Premature loss of milk teeth by preschool children

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Premature loss of milk teeth by preschool children"

Bernard Cichoń
8 lat temu
Przeglądów:

1 Premature loss of milk teeth by preschool children Przedwczesna utrata zębów mlecznych u dzieci przedszkolnych Ewa Ogłodek, Danuta Moś stres maxeve@ caries of deciduous teeth in children is an important risk factor for abnormal shape of masticatory Premature loss of the milk teeth led to the development of orthodontic disorders at It is important to carry out anticaries prevention Wstęp Jednym z głównych warunków koniecznych do prawidłowego rozwoju narządu żucia jest występowanie pełnych łuków zębowych 1. Przerwanie ciągłości łuku zębowego w całym okresie rozwojowym może prowadzić do zniekształceń narządu żucia i obniżenia jego sprawności. Wczesna próchnica zębów mlecznych u dzieci jest istotnym czynnikiem ryzyka nieprawidłowego ukształtowania PROBLEMY MEDYCYNY RODZINNEJ,

Wstęp Jednym z głównych warunków koniecznych do prawidłowego rozwoju narządu żucia jest występowanie pełnych łuków zębowych 1.

2 narządu żucia w wieku dorosłym 2,3. Wczesne pojawienie się i intensywność zmian próchnicowych są związane z zasiedleniem jamy ustnej dziecka przez bakterie próchnicotwórcze z grupy Streptoccocus mutans 4. Towarzystwo Stomatologów Amerykańskich (American Dental Association ADA) i Amerykańska Akademia Stomatologii Dziecięcej (American Academy of Pediatric Dentistry AADP) definiują wczesną próchnicę dziecięcą jako obecność jednego lub więcej zębów dotkniętych zjawiskiem próchnicy, usuniętych z jej powodu lub wypełnionych u dzieci w wieku 71 miesięcy lub młodszych, a więc u dzieci przed ukończeniem 6 roku życia (tj. do wieku lat i 11 miesięcy). U dzieci w wieku 4 lat każda zmiana na powierzchniach, a u dzieci w wieku lat na 6 i więcej powierzchniach zębów, spełnia kryteria ciężkiej próchnicy wczesnej. Istnieje pogląd, że próchnica zębów mlecznych może mieć istotny wpływ na jej wystąpienie w uzębieniu stałym. Ubytki w zębach stałych często powstają w miejscach sąsiadujących z próchnicowymi zębami mlecznymi 6,7. Według Yen i in. oraz Ramos-Gomez i in. rozpowszechnienie choroby próchnicowej u dzieci w wieku przedszkolnym jest zapowiedzią szybkiego rozwoju próchnicy na powierzchniach okluzyjnych pierwszych stałych trzonowców 8,9. Wyrzynające się kolejne zęby mleczne w pierwszym okresie pobytu w jamie ustnej przechodzą proces dojrzewania i są o wiele bardziej podatne na próchnicę niż zęby stałe. Uniknięcie przedwczesnej utraty zębów mlecznych wiąże się z koniecznością przedsięwzięcia skutecznych metod profilaktyki próchnicy, a także upowszechnienia wczesnej diagnostyki leczenia próchnicy zębów mlecznych 10. Cel pracy Celem pracy była ocena częstości i przyczyn próchnicy zębów mlecznych u dzieci w wieku 4 lat uczęszczających do przedszkola. Materiał i metodyka badań Przebadano 0 dzieci (2 dziewczynek i 2 chłopców) w wieku 4 lat uczęszczających do przedszkola. Badanie wykonano w gabinecie stomatologicznym w świetle bezcieniowej lampy stomatologicznej oraz przy użyciu podstawowych narzędzi stomatologicznych. Oceniano wartość puw sumę zębów z aktywną próchnicą (p) oraz próchnicą przebytą, gdy zęby zostały usunięte z powodu próchnicy (u) lub wypełnione (w). Określono częstość i przyczyny próchnicy zębów mlecznych. Zebrano wywiad od rodziców dzieci dotyczący sposobu odżywiania dzieci, stosowania przez nich zabiegów higienizacji jamy ustnej, odbywania wizyt adaptacyjnych w gabinecie stomatologicznym. Zaproponowano sposób leczenia próchnicy, wdrożenie nowych nawyków dietetycznych u dzieci oraz dbałości o higienę jamy ustnej. Wyniki Wartość puw była wyższa u chłopców (puw=4,) niż u dziewczynek (puw=3,8) (Rycina 1). Wartość puw była nieco wyższa u chłopców w szczęce (puw=3,9) niż w żuchwie (puw=3,7). U dziewczynek wartość puw w szczęce wynosiła 3,7 i była również wyższa niż w żuchwie (puw=2,8) (Rycina 2). W ocenie występowania próchnicy w grupie chłopców i dziewczynek wykazano większą częstość próchnicy w szczęce niż w żuchwie we wszystkich rodzajach zębów mlecznych. Najczęściej próchnica występowała w zębach: Rycina 1. 3,8 Rycina ,2 4,4 2,8 4,8 3,7 6 PROBLEMY MEDYCYNY RODZINNEJ,

Towarzystwo Stomatologów Amerykańskich (American Dental Association ADA) i Amerykańska Akademia Stomatologii Dziecięcej (American Academy of Pediatric Dentistry AADP) definiują wczesną próchnicę

3 Rycina Rycina pierwszych trzonowych i drugich trzonowych, zaś rzadziej w siekaczach i kłach (Rycina 3). W ankiecie uzyskano odpowiedzi rodziców wskazujące na stosowanie przez dzieci nieprawidłowej diety oraz nieregularne spożywanie posiłków. Stwierdzono również, iż dzieci z powodu lęku przed dentystą niechętnie chodziły na wizyty stomatologiczne (Rycina 4). Dyskusja W 1994 roku Centrum Kontroli Chorób i Zapobiegania w USA (Centres for Disease Control and Prevention) zaproponowało nazwę próchnica wczesnego dzieciństwa. Określenie to nie sugerowało jednego czynnika przyczynowego próchnicy 11. Według doniesień wielu autorów okres rozwoju uzębienia jest okresem wzmożonej podatności zębów na próchnicę. Rozległa próchnica zębów mlecznych oraz konieczność ich przedwczesnego usuwania to czynniki mogące powodować istotne zaburzenia rozwojowe narządu żucia. Według badań Marrs i in., Manski i in. oraz Nissan i in., przedwczesna utrata uzębienia mlecznego u dzieci należy do najczęstszych zaburzeń rozwojowych narządu żucia i powstałych w następstwie nich wad zgryzu W przedstawionej pracy oceniano próchnicę zębów mlecznych u dzieci. W ankiecie przeprowadzonej z rodzicami badanych dzieci starano się uzyskać odpowiedzi na temat poziomu świadomości rodziców dotyczącej prawidłowych nawyków żywieniowych, higieny jamy ustnej oraz potrzeby regularnych wizyt stomatologicznych. Ankietowani rodzice w 1% przyznali, że nie mieli wiedzy o prawidłowym odżywianiu dzieci. Wyniki ankiety wskazywały na to, że najczęstszą przyczyną próchnicy zębów mlecznych dzieci była nieprawidłowa dieta nadmierne spożywanie węglowodanów, a zbyt małe spożywanie nabiału, owoców i warzyw. Równie ważną przyczyną okazało się nieregularne spożywanie posiłków oraz jedzenie słodyczy pomiędzy posiłkami (Rycina 4). Badania wielu autorów wskazują na to, że nieprzestrzeganie prawidłowych nawyków higienicznych oraz stosowanie nieodpowiedniej diety zwiększa nie tylko szansę na utratę zębów mlecznych przed okresem fizjologicznej resorpcji ich korzeni, lecz także uniemożliwia świeżo wyrzniętym zębom stałym prawidłowe pełnienie roli w rozwoju układu stomatognatycznego Jest to związane m.in. ze słabszym zmineralizowaniem zębów mlecznych i stałych niedojrzałych, a także częstymi zaniedbaniami higienicznymi i stosowaniem diety wysokocukrowej w tym okresie życia. W przypadku braków zębów mlecznych powinno być stosowane właściwe leczenie protetyczne, które zapobiegnie powstawaniu wad zgryzu. PROBLEMY MEDYCYNY RODZINNEJ, 7

Stwierdzono również, iż dzieci z powodu lęku przed dentystą niechętnie chodziły na wizyty stomatologiczne (Rycina 4).

4 W przedstawionej pracy w wywiadzie zebranym od rodziców wyraźnie zarysował się problem braku wizyt adaptacyjnych dzieci w gabinecie stomatologicznym oraz odbywanie nieregularnych wizyt leczniczych u stomatologa. Często dzieje się tak, że dzieci zbyt późno trafiają na wizytę stomatologiczną, gdy zmiany próchnicze są zaawansowane. Powodem tego jest strach dzieci przed wizytą u dentysty. Lęk dzieci jest najczęściej spowodowany wyuczonymi reakcjami lękowymi przejętymi od rodziców. Według badań wielu autorów na dentofobię najbardziej narażone są dzieci, które przejmują paniczny strach przed stomatologiem od swoich rodziców 18. Jednym z ważnych czynników świadczących o obecności lub braku stresu u dziecka jest sposób przygotowania go przez rodziców do pierwszej wizyty w gabinecie stomatologicznym. Czynnikiem zmniejszającym stres może być barwny wystrój gabinetu i poczekalni. Eliminacja bólu w czasie pierwszej wizyty potęguje zaufanie młodego pacjenta do lekarza. W przedstawionej pracy innym ważnym problemem w profilaktyce przeciwpróchniczej okazał się brak świadomości mycia zębów przez dzieci. Aż 30% rodziców przyznało, że dzieci nie myły zębów po każdym posiłku, a 1% dzieci nie potrafiło myć zębów prawidłowo. Widoczny był również brak edukacji rodziców w zakresie profilaktyki przeciwpróchniczej u dzieci. W badaniach wielu autorów podkreślano, że również złe warunki społeczne i socjalne, w jakich żyją dzieci (rodziny patologiczne, trudna sytuacja finansowa), mają wpływ na zaniedbywanie mycia zębów przez dzieci 19. W wielu wypadkach rodzice nie dbają o stan uzębienia swoich dzieci, a do stomatologa zgłaszają się wtedy, gdy pojawia się ból lub obrzęk. Występowanie próchnicy zębów mlecznych oraz powstawanie konieczności ich usuwania może być czynnikiem powodującym zaburzenia rozwojowe narządu żucia. Przedwczesna utrata mlecznych zębów trzonowych zwykle może prowadzić do medialnego przemieszczenia pierwszych stałych zębów trzonowych. Staje się to bezpośrednią przyczyną skrócenia segmentu, w którym znajdują się zęby przedtrzonowe oraz kieł i powodować może skrócenie długości łuku zębowego. W następstwie tego procesu mogą powstawać stłoczenia zębów, a także może dojść do występowania zębów poza łukiem zębowym lub ich zatrzymania. Jednostronna przedwczesna utrata mlecznych zębów trzonowych może stać się przyczyną asymetrii długości łuku zębowego. Utrata mlecznych zębów trzonowych może spowodować: skrócenie łuku zębowego, zamknięcie przestrzeni dla zębów stałych i wydłużenie antagonistów 20. Przyczynić się to może do powstania zgryzu głębokiego, przemieszczenia bocznego żuchwy, tyłozgryzu, przodozgryzu lub przesunięcia i obrotów sąsiednich zębów. Regularna kontrola uzębienia dziecka w gabinecie stomatologicznym pomóc może w zapobieganiu powstaniu zmian próchniczych zębów. Regularne wizyty dzieci u stomatologa pozwalają utrzymać uzębienie w prawidłowym stanie. W programie edukacyjnym dzieci powinny być uwzględnione elementy profilaktyki zapobiegania próchnicy. Jedynie wielokierunkowe działania profilaktyczne, prowadzone jednocześnie z leczeniem stomatologicznym, mogą spowodować osiągnięcie celu, jakim jest zmniejszenie frekwencji i intensywności próchnicy u dzieci. Wnioski 1. Ważne jest prowadzenie u dzieci przedszkolnych prawidłowej profilaktyki przeciwpróchniczej oraz edukacji rodziców w zakresie właściwego żywienia dzieci. 2. Każde małe dziecko powinno przejść tak zwaną wizytę adaptacyjną u stomatologa, przygotowującą do wizyt leczniczych w gabinecie dentystycznym. 8 PROBLEMY MEDYCYNY RODZINNEJ,

Lęk dzieci jest najczęściej spowodowany wyuczonymi reakcjami lękowymi przejętymi od rodziców.

5 PROBLEMY MEDYCYNY RODZINNEJ, 9

Podobne dokumenty

Program zapobiegania próchnicy dla dzieci w wieku szkolnym

Program zapobiegania próchnicy dla dzieci w wieku szkolnym Program zapobiegania próchnicy dla dzieci w wieku szkolnym powstał we współpracy z Wojewódzkim Centrum Zdrowia Publicznego w Łodzi oraz Konsultantem