Stan uzębienia i potrzeby lecznicze u dzieci 6 letnich z wybranych losowo przedszkoli we Wrocławiu
|
|
- Mariusz Wrona
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2007, 44, 4, ISSN X Copyright by Silesian Piasts University of Medicine in Wrocław and Polish Stomatological Association ANETTA GMYREK MARCINIAK, URSZULA KACZMAREK, KATARZYNA FITA, BEATA WILK SIECZAK Stan uzębienia i potrzeby lecznicze u dzieci 6 letnich z wybranych losowo przedszkoli we Wrocławiu Dental Status and Treatment Needs in 6 Year Old Children from Randomly Selected Preschools in Wroclaw Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej Akademii Medycznej im. Piastów Śląskich we Wrocławiu Streszczenie Wprowadzenie. Sformułowano spodziewane rezultaty realizacji zadań wyznaczonych w Narodowym Programie Zdrowia zmniejszenie się o 10% w stosunku do 1995 roku zachorowalności na próchnicę zębów u dzieci w wie ku 7 12 lat. Autorzy przedstawiają wybrane wyniki badań epidemiologicznych przeprowadzonych w 2006 roku wśród dzieci 6 letnich mieszkających we Wrocławiu. Cel pracy. Określenie stanu uzębienia u dzieci 6 letnich mieszkających na terenie Wrocławia, skuteczności opie ki stomatologicznej oraz wykazanie aktualnych potrzeb leczniczych. Materiał i metody. Badaniem stomatologicznym objęto 170 dzieci 6 letnich z wybranych wrocławskich przed szkoli. Stan uzębienia oceniono według kryteriów ŚOZ pod względem występowania próchnicy. Obliczono śre dnią liczbę puw/z, PUW/Z oraz wskaźnik leczenia. Wyniki. Próchnicą zębów jest objętych aż 86% badanych dzieci, puw/z = 0 występowało tylko u 14% dzieci, w tym 21% dziewcząt. Próchnica na powierzchniach żujących pierwszych stałych zębów trzonowych występowa ła u około 20% badanej grupy dzieci 6 letnich. Wnioski. W badanej grupie dzieci 6 letnich stwierdzono prawie dwukrotny wzrost wartości puw/z w stosunku do badań z przed 10 lat (Dent. Med. Probl. 2007, 44, 4, ). Słowa kluczowe: dzieci przedszkolne, próchnica zębów, liczba puw/puw, wskaźnik leczenia. Abstract Background. Expected effects of the realization of an appointed task in National Health Program to 2005 inter alia 10% reduction of dental caries of 7 12 year old children as compared with The authors present the selec ted results of the dentition epidemiological studies performed in 2006 in 6 year old children living in Wroclaw. Objectives. Evaluation of a dental status of 6 year old children living in Wroclaw, the effectiveness of dental care and showing current treatment requirements. Material and Methods. The dental examination was performed in a group of years old children from selec ted preschools in Wroclaw. The condition of dentition in relation to dental caries was evaluated by WHO criteria. Average dmf/t, DMF/T and Treatment Index were calculated. Results. 86% of examined children have dental caries, dmf/t = 0 performed in 14% group of children only, there in 21% of girls. Dental caries of occlusal surface of the first molar teeth occur at the level of approximately 20% of 6 year old children from the examined group. Conclusions. Examination of the group of 6 year old children affirmed a double increase of the dmf/t value in comparison with examination performed 10 years ago (Dent. Med. Probl. 2007, 44, 4, ). Key words: preschool children, dental caries, dmf/dmf, treatment index. Zdrowie jamy ustnej jest integralnym elemen tem ogólnego zdrowia i czynnikiem determinują cym jakość życia człowieka zgodnie z tym zało żeniem realizuje się cele wyznaczone przez Świa tową Organizację Zdrowia w zakresie zdrowia ja my ustnej [1]. Próchnica zębów jest najbardziej rozpowszech nioną chorobą narządu żucia i jest zaliczana do cho
2 464 A. GMYREK MARCINIAK et al. rób społecznych. Polska należy do krajów o stosun kowo wysokiej zachorowalności na próchnicę. Głównym tego powodem jest nieprzestrzeganie właściwej higieny jamy ustnej, kariogenna dieta, brak świadomości prozdrowotnej, jak również utru dniony dostęp do opieki stomatologicznej [2, 3]. W związku z zaleceniami Światowej Organi zacji Zdrowia w wielu krajach przeprowadza się okresowe badania epidemiologiczne uzębienia w określonych grupach wiekowych. Pozwalają one oceniać występowanie próchnicy zębów [1, 4]. W odniesieniu do dzieci 5 6 letnich cele zdro wia jamy ustnej na rok 2010 proklamowane przez WHO zakładają 90% dzieci wolnych od próchni cy. Duża zapadalność, jak również wysokie wska źniki próchnicy zębów u dzieci w wieku przed szkolnym wskazują na potrzebę analizy stanu i przyczyn nasilenia tej choroby oraz czynników ryzyka, a także zmianę zachowań na prozdrowot ne w tej grupie wiekowej [4 6]. Kontrola diety, w szczególności ograniczenie częstości oraz ilości spożywania kariogennych wę glowodanów, systematyczne szczotkowanie zębów, jak również stosowanie środków służących do pie lęgnacji jamy ustnej zawierających jony fluorkowe stanowią ważne elementy w zapobieganiu próchni cy zębów [1, 2, 5, 7, 8]. Istotną rolę w zapobieganiu odgrywa edukacja prozdrowotna mająca na celu propagowanie zdrowego stylu i warunków życia [1, 4]. Edukacja prozdrowotna prowadzona w przed szkolach i szkołach z udziałem nauczycieli jest uznana za najskuteczniejszą formę promocji zdro wia, którą powinno się rozpowszechniać jak najsze rzej [1, 4, 5]. Wiele badań wskazuje na związek re alizacji programów profilaktycznych ze zmniejsze niem poziomu nasilenia próchnicy danej populacji. Programy te są oparte najczęściej na szczotkowaniu zębów preparatami zawierającymi związki fluoru prowadzonym i nadzorowanym w przedszkolach i szkołach. Wielu autorów wskazuje na znaczną re dukcję próchnicy u osób z wysokim ryzykiem próchnicy po wdrożeniu programów profilaktycz nych opartych na edukacji prozdrowotnej dzieci oraz rodziców, czyszczeniu zębów po głównych po siłkach, stosowaniu past zawierających związki flu oru [3, 9 14]. Na podstawie wieloletnich obserwa cji wielu autorów poleca wprowadzenie lakowania zębów jako skuteczną formę profilaktyki próchnicy w stałych zębach trzonowych [3, 8, 15 17]. Bada nia prowadzone w kierunku sprawdzenia skutecz ności programu profilaktycznego próchnicy zębów przeprowadzone w latach przez De merzi et al. [18] wskazały na czynniki mające wpływ na nasilanie próchnicy zębów, a wśród nich systematyczna okresowa kontrola stomatologiczna i lakowanie zębów zmniejszyły występowanie próchnicy. Zostały określone zadania Narodowego Pro gramu Zdrowia obowiązujące do 2005 roku mają ce na celu polepszenie zdrowia jamy ustnej. Postu lowano w nich o: wprowadzenie i zintensyfikowanie edukacji zdrowotnej z zakresu zdrowia jamy ustnej wśród kobiet ciężarnych oraz rodziców dzieci do lat 7, wprowadzenie czyszczenia zębów po głów nych posiłkach do rozkładu zajęć w żłobkach, przedszkolach, sanatoriach, domach dziecka, w czasie kolonii, prowadzenie profilaktyki fluorkowej egzo gennej u uczniów szkół wszystkich typów, gdy nie ma przeciwwskazań lokalnych w miejscu zamie szkania, upowszechnienie profilaktyki endogennej, kontynuację profilaktycznego uszczelniania bruzd pierwszych zębów trzonowych i przedtrzo nowych u dzieci w wieku 6 8 lat, lakierowanie lakierami z fluorem po wierzchni gładkich zębów u dzieci z wysokim ry zykiem próchnicy, wykorzystanie przeciwbakteryjnego działa nia chlorcheksydyny. Sformułowano spodziewane rezultaty realiza cji zadań wyznaczonych w Narodowym Progra mie Zdrowia do 2005 roku, między innymi uszczelnienie profilaktyczne bruzd pierwszych zę bów trzonowych powinno być przeprowadzone u co najmniej 60% dzieci w wieku 6 8 lat; zmniej szenie się o 10% w stosunku do 1995 roku zacho rowalności na próchnicę zębów u dzieci w wieku 7 12 lat. Podjęto również próbę wyznaczenia celów zdrowotnych dotyczących dzieci 6 letnich z zakre su stomatologii. Cele te powinny być realizowane w latach pomimo pominięcia proble matyki zdrowia jamy ustnej w aktualnym NPZ. Zalicza się do nich m.in.: zwiększenie do 60% dzieci w wieku 6 lat bez próchnicy uzębienia, ob niżenie o 20% w stosunku do roku 2002 różnic między województwami w odsetku dzieci w wie ku 6 lat bez próchnicy [1]. Celem badań było określenie stanu uzębienia u dzieci 6 letnich mieszkających na terenie Wroc ławia, skuteczności opieki stomatologicznej oraz wykazanie aktualnych potrzeb leczniczych z tego zakresu. Materiał i metody Zbadano 170 dzieci 6 letnich (107 chłopców i 63 dziewczynki) uczęszczających do trzech loso wo wybranych przedszkoli na terenie Wrocławia. W przedszkolach tych nie były realizowane pro gramy profilaktyczne.
3 Stan uzębienia i potrzeby lecznicze dzieci 6 letnich 465 Badanie stomatologiczne przeprowadzono w oświetleniu lampy czołowej z użyciem lusterka i tępego zgłębnika. Ocenę uzębienia przeprowa dzono wg kryteriów Światowej Organizacji Zdro wia. Oddzielnie dla zębów mlecznych i stałych określono liczbę zębów występujących w jamie ustnej, częstość występowania próchnicy i jej in tensywność (wartości puw/z i PUW/Z) oraz po trzeby lecznicze wg wskaźnika leczenia. Badane wskaźniki rozpatrzono w odniesieniu do płci. Uzyskane dane poddano analizie statystycznej za pomocą testu nieparametrycznego U Manna Whitneya, przyjmując za istotny poziom p 0,05. Wyniki U ogółu badanych stwierdzono przeciętnie 18,00 ± 2,56 zębów mlecznych (tab. 1). Częstość występowania próchnicy wynosiła 85,89% i zmia nami było objętych 6,23 ± 4,73 zębów. Przeważa jąca liczba zębów dotkniętych próchnicą nie była leczona 4,86 ± 4,42 (tj. 78%). Nieco więcej stwierdzono zębów usuniętych niż wypełnionych (0,74 ± 1,91 vs. 0,63 ± 1,44). Wskaźnik leczenia był mały, wynosił 0,11 ± 0,29. Z rozkładu wystę powania próchnicy wynika, że wolnych od próch nicy w zębach mlecznych (puw/z = 0) było tylko 14% badanych dzieci 6 letnich. Najwyższe warto ści puw/z rzędu odnotowano u około 3% badanych dzieci, najczęściej obserwowano puw/z z przedziału wartości puw/z = 7 8 (około 22%) (tab. 2). Porównując rozpatrywane wskaźniki w od niesieniu do płci, zauważono istotnie (p < 0,05) więcej zębów mlecznych u chłopców niż u dziew czynek, średnio o 1,16 zęba, jak również więcej zębów objętych procesem próchnicowym u chłop ców średnio o 1,37 zęba niż u dziewczynek, a także znamiennie (p < 0,05) większą częstość występowania próchnicy u chłopców, średnio o 12,22% (tab. 1). U ogółu badanych zanotowano średnio 3,73 ± ± 3,89 wyrzniętych zębów stałych, nieco więcej u dziewcząt niż u chłopców (tab. 3). Ponieważ w tym wieku spośród wyrzniętych zębów stałych procesem próchnicowym są objęte wyłącznie zęby pierwsze trzonowe, a nie zęby sieczne, szczegóło wej ocenie poddano stan tych zębów. Przeciętnie u każdego dziecka stwierdzono wyrznięcie 1,86 ± 1,87 zębów stałych pierwszych trzonowych. Roz wój próchnicy w tych zębach zaobserwowano u 20,0% dzieci oraz w 28,08% wyrzniętych zębów. Przeciętnie u co drugiego dziecka zauważano zmia ny próchnicowe w zębach stałych pierwszych trzo Tabela 2. Odsetek dzieci z przedziałami wartości puw/z Tabele 2. The percentage of children with dmf/t value ranges puw/z n/n % 0 24/170 14, /170 13, /170 8, /170 17, /170 21, /170 4, /170 8, /170 5, /170 1, /170 2,94 Tabela 1. Stan zębów mlecznych Table 1. Status of deciduous teeth Badane wskaźniki Dziewczynki Chłopcy Istotność różnic Razem (Studied parameters) (Girls) (Boys) (Significant (Total) x ± SD x± SD difference) x ± SD Liczba zębów mlecznych 17,27 ± 3,04 18,43 ± 2,12 p = 0,014 18,00 ± 2,56 (Number of deciduous teeth) p < 0,05 Częstość występowania próchnicy w % 79,37 91,59 p = 0,034 85,89 (Caries occurence %) p < 0,05 puw/z 6,11 ± 5,12 6,30 ± 4,51 p = 0,591 6,23 ± 4,73 dmf/t p > 0,05 p/z 4,00 ± 4,38 5,37 ± 4,39 p = 0,019 4,86 ± 4,42 d/t p < 0,05 u/z 1,24 ± 2,64 0,45 ± 1,22 p = 0,086 0,74 ± 1,91 m/t p > 0,05 w/z 0,89 ± 1,70 0,44 ± 1,24 p = 0,104 0,63 ± 1,44 f/t p > 0,05 Wskaźnik potrzeb leczniczych (w/p + w) 0,18 ± 0,37 0,08 ± 0,21 p = 0,018 0,11 ± 0,29 (Index of treatment needs f/d + f) p < 0,05
4 466 A. GMYREK MARCINIAK et al. Tabela 3. Stan zębów stałych Table 3. Status of permanent teeth Badane wskaźniki Dziewczynki Chłopcy Istotność różnic Razem (Studied parameters) (Girls) (Boys) (Significant (Total) difference) x ± S D x ± SD x ± SD Liczba zębów stałych 4,41 ± 4,39 3,33 ± 3,53 p = 0,185 3,73 ± 3,89 (Number of permanent teeth) p > 0,05 Zęby stałe pierwsze trzonowe (Permanent first molars) Liczba zębów 1,90 ± 1,90 1,84 ± 1,86 p = 0,928 1,86 ± 1,87 (Number of permanent first molars) p > 0,05 Częstość występowania próchnicy (%) 15,87 22,43 p = 0,751 20,0 (Caries occurence %) p > 0,05 % zębów dotkniętych próchnicą 20,0 32,99 p = 0,338 28,08 (% of caries affected teeth) p > 0,05 PUW/Z 0,38 ± 0,67 0,61 ± 0,65 p = 0,454 0,52 ± 0,66 DMF/T p > 0,05 P/Z 0,33 ± 0,57 0,51 ± 0,62 p = 0,599 0,45 ± 0,60 D/T p > 0,05 U/Z M/T W/Z 0,05 ± 0,19 0,10 ± 0,15 p = 0,832 0,07 ± 0,17 F/T p > 0,05 Wskaźnik potrzeb leczniczych (W/P+ W) 0,19 ± 0,36 0,15 ± 0,33 p = 0,651 0,16 ± 0,33 (Index of treatment needs F/D+F) p > 0,05 Lakowanie 0,25 ± 0,92 0,09 ± 0,52 p = 0,640 0,15 ± 0,70 (Sealing) p > 0,05 Tabela 4. Odsetek dzieci z puw/z w pierwszych zębach trzonowych Tabele 4. The percentage of children witf dmf/t value ranges in first molars puw/z 6 n/n % 0 54/89 60, /89 12,36 2 6/89 6,74 3 5/89 5, /89 14,61 nowych, które w ponad 80% (0,45 vs 0,52) były niewypełnione. Wartość wskaźnika leczenia zębów była niska i wynosiła 0,16 ± 0,33. W wyniku badań stwierdzono, że średnio co 7 dziecko miało zalako wany jeden ząb pierwszy trzonowy (0,15 ± 0,70). W wartościach rozpatrywanych wskaźników między dziewczynkami i chłopcami nie zaobser wowano statystycznie istotnych różnic. Z rozkładu występowania próchnicy w pierw szych zębach trzonowych stałych wynika, że wol nych od próchnicy (PUW/Z = 0) było około 61% badanych dzieci 6 letnich (N = 89). Największą wartość (PUW/Z = 4) dla pierwszych stałych zę bów trzonowych odnotowano u około 15% bada nych dzieci (tab. 4). Omówienie W porównaniu z danymi ogólnopolskimi z 1999 roku [19], w których uzyskano wyniki 17,6% wolnych od próchnicy dzieci 6 letnich (kraj miasto, wieś), woj. dolnośląskie 35,1%, odse tek dzieci 6 letnich wolnych od próchnicy zmalał do wartości 14,1% badania własne. W ogólnopolskim badaniu epidemiologicz nym przeprowadzonym w 2002 roku średnia war tość wskaźnika próchnicy dla polskich sześciolat ków oszacowano na poziomie 5,9, w zależności od województwa wynosiła 1,6 7,7 [20, 21], w bada niu własnym uzyskano wartość 6,3. Frekwencja próchnicy zębów stałych pierw szych trzonowych w grupie dzieci z uzębieniem mieszanym kształtowała się na poziomie 16% u dziewcząt oraz 22% u chłopców. Podobne wyni ki uzyskała Milewska et al. [22,23]. Wielu autorów odnotowało jednak znacznie wyższą frekwencję próchnicy zębów stałych u dziewcząt [20, 24 26]. Porównując uzyskane dane z wynikami badań sprzed 11 lat przeprowadzonymi wśród dzieci 6 letnich z rejonu niefluorkowanego Wrocławia [6], zauważa się wzrost częstości i intensywności próchnicy zarówno w uzębieniu mlecznym, jak
5 Stan uzębienia i potrzeby lecznicze dzieci 6 letnich 467 Tabela 5. Porównanie stanu uzębienia dzieci 6 letnich z danymi z 1995 roku [4] Table 5. The comparison of dentition condition of 6 year old children with the data from 1995 [4] 1995 rok 2006 rok dane własne (1995 year) (2006 year the own results) DZ CH razem DZ CH razem G B (total) G B (total) Frekwencja próchnicy zęby mleczne 60,0 56,7 58,3 79,37 91,59 85,89 (Caries occurence) (deciduous teeth) % zęby stałe 3,3 3,3 3,3 15,87 22,43 20,00 (permanent teeth) puw/z 4,0 3,8 3,9 6,11 6,30 6,23 (dmf/t) PUW/Z 0,03 0,03 0,03 0,38 0,61 0,52 (DMF/T) i stałym (tab. 5). Częstość występowania próchni cy w zębach mlecznych wzrosła o 27,59%, więk sze wartości zaobserwowano u chłopców (o 34,9%) niż u dziewczynek (o 19,4%). Zwięk szyła się ponad 1,5 krotnie liczba zębów objętych procesem próchnicowym z 3,9 do 6,23 zębów (u dziewcząt o 52%, a u chłopców o 65%). Wzrosła również frekwencja próchnicy w zę bach stałych, średnio o 16,7% (u dziewczynek o 12,6%, u chłopców o 19,1%). Ponad 16 krotnie zwiększyła się średnia liczba zębów dotkniętych próchnicą (13 krotnie u dziewcząt i 20 krotnie u chłopców). Z badań przeprowadzonych przez Gajewską et al. [8] wynika, że nieco większa średnia liczba wy rzniętych zębów stałych w tym pierwszych stałych zębów trzonowych występuje u dziewcząt. W ba daniach własnych uzyskano porównywalne wyni ki. Średnia liczba wyrzniętych stałych pierwszych zębów trzonowych u dziewcząt wynosiła 4,41, w tym 1,90 pierwszych stałych zębów trzono wych, a u chłopców kolejno 3,33 oraz 1,84. Obser wacja ta pośrednio potwierdza wcześniejsze ząb kowanie dziewcząt w porównaniu z chłopcami. Dane uzyskane w ramach ogólnopolskich ba dań epidemiologicznych przeprowadzonych w 1995 roku na terenie województwa wrocław skiego wskazują, że profilaktyczne lakowanie zę bów pierwszych stałych trzonowych w zdecydo wanej większości zostało wykonane w szkolnych gabinetach stomatologicznych [8]. Pogorszenie stanu uzębienia dzieci 6 letnich w stosunku do badań przeprowadzonych w 1995 ro ku na terenie Wrocławia (tab. 5) [6] może wskazy wać na mniejszą dostępność do opieki stomatolo gicznej po reformie służby zdrowia oraz brak wła ściwych zachowań prozdrowotnych dzieci i ich ro dziców [3, 4]. Prawdopodobnie ma to związek ze zmianami sytemu opieki zdrowotnej oraz brakiem realizacji programów profilaktycznych w przed szkolach, w których przeprowadzono badanie [3]. Z badań wynika, że nie został zrealizowany wy znaczony w NPZ na 2005 rok cel, który zakładał zmniejszenie o 10% zachorowalności na próchni cę zębów dzieci w wieku 7 12 lat w stosunku do 1995 roku. Nie został również zrealizowany cel zakładający wzrost odsetka dzieci z profilaktycz nie zalakowanymi zębami pierwszymi trzonowy mi. Dane własne wykazały niewystarczającą opie kę stomatologiczną, jest więc konieczne jak naj szybsze wdrożenie programów mających na celu profilaktykę próchnicy w przedszkolach. Należy również rozważyć przywrócenie szkolnego syste mu opieki stomatologicznej. Podsumowując uzyskane wyniki badań, można stwierdzić wysoką zapadalność i intensywność próchnicy zębów mlecznych w badanej grupie dzie ci 6 letnich. Frekwencja próchnicy w uzębieniu mlecznym i stałym oraz liczba zębów dotkniętych próchnicą w całej badanej grupie wykazała wyraźną tendencję wzrostową. U niepokojąco dużej grupy dzieci nie podjęto żadnego leczenia. Uzyskane dane są alarmujące i wskazują, że opieka stomatologicz na dotycząca tej grupy wiekowej jest niedostatecz na, podobnie jak w innych rejonach Polski również powinny zostać podjęte odpowiednie działania w celu jej poprawy [5, 7, 22 25]. Niepokojące więc jest pominięcie w projekcie zadań Narodowego Programu Zdrowia na lata zagadnienia poprawy zdrowia jamy ustnej.
6 468 A. GMYREK MARCINIAK et al. Piśmienictwo [1] ADAMOWICZ KLEPALSKA B., WIERZBICKA M., STRUżYCKA I.: Założenia i cele zdrowia jamy ustnej w kraju na lata Czas. Stomat. 2005, 58, [2] GRZESIAK I., KACZMAREK U.: Prognozowanie stanu higieny jamy ustnej u dzieci. Dent. Med. Probl. 2005, 42, [3] JAŃCZUK Z.: W sprawie interpretacji wyników stomatologicznych badań epidemiologicznych przeprowadzonych u polskich dzieci w ostatnich latach. Magazyn Stomat. 2005, 15, 6, [4] WIERZBICKA M., JÓZEFOWICZ A., WOJCIESZEK D., PIEKARCZYK J., ADAMOWICZ KLEPALSKA B., TRYKOWSKI J.: Oce na realizacji i efektów programu edukacji prozdrowotnej dla dzieci pierwszych klas szkoły podstawowej. Czas. Stomat. 1998, 51, [5] WIERZBICKA M.: Metody i strategie w promocji zdrowia i zapobieganiu chorobom jamy ustnej. Czas. Stomat. 1999, 52, [6] MALEPSZY A., NOWAK MALINOWSKA H., KACZMAREK U., WRZYSZCZ KOWALCZYK A., GAJEWSKA M.: Stan uzębie nia i potrzeby lecznicze 6 letnich dzieci z województwa wrocławskiego. Przegl. Stomat. Wieku Rozw. 1996, 1, 13, [7] BRUZDA ZWIECH A., SZYDłOWSKA WALENDOWSKA B., WOCHNA SOBAŃSKA M., DASZKOWSKA M., FILIPIŃSKA SKąP SKA R., HILT A., LUBOWIEDZKA GONTAREK B.: Wpływ nawyków higienicznych i żywieniowych na stan uzębienia dzieci w wieku przedszkolnym. Dent. Med. Probl. 2005, 42, [8] GAJEWSKA M., KACZMAREK U., WRZYSZCZ KOWALCZYK A., NOWAK MALINOWSKA H., MALEPSZY A.: Stan pierw szych stałych zębów trzonowych u 7 letnich dzieci z województwa wrocławskiego. Przegl. Stomat. Wieku Rozw. 1999, 1, 25, [9] EKSTRAND K.R., CHRISTIANSEN M.E.C.: outcomes of a non operative caries treatment programme for children and adolescents. Caries Res. 2005, 39, [10] CURNOW MMT., PINE C.K., BURNSIDE G., NICHOLSON J.K., CHESTERS R.., HUNTINGTON E.: A randomized control led trial of the efficacy of supervised toothbrushing in high caries risk children. Caries Res. 2002, 36, [11] HOLTTA P., ALALUUSUA S.: Effect of supervised use of fluoride toothpaste on caries incidence in preschool chil dren. Int. J. Pediatr. Dent. 1992, 2, [12] ETTY E., HENEBERKE M., GRUYTHUSEN R., WOLTGENES J.H.M.: Influence of oral hygiene on early enamel caries. Caries Res. 1994, 28, [13] DASZKOWSKA M., LUBOWIEDZKA B., SZYDłOWSKA B., WOCHNA SOBAŃSKA M.: Ocena nawyków higienicznych i ży wieniowych dzieci objętych programem profilaktyki próchnicy. Dent. Med. Probl. 2003, 40, [14] STECKEN BLIKS C., HOLM A.K.: Between meal eating. Toothbrushing frequency and dental caries in 4 year old children in north Sweden. Int. J. Pediatr. Dent. 1995, 5, [15] DROP B., MIERZWIŃSKA K.: Ocena stanu zębów szóstych u ludności wiejskiej województwa lubelskiego. Przeg. Stomat. Wieku Rozw. 1996, 1, 13, [16] BEIRUTI N., FRENCKEN J.E., VAN T HOF M.A., TAIFOUR D. VAN PALENSTEIN HELDERMAN W.H.: Caries preventive effect of a one time application of composite resin and glass ionomer sealants after 5 years. Caries Res. 2006, 40, [17] JODKOWSKA E.: Uszczelnianie bruzd zębów bocznych jako jedna z metod współczesnej profilaktyki próchnicy. Czas. Stomat. 2005, 58, [18] DEMERTZI A., TOPITSOGLOU V., MURONIDIS S.: Caries prevalence of 11.5 year olds between in a pro vince of North Eastern Greece. Commun. Dent Health. 2006, 23, [19] WIERZBICKA M., SZATKO F., RADZIEJEWSKA M., RUCIŃSKA K., ZAWADZIŃSKI M.: Ogólnokrajowy Monitoring Zdro wia Jamy Ustnej i jego uwarunkowań. (Drugi etap 1999 rok) Dzieci w wieku 6 12 lat. Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej, Zakład Stomatologii Zachowawczej ISAM w Warszawie, Katedra Higieny i Epidemiologii AM w Łodzi, Warszawa [20] DYBIżBAŃSKA E., ZAWADZIŃSKI M., PIERZYNOWSKA E., GANOWICZ M., ADAMOWICZ KLEPALSKA B., WIERZBICKA M.: Występowanie próchnicy u 3 i 6 letnich dzieci w Polsce. Czas. Stomat. 2003, 56, [21] ZIĘTEK M.: Zdrowie jamy ustnej Polaków. Czas. Stomat. 2005, 58, [22] MILEWSKA R., STOKOWSKA W., ŁUCZAJ CEPOWICZ E., MARCZUK KOLADA G., MIKSZA ŻYłKIEWICZ R., KIERKLO A.: Próchnica zębów dzieci 6 letnich na terenie dawnego województwa białostockiego. Czas. Stomat. 2001, 54, [23] MILEWSKA R., ŁUCZAJ CEPOWICZ E.: Ocena stanu uzębienia i potrzeb leczniczych u 6 i 12 letnich dzieci w Bia łymstoku. Nowa Stomat. 2004, 9, 4, [24] EMERICH POPLATEK K., ADAMOWICZ KLEPALSKA B., KACZMARCZYK J., MARASZKIEWICZ KULESZA M.: Ocena PUW pierwszych zębów trzonowych stałych u dzieci w wieku 6 i 7 lat z województwa gdańskiego. Czas. Stomat. 1999, 52, [25] BAGIŃSKA J., WILCZYŃSKA BORAWSKA M., STOKOWSKA W.: Frekwencja i intensywność próchnicy zębów dzieci z klas zerowych z małych miejscowości województwa podlaskiego. Magazyn Stomat. 2006, 16, 6, [26] LEROY R., BOGAERTS K., LESAFFRE E., DECLERCK D.: Multivariate survival analysis for the identification of fac tors associated with cavity formation in permanent first molars. Eur. J. Oral Sci. 2005, 113,
7 Stan uzębienia i potrzeby lecznicze dzieci 6 letnich 469 Adres do korespondencji: Anetta Gmyrek Marciniak Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej AM ul. Krakowska Wrocław tel e mail: gmyrek.a@poczta.fm Praca wpłynęła do Redakcji: r. Po recenzji: r. Zaakceptowano do druku: r. Received: Revised: Accepted:
Zachorowalność na próchnicę dzieci łódzkich w wieku przedszkolnym zakwalifikowanych do zabiegów profilaktyki fluorkowej
Czas. Stomat., 2005, LVIII, 5 Zachorowalność na próchnicę dzieci łódzkich w wieku przedszkolnym zakwalifikowanych do zabiegów profilaktyki fluorkowej Incidence of caries in preschool children living in
Bardziej szczegółowoUszczelnianie bruzd na powierzchni żującej zębów trzonowych jako jedna z metod zapobiegania próchnicy
Czas. Stomatol., 2010, 63, 11, 672-681 2010 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Uszczelnianie bruzd na powierzchni żującej trzonowych jako jedna z metod zapobiegania próchnicy Fissure sealing
Bardziej szczegółowoPróchnica zębów mlecznych u dzieci w wybranym przedszkolu w Sosnowcu. Deciduous Teeth Caries in Children from Selected Preschool in Sosnowiec
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2009, 46, 4, 437 441 ISSN 1644 387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Stomatological Association DANUTA ILCZUK 1, MONIKA HERBA 2, AGATA FILIPOWSKA GROŃSKA
Bardziej szczegółowoStan pierwszych zębów trzonowych stałych studentów medycyny i stomatologii Akademii Medycznej w Białymstoku
Czas. Stomat., 2005, LVIII, 11 Stan pierwszych zębów trzonowych stałych studentów medycyny i stomatologii Akademii Medycznej w Białymstoku The dental status of permanent first molars in students of Dental
Bardziej szczegółowo, Maria Borysewicz-Lewicka. Ocena dynamiki próchnicy u 6-letnich dzieci z województwa lubuskiego
Prace oryginalne Dent. Med. Probl. 0, 49,, ISSN -38X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Joanna Chłapowska A, B, D, E, Karolina Gerreth A, B, D, E, Kristina Pilipczuk-Paluch
Bardziej szczegółowoFrekwencja i intensywność próchnicy u dzieci 6-letnich z rejonu Krakowa
Borgis Frekwencja i intensywność próchnicy u dzieci 6-letnich z rejonu Krakowa *Anna Jurczak, Jadwiga Ciepły, Iwona Gregorczyk-Maga, Iwona Kołodziej, Joanna Słowik, Dorota Kościelniak, Małgorzata Staszczyk
Bardziej szczegółowoZachorowalność na próchnicę zębów dzieci 12-letnich w województwie łódzkim w latach 1978-2003*
Czas. Stomat., 2006, LIX, 1 Zachorowalność na próchnicę zębów dzieci 12-letnich w województwie łódzkim w latach 1978-2003* Prevalence of caries in 12-year-old children in the region of Łódź between 1978-2003
Bardziej szczegółowoPRACE ORYGINALNE. Wpływ nawyków higienicznych i żywieniowych na stan uzębienia dzieci w wieku przedszkolnym
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2005, 42, 2, 267 272 ISSN 1644 387X AGNIESZKA BRUZDA ZWIECH, BEATA SZYDŁOWSKA WALENDOWSKA, MAGDALENA WOCHNA SOBAŃSKA, MAŁGORZATA DASZKOWSKA, RENATA FILIPIŃSKA SKĄPSKA,
Bardziej szczegółowoOcena stanu uzębienia u pacjentów w wieku 15 i 18 lat z regionu Polski południowo-wschodniej (województwo podkarpackie)
Borgis Ocena stanu uzębienia u pacjentów w wieku 15 i 18 lat z regionu Polski południowo-wschodniej (województwo podkarpackie) Maria Mielnik-Błaszczak, *Dorota Krawczyk, Piotr Stachurski Katedra i Zakład
Bardziej szczegółowoWSTĘP PRZYGOTOWANIE BADAŃ
Raport z realizacji Programu profilaktyki próchnicy skierowanego do dzieci uczęszczających w roku szkolnym 2009/2010 do klas I i VI szkół podstawowych finansowanego przez Miasto Poznań WSTĘP Stomatologiczne
Bardziej szczegółowoStan zdrowia jamy ustnej oraz potrzeby profilaktyczno-lecznicze. dzieci w wieku 6 lat w Polsce
Stan zdrowia jamy ustnej oraz potrzeby profilaktyczno-lecznicze dzieci w wieku 6 lat w Polsce Tabela 1. Liczba dzieci w wieku 6 lat zbadanych w poszczególnych województwach. Ogółem dolnośląskie 270 kujawsko-pomorskie
Bardziej szczegółowoKristina Pilipczuk-Paluch, Joanna Chłapowska, Maria Borysewicz-Lewicka
Ocena zależności pomiędzy występowaniem próchnicy uzębienia mlecznego a jej rozwojem w zębach pierwszych trzonowych stałych praceoryginalne Assessment of the relationship between caries in milk teeth and
Bardziej szczegółowoZakład Stomatologii Zachowawczej Uniwersytetu Medycznego w Warszawie, Fundacja Promocji Zdrowia Jamy Ustnej w Warszawie 2
EDITORIAL Dent. Med. Probl. 2009, 46, 2, 149 156 ISSN 1644 387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Stomatological Association MARIA WIERZBICKA 1, URSZULA KACZMAREK 2 Trend choroby próchnicowej
Bardziej szczegółowoPubliczny program zapobiegania próchnicy w Polsce u dzieci i młodzieży
prace oryginalne Dent. Med. Probl. 2010, 47, 2, 137 143 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Elżbieta Jodkowska Publiczny program zapobiegania próchnicy w Polsce
Bardziej szczegółowoStan mlecznych zębów trzonowych i ocena następstw ich przedwczesnej utraty u dzieci w wieku przedszkolnym
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2003, 40, 2, 313 317 ISSN 1644 387X TERESA MATTHEWS BRZOZOWSKA 1, AGNIESZKA NĘCKA 1, TOMASZ BABIJCZUK 2 Stan mlecznych zębów trzonowych i ocena następstw ich przedwczesnej
Bardziej szczegółowoOcena stanu i trend próchnicy u dzieci 5-, 7- i 12-letnich z województwa małopolskiego w porównaniu do populacji polskiej
Borgis Nowa Stomatol 2018; 23(2): 55-65 https://doi.org/10.25121/ns.2018.23.2.55 *Małgorzata Staszczyk, Magdalena Kępisty, Iwona Kołodziej, Dorota Kościelniak, Iwona Gregorczyk-Maga, Jadwiga Ciepły, Anna
Bardziej szczegółowoChoroba próchnicowa u młodzieży szkolnej Poznania objętej i nieobjętej nadzorowanym szczotkowaniem zębów preparatami fluorkowymi
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2009, 46, 2, 197 201 ISSN 1644 387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Stomatological Association JOANNA CHŁAPOWSKA, BARTOSZ LIWEŃ, TAMARA PAWLACZYK KAMIEŃSKA,
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZAPOBIEGANIA PRÓCHNICY DLA DZIECI W WIEKU SZKOLNYM
PROGRAM ZAPOBIEGANIA PRÓCHNICY DLA DZIECI W WIEKU SZKOLNYM Program powstał we współpracy z Wojewódzkim Centrum Zdrowia Publicznego w Łodzi oraz Konsultantem Wojewódzkim w dziedzinie stomatologii dziecięcej,
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO. ORAL HEALTH PROBLEMS OF YEAR-OLD INHABITANTS of THE LODZ REGION
PRZEGL EPIDEMIOL 212; 66: 133-138 Zdrowie publiczne Aleksandra Hilt, Ewa Rybarczyk-Townsend, Beata Lubowiedzka-Gontarek, Magdalena Wochna-Sobańska PROBLEMY ZDROWOTNE JAMY USTNEJ 35-44-LETNICH MIESZKAŃCÓW
Bardziej szczegółowoWyniki Monitoringu Stanu Zdrowia Jamy Ustnej populacji młodych dorosłych w Polsce w 2012 roku
Borgis Wyniki Monitoringu Stanu Zdrowia Jamy Ustnej populacji młodych dorosłych w Polsce w 2012 roku *Izabela Strużycka 1, Maria Wierzbicka 2, Elżbieta Jodkowska 3, Ewa Rusyan 3, Michał Ganowicz 4, Katarzyna
Bardziej szczegółowoStan uzębienia i potrzeby lecznicze dzieci i młodzieży z województwa dolnośląskiego*
Prace oryginalne Dent. Med. Probl. 2012, 49, 2, 173 183 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Justyna Składnik-Jankowska A F, Urszula Kaczmarek A, D Stan uzębienia
Bardziej szczegółowoZdrowy uśmiech wśród najmłodszych model. profilaktyka stomatologiczna, dzieci w wieku przedszkolnym,
Czas. Stomatol., 2009, 62, 6, 502-508 2009 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Zdrowy uśmiech wśród najmłodszych model profilaktyki stomatologicznej dla dzieci w wieku przedszkolnym Healthy
Bardziej szczegółowoAssessment of the dental care system efficiency in preschool children on the basis of comparative analysis of dental needs and dentition s condition
Czas. Stomatol., 2008, 61, 1, 61-68 2008 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Ocena skuteczności systemu opieki stomatologicznej na podstawie analizy porównawczej stanu uzębienia i potrzeb
Bardziej szczegółowoStan uzębienia 4 5 letnich dzieci wrocławskich. State of dentition of 4 5 year old children from the city of Wroclaw
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2002, 39, 2, 227 231 ISSN 1644 387X URSZULA KACZMAREK, KATARZYNA JANKOWSKA, ELżBIETA SOŁTAN Stan uzębienia 4 5 letnich dzieci wrocławskich State of dentition of 4 5 year
Bardziej szczegółowoCHOROBA PRÓCHNICOWA U DZIECI W WIEKU 0-5 LAT W POLSCE I NA ŚWIECIE.
CHOROBA PRÓCHNICOWA U DZIECI W WIEKU 0-5 LAT W POLSCE I NA ŚWIECIE Próchnica zębów o przewlekła, bakteryjna, wieloczynnikowa choroba zakaźna, która aktualnie pozostaje najczęstszym schorzeniem wieku dziecięcego,
Bardziej szczegółowoProgram zapobiegania próchnicy dla dzieci w wieku szkolnym
Program zapobiegania próchnicy dla dzieci w wieku szkolnym Program zapobiegania próchnicy dla dzieci w wieku szkolnym powstał we współpracy z Wojewódzkim Centrum Zdrowia Publicznego w Łodzi oraz Konsultantem
Bardziej szczegółowoPróchnica uzębienia dzieci łódzkich do lat 5. IV. Higiena i profilaktyka fluorkowa*
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2006, 43, 4, 530 534 ISSN 1644 387X Copyright by Silesian Piasts University of Medicine in Wrocław and Polish Stomatological Association PATRYCJA PROC, RENATA FILIPIŃSKA
Bardziej szczegółowodr Przemysław Bury Centrum Stomatologii Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
Projekt badań profilaktycznych z zakresu zdrowia jamy ustnej, skierowany do dzieci uczęszczających w roku szkolnym 2010/2011 do klas I i VI szkół podstawowych prowadzonych przez Gminę Śrem Opracowanie:
Bardziej szczegółowoStan zdrowia i potrzeby lecznicze dotyczące uzębienia stałego dzieci w wieku 7 lat z terenu województwa lubelskiego
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2015, 52, 1, 47 53 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Teresa Bachanek A, D F, Barbara Hendzel B, D, Aneta Komsta C, D, Ewa
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr RADY MIEJSKIEJ w ŁODZI z dnia...
UCHWAŁA Nr RADY MIEJSKIEJ w ŁODZI z dnia... Druk BRM nr 118/2011 Projekt z dnia... 2011 r. w sprawie przyjęcia Miejskiego Programu Profilaktyki Próchnicy Dla Dzieci i Młodzieży do 18 roku życia. Na podstawie
Bardziej szczegółowoAnaliza zachowań prozdrowotnych młodzieży 18-letniej uczęszczającej do szkół średnich w Łodzi
Borgis Analiza zachowań prozdrowotnych młodzieży 18-letniej uczęszczającej do szkół średnich w Łodzi Praca oryginalna Original paper Katarzyna Ćwiklak 1, Jacek Pypeć 2, *Lidia Pijankowska-Beksa 1, Joanna
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 56/2014 z dnia 22 kwietnia 2014 r. o projekcie programu Program profilaktyczny dotyczący profilaktyki próchnicy
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZAPOBIEGANIA PRÓCHNICY DLA DZIECI W WIEKU SZKOLNYM
Załącznik nr 1 do Umowy Nr z dnia 2011 roku PROGRAM ZAPOBIEGANIA PRÓCHNICY DLA DZIECI W WIEKU SZKOLNYM Łódź, listopad 2009 roku Wprowadzenie Program zapobiegania próchnicy dla dzieci w wieku szkolnym powstał
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZAPOBIEGANIA PRÓCHNICY DLA DZIECI W WIEKU SZKOLNYM
PROGRAM ZAPOBIEGANIA PRÓCHNICY DLA DZIECI W WIEKU SZKOLNYM Program powstał we współpracy z Wojewódzkim Centrum Zdrowia Publicznego w Łodzi oraz Konsultantem Wojewódzkim w dziedzinie stomatologii dziecięcej,
Bardziej szczegółowoDental Condition of 18 Year Old Adolescets Living in Lviv and Lublin District
prace oryginalne Dent. Med. Probl. 2013, 50, 3, 308 314 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Teresa Bachanek 1, A, B, D, E, Roman Ogonovski 3, A, D, E, Barbara
Bardziej szczegółowoRedukcja próchnicy zębów stałych u młodzieży letniej w wyniku indywidualnej profilaktyki przeciwpróchnicowej
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2009, 46, 2, 191 197 ISSN 1644 387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Stomatological Association DOROTA KRAWCZYK, MARIA MIELNIK BŁASZCZAK Redukcja próchnicy
Bardziej szczegółowoże realizacja trzyletniego programu profilaktyczno-leczniczego na stan jamy ustnej u dzieci szkolnych
Czas. Stomatol., 2009, 62, 8, 637-648 2009 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Ocena wpływu trzyletniego programu profilaktycznoleczniczego na stan jamy ustnej u dzieci szkolnych Evaluation
Bardziej szczegółowoOcena wpływu lakieru fluorowego Duraphat na uzębienie mleczne dzieci w wieku 3 i 4 lat badania roczne*
Czas. Stomat., 2005, LVIII, 2 Ocena wpływu lakieru fluorowego Duraphat na uzębienie mleczne dzieci w wieku 3 i 4 lat badania roczne* Evaluation of the effect of Duraphat fluoride varnish on the primary
Bardziej szczegółowoPróchnica uzębienia dzieci łódzkich do 5 lat. I. Frekwencja i intensywność występowania choroby*
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2005, 42, 2, 249 253 ISSN 1644 387X PATRYCJA PROC, RENATA FILIPIŃSKA SKĄPSKA, MAGDALENA WOCHNA SOBAŃSKA Próchnica uzębienia dzieci łódzkich do 5 lat. I. Frekwencja i
Bardziej szczegółowoProgram profilaktyki próchnicy dla dzieci w wieku 12 lat z terenu Miasta Kościerzyna na lata
Program profilaktyki próchnicy dla dzieci w wieku 12 lat z terenu Miasta Kościerzyna na lata 2017-2019 UCHWAŁA NR XXXVII/./2016 RADY MIASTA KOŚCIERZYNA z dnia 26 października 2016 r. w sprawie przystąpienia
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 264/2013 z dnia 21 października 2013 r. o projekcie programu Program profilaktyki próchnicy dla dzieci w wieku
Bardziej szczegółowoProgram profilaktyki próchnicy dla dzieci miasta Katowice
Program profilaktyki próchnicy dla dzieci miasta Katowice Okres realizacji programu: 2014-2020 Autor programu: - dr hab. n. med. Lidia Postek-Stefańska Opinia Agencji Technologii Medycznych: - pozytywna
Bardziej szczegółowoKierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego
Kierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu, typ przedmiotu (podstawowy, kierunkowy) Stomatologia dziecięca i profilaktyka stomatologiczna
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
Bardziej szczegółowoProgram profilaktyki próchnicy zębów u dzieci w wieku przedszkolnym, 3-5 lat
Program profilaktyki próchnicy zębów u dzieci w wieku przedszkolnym, 3-5 lat 1. Podstawy prawne działań Gminy w obszarze zdrowia publicznego 1. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym Rozdział
Bardziej szczegółowoProblemy stomatologiczne polskich dzieci i młodzieży propozycje działań do rozważenia
Problemy stomatologiczne polskich dzieci i młodzieży propozycje działań do rozważenia Posiedzenie Plenarne Rady Naukowej przy Ministrze Zdrowia Warszawa 15.12.2010r. prof.. dr hab.. Barbara Adamowicz-Klepalska
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji www.aotmit.gov.pl Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 150/2016 z dnia 9 sierpnia 2016 r. o projekcie programu polityki
Bardziej szczegółowoStomatologiczne zachowania prozdrowotne 4 5-letnich dzieci w świetle badań ankietowych rodziców*
Prace oryginalne Dent. Med. Probl. 2012, 49, 2, 272 278 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Agnieszka Bruzda-Zwiech B F, Renata Filipińska B, D, F, Beata Szydłowska-Walendowska
Bardziej szczegółowoRadiologiczna ocena progresji zmian próchnicowych po zastosowaniu infiltracji. żywicą o niskiej lepkości (Icon). Badania in vivo.
Renata Zielińska Radiologiczna ocena progresji zmian próchnicowych po zastosowaniu infiltracji żywicą o niskiej lepkości (Icon). Badania in vivo. Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Zakład Stomatologii
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 293/2013 z dnia 10 grudnia 2013 r. o projekcie Programu profilaktyki stomatologicznej prowadzony w latach 2013-2015
Bardziej szczegółowoPremature loss of milk teeth by preschool children
Premature loss of milk teeth by preschool children Przedwczesna utrata zębów mlecznych u dzieci przedszkolnych Ewa Ogłodek, Danuta Moś stres maxeve@ caries of deciduous teeth in children is an important
Bardziej szczegółowoWpływ uwarunkowań środowiskowych na zapadalność i przebieg próchnicy zębów u dzieci
Czas. Stomatol., 2010, 63, 5, 301-309 2010 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Wpływ uwarunkowań środowiskowych na zapadalność i przebieg próchnicy zębów u dzieci Impact of environmental conditions
Bardziej szczegółowoZALECENIA W ZAKRESIE ZAPOBIEGANIA PRÓCHNICY U DZIECI NIEPEŁNOSPRAWNYCH. Opracowanie
Projekt współfinansowany przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej oraz ze środków Ministerstwa Zdrowia ZALECENIA W ZAKRESIE ZAPOBIEGANIA
Bardziej szczegółowoUrząd Miejski Łaziska Górne. Plac Ratuszowy 1. 43 170 Łaziska Górne. woj. śląskie. nazwa programu zdrowotnego:
Załącznik nr 1 do Uchwały Nr. Rady Miejskiej w Łaziskach Górnych z dnia.. Urząd Miejski Łaziska Górne Plac Ratuszowy 1 43 170 Łaziska Górne woj. śląskie nazwa programu zdrowotnego: PROFILAKTYKA PRÓCHNICY
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 55/2014 z dnia 22 kwietnia 2014 r. o projekcie programu Program profilaktyki próchnicy zębów, skierowany do dzieci
Bardziej szczegółowoKierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego
Kierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu, typ przedmiotu (podstawowy, kierunkowy) Stomatologia dziecięca i profilaktyka stomatologiczna
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji www.aotmit.gov.pl Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 56/2016 z dnia 11 kwietnia 2016 r. o projekcie programu polityki
Bardziej szczegółowoStan zdrowia jamy ustnej i opieka stomatologiczna dla dzieci i młodzieży w Polsce
Stan zdrowia jamy ustnej i opieka stomatologiczna dla dzieci i młodzieży w Polsce prof. dr n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk Konsultant krajowy w dziedzinie stomatologii dziecięcej Zakład Stomatologii Dziecięcej
Bardziej szczegółowoEkosystem jamy ustnej u chorych na mukowiscydozę a stan uzębienia i stomatologiczne potrzeby lecznicze
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2003, 40, 2, 337 347 ISSN 1644 387X MAREK OLEJNICZAK, BEATA WIERCHOŁA, KATARZYNA EMERICH POPLATEK, BARBARA ADAMOWICZ KLEPALSKA Ekosystem jamy ustnej u chorych na mukowiscydozę
Bardziej szczegółowoTerminy i kolejność wyrzynania zębów mlecznych u dzieci łódzkich
Czas. Stomat., 2005, LVIII, 3 Terminy i kolejność wyrzynania zębów mlecznych u dzieci łódzkich Times and sequence of eruption of the deciduous teeth in children from Łódź Renata Filipińska-Skąpska, Patrycja
Bardziej szczegółowoMagdalena Wochna-Sobańska, Beata Lubowiedzka-Gontarek, Beata Szydłowska-Walendowska, Patrycja Proc
Czas. Stomatol., 2008, 61, 5, 323-329 2008 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Wpływ higieny jamy ustnej na intensywność próchnicy u osób dorosłych mieszkających od urodzenia na terenie z
Bardziej szczegółowoWiedza rodziców na temat zdrowia jamy ustnej w odniesieniu do intensywności próchnicy u ich dzieci w wieku 6 7 lat
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2015, 52, 2, 184 191 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Iwona Grzesiak-Gasek B, C, Urszula Kaczmarek A F Wiedza rodziców
Bardziej szczegółowoTerminy i kolejność wyrzynania zębów stałych u dzieci łódzkich
Czas. Stomat., 2005, LVIII, 4 Terminy i kolejność wyrzynania zębów stałych u dzieci łódzkich Dates and sequence of the eruption of permanent teeth in children from Lodz Beata Szydłowska-Walendowska, Magdalena
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXXIX/291/2014 RADY GMINY W DOBRONIU. z dnia 24 kwietnia 2014 r. w sprawie przyjęcia do realizacji programu zdrowotnego na rok 2014
UCHWAŁA NR XXXIX/291/2014 RADY GMINY W DOBRONIU z dnia 24 kwietnia 2014 r. w sprawie przyjęcia do realizacji programu zdrowotnego na rok 2014 Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 8 marca 1990
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 133/2012 z dnia 16 lipca 2012 r. o projekcie programu Program profilaktyczny zapobieganie chorobie próchnicowej
Bardziej szczegółowoMiejski Program Profilaktyki Próchnicy dla Dzieci i Młodzieży do 18 roku życia.
1 Załącznik do uchwały Nr XXI/358/11 Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 14 września 2011 r. Podstawowym schorzeniem jamy ustnej jest próchnica zębów, polegająca na progresywnym procesie demineralizacji i rozpadu
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 130/2012 z dnia 16 lipca 2012 r. o projekcie programu Intensyfikacja zapobiegania próchnicy dzieci i młodzieży
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE PAWEŁ ŚLUSARSKI ZAGADNIENIA PROFILAKTYKI STOMATOLOGICZNEJ U DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM I WCZESNOSZKOLNYM
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE PAWEŁ ŚLUSARSKI ZAGADNIENIA PROFILAKTYKI STOMATOLOGICZNEJ U DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM I WCZESNOSZKOLNYM PRACA NA STOPIEŃ DOKOTORA NAUK MEDYCZNYCH - streszczenie PROMOTOR:
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR X/63/2015 RADY GMINY BIAŁOBRZEGI. z dnia 30 września 2015 r.
UCHWAŁA NR X/63/2015 RADY GMINY BIAŁOBRZEGI z dnia 30 września 2015 r. w sprawie przyjęcia do realizacji Gminnego program Profilaktyki próchnicy zębów u dzieci i młodzieży z terenu Gminy Białobrzegi na
Bardziej szczegółowoStan zębów dzieci upośledzonych umysłowo w wieku 11-13 lat przebywających w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych
Czas. Stomat., 2005, LVIII, 8 Stan zębów dzieci upośledzonych umysłowo w wieku 11-13 lat przebywających w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych Dental health of 11-13 year old institutionalized mentally
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności uszczelniania powierzchni zgryzowych pierwszych stałych zębów trzonowych u dzieci 6-8-letnich badania własne
Prace oryginalne Original papers Borgis Ocena skuteczności uszczelniania powierzchni zgryzowych pierwszych stałych zębów trzonowych u dzieci 6-8-letnich badania własne Lidia Pijankowska-Beksa 1, Małgorzata
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 269/2014 z dnia 24 listopada 2014 r. o projekcie programu Projekt programu profilaktyki próchnicy lakowanie zębów
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji www.aotmit.gov.pl Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 93/2015 z dnia 7 maja 2015 r. o projekcie programu Gminny program
Bardziej szczegółowo, Anna Turska-Szybka. Świadomość kobiet ciężarnych na temat zapobiegania próchnicy wczesnego dzieciństwa
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2015, 52, 1, 93 100 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Martyna Sienicka 1, A D 2, A, E, F, Anna Turska-Szybka Świadomość
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności zabiegu uszczelniania bruzd zębów stałych półpłynnymi materiałami złożonymi i kompomerowymi
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2003, 40, 2, 299 303 ISSN 1644 387X ELŻBIETA JODKOWSKA, MARTA RACZYŃSKA Ocena skuteczności zabiegu uszczelniania bruzd zębów stałych półpłynnymi materiałami złożonymi
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR LV/563/14 RADY MIASTA OTWOCKA z dnia 26 sierpnia 2014 r.
UCHWAŁA NR LV/563/14 RADY MIASTA OTWOCKA z dnia 26 sierpnia 2014 r. w sprawie przyjęcia do realizacji zdrowotnego programu edukacyjnego w zakresie profilaktyki próchnicy i wad zgryzu u dzieci w wieku 6
Bardziej szczegółowoDental health practices versus oral health condition in 12-year-old children from West Pomerania Province
J Stoma 2017; 70, 3: 272-280 DOI: 10.5604/01.3001.0010.5020 O R I G I N A L A R T I C L E 2017 Polish Dental Association Dental health practices versus oral health condition in 12-year-old children from
Bardziej szczegółowoMaria Borysewicz Lewicka 1, Magdalena Wochna-Sobańska 2
Czas. Stomatol., 2007, LX, 6, 377-383 2007 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Stomatologiczne zachowania prozdrowotne ludności Polski w świetle badań epidemiologicznych wykonanych w roku
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji www.aotmit.gov.pl Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 87/2015 z dnia 13 kwietnia 2015 r. o projekcie programu Program
Bardziej szczegółowoWpływ programu profilaktycznego realizowanego u dzieci przedszkolnych na liczbę Streptococcus mutans i Lactobacillus w ślinie
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2003, 40, 2, 281 286 ISSN 1644 387X JOANNA MANOWIEC, KRYSTYNA LISIECKA, ALICJA SUSZCZEWICZ Wpływ programu profilaktycznego realizowanego u dzieci przedszkolnych na liczbę
Bardziej szczegółowoPierwsza wizyta dziecka w gabinecie stomatologicznym wiek dziecka oraz przyczyna zgłoszenia się. Przegląd piśmiennictwa
PRACE POGLĄDOWE Borgis Nowa Stomatol 2019; 24(2):43-47 DOI: https://doi.org/10.25121/ns.2019.24.2.43 *Anna Mika¹, Maria Mituś-Kenig², Anna Mizerska-Żurowska³ Pierwsza wizyta dziecka w gabinecie stomatologicznym
Bardziej szczegółowoStan zdrowia jamy ustnej młodzieży w wieku 18 lat. Tabela 1. Liczba osób w wieku 18 lat zbadanych w poszczególnych województwach.
Stan zdrowia jamy ustnej młodzieży w wieku 18 lat Tabela 1. Liczba osób w wieku 18 lat zbadanych w poszczególnych województwach. Województwo ogółem dolnośląskie 250 kujawsko-pomorskie 299 lubelskie 313
Bardziej szczegółowoKierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego
Kierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu, typ przedmiotu (podstawowy, kierunkowy) Nauczanie przedkliniczne - Stomatologia dziecięca
Bardziej szczegółowoZachowania prozdrowotne 12- i 13-letnich dzieci łódzkich objętych miejskim programem profilaktyki próchnicy
Agnieszka Bruzda-Zwiech 1,2, Joanna Szczepańska 1,2, Aleksandra Hilt 1,2, Magdalena Wochna-Sobańska 2 praceoryginalne Zachowania prozdrowotne 12- i 13-letnich dzieci łódzkich objętych miejskim programem
Bardziej szczegółowoProblem zdrowotny. Cel główny
Opis programu polityki zdrowotnej Gminy Miasta Szczecin na lata 2017-2020. pn.,,zapobieganie próchnicy wśród dzieci klas VI uczęszczających do szczecińskich szkół podstawowych. Problem zdrowotny 1.Opis
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR 809/XLIX/2018 RADY MIASTA PŁOCKA. z dnia 28 czerwca 2018 r.
UCHWAŁA NR 809/XLIX/2018 RADY MIASTA PŁOCKA z dnia 28 czerwca 2018 r. w sprawie przyjęcia programu polityki zdrowotnej pn. "Program profilaktyki próchnicy dla dzieci i młodzieży miasta Płocka w latach
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 129/2012 z dnia 16 lipca 2012 r. o projekcie programu Program profilaktyki próchnicy u dzieci na lata 2013-2015
Bardziej szczegółowoRozwiązywanie umów o pracę
Ryszard Sadlik Rozwiązywanie umów o pracę instruktaż, wzory, przykłady Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o. Gdańsk 2012 Wstęp...7 Rozdział I Wy po wie dze nie umo wy o pra cę za war tej na
Bardziej szczegółowoAktualny stan wiedzy na temat indywidualnej profilaktyki fluorkowej choroby próchnicowej u dzieci i młodzieży
Aktualny stan wiedzy na temat indywidualnej profilaktyki fluorkowej choroby próchnicowej u dzieci i młodzieży Niezależny Panel Ekspertów Prof. dr hab. n. med. Barbara Adamowicz - Klepalska Prof. dr hab.
Bardziej szczegółowoAkcji Profilaktyki Stomatologicznej
Rada Opolskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia oraz Dyrekcja Opolskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ zaprasza do kontynuacji w nowym roku szkolnym 2016/2017 Akcji Profilaktyki Stomatologicznej.
Bardziej szczegółowoŚwiadomość stomatologiczna kobiet w ciąży
ROZDZIAŁ XIX PROFILAKTYKA I EDUKACJA ZDROWOTNA Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu The Jan Kochanowski University The Faculty of Medicine and Health Sciences GRAŻYNA
Bardziej szczegółowoprace oryginalne Stan uzębienia osób z prawidłową i nadmierną masą ciała z łódzkich szkół ponadpodstawowych
prace oryginalne Dent. Med. Probl. 2012, 49, 3, 351 357 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Aleksandra Hilt A F A, C, F, Małgorzata Daszkowska Stan uzębienia
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI PRÓCHNICY ZĘBÓW DLA DZIECI W WIEKU LAT Z TERENU GMINY WIERUSZÓW NA LATA
Załącznik do Uchwały Nr XXV/190/2016 Rady Miejskiej w Wieruszowie z dnia 24 maja 2016 r. PROGRAM PROFILAKTYKI PRÓCHNICY ZĘBÓW DLA DZIECI W WIEKU 11-12 LAT Z TERENU GMINY WIERUSZÓW NA LATA 2016 2018 Autor
Bardziej szczegółowokwestionariusze badania ankietowego, karta badania, broszura informacyjna dla pacjentek,
Dr hab. o. med. Jerzy Krupiński, emeryt. profesor oadzw. ŚUM Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej z Endodoocją ŚUM w Katowicach Kraków, 5 kwietnia 2018 Recenzja pracy doktorskiej lek. dent. Marty
Bardziej szczegółowoStan zdrowotny jamy ustnej uczniów z łódzkich ośrodków dla dzieci niesłyszących
Czas. Stomatol., 2007, LX, 6, 384-390 2007 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Stan zdrowotny jamy ustnej uczniów z łódzkich ośrodków dla dzieci niesłyszących Oral health condition of children
Bardziej szczegółowoBADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI
14 BADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI 14.1 WSTĘP Ogólne wymagania prawne dotyczące przy pracy określają m.in. przepisy
Bardziej szczegółowoWydział Lekarski UM w Łodzi Kierunek lekarsko dentystyczny Kierunek Stomatologia Nazwa Przedmiotu Stomatologia dziecięca i profilaktyka
Wydział Lekarski UM w Łodzi Kierunek lekarsko dentystyczny Kierunek Stomatologia Nazwa Przedmiotu Stomatologia dziecięca i profilaktyka stomatologiczna Jednostka prowadząca zajęcia Katedra i Zakład Stomatologii
Bardziej szczegółowoZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Władimir Bożiłow 1, Małgorzata Roślak 2, Henryk Stolarczyk 2 1 Akademia Medyczna, Bydgoszcz 2 Uniwersytet Łódzki, Łódź ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ
Bardziej szczegółowoStan zdrowia uczniów warszawskich szkół podstawowych Seminarium ZDROWIE DZIECI NASZĄ TROSKĄ Warszawa, 24 marca 2008 roku Katarzyna Paczek Dyrektor Mazowieckiego Centrum Zdrowia Publicznego w Warszawie
Bardziej szczegółowoM I N I S T R A Z D R O W I A 1) z dnia r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia stomatologicznego
Projekt z dnia 9 września 2017 r. R O Z P O R Z Ą D Z E N I E M I N I S T R A Z D R O W I A 1) z dnia... 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia stomatologicznego
Bardziej szczegółowo