SPRAWOZDANIE ZA 2007 ROK ZARZĄ DU Z DZIAŁALNOŚCI WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W POZNANIU

Transkrypt

1 Załącznik do Uchwały Nr 2/409/2008 RN WFOŚiGW w Poznaniu, dnia r. SPRAWOZDANIE ZARZĄ DU Z DZIAŁALNOŚCI WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W POZNANIU ZA 2007 ROK POZNAŃ 2008

2 SPIS TREŚCI STR. Wstęp 4 I Działalność organów statutowych Funduszu 8 1. Rada Nadzorcza 8 2. Zarząd 10 II Organizacja Biura Funduszu 13 III Stan finansowy Funduszu 15 IV Przychody pieniężne Funduszu Stan środków pieniężnych na początek i koniec 2007r Wpływy z tytułu opłat Wpływy z tytułu kar Przelewy nadwyżek dochodów z powiatowych i gminnych funduszy Spłaty rat kapitałowych od udzielonych pożyczek Przychody z oprocentowania udzielonych pożyczek Przychody z oprocentowania środków pieniężnych na rachunkach bankowych Przychody pozostałe 27 V Rozchody pieniężne Funduszu Pożyczki Dotacje Dopłaty Wydatki bieżące na utrzymanie Funduszu Wydatki na inwestycje własne Funduszu 39 VI Umorzenia pożyczek udzielonych przez Fundusz 40 VII Struktura pomocy pożyczkowej Złożone wnioski o przyznanie pożyczek Zawarte umowy o udzielenie pożyczek 42 VIII Struktura pomocy dotacyjnej Złożone wnioski o udzielenie dotacji Zawarte umowy o udzielenie dotacji 45 IX Struktura pomocy w formie dopłat do oprocentowania kredytów preferencyjnych 47 X Wdrażanie pomocy finansowej z Unii Europejskiej w okresie finansowania w ramach Programu Operacyjnego 49 Sprawozdanie Zarządu z działalności WFOŚiGW w Poznaniu za 2007r. 2

3 Infrastruktura i Środowisko oraz Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego XI XII Efekty rzeczowe i ekologiczne przedsięwzięć objętych dofinansowaniem ze środków pieniężnych Funduszu Ochrona wód i gospodarka wodna Ochrona powietrza Ochrona powierzchni ziemi 56 Struktura kosztów własnych Funduszu, źródła ich pokrycia oraz wynik bilansowy Funduszu 57 XIII Struktura składników majątkowych Funduszu i źródła ich pokrycia 60 XIV Uwagi końcowe i wnioski 64 Sprawozdanie Zarządu z działalności WFOŚiGW w Poznaniu za 2007r. 3

4 WSTĘP Rok 2007 był piętnastym rokiem działalności Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu po uzyskaniu w 1993r. osobowości prawnej. Sprawą o bardzo dużym znaczeniu dla WFOŚiGW w Poznaniu było podpisanie w 2007r. porozumień z: - Ministrem Środowiska w kwestii realizacji zadań związanych z obsługą Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w zakresie osi priorytetowych: I Gospodarka wodno ściekowa i II Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi, - Zarządem Województwa Wielkopolskiego w kwestii realizacji zadań związanych z obsługą Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego w zakresie Priorytetu III Środowisko przyrodnicze. Realizacja tych porozumień spowodowała nasilenie prac związanych z opracowaniem stosownych procedur i instrukcji wykonawczych, przeprowadzeniem specjalistycznych szkoleń oraz wzrostem zatrudnienia, w tym zwłaszcza w Dziale Funduszy Unijnych. Rok 2007 był również kolejnym rokiem aktywnego wspierania przez Fundusz licznych przedsięwzięć proekologicznych na terenie całego województwa wielkopolskiego. W wyniku realizowanej przez Fundusz pomocy finansowej wspomagającej zwłaszcza inwestycje proekologiczne o wymiernym efekcie ekologicznym, stworzono warunki do coraz bardziej skutecznej ochrony czystości wód i powietrza oraz ochrony powierzchni ziemi i porządkowania gospodarki odpadami. Podobnie jak w latach ubiegłych zdecydowanie największa wartość pomocy finansowej ze środków WFOŚiGW skierowana została na wsparcie inwestycji związanych z porządkowaniem gospodarki ściekowej. Priorytet w tym zakresie miał związek z założeniami Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych jak i zobowiązaniami wynikającymi z ustalonych okresów przejściowych w tej problematyce po wejściu Polski do Unii Europejskiej. Stosunkowo duża pomoc finansowa kierowana była na realizację przedsięwzięć mających związek z ochroną powietrza atmosferycznego przed nadmierną emisją zanieczyszczeń pyłowych i gazowych. Ważnym kierunkiem pomocy finansowej były działania związane z porządkowaniem gospodarki odpadami. Podobnie jak w latach ubiegłych znaczące środki pieniężne przeznaczone zostały również na gospodarkę wodną, przeciwdziałanie i likwidację skutków poważnych awarii, ochronę przyrody, monitoring regionalny i edukację ekologiczną. Zrealizowana przez Fundusz pomoc finansowa stanowiła istotne wsparcie zwłaszcza dla jednostek samorządu terytorialnego, który pozostawał głównym beneficjentem tej pomocy. Sprawozdanie Zarządu z działalności WFOŚiGW w Poznaniu za 2007r. 4

5 Rok 2007 charakteryzował się również zacieśnieniem współpracy Funduszu z jednostkami zamierzającymi ubiegać się o pomoc bezzwrotną ze środków Unii Europejskiej. Roczne sprawozdanie finansowe WFOŚiGW w Poznaniu za 2007r. poddane zostało, jak co roku, badaniu przez biegłego rewidenta. Rada Nadzorcza Funduszu dokonała wyboru jednostki przeprowadzającej badanie rocznego sprawozdania dla zapewnienia maksymalnej obiektywności i rzetelności prezentowanych w tym sprawozdaniu danych liczbowych i informacji. Opinia biegłego rewidenta wydana w oparciu o przeprowadzone szczegółowe badanie, potwierdza prawidłowość zarówno sprawozdania finansowego jak i ksiąg stanowiących podstawę tego sprawozdania. Uzyskanie w 2007r. korzystnego wyniku finansowego zysku, a tym samym wysoki wzrost kapitałów własnych Funduszu oraz zapewnienie pomocy finansowej dla kilkuset realizowanych na terenie województwa wielkopolskiego przedsięwzięć proekologicznych, a także przyczynienie się do osiągnięcia i udokumentowania znaczących wymiernych efektów ekologicznych, było wyrazem rzetelnej realizacji zadań statutowych ze strony Funduszu. Uzyskanie wysokiego wzrostu kapitałów własnych, których łączna wartość na koniec 2007r. sięga już prawie 400 mln zł, stwarza warunki do realizacji na coraz wyższym poziomie pomocy finansowej również w następnych okresach oraz do skutecznego wspierania założeń Narodowego Planu Rozwoju na lata Przedsięwzięcia najczęściej objęte pomocą finansową ze środków Funduszu to zadania związane z budową kolektorów sanitarnych i oczyszczalni ścieków, modernizacją systemów ogrzewania oraz termomodernizacją budynków użyteczności publicznej, w tym licznych obiektów oświaty i służby zdrowia. Z tego tytułu uzyskano największe efekty ekologiczne w dziedzinie ochrony czystości wód oraz w ochronie powietrza. Wskazując pozytywy i zrealizowane w 2007r. najważniejsze dokonania, podkreślić należy, że w podstawowej działalności statutowej WFOŚiGW związanej z udzielaniem pomocy finansowej wystąpiły specyficzne zjawiska, mające wpływ, zwłaszcza na ogólną wartość funduszu statutowego i kapitałów własnych oraz wypłat pożyczek i dotacji. Wśród najistotniejszych wymienić należy: utrzymanie wysokiego poziomu wpływów z tytułu opłat zbliżonych do wykonania w roku poprzednim, znaczny deficyt środków własnych jednostek samorządu terytorialnego uniemożliwiający spięcie finansowania wielu planowanych przedsięwzięć proekologicznych, mimo zapewnienia ze strony Funduszu znaczącego wsparcia finansowego na bardzo korzystnych warunkach, liczne rezygnacje z zaplanowanej pomocy finansowej, których łącznie odnotowano 195, a więc więcej niż w 2006r., z czego blisko połowa w ostatnim kwartale, spowodowana przesunięciem przez jednostki samorządu terytorialnego realizacji bardzo wielu przedsięwzięć z zakresu ochrony czystości wód na okres po 2007r., z uwagi na niesfinalizowanie w sprawozdawczym okresie starań o pomoc bezzwrotną ze środków Sprawozdanie Zarządu z działalności WFOŚiGW w Poznaniu za 2007r. 5

6 zagranicznych, a w zakresie ochrony czystości powietrza i w zakresie ochrony powierzchni ziemi wynikających głównie z ograniczenia środków własnych, niski poziom oprocentowania wszystkich pożyczek udzielonych zarówno w 2007r., jak i w latach wcześniejszych na skutek obniżki stopy redyskonta weksli przez Radę Polityki Pieniężnej, a następnie utrzymania tego niskiego poziomu, niższe niż w 2006r. nadwyżki dochodów powiatowych i gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej podlegające odprowadzeniu na rachunek WFOŚiGW. Na koniec 2007r. wystąpiło relatywnie wysokie saldo środków pieniężnych, mające związek zwłaszcza z licznymi rezygnacjami z przyznanej pomocy finansowej, zgłaszanymi pod koniec roku, a więc wtedy gdy brak było możliwości zagospodarowania zwolnionych kwot. Wysokie saldo środków pieniężnych na koniec 2007r. oraz wielkość przychodów planowanych na 2008r. i tak okazały się zbyt niskie dla pełnego zaspokojenia zobowiązań przechodzących do realizacji w roku 2008 i wnioskowanych na ten rok potrzeb w zakresie pomocy dotacyjnej i pożyczkowej. Podobne uwarunkowania z różnym nasileniem odnotowano również w innych wojewódzkich funduszach. Występowanie stosunkowo wysokiego salda środków pieniężnych na koniec roku staje się w ostatnich latach prawie regułą i ma istotny związek z procedurami wynikającymi z ustawy o zamówieniach publicznych oraz możliwościami pozyskiwania pomocy finansowej ze środków Unii Europejskiej. Kontrole zewnętrzne przeprowadzane w Funduszu w 2007r. nie ujawniły istotnych nieprawidłowości w działalności Funduszu. Trzy kontrole NIK przeprowadzone w latach wcześniejszych potwierdziły prawidłową realizację zadań statutowych przez WFOŚiGW w Poznaniu. Dodatkowo konsekwentnie realizowane zadania przez Audytora Wewnętrznego powodowały systematyczne eliminowanie niedociągnięć proceduralnych i organizacyjnych. Uwarunkowania zewnętrzne oraz podejmowane przez Fundusz zadania związane ze wspieraniem procesów absorpcji środków unijnych, a także realizacja nowych zadań sukcesywnie przyjmowanych do realizacji w ostatnich latach, były impulsem do wdrażania przez Zarząd wielokierunkowych działań zapewniających dalszą dynamikę rozwoju Funduszu, optymalizację wskaźników i maksymalne zaspokajanie potrzeb finansowych jednostek realizujących przedsięwzięcia o dużym efekcie ekologicznym. Do najważniejszych działań zaliczyć należy: dalsze doskonalenie struktur organizacyjnych Funduszu, w tym wzmocnienie stanowisk przewidzianych do realizacji zadań związanych z obsługą Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko oraz Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego, kontynuowanie realizacji intensywnego programu szkoleniowego, w tym również poprzez udział pracowników w studiach wyższych i podyplomowych, rozpatrywanie w ciągu roku stosunkowo dużej liczby dodatkowych wniosków o przyznanie pomocy finansowej, rozwinięcie bazy informatycznej Funduszu, wdrażanie zintegrowanego systemu informatycznego oraz dbałość o prawidłową obsługę klientów Funduszu, Sprawozdanie Zarządu z działalności WFOŚiGW w Poznaniu za 2007r. 6

7 aktywne wspieranie starań jednostek samorządowych i innych w zakresie maksymalnego wykorzystania w województwie wielkopolskim zagranicznych środków bezzwrotnych. Informacje liczbowe dotyczące wartości podawanych w dalszej części niniejszego sprawozdania są prezentowane w zaokrągleniu do pełnych złotych. Sprawozdanie Zarządu z działalności WFOŚiGW w Poznaniu za 2007r. 7

8 I DZIAŁALNOŚĆ ORGANÓW STATUTOWYCH FUNDUSZU W roku 2007 skład osobowy organów statutowych Funduszu, tematyka posiedzeń i podejmowanych uchwał, a także realizowanych działań przedstawiały się następująco: 1. Rada Nadzorcza Skład Rady Nadzorczej WFOŚiGW w Poznaniu na r. był następujący: - Przewodniczący - Marek Haliniak - Wiceprzewodniczący - Krzysztof Nosal - Sekretarz - Sławomir Poszwa - Członkowie - Arkadiusz Błochowiak - Henryk Piskonowicz - Janusz Łakomiec - Romuald Grabiak Z dniem 26 lutego 2007 r. ze składu Rady Nadzorczej odwołany został jej Przewodniczący Marek Haliniak. Uwzględniając rekomendację Ministra Środowiska, Sejmik Samorządowy Województwa Wielkopolskiego powołał w to miejsce Tymoteusza Jacynę Onyszkiewicza. Z dniem ze składu Rady odwołany został Romuald Grabiak, a na jego miejsce Sejmik powołał z dniem Jolantę Ratajczak. W związku z objęciem funkcji Członka Zarządu Województwa Wielkopolskiego przez Arkadiusza Błochowiaka, złożył on rezygnację z członkostwa w Radzie Nadzorczej i zakończył w niej swoją działalność z końcem listopada Na koniec 2007 r. Rada działała więc w składzie 6 osobowym. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. prawo ochrony środowiska (jednolity tekst Dz. U. z 2006r. Nr 129 poz. 902 z późniejszymi zmianami) przewiduje 7- sobowy skład rad nadzorczych wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Ustawa ta przewiduje skład osobowy Rady Nadzorczej jak niżej: 1) dyrektor lub wicedyrektor wydziału do spraw ochrony środowiska urzędu wojewódzkiego albo wojewódzki inspektor ochrony środowiska lub jego zastępca, 2) przewodniczący wojewódzkiej rady ochrony przyrody albo jego zastępca lub przewodniczący wojewódzkiej komisji do spraw ocen oddziaływania na środowiska albo jego zastępca, 3) przewodniczący właściwej komisji do spraw środowiska sejmiku wojewódzkiego albo jego zastępca, Sprawozdanie Zarządu z działalności WFOŚiGW w Poznaniu za 2007r. 8

9 4) dyrektor lub wicedyrektor departamentu do spraw ochrony środowiska urzędu wojewódzkiego, 5) przedstawiciel organizacji ekologicznej zgłoszony przez organizacje działające i posiadające struktury organizacyjne na terenie danego województwa i cieszący się poparciem największej ich liczby, 6) przedstawiciel samorządu gospodarczego wybrany spośród kandydatów zgłoszonych przez samorządy gospodarcze, 7) przewodniczący rady wyznaczony przez ministra właściwego do spraw środowiska spośród pracowników Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw środowiska. W 2007r. Rada Nadzorcza WFOŚiGW w Poznaniu odbyła 12 posiedzeń, na których podjęła 41 uchwał. Dla porównania w 2006 r. działająca wówczas Rada odbyła 11 posiedzeń i podjęła 44 uchwały. Zakres tematyczny posiedzeń Rady Nadzorczej w 2007 r. oraz podejmowanych uchwał był bardzo szeroki i dotyczył m.in.: zapoznawania się z wykazami wniosków złożonych do WFOŚiGW o przyznanie pomocy finansowej na realizację inwestycyjnych przedsięwzięć proekologicznych oraz wielkością i formami tej pomocy proponowanymi przez Zarząd, oceny i zatwierdzenia sprawozdania finansowego WFOŚiGW w Poznaniu za 2006r. oraz podziału zysku wykazanego przez Fundusz na koniec 2006r., zatwierdzenia sprawozdania z działalności WFOŚiGW w Poznaniu za 2006r., zatwierdzenia zmian planu finansowego i planu działalności WFOŚiGW w Poznaniu na 2007r. oraz uchwalenie takich planów na 2008r., zatwierdzenia przyznania pomocy finansowej ze środków WFOŚiGW w formie dotacji i pożyczek o wartościach jednostkowych przekraczających kompetencje Zarządu sięgające równowartości 0,5% przychodów Funduszu z 2006 r., zatwierdzenia zmian w Zasadach udzielania i umarzania pożyczek, udzielania dotacji oraz dopłat do oprocentowania preferencyjnych kredytów i pożyczek ze środków WFOŚiGW, zatwierdzenia listy przedsięwzięć priorytetowych WFOŚiGW w Poznaniu na 2008r., rozpatrzenia informacji na temat realizacji Strategii działalności WFOŚiGW w Poznaniu na lata , rozpatrzenia informacji na temat realizacji planu finansowego i planu działalności WFOŚiGW w Poznaniu za okres I półrocza 2007r., zatwierdzenia wyboru biegłego rewidenta badającego roczne sprawozdanie finansowe WFOŚiGW za 2007r., rozpatrzenia informacji o działalności kapitałowej WFOŚiGW i stanie posiadanych akcji i udziałów spółek prawa handlowego, Sprawozdanie Zarządu z działalności WFOŚiGW w Poznaniu za 2007r. 9

10 rozpatrzenia informacji na temat rozliczeń nadwyżek powiatowych i gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej podlegających przekazaniu na rzecz WFOŚiGW za 2006 r., rozpatrzenia informacji na temat rozliczania wniosków dotyczących utraconych przez gminy przychodów z tytułu podatku od nieruchomości, dotyczących gruntów Skarbu Państwa pod wodami jezior i sztucznych zbiorników wodnych, rozpatrzenia informacji na temat działań WFOŚiGW w Poznaniu związanych z realizacją porozumień zawartych z Ministerstwem Środowiska w zakresie obsługi Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko wraz z Zarządem Województwa w zakresie obsługi Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego Priorytet III Środowisko przyrodnicze, rozpatrzenia informacji na temat zagospodarowania środków pieniężnych WFOŚiGW czasowo nie zaangażowanych w finansowanie przedsięwzięć proekologicznych, rozpatrzenia informacji na temat współpracy nawiązanej przez NFOŚiGW z francuska agencją do spraw ochrony środowiska ADEME, rozpatrzenia informacji na temat wdrażania w WFOŚiGW zintegrowanego systemu informatycznego. Dominująca część uchwał podejmowanych przez Radę Nadzorczą dotyczyła zatwierdzenia wniosków Zarządu o przyznanie dotacji i pożyczek w przypadkach gdy wielkość pomocy finansowej, zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska, przekraczała równowartość 0,5% przychodów Funduszu z poprzedniego roku. W 2007r. kwota ta wynosiła zł., natomiast dla porównania w 2006r. była to kwota zł. Rada Nadzorcza wykazywała duże zainteresowanie prawidłową realizacją przez WFOŚiGW w Poznaniu wszystkich podstawowych działań statutowych, dalszym rozwojem i wzrostem kapitałów Funduszu oraz racjonalizacją kosztów jego działalności. 2. Zarząd Zarząd w 2007r. działał przez cały okres w niezmienionym składzie tj. Prezes Przemysław Gonera oraz Zastępcy Prezesa Bogusław Brzostowski, Ewa Hoffmann, Krzysztof Mączkowski i Jerzy Puch. Ostatnia zmiana w składzie Zarządu miała miejsce w połowie 2006 r. W 2007 roku Zarząd odbył łącznie 48 protokołowanych posiedzeń, podejmując na nich 112 uchwał. Dla porównania w 2006r. odbyto 54 posiedzenia i podjęto na nich 130 uchwał. Problematyka posiedzeń Zarządu obejmowała całokształt działań bieżących Zarządu WFOŚiGW, współpracę z jednostkami zewnętrznymi, w tym zwłaszcza z Urzędem Marszałkowskim Województwa Wielkopolskiego, Sprawozdanie Zarządu z działalności WFOŚiGW w Poznaniu za 2007r. 10

11 Wielkopolskim Urzędem Wojewódzkim, Wojewódzkim Inspektoratem Ochrony Środowiska, Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Bankiem Ochrony Środowiska S.A. i innymi bankami oraz w bardzo szerokim zakresie z jednostkami samorządu terytorialnego stopnia powiatowego i podstawowego. W podejmowanych uchwałach dominowały decyzje dotyczące udzielenia i umorzenia pożyczek oraz udzielenia dotacji jednostkom realizującym przedsięwzięcia proekologiczne zarówno o charakterze inwestycyjnym jak i nieinwestycyjnym. Zawarcie porozumienia z Ministrem Środowiska w sprawie realizacji przez Wojewódzki Fundusz jako instytucji wdrażającej obsługi Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w zakresie osi priorytetowych: I Gospodarka wodno ściekowa i II Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi, a także z Zarządem Województwa Wielkopolskiego w sprawie realizacji przez Fundusz funkcji instytucji pośredniczącej w zakresie obsługi Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego w odniesieniu do Priorytetu III Środowisko przyrodnicze, spowodowało konieczność dużego zaangażowania Zarządu Funduszu w zakresie określenia procedur, opracowania instrukcji wykonawczych oraz realizacji licznych działań organizacyjno kadrowych. Stosowane dość pracochłonne działania wdrożeniowe realizowane były we współdziałaniu zarówno z odpowiednimi Departamentami Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego, Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a także Ministerstwem Środowiska oraz Ministerstwem Rozwoju Regionalnego. W 2007 r. realizowane były intensywne szkolenia pracowników pod kątem optymalnej ich przydatności dla realizacji podejmowanych nowych zadań. Problematyka posiedzeń dotyczyła również zagadnień związanych z bieżącą działalnością WFOŚiGW, gospodarowaniem środkami pieniężnymi, przygotowaniem materiałów pod obrady organów samorządowych stopnia wojewódzkiego, obrady Rady Nadzorczej Wojewódzkiego Funduszu, a także informacji dla mediów. Wysuwane propozycje pozbawienia wojewódzkich funduszy osobowości prawnej powodowały konieczność przygotowania i prezentacji materiałów, pogłębionych analiz funkcji realizowanych przez te instytucje finansów publicznych oraz zasadności utrzymania istniejącego, sprawnie działającego systemu finansowania ochrony środowiska w Polsce. W listopadzie 2007r., podobnie jak w latach wcześniejszych, zorganizowano w Poznaniu w okresie Targów POLEKO Ogólnopolską Naradę Zarządów Narodowego i Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej z całego kraju. Zarząd, zwłaszcza w II półroczu 2007r. rozpatrywał wnioski inwestorów o weryfikację warunków podpisanych wcześniej umów pożyczkowych i dotacyjnych, dokonywał okresowej analizy kosztów, dochodów i wydatków oraz zaawansowania realizacji zadań ujętych w rocznym planie finansowym i planie działalności WFOŚiGW. Sprawozdanie Zarządu z działalności WFOŚiGW w Poznaniu za 2007r. 11

12 Członkowie Zarządu uczestniczyli również w naradach, z udziałem Zarządu NFOŚiGW, a także Ministerstwem Środowiska i Ministerstwem Rozwoju Regionalnego. W szerokim zakresie realizowana była współpraca z jednostkami samorządowymi wszystkich szczebli województwa wielkopolskiego, w tym bardzo częste spotkania w terenie i w siedzibie WFOŚiGW. Zarząd WFOŚiGW zawsze podkreślał i realizował w praktyce zasadę, że samorząd terytorialny jest głównym partnerem do współpracy i korzystania z pomocy finansowej WFOŚiGW. Wiele jednostek samorządowych korzystało również z konsultacji w trudnych problemach związanych z realizacją przedsięwzięć ochrony środowiska, zwłaszcza z udziałem środków Unii Europejskiej. W 2007r. kontynuowano działania mające na celu doskonalenie warunków dla jeszcze bardziej efektywnej realizacji podstawowych zadań Funduszu i jeszcze lepszej obsługi jego klientów, w tym zwłaszcza jednostek samorządu terytorialnego. Pełnienie przez Prezesa Zarządu funkcji Przewodniczącego Konwentu Prezesów Zarządów WFOŚiGW w kraju wiązało się z możliwością większego oddziaływania zarówno na kierunki zmian przepisów prawa, doskonalenia działalności wszystkich WFOŚiGW w kraju oraz współpracy z Ministerstwem Środowiska, Ministerstwem Rozwoju Regionalnego oraz z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i centralą Banku Ochrony Środowiska. Współpraca ta dotyczyła również Komisji Ochrony Środowiska Sejmu i Senatu. Miało to znaczący wpływ na wzrost autorytetu WFOŚiGW w Poznaniu. Sprawozdanie Zarządu z działalności WFOŚiGW w Poznaniu za 2007r. 12

13 II ORGANIZACJA BIURA FUNDUSZU Po okresie względnej stabilności struktur organizacyjnych Funduszu w 2006 r. kolejny rok sprawozdawczy 2007, charakteryzował się intensywnymi przygotowaniami organizacyjnymi i szkoleniami oraz umiarkowanym wzrostem zatrudnienia w Biurze Funduszu. Miało to bezpośredni związek z wspomnianymi wcześniej podpisanymi porozumieniami z Ministrem Środowiska i Zarządem Województwa w sprawie obsługi POIiŚ oraz WRPO. Silne akcenty w bieżącej działalności położone zostały na dalsze doskonalenie procedur obsługi beneficjentów pomocy finansowej realizowanej przez Wojewódzki Fundusz. W strukturze organizacyjnej Biura wyodrębnionych jest 7 działów: Dział Identyfikacji Wniosków, Dział Przygotowania Umów, Dział Monitoringu, Dział Kontroli, Dział Finansowo-Księgowy, Dział Organizacyjno-Administracyjny, Dział Funduszy Europejskich, oraz jednoosobowe wyodrębnione stanowiska pracy: Radcy Prawnego, Audytora Wewnętrznego, Stanowisko ds. Kadr W 2007r. rozpoczęto wdrażanie w Biurze Funduszu zintegrowanego systemu informatycznego. Przeciętna liczba zatrudnionych pracowników Biura na dzień r. wynosiła 50,8 etatów. Na koniec 2007r. stan zatrudnienia w Biurze wyniósł 57,8 etatów, co oznacza wzrost o 7 etatów. W stosunku do faktycznego zatrudnienia w Biurze, po połączeniu dawnych 5 WFOŚiGW działających na terenie byłych województw, stan zatrudnienia w Biurze Funduszu na koniec 2007r. wykazywał wzrost o 13,05 etatów. W okresie tych 9 lat wartość kapitałów własnych WFOŚiGW w Poznaniu, a więc syntetycznego miernika przesądzającego o możliwościach realizacji pomocy finansowej wzrosła z tys. zł do tys. zł, tj. o 134,1%. W okresie tym prócz znaczącego wzrostu obsługiwanych kapitałów, Fundusz podjął wiele całkowicie nowych, pracochłonnych zadań, wzrosły także rozmiary realizowanej pomocy finansowej. W dużej mierze odbyło się to poprzez doskonalenie organizacji pracy, systematyczne podnoszenie jakości i wydajności pracy oraz stały wzrost poziomu wykształcenia i kwalifikacji pracowników Biura. Z ogółu zatrudnionych pracowników Biura 86,2% posiada Sprawozdanie Zarządu z działalności WFOŚiGW w Poznaniu za 2007r. 13

14 wykształcenie wyższe (50 osób), a 13,7% wykształcenie średnie (8 osób). Pracownicy z wyższym wykształceniem podwyższali swoje kwalifikacje będąc słuchaczami studiów podyplomowych. Łącznie od 1999 r. ukończono 29 studiów podyplomowych przy czym są i tacy pracownicy, którzy zaliczyli studia podyplomowe na 2 czy 3 kierunkach. W samym 2007 r. 12 pracowników uczestniczyło w realizacji tego typu studiów. Działy identyfikacji wniosków, przygotowania umów, monitoringu i kontroli w swoim merytorycznym działaniu koncentrowały się na obsłudze pomocy finansowej w postaci pożyczek, dotacji oraz dopłat do kredytów preferencyjnych, a także kontroli realizowanych przedsięwzięć, zwłaszcza inwestycyjnych. Łącznie w 2007r. przeprowadzonych zostało 462 protokołowanych kontroli terenowych w tym 83 kontrole dotyczyły umów zawartych w roku Dla porównania w 2006r. kontrolami objęto realizację 378 umów. Kontrole, które dyscyplinowały procesy realizacji inwestycji, a także ich rozliczenia prowadzone były pod kątem spełnienia wymogów formalno-prawnych oraz zgodności realizacji inwestycji z harmonogramem finansowo-rzeczowym. W zdecydowanej większości nie ujawniły poważniejszych nieprawidłowości. W bardzo nielicznych przypadkach, gdy zachodziła taka potrzeba, podjęte zostały ze strony Zarządu zdecydowane działania. Przypadki te dotyczyły odstępstw od planowanego zakresu rzeczowego lub nieprawidłowości w rozliczeniach. W 2007r. w Biurze WFOŚiGW zrealizowane zostały dalsze zakupy uzupełniające sprzęt komputerowy w związku prowadzonymi pracami nad wdrożeniem zintegrowanego systemu informatycznego. Jedyną kontrolą zewnętrzną, była rozpoczęta w grudniu 2007r., kontrola ze strony Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, zakończona w styczniu 2008 r. Kontrola nie ujawniła żadnych poważniejszych nieprawidłowości. Materiały z kontroli, jak również z podobnych kontroli przeprowadzonych w innych wojewódzkich funduszach w kraju, wykorzystywane były do podejmowania dalszych działań doskonalących stosowane rozwiązania. Działania takie inicjowane były również w oparciu o kontrole wewnętrzne przeprowadzone przez audytora wewnętrznego. Audyty wewnętrzne kończyły się rekomendacjami z określeniem terminów i osób odpowiedzialnych za ich realizację. Zarząd każdorazowo rozpatrywał materiały audytów wewnętrznych na posiedzeniach, a rekomendacje audytora zatwierdzał do realizacji. Sprawozdanie Zarządu z działalności WFOŚiGW w Poznaniu za 2007r. 14

15 III STAN FINANSOWY FUNDUSZU Stan finansowy Funduszu rozumiany jest jako suma wartości funduszu statutowego i rezerwowego oraz zysku nie podzielonego. W świetle przepisów o rachunkowości wartość tę można określić jako kapitał własny Funduszu. Na początek 2007r. kapitał własny WFOŚiGW w Poznaniu obejmował wartość zł, w tym: fundusz statutowy zł fundusz rezerwowy zł zysk niepodzielony za 2007r zł Na koniec 2007r. kapitał własny Funduszu wynosił zł., w tym: fundusz statutowy zł fundusz rezerwowy zł zysk niepodzielony za 2006r zł Konieczność zapewnienia relatywnie wysokich przyrostów rocznych wartości kapitałów własnych Funduszu wynika ze wzrastających potrzeb w zakresie dofinansowania licznych przedsięwzięć proekologicznych realizowanych wyłącznie ze środków krajowych oraz z udziałem środków zagranicznych, w tym środków bezzwrotnych Unii Europejskiej. Wielkość zysku niepodzielonego zwiększającego wartości kapitałów własnych WFOŚiGW w Poznaniu w ostatnich 3 latach obrazuje poniższy wykres: w tys. zł Sprawozdanie Zarządu z działalności WFOŚiGW w Poznaniu za 2007r. 15

16 Podane powyżej wartości przyrostu w ostatnich 3 latach w kwotach bezwzględnych realizowane były na poziomie dość zbliżonym. Wartości te stanowiły odpowiednio 11,7%, 11,9% i 9,8% w stosunku do wartości stanu funduszu na początek każdego roku. Poziomy osiągniętych przyrostów, zarówno w 2007r jak i w dwóch poprzednich latach, uznać można za optymalne pod kątem spodziewanych, szybko wzrastających potrzeb w zakresie finansowania inwestycji proekologicznych, wynikających choćby z założeń Narodowego Planu Rozwoju na lata , a także z faktycznie składanych wniosków o przyznanie pomocy finansowej ze środków WFOŚiGW. Stosunkowo wysokie bezwzględne wartości przyrostów kapitałów własnych w omawianych 3 latach, zbliżone do optymalnego poziomu 10%, a w latach nawet przekraczające ten poziom, były wynikiem realizacji stosunkowo dużych przychodów z tytułu opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska, wysokich przychodów z pozostałych źródeł oraz racjonalnie realizowanych kosztów zarówno kosztów działalności samego Funduszu jak i zaliczanych do kosztów bezzwrotnych form pomocy finansowej tj. umorzeń i dotacji. Pod względem wartości kapitałów WFOŚiGW w Poznaniu na koniec 2007r. plasował się w ścisłej czołówce funduszy w kraju. Wzrost wartości funduszu statutowego w 2007r. ma ścisły związek z przeznaczaniem od kilku lat całości zysku na zasilenie tego funduszu. Zasady obowiązujące w WFOŚiGW nie przewidują możliwości przeznaczenia wykazywanego zysku na inne cele poza zasileniem funduszu statutowego i ewentualnie funduszu rezerwowego. Fundusz rezerwowy nie zmienił w 2007r. swej wartości, wynoszącej tys. zł. Nie zachodziła potrzeba przeznaczania jakichkolwiek kwot z funduszu rezerwowego na cele określone w obowiązującym systemie finansowym, który przewiduje, że fundusz rezerwowy może być źródłem pokrycia ewentualnych strat. W tej sytuacji nie zachodziła również potrzeba realizacji dodatkowych odpisów z zysku na powiększenie istniejącego już funduszu rezerwowego. W okresie od ostatniej reorganizacji tj. od r., WFOŚiGW w Poznaniu w żadnym roku nie wykazał w rocznych sprawozdaniach finansowych ujemnego wyniku finansowego straty. Strukturę kapitałów własnych WFOŚiGW w Poznaniu na koniec 2007r. obrazuje poniższy rysunek: Sprawozdanie Zarządu z działalności WFOŚiGW w Poznaniu za 2007r. 16

17 1,10% 9,00% 89,90% fundusz statutowy fundusz rezerwowy zysk nie rozliczony Cały kapitał własny, tj. zarówno fundusz statutowy, rezerwowy i wykazany zysk stanowią źródło finansowania wszelkich aktywów, a jego wzrost stwarza warunki do systematycznego zwiększenia realizowanej przez WFOŚiGW pomocy finansowej. W ostatnich 3 latach kapitały własne WFOŚiGW w Poznaniu zwiększone zostały o ponad 108 mln zł. Osiągnięcie tak znacznego wzrostu kapitałów uznać należy za właściwą realizację zaleceń Ministra Środowiska dotyczących zapewnienia wysokiego przyrostu potencjału i kapitałów WFOŚiGW. Założenie strategiczne systematycznego zwiększania wartości kapitałów własnych było realizowane przez WFOŚiGW w Poznaniu przez cały okres od czasu ostatniej reformy w 1999r. W okresie tym kapitały własne Funduszu zwiększyły swoją wartość o 228,6 mln zł. Dynamikę wzrostu kapitałów własnych WFOŚiGW w Poznaniu w latach obrazuje poniższy wykres pokazujący ich wartości bezwzględne na koniec poszczególnych lat. w mln zł ,8 185,1 200,0 226,3 257,2 263,3 290,8 324,8 363,4 399, Przewidywany wzrost zadań w ciągu następnych lat uzasadnia potrzebę utrzymania również takiej dynamiki w przyszłości. Sprawozdanie Zarządu z działalności WFOŚiGW w Poznaniu za 2007r. 17

18 IV PRZYCHODY PIENIĘŻNE FUNDUSZU 1. Stan środków pieniężnych na początek i koniec 2007r. Stan środków pieniężnych na początek 2007r. wynosił zł. Relatywnie wysokie saldo miało związek z licznymi rezygnacjami z przyznanej pomocy finansowej zgłoszonymi pod koniec grudnia 2006r., a także zobowiązaniami przechodzącymi do realizacji z roku 2006 na rok 2007r. Zobowiązania te dotyczyły: podpisanych wcześniej umów pożyczkowych zł podpisanych wcześniej umów dotacyjnych zł Długotrwałe procedury związane z pozyskiwaniem środków Unii Europejskiej i zaangażowanie WFOŚiGW w Poznaniu we wspieraniu środkami Funduszu beneficjentów ubiegających się o pozyskanie bezzwrotnej unijnej pomocy powoduje w ostatnich latach konieczność utrzymywania znacznie wyższych sald środków pieniężnych na koniec każdego roku. Jest to zjawisko obiektywnie występujące w całym kraju. Sytuacja podobna do wyżej omówionej miała miejsce również pod koniec 2007r. i spowodowała wystąpienie na dzień 31 grudnia 2007r. salda środków pieniężnych o łącznej wartości zł. tj. mocno zbliżonej do wartości wykazanej na dzień r. W 2007r. łącznie wpłynęło do Biura WFOŚiGW 195 rezygnacji z przyznanej wcześniej pomocy finansowej zarówno w formie dotacyjnej jak i pożyczkowej. Rezygnacje dotyczyły: w 34 przypadkach dotacji na łączną kwotę tys. zł., z tego do wypłaty w 2007 r tys. zł. w 161 przypadkach pożyczek na łączną kwotę tys. zł., z tego do wypłaty w 2007 r tys. zł. Z tej liczby i wartości ogólnej znacząca część rezygnacji złożona została w IV kwartale 2007r., a więc w okresie bardzo ograniczonych możliwości zaoferowania pomocy innym beneficjentom. W porównaniu z 2006r. rezygnacji było ilościowo nieco więcej, lecz na mniejszą kwotę. W 2006r. takich rezygnacji było 182 na łączną kwotę zł. Omówione wyżej rezygnacje zwolniły w samym tylko 2007 r. środki pieniężne o łącznej wartości tys. zł. Zwolnione środki w znacznej części zostały zagospodarowane na realizację ofert pomocy finansowej dla kolejnych beneficjentów i na kolejne przedsięwzięcia proekologiczne. Sprawozdanie Zarządu z działalności WFOŚiGW w Poznaniu za 2007r. 18

19 Na koniec 2007 r. nie uwzględniając powyższych rezygnacji Zarząd WFOŚiGW skierował pisemne zawiadomienia (promesy) o pomocy finansowej w rozmiarach określonych w poniższym zestawieniu: Kwota w tys. zł. pomocy planowanej oferowanej Wyszczególnienie w promesach Pożyczki Dotacje I. Zobowiązania z umów zawartych przed 2007 r II. Planowana pomoc na nowe przedsięwzięcia Ogółem planowana pomoc Natomiast łączna kwota zaoferowanej na 2007 r. pomocy finansowej ze środków WFOŚiGW w Poznaniu wyniosła wraz z rezygnacjami w zakresie wpłat roku 2007: w zakresie pożyczek tys. zł. co w stosunku do wartości ujętej w planie finansowym na 2007 r. tj tys. zł. stanowiło 130,7%, w zakresie dotacji tys. zł. co w stosunku do wartości ujętej w planie finansowym na 2007 r. tj tys. zł. stanowiło 96,5%. Niestety nie wszyscy beneficjenci planowanej (zaoferowanej) pomocy finansowej spełnili wszystkie wymagania konieczne dla zawarcia umowy pożyczki lub dotacji, względnie nie spełnili wymogów dla pełnego uruchomienia kwot przyznanej pomocy finansowej. Na 2008 r. przeszły wysokie zobowiązania wynoszące łącznie tys. zł. w tym zakresie pożyczek tys. zł. i dotacji tys. zł. Strukturę głównych źródeł przychodów pieniężnych WFOŚiGW w Poznaniu w 2007r. na tle podobnych danych z 2006r. obrazuje poniższy rysunek: tys. zł A B C D E F G H 208 A - opłaty, B - spłaty rat kapitałow ych pożyczek, C - nadw yżki pow iatow ych i gminnych funduszy, D - oprocentow anie pożyczek, E - odsetki bankow e, F - kary, G - dyw idendy, H - pozostałe przychody Sprawozdanie Zarządu z działalności WFOŚiGW w Poznaniu za 2007r. 19

20 Generalnie struktura przychodów pieniężnych WFOŚiGW w Poznaniu w 2007r. jest bardzo zbliżona do faktycznej realizacji w 2006r. Większe odchylenie (spadek) wystąpił w pozycji dotyczącej przejmowanych przez Wojewódzki Fundusz środków pieniężnych z tytułu nadwyżek dochodów powiatowych i gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Bliższe omówienie kształtowania się przychodów oraz uwarunkowań oddziałujących na wzrost lub spadek tych przychodów zawarto w dalszej części sprawozdania. 2. Wpływy z tytułu opłat Wpływy z opłat za korzystanie ze środowiska zrealizowane w 2007r. przez Urząd Marszałkowski na rzecz WFOŚiGW w Poznaniu wynosiły zł. Dla porównania w 2006r. tego rodzaju przelewy wyniosły zł. Oznacza to spadek w tej pozycji o 0,8%, a więc bardzo niewielki. Zrealizowane w 2007r. przelewy opłat na rzecz WFOŚiGW w Poznaniu dotyczyły: gospodarki ściekowej i ochrony wód zł, ochrony powietrza atmosferycznego i klimatu zł, gospodarki odpadami zł. W porównaniu z 2006r. przelewy opłat z tytułu gospodarki wodno ściekowej i ochrony wód wzrosły o zł tj. o 29,2%, w zakresie ochrony powietrza atmosferycznego i klimatu zmalały o zł tj. o 8,8%, natomiast w gospodarce odpadami zmalały jedynie o zł tj. o 0,4%. Strukturę procentową zrealizowanych przelewów opłat w 2007r. obrazuje poniższy rysunek: 12,2% 23,9% 63,9% gospodarka ściekowa i ochrona wód ochrona powietrza atmosferycznego i klimatu gospodarka odpadami Sprawozdanie Zarządu z działalności WFOŚiGW w Poznaniu za 2007r. 20