Metody oceny opãlacalno sci inwestycji

Transkrypt

1 Metody oceny opãlacalno sci inwestycji Podstawowym warunkiem sukcesu rmy jest jej rozw oj. Do rozwoju rmy konieczne s a, wãla sciwe decyzje inwestycyjne. Jednymi z najwa_zniejszych s a, inwestycje polegaj ace, na powi ekszaniu, maj atku, trwaãlego w nadziei na osi agni, ecie, dochod ow ze sprzeda_zy produkowanych d obr i usãlug. Metody sãlu_z ace, do podejmowania optymalnych decyzji w zakresie inwestycji rzeczowych zalicza si e, do rachunku efektywno sci projekt ow inwestycyjnych. Projekt inwestycyjny zawiera informacje dotycz ace, przedsi ewzi, ecia, polegaj acego, na powi ekszeniu, maj atku, trwaãlego. Ka_zdy projekt ma dãlugo s c, zwan a, dãlugo sci a, zycia projektu, oznaczamy j an., ZakÃladamy, _ze ta liczba jest znana (jest opracowana ju_z wcze sniej). Obecny rok przyjmujemy za zerowy. Przy ocenie projekt ow inwestycyjnych istotne znaczenie maj a, dwie wielko sci: 1. przepãlyw pieni, e_zny (strumie n pieni, e_zny);. koszt kapitãlu. PrzepÃlyw pieni e_zny, w czasie n b edziemy, oznacza c CF n. Jest to r o_znica mi edzy, wpãlywami i wydatkami uzyskanymi wn-tym roku. Zauwa_zmy, _zecf 0 < 0. Wyr orniamy dwa rodzaje przepãlyw ow pieni e_znych:, 1. dodatni przepãlyw pieni e_zny,cif, n, wyst epuje, wtedy, gdy wpãlywy s a, wi eksze, lub r owne wydatkom, tzn. CF n 0;. ujemny przepãlyw pieni e_zny,cof, n, wyst epuje, wtedy, gdy wpãlywy s a, mniejsze od wydatk ow, tzn. CF n < 0. PrzykÃlad 1 PrzepÃlywy pieni, e_zne projektu inwestycyjnego: Rok (n) WpÃlywy Wydatki PrzepÃlyw pieni e_zny, CF n Koszt kapitaãlu jest to taka stopa zwrotu (stopa zysku), kt or a, rma musi uzyska c z tytuãlu realizacji inwestycji, aby jej warto s c rynkowa nie ulegãla zmianie. Jednocze snie koszt kapitaãlu mo_zna interpretowa c jako stop e, zwrotu z inwestycji rmy, kt orej to stopy spodziewaj a, si e, wierzyciele tej rmy. Istotn a, spraw a, jest wãla sciwe oszacowanie kosztu kapitaãlu, czyli stopy dyskontowej. Stosuje si e, dwa podej scia: 1

2 1. stopa dyskontowa jest jest r owna stopie zwrotu, kt ora mo_ze by c osi agni, eta, na rynku z inwestycji o podobnym ryzyku;. stop e, dyskonotow a, okre sla si e, jako przeci etny, koszt pozyskiwania przez rme kapitaãlu z innych zr odeãl. W rachunku efektywno sci projekt owinwestycyjnych stosuje si e, tzw. ocenty projekt ow inwestycyjnych. Metody te mog a, mie c na celu: metody 1. ocen, e pojedynczego projektu inwestycyjnego;. wyb or jednego projektu z zestawu dost, epnych projekt ow inwestycyjnych. PodziaÃl metod oceny projekt ow inwestycyjnych: 1. metody niedyskontowe - warto sci pieni, e_zne pãlacone lub uzyskiwane w r o_znych okresach czasu traktuje si, e jednakowo;. - metody dyskontowe - wielko sci pieni e_zne, z r o_znych okres ow sprowadzone s a, do tego samego momonetu w czasie (przez dyskonotwanie). Najcz e sciej, w tych metodach jako warto s c stopy dyskontowej, oznaczanej przezr, przyjmuje si a, koszt kapitaãlu rmy. Okres zwrotu PrzykÃladem metod niedyskontowych jest okres zwrotu. De nicja 1 Okresem zwrotu jest minimalna warto s c s mierzona (w latach), dla kt orej zachodzi warunek: sx CF n > 0: Uwaga 1 Okres zwrotu interpretowany jest jako liczba lat, po upãlyni eciu, kt orych suma przepãlyw ow pieni e_znych, osi agnie, warto s c dodatni a., Projekt inwestycyjny przyjmuje si, e do realizacji, gdy s<s 0 ; gdzie s 0 jest okresem ustalonym przez inwestora (np. kredyt ow dãlugoterminowych). jest to okres spãlaty

3 PrzykÃlad Obliczy c stop, e zwrotu z inwestycji. Czy ten projekt b, edzie przyj, ety do realizacji, gdy s 0 = 7? Rok (n) WpÃlywy Wydatki PrzepÃlyw pieni e_zny, CF n Suma Zdyskontowany okres zwrotu Zdyskontowany okres zwrotu jest metod a, dyskontow a, odpowiadaj ac, a, okresowi zwrotu. De nicja Zdyskontowany okres zwrotu jest to minimalna warto s c s (mierzona w latach) taka, _ze sx CF n (1 +r) > 0: n Uwaga Zdyskontowany okres zwrotu interpretujemy jako liczb e, lat, po upãlyni eciu, kt orych suma zdyskontowanych przepãlyw ow pieni e_znych, osi agnie, warto s c dodatni a., Projekt inwestycyjny przyjmuje si, e do realizacji, gdy s<s 0 ; gdzie s 0 jest okresem ustalonym przez inwestora. PrzykÃlad 3 ZaÃl ormy, _ze r = 4%, niech s 0 = 6, czy przojekt b, edzie przyj, ety do realizacji? Rok (n) PrzepÃlyw Zdyskontowany przepãlyw Suma pieni e_zny, pieni e_zny CFn, (1+r) n ,3-1869, ,37-146, ,50-170, , , ,73-449, ,8 61, ,93 945,71 3

4 PrzykÃlad 4 Analizujemy dwa projekty inwestycyjneaib. ZaÃl o_zmy, _zes 0 = 6. PrzepÃlywy pieni, e_zne dw och projekt ow inwestycyjnych: Rok (n) Projekt A ProjektB WpÃlywy Wydatki WpÃlywy Wydatki Obliczenia okres ow zwrotu projekt ow: Rok (n) PrzepÃlyw pieni e_zny, Suma A B A B Zatem okres zwrotu projektu A wynosi 4 lata, a projektu B wynosi 5 lat. Przyjmujemy do realizacji projekt A. Obliczenie zdyskonotowanych okres ow zwrotu projekt ow: Rok (n) PrzepÃlyw pieni e_zny, Suma A B A B , -485,4-991, -1085,9 94,3 188,5-896,9-896, ,1 366,1-347,8-530, ,1 5355,4 185,3-175,4 5 17,5 58,8 357,8 83,4 Podobnie jak poprzednio zdyskonotowane okresy zwrotu projekt ow wynosz a:, dla projektua-4lata i dla projektub - 5 lat, wi ec, przyjmujemy do realizacji projekt B. 4

5 Warto s c bie_z aca, netto De nicja 3 Warto s c bie_z aca, netto (warto s c zaktualizowana netto) jest okre slona wzorem: NX CF n NPV = (1 +r) n: Uwaga 3 Warto s c bie_z aca, netto jest sum a, zdyskontowanych przypãlyw ow pieni e_znych, w okresie eksploatacji. Projekt inwestycyjny przyjmujemy do realizacji, gdy PrzykÃlad 5 Obliczy c NPV. CF Rok (n) CF n n (1+r) n , , , , , , , , , , ,958 Suma 39,046 NPV > 0: 5

6 Wewn, etrzna stopa zwrotu De nicja 4 Wewn, etrzna stopa zwrotu, oznaczanairr, jest to ta warto s c stopy dyskontowej przy kt orej NPV = 0. (1) Zatem NX CF n (1 +IRR) n = 0: Projekt przyjmujemy do realizacji, gdy IRR>0: Uwaga 4 Gdyn> nie jest mo_zliwe rozwi azanie, r ownania (1) w spos ob analityczny. Dla obliczenia IRR stosujemy nast epuj, acy, wz or: IRR =r 1 + NPV 1(r r 1 ) NPV 1 NPV ; gdzie r 1 - warto s c stopy dyskontowej, dla kt orej NPV > 0; r - warto s c stopy dyskontowej, dla kt orej NPV < 0; NPV 1 - warto s c NPV obliczona dla stopy r 1 (dodatnia); NPV 1 - warto s c NPV obliczona dla stopy r (ujemna). PrzykÃlad 6 Rozwa_zmy projekt z nast epuj, acymi, przepãlywami pieni e_znymi:, ² rok 0 : 160 zãl. ² rok 1: 00 zãl ² rok : 500 zãl. Koszt kapitaãlu wynosi 7%. Rozwi azujemy, r ownanie: 160 (1 +IRR) (1 +IRR) (1 +IRR) = 0; sk ad, Poniewa_z = 3600, wi, ec 16IRR 1IRR + 54 = 0: IRR 1 = 1; 5 ^ IRR < 0: Zatem IRR = 1; 5 = 150%. 6

7 PrzykÃlad 7 Rozwa_zmy nast epuj, acy, projekt inwestycyjny: gdy r = 0; 05, to NPV = 110; 451; gdy r = 0; 07, to NPV = 14; 086. Wtedy IRR(0; 05; 0; 07) oraz IRR ¼ 0; ;451(0;07 0;05) ;09 110;451 ( 14;086) = 0; ;537 = 0; ; 0094 = 0; 0594 = 5; 94%: 7