Pożegnania. Mapa nieba, miedzioryt, XIX w.

Transkrypt

1 Pożegnania Opustoszałe gniazda bocianie, coraz wcześniejsze zachody Słońca, zimne noce i zmieniające barwy liście na drzewach i krzewach to zapowiedź pory jesiennej pożegnanie pięknego w tym roku gorącego lata Każda pora roku ma swój urok, a ponadto Ziemia obiegająca dość regularnie Słońce, daje nadzieję, że lato powróci. Że jesień już blisko wskazuje na to gwiazdozbiór Oriona, pojawiający się na niebie przed świtem, a także dwie gromady otwarte Hiady i Plejady. Jak opadające pożółkłe liście tak odchodzą też cicho osoby, które jeszcze wczoraj były z nami trudno się z tym pogodzić bo one nie powrócą i nie zasiądą z nami do wieczerzy na podobieństwo powracającego co roku lata Ukoić może widok rozgwieżdżonego nieba, który wprowadza ład do roztańczonych bezładnie myśli i pozwala dostrzec pozorną niezmienność i stabilność Kosmosu Mapa nieba, miedzioryt, XIX w.

2 Kalendarium wrześniowe Księżyc 3 - ostatnia kwadra, 9 - nów, 17 - pierwsza kwadra, 18 pełnia Spotkania Księżyca z planetami (koniunkcje) 9 - bliska koniunkcja z Merkurym (odległość kątowa 54 ), godzina 0: koniunkcja z Wenus (odległość kątowa 9,9⁰), godzina 0:30 Zakrycia gwiazd i planet przez Księżyc 5 - gwiazdy v Gem (wielkość gwiazdowa 4,1 magnitudo (m)), godzina 0:48 8/9 - Merkurym, godzina 23: z Saturnem, godzina 18:24 (odległość kątowa 2,1⁰) jeśli tylko dopisze pogoda, warto wybrać się pod rozgwieżdżone niebo, aby zobaczyć to zjawisko. Dla miłośników astrofotografii jest to piękna okazja do wykonania wartościowej dokumentacji fotograficznej tej koniunkcji początek jesieni astronomicznej Koniunkcja Księżyca z Saturnem 17 września, godzina 19:57 (źródło: Stellarium), jednocześnie widoczny jest Mars Obiekty głębokiego nieba Czasopismo Urania Postępy Astronomii proponuje dla posiadaczy teleskopów o aperturze od przynajmniej 25 cm (a już z pewnością przydałby się teleskop o średnicy lustra 30 cm) polowanie na dwie galaktyki: NGC 7814 (tzw Małe Sombrero) w gwiazdozbiorze Pegaza i NGC 7331 w tym samym gwiazdozbiorze oraz dwie mgławice planetarne NGC 7662 (tzw Błękitna Śnieżka) w gwiazdozbiorze Andromedy i NGC 6905 (tzw Błękitny Dysk), która jest ulokowana przy północno-zachodnim krańcu konstelacji Delfina.

3 Przy odnalezieniu tych obiektów może pomóc program komputerowy Stellarium. Proponowane obiekty łączy wspólny ich odkrywca słynny William Herschel (urodził się 15 listopada 1738 w Hanowerze - Niemcy, zmarł 25 sierpnia 1822 roku w Slough Anglia). Odkrycia dokonał w 1784 roku. William Herschel był nie tylko świetnym astronomem, konstruktorem teleskopów, ale także kompozytorem. William Herschel Największy teleskop Herschela

4 Nasza galaktyka wg. Williama Herschela, Königsberg, 1791 Do kompletu wyżej wspomnianych obiektów można dołączyć Wielką Galaktykę Andromedy M31, która przy dobrej pogodzie widoczna jest gołym okiem w postaci niewielkiej mgiełki. Jest to najdalszy dostrzegalny gołym okiem obiekt. Wielka Galaktyka Andromedy M31 Może jeszcze na koniec wyjaśnimy, co oznaczają litery M oraz NGC. M to pierwsza litera od nazwiska francuskiego astronoma Charles a Messiera, który

5 skatalogował obiekty wyglądające w teleskopie jak mgiełki. Pośród nich jest 57 gromad gwiazd, 40 galaktyk, pozostałość po supernowej o nazwie Mgławica Krab, 4 mgławice planetarne, 7 rozmytych mgławic i jedna gwiazda podwójna. Na pomysł utworzenia katalogu wpadł Messier przygotowując się do obserwacji komety Halleya w roku Pierwsza wersja katalogu została opublikowana przez Charles a Messiera w 1774 roku. NGC to New General Catalogue katalog astronomiczny, który opracował irlandzki astronom John Dreyer i opublikował go w 1888 roku. Jest to zrewidowany, poprawiony i poszerzony o nowe odkryte obiekty katalog Williama Herschela. Zawiera 7840 obiektów. Są to różnorodne obiekty: świecące i ciemne mgławice pyłowo-gazowe, gromady gwiazd, galaktyki. O znalezieniu się danego obiektu w katalogu NGC decydował wygląd musiał przypominać rozmytą blado świecącą plamkę. W katalogu znalazły się wyniki obserwacji wykonanych przez ponad 100 astronomów za pomocą teleskopów o różnej jakości i wielkości. Mapka rozgwieżdżonego nieba m.in. z zaznaczonymi obiektami, o których mowa jest w tekście (źródło: Urania Postępy Astronomii, nr 4, 2018)