Zakażenia układu moczowego u dzieci. Zofia Konarska Klinika Pediatrii WUM KURS 2019

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zakażenia układu moczowego u dzieci. Zofia Konarska Klinika Pediatrii WUM KURS 2019"

Transkrypt

1 Zakażenia układu moczowego u dzieci Zofia Konarska Klinika Pediatrii WUM KURS 2019

2 Plan wędrówki Kilka definicji Rekomendacje, siła zaleceń CASE Najważniejsze zalecenia

3 Zakażenie górnych dróg układu moczowego zakażenie bakteryjne obejmujemiedniczkęnerkową i śródmiąższ nerki ostry początek gorączka > 38C ból brzucha lub (+) objaw Goldflama

4 Zakażenie dolnych dróg moczowych stan zapalny pęcherza objawy dyzuryczne ból okolicy nadłonowej nieprzyjemny zapach moczu niekiedy krwiomocz

5 ZUM o nietypowym przebiegu ciężki stan ogólny zaburzenia w odpływie moczu podwyższone stężenie kreatyniny w surowicy posocznica brak odpowiedzi na leczenie przeciwbakteryjne w ciągu 48 godzin etiologia zakażenia inna niże.coli

6 Nawrotowe ZUM 2 ZUM w obrębie górnych dróg moczowych 1 epizod ZUM w górnych drogach moczowych i 1 w dolnych drogach moczowych 3 ZUM w dolnych drogach moczowych

7 Czynniki nawrotu ZUM ZUM w wywiadzie rozpoznana wada układu moczowego nieprawidłowe badanie usg, także prenatalne obciążony wywiad rodzinny (ZUM, wada) cewnikowanie pęcherza zaburzenia mikcji zaparcie, nietrzymanie stolca aktywność seksualna u dziewcząt

8 Objawy ZUM w zależności od wieku Wiek dziecka Objawy sugerujące ż Ķ 2-12 miesiąc życia Gorączka, niechęć do jedzenia, wymioty, brak przyrostu masy ciała, płacz, niepokój w czasie mikcji, nadmierna sennośc, zmiana barwy, przejrzystości I zapachu moczu 2-6 rok życia Gorączka, wymioty, biegunka, brak łaknienia, brak przyrostu masy ciała, bóle brzucha, nadmierna senność, drażliwość, zaburzenia oddawania moczu, objawy dyzuryczne, zmiana barwy, przejrzystośći i zapachu moczu > 6 roku życia Gorączka, nudności wymioty, bóle brzucha, bóle okolicy lędżwiowej, złe samopoczucie, objawy dyzuryczne, zaburzneia oddawania moczu, zmiana barwy, przejrzystośći i zapachu moczu

9 LEUKOCYTURIA mocz nieodwirowany > 5 leukocytów wpw mocz odwirowany > 10 leukocytów wpw

10 Bezobjawowa bakteriuria Obecność w moczu szczepu bakterii w istotnym mianie, bez odpowiedzi zapalnej układu moczowego

11 Znamienna bakteriuria Sposób pobrania moczu Bakteriuria znamienna Ze środkowego strumienia > 10^5 / ml moczu Mocz cewnikowany > 10^4 / ml moczu ; > 5x10^4 / ml moczu Nakłucie nadłonowe Każdy wzrost niezależnie od miana

12 Kategorie zaleceń A Randomizowane badania kliniczne B Nierandomizowane badania kliniczne C Seria przypadków D Opinia eksperta

13 Interpretacja poziomu zaleceń Poziom 1 - ZALECAMY : zalecenie należy wdrożyć u większości pacjentów Poziom 2 SUGERUJEMY : różne opcje u różnych pacjentów Bez kategorii

14 ZALECENIE 1 (1A) PTNFD U wszystkich dzieci do 24 miesiąca życia gorączujących > 38C bez uchwytnej przyczyny należy podejrzewać ZUM i wykonać badanie moczu

15 ZALECENIE 2 (1A) PTNFD U dzieci z objawami sugerującymi zakażenie układu moczowego lub dzieci gorączkujących z czynnikami ZUM w wywiadzie ZALECA SIĘ wykonanie badań moczu (laboratoryjne, testy paskowe, mikrobiologiczne).

16 ZALECENIE 3 (1B) PTNFD Zaleca się metody pobierania moczu Mocz badanie ogólne : dowolną metodą Posiew moczu : czyste pobranieze środkowego strumienia cewnikowanie nakłucie nadłonowe

17 ZALECENIE 4 (1C) PTNFD U dziecka z ZUM postępowanie zależy od lokalizacji zakażenia objawów ogólnych wyników badania przedmiotowego badań laboratoryjnych

18 ZALECENIE 5 PTNFD Dzieci do 3.miesiąca życia z ZUM hospitalizacja i antybiotyk iv. (1C) Dzieci w wieku > 3. miesięcy z ZUM hospitalizacja zależnie od stanu ogólnego terapia doustna, dożylna lub sekwencyjna (1B)

19 ZALECENIE 6 (1C) PTNFD Zakażenia górnych dróg moczowych LECZENIE 7-10 dni doustne, iv. lub sekwencyjne Wg NICE 7-10 dni, wg AAP 7-14 dni Terapia sekwencyjna 3 dni iv, 10 dni p.os PTNFD: terapia 7-10 dni, terapia iv min. 48 h powikłane OOZN rozważyć terapię 14 dniową

20 Leczenie ZUM - Terapia empiryczna Cefalosporyna III generacji Cefalosporyna II generacji Penicylina z inhibitorem beta-laktamaz Ampicylina i aminoglikozyd (do rozważenia u niemowląt) Fluorochinolony (po rozważeniu korzyści i ryzyka wg ChPL)

21 ZALECENIE 7 (2C) PTNFD Leczenie zakażeń dolnych dróg moczowych doustnie przez 3-5 dni.

22 Leczenie infekcji dolnych dróg moczowych Furazydyna / nitrofurantoina Trimetoprim z sulfometoksazolem Cefalosporyny I, II, III generacji Penicyliny z inhibitorami beta laktamaz Fosfomycyna Fluorochinolony

23 ZALECENIE 8 (1B) PTNFD Bezobjaowa bakteriuria nie powinna być leczona Z wyjątkiem pacjentów : z obniżoną odpornością przed zabiegiem operacyjnym lub diagnostycznym układu moczowego nastolatek w ciąży

24 ZALECENIE 9 (1C) PTNFD USG układu moczowegoporozpoznaniu pierwszegoepizodu ZUM U wszystkich dzieci < 24 miesiąca życia U dzieci > 24 miesiąca życia po rozpoznaniu OOZN, ZUM o nietypowym przebiegu przy czynnikach ryzyka nawrotu ZUM U wszystkich dzieci po rozpoznaniu nawrotowego ZUM

25 ZALECENIE 10 (1C) PTNFD Cystoureterografia mikcyjna po przebytym ZUM o nietypowym przebiegu z nieprawidłowym obrazem USG układu moczowego po przebytym ZUM z dodatnim wywiadem rodzinnym z nawrotami ZUM o przebiegu gorączkowym

26 ZALECENIE 11 (1C) PTNFD Renoscyntygrafię DMSA należy wykonać nawroty OOZN refluks pęcherzowo - moczowodowy III V st. obrazusglub objawy kliniczne sugerujące obecność blizn pozapalnych w nerkach CZAS BADANIA : po 4-6 miesiącach od epizodu OOZN.

27 ZALECENIE 12 (1C) PTNFD Opieka poradni nefrologicznej: Dzieci do 24. miesiąca życia po przebytym pierwszym epizodzie ZUM dzieci z nawrotowymi infekcjami dróg moczowych lub czynnikami ryzyka ZUM

28 ZALECENIE 13 (1C) PTNFD Profilaktyka przeciwbakteryjna niepowinna być rutynowo zalecana po pierwszym epizodzie ZUM przy prawidłowym USG Do rozważenia u dzieci z wadą układu moczowego przy nawrotach ZUM

29 ZALECENIE 14 (1C) PTNFD U dzieci z nawrotami ZUM należy wykluczyćczynnościowe zaburzenia wydalania moczu oraz stolca

30 ZALECENIE 15 (2C) PTNFD Alternatywne metody profilaktyki ZUM mogą być stosowane, jednak ich znaczenie kliniczne nie jest udowodnione.

31 REKOMENDACJE pediatrics/early/2016/11/24/peds full.pdf

Zakażenia układu moczowego u dzieci. Zofia Konarska Klinika Pediatrii WUM

Zakażenia układu moczowego u dzieci. Zofia Konarska Klinika Pediatrii WUM Zakażenia układu moczowego u dzieci Zofia Konarska Klinika Pediatrii WUM Plan wędrówki Kilka definicji Rekomendacje, siła zaleceń Omówienie przypadków dzieci z ZUM w świetle rekomendacji Najważniejsze

Bardziej szczegółowo

ZALECENIA POLSKIEGO TOWARZYSTWA NEFROLOGII DZIECIĘCEJ (PTNFD)

ZALECENIA POLSKIEGO TOWARZYSTWA NEFROLOGII DZIECIĘCEJ (PTNFD) ZALECENIA POLSKIEGO TOWARZYSTWA NEFROLOGII DZIECIĘCEJ (PTNFD) DOTYCZĄCE POSTĘPOWANIA Z DZIECKIEM Z ZAKAŻENIEM UKŁADU MOCZOWEGO Zasady leczenia Grupa Ekspertów PTNFD ZALECENIE 4. Postępowanie z dzieckiem

Bardziej szczegółowo

Zalecenia Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej (PTNFD) dotyczące postępowania z dzieckiem z zakażeniem układu moczowego

Zalecenia Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej (PTNFD) dotyczące postępowania z dzieckiem z zakażeniem układu moczowego ZALECENIA Zalecenia Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej (PTNFD) dotyczące postępowania z dzieckiem z zakażeniem układu moczowego Zalecenia zostały opracowane przez Grupę Ekspertów powołaną przez

Bardziej szczegółowo

Zalecenia Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej (PTNFD) dotyczące postępowania z dzieckiem z zakażeniem układu moczowego

Zalecenia Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej (PTNFD) dotyczące postępowania z dzieckiem z zakażeniem układu moczowego Zalecenia Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej (PTNFD) dotyczące postępowania z dzieckiem z zakażeniem układu moczowego Zalecenia zostały opracowane przez Grupę Ekspertów powołaną przez PTNFD Redakcja:

Bardziej szczegółowo

Etiologia i częstość występowania monosymptomatycznego i niemonosymptomatycznego moczenia nocnego w populacji dzieci polskich

Etiologia i częstość występowania monosymptomatycznego i niemonosymptomatycznego moczenia nocnego w populacji dzieci polskich Etiologia i częstość występowania monosymptomatycznego i niemonosymptomatycznego moczenia nocnego w populacji dzieci polskich dr n. med. Agata Korzeniecka - Kozerska Założenia TRUDNOŚCI Z USTALENIEM CZY

Bardziej szczegółowo

Aktualności w leczeniu wstecznego odpływu pęcherzowomoczowodowego

Aktualności w leczeniu wstecznego odpływu pęcherzowomoczowodowego Aktualności w leczeniu wstecznego odpływu pęcherzowomoczowodowego prof.dr hab.med. Jacek Zachwieja Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu Odpływ moczu Odpływ elektoratu Około 30% dzieci

Bardziej szczegółowo

Zakażenie układu moczowego u noworodka. Iwona Maruniak-Chudek GCZD SUM Katowice

Zakażenie układu moczowego u noworodka. Iwona Maruniak-Chudek GCZD SUM Katowice Zakażenie układu moczowego u noworodka Iwona Maruniak-Chudek GCZD SUM Katowice Rekomendacje PTNFDz dot. Zakażenia układu moczowego Rekomendacje AAP i EUS NeoReviews 2018 ZUM-definicja Zakażenie układu

Bardziej szczegółowo

Prof. dr hab. n. med. Anna Wasilewska. Zakażenia układu moczowego u dzieci często

Prof. dr hab. n. med. Anna Wasilewska. Zakażenia układu moczowego u dzieci często Zakażenia układu moczowego u dzieci Prof. dr hab. n. med. Anna Wasilewska Wstęp Zakażenia układu moczowego u dzieci często sygnalizują nieprawidłowości dotyczące układu moczowo-płciowego. Mogą prowadzić

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka i leczenie zakażeń układu moczowego u dzieci

Diagnostyka i leczenie zakażeń układu moczowego u dzieci Diagnostyka i leczenie zakażeń układu moczowego u dzieci Opracowane na podstawie artykułu: Diagnosis and management of urinary tract infection in children Gabrielle J. Williams, Elisabeth H. Hodson, David

Bardziej szczegółowo

CHOROBY WEWNĘTRZNE CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO

CHOROBY WEWNĘTRZNE CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO CHOROBY WEWNĘTRZNE CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO Dr hab. n. med. Dariusz Moczulski Klinika Chorób Wewnętrznych i Nefrodiabetologii Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. WAM ul. Żeromskiego 113, Łódź Objawy chorób

Bardziej szczegółowo

UKŁAD MOCZOWY. Wywiad Badanie przedmiotowe. Zofia Konarska Klinika Pediatrii WUM 2017

UKŁAD MOCZOWY. Wywiad Badanie przedmiotowe. Zofia Konarska Klinika Pediatrii WUM 2017 UKŁAD MOCZOWY Wywiad Badanie przedmiotowe Zofia Konarska Klinika Pediatrii WUM 2017 Wywiad w chorobach układu moczowego Wiek dziecka, płeć Dolegliwości: ból, zaburzenia mikcji czas ich wystąpienia, charakter,

Bardziej szczegółowo

Choroby nerek w ciąży

Choroby nerek w ciąży Choroby nerek w ciąży PROF. B. PIETRZAK DR N. MED. N. MAZANOWSKA DR A. MADEJ Fizjologia nerek w ciąży Powiększenie nerek wzrasta przepływ nerkowy (RBF)? przesączanie kłębuszkowe (GFR) o ok. 50%? klirens

Bardziej szczegółowo

Przydatność oznaczania NGAL w surowicy i w moczu u niemowląt we wczesnym rozpoznawaniu zakażenia układu moczowego

Przydatność oznaczania NGAL w surowicy i w moczu u niemowląt we wczesnym rozpoznawaniu zakażenia układu moczowego Przydatność oznaczania NGAL w surowicy i w moczu u niemowląt we wczesnym rozpoznawaniu zakażenia układu moczowego Grażyna Krzemień, Agnieszka Szmigielska, Małgorzata Pańczyk-Tomaszewska, Dominika Adamczuk

Bardziej szczegółowo

Zakażenia układu moczowego (ZUM)

Zakażenia układu moczowego (ZUM) KURS ATESTACYJNY, Katowice Zakażenia układu moczowego (ZUM) Jan Duława Klinika Chorób Wewnętrznych i Metabolicznych Śląski Uniwersytet Medyczny Katowice Definicja ZUM Obecność drobnoustrojów w drogach

Bardziej szczegółowo

Zakażenia układu moczowego

Zakażenia układu moczowego Zakażenia układu moczowego Zakażenia układu moczowego SPIS TREŚCI CO TO JEST UKŁAD MOCZOWY? nerka moczowód pęcherz moczowy cewka moczowa zobacz więcej NA CZYM POLEGA ZAKAŻENIE UKŁADU MOCZOWEGO? pałeczka

Bardziej szczegółowo

Cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek

Cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek Cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek Krzysztof Letachowicz Katedra i Klinika Nefrologii i Medycyny Transplantacyjnej, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Kierownik: Prof. dr hab. Marian Klinger Cewkowo-śródmiąższowe

Bardziej szczegółowo

SHL.org.pl SHL.org.pl

SHL.org.pl SHL.org.pl Polityka antybiotykowa w oddziale pediatrycznym Adam Hermann Zespół Kontroli Zakażeń Szpitalnych Stowarzyszenie Higieny Lecznictwa Fundacja Instytut Profilaktyki Zakażeń Adam Hermann Stare Jabłonki 05-07.10.2014r.

Bardziej szczegółowo

RAPORT KOŃCOWY Z BADANIA OBSERWACYJNEGO

RAPORT KOŃCOWY Z BADANIA OBSERWACYJNEGO RAPORT KOŃCOWY Z BADANIA OBSERWACYJNEGO dotyczącego terapii zakażeń układu moczowego W przypadku jakiegokolwiek prezentowania, udostępniania, bądź rozpowszechniania raportu bądź jego części firma VALEANT

Bardziej szczegółowo

Czy wybór antybiotyku jest trudnym pytaniem dla neonatologa?

Czy wybór antybiotyku jest trudnym pytaniem dla neonatologa? 0/0/205 Czy wybór antybiotyku jest trudnym pytaniem dla neonatologa? Krystyna Bober Olesińska Klinika Neonatologii WUM 2 Struktura oddziałów neonatologicznych na Mazowszu 53 - oddziały Stopień referencyjności

Bardziej szczegółowo

ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2018/ Endokrynologia/ Nefrologia

ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2018/ Endokrynologia/ Nefrologia ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2018/ 2019 Endokrynologia/ Nefrologia Obowiązujące podręczniki: 1. Kawalec W., Grenda R., Ziółkowska H. (red.), Pediatria, wyd. I, Warszawa, PZWL, 2013. 2. Pediatria

Bardziej szczegółowo

Choroby układu moczowego u dzieci

Choroby układu moczowego u dzieci Choroby układu moczowego u dzieci dr n. med. Jolanta Meller Budowa i czynność układu moczowego u dzieci położenie nerek budowa anatomiczna (moczowody, pęcherz moczowy) Funkcje wydalnicza (wydalanie, wchłanianie

Bardziej szczegółowo

Wywiady z zakresu układu moczowego. Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych WUM

Wywiady z zakresu układu moczowego. Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych WUM Wywiady z zakresu układu moczowego Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych WUM Dyzuria Częstomocz Główne objawy Zmiany wyglądu moczu - krwiomocz - pienienie się moczu Zaburzenia

Bardziej szczegółowo

Zakażenia układu moczowego w praktyce lekarza rodzinnego.

Zakażenia układu moczowego w praktyce lekarza rodzinnego. Zakażenia układu moczowego w praktyce lekarza rodzinnego. Zakażenie układu moczowego (ZUM) to obecność drobnoustrojów w drogach moczowych powyżej zwieracza pęcherza moczowego. W drogach moczowych, z wyjątkiem

Bardziej szczegółowo

ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2016/2017 Endokrynologia/nefrologia Plan zajęć

ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2016/2017 Endokrynologia/nefrologia Plan zajęć ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2016/2017 Endokrynologia/nefrologia Plan zajęć Obowiązujące podręczniki: 1. Pediatria, Kawalec, Grenda, Ziółkowska. 2013, 2. Pediatria. Podręcznik do Lekarskiego

Bardziej szczegółowo

Zespół ostrego brzucha - syndroma abdomen acutum

Zespół ostrego brzucha - syndroma abdomen acutum Zespół ostrego brzucha - syndroma abdomen acutum Silne dolegliwości bólowe brzucha o wzrastającym nasileniu Obrona mięśniowa Objawy otrzewnowe Zatrzymanie gazów i stolca Wymioty Objawy ogólne: tachykardia,

Bardziej szczegółowo

Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji. Ocena informacji o metodzie leczenia

Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji. Ocena informacji o metodzie leczenia Praktykowanie EBM Krok 1 Krok 2 Krok 3 Krok 4 Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji Ocena informacji o metodzie leczenia Podjęcie decyzji klinicznej na podstawie

Bardziej szczegółowo

Aktualne zasady diagnostyki i leczenia chorób zapalnych jelit

Aktualne zasady diagnostyki i leczenia chorób zapalnych jelit Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka Odział Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii Al. Dzieci Polskich 20, 04-730, Warszawa Aktualne zasady diagnostyki i leczenia chorób zapalnych

Bardziej szczegółowo

Gorączka niejasnego pochodzenia w grupie niemowląt i młodszych dzieci

Gorączka niejasnego pochodzenia w grupie niemowląt i młodszych dzieci wymaga gorączka niejasnego pochodzenia (również FWS fever without source) zarówno przedłużająca się, jak i ostra u dzieci najmłodszych (w wieku poniżej 3 lat). Odrębności symptomatologii wczesnego okresu

Bardziej szczegółowo

GORĄCZKA. Objawy kliniczne - gorączki. Warszawa, Mogą wystąpić objawy towarzyszące, które pomagają w ustaleniu etiologii!!!.

GORĄCZKA. Objawy kliniczne - gorączki. Warszawa, Mogą wystąpić objawy towarzyszące, które pomagają w ustaleniu etiologii!!!. GORĄCZKA Teresa Jackowska Klinika Pediatrii CMKP Warszawa, 10.09.2011 ZAKOPANE, grudzień 2014 2013 2012 2011 Objawy kliniczne - gorączki 1. Od żadnych objawów do skrajnego marazmu. 2. Dzieci mogą skarżyć

Bardziej szczegółowo

postępowania Ostre zapalenie odmiedniczkowe nerek VII Krajowa Konferencja Szkoleniowa Krakowskiego Oddziału PTP i Medycyny Praktycznej

postępowania Ostre zapalenie odmiedniczkowe nerek VII Krajowa Konferencja Szkoleniowa Krakowskiego Oddziału PTP i Medycyny Praktycznej Zakażenia ż układu moczowego u dzieci - aktualne zasady Jacek A. Pietrzyk VII Krajowa Konferencja Szkoleniowa Krakowskiego Oddziału PTP i Medycyny Praktycznej Kraków, NCK 19-20.09.2008 Zakażenie układu

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN DYPLOMOWY MAGISTERSKI WZÓR

EGZAMIN DYPLOMOWY MAGISTERSKI WZÓR Imię i nazwisko Suma punktów:... Ocena:. EGZAMIN DYPLOMOWY MAGISTERSKI WZÓR Instrukcja dla zdającego 1. Proszę sprawdzić, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 6 stron. 2. Na tej stronie w odpowiednie miejsce

Bardziej szczegółowo

Zapalenia płuc u dzieci

Zapalenia płuc u dzieci Zapalenia płuc u dzieci Katarzyna Krenke Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Zapalenie płuc - definicja 1. Objawy wskazujące na ostre zakażenie (gorączka,

Bardziej szczegółowo

Niemowlę z gorączką i wysypką. Dr n. med. Ewa Duszczyk

Niemowlę z gorączką i wysypką. Dr n. med. Ewa Duszczyk Niemowlę z gorączką i wysypką Dr n. med. Ewa Duszczyk Co to jest wysypka? Osutka = exanthema ( gr. Rozkwitać ) Zmiana skórna stwierdzana wzrokiem i dotykiem, będąca reakcją skóry na działanie różnorodnych

Bardziej szczegółowo

I. Cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa)

I. Cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa) Spis treści 1. Wprowadzenie 13 Wstęp do wydania II 16 I. Cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa) 2. Podstawowa charakterystyka struktury i czynności nerek 21 3. Czynniki wpływające na rozwój uszkodzenia

Bardziej szczegółowo

Mężczyzna, 60 lat Bóle w lewej okolicy lędźwiowej z promieniowaniem do pachwiny. W wywiadzie kamica nerkowa.

Mężczyzna, 60 lat Bóle w lewej okolicy lędźwiowej z promieniowaniem do pachwiny. W wywiadzie kamica nerkowa. Mężczyzna, 60 lat Bóle w lewej okolicy lędźwiowej z promieniowaniem do pachwiny. W wywiadzie kamica nerkowa. W dystalnej części lewego moczowodu widoczny złóg o wymiarach 6 x 5 x 5 mm. Niewielkie poszerzenie

Bardziej szczegółowo

Badania pracowniane w chorobach nerek u dzieci. Klinika Kardiologii i Nefrologii Dziecięcej I Katedra Pediatrii Akademia Medyczna w Poznaniu

Badania pracowniane w chorobach nerek u dzieci. Klinika Kardiologii i Nefrologii Dziecięcej I Katedra Pediatrii Akademia Medyczna w Poznaniu Badania pracowniane w chorobach nerek u dzieci Klinika Kardiologii i Nefrologii Dziecięcej I Katedra Pediatrii Akademia Medyczna w Poznaniu Badanie ogólne moczu Barwa Przejrzystość Odczyn Ciężar właściwy

Bardziej szczegółowo

Profilaktyka zakażeń układu moczowego i immunoterapia. Paweł Miotła II Katedra i Klinika Ginekologii UM w Lublinie

Profilaktyka zakażeń układu moczowego i immunoterapia. Paweł Miotła II Katedra i Klinika Ginekologii UM w Lublinie Profilaktyka zakażeń układu moczowego i immunoterapia Paweł Miotła II Katedra i Klinika Ginekologii UM w Lublinie Zakażenia układu moczowego (ZUM) 10-20% zakażeń poza szpitalnych 40-50% zakażeń szpitalnych

Bardziej szczegółowo

Zapalenie ucha środkowego

Zapalenie ucha środkowego Zapalenie ucha środkowego Poradnik dla pacjenta Dr Maciej Starachowski Ostre zapalenie ucha środkowego. Co to jest? Ostre zapalenie ucha środkowego jest rozpoznawane w przypadku zmian zapalnych w uchu

Bardziej szczegółowo

Leczenie przeciwdrobnoustrojowe - wytyczne postępowania w neutropenii

Leczenie przeciwdrobnoustrojowe - wytyczne postępowania w neutropenii Leczenie przeciwdrobnoustrojowe - wytyczne postępowania w neutropenii Zakażenia są częstym powikłaniem i główną przyczyną zgonów pacjentów z nowotworami zarówno krwi jak i narządów litych. Wynikają one

Bardziej szczegółowo

DOLEGLIWOŚCI ZE STRONY DOLNYCH DRÓG MOCZOWYCH (LUTS) U KOBIET

DOLEGLIWOŚCI ZE STRONY DOLNYCH DRÓG MOCZOWYCH (LUTS) U KOBIET DOLEGLIWOŚCI ZE STRONY DOLNYCH DRÓG MOCZOWYCH (LUTS) U KOBIET ze szczególnym uwzględnieniem zespołu pęcherza nadaktywnego (OAB) Pod patronatem: Opracowała: dr Anna Katarzyna Czech DOLEGLIWOŚCI ZE STRONY

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych

Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych Piśmiennictwo: Szczeklik E. Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych. PZWL 1979 Bolechowski F. Podstawy ogólnej diagnostyki

Bardziej szczegółowo

NIEWYDOLNOŚĆ NEREK - EPIDEMIOLOGIA, OBJAWY, STADIA NIEWYDOLNOŚCI, DIAGNOSTYKA AGNIESZKA BARTOSZ GR.1

NIEWYDOLNOŚĆ NEREK - EPIDEMIOLOGIA, OBJAWY, STADIA NIEWYDOLNOŚCI, DIAGNOSTYKA AGNIESZKA BARTOSZ GR.1 NIEWYDOLNOŚĆ NEREK - EPIDEMIOLOGIA, OBJAWY, STADIA NIEWYDOLNOŚCI, DIAGNOSTYKA AGNIESZKA BARTOSZ GR.1 Niewydolność nerek Niewydolność nerek charakteryzuje się utratą zdolności do oczyszczania organizmu

Bardziej szczegółowo

Objawy chorób układu moczowo-płciowego. Seminarium dla studentów III roku interny Izabela Łoń

Objawy chorób układu moczowo-płciowego. Seminarium dla studentów III roku interny Izabela Łoń Objawy chorób układu moczowo-płciowego Seminarium dla studentów III roku interny Izabela Łoń Symptomatologia chorób układu moczowego Związana z układem moczowym pacjent sam moŝe powiązać objaw z układem

Bardziej szczegółowo

Wybrane przypadki medyczne na oddziale chirurgii i onkologii dziecięcej

Wybrane przypadki medyczne na oddziale chirurgii i onkologii dziecięcej Wybrane przypadki medyczne na oddziale chirurgii i onkologii dziecięcej Maria Marciniak Opiekun koła: Dr n. med. Janusz Jabłoński Kierownik kliniki: Prof. dr n med. Ewa Andrzejewska Ostre zespoły brzuszne

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja zmian w charakterystyce produktu leczniczego i ulotce

Bardziej szczegółowo

Inwazyjna choroba meningokokowa. Posocznica (sepsa) meningokokowa

Inwazyjna choroba meningokokowa. Posocznica (sepsa) meningokokowa Inwazyjna choroba meningokokowa Posocznica (sepsa) meningokokowa Sepsa, posocznica, meningokoki to słowa, które u większości ludzi wzbudzają niepokój. Każdy z nas: rodzic, opiekun, nauczyciel, dorosły

Bardziej szczegółowo

WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI

WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Początki choroby nowotworowej u dzieci Kumulacja wielu zmian genetycznych

Bardziej szczegółowo

Imię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...

Imię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej

Bardziej szczegółowo

Inwazyjna Choroba Meningokokowa

Inwazyjna Choroba Meningokokowa Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w m. st. Warszawie ul. Kochanowskiego 21,, ul. Cyrulików 35; tel. 22/311-80-07 08; e-mail: oswiatazdrowotna@pssewawa.pl Inwazyjna Choroba Meningokokowa Profilaktyka

Bardziej szczegółowo

Gorączka. Dr hab. med. Agnieszka Szypowska Dr med. Anna Taczanowska Lek. Katarzyna Piechowiak. Klinika Pediatrii Warszawski Uniwersytet Medyczny

Gorączka. Dr hab. med. Agnieszka Szypowska Dr med. Anna Taczanowska Lek. Katarzyna Piechowiak. Klinika Pediatrii Warszawski Uniwersytet Medyczny Gorączka Dr hab. med. Agnieszka Szypowska Dr med. Anna Taczanowska Lek. Katarzyna Piechowiak Klinika Pediatrii Warszawski Uniwersytet Medyczny Ciepłota ciała Kontrolowana przez ośrodek termoregulacji w

Bardziej szczegółowo

Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci.

Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci. Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci. dr n. med. Agnieszka Ołdakowska Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie

Bardziej szczegółowo

Dziecko z zakażeniem układu moczowego

Dziecko z zakażeniem układu moczowego Dziecko z zakażeniem układu moczowego Mieczysław Litwin Klinika Nefrologii i Nadciśnienia Tętniczego Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka, Warszawa 2 szczyty zachorowań: wiek niemowlęcy i okres dojrzewaniaadolescencji

Bardziej szczegółowo

Choroba refluksowa przełyku możliwości terapii poza blokerami pompy protonowej

Choroba refluksowa przełyku możliwości terapii poza blokerami pompy protonowej Gdańsk,10.10.2015 r. Choroba refluksowa przełyku możliwości terapii poza blokerami pompy protonowej Prof. dr hab. Barbara Kamińska Katedra i Klinika Pediatrii, Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia

Bardziej szczegółowo

Torbiele przymiedniczkowe nie mogą być mylone z wodonerczem i torbielami okołomiedniczkowymi.

Torbiele przymiedniczkowe nie mogą być mylone z wodonerczem i torbielami okołomiedniczkowymi. Torbiele przymiedniczkowe nie mogą być mylone z wodonerczem i torbielami okołomiedniczkowymi. Przypadek kliniczny 9 Case courtesy of Dr Ahmed Abd Rabou rid: 24528 Dziewczynka, 8 lat Bóle w lewej okolicy

Bardziej szczegółowo

zasady prawidłowego pobierania moczu do badania

zasady prawidłowego pobierania moczu do badania badanie ogólne moczu zasady prawidłowego pobierania moczu do badania 1. mocz do badania pobiera się rano, po przebudzeniu (mocz nocny) 2. dokładnie umyć okolice narządów płciowych 3. kobieta powinna jedna

Bardziej szczegółowo

Postępowanie w zakażeniach układu oddechowego

Postępowanie w zakażeniach układu oddechowego Postępowanie w zakażeniach układu oddechowego Etiologia Wirusy; Rinowirusy; Adenowirusy; Koronawirusy; Wirusy grypy i paragrypy; Wirus RS; Enterowirusy ; Etiologia Bakterie Streptococcus pneumoniae Haemophilus

Bardziej szczegółowo

WZW A. wątroby typu A. Zaszczep się przeciwko WZW A

WZW A. wątroby typu A. Zaszczep się przeciwko WZW A WZW A Wirusowe zapalenie wątroby typu A Zaszczep się przeciwko WZW A 14 dni po zaszczepieniu u ponad 90% osób z prawidłową odpornością stwierdza się ochronne miano przeciwciał PSSE Tomaszów Maz. ul. Majowa

Bardziej szczegółowo

ŚRÓDMIĄŻSZOWE ZAPALENIA NEREK

ŚRÓDMIĄŻSZOWE ZAPALENIA NEREK ŚRÓDMIĄŻSZOWE ZAPALENIA NEREK Grupa chorób o różnorodnej etiologii charakteryzującej się występowaniem zmian morfologicznych, które wyjściowo obecne są wyłącznie w tkance śródmiąższowej proces zapalny

Bardziej szczegółowo

Pilotażowy Program Profilaktyki Zakażeń HCV

Pilotażowy Program Profilaktyki Zakażeń HCV Pilotażowy Program Profilaktyki Zakażeń HCV HCV zidentyfikowany w 1989 roku należy do rodziny Flaviviridae zawiera jednoniciowy RNA koduje białka strukturalne i niestrukturalne (co najmniej 10) ma 6 podstawowych

Bardziej szczegółowo

Uwarunkowania genetyczne. w cukrzycy

Uwarunkowania genetyczne. w cukrzycy Uwarunkowania genetyczne Kliknij, aby edytować styl wzorca podtytułu w cukrzycy Lek. Sylwia Wenclewska Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Farmakologii Klincznej Kliknij, aby edytować format tekstu

Bardziej szczegółowo

Tyreologia opis przypadku 14

Tyreologia opis przypadku 14 Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 14 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 32 letnia pacjentka zgłosiła się do Poradni Endokrynologicznej.

Bardziej szczegółowo

Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM

Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Definicja NS to zespół kliniczny, w którym wskutek dysfunkcji serca jego pojemność minutowa jest zmniejszona w stosunku do zapotrzebowania

Bardziej szczegółowo

9/29/2018 Template copyright

9/29/2018 Template copyright 2015 9/29/2018 Template copyright 2005 www.brainybetty.com 1 Profilaktyka okołooperacyjna Cel zmniejszenie ryzyka zakażenia miejsca operowanego (ZMO) - zredukowanie śródoperacyjnego obciążenia drobnoustrojami

Bardziej szczegółowo

Dziecko z zakażeniem układu moczowego

Dziecko z zakażeniem układu moczowego Dziecko z zakażeniem układu moczowego Mieczysław Litwin Klinika Nefrologii i Nadciśnienia Tętniczego Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka, Warszawa 2 szczyty zachorowań: wiek niemowlęcy i okres dojrzewaniaadolescencji

Bardziej szczegółowo

WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B?

WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B? WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ! szczepionka przeciw

Bardziej szczegółowo

Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011

Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,

Bardziej szczegółowo

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu 1 Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie

Bardziej szczegółowo

Zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej i diagnostyka kamicy dróg moczowych u dzieci. Kierownik Kliniki: Prof. dr hab.

Zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej i diagnostyka kamicy dróg moczowych u dzieci. Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. Zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej i diagnostyka kamicy dróg moczowych u dzieci. Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. Anna Wasilewska Metabolizm wapnia i fosforu Zaburzenia gospodarki wapniowej organizmu

Bardziej szczegółowo

Co nowego w diagnostyce chorób nerek i w patogenezie i leczeniu zakażeń układu moczowego?

Co nowego w diagnostyce chorób nerek i w patogenezie i leczeniu zakażeń układu moczowego? Co nowego w diagnostyce chorób nerek i w patogenezie i leczeniu zakażeń układu moczowego? Maria Roszkowska-Blaim Katedra i Klinika Pediatrii i Nefrologii WUM, Warszawa X Sympozjum PTNefD, Poznań, 14-15

Bardziej szczegółowo

2. Kłębuszkowe zapalenie nerek - GLOMERULONEPHRITIS - choroba z autoagresji ( powstawanie przeciwciał skierowanych przeciw własnym tkankom).

2. Kłębuszkowe zapalenie nerek - GLOMERULONEPHRITIS - choroba z autoagresji ( powstawanie przeciwciał skierowanych przeciw własnym tkankom). PIELĘGNACJA W SCHORZENIACH UKŁADU MOCZOWEGO CZĘŚCIEJ WYSTEPUJĄCE JEDNOSTKI CHOROBOWE: 1. Zapalenie pęcherza moczowego - CYSTITIS 2. Kłębuszkowe zapalenie nerek - GLOMERULONEPHRITIS - choroba z autoagresji

Bardziej szczegółowo

Zebrała i opracowała Maria Sałamacha

Zebrała i opracowała Maria Sałamacha BÓLE BRZUCHA Zebrała i opracowała Maria Sałamacha Ból brzucha u dzieci ma zwykle charakter czynnościowy, co oznacza, że szczegółowe badania i analizy laboratoryjne nie wykazują żadnych odchyleń, jednak

Bardziej szczegółowo

Medycyna rodzinna - opis przedmiotu

Medycyna rodzinna - opis przedmiotu Medycyna rodzinna - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Medycyna rodzinna Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-MRodz Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil praktyczny Rodzaj

Bardziej szczegółowo

Pozaszpitalne zapalenia płuc u dzieci

Pozaszpitalne zapalenia płuc u dzieci Pozaszpitalne zapalenia płuc u dzieci Katarzyna Krenke Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Thorax 2011;66: suppl. 2 Zapalenia płuc - etiologia Nowe czynniki

Bardziej szczegółowo

PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE

PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE Koordynator profilaktyki : mgr piel. Anna Karczewska CELE: zwiększanie świadomości pacjenta na temat szczepionek przeciwko grypie zapobieganie zachorowań na grypę zapobieganie

Bardziej szczegółowo

ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK V SEMESTR LETNI 2016/2017 KARDIOLOGIA/GASTROLOGIA/PULMONOLOGIA/ZAKAŻNE

ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK V SEMESTR LETNI 2016/2017 KARDIOLOGIA/GASTROLOGIA/PULMONOLOGIA/ZAKAŻNE ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK V SEMESTR LETNI 2016/2017 KARDIOLOGIA/GASTROLOGIA/PULMONOLOGIA/ZAKAŻNE Obowiązujące podręczniki: 1. Pediatria, Kawalec, Grenda, Ziółkowska 2013, 2. Pediatria. Podręcznik do Lekarskiego

Bardziej szczegółowo

Tyreologia opis przypadku 15

Tyreologia opis przypadku 15 Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 15 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 28-letnia kobieta zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.

Bardziej szczegółowo

WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B?

WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B? SZCZEPIONKA WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ!

Bardziej szczegółowo

KEYTRUDA (pembrolizumab)

KEYTRUDA (pembrolizumab) Poradnik dotyczący leku KEYTRUDA (pembrolizumab) Informacja dla Pacjentów Niniejszy produkt leczniczy będzie dodatkowo monitorowany. Umożliwi to szybkie zidentyfikowanie nowych informacji o bezpieczeństwie.

Bardziej szczegółowo

Zapalenia płuc u dzieci. Joanna Lange

Zapalenia płuc u dzieci. Joanna Lange Zapalenia płuc u dzieci Joanna Lange choroba przebiegająca z dusznością, gorączką oraz różnymi objawami osłuchowymi, potwierdzona (zgodnie z definicją kliniczno - radiologiczną) lub nie (zgodnie z definicją

Bardziej szczegółowo

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Agencja Oceny Technologii Medycznych Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 20/2014 z dnia 7 stycznia 2014 r. o projekcie programu Program skutecznego zwalczania infekcji poprzez szybkie

Bardziej szczegółowo

Walczymy z rakiem buuu rakiem! Pod honorowym patronatem Rzecznika Praw Dziecka

Walczymy z rakiem buuu rakiem! Pod honorowym patronatem Rzecznika Praw Dziecka Walczymy z rakiem buuu rakiem! Pod honorowym patronatem Rzecznika Praw Dziecka Drodzy Rodzice! W ostatnich latach wyleczalność nowotworów u dzieci i młodzieży wzrosła aż do 70-80%, a w przypadku ostrej

Bardziej szczegółowo

Pakiet onkologiczny. w podstawowej opiece zdrowotnej

Pakiet onkologiczny. w podstawowej opiece zdrowotnej Pakiet onkologiczny w podstawowej opiece zdrowotnej Agnieszka Jankowska-Zduńczyk Specjalista medycyny rodzinnej Konsultant krajowy w dziedzinie medycyny rodzinnej Profilaktyka chorób nowotworowych Pakiet

Bardziej szczegółowo

1965-E. Tanagho-prowadzi badania nad znaczeniem trójkąta pęcherza moczowego w patomechanizmie OPM

1965-E. Tanagho-prowadzi badania nad znaczeniem trójkąta pęcherza moczowego w patomechanizmie OPM Aktualne rekomendacje postępowania z dziećmi z odpływem pęcherzowo- moczowodowym Jacek A. Pietrzyk XII Ogólnopolska Konferencja Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej Lublin 23-25. 25. 05. 2013 Odpływ

Bardziej szczegółowo

SCHORZENIA POCHWY I ICH ZAPOBIEGANIE. Poradnik dla pacjentki o diagnozowaniu i leczeniu chorób pochwy

SCHORZENIA POCHWY I ICH ZAPOBIEGANIE. Poradnik dla pacjentki o diagnozowaniu i leczeniu chorób pochwy SCHORZENIA POCHWY I ICH ZAPOBIEGANIE Poradnik dla pacjentki o diagnozowaniu i leczeniu chorób pochwy Praktycznie każda kobieta odczuwa czasami dolegliwości w obrębie intymnych części ciała. Wpływają one

Bardziej szczegółowo

EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT.

EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. Prowadząca edukację: piel. Anna Otremba CELE: -Kształtowanie

Bardziej szczegółowo

ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU

ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU 14 czerwca 2012 r dr n. med. Piotr Tomczak Klinika Onkologii U.M. Poznań Epidemiologia raka nerki RCC stanowi 2 3% nowotworów złośliwych

Bardziej szczegółowo

Informacja do Formularza Kontroli Jakości Nr 1

Informacja do Formularza Kontroli Jakości Nr 1 Formularz Kontroli Jakości Nr Informacja do Formularza Kontroli Jakości Nr Droga Koleżanko, drogi Kolego. Formularz Kontroli Jakości Nr (formularz w kolorze pomarańcowym) zawiera pytania dotyczące anamnezy,

Bardziej szczegółowo

Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI

Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI Załącznik nr 11 do Zarządzenia Nr 41/2009 Prezesa NFZ z dnia 15 września 2009 roku Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI ICD 10 D80 w tym D80.0, D80.1, D80.3, D80.4, D80.5,

Bardziej szczegółowo

WYNIKI PUNKTOWEGO BADANIA ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM ZAKAŻEŃ MIEJSCA OPEROWANEGO PRZEPROWADZONEGO 2013 ROKU W WSZZ W TORUNIU

WYNIKI PUNKTOWEGO BADANIA ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM ZAKAŻEŃ MIEJSCA OPEROWANEGO PRZEPROWADZONEGO 2013 ROKU W WSZZ W TORUNIU WYNIKI PUNKTOWEGO BADANIA ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM ZAKAŻEŃ MIEJSCA OPEROWANEGO PRZEPROWADZONEGO 2013 ROKU W WSZZ W TORUNIU Ewa Chodakowska WszZ ToruŃ Badanie przeprowadzono w ramach

Bardziej szczegółowo

"Przyczyny, diagnostyka i leczenie trudnych zaparć u dzieci " Urszula Grzybowska-Chlebowczyk

Przyczyny, diagnostyka i leczenie trudnych zaparć u dzieci  Urszula Grzybowska-Chlebowczyk "Przyczyny, diagnostyka i leczenie trudnych zaparć u dzieci " Urszula Grzybowska-Chlebowczyk Evaluation and treatment of functional constipation in infants and children: Evidence Based Recommendations

Bardziej szczegółowo

Leczenie Hemlibra przypadki kliniczne (doświadczenia własne)

Leczenie Hemlibra przypadki kliniczne (doświadczenia własne) Leczenie Hemlibra przypadki kliniczne (doświadczenia własne) Ewa Stefańska-Windyga Instytut Hematologii i Transfuzjologii Warszawa 23.03.2019 r. Początki Kwiecień 2016 pierwsi pacjenci w badaniu Haven

Bardziej szczegółowo

Zakażenie układu moczowego (ZUM)

Zakażenie układu moczowego (ZUM) Diagnostyka mikrobiologiczna zakażeń układu moczowego STRESZCZENIE Zakażenie układu moczowego (ZUM) jest jedną z najczęstszych i drugą po zakażeniu dróg oddechowych przyczyną chorób infekcyjnych. Zasadniczo

Bardziej szczegółowo

ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( )

ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( ) ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ (2015-08-03) PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA ADRESACI - Osoby zadeklarowane do lekarza POZ, w wieku 35, 40, 45,

Bardziej szczegółowo

Sepsa, wstrząs septyczny, definicja, rozpoznanie

Sepsa, wstrząs septyczny, definicja, rozpoznanie Sepsa, wstrząs septyczny, definicja, rozpoznanie dr hab. n.med. Barbara Adamik Katedra i Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Sepsa, wstrząs septyczny, definicja,

Bardziej szczegółowo

GRYPA. Jak zapobiec zakażeniom grypy? m. st. Warszawie. Oddział Promocji Zdrowia, ul. Cyrulików 35; Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w

GRYPA. Jak zapobiec zakażeniom grypy? m. st. Warszawie. Oddział Promocji Zdrowia, ul. Cyrulików 35; Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w m. st. Warszawie ul. Kochanowskiego 21, Oddział Promocji Zdrowia, ul. Cyrulików 35; tel. 22/311-80-07 08; e-mail: oswiatazdrowotna@pssewawa.pl GRYPA Jak zapobiec

Bardziej szczegółowo

Zakażenia układu moczowego u dzieci

Zakażenia układu moczowego u dzieci Zakażenia układu moczowego u dzieci Autor: Monika Starowicz 08.10.2006. Zmieniony 08.10.2006. Stowarzyszenie Uronef - Nasze Dzieci Opracowanie ma na celu przybliżyć specyfikę choroby spowodowanej obecnością

Bardziej szczegółowo

ZAKAŻENIA UKŁADU MOCZOWEGO (ZUM)

ZAKAŻENIA UKŁADU MOCZOWEGO (ZUM) ZAKAŻENIA UKŁADU MOCZOWEGO (ZUM) 1. EPIDEMIOLOGIA Zakażenie układu moczowego (ZUM) stanowi około 40% wszystkich zakażeń szpitalnych i 10-20% poza szpitalnych. Z wyjątkiem okresu niemowlęctwa ZUM występuje

Bardziej szczegółowo

Ciąża ektopowa. I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Ciąża ektopowa. I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Ciąża ektopowa I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Definicja: ciąża ektopowa - to ciąża rozwijająca się poza jamą macicy. W ostatnim okresie stwierdza się

Bardziej szczegółowo