Granice Układu Słonecznego. Marek Stęślicki IA UWr
|
|
- Zofia Zawadzka
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Granice Układu Słonecznego Marek Stęślicki IA UWr
2 Podstawowe pojęcia jednostka astronomiczna [AU] (odl. Ziemia - Słońce) 1 AU = 150 mln km płaszczyzna orbity ekliptyka Skala jasności orbita 1m 2m 3m 4m 5m 6m inklinacja
3 Wszechświat kopernikański Nicolaus Copernicus ( ) Johannes Kepler ( )
4 Mechanika Newtona F=G m1 m2 r2 sir Isaac Newton 5 czerwca roku 1686 ukazuje się Philosophiae Naturalis Principia Mathematica Prawa Keplera zostają uzasadnione fizycznie. Od tego momentu następuje gwałtowny rozwój metod analitycznych służących również badaniu ruchu planet i innych obiektów w Układzie Słonecznym
5 Odkrycie Urana 1781 Friedrich Wilhelm Herschel ( ) Sir William Herschel dostrzegł Urana 13 marca 1781 roku (początkowo uznał go za kometę) swoje odkrycie ogłosił 26 kwietnia Nazwał obiekt Georgium Sidus (Gwiazda Jerzego).
6 Odkrycie Neptuna Obliczenia teoretyczne: 1846 r. John Couch Adams Urbain Le Verrier Berlińskie obserwatorium Johann Gottfried Galle
7 W poszukiwaniu Planety X Hipotetyczna planeta Hyperion Jacques Babinet Percival Lowell William H. Pickering
8 Odkrycie Plutona Clyde William Tombaugh 23 stycznia stycznia 1930 Jasność 15,4 mag Jowisz Saturn Uran Neptun Pluton szacowana masa Plutona 1 MZ
9 Pas Kuipera orbita Neptuna Gerard Kuiper orbita Neptuna orbita Plutona
10 Księżyc Plutona Charon masa Plutona = 0,002 MZ Ziemia Księżyc Pluton Charon
11 Co dalej z Planetą X? Przelot Voyagera 2 w pobliżu Neptuna (w 1989 r.) pozwolił lepiej oszacować jego masę. Aby wyjaśnić perturbacje orbit Urana i Neptuna nie jest potrzebna Planeta X
12 Transneptunowce Obiekty poza orbitą Neptuna transneptunowce ang. trans-neptunian object TNO (15760) 1992 QB1 pierwszy (poza Plutonem i Charonem) obiekt odkryty poza orbitą Neptuna średnica ~ 150 km Jowisz Saturn Mars Uran Neptun Mauna Kea Observatory
13 Pas Kuipera obserwacje Do tej pory znanych jest kilkaset transneptunowców! Saturn Słońce Jowisz Uran Neptun
14 Duże obiekty poza orbitą Neptuna lata Michael E. Brown Mauna Kea Observatory Haumea Sedna Eris Pluton i Charon
15 Ostatnie odkrycia dużych obiektów poza orbitą Neptuna
16 Planety karłowate Planeta: Praga 2006 Znajduje się na orbicie wokół Słońca Ma kształt odpowiadający równowadze hydrostatycznej (kulisty). Oczyściła sąsiedztwo swojej orbity z innych względnie dużych obiektów. Planeta karłowata: Znajduje się na orbicie wokół Słońca. Ma kształt odpowiadający równowadze hydrostatycznej (kulisty). Nie oczyściła sąsiedztwa swojej orbity z innych względnie dużych obiektów. Nie jest satelitą planety lub innego obiektu niegwiazdowego. Haumea Makemake Eris Pluton
17 plutonowce Neptun Uran Saturn Pas Kuipera obserwacje dysk rozproszony Pas Kuipera Centaury transneptunowce
18 Księżyce nieregularne Księżyce Saturna 21 regularnych 26 nieregularnych Febe Tytan średnica ~ 220 km Średnica ~ km księżyce regularne księżyce nieregularne źródło: D. Jewitt, S. S. Sheppard i J Kleyna, Scientific American
19 Księżyce nieregularne Księżyce Jowisza 8 regularnych 55 nieregularnych Księżyce Urana 18 regularnych 9 nieregularnych Tryton Średnica ~ km Księżyce Neptuna 6 regularnych 7 nieregularnych
20 Planety karłowate i Tryton Haumea Makemake Eris Tryton Pluton
21 plutonowce Neptun Uran Saturn Sedna? dysk rozproszony Pas Kuipera Centaury transneptunowce
22 Sedna najdalszy obiekt Układu Słonecznego? orbita Neptuna Sedna AU Okres orbitalny lat Jasność w aphelium 27m
23 Obłok Oorta Dwa rodzaje komet: krótkookresowe P < 200 lat Kometa Halleya Ernst Öpik Jan Hendrik Oort P 75 lat długookresowe P ~ kilka tys. lat Długookresowe komety pochodzą z obłoku rozciągającego się od AU do AU ( AU) Kometa Hale'a-Boppa P lat
24 Obłok Oorta
25 Wiatr Słoneczny
26 Materia międzygwiazdowa lat świetlnych R am ię P fot. Andy Cook Mgławica w Orionie, HST erse usz a Ramię Lokalne (Oriona) Ramię Łabędzia Ra m ię St rz e lca Słońce Rami ę Wę Mgławica w Kilu, ESO La Silla R am ię C enta Mgławice widoczne w zakresie widzialnym gielni ura cy
27 Fale uderzeniowe
28 Wszechświat kopernikański 100 AU Łuk Szok końcowy Heliopauza Heliosfera
29 LL Orionis
30 Jak daleko sięga Układ Słoneczny?
31 Jak daleko sięga Układ Słoneczny? Słońce wpływ wiatru słonecznego ~ 100 AU ob łok Oo r ta ~ AU 4,3 ly (~ A U) Proxima
32 Granice Układy Słonecznego a klimat na Ziemi K. S. Carslaw, R. G. Harrison i J. Kirkby, Science 298, 1732 (2002)
33 wy oń co ok k sz heliopa uza łuk Ilość promieniowania kosmicznego Granice Układy Słonecznego a klimat na Ziemi odległość od łuku [AU]
34 Granice Układy Słonecznego a klimat na Ziemi K. S. Carslaw, R. G. Harrison i J. Kirkby, Science 298, 1732 (2002) Solar Influences Data Analysis Center (Royal Observatory of Belgium)
35
Jak poznawaliśmy. Marek Stęślicki. Instytut Astronomiczny UWr
Jak poznawaliśmy Wszechświat Marek Stęślicki Instytut Astronomiczny UWr Fot. Babak Tafreshi Prehistoria Fot. Josch Hambsch Prehistoria Czas ekspozycji - 11h Prehistoria Fot. Justin Quinnell Ruch roczny
Bardziej szczegółowoPlan wykładu. Mechanika Układu Słonecznego
Mechanika nieba Marcin Kiraga: kiraga@astrouw.edu.pl 30 godzin wykładu + 30 godzin ćwiczeń wykłady poniedziałki godzina 13:15 ćwiczenia poniedziałki godzina 15:15 Warunki zaliczenia ćwiczeń: prace domowe
Bardziej szczegółowoRuchy planet. Wykład 29 listopada 2005 roku
Ruchy planet planety wewnętrzne: Merkury, Wenus planety zewnętrzne: Mars, Jowisz, Saturn, Uran, Neptun, Pluton Ruch planet wewnętrznych zachodzi w cyklu: koniunkcja dolna, elongacja wschodnia, koniunkcja
Bardziej szczegółowoPlan wykładu. Mechanika układów planetarnych (Ukł. Słonecznego)
Mechanika nieba Marcin Kiraga: kiraga@astrouw.edu.pl 30 godzin wykładu + 30 godzin ćwiczeń wykłady poniedziałki - godzina 15:15 ćwiczenia wtorki - godzina 12:15 Warunki zaliczenia ćwiczeń: prace domowe
Bardziej szczegółowoCiała drobne w Układzie Słonecznym
Ciała drobne w Układzie Słonecznym Planety karłowate Pojęcie wprowadzone w 2006 r. podczas sympozjum Międzynarodowej Unii Astronomicznej Planetą karłowatą jest obiekt, który: znajduje się na orbicie wokół
Bardziej szczegółowoZ wizytą u Plutona. W poszukiwaniu nowych horyzontów. Tomasz Mrozek Instytut Astronomiczny UWr Zakład Fizyki Słońca CBK PAN
Z wizytą u Plutona. W poszukiwaniu nowych horyzontów. Tomasz Mrozek Instytut Astronomiczny UWr Zakład Fizyki Słońca CBK PAN A co jest za tą górą, zakrętem, morzem? Jak wygląda Świat? Mapa świata z roku
Bardziej szczegółowoPlan wykładu i ćwiczeń.
Mechanika nieba Marcin Kiraga: kiraga@astrouw.edu.pl 30 godzin wykładu + 30 godzin ćwiczeń wykłady poniedziałki - godzina 15:15 ćwiczenia wtorki - godzina 10:15 Warunki zaliczenia ćwiczeń: prace domowe
Bardziej szczegółowoPlan wykładu. Mechanika układów planetarnych (Ukł. Słonecznego)
Mechanika nieba Marcin Kiraga: kiraga@astrouw.edu.pl 30 godzin wykładu + 30 godzin ćwiczeń wykłady poniedziałki - godzina 13:15 (w sytuacjach awaryjnych 17:15) ćwiczenia wtorki - godzina 10:15 (jutro 01.03
Bardziej szczegółowoKsiężyce Neptuna. [km] km]
Księżyce Neptuna Księżyce Neptuna Numer Nazwa [mag] Średnica Masa [kg] [km] a [tys. km] T [dni] e I [deg] II Nereida 19.2 340 3.1 *1019 5513.8 360.1 0.751 7.09 III Najada 24.1 58 1.9*1017 48.2 0.294 0.000
Bardziej szczegółowoUkład Słoneczny układ planetarny składający się ze Słońca i powiązanych z nim grawitacyjnie ciał niebieskich. Ciała te, to osiem planet, 166 znanych
Układ Słoneczny układ planetarny składający się ze Słońca i powiązanych z nim grawitacyjnie ciał niebieskich. Ciała te, to osiem planet, 166 znanych księżyców, pięć planet karłowatych i miliardy małych
Bardziej szczegółowo2.Układ Słoneczny. Układ Kopernika - dowody Planety, planety karłowate Pas Planetoid Pas Kuipera Obłok Oorta
2.Układ Słoneczny Układ Kopernika - dowody Planety, planety karłowate Pas Planetoid Pas Kuipera Obłok Oorta Planety wg starożytnych Z greckiego: dosłownie,,wędrowiec'', w znaczeniu astronomicznym ciało
Bardziej szczegółowoPDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdffactory
Informacje Neptun ósma i ostatnia planeta Układu Słonecznego. Jej jasność nie przekracza 7,6m. Posiada 13 odkrytych księżyców, spośród których największy jest Tryton. Nazwa tej planety pochodzi od rzymskiego
Bardziej szczegółowo2.Układ Słoneczny. Układ Kopernika - dowody Planety, planety karłowate Pas Planetoid Pas Kuipera Obłok Oorta
2.Układ Słoneczny Układ Kopernika - dowody Planety, planety karłowate Pas Planetoid Pas Kuipera Obłok Oorta Schemat odbicia światła przez sferyczną kroplę z jednokrotnym wewnętrznym odbiciem. Wykres pokazuje
Bardziej szczegółowoMechanika nieba. Marcin Kiraga 18.02.2013 05.06.2013
Mechanika nieba Marcin Kiraga 18.02.2013 05.06.2013 Mechanika nieba Marcin Kiraga kiraga@astrouw.edu.pl 30 godzin wykładu + 30 godzin ćwiczeń wykłady: środy, godzina 14:15 (2 godz) ćwiczenia: poniedziałki,
Bardziej szczegółowoUkład Słoneczny Układ Słoneczny
Fizyka i Chemia Ziemi Układ Słoneczny we Wszechświecie Układ Słoneczny cz. 1 T.J. Jopek jopek@amu.edu.pl IOA UAM 1 2 Układ Słoneczny Układ Słoneczny stanowią: Układ Planetarny Słońce, planety, Obłok Oorta
Bardziej szczegółowoAstronomiczny elementarz
Astronomiczny elementarz Pokaz dla uczniów klasy 5B Szkoły nr 175 Agnieszka Janiuk 25.06.2013 r. Astronomia najstarsza nauka przyrodnicza Stonehenge w Anglii budowla z okresu 3000 lat p.n.e. Starożytni
Bardziej szczegółowoUkład Słoneczny. Powstanie Układu Słonecznego. Dysk protoplanetarny
Układ Słoneczny Powstanie Układu Słonecznego Układ Słoneczny uformował się około 4,6 mld lat temu w wyniku zagęszczania się obłoku materii składającego się głównie z gazów oraz nielicznych atomów pierwiastków
Bardziej szczegółowoW poszukiwaniu nowej Ziemi. Andrzej Udalski Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego
W poszukiwaniu nowej Ziemi Andrzej Udalski Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego Gdzie mieszkamy? Ziemia: Masa = 1 M E Średnica = 1 R E Słońce: 1 M S = 333950 M E Średnica = 109 R E Jowisz
Bardziej szczegółowoUkład Słoneczny. Pokaz
Układ Słoneczny Pokaz Rozmiary planet i Słońca Orbity planet Planety typu ziemskiego Merkury Najmniejsza planeta U.S. Brak atmosfery Powierzchnia podobna do powierzchni Księżyca zryta kraterami część oświetlona
Bardziej szczegółowoKONKURS ASTRONOMICZNY
SZKOLNY KLUB PRZYRODNICZY ALTAIR KONKURS ASTRONOMICZNY ETAP PIERWSZY 1. Jakie znasz ciała niebieskie? Gwiazdy, planety, planety karłowate, księŝyce, planetoidy, komety, kwazary, czarne dziury, ciemna materia....
Bardziej szczegółowoOdkryj planety naszego Układu Słonecznego W ciągu 90 minut przez wszechświat Na wycieczkę między Ehrenfriedersdorf i Drebach
Odkryj planety naszego Układu Słonecznego W ciągu 90 minut przez wszechświat Na wycieczkę między Ehrenfriedersdorf i Drebach układ planetarny - Sonnensystem Układ Słoneczny układ planetarny składający
Bardziej szczegółowoMałe ciała Układu Słonecznego
Fizyka układów planetarnych II Małe ciała Układu Słonecznego Wykład 2 Fizyka układów planetarnych II 2. Małe ciała Układu Słonecznego Planeta 1. ciało niebieskie okrążające gwiazdę (w różnych etapach ewolucji),
Bardziej szczegółowo1. Obserwacje nieba 2. Gwiazdozbiór na północnej strefie niebieskiej 3. Gwiazdozbiór na południowej strefie niebieskiej 4. Ruch gwiazd 5.
Budowa i ewolucja Wszechświata Autor: Weronika Gawrych Spis treści: 1. Obserwacje nieba 2. Gwiazdozbiór na północnej strefie niebieskiej 3. Gwiazdozbiór na południowej strefie niebieskiej 4. Ruch gwiazd
Bardziej szczegółowoUkład Słoneczny. Juliusz Domański
Układ Słoneczny Juliusz Domański Do 1610 roku Układ Słoneczny stanowiły Słońce, Ziemia z Księżycem oraz 5 gwiazd błądzących (planet). Widoczne niekiedy na niebie komety bardzo długo uważano za zjawiska
Bardziej szczegółowoKosmos jest wszechświatem, czyli wszystkim, co możemy dotknąd, poczud, wyczud, zmierzyd lub wykryd. Obejmuje żywe istoty, planety, gwiazdy,
Kosmos jest wszechświatem, czyli wszystkim, co możemy dotknąd, poczud, wyczud, zmierzyd lub wykryd. Obejmuje żywe istoty, planety, gwiazdy, galaktyki, chmury pyłu, światło, a nawet czas. Wiek wszechświata
Bardziej szczegółowoSprawdzian 2. Fizyka Świat fizyki. Astronomia. Sprawdziany podsumowujące. sin = 0,0166 cos = 0,9999 tg = 0,01659 ctg = 60,3058
Imię i nazwisko Data Klasa Wersja A Sprawdzian.. Jedna jednostka astronomiczna to odległość jaką przebywa światło (biegnące z szybkością 300 000 km/h) w ciągu jednego roku. jaką przebywa światło (biegnące
Bardziej szczegółowoFizyka i Chemia Ziemi
Fizyka i Chemia Ziemi Temat 3: Układ Słoneczny cz. 2 T.J. Jopek jopek@amu.edu.pl IOA UAM 2012-01-26 T.J.Jopek, Fizyka i chemia Ziemi 1 Układ Słoneczny Układ Słoneczny stanowią: Układ Planetarny Słońce,
Bardziej szczegółowoFizyka układów planetarnych II. Uran i Neptun. Wykład 1
Fizyka układów planetarnych II Uran i Neptun Wykład 1 Uran Neptun Ziemia półoś wielka 19,2 j.a. 30,1 j.a. 1,0 j.a. okres orbitalny 84,0 lata 164,8 roku 1 rok mimośród 0,046 0,011 0,017 inklinacja 0,77
Bardziej szczegółowoWszechświat w mojej kieszeni. Układ Słoneczny. Gloria Delgado Inglada. 4 No. 4. Instytut Astronomii UNAM, Meksyk
Wszechświat w mojej kieszeni Układ Słoneczny 4 No. 4 Gloria Delgado Inglada Instytut Astronomii UNAM, Meksyk 2 Układ Słoneczny składa się ze Słońca i wszystkich ciał niebieskich podróżujących wokół niego:
Bardziej szczegółowoUkład. Słoneczny. NASA/JPL
Układ NASA/JPL Słoneczny Układ Słoneczny składa się ze Słońca i powiązanych z nim grawitacyjnie ciał. Licząc od Słońca, to: cztery planety skaliste (Merkury, Wenus, Ziemia, Mars), pas planetoid składający
Bardziej szczegółowoWszechświat w mojej kieszeni. Układ Słoneczny. Gloria Delgado Inglada. 4 No. 4. Instytut Astronomii UNAM, Meksyk
Wszechświat w mojej kieszeni Układ Słoneczny 4 No. 4 Gloria Delgado Inglada Instytut Astronomii UNAM, Meksyk Powstawanie Układu Słonecznego Układ Słoneczny składa się ze Słońca i wszystkich ciał niebieskich
Bardziej szczegółowoUkład Słoneczny. Kamil Ratajczak
Układ Słoneczny Kamil Ratajczak Układ Słoneczny układ planetarny, składający się ze Słońca i powiązanych z nim grawitacyjnie ciał niebieskich. Ciała te, to osiem planet, 166 znanych księżyców, pięć planet
Bardziej szczegółowoOd kryształowych sfer do upadku Plutona
Od kryształowych sfer do upadku Plutona Kiedy Układ Słoneczny był Wszechświatem 1 0 o - 30 o 21.03-20.04 LU.HUN.GA - Najemnik Aries Baran 2 30 o - 60 o 21.04-21.05 GU.AN.NA - Byk Niebios Taurus Byk 3 60
Bardziej szczegółowoOdległość mierzy się zerami
Odległość mierzy się zerami Jednostki odległości w astronomii jednostka astronomiczna AU, j.a. rok świetlny l.y., r.św. parsek pc średnia odległość Ziemi od Słońca odległość przebyta przez światło w próżni
Bardziej szczegółowo( W.Ogłoza, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Pracownia Astronomiczna)
TEMAT: Analiza zdjęć ciał niebieskich POJĘCIA: budowa i rozmiary składników Układu Słonecznego POMOCE: fotografie róŝnych ciał niebieskich, przybory kreślarskie, kalkulator ZADANIE: Wykorzystując załączone
Bardziej szczegółowoAplikacje informatyczne w Astronomii. Internet źródło informacji i planowanie obserwacji astronomicznych
Aplikacje informatyczne w Astronomii Internet źródło informacji i planowanie obserwacji astronomicznych Planowanie obserwacji ciał Układu Słonecznego Plan zajęć: planety wewnętrzne planety zewnętrzne systemy
Bardziej szczegółowoKonkurs Astronomiczny Astrolabium IV Edycja 26 kwietnia 2017 roku Klasy I III Gimnazjum Test Konkursowy
Instrukcja Zaznacz prawidłową odpowiedź. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna. Czas na rozwiązanie testu wynosi 60 minut. 1. 11 kwietnia 2017 roku była pełnia Księżyca. Pełnia w dniu 11 kwietnia będzie
Bardziej szczegółowoKontrola wiadomości Grawitacja i elementy astronomii
Kontrola wiadomości Grawitacja i elementy astronomii I LO im. Stefana Żeromskiego w Lęborku 15 października Kartkówka w klasie IA - 20 minut Grupa 1 1 Wykonaj rysunek ilustrujący sposób wyznaczania odległości
Bardziej szczegółowoPROSZĘ UWAŻNIE SŁUCHAĆ NA KOŃCU PREZENTACJI BĘDZIE TEST SPRAWDZAJĄCY
PROSZĘ UWAŻNIE SŁUCHAĆ NA KOŃCU PREZENTACJI BĘDZIE TEST SPRAWDZAJĄCY RUCH OBROTOWY ZIEMI Ruch obrotowy to ruch Ziemi wokół własnej osi. Oś Ziemi jest teoretyczną linią prostą, która przechodzi przez Biegun
Bardziej szczegółowoUkład Słoneczny (nie zachowano proporcji odległości i wielkości obiektów) Prawie cała masa US (99,87%) skupiona jest w centrum układu,tj. w Słońcu.
2a. Układ Słoneczny UKŁAD SŁONECZNY stanowi zespół ciał niebieskich złożony z gwiazdy (Słońce) i związanych z nią siłami grawitacji: planet, księżyców, planetoid, komet, meteoroidów oraz materii międzyplanetarnej.
Bardziej szczegółowoETAP II. Astronomia to nauka. pochodzeniem i ewolucją. planet i gwiazd. na wydarzenia na Ziemi.
ETAP II Konkurencja I Ach te definicje! (każda poprawnie ułożona definicja warta jest aż dwa punkty) Astronomia to nauka o ciałach niebieskich zajmująca się badaniem ich położenia, ruchów, odległości i
Bardziej szczegółowoKsiężyc to ciało niebieskie pochodzenia naturalnego.
2b. Nasz Księżyc Księżyc to ciało niebieskie pochodzenia naturalnego. Obiega on największe ciała układów planetarnych, tj. planeta, planeta karłowata czy planetoida. W niektórych przypadkach kiedy jest
Bardziej szczegółowoEwolucja Wszechświata Wykład 14
Ewolucja Wszechświata Wykład 14 Ewolucja układu słonecznego Planety pozasłoneczne Układ słoneczny Słońce jest okrążane przez 8 planet, które poruszają po prawie kołowych orbitach położonych mniej więcej
Bardziej szczegółowoPiotr Brych Wzajemne zakrycia planet Układu Słonecznego
Piotr Brych Wzajemne zakrycia planet Układu Słonecznego 27 sierpnia 2006 roku nastąpiło zbliżenie Wenus do Saturna na odległość 0,07 czyli 4'. Odległość ta była kilkanaście razy większa niż średnica tarcz
Bardziej szczegółowoUkład słoneczny, jego planety, księżyce i planetoidy
Układ słoneczny, jego planety, księżyce i planetoidy Układ słoneczny składa się z ośmiu planet, ich księżyców, komet, planetoid i planet karłowatych. Ma on około 4,6 x10 9 lat. W Układzie słonecznym wszystkie
Bardziej szczegółowoPrezentacja. Układ Słoneczny
Prezentacja Układ Słoneczny Układ Słoneczny Układ Słoneczny układ planetarny składający się ze Słońca i powiązanych z nim grawitacyjnie ciał niebieskich. Ciała te to osiem planet, 166 znanych księżyców
Bardziej szczegółowoUkład Słoneczny Pytania:
Układ Słoneczny Pytania: Co to jest Układ Słoneczny? Czy znasz nazwy planet? Co jeszcze znajduje się w Układzie Słonecznym poza planetami? Co to jest Układ Słoneczny Układ Słoneczny to układ ciał niebieskich,
Bardziej szczegółowoOBIEKTY ASTRONOMICZNE
OBIEKTY ASTRONOMICZNE Obiekty astronomiczne to wszystkie naturalne i sztuczne obiekty znajdujące się poza naszą planetą Ziemią. Do takich obiektów należą między innymi: Kwazary - czyli obiekty gwiazdopodobne.
Bardziej szczegółowoTo ciała niebieskie o średnicach większych niż 1000 km, obiegające gwiazdę i nie mające własnych źródeł energii promienistej, widoczne dzięki
Jest to początek czasu, przestrzeni i materii tworzącej wszechświat. Podstawę idei Wielkiego Wybuchu stanowił model rozszerzającego się wszechświata opracowany w 1920 przez Friedmana. Obecnie Wielki Wybuch
Bardziej szczegółowoSkala jasności w astronomii. Krzysztof Kamiński
Skala jasności w astronomii Krzysztof Kamiński Obserwowana wielkość gwiazdowa (magnitudo) Skala wymyślona prawdopodobnie przez Hipparcha, który podzielił gwiazdy pod względem jasności na 6 grup (najjaśniejsze:
Bardziej szczegółowoKonkurs Astronomiczny Astrolabium V Edycja 29 kwietnia 2019 roku Klasy VII VIII Szkoły Podstawowej oraz Klasy III Gimnazjum Test Konkursowy
Instrukcja Zaznacz prawidłową odpowiedź. W każdym pytaniu tylko jedna odpowiedź jest poprawna. Liczba punktów przyznawanych za właściwą odpowiedź na pytanie jest różna i uzależniona od stopnia trudności
Bardziej szczegółowoZderzenie Ziemi z planetoidą czyli czas na kolejną katastrofę
Zderzenie Ziemi z planetoidą czyli czas na kolejną katastrofę Żądamy katastrofy! Układ Słoneczny 8 planet Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz, Saturn, Uran, Neptun 5 planet karłowatych Ceres, Pluton,
Bardziej szczegółowoWędrówki między układami współrzędnych
Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Wędrówki między układami współrzędnych Piotr A. Dybczyński Układ równikowy godzinny i układ horyzontalny zenit północny biegun świata Z punkt wschodu szerokość
Bardziej szczegółowoGrawitacja - powtórka
Grawitacja - powtórka 1. Oceń prawdziwość każdego zdania. Zaznacz, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub, jeśli jest A. Jednorodne pole grawitacyjne istniejące w obszarze sali lekcyjnej jest wycinkiem centralnego
Bardziej szczegółowoProjekt instalacji astronomicznych w miejscach publicznych Krakowa
Polska: www.astronomia2009.pl Małopolska: www.as.up.krakow.pl/2009 Projekt instalacji astronomicznych w miejscach publicznych Krakowa W grudniu 2007 podczas 62 zgromadzenia Ogólnego ONZ postanowiono, Ŝe
Bardziej szczegółowoASTROBIOLOGIA. Wykład 3
ASTROBIOLOGIA Wykład 3 1 JAK POWSTAJĄ GWIAZDY I UKŁADY PLANETARNE? 2 POWSTANIE GWIAZD I PLANET: SCHEMAT Układ planetarny: obłok molekularny mgławica słoneczna dysk protoplanetarny układ planetarny i planety
Bardziej szczegółowoPożegnania. Mapa nieba, miedzioryt, XIX w.
Pożegnania Opustoszałe gniazda bocianie, coraz wcześniejsze zachody Słońca, zimne noce i zmieniające barwy liście na drzewach i krzewach to zapowiedź pory jesiennej pożegnanie pięknego w tym roku gorącego
Bardziej szczegółowoCD-ROM pt.: Ziemia we Wszechœwiecie spis treœci
I. WSZECHŒWIAT Struktura Wszechœwiata Co to jest Wszechœwiat? Jak zbudowany jest Wszechœwiat? Rozk³ad materii we Wszechœwiecie Pary galaktyk Lokalna Grupa Galaktyk Gromady Galaktyk Supergromady galaktyk
Bardziej szczegółowoGrawitacja. Wykład 7. Wrocław University of Technology
Wykład 7 Wrocław University of Technology 1 Droga mleczna Droga Mleczna galaktyka spiralna z poprzeczką, w której znajduje się m.in. nasz Układ Słoneczny. Galaktyka zawiera od 100 do 400 miliardów gwiazd.
Bardziej szczegółowoKazimierz Kordylewski i jego księżyce. Tomasz Mrozek Instytut Astronomiczny UWr Zakład Fizyki Słooca CBK PAN
Kazimierz Kordylewski i jego księżyce Tomasz Mrozek Instytut Astronomiczny UWr Zakład Fizyki Słooca CBK PAN Narodziny współczesnej mechaniki nieba Tycho Brahe prowadził niezwykle dokładne obserwacje wizualne.
Bardziej szczegółowoKonkurs Astronomiczny Astrolabium V Edycja 29 kwietnia 2019 roku Klasy IV VI Szkoły Podstawowej Odpowiedzi
Instrukcja Zaznacz prawidłową odpowiedź. W każdym pytaniu tylko jedna odpowiedź jest poprawna. Liczba punktów przyznawanych za właściwą odpowiedź na pytanie jest różna i uzależniona od stopnia trudności
Bardziej szczegółowoSztuczny satelita Ziemi. Ruch w polu grawitacyjnym
Sztuczny satelita Ziemi Ruch w polu grawitacyjnym Sztuczny satelita Ziemi Jest to obiekt, któremu na pewnej wysokości nad powierzchnią Ziemi nadano prędkość wystarczającą do uzyskania przez niego ruchu
Bardziej szczegółowoNasza Galaktyka
13.1.1 Nasza Galaktyka Skupisko ok. 100 miliardów gwiazd oraz materii międzygwiazdowej składa się na naszą Galaktykę (w odróżnieniu od innych pisaną wielką literą). Większość gwiazd (podobnie zresztą jak
Bardziej szczegółowoSprawdzian Na rysunku przedstawiono siłę, którą kula o masie m przyciąga kulę o masie 2m.
Imię i nazwisko Data Klasa Wersja A Sprawdzian 1. 1. Orbita każdej planety jest elipsą, a Słońce znajduje się w jednym z jej ognisk. Treść tego prawa podał a) Kopernik. b) Newton. c) Galileusz. d) Kepler..
Bardziej szczegółowoS T Y C Z E Ń. Mgławica Kooski Łeb Barnard 33 wewnątrz IC 434 w Orionie Źródło: NASA
Johannes Kepler Teleskop Keplera Mgławica Kooski Łeb Barnard wewnątrz IC w Orionie Źródło: NASA S T Y C Z E Ń 0 stycznia hm Ziemia znajduje się najbliżej Słońca w peryhelium. stycznia częściowe zaćmienie
Bardziej szczegółowoZadania do testu Wszechświat i Ziemia
INSTRUKCJA DLA UCZNIA Przeczytaj uważnie czas trwania tekstu 40 min. ). W tekście, który otrzymałeś są zadania. - z luką - rozszerzonej wypowiedzi - zadania na dobieranie ). Nawet na najłatwiejsze pytania
Bardziej szczegółowoPoznajemy małe ciała niebieskie Układu Słonecznego.
Plan Pracy Sekcji Astronomicznej w /2015 roku Cel główny: Poznajemy małe ciała niebieskie Układu Słonecznego. Cele pomocnicze: 1. Poznajemy obiekty Układu Słonecznego (US) nie będące planetami komety,
Bardziej szczegółowoTomasz Ściężor. Almanach Astronomiczny na rok 2013
Tomasz Ściężor Almanach Astronomiczny na rok 2013 Klub Astronomiczny Regulus Kraków 2012 1 Skład komputerowy almanachu wykonał autor publikacji Tomasz Ściężor Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej
Bardziej szczegółowoTytuł: Podróż w kosmos Autor: Aleksandra Fudali
Tytuł: Podróż w kosmos Autor: Aleksandra Fudali Wydawca i dystrybucja: Naukowe Wydawnictwo IVG Ul. Cyfrowa 6, Szczecin 71-441 POLAND www.wydawnictwoivg.pl email: biuro@wydawnictwoivg.pl Księgarnia wydawnictwa
Bardziej szczegółowoNiebo nad nami Styczeń 2018
Niebo nad nami Styczeń 2018 Comiesięczny kalendarz astronomiczny STOWARZYSZENIE NA RZECZ WIEDZY I ROZWOJU WiR KOPERNIK WWW.WIRKOPERNIK.PL CZARNA 857, 37-125 CZARNA TEL: 603 155 527 E-MAIL: kontakt@wirkopernik.pl
Bardziej szczegółowoWirtualny Hogwart im. Syriusza Croucha
Wirtualny Hogwart im. Syriusza Croucha Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. EGZAMIN STANDARDOWYCH UMIEJĘTNOŚCI MAGICZNYCH ASTRONOMIA LISTOPAD 2013 Instrukcja dla
Bardziej szczegółowoWstęp do astrofizyki I
Wstęp do astrofizyki I Wykład 10 Tomasz Kwiatkowski 8 grudzień 2010 r. Tomasz Kwiatkowski, Wstęp do astrofizyki I, Wykład 10 1/36 Plan wykładu Wyznaczanie mas ciał niebieskich Gwiazdy podwójne Optycznie
Bardziej szczegółowoASTRONOMIA Klasa Ia Rok szkolny 2012/2013
1 ASTRONOMIA Klasa Ia Rok szkolny 2012/2013 NR Temat Konieczne 1 Niebo w oczach dawnych kultur i cywilizacji - wie, jakie były wyobrażenia starożytnych (zwłaszcza starożytnych Greków) na budowę Podstawowe
Bardziej szczegółowoAstronomia. Znając przyspieszenie grawitacyjne planety (ciała), obliczyć możemy ciężar ciała drugiego.
Astronomia M = masa ciała G = stała grawitacji (6,67 10-11 [N m 2 /kg 2 ]) R, r = odległość dwóch ciał/promień Fg = ciężar ciała g = przyspieszenie grawitacyjne ( 9,8 m/s²) V I = pierwsza prędkość kosmiczna
Bardziej szczegółowoTomasz Ściężor. Almanach Astronomiczny na rok 2012
Tomasz Ściężor Almanach Astronomiczny na rok 2012 Klub Astronomiczny Regulus Kraków 2011 1 Skład komputerowy almanachu wykonał autor publikacji Tomasz Ściężor Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej
Bardziej szczegółowoSTYCZEŃ Mgławica Koński Łeb Barnard 33 wewnątrz IC 434 w Orionie Źródło: NASA
Johannes Kepler Teleskop Keplera Mgławica Koński Łeb Barnard wewnątrz IC w Orionie Źródło: NASA STYCZEŃ 0 stycznia hm Ziemia znajduje się najbliżej Słońca w peryhelium. stycznia częściowe zaćmienie Słońca.
Bardziej szczegółowoBezpłatny dodatek do podręcznika. Pozna. rozp znaj. Obiekty w kosmosie
Bezpłatny dodatek do podręcznika Pozna rozp znaj Obiekty w kosmosie 1 Autor: Weronika Śliwa Objaśnienia znaków użytych w opisach ciał niebieskich czas, w którym światło słoneczne dociera do danego ciała
Bardziej szczegółowoTeoria ruchu Księżyca
Wykład 9 - Ruch Księżyca. Odkształcenia związane z rotacją, oddziaływanie przypływowe, efekty relatywistyczne, efekty związane z promieniowaniem Słońca. 14.04.2014 Miesiące księżycowe Miesiąc synodyczny
Bardziej szczegółowoKonkurs Astronomiczny Astrolabium III Edycja 25 marca 2015 roku Klasy I III Liceum Ogólnokształcącego Test Konkursowy
Instrukcja Zaznacz prawidłową odpowiedź. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna. Czas na rozwiązanie testu wynosi 75 minut. 1. Przyszłość. Ludzie mieszkają w stacjach kosmicznych w kształcie okręgu o promieniu
Bardziej szczegółowoOpozycja... astronomiczna...
Opozycja... astronomiczna... Pojęcie opozycja bez dodatków ją bliżej określających jest intuicyjnie zrozumiałe. Wyraz ma swoją etymologię łacińską - oppositio i oznacza przeciwstawienie. Przenosząc to
Bardziej szczegółowoEkosfery. Gimnazjum Klasy I III Doświadczenie konkursowe nr 5
Gimnazjum Klasy I III Doświadczenie konkursowe nr 5 Rok 017 1. Wstęp teoretyczny Badanie planet pozasłonecznych (zwanych inaczej egzoplanetami) jest aktualnie jednym z najbardziej dynamicznie rozwijających
Bardziej szczegółowoPozasłoneczne układy planetarne. Janusz Typek
Pozasłoneczne układy planetarne Janusz Typek Plan Historia odkrywania planet pozasłonecznych Metody wykrywania egzoplanet Charakterystyka odkrytych planet i układów planetarnych Przyszłość planetologii
Bardziej szczegółowoTomasz Ściężor. Almanach Astronomiczny na rok 2014
Tomasz Ściężor Almanach Astronomiczny na rok 2014 Klub Astronomiczny Regulus Kraków 2013 1 Recenzent prof. dr hab. Jerzy M. Kreiner Skład komputerowy almanachu wykonał autor publikacji Tomasz Ściężor Wszelkie
Bardziej szczegółowoFizyka i Chemia Ziemi
Fizyka i Chemia Ziemi Temat 4: Ruch geocentryczny i heliocentryczny planet T.J. Jopek jopek@amu.edu.pl IOA UAM Układ Planetarny - klasyfikacja. Planety grupy ziemskiej: Merkury Wenus Ziemia Mars 2. Planety
Bardziej szczegółowoOrbita Hohmanna. Szkoła średnia Klasy I IV Doświadczenie konkursowe 1
Szkoła średnia Klasy I IV Doświadczenie konkursowe 1 Rok 019 1. Wstęp teoretyczny Podróże kosmiczne znacznie różnią się od podróży ziemskich. Na Ziemi podróżujemy między punktami o ustalonym położeniu,
Bardziej szczegółowoWyprawa na kometę. Tomek Mrozek 1. Instytut Astronomiczny UWr 2. Zakład Fizyki Słońca CBK PAN
Wyprawa na kometę Tomek Mrozek 1. Instytut Astronomiczny UWr 2. Zakład Fizyki Słońca CBK PAN Po co nam wiedza o kometach? Około 4-3.8 mld lat temu nastąpił okres tzw. wielkiego bombardowania. Podejrzewa
Bardziej szczegółowoAstrofizyka1 fizyka układu słonecznego
Krzysztof Gęsicki Astrofizyka1 fizyka układu słonecznego Wykładkursowydla2r.studiówAS1 wykład 3: o lodowatych kometach i planetoidach, obłokuoortaiopasiekuipera małe ciała Układu Słonecznego chociaż stanowią
Bardziej szczegółowoKomety 21P/Giacobini-Zinner 46P/Wirtanen 21P/Giacobini-Zinner 46P/Wirtanen Oznaczenia w tabeli:
Komety W 2018 roku przez peryhelium przejdzie 77 znanych komet. Zamieszczona tabela podaje ich parametry. Teoretycznie dostępne dla obserwacji przez lornetki mogą być komety: 21P/Giacobini-Zinner, 46P/Wirtanen
Bardziej szczegółowoRotacja. W układzie związanym z planetą: siła odśrodkowa i siła Coroilisa. Potencjał efektywny w najprostszym przypadku (przybliżenie Roche a):
Rotacja W układzie związanym z planetą: siła odśrodkowa i siła Coroilisa. Potencjał efektywny w najprostszym przypadku (przybliżenie Roche a): Φ = ω2 r 2 sin 2 (θ) 2 GM r Z porównania wartości potencjału
Bardziej szczegółowoKonkurs Astronomiczny Astrolabium II Edycja 26 marca 2014 roku Klasy I III Liceum Ogólnokształcącego Test Konkursowy
Instrukcja Zaznacz prawidłową odpowiedź. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna. Czas na rozwiązanie testu wynosi 75 minut.. Do obserwacji Słońca wykorzystuje się filtr Hα, który przepuszcza z widma słonecznego
Bardziej szczegółowoEgzamin maturalny z fizyki i astronomii 5 Poziom podstawowy
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii 5 Poziom podstawowy 14. Kule (3 pkt) Dwie małe jednorodne kule A i B o jednakowych masach umieszczono w odległości 10 cm od siebie. Kule te oddziaływały wówczas
Bardziej szczegółowoWirtualny Hogwart im. Syriusza Croucha
Wirtualny Hogwart im. Syriusza Croucha Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. EGZAMIN STANDARDOWYCH UMIEJĘTNOŚCI MAGICZNYCH ASTRONOMIA LIPIEC 2013 Instrukcja dla zdających:
Bardziej szczegółowoJaki jest Wszechświat?
1 Jaki jest Wszechświat? Od najmłodszych lat posługujemy się terminem KOSMOS. Lubimy gry komputerowe czy filmy, których akcja rozgrywa się w Kosmosie, na przykład Gwiezdne Wojny. Znamy takie słowa, jak
Bardziej szczegółowoPozasłoneczne układy planetarne. Janusz Typek
Pozasłoneczne układy planetarne Janusz Typek Plan Historia odkrywania planet pozasłonecznych Metody wykrywania egzoplanet Charakterystyka odkrytych planet i układów planetarnych Przyszłość planetologii
Bardziej szczegółowoVI.3 Problem Keplera
VI.3 Problem Keplera 1. Prawa Keplera 2. Zastosowanie III prawa Keplera 3. Układ Słoneczny numeryczne całkowanie r. ruchu wszystkich planet, stabilność rozwiązań. Jan Królikowski Fizyka IBC 1 Prawa Keplera
Bardziej szczegółowoTomasz Ściężor. Almanach Astronomiczny na rok 2015
Tomasz Ściężor Almanach Astronomiczny na rok 2015 Polskie Towarzystwo Astronomiczne Warszawa 2014 RECENZENT Jerzy M. Kreiner OPRACOWANIE TECHNICZNE I SKŁAD Tomasz Ściężor Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna
Bardziej szczegółowoFizyka i Chemia Ziemi
Fizyka i Chemia Ziemi Temat 3: Układ Słoneczny cz. 1 T.J. Jopek jopek@amu.edu.pl IOA UAM 1 Układ Słoneczny we Wszechświecie 2 Układ Słoneczny Układ Słoneczny stanowią: Układ Planetarny Słońce, planety,
Bardziej szczegółowoWenus na tle Słońca. Sylwester Kołomański Tomasz Mrozek. Instytut Astronomiczny Uniwersytetu Wrocławskiego
Wenus na tle Słońca Sylwester Kołomański Tomasz Mrozek Instytut Astronomiczny Uniwersytetu Wrocławskiego Instytut Astronomiczny UWr Czym się zajmujemy? uczymy studentów, prowadzimy badania naukowe (astrofizyka
Bardziej szczegółowoUkład Słoneczny. Szkoła Podstawowa Klasy IV VI Doświadczenie konkursowe nr 2
Szkoła Podstawowa Klasy IV VI Doświadczenie konkursowe nr 2 Rok 2019 1. Wstęp teoretyczny Wszyscy ludzie zamieszkują wspólną planetę Ziemię. Nasza planeta, tak jak siedem pozostałych, obiega Słońce dookoła.
Bardziej szczegółowoTomasz Mrozek 1,2, Sylwester Kołomański 1 1. Instytut Astronomiczny UWr 2. Zakład Fizyki Słońca CBK PAN. Astro Izery
Tomasz Mrozek 1,2, Sylwester Kołomański 1 1. Instytut Astronomiczny UWr 2. Zakład Fizyki Słońca CBK PAN Astro Izery Po co nam Wszechświat? Podstawowe założenie OTW: sformułować prawa fizyczne i opis ruchu
Bardziej szczegółowo