań Starołęcka Numer 36/38 Kod pocztowy Urząd pocztowy Poznań Telefon Fax Www biuro@kossaka.pl Regon Publiczność Kategoria uczniów Charakter Uczniowie, wychow., słuchacze 64 Oddziały 3 Nauczyciele pełnozatrudnieni 2.00 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) Średnia liczba uczących się w oddziale Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej Dzieci lub młodzież brak specyfiki 32 WIELKOPOLSKIE Poznań Poznań gmina miejska Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 5/45

6 Poziom spełniania wymagań państwa Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego (D) Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji (D) W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz (D) Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych (B) B Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy (B) Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia (D) Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia (D) W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki (D) Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną (D) W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia (B) B W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom (B) Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania (D) Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane (D) C W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych (B) W szkole lub placówce prowadzi się badania odpowiednio do potrzeb szkoły lub placówki, w tym osiągnięć uczniów i losów absolwentów (B) Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 6/45

7 Wnioski 1. Indywidualizacja procesu edukacyjnego, pozytywne nastawienie nauczycieli i ich duża aktywność w zakresie motywowania uczniów do nauki, umożliwiają ukończenie przez uczniów szkoły i przyczyniają się do nabywania przez nich umiejętności przydatnych na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy. 2. Nauczyciele realizując podstawę programową uwzględniają zalecane warunki i sposoby jej realizacji oraz osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. 3. Nauczyciele badają potrzeby uczniów, jednakże młodzież powszechnie nie korzysta z proponowanych kół rozwijających zainteresowania. 4. Sukcesy edukacyjne uczniów są wynikiem diagnozy umiejętności uczniów i świadomie zaplanowanych oraz wdrożonych procesów dydaktycznych i wychowawczych zespołu nauczycieli. 5. Troska o wzajemne relacje, okazywanie wiary w każdego ucznia i konkretna pomoc w rozwiązywaniu różnych problemów mają pozytywny wpływ na zachowania młodzieży i zapobiegają zjawisku dyskryminacji. 6. Szkoła pozyskuje informacje o losach absolwentów, które wykorzystuje do doskonalenia procesów edukacyjnych, motywowania i promowania wartości edukacji wśród uczniów. 7. Podejmuje się współpracę ze środowiskiem lokalnym co ma wpływ na wszechstronny rozwój uczniów. 8. Wpływ na planowanie działań nauczycieli mają głównie badania prowadzone na terenie szkoły, nie wykorzystuje się powszechnie różnorodnych badań zewnętrznych. Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 7/45

8 Wyniki ewaluacji Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Stan oczekiwany: Zmiany w zewnętrznym świecie powodują konieczność właściwego przygotowania uczniów do nowej rzeczywistości, dlatego dla sukcesu indywidualnego i społecznego uczniowie i uczennice powinni nabywać kompetencje określone w podstawie programowej. Stopień, w jakim są one nabywane, zależy od skuteczności monitorowania tego procesu oraz wykorzystania informacji o osiągnięciach z poprzedniego etapu edukacyjnego. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Szkoła kształtuje kompetencje kluczowe uczniów wykorzystując w tym celu zalecane warunki i sposób realizacji podstawy programowej. Diagnozuje, monitoruje i analizuje ich osiągnięcia, uwzględniając przy tym m.in. wyniki jakie osiągnęli na poprzednim etapie edukacyjnym, aktualny stan wiedzy i umiejętności oraz niepowodzenia edukacyjne, które były częstym doświadczeniem wielu uczniów badanej szkoły. Wnioski z analizy osiągnięć uczniów wykorzystywane są na bieżąco, do modyfikacji pracy poszczególnych nauczycieli. Szkoła podejmując wiele adekwatnych działań stara się wyposażyć młodzież w taką wiedzę i umiejętności, które pozwolą im na odniesienie sukcesu na wyższym etapie edukacyjnym lub na rynku pracy. Szkoła działa od 2011 r. stąd nie odnotowano jeszcze wzrostu efektów uczenia się mierzonych wynikami egzaminu maturalnego. Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego Ze względu na specyfikę szkoły diagnoza wstępna umiejętności ucznia jest procesem ciągłym. Umożliwia ona realizację podstawy programowej przez ucznia, który trafia do szkoły w trakcie roku szkolnego. Wyniki diagnozy wykorzystywane są przez nauczycieli zarówno do planowania pracy z poszczególnym uczniem, jak i organizacji procesu nauczania w stale zmieniającym się zespole klasowym. W opinii dyrektora cechą charakterystyczną szkoły jest przyjmowanie uczniów do poszczególnych klas w ciągu roku szkolnego. Stąd diagnoza wstępna dotycząca wiadomości i umiejętności nowych uczniów jest procesem stałym, dokonywanym przez wychowawcę i nauczycieli przedmiotów bez przerwy. Jak zauważył dyrektor podczas wywiadu, diagnozą tą objęty jest każdy uczeń, bez względu na moment rozpoczęcia nauki w szkole. Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 8/45

9 Stan umiejętności i wiadomości uczniów diagnozuje się poprzez: - rozmowy z uczniem i rodzicem, m.in. na temat jego zainteresowań, trudności, sukcesów, predyspozycji i możliwości, - różne metody sprawdzania wiedzy: prace pisemne, odpowiedzi ustne, obserwację ucznia podczas lekcji, - analizę dokumentacji przebiegu nauczania, w tym wyniki egzaminu gimnazjalnego, wyniki klasyfikacji końcowej gimnazjum. Z analizy dokumentacji i rozmowy z dyrektorem wynika, iż wyniki diagnozy wstępnej wykorzystywane są przez nauczycieli do pracy z: - danym uczniem (wybór odpowiedniej metody, określenie wiadomości do uzupełnienia i nadrobienia, wskazanie sposobów zaliczenia materiału, dopuszcza się zmiany w kontrakcie dotyczącym systemu oceniania), - danym zespołem klasowym - nauczyciele znając potencjał zespołu odpowiednio organizują proces nauczania (wybór właściwego podręcznika i programu nauczania, odpowiedni dobór ćwiczeń i metod pracy, wykorzystanie umiejętności i doświadczeń niektórych uczniów do wzajemnego uczenia się) i dokonują w nim modyfikacji w trakcie roku szkolnego (np. zmiany w planach nauczania, zmiany podręcznika). Dokumentacja wskazuje na związek pomiędzy przeprowadzanymi diagnozami a planowaniem pracy nauczycieli: wprowadzono do szkolnego planu nauczania dodatkowe godziny matematyki, ze względu na trudności w opanowaniu poszczególnych umiejętności językowych w planie lekcji nie uwzględniono podziału na poziomy zaawansowania językowego, monitoruje się frekwencję uczniów. Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji Nauczyciele systematycznie umożliwiają uczniom kształtowanie kompetencji kluczowych dbając o spójność procesu edukacyjnego z opisanymi w podstawie programowej warunkami i sposobami jej realizacji. Z obserwacji zajęć (Tabela 1) oraz deklaracji nauczycieli (Wykres od 1j do 8j) wynika, iż najczęściej kształtowaną kompetencją w toku lekcji jest komunikowanie się w języku ojczystym oraz umiejętność uczenia się. Najrzadziej na wszystkich zajęciach rozwijana jest umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi (1 z 21 nauczycieli), myślenie matematyczne (4 z 21) oraz naukowe (6 z 21). Obserwacja zajęć lekcyjnych świadczy o dążeniu wszystkich nauczycieli do spójności sposobu ich pracy z zalecanymi sposobami i warunkami realizacji podstawy programowej. Nauczyciele stosownie do prowadzonego przedmiotu i zgodnie z podstawą programową: - podejmowali działania mające na celu zindywidualizowane wspomaganie rozwoju każdego ucznia, - poruszali zagadnienia geografii regionalnej - łatwiejszej i bardziej interesującej dla ucznia, - kształtowali u uczniów postawy sprzyjające ich rozwojowi indywidualnemu i społecznemu, takie jak: wytrwałość, uczciwość, poczucie własnej wartości, - pogłębiali umiejętności posługiwania się w mowie i piśmie w języku obcym, - kształtowali u uczniów umiejętność korzystania z różnego rodzaju źródeł informacji, - wymagali od uczniów wiadomości i umiejętności zdobytych na wcześniejszych etapach edukacyjnych - skoro ich nie posiadali trzeba było je uzupełnić, przypomnieć i ćwiczyć, - zapewnili urządzenia i sprzęt sportowy niezbędny do zdobycia przez uczniów umiejętności i wiadomości oraz rozwinięcia sprawności określonych w podstawie programowej. Realizując zalecane warunki nauczyciele akceptują wzrastające w uczniu poczucie własnej podmiotowości Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 9/45

10 i wychowują go ku samodzielności. Stąd, jak deklarują w ankietach, systematycznie podczas lekcji rozwijają jego zainteresowania i stymulują samokształcenie (Wykres 1o). Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 10/45

11 Wykres 5j Wykres 6j Wykres 7j Wykres 8j Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 11/45

12 Wykres 1o Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 12/45

13 Typ pytania: Pytanie wielokrotnego wyboru Treść pytania: Które z najważniejszych umiejętności, opisanych w podstawie programowej dla danego etapu kształcenia były kształtowane u uczniów podczas lekcji? [OZ] (9788) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 9 Tab.1 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 czytanie 7 / / myślenie matematyczne 2 / / myślenie naukowe 3 / / umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, 8 / / 11.1 zarówno w mowie, jak i piśmie 5 umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami 2 / / 77.8 informacyjno-komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji 6 umiejętność uczenia się 6 / / umiejętność pracy zespołowej 3 / / inne, jakie? 3 / / 66.7 Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz Nauczyciele powszechnie monitorują osiągnięcia swoich uczniów. W swojej pracy są elastyczni. Diagnoza osiągnięć uczniów prowadzi bowiem do modyfikacji ich warsztatu pracy i do większej indywidualizacji procesu nauczania. Efektem podejmowanych działań jest większe zaangażowanie się uczniów w proces uczenia się. Z obserwacji zajęć oraz wypowiedzi nauczycieli wynika, iż najpopularniejsze i powszechnie stosowane przez nauczycieli metody monitorowania osiągnięć uczniów to: zadawanie pytań (zarówno przez nauczyciela, jak i uczniów), sprawdzanie czy uczniowie właściwie zrozumieli omawiane kwestie (jak rozwiązują zadania), sprawdzanie w jaki sposób uczniowie wykonują zadania, ocenianie podsumowujące (m.in. klasówki, testy, sprawdziany) i ocenianie bieżące (Wykres 1w i Tabela 1). Nie zaobserwowano, aby nauczyciel pytał się uczniów co sądzą o jego sposobie przekazywania wiedzy lub by do oceny osiągnięć uczniów wykorzystywano techniki badawcze. Wnioski z analizy osiągnięć uczniów wykorzystywane są przez większość nauczycieli na bieżąco, do wprowadzenia zmian we własnym warsztacie pracy i zwiększenia indywidualnego zaangażowania uczniów (Wykres 1o). Nauczyciele uczący w klasie pierwszej podali przykłady wniosków z tych analiz: - potrzeba dzielenia nowego materiału na mniejsze partie, które uczeń będzie w stanie opanować, - uczniowie szybko się zniechęcają - aby lekcja była atrakcyjna dla ucznia należy stosować i często zmieniać różne formy aktywności, - nauczyciel winien wykorzystać każdą aktywność ucznia, także kiedy uczeń wypowiada się na temat bezpośrednio nie związany z lekcją, - należy dzielić się doświadczeniem z innymi nauczycielami i korzystać ze sprawdzonych pomysłów zwiększania motywacji uczniów do nauki. Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 13/45

14 Sformułowane wnioski znajdują odzwierciedlenie w ich pracy (Tabela 2). Wykres 1o Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 14/45

15 Wykres 1w Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 15/45

16 Typ pytania: Pytanie wielokrotnego wyboru Treść pytania: W jaki sposób nauczyciel monitoruje nabywanie wiedzy i umiejętności przez każdego ucznia podczas lekcji? Proszę zaznaczyć wszystkie zachowania nauczyciela, które wystąpiły na tej lekcji. [OZ] (6884) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 9 Tab.1 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 sprawdza, czy uczniowie właściwie zrozumieli 8 / / sprawdza, w jaki sposób uczniowie wykonują zadania 6 / / zadaje pytania 8 / / prosi uczniów o podsumowanie 2 / / wykorzystuje techniki badawcze 0 / 9 0 / pyta uczniów, co sądzą o jego sposobie przekazywania wiedzy 0 / 9 0 / stwarza uczniom możliwość zadania pytania 8 / / inne, jakie? 6 / / 33.3 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: W jaki sposób wykorzystują Państwo w swojej pracy wnioski z analizy osiągnięć uczniów? [WNO] (9904) Tab.2 Numer Treść odpowiedzi 1 zwiększam atrakcyjność lekcji, np. poprzez zróżnicowanie form 2 stosuję elementy oceniania kształtującego 3 stosuję powtarzanie materiału 4 indywidualizuję nauczanie 5 umożliwiam poprawę 6 przeznaczam więcej czasu na trudniejsze tematy 7 zapewniam bezpieczną, wspierajacą atmosferę na lekcji Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 16/45

17 Obszar badania: Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych Nauczyciele realizują wnioski z monitorowania osiągnięć uczniów. Ich wdrażanie wpływa na osiąganie różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. W roku szkolnym 2013/2014 absolwenci szkoły po raz pierwszy podeszli do egzaminu maturalnego osiągając następujące wyniki w porównaniu do województwa Wielkopolskiego: - język polski - 42,09%, w województwie - 49,98%; - matematyka - 27,23%, w województwie - 43,28%; - język angielski - 61,4%, w województwie - 67,45%; - język niemiecki - 53,75%, w województwie - 66,05%. Prowadzona analiza wyników klasyfikacji rocznej klas III w latach 2013/2014 i 2014/2015 wskazuje na przyczyny niepowodzeń dydaktycznych uczniów. Uzyskane oceny niedostateczne spowodowane były dużymi brakami w wiedzy i umiejętnościach z poprzedniego etapu edukacyjnego, absencją uczniów na lekcjach, brakiem lub niską motywacją do uczęszczania na zajęcia dodatkowe, brakiem wsparcia niektórych uczniów ze strony rodziców. Dyrektor podał przykłady działań dydaktycznych i wychowawczych wynikających z bieżących analiz osiągnięć uczniów, które jego zdaniem przyczyniają się do wzrostu wyników kształcenia i innych sukcesów edukacyjnych uczniów. Są to m.in.: podział przez nauczyciela nowego materiału na mniejsze partie, które uczeń jest w stanie opanować i uzyskać ocenę pozytywną; danie uczniowi możliwości podjęcia decyzji dotyczących obszerności zaliczanego materiału, stosowanie elementów oceniania kształtującego, proponowanie form pracy opartych o współczesną wiedzę na temat tego jak się uczniowie uczą; stosowanie częstych powtórzeń materiału; wprowadzenie aktywizujących metod pracy, dostrzeganie najmniejszych postępów i osiągnięć, kontrola i monitorowanie frekwencji ścisły kontakt z rodzicami w tym zakresie, organizacja dodatkowych zajęć dla ucznia z trudnościami w porozumiewaniu się w języku polskim i zajęć dla maturzystów, wspierająca, otwarta, dyspozycyjna postawa nauczyciela, organizacja ogólnoszkolnych konkursów: z języka angielskiego, niemieckiego, wiedzy o Unii Europejskiej, dbanie o więź z rodzicami; pomoc psychologiczno-pedagogiczna w rozwiązywaniu różnych problemów rodzinnych ucznia, włączanie uczniów w działalność charytatywną. Według dyrektora o skuteczności powyższych działań świadczą, m.in.: poprawa frekwencji, większa ilość absolwentów przystępujących do matury, wyższe oceny bieżące licealistów, mniejszy stres związany z zaliczeniem materiału, większa motywacja do nauki, większa aktywność uczniów na lekcjach, rozwój Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 17/45

18 umiejętności społecznych. Zdaniem nauczycieli, dzięki różnorodnym działaniom opartym na rozbudzaniu motywacji do nauki uczniowie odnoszą sukcesy edukacyjne w związku z podnoszeniem kompetencji opisanych w podstawie programowej (Tabela 1). Również młodzież upatruje swoje sukcesy w osiągnięciach związanych ze zmianą ich nastawienia do nauki. Zaledwie 4 z 25 uczniów nie wskazało żadnych osiągnięć, z których byliby zadowoleni, natomiast większość z nich za swój sukces uważa: wyniki w nauce/dobre oceny (14 z 25), zdobycie konkretnych umiejętności (12 z 25), poszerzenie wiedzy (11 z 25), zmobilizowanie się do nauki konkretnego przedmiotu (9 z 25), poprawa frekwencji (5 z 25). Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Proszę wymienić sukcesy edukacyjne uczniów tej klasy związane z podnoszeniem kompetencji opisanych w podstawie programowej. Które z Państwa działań pozwoliły osiągnąć uczniom te sukcesy? [WNO] (7658) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi Cytaty 1 kompetencje językowe języka obcego sukcesem jest to ze się otwierają i używają tak jak potrafią języka obcego 2 argumentowanie program jest tak skonstruowany aby uczniowie musieli się wypowiedzieć na dany temat, potrafią wypowiadać się dojrzale na dany temat 3 udział w rywalizacji - konkursy dwóch uczniów wygrało konkurs ogólnoszkolny wiedzy o unii europejskiej 4 większa motywacja do uczęszczania na lekcje łamanie stereotypów chętnie przychodzą na zajęcia 5 stosowanie korelacji międzyprzedmiotowej to jest sukces jeśli wykorzystują wiedzę z innych przedmiotów 6 wykorzystanie technologii informacyjnej poszukiwanie informacji przy pomocy telefonów komórkowych, wykorzystuję programy multimedialne i Internet na lekcjach 7 budzenie ciekawości naukowej udało mi się rozbudzić ich zainteresowanie poprzez poruszanie odpowiedniej tematyki bliskiej ich problemów np. choroby genetyczne, dochodzenie ojcostwa 8 zaufanie wśród uczniów my musimy być konsekwencji oni później to szanują,. zaczynają nam ufać 9 możliwość wykazania się i rozwoju wykazali zainteresowanie kolejnym konkursem Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 18/45

19 Obszar badania: Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy Podejmowane w szkole działania są adekwatne do potrzeb młodzieży gdyż kształtują umiejętności przygotowujące ich do dalszych etapów kształcenia lub funkcjonowania na rynku pracy. Zdaniem dyrektora i nauczycieli w szkole kształci się umiejętności przydatne na kolejnych etapach kształcenia lub na rynku pracy. Za najważniejsze uznali: umiejętność autoprezentacji, tworzenie dokumentów aplikacyjnych, umiejętność formułowania wniosków, argumentowania wypowiedzi i zajęcia stanowiska w danej sytuacji, radzenie sobie ze stresem i dokonywanie wyborów, skuteczne komunikowanie się w języku ojczystym i obcym, adekwatna samoocena, stosowanie i wykorzystywanie nowoczesnych technologii informacyjnych, umiejętność pracy zespołowej, kształcenie myślenia przyczynowo-skutkowego, czytanie ze zrozumieniem i myślenie matematyczne. Do działań, które pozytywnie wpływają na rozwój ww. kompetencji i umiejętności oprócz codziennej pracy nauczycieli w trakcie lekcji dyrektor zaliczył: organizację zajęć warsztatowych na temat skutecznej komunikacji i pokonywania barier komunikacyjnych z psychologiem szkolnym oraz wprowadzenie przedmiotu Ekonomia w praktyce. Nauczyciele uznają, że stwarzanie odpowiedniej sytuacji podczas lekcji umożliwiającej samodzielną wypowiedź ustną lub pisemną, to najbardziej efektywne działanie zmierzające do kształcenia wymienionych umiejętności. Efektywność tego działania stwierdzili na podstawie zaangażowania i zainteresowania uczniów, wypowiedzi ustnych i pisemnych, osiągniętych wyników w nauce i użyteczności wiedzy nabytej przez uczniów (Tabela 1). Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Na jakiej podstawie stwierdzili Państwo tę efektywność? [WN] (9957) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi Cytaty 1 wypowiedź na forum klasy sprawdziłam efektywność poprzez wypowiedź na forum klasy i przy mnie oraz forma pisemna 2 zaangażowanie biorą masowo udział w lekcji, Zaangażowanie na lekcji mówi, ze chcą świadomie uczestniczyć w życiu 3 wyniki w nauce wyniki w nauce też lecz w mniejszym stopniu 4 zainteresowanie Uczeń staje się pewniejszy, Poznaję, czym się młodzież interesuje 5 użyteczność Każdy powinien umieć napisać, mają świadomość ważności dokumentu. Podniesienie sprawność tego co widzą, że jest użyteczne, łatwo jest wykazać uczniom użyteczność tej informacji, odwołanie się do życia codziennego. Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 19/45

20 Wymaganie: Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji Stan oczekiwany: W szkole ukierunkowanej na rozwój uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji podejmuje się różnorodne działania, dostosowane do specyfiki i potrzeb środowiska. Powinny być one oparte na diagnozie, a ich skuteczność poddawana refleksji. Ich elementem jest przeciwdziałanie dyskryminacji. Organizując procesy edukacyjne, nauczyciele indywidualizują nauczanie i wspierają uczniów. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Szkoła w sposób celowy diagnozuje potrzeby uczniów. Dzięki temu w odpowiedzi na indywidualne potrzeby każdego ucznia, w tym dołączenie do zespołu klasowego w trakcie roku szkolnego, podejmuje szereg działań wspierających jego rozwój. Podejmowane przez nauczycieli działania dotyczą głównie procesu edukacyjnego i są ukierunkowane na indywidualne potrzeby i możliwości każdego ucznia. Wsparcie jakie otrzymują uczniowie w trakcie lekcji sprzyja ich zaangażowaniu. Większość licealistów ma poczucie, że nauczyciele wierzą w nich i ich możliwości. W ocenie młodzieży, rodziców i nauczycieli w szkole nie występuje zjawisko dyskryminacji. Ma na to wpływ kameralność szkoły oraz wspólna troska o relacje, bezpieczeństwo i przestrzeganie ustalonych praw. Szkoła prowadzi różnorodne działania we współpracy z instytucjami świadczącymi młodzieży specjalistyczną pomoc i poradnictwo. Zdaniem dyrektora i nauczycieli charakter tej współpracy jest adekwatny do potrzeb oraz indywidualnej sytuacji uczniów. Obszar badania: W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia Wszyscy nauczyciele angażują się w rozpoznawanie możliwości psychofizycznych oraz potrzeb rozwojowych uczniów szkoły. Działania diagnostyczne prowadzi się każdorazowo po przyjęciu nowego ucznia do szkoły, w konsultacji z rodzicami. Z wypowiedzi nauczycieli wynika, że analizą danych na temat potrzeb i możliwości młodzieży zajmują się indywidualnie wychowawca i nauczyciele przedmiotów. Informacje na temat potencjału uczniów i warunków jakie wpływają na ich rozwój pozyskują śledząc ich postępy w nauce i monitorując osiągnięcia: - w momencie dołączenia ucznia do zespołu klasowego, m.in. na podstawie analizy dokumentacji przebiegu nauczania, dostarczonych wyników badań psychologicznych i pedagogicznych, analizy wyników testów Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 20/45

21 sprawdzających na wejściu, - w trakcie bieżącej pracy z zespołem: stosując ocenianie podsumowujące, podczas rozmowy z uczniem, obserwacji jego pracy na lekcji, jego zaangażowania, postępów i trudności, w trakcie wymiany informacji z innymi nauczycielami i rodzicami. Jak zauważył podczas wywiadu jeden z nauczycieli najlepszą metodą rozpoznawania możliwości danego ucznia jest bezpośrednia interakcja z uczniem oparta na wymianie informacji. Nauczyciele podkreślili, iż rozpoznawanie potrzeb uczniów jest działaniem obejmującym całą instytucję, w szczególności w momencie dołączenia do zespołu nowego ucznia. Szkoła systematycznie korzysta również z wiedzy rodziców o możliwościach i potrzebach ich dorastających dzieci świadczy o tym ich powszechna opinia na temat przeprowadzanych kilka razy w roku rozmów z nauczycielami (Wykres 1j). Chociaż są rodzice (3 z 39), którzy nigdy nie dzielili się ze szkołą opinią na temat potrzeb ich syna, czy córki. Z wypowiedzi dyrektora i nauczycieli (wywiad) wynika, że u uczniów zdiagnozowano zarówno potrzeby emocjonalne, poznawcze, jak i społeczne (Tabela 1). Dyrektor podał, iż w roku szkolnym 2014/2015 dwóch uczniów (ze względu na dysleksję rozwojową i trudności w porozumiewaniu się w języku polskim) zostało zdiagnozowanych jako wymagających szczególnego wsparcia. Zauważył, iż 58% uczniów szkoły stanowią osoby pełnoletnie, a 73,5% rozpoczęło naukę w tej szkole po przejściu z innych szkół. Dyrektor wymienił charakterystyczne potrzeby i problemy tej młodzieży: brak motywacji do nauki, niechęć do chodzenia do szkoły, naruszanie norm społecznych, uzależnienie od środków odurzających, trudność z radzeniem sobie z negatywnymi emocjami, przypadki przemocy w rodzinie. Wykres 1j Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 21/45

22 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie są najważniejsze potrzeby rozwojowe (społeczne, poznawcze, emocjonalne) Państwa uczniów? [WNO] (7779) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi Cytaty 1 potrzeby emocjonalne poczucia bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego, akceptacji, spokoju, samoakceptacji - wiary we własne możliwości 2 poznawcze motywacji i mobilizacji do nauki, pozytywnych doświadczeń edukacyjnych, sukcesu, praktycznych umiejetności 3 społeczne godności, szacunku, przynależności do grupy, identyfikacji z grupą, akceptacji w grupie Obszar badania: Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia Szkoła adekwatnie do rozpoznanych potrzeb i sytuacji społecznej uczniów wspiera młodzież w spełnianiu przez nich wymagań edukacyjnych wynikających z podstawy programowej kształcenia ogólnego dla danego etapu edukacyjnego. Z oferty zajęć pozalekcyjnych zgodnie z potrzebami korzystają uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz uczniowie klas trzecich przygotowujący się bezpośrednio do matury. Wiedza na temat potrzeb uczniów wykorzystywana jest podczas pracy na lekcji. Świadczą o tym zarówno wypowiedzi nauczycieli, którzy wskazali po obserwacji zajęć przykłady konkretnych działań wynikających z wcześniejszego rozpoznania potrzeb poszczególnych uczniów danej klasy (Tabela 1), jak i uwagi nauczycieli uczących w klasie pierwszej (Tabela 2). W opinii dyrektora w odpowiedzi na rozpoznane potrzeby i możliwości poszczególnych uczniów dyrekcja, nauczyciele oraz pedagog/psycholog szkolny podejmują działania polegające na: -motywowaniu uczniów do uczęszczania do szkoły, -motywowaniu uczniów do nauki i nauce uczenia się, -rozwijaniu zainteresowań, -wzmacnianiu zachowań pozytywnych, -nauce radzenia sobie z negatywnymi emocjami, -podnoszeniu samooceny uczniów, -włączaniu innych instytucji do pomocy uczniom, -pomocy uczniom uzależnionym od środków odurzających, - wsparciu materialnym, np. poprzez ksero materiałów. Dyrektor zwrócił uwagę, iż większość absolwentów po ukończeniu szkoły podejmuje pracę zawodową. Stąd priorytetem w pracy szkoły jest przede wszystkim dobre przygotowanie do egzaminu dojrzałości i nabycie Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 22/45

23 kompetencji przygotowujących młodzież do funkcjonowania na rynku pracy. Szkoła bada zainteresowanie uczniów zajęciami pozalekcyjnymi. Niestety, jak zauważył dyrektor, pomimo podjętych prób młodzież nie jest zainteresowana udziałem w dodatkowych zajęciach wymagających dłuższego pobytu w szkole. Wynika to, w opinii dyrektora, w ogóle z braku zainteresowań młodzieży, z ich negatywnych doświadczeń z poprzednich szkół oraz ze stosunkowo niskiej frekwencji na zajęciach obowiązkowych. Stąd udało się zorganizować zajęcia pozalekcyjne jedynie dla uczniów klas trzecich przygotowujących się do matury. Przedstawiciele uczniów uczestniczący w wywiadzie stwierdzili, iż jako osoby pełnoletnie sami rozwijają swoje zainteresowania szkoła ponadgimnazjalna nie jest do tego potrzebna. Podkreślili, iż każdy zainteresowany dodatkowymi zajęciami, np. z języka angielskiego lub języka niemieckiego otrzyma odpowiednie wsparcie. Dodatkową trudność stanowi też duża odległość domu rodzinnego od szkoły. Większość uczniów klas drugich wskazała w ankiecie, że w szkole nie ma zajęć pozalekcyjnych, które ich interesują (24 z 27- suma odpowiedzi zdecydowanie nie i raczej nie ; zob. Wykres 2j), a także nie ma zajęć, które pomagają im w nauce (20 z 27- suma odpowiedzi zdecydowanie nie i raczej nie ; zob. Wykres 1j). Zdanie rodziców na temat dostosowania zajęć pozalekcyjnych do potrzeb ich dzieci jest podzielone (Wykres 3j). Blisko co trzeci rodzic (11 z 39) nie ma zdania na temat adekwatności podejmowanych przez szkołę działań w zakresie organizacji zajęć pozalekcyjnych do potrzeb uczniów. Wsparcie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (dotyczy dwóch uczniów) jest adekwatne do stwierdzonych potrzeb. Dyrektor podał, iż polega ono na: zapewnieniu zajęć dydaktyczno-wyrównawczych z języka polskiego i innych przedmiotów, wydłużaniu czasu na prace pisemne i wypowiedzi ustne, uwzględnianiu w ocenie prac pisemnych specyficznych trudności uczniów w zakresie poprawności ortograficznej/graficznej, skupianiu się w większym stopniu na wartości merytorycznej pracy, zwiększeniu znaczenia odpowiedzi ustnej w procesie oceniania, opiece psychologa szkolnego. Wykres 1j Wykres 2j Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 23/45

24 Wykres 3j Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Które z Pana/i działań na lekcji wynikały z wcześniejszego rozpoznania potrzeb, możliwości poszczególnych uczniów? Proszę podać przykłady. [WNPO] (7959) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 przekazanie wskazówek dotyczących sporządzenia notatki 2 organizacja pracy w parach, która sprzyja motywacji do nauki oraz umożliwia dzielenia się wiedzą 3 podział nowego materiału na mniejsze części co ułatwia zapamiętywanie 4 uzupełnianie wiadomości z poprzedniego etapu edukacyjnego 5 dostosowanie formy pracy do potrzeb uczniów 6 aktywizacja uczniów - stwarzanie warunków do samodzielnego podejmowania decyzji Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 24/45

25 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie wnioski płyną z prowadzonego przez Państwa rozpoznania potrzeb, możliwości uczniów dla pracy z klasą? Jak te wnioski wykorzystują Państwo? [WNO] (7042) Tab.2 Numer Treść odpowiedzi Cytaty 1 uczniowie mają trudności w nauce, w szczególności w stąd muszę wracać do poprzedniego etapu spełnianiu wymagań edukacyjnych wynikających z podstawy programowej kształcenia ogólnego dla danego etapu edukacyjnego 2 uczniowie niechętnie uczą się matematyki przełamuję ich niechęć poprzez odpowiedni dobór ćwiczeń, staram sie aby lekcja nie była nudna 3 niektórzy uczniowie pochodzą ze środowisk, które nie pomimo wszystko staram się rozbudzać ich ciekawość motywują ich do wysiłku i nauki 4 uczniowie potrzebują wychowania ku samodzielności stwarzam im możliwość podjęcia decyzji i wyboru 5 włączam ich w pomoc koleżeńską to działa w dwie strony - chcą pokazać, że coś umieją 6 trzeba znaleźć sposób dotarcia do każdego ucznia łapiemy każdy moment gdy "są" w szkole i "chcą" Obszar badania: W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki Szkoła podejmuje działania służące przeciwdziałaniu zjawiskom dyskryminacji. Mają one głównie charakter profilaktyczny i wynikają z potrzeb młodzieży. Dzięki wspólnej trosce o relacje uczniowie nie czują się w szkole dyskryminowani. Kameralność szkoły sprzyja budowaniu relacji i łamaniu stereotypów. Z wypowiedzi uczniów, rodziców oraz pracowników szkoły (nauczycieli i dyrekcji) wynika, iż w szkole nie występuje zjawisko dyskryminacji. W ocenie młodzieży wśród uczniów i nauczycieli nie ma zachowań związanych z brakiem tolerancji; sprzyja temu wspólna troska o bezpieczeństwo, przestrzeganie praw, wspierająca atmosfera, a przede wszystkim okazywane zainteresowanie każdym uczniem i chęć udzielenia mu adekwatnej pomocy zobacz Tab. 1. Uczniowie podczas wywiadu zwrócili uwagę, iż w tej szkole, co jest dla nich szczególnie ważne, nie ma również dyskryminacji ze względu na wcześniejsze niepowodzenia edukacyjne, czy obecne trudności w wywiązywaniu się z obowiązków szkolnych. Pozytywną opinię na temat klimatu panującego w szkole i działań antydyskryminacyjnych podzielają rodzice. Podczas wywiadu odnosząc się do negatywnych doświadczeń z poprzednich szkół (m.in. wyśmiewanie się z syna, poczucie gorszego traktowania, brak sukcesów, brak wiary w swoje możliwości, niechęć do nauki), wskazali różnicę w podejściu do ich dzieci w badanej szkole. Zdaniem rodziców to otwarta i tolerancyjna, a przy tym konsekwentna postawa nauczycieli i dyrekcji sprzyja rozwojowi ich dzieci podejmowane przez nich działania odpowiadają na potrzeby uczniów z różnymi problemami gdyż przede wszystkim stwarzają im szansę zmiany postawy wobec nauki (Tabela 2). Około 2/3 nauczycieli (16 z 21) zadeklarowało, że w ramach edukacji antydyskryminacyjnej podejmują działania mające wpływ na kształtowanie świadomości i właściwych postaw uczniów w zakresie tolerancji (Wykres 1). Najczęściej dotyczyły one takich zagadnień, jak: religia czy kolor skóry/rasa. Jednostkowo nauczyciele podejmowali działania antydyskryminacyjne uwzględniające takie przesłanki, jak: płeć, poglądy Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 25/45

26 polityczne, niepełnosprawność/stan zdrowia i wiek. W opinii dyrektora i nauczycieli działania, jakie podejmują w tym obszarze mają charakter głównie profilaktyczny (Wykres 1o i Tabela 3). Wypowiedzi nauczycieli świadczą, iż jeśli zajdzie taka potrzeba reagują oni także na zauważone w szkole przejawy dyskryminacji wówczas podejmowane działania służą dyscyplinowaniu uczniów. Nauczyciele w wywiadzie podkreślili kameralność szkoły, która sprzyja budowaniu relacji i łamaniu stereotypów. Wykres 1o Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 26/45

27 Wykres 1w Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 27/45

28 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Czy dostrzegają Państwo w szkole jakieś przypadki dyskryminacji wśród uczniów, dotyczące zamożności, pochodzenia, płci, innej( jakiej?)? Jeśli tak, to czy podejmuje się jakieś zorganizowane działania (zajęcia, projekty, itd.), mające na celu zmianę tej sytuacji? Proszę wymienić te działania. [WR] (6545) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi Cytaty 1 pomoc w rozwiązaniu konkretnych problemów uczniów (uzależnienie od narkotyków, skreślenie z poprzedniej szkoły) dyrektor zrobił dużo - zmobilizował go do leczenia, wicedyrektor pomagał w znalezieniu ośrodków, mój syn też został skreślony w poprzedniej szkole - tutaj mam dobre relacje z nauczycielami, przyjęto go z otwartymi rękoma 2 stała wymiana informacji pomiędzy szkołą a domem tutaj rozmawiamy bez obaw z wychowawczynią, nauczycielami ścisły kontakt z wychowawcą 3 okazywanie wiary w ucznia w gimnazjum chodził do klasy integracyjnej, był tam wyśmiewany, był agresywny- tę szkołę wybrał sam, teraz uczy się sam - nie ma potrzeby wspomagania go w nauce moja córka zaczyna wierzyć, że można przystąpić do matury atmosfera w szkole jest rodzinna nauczyciele są konsekwentni, uczniowie tutaj muszą się uczyć i wierzą, że dadzą radę 4 dobry kontakt nauczycieli i dyrekcji z każdym uczniem mają kontakt z dyrektorem na przerwach, rozmawia z nimi, ma dla nich czas w szkole jest mała liczba dzieci, mają dobry kontakt 5 pomoc w nauce dla naszych dzieci wartością zaczyna być nauka, nauczyciele wspomagają, wyciągają rękę ku nimuczniowie wywiązują się z umowy dotyczącej frekwencji, nauki dyrekcja dąży do tego, aby chodzili do szkoły, zdawali przedmioty - mamy ścisłą kontrolę nad dziećmi mogą sobie wypożyczyć podręczniki, zrobić ksero syn czuje się autorytetem w wielu dziedzinach, wzrosło mu poczucie wartości, nauczyciele chcą pomagać, przeprowadzane są rozmowy wspierajace z psychologiem indywidualne podejście do ucznia podpisywany jest kontrakt między uczniem a dyrektorem, np dotyczący nieobecności 6 postawa akceptacji i szacunku dla uczniów i rodziców tutaj traktuje się uczniów i rodziców, jak partnerów nauczyciele znają każdego z imienia 7 działania integrujące - troska o wzajemne relacje w ramach rekolekcji byli w Monarze, mają wyjścia na wycieczki integracyjne, mieli ognisko, byli w stadninie koni - jechali wszyscy uczniowie-byli zadowoleni z wyjazdu nie ma złych relacji między uczniami, córka nie czuje się gorzej Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 28/45

29 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Czy w tym i poprzednim roku szkolnym były prowadzone profilaktyczne działania antydyskryminacyjne? Jakie działania były podejmowane w szkole? [WN] (6547) Tab.2 Numer Treść odpowiedzi Cytaty 1 działania profilaktyczne - przykład nauczycieli - postawa pełna akceptacji i zrozumienia o charakterze edukacyjnym, np. pogadanki realizacja tematyki antydyskryminacyjnej podczas zajęć z wychowawcą, odpowiednie tematy poruszane w trakcie realizacji podstawy programowej na innych przedmiotach, współpraca z fundacją Mediations Biennale i warsztaty edukacji wielokulturowej z Mamadou Dioufem o charakterze integrującym, np. wycieczki, wspólne wyjścia służące wyrównaniu szans edukacyjnych, np. pomoc osobie z trudnością w porozumiewaniu się w języku polskim 2 działania interwencyjne reakcja na niewłaściwe zachowanie podczas dyżuru Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 29/45

30 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Czy w Waszej szkole wszyscy uczniowie są traktowani tak samo? Jeżeli nie, to kto (jakie grupy) traktowany jest inaczej? Jak myślicie, z czego to wynika? [WU] (6962) Tab.3 Numer Treść odpowiedzi Cytaty 1 w szkole nie ma dyskryminajcji ponieważ: wprowadzono mamy swoje prawa,oceny za zachowanie jasne zasady zachowania 2 w szkole dba się o bezpieczeństwo uczniów w szkole jest bezpiecznie, nikt nas nie dyskryminował, nie widziałem niczego takiego 3 uczniowie mają zaufanie do nauczycieli jeżeli są problemy to idziemy do nauczycieli, można o wszystkim powiedzieć 4 wszyscy szanują się wzajemnie każdy może być sobą, nauczyciele nie faworyzują, nauczyciele mają czas dla nas, nauczyciel proponuje formę pomocy, ale jeżeli uczeń nie chce - nie zmusza go, nauczyciele traktują nas, jak dorosłych, organizuje sie wycieczki integracyjne, każdy nauczyciel podchodzi indywidulanie do ucznia, szkoła prouczniowiska wszystko jest dla nas a nie dla wygody nauczycieli 5 panuje życzliwa, wspierająca atmosfera nauczyciele wspomagają mnie, uczniowie też są przyjaźni, przyjęli mnie do grona klasowego bez problemów, tutaj każdy ma szansę, osoby które nie chcą sie uczyć są dopingowane do wysiłku, nauczyciele wspieraja też tych, którzy opuszczają zajęcia - nie traktują ich gorzej, gdybym była dyrektorem już bym siebie sama wyrzuciła 6 nauczyciele, wychowawca, dyrektor okazują nam pomoc dzięki nim zmieniło się dużo w moim życiu, pokazali mi dużo rozwiązań, których nie brałam pod uwagę, nauczyciele sami wychodzą z inicjatywą pomocy - interesują sie nami uczniowie mogą liczyć na pomoc materialną, szkoła jest bardzo tolerancyjna wobec osób zalegających z opłatami, tutaj nikt nas nie zmusza do nauki każdy robi to dla siebie nauczyciele w tym pomagają rodzice są spokojniejsi o nas, nie ma selekcji przy naborze do szkoły Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 30/45

31 Obszar badania: Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną Szkoła prowadzi różnorodne działania we współpracy z instytucjami świadczącymi młodzieży specjalistyczną pomoc i poradnictwo. Charakter tej współpracy jest adekwatny do potrzeb oraz indywidualnej sytuacji uczniów. Do instytucji, z którymi współpracuje szkoła w zakresie poradnictwa i pomocy uczniom znajdującym się w różnych sytuacjach społecznych dyrektor oraz nauczyciele uczestniczący w wywiadzie zaliczyli: Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną nr 7 w Poznaniu, Komendę Miejską Policji w Poznaniu, Stowarzyszenie MONAR Poradnię Profilaktyki, Leczenia i Terapii Uzależnień w Poznaniu oraz Ośrodek Leczenia, Terapii i Rehabilitacji Uzależnień w Rożnowicach, Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Poznaniu. Zdaniem ww. rozmówców, wszystkie działania podejmowane we współpracy ze wskazanymi podmiotami są uzasadnione i adekwatne do stwierdzonych potrzeb. Działania te są zgodne z potrzebami (poznawczymi, emocjonalnymi i społecznymi) dorastającej młodzieży i opierają się na: - diagnozowaniu potrzeb uczniów w celu dostosowania wymagań edukacyjnych do ich możliwości, - organizacji uczniom pomocy psychologiczno-pedagogicznej w zakresie wspomagania ich w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych, - zapewnieniu uczniom pomocy materialnej, - doradztwie edukacyjno-zawodowym, - prewencji narkotykowej i profilaktyce uzależnień, - świadczeniu pomocy w rozwiązywaniu problemów w środowisku rodzinnym ucznia. Pracownicy szkoły podkreślili, iż uczniowie potrzebują przede wszystkim wsparcia emocjonalnego oraz rozwoju inteligencji emocjonalnej, m.in. kształtowania adekwatnej samooceny, samokontroli, empatii i współpracy. Rozwojowi ww. kompetencji emocjonalnych i społecznych sprzyja nawiązana współpraca z Fundacją POMA-GRAMY oraz stadniną koni. Przedstawiciele partnerów szkoły wskazali podczas wywiadu najważniejsze korzyści jakie odnosi szkoła dzięki współpracy z organizacjami i instytucjami działającymi w lokalnym środowisku zob. Tab. 1. Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 31/45

32 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie najważniejsze korzyści odnosi szkoła dzięki współpracy z organizacjami i instytucjami działającymi w lokalnym środowisku? [WP] (7419) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 Wyższa Szkoła Techniczno-Humanistyczna Kadry dla Europy w Poznaniu: rozwój zainteresowań i aspiracji; zapoznanie się ze specyfiką pracy wyższej uczelni; możliwość zniżki za czesne 2 Stadnina Koni: poprzez kontakt z koniem praca nad charakterem i kształtowaniem osobowości, rozwój kreatywności 3 Fundacja POMA-GRAMY: kształtowanie postaw prospołecznych; włączanie do aktywności sportowej; rozwój umiejętności sportowych; nauka zasad fair play 4 Liceum dla Dorosłych w Poznaniu: dodatkowe zajęcia o charakterze wyrównawczym i rozwijającym zainteresowania prowadzone przez jednego z nauczycieli; możliwość kontynuacji nauki 5 Szkoła kierowców: skuteczne przygotowanie do zdania egzaminu sprawdzającego kwalifikacje kandydatów na kierowców 6 Wielkopolski Instytut Jakości: informacja o jakości pracy szkoły, dialog dyrekcji z uczniami, podmiotowe traktowanie uczniów przez kadrę, indywidualne podejście do ucznia,ocena potencjału szkoły - troska o jakość podejmowanych działań Obszar badania: W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia Działania jakie podejmują nauczyciele w ramach zajęć edukacyjnych są ukierunkowane na indywidualne potrzeby i możliwości każdego ucznia. Mają one charakter powszechny - dotyczą wszystkich uczniów uczestniczących w zajęciach. Wsparcie jakie otrzymują uczniowie w trakcie lekcji sprzyja ich zaangażowaniu w proces uczenia się. Indywidualizację procesu nauczania stwierdzono na wszystkich obserwowanych zajęciach (9). Nauczyciele uwzględniając potrzeby uczniów pracujących w niewielkich zespołach klasowych indywidualizowali proces edukacyjny poprzez: - dostosowywanie form kształcenia do preferencji uczniów, - stosowanie indywidualnego tempa uczenia się, - zachowanie indywidualnego podejścia do ucznia w warunkach pracy zespołowej, - monitorowanie stopnia opanowania celów przez każdego ucznia i udzielanie mu informacji zwrotnej, - stworzenie możliwości zaliczenia materiału i poprawienia oceny. Zaobserwowano, iż wszyscy nauczyciele przywiązywali dużą wagę do atmosfery zajęć udzielali uczniom Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 32/45

33 odpowiedniego wsparcia, zainteresowania i pomocy. Działania te miały charakter powszechny dotyczyły wszystkich uczniów uczestniczących w zajęciach. Podczas wywiadu nauczyciele zwrócili uwagę na możliwość indywidualnych spotkań i dodatkowych konsultacji dla chętnych uczniów mających z różnych powodów trudności z opanowaniem wymagań edukacyjnych. Na wszystkich obserwowanych zajęciach (9) nauczyciele w różnorodny sposób motywowali uczniów do aktywnego uczenia się, m.in. poprzez: - umożliwienie zadawania pytań nauczycielowi, - wartkie tempo zajęć, - zachęcanie uczniów do podzielenia się doświadczeniem, - zapewnienie poczucia bezpieczeństwa - wsparcie nauczyciela i rówieśników w sytuacji popełnienia błędu, - zapewnienie odpowiedniej ilości czasu na wykonanie zadania, - podążanie za uczniem reagowanie na zainteresowanie uczniów tematem, - przekazywanie informacji zwrotnej, - wzmacnianie pozytywne, - przekazanie wskazówek dotyczących sporządzenie notatki, - umożliwienie konsultacji rówieśniczej, - własne zaangażowanie. Podjęte działania były skuteczne aktywizowały uczniów do nauki. Świadczy o tym m.in. samodzielne rozwiązywanie zadań, konsultacje z kolegami, decyzja dotycząca pracy przy tablicy, samodzielne sporządzenie notatki, zadawanie pytań nauczycielowi, wysłuchanie opinii kolegi, poprawa testu. Należy dodać, iż większość uczniów (26 z 27; suma odpowiedzi zdecydowanie tak i raczej tak ) twierdzi, że w szkole może uczestniczyć we wszystkich zajęciach, na których chce być (Wykres 1j). Wykres 1j Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 33/45

34 Obszar badania: W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom Uczniowie i rodzice uważają wsparcie otrzymywane w szkole za adekwatne do ich potrzeb. Większość licealistów ma poczucie, że nauczyciele wierzą w nich i ich możliwości. Większość uczniów klas drugich (23 z 27) i klasy pierwszej (19 z 20) ma poczucie, że na wszystkich lub na większości lekcji nauczyciele wierzą w ich możliwości (Wykres 1j i 2j). Jednocześnie ponad 90% z nich (25 z 27) wskazuje, że nauczyciele motywują ich do pracy, mówiąc że mogą nauczyć się nawet trudnych rzeczy (Wykres 3j). Rodzice, w sytuacji trudnej dla ich dziecka, gdy odczuwają taką potrzebę dostrzegają głównie wsparcie udzielane im ze strony wychowawcy (Wykres 4j). W ich opinii, rzadziej mogą liczyć na wsparcie ich w takich sytuacjach ze strony uczących nauczycieli (Wykres 5j). Wykres 1j Wykres 2j Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 34/45

35 Wykres 3j Wykres 4j Wykres 5j Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 35/45

36 Wymaganie: Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych Stan oczekiwany: Badania i dane mówiące o różnych aspektach funkcjonowania szkół są niezbędnym elementem zarządzania na poziomie organizacji, jak również prowadzenia polityki oświatowej. W efektywnych szkołach decyzje podejmuje się, wykorzystując informacje na swój temat i systematycznie udostępniając dane służące refleksji nad efektywnością i planowaniem dalszych działań. Organizując procesy edukacyjne, uwzględnia się wnioski z analizy danych pochodzących z różnych źródeł. Poziom spełnienia wymagania: C Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: W szkole analizuje się wyniki egzaminów zewnętrznych i ewaluacji wewnętrznej, a formułowane wnioski służą do planowania działań edukacyjnych i wychowawczych. Wdrażane przez nauczycieli działania są analizowane i w razie potrzeby modyfikowane. Nauczyciele wykorzystują wyniki badań, m.in.: do modyfikowania planów nauczania, metod i form pracy na lekcjach, większej indywidualizacji procesu. Szkoła gromadzi informacje o losach absolwentów. Jednak n ie wykorzystuje się powszechnie wyników badań zewnętrznych, w tym opracowań dostępnych w fachowej literaturze. Obszar badania: W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania Wypowiedzi nauczycieli i dyrektora świadczą, iż w szkole prowadzone są analizy wyników egzaminów zewnętrznych oraz ewaluacji wewnętrznej, a formułowane na ich podstawie wnioski wykorzystywane są w pracy z uczniem. Większość nauczycieli deklaruje znajomość oraz wykorzystywanie w swojej pracy danych z egzaminów zewnętrznych (15 z 21) i ewaluacji wewnętrznej prowadzonej przez zespoły przedmiotowe lub inne zespoły nauczycielskie działające w szkole (19 z 21) (Wykres 1w). Jak podali nauczyciele, w wyniku analizy egzaminów zewnętrznych określono możliwości uczniów. Stwierdzono m.in., że do szkoły przychodzą w większości uczniowie o niskim i średnim potencjale. Pomimo, iż przez część Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 36/45

37 z nich została dobrze opanowana umiejętność czytania ze zrozumieniem, wyszukiwania i przetwarzania informacji czy tworzenia własnego tekstu należy kształtować i doskonalić umiejętności kluczowe. Zwrócono uwagę, iż wyniki egzaminu gimnazjalnego nie dają precyzyjnej informacji o postępach ucznia. W ramach ewaluacji wewnętrznej dokonano oceny stopnia znajomości i przestrzegania norm społecznych przez uczniów. Nauczyciele podali sformułowane w jej wyniku wnioski: uczniowie czują się w szkole bezpiecznie, podejmuje się działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmocnienie pożądanych postaw i zachowań działania te są skuteczne, uczniowie i nauczyciele wiedzą dokładnie, jakich zachowań się od nich oczekuje, uczniowie znają i rozumieją normy dotyczące zachowań w szkole, nie wszyscy uczniowie identyfikują się z przyjętymi w szkole wartościami. W opinii nauczycieli na podstawie sformułowanych wniosków i rekomendacji wynikających z ww. analiz wdrożono do realizacji szereg działań związanych z: - modyfikacją metod i form pracy pod kątem indywidualizacji procesu nauczania, - upowszechnieniem różnych metod i technik uczenia się, - motywowaniem młodzieży do systematycznego samokształcenia, - wprowadzeniem przez nauczycieli modyfikacji w planach pracy, - zwiększeniem liczby ćwiczeń pod kątem wymagań egzaminacyjnych, - wzmacnianiem pozytywnych postaw uczniów, - nauką umiejętności społecznych, - współpracą z rodzicami. Zespół nauczycieli uczących w klasie pierwszej wskazał przykłady wykorzystania wniosków wynikających z analizy egzaminów przeprowadzanych na zakończenie etapu edukacyjnego w odniesieniu do tej klasy. Dotyczą one m.in. doskonalenia umiejętności kluczowych w zakresie języka obcego i matematyki, uświadamiania związków międzyprzedmiotowych, ćwiczenia strategii rozwiązywania testów i zadań egzaminacyjnych, odpowiedniej organizacji procesu edukacyjnego (zróżnicowane, atrakcyjne formy pracy; wspierająca atmosfera; zaangażowany nauczyciel utrzymujący kontakt z każdym uczniem; praca nad koncentracją) i motywowania do regularnego uczestnictwa w zajęciach. Z udostępnionej dokumentacji (Tabela 1) oraz wypowiedzi dyrektora wynika, iż analiza wyników egzaminu maturalnego przeprowadzonego w badanej szkole dopiero raz w ubiegłym roku szkolnym prowadzi do doskonalenia pracy nauczycieli. Dyrektor wskazał działania mające na celu poprawę wyników egzaminów zewnętrznych, takie jak: dodatkowe zajęcia w czasie ferii z przedmiotów, z których uczniowie mają problemy, przydzielenie dodatkowej godziny matematyki w klasach maturalnych oraz zajęć z języka polskiego z osobą z zewnątrz w celu przygotowania do nowej formuły egzaminu ustnego z języka polskiego. Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 37/45

38 Wykres 1w Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 38/45

39 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jeśli szkoła posiada materiały dotyczące analizy wyników egzaminów/sprawdzianów zewnętrznych oraz ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej, proszę określić jakie wnioski zostały sformułowane na ich podstawie. [ADZ] (9597) Tab.1 Numer Analiza 1 W dokumentacji szkolnej znajdują się informacje dotyczące m.in. analizy wyników egzaminu maturalnego z języka polskiego, matematyki i języków obcych oraz ewaluacji wewnętrznej dotyczącej oceny stopnia respektowania norm społecznych. Cytaty Wnioski z analizy egzaminu zewnętrznego: należy przeprowadzać regularne ćwiczenia w zakresie tworzenia różnorodnych krótkich i dłuższych form użytkowych, zwracając uwagę zarówno na formę wypowiedzi (adekwatność, ilość słów, układ), jak i spójność, logikę wypowiedzi oraz na obowiązkowe wypełnienie wszystkich przewidzianych zadań, należy zapoznać uczniów z nagraniami z różnorodnych źródeł, aby przyzwyczaić ich do różnorodnych akcentów języka angielskiego i kontekstów nagrań, należy zintensyfikować rozwijanie umiejętności rozumienia tekstu słuchanego poprzez regularne ćwiczenia odsłuchu, należy kontynuować regularne sprawdzanie znajomości słownictwa z poszczególnych partii materiału wg. katalogu tematów maturalnych na poziomie podstawowym i rozszerzonym, warto wymagać od uczniów, by potrafili uzasadnić zarówno wybór opcji właściwej w zadaniu, jak i powody odrzucenia pozostałych opcji, warto wprowadzać nowe słownictwo w kontekście, tak aby oprócz tłumaczenia zaczęło ono funkcjonować w sytuacji komunikacyjnej oraz zachęcać uczniów do dosłownych tłumaczeń językowych (kalek językowych) w celu uzyskania naturalności i poprawności wypowiedzi, należy zwiększyć częstotliwość wykonywania ćwiczeń ortograficznych, doskonalić umiejętności formułowania problemu badawczego (teza) i prowadzenia argumentacji (dobór argumentów/przywoływanie dodatkowych tekstów kultury), zwrócić uwagę na zadania typu "udowodnij", "wykaż, że", wykorzystać arkusze maturalne w celu wypracowania sprawnych metod rozwiązywania zadań pozwalających uzyskiwać lepsze wyniki. Wnioski z ewaluacji wewnętrznej: w ocenie uczniów rzadko dochodzi do sytuacji, w których czują się na terenie szkoły zagrożeni, uczniowie czują się w szkole bezpiecznie rozwijać umiejętności społeczne uczniów, które wspierają proces uczenia się Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 39/45

40 Obszar badania: Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane Prowadzone przez szkołę działania wynikające z analizy wyników egzaminów zewnętrznych oraz innych badań realizowanych w szkole są monitorowane. Monitoring obejmuje wiele obszarów życia szkolnego, m.in. nabywanie wiedzy i umiejętności przez uczniów, sytuację wychowawczą, w tym poczucie bezpieczeństwa młodzieży. Uzyskane tą drogą wnioski uwzględnia się w planowaniu i modyfikowaniu działań nauczycieli. Zarówno dyrektor jak i nauczyciele deklarują monitorowanie działań podejmowanych przez szkołę w wyniku analizy egzaminów zewnętrznych, prowadzonej ewaluacji wewnętrznej, czy tzw. diagnozy wstępnej. Nauczyciele wymienili najważniejsze rezultaty monitorowania tych działań: informacja na temat stopnia opanowania umiejętności określonych w podstawie programowej, informacja na temat trudności, jakie mają uczniowie w opanowaniu wymagań edukacyjnych, przestrzeganie przez uczniów procedur opracowanych w szkole, lepsza diagnoza problemów uczniów, poprawa wyników nauczania, wyższa motywacja uczniów do nauki, stworzenie możliwości osiągnięcia sukcesu przez ucznia, większa indywidualizacja procesu nauczania. Wyniki monitorowania wykorzystywane są do oceny skuteczności prowadzonych działań oraz wprowadzania celowych i użytecznych zmian w organizowanych procesach edukacyjnych. Wszystkie działania mają przeciwdziałać porażce na egzaminie maturalnym i podnieść jakość pracy szkoły. Wskazują na to zarówno nauczyciele (Wykres 10), jak i dyrektor szkoły. Większość nauczycieli zmieniło w wyniku tego monitorowania metody i formy pracy (17 z 20), bardziej mobilizuje uczniów do aktywności własnej (16 z 20), czy w większym stopniu indywidualizuje proces edukacyjny (12 z 20). Dyrektor zwrócił uwagę na wykorzystywanie wyników tego monitorowania do: - wprowadzania zmian w rozkładach materiału przedmiotów, z którymi uczniowie mają największe problemy, - położenia nacisku na kształtowanie umiejętności praktycznych i przydatnych w dorosłym życiu, np. sztuka autoprezentacji, - planowania pracy wychowawczej, - zwiększenia indywidualizacji procesu nauczania, - wprowadzenia korekt w szkolnym planie nauczania. Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 40/45

41 Wykres 1o Obszar badania: W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych W szkole przeprowadzane są badania i analizy wielu obszarów życia szkolnego, jednakże nie wykorzystuje się powszechnie badań zewnętrznych, które wspomogłyby nauczycieli w planowaniu działań dydaktycznych, wychowawczych oraz opiekuńczych w stosunku do uczniów. Dyrektor informuje, że nauczyciele wykorzystują do pracy w celu modyfikowania metod i form pracy, dostosowania wymagań edukacyjnych, stosowania dodatkowych ćwiczeń, uczenia przezwyciężania niepowodzeń oraz włączania w życie społeczne: badania poradni psychologiczno-pedagogicznych, wyniki testów diagnostycznych, oceny jakości nauczania OPERON-u i OKE (Tabela 1). W szkole przeprowadzono przez Wielkopolski Instytut Jakości badanie w wyniku, którego Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka w Poznaniu otrzymało certyfikat jakości. Jednakże zaledwie co trzeci nauczyciel (8 z 21) informuje, że wykorzystuje w swojej pracy zewnętrzne badania edukacyjne opisywane w literaturze fachowej (Wykres 1w). Wpływ na planowanie działań nauczycieli mają głównie badania prowadzone na terenie szkoły, nie wykorzystuje się powszechnie różnorodnych badań zewnętrznych. Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 41/45

42 Wykres 1w Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie zewnętrzne badania edukacyjne są wykorzystywane przez nauczycieli podczas planowania działań? Proszę o wymienienie badań wraz z przykładami działań podjętych na ich podstawie. [AD] (6881) Tab.1 Numer Analiza 1 badania: poradni pedagogiczno-psychologicznej, testy diagnostyczne, oceny jakości nauczania OPERON, OKE, badanie Wielkopolskiego Instytutu Jakości. Przykłady dzialań: modyfikowanie metod i form pracy, dostosowanie wymagań edukacyjnych, dodatkowe ćwiczenia, uczenie przezwyciężania niepowodzeń w szkole i życiu, uspołecznianie poprzez włączanie do życia w społeczeństwie Cytaty W szkole wykorzystywane są zewnętrzne badania edukacyjne jak: badania psychologiczno pedagogiczne wykonywane w PPP, testy diagnostyczne, oceny jakości nauczania OPERON, OKE, badanie Wielkopolskiego Instytutu Jakości. Podejmowane działania: modyfikowanie metod i form pracy nauczycieli, sposoby postępowania z uczniami, dostosowanie wymagań edukacyjnych, wprowadzanie dodatkowych ćwiczeń, uczenie uczniów przezwyciężania niepowodzeń w szkole i w życiu, uspołecznianie uczniów poprzez włączanie ich do życia w społeczeństwie. Prywatne Liceum Ogólnokształcące Kossaka 42/45