lipiec 2004 Instrukcja obsługi półautomatu spawalniczego Magster 351

Transkrypt

1 lipiec 2004 Instrukcja obsługi półautomatu spawalniczego Magster 351

2 Od BESTER Dzikujemy Pastwu i gratulujemy Wyboru półautomatu spawalniczego Magster 351. Teraz moecie Pastwo spawa sprawnie i dobrze A my to Wam gwarantujemy. Declaration of confirmity Konformitätserklärung Deklaracja zgodnoci BESTER S.A. Declares that the welding machine: Erklärt, daß die Bauart der Maschine: Deklaruje, e spawalnicze ródło energii: Magster 351 s/n conforms to the following directives: den folgenden Bestimmungen entspricht: spełnia nastpujce wytyczne: 73/23/CEE, 93/68/CEE, 89/366/CEE, 92/31/CEE and has been designed in conformance with the following norms: und in Übereinstimmung mit den nachstehenden Normen hergestellt wurde: i e zostało zaprojektowane zgodnie z wymaganiami nastpujcych norm: EN 50199, EN Tomasz Domagalski Operational Director BESTER S.A. ul. Jana III Sobieskiego 19A, Bielawa, Poland 2

3 Spis treci 1 Bezpieczestwo uytkowania Charakterystyka Uwagi ogólne i ostrzeenia Dane techniczne Elementy obsługi ródła prdu Magster Elementy na ciance tylnej Magstera Elementy obsługi podajnika drutu PDE Elementy na ciance tylnej podajnika drutu PDE Elementy regulacyjne wewntrz podajnika PDE Magster 351 budowa i kompletacja Schemat ideowy ródła prdu Magster Schemat ideowy podajnika drutu PDE Zestawienie stanowiska spawalniczego Instalacja półautomatu Przyłczenie do sieci zasilajcej Podłczanie gazu osłonowego Łczenie ródła prdu z podajnikiem drutu elektrodowego Podłczanie uchwytu spawalniczego Zakładanie drutu elektrodowego do podajnika Spawania rczne metod MIG/MAG Zasady doboru parametrów spawania dla metody MIG/MAG Obsługa okresowa Zanim skorzystasz z serwisu Uruchamianie półautomatu po dłuszym składowaniu Technologia spawania metod MIG/MAG Technologia spawania podstawy Rodzaje spoin i typy złczy Zalecenia praktyczne Wady spoin Wykaz czci zamiennych półautomatu Magster Notatki

4 1 Bezpieczestwo uytkowania Ostrzeenie! Chro siebie i osoby postronne przed powanym niebezpieczestwem lub mierci! Nie dopuszczaj dzieci w poblie miejsca pracy i do urzdzenia. Osoby z wszczepionym rozrusznikiem serca, zanim podejm prac z tym urzdzeniem, powinny skonsultowa si ze swoim lekarzem. Instalacja, obsługa serwisowa i naprawy tego urzdzenia mog by prowadzone tylko przez wykwalifikowany personel, z zachowaniem warunków bezpieczestwa pracy obowizujcych dla urzdze elektrycznych. PORAENIE ELEKTRYCZNE MOE ZABI Gdy urzdzenie jest włczone do sieci wszystkie elementy tworzce obwód prdu spawania s elektrycznie gorce nie dotyka ich goł rk ani przez wilgotn odzie. Obsługujcy półautomat powinien by wyposaony w odzie ochronn, która obejmuje: mask ochronn, rkawic, fartuch i buty. Odizolowa si elektrycznie od miejsca spawania i uziemienia za pomoc stosowanych rodków. Upewni si czy zastosowane rodki obejmuj wystarczajco duy obszar dla zapewnienia bezpiecznej pracy. Jeli proces spawania musi by prowadzony w warunkach szczególnego naraenia na niebezpieczestwo poraenia elektrycznego /w zawilgoconych miejscach lub podczas opadów atmosferycznych; na metalowych konstrukcjach takich jak podłogi, kraty lub metalowe podesty; w niewygodnych pozycjach pracy takich jak na siedzco, na leco, czy klczc, gdy wystpuje niebezpieczestwo nieuniknionego lub przypadkowego kontaktu z miejscem spawania lub uziemienia/ powinno si stosowa nastpujce urzdzenia: półautomat ze stałym wyjciowym napiciem DC prostownik spawalniczy DC z elektrod otulon transformator lub inwertor AC z ograniczon regulacj napicia Podczas spawania, drut spawalniczy na szpuli jest równie pod napiciem. Pewnie mocowa przewód powrotny do elementu spawanego jak i najbliej miejsca spawania, zapewniajc mu jak najlepszy kontakt. Miejsce pracy i element spawany powinny by dobrze uziemione. Kable spawalnicze, przewód sieciowy, uchwyt spawalniczy, zacisk uziemiajcy jak i samo urzdzenie spawalnicze powinny by utrzymywane w dobrym stanie technicznym, zapewniajcym bezpieczestwo pracy. W przypadku stwierdzenia uszkodzenia izolacji któregokolwiek z elementów obwodu spawania, natychmiast naley go wymieni. Nigdy nie zanurza elektrody lub uchwytu w wodzie dla ich ochłodzenia. Nigdy jednoczenie nie dotyka elektrycznie gorcych czci uchwytów spawalniczych podłczonych do dwóch urzdze spawalniczych, poniewa napicie pomidzy nimi moe mie warto sumarycznego napicia stanu jałowego obu urzdze. ŁUK moe by niebezpieczny Patrzenie bezporednio na łuk jest szkodliwe dla oczy zawsze stosowa mask ochronn, a osoby postronne ochrania ekranami z odpowiednim filtrem lub ostrzega o niebezpieczestwie bezporedniego patrzenia na łuk, iskry lub roztopiony metal. Maska ochronna i wkład filtrujcy powinny spełnia wymogi stosowanych norm. Dla ochrony skóry stosowa odpowiedni odzie ochronn wykonan z wytrzymałego, niepalnego materiału. 4

5 OPARY i GAZY mog by niebezpieczne Opary i gazy wydzielajce si podczas spawania mog stanowi zagroenie dla zdrowia stanowisko spawalnicze powinno wyposaone w wycig wentylacyjny. Nie spawa w obecnoci oparów zawierajcych chlor, mogcych pochodzi z procesu odtłuszczania lub czyszczenia. Wysoka temperatura i promieniowanie łuku moe rozkłada opary tworzc trujcy gaz FOSGEN. Zachowywa szczególne rodki ostronoci przy spawaniu elementów pokrywanych galwanicznie. Unika bezporedniego wdychania oparów i gazów spawalniczych. Wokół łuku gaz osłonowy wypiera powietrze, przy spawaniu w miejscach trudno dostpnych zachowa szczególn ostrono. ISKRY mog spowodowa poar lub wybuch Iskry powstajce podczas spawania mog by przyczyn poaru lub wybuchu! Unika niebezpieczestwa wybuchu poaru w miejscu spawania. O ile to moliwe okrywa je, zabezpieczajc przed iskrami mogcymi by zarzewiem ognia. Naley pamita, e iskry i wysoka temperatura pochodzce od łuku spawalniczego łatwo przenikaj przez małe szczeliny, szpary i otwory do przylegajcego obszaru. Unikaj spawania w pobliu hydraulicznej armatury. Sprawny sprzt przeciwpoarowy winien by usytuowany w widocznym i łatwo dostpnym miejscu. Wszystko co moe si zapali lub wybuchn, usun z pola pracy. Nie podgrzewa, nie ci ani nie spawa zamknitych pojemników na paliwo lub inne chemikalia moe to spowodowa wybuch. Przed spawaniem, ciciem lub podgrzewaniem pojemniki powinny by dobrze wentylowane. Kabel spawalniczy powinien by podłczony do miejsca spawania najbliej jak to moliwe unika si wtedy przepływu prdu spawania przez ssiednie elementy a co za tym idzie zmniejsza si niebezpieczestwo wystpienia przegrzania z dala od miejsca spawania i wystpowania tam zagroenia poarem. BUTLA moe wybuchn Uszkodzona butla z gazem osłonowym moe eksplodowa! Stosowa tylko butle atestowane z odpowiednim rodzajem gazu i zalecanym cinieniem. Wszystkie elementy obwodu zasilania gazu ochronnego takie jak : w, złczki i regulator powinny by stosowane do urzdzenia i by utrzymywane w dobrym stanie technicznym. Butla z gazem powinna by w pozycji pionowej, zabezpieczona przed wywróceniem si np. za pomoc łacucha. Zachowywa bezpieczn odległo butli od miejsca spawania. Nie naraa butli z gazem na jakiekolwiek uszkodzenia mechaniczne. Nigdy nie dotyka elektrody, uchwytu spawalniczego lub jakiegokolwiek gorcego elementu obwodu spawania do butli z gazem! Nie zblia głowy z szczególnie twarzy do zaworu butli z gazem, podczas jego odkrcania. Podczas przerw w spawaniu zawór butli musi by zawsze zakrcony. 5

6 Dla urzdze zasilanych ELEKTRYCZNIE Odłczy zasilanie sieciowe przed wykonaniem jakichkolwiek prac przy tym urzdzeniu. Urzdzenie to powinno by zainstalowane i uziemione zgodnie z zaleceniami producenta i obowizujcymi przepisami ogólnymi. Zachowa ostrono przy zasilaniu z agregatu Stosujc do zasilania agregat prdotwórczy, nie dolewa paliwa do zbiornika podczas spawania. Nie uruchamia silnika agregatu przy rozlanym paliwie. WENTYLATOR moe by niebezpieczny Utrzymywa urzdzenie sprawnym technicznie, obudowa i wszystkie osłony powinny by dobrze przymocowane, uniemoliwiajc dostp do wntrza urzdzenia. Podczas uruchamiania, uytkowania i napraw nie zblia rk, włosów ubrania ani jakichkolwiek narzdzi do obracajcego si wentylatora. POLE ELEKTROMAGNETYCZNE moe by niebezpieczne Prd elektryczny płyncy przez jakikolwiek przewodnik wytwarza wokół niego pole elektromagnetyczne. Prd spawania wytwarza pole elektromagnetyczne wokół kabli spawalniczych i wokół samego urzdzenia. Dla zminimalizowania negatywnego oddziaływania pola elektromagnetycznego na zdrowie kady spawacz powinien: oba kable spawalnicze układa równolegle i jak najbliej siebie nigdy nie oplata si kablami prdowymi, a w czasie spawania nie przebywa pomidzy nimi i bezporednio przy urzdzeniu. podłczy zacisk kabla jak najbliej miejsca spawania HAŁAS powstały podczas spawania moe by szkodliwy Łuk spawalniczy moe i czsto powoduje przekroczenie poziomu hałasu powyej 85dB dla 9-godzinnego wymiaru czasu pracy. Spawacze obsługujcy półautomat spawalniczy obowizani s do noszenia w czasie pracy odpowiednich ochronników słuchu/załcznik nr 2 do Rozporzdzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z Dz. U. Nr 79 poz. 513/. Zgodnie z Rozporzdzeniem Ministra Zdrowia o Opieki Społecznej z r. /Dz. U. Nr 68 poz. 194/ pracodawca jest zobowizany do dokonywania bada i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia. 6

7 2 Charakterystyka Półautomat spawalniczy Magster 351 z zewntrznym podajnikiem drutu elektrodowego jest profesjonalnym urzdzeniem spawalniczym do spawania stali niskowglowych i niskostopowych /metoda MAG/, oraz stali stopowych, Al. I jego stopów /metoda MIG/ w osłonie gazów ochronnych. Przystosowany jest do zasilania trójfazowej sieci 400 V, 50 Hz. Wyposaony w dwa cyfrowe mierniki umoliwiajce odczyt wielkoci parametrów spawania. Zapewniaj skokow 35-stopniow regulacj napicia spawania. Umoliwiaj płynn regulacj prdkoci podawania drutu elektrodowego Wyposaony jest w przecieniowy układ zabezpieczenia termicznego Wyrónia si zwart i ergonomiczn w obsłudze konstrukcj. Wyposaony jest w półk dla ustawienia butli z gazem osłonowym. Szczególnie nadaje si dla zastosowa w zakładach produkujcych konstrukcje metalowe, oraz w warsztatach rzemielniczych i naprawczych. Po doposaeniu w dodatkowy zestaw adaptora półautomat umoliwia współprac z porednim podajnikiem drutu elektrodowego dla umoliwienia spawania w znacznej odległoci od ródła prdu. Na yczenie klienta istnieje moliwo odpłatnego przystosowania półautomatów wyprodukowanych przed 1999 rokiem do współpracy z podajnikiem porednim, przez serwis BESTER S.A. Jeeli masz jakiekolwiek problemy lub pytania zwizane z uytkowaniem tego urzdzenia skonsultuj si z najbliszym dealerem lub autoryzowanym serwisem firmy BESTER S.A. 3 Uwagi ogólne i ostrzeenia Uruchomienia i eksploatacji półautomatu spawalniczego Magster 351 mona dokona tylko po dokładnym zapoznaniu si z niniejsz instrukcj instalacji i obsługi. Po zakoczeniu pracy lub przed dłusz przerw w pracy, przewód zasilajcy półautomatu naley odłczy od sieci. Samoczynne przeróbki mog spowodowa zmian cech uytkowych półautomatu lub pogorszenie parametrów technicznych. Wszelkie przeróbki półautomatu, we własnym zakresie, s zabronione i powoduj nie tylko utrat uprawnie z tytułu gwarancji, ale mog by przyczyn pogorszenia si warunków bezpieczestwa uytkowania i naraenia uytkownika na niebezpieczestwo poraenia prdem. Uszkodzenie półautomatu spowodowane niewłaciwymi warunkami pracy, niewłaciw obsług lub z winy uytkownika powoduje utrat uprawnie z tytułu gwarancji. Dopuszczalny zakres temperatur otoczenia w czasie pracy od +5 C do +40 C oraz od -15 C do +55 C w czasie transportu. Dopuszczalna wilgotno wzgldna do 90% przy t+20 C. Dopuszczalna wysoko nad poziomem morza poniej 1000 m. Producent zastrzega sobie prawo do zmian. 7

8 4 Dane techniczne Znamionowe napicie zasilania...400v,3 PE, 50Hz Maksymalny pobór mocy przy pracy X35%...16 KVA Maksymalny pobór prdu przy pracy X35%...23 A Maksymalny pobór prdu przy pracy X60%...20 A Współczynnik mocy cos ϕ przy pracy X60%...0,95 Prd spawania: znamionowy X35% A znamionowy X60% A przy pracy X100% A Napicie wtórne stanu jałowego V Ilo stopni napicia spawania Zakres Regulacji prdu/napicia spawania min...40 A/16 V max A/34 V Stopie ochrony obudowy ip 23 Klasa izolacji transformatorów...f + H Stopie ochrony obudowy.....w Masa /bez szpuli z drutem/ kg Wymiary po obrysie /szeroko/wysoko/głboko x 920 x 950 mm Podajnik drutu elektrodowego...pde 41 Zakres regulacji prdkoci podawania drutu ϑn m/min Zakres prdkoci dojcia drutu elektrodowego %ϑn Czas upalania drutu elektrodowego...0,1 0,6 sek rednica drutu elektrodowego - stalowego.....0,8 1,6 mm - stopowego...0,8 1,6 mm - aluminiowego...1,0 1,6 mm Wyposaenie: - przewód prdowy powrotny ,0 m - przewód zasilania sieciowego ,0 m Przewód zespolony...pz 350 Oferowane długoci...2;5;10m 8

9 5 Elementy obsługi ródła prdu Magster cyfrowy miernik wartoci napicia spawania 2 lampka sygnalizacji zadziałania zabezpieczenia termicznego 3 lampka sygnalizujca załczenie zasilania sieciowego 4 pokrtło łczenia załczenia zasilania sieciowego 5 gniazdo masy przewodu powrotnego /z indukcyjnoci/ 6 gniazdo masy przewodu powrotnego /bez indukcyjnoci/ 7 gniazdo masy przewodu powrotnego /z indukcyjnoci maksymaln/ 8 cyfrowy miernik wartoci prdu spawania 9 pokrtło przełcznika dokonanej regulacji napicia spawania 10 pokrtło przełcznika zgrubnej regulacji napicia spawania 9

10 6 Elementy na ciance tylnej półautomatu Magster gniazdo przewodu sterowania podajnikiem 2 gniazdo + 3 trzpie do obrotowego osadzania podajnika drutu 4 bezpieczniki F1, F2 zabezpieczajce ródło prdu 5 bezpiecznik F3 zabezpieczajcy układ podawania drutu 6 bezpiecznik F4 zabezpieczajcy obwód podgrzewacza gazu 7 gniazdo podgrzewacza gazu 8 przewód zasilania sieciowego 9 półka do ustawiania butli z gazem 10

11 7 Elementy obsługi podajnika drutu PDE 41 1 pokrtło regulacji prdkoci podawania drutu elektrodowego, zapewnia regulacj w zakresie od 1 do 24 m/min. 2 przełcznik zmiany trybu pracy uchwytu spawalniczego 3 przycisk testu gazu 4 przycisk testu drutu 5 gniazdo EURO do przyłczania uchwytu spawalniczego 8 Elementy obsługi na ciance tylnej podajnika PDE 41 1 kaseta na drut elektrodowy 2 gniazdo szybkozłczki wlotu gazu osłonowego 3 gniazdo przewodu sterujcego 4 gniazdo prdowego przewodu spawalniczego 5 tuleja do obrotowego osadzania podajnika na ródle prdu 11

12 9 Elementy regulacyjne wewntrz podajnika PDE 41 1 potencjometr regulacji prdkoci dojcia koca drutu elektrodowego w uchwycie spawalniczym do chwili zajarzenia łuku 2 potencjometr regulacji czasu upalania drutu po zwolnieniu przycisku w uchwycie spawalniczym 3 regulacja siły docisku rolek 10 Magster 351 budowa i kontemplacja Magster 351 ogólnie Półautomat składa si ze ródła prdu i 4-rolkowego podajnika drutu PDE-41 łczonych ze sob przewodem zespolonym PZ 350. Przewód zespolony PZ 350 zawiera przewody: prdowy, sterujcy, doprowadzajcy gaz osłonowy oraz dwa przewody systemu chłodzenia; oferowany w rónych długociach: - 2m PZ 350/2-5m PZ 350/5-10m PZ 350/10 Półautomat Magster 351 wyposaony jest w: - prdowy przewód spawalniczy z zaciskiem uziemiajcym - łacuch do mocowania butli z gazem osłonowym - komplet rolek podajnika drutu - instrukcja instalacji i obsługi Pełna instalacja eksploatacyjna półautomatu wymaga zakupu dodatkowego wyposaenia: - uchwytu spawalniczego - reduktora cinienia gazu 12

13 ródło prdu Zbudowane jest jako zwarta konstrukcja, której dobr mobilno zapewniaj dwie pary kół: stała i skrtna Na płycie przedniej ródła zgrupowano pole gniazd przyłczeniowych, oraz pole załczenia zasilania i sygnalizacji. Na ciance tylnej ródła zgrupowano przyłcze sieci zasilajcej, gniazdo do podłczenia przewodu zespolonego, gniazdo zasilania podgrzewacza gazu oraz pole bezpieczników. Na ciance tylnej ródła umieszczono trzpie do osadzania podajnika drutu, oraz dwa ucha transportowe, które przy zachowaniu stosownych zasad i rodków bezpieczestwa słu do załadunku urzdzenia. Pole załczenia sieci i sygnalizacji - umieszczono tutaj wyłcznik główny zasilania z sygnalizacj załczania oraz sygnalizacj zadziałania układu zabezpieczenia termicznego - przegrzanie którego z układów ródła powoduje odłczenie napi zasilajcych blok mocy, a zasilanym pozostaje wentylator i pompa systemu chłodzenia - po uzyskaniu przez nadmiernie nagrzane podzespoły normalnej temperatury pracy, układ zabezpieczenia termicznego wyłcza si /lampka sygnalizacyjna ganie/ i wszystkie napicia zasilajce blok mocy zostaj ponownie załczone. Podajnik drutu elektrodowego PDE41 Zbudowany jest z podajnika właciwego i podwozia. Podwozie wyposaone jest w tulej kołnierzow do obrotowego osadzenia podajnika drutu na ródle prdu; posiada równie cztery koła umoliwiajce jego swobodne przemieszczanie po twardym podłou. Rurowa konstrukcja zabezpieczajca chroni podajnik przed uszkodzeniem mechanicznym. Za stelaem umieszczono kaset na drut elektrodowy. Na płycie przedniej podajnika usytuowano manipulatory oraz gniazdo EURO do połczenia uchwytu spawalniczego. Na ciance tylnej umieszczono gniazdo przyłczeniowe przewodu zespolonego oraz gniazdo instalacji gazowej. Podajnik wyposaony jest w komplet rolek; fabrycznie zakładane s rolki z rowkiem V dla drutu o rednicy φ 0,8 i 1,0 mm - w zalenoci od rednicy i rodzaju stosowanego drutu elektrodowego naley załoy odpowiednie rolki - cecha rowka czynnego wybita jest na boku rolki i po jej załoeniu znajduje si po jej niewidocznej stronie - dla drutów stalowych naley uywa rolek z rowkami V, za dla drutów aluminiowych z rowkami U. Podajnik drutu elektrodowego realizuje funkcje: tryb pracy uchwytu spawalniczego - 2-taktowy przycinicie przycisku na uchwycie spawalniczym i przytrzymanie go przycinitym załcza urzdzenie i utrzymuje je w stanie aktywnym; zwolnienie przycisku wyłcza urzdzenie - 4-taktowy włczenie i wyłczenie urzdzenia nastpuje po jednokrotnym naciniciu przycisku na uchwycie spawalniczym regulacja prdkoci podawania drutu - umoliwia regulacj prdkoci podawania drutu elektrodowego, zapewniajc regulacj z zakresie od 1 d0 17 m/min funkcje testowe - test drutu umoliwia uruchomienie samego podajnika drutu bez załczania ródła prdu i elektrozaworu gazu /funkcja ta jest wykorzystywana w trakcie wprowadzania drutu elektrodowego do uchwytu/ 13

14 - test gazu umoliwia załczanie samego elektrozaworu gazu, bez załczenia ródła prdu /funkcja ta jest wykorzystywana w trakcie ustalania wielkoci przepływu gazu osłonowego oraz sprawdzania dronoci i szczelnoci całej instalacji gazowej. regulacja prdkoci dojcia drutu elektrodowego ustalenie prdkoci dojcia koca drutu do miejsca spawania od chwili uruchomienia procesu przyciskiem w uchwycie do chwili zajarzenia si łuku regulacja upalania drutu /dostpna w komorze podajnika / - słuy do uzyskania danej długoci drutu elektrodowego wystajcego z kocówki kontaktowej uchwytu spawalniczego po zakoczeniu spawania /naley zwróci uwag na dobór długoci czasu upalania nastawienie maksymalnego czasu upalania moe powodowa wtapianie si drutu w kocówk kontaktow/. Uchwyt spawalniczy Do współpracy z tym półautomatem powinno si stosowa uchwyt spawalniczy chłodzony, o obcialnoci 450A przy pracy PJ60. Zaleca si stosowa uchwyt spawalniczy MB 40KD firmy Binzel. Oferuje si nastpujce długoci uchwytów: 3, 4 lub 5 m. Uchwyty te standardowo wyposaone s w kocówk o rednicy φ 1,2 mm dla drutu stalowego oraz prowadnic drutu o rednicy wewntrznej φ 2,0 mm. Zalecane wyposaenie: - dla drutu o rednicy φ 0,8 mm kocówka ocechowana 0,8 φ 1,0 mm kocówka ocechowana 1,0 φ 1,2 mm kocówka ocechowana 1,2 φ 1,6 mm kocówka ocechowana 1,6 oraz dobrana prowadnica drutu /wykonana z drutu w formie spirali/: dla drutu o rednicy φ 0,8 1,0 mm prowadnic o φ wew. = 1,5 mm φ 1,0 1,2 mm prowadnic o φ wew. = 2,0 mm φ 1,6 mm prowadnic o φ wew. = 2,5 mm - do spawania drutem ze stali nierdzewnej naley stosowa kocówk kontaktow jak dla drutu stalowego, natomiast prowadnica drutu powinna by z tworzywa /na bazie teflonu/ i tak: dla drutu o φ 0,8 1,0 mm teflonow prowadnic o φ wew. = 1,5 mm dla drutu o φ 1,0 1,2 mm teflonow prowadnic o φ wew. = 2,0 mm dla drutu o φ 1,6 mm teflonow prowadnic o φ wew. = 2,5 mm - do spawania drutem aluminiowym stosowa naley odpowiednie kocówki kontaktowe w zalenoci od rednicy drutu, kojarzenie jak dla drutu stalowego, z t rónic, e powinny by dodatkowo oznaczone liter A; prowadnice drutu naley takie same jak dla drutu ze stali nierdzewnej. Uwaga! W celu przystosowania urzdzenia do spawania drutem aluminiowym naley usun rurk prowadzc znajdujc si w gnie dzie EURO i zastpi j rurk cienkocienn / /. w rurk cienkocienn wprowadzi prowadnic drutu /np.126.m006/ i skróci j tak, aby sigała rolek podajnika. 14

15 11 Schemat ideowy ródła prdu Magster

16 12 Schemat ideowy podajnika drutu PDE 41 16

17 13 Zestawienie stanowiska spawalniczego 17

18 14 Instalacja półautomatu 14.1 Przyłczanie do sieci zasilajcej Przyłczanie półautomatu do zasilajcej sieci energetycznej oraz włczanie do systemu ochrony przeciwporaeniowej powinno by zgodne z norm arkuszow PN-E pt. Instalacja elektryczna w obiektach budowlanych. Magster 351 przystosowany jest do współpracy z sieci trójfazow 3 x 400 V, 50 Hz z zabezpieczeniem zwłocznym bezpiecznikiem o prdzie I = 25 A. Do zacisku ochronnego w gniedzie przyłczeniowym bezwzgldnie musi by podłczony przewód ochronny PE. Przed przyłczeniem półautomatu do sieci zasilajcej upewni si czy wyłcznik główny jest w pozycji O /wyłczony/ Podłczamie gazu osłonowego W celu podłczenia gazu osłonowego wykona nastpujce czynnoci: Ustawi butle z gazem na półce półautomatu i zabezpieczy j przed wywróceniem si, mocujc ja do wspornika za pomoc łacucha. Zdj kołpak ochronny zaworu butli z gazem osłonowym i na moment odkrci zawór butli dla usunicia ewentualnych zanieczyszcze. Zamontowa reduktor z rotametrem, zapewniajc rurce rotametru pionowe połoenie. Stosujc gaz CO2 zamontowa dodatkowo podgrzewacz gazu. Do reduktora podłczy w zasilania gazu osłonowego półautomatu, za pomoc opaski zaciskowej. Drugi koniec przewodu gazowego, zakoczony szybkozłczk, podłczy do gniazda umieszczonego na ciance tylnej podajnika drutu. Podłczy zasilanie podgrzewacza gazu do gniazda zasilania podgrzewacza. umieszczonego na ciance tylnej półautomatu. Zawór reduktora powinien by odkrcony na stałe tylko bezporednio przed przystpieniem do prac spawalniczych Łczenie ródła prdu z podajnikiem drutu elektrodowego Zespolenia prdu z podajnikiem drutu elektrodowego dokonuje si przez połczenie ich za pomoc jednego przewodu zespolonego, zawierajcego przewody realizujce wszystkie niezbdne połczenia. Dla doprowadzenia zasilania oraz sygnałów sterujcych ze ródła prdu do podajnika drutu elektrodowego, gniazda umieszczone na ciankach tylnych ródła i podajnika połczy ze sob przewodem sterujcym. Dla zamknicia obwodu prdowego gniazda umieszczone na ciankach tylnych ródła prdu i podajnika drutu elektrodowego połczy ze sob przewodem prdowym. W celu doprowadzenia gazu osłonowego do podajnika drutu a stamtd do uchwytu spawalniczego, do gniazda umieszczonego na ciance tylnej podajnika drutu elektrodowego podłczy przewód zasilania gazu zakoczony szybkozłczk Podłczenie uchwytu spawalniczego Podłczy uchwyt spawalniczy z wtykiem EURO do gniazda podajnika drutu elektrodowego umieszczonego na płycie przedniej 18

19 14.5 Zakładanie drutu elektrodowego do podajnika Wybra tryb pracy uchwytu spawalniczego zgodnie z procedur opisan w pkt. Podajnik drutu PDE 41LT patrz str 13/. Pokrtło regulacji prdkoci podawania drutu umieszczone na płycie przedniej podajnika drutu elektrodowego, ustawi na połoeniu 0. Upewni si czy uchwyt spawalniczy posiada wyposaenie odpowiednie do aktualnie stosowanego drutu elektrodowego. Wprowadzi drut elektrodowy do podajnika drutu elektrodowego. Wyregulowa sił docisku rolki podajnika drutu elektrodowego. W razie potrzeby wyregulowa moment hamowania tulei ze szpul drutu. Dobra odpowiedni rolk napdow. Zakładanie szpuli z drutem elektrodowym - otworzy kaset drutu elektrodowego umieszczon z tyłu podajnika - na obrotowy korpus tulei załoy szpul z drutem typu A φ 300, tak aby koniec drutu znajdował si w dolnej czci szpuli, naprzeciw podajnika - wyj zagity koniec drutu z otworu szpuli, obci go i stpi Wprowadzanie drutu elektrodowego do podajnika drutu - podnie pokryw podajnika drutu elektrodowego - w podajniku drutu zwolni zatrzask i podnie rami dociskajce - wprowadzi drut elektrodowy do prowadnicy drutu w podajniku - prowadzc drut nad rolkami napdowymi podajnika, wprowadzi go do króca prowadzcego - opuci rami rolek dociskajcych i zatrzasn je przy pomocy regulatora siły docisku, a nastpnie włczy zasilanie półautomatu - nacisn przycisk testu drutu umieszczony na płycie przedniej podajnika drutu; podczas tej operacji kocówka kontaktowa uchwytu spawalniczego powinna by wykrcona - po pojawieniu si drutu elektrodowego w wylocie uchwytu spawalniczego /około 20 mm/ zwolni przycisk testu drutu i wkrci kocówk kontaktow ponownie Regulacja siły docisku ramienia dociskowego podajnika drutu - prawidłowo wyregulowa sił docisku rolki: docisk za mały rolka napdowa lizga si po drucie; docisk za duy drut jest skrawany przez rolk napdow lub blokuje si w pancerzu; obrót regulatora w prawo zwiksza docisk, obrót regulatora w lewo zmniejsza docisk. Regulacja momentu hamowania tulei - dla uniknicia pltania drutu, tuleja wyposaona jest w układ hamujcy - regulacja momentu hamowania odbywa si przez obrót dwóch spryn znajdujcych si wewntrz korpusu tulei - moment hamowania zwiksza si krcc spryny w lewo, za zmniejsza si krcc spryny w prawo Rodzaje i dobór rolek napdowych - podajnik wyposaony jest w komplet rolek; standardowo zakładane s rolki z rowkiem V dla drutów o rednicy 1.0 / 1.2 mm - kadorazowo naley upewni si czy aktualnie s zainstalowane rolki o rowku odpowiednim do rednicy stosownego drutu elektrodowego - cecha rowka czynnego jest wybita na boku rolki i po jej załoeniu znajduje si po stronie niewidocznej - dla drutów stalowych i nierdzewnych stosowa rolki z rowkami typu V - dla drutów aluminiowych stosowa rolki z rowkami typu U 19

20 Wymiana rolek napdowych - dla wymiany rolek napdowych naley dokrci mocujce je zakrtki - zsun rolki podlegajce wymianie z piasty koła zbatego - w ich miejsce nasun rolki właciwe tak, aby wpust koła zbatego wszedł w rowek rolki - po załoeniu rolek wkrci zakrtki mocujce 15 Spawanie metod MIG/MAG Dokona instalacji półautomatu zgodnie z powyszym opisem. Biorc pod uwag przewidywany prd spawania, podłczy przewód prdowy z zaciskiem uziemiajcym do odpowiedniego gniazda - umieszczonego na płycie przedniej ródła prdu. I tak: - dla prdów spawania do 250 A /przy pracy 60 %/ do gniazda - dla prdów spawania do 300 A /przy pracy 60 %/ do gniazda - dla prdów spawania powyej 300 A /przy spawaniu natryskowym/ do gniazda Zacisk uziemiajcy przewodu podłczy do elementu spawanego, zapewniajc mu jak najlepszy kontakt. Wyłczy zasilanie ródła prdu przez ustawienie wyłcznika sieciowego w pozycji I zawieci si lampka sygnalizacyjna. Wielko napicia /prdu/ spawania reguluje si zgrubnie za pomoc pokrtła zgrubnej regulacji napicia spawania, za dokładnie za pomoc pokrtła dokładnej regulacji napicia spawania. Oba te pokrtła umieszczone s na płycie przedniej ródła prdu. Uwaga! Regulacja napicia spawania w trakcie spawania grozi powanym uszkodzeniem półautomatu. Wielko prdu spawania zaley bezporednio od wielkoci prdkoci podawania drutu elektrodowego. Dobra odpowiedni warto prdkoci podawania drutu elektrodowego za pomoc pokrtła regulacji prdkoci podawania drutu umieszczonego na płycie przedniej podajnika PDE 41. Zakres regulacji prdkoci podawania drutu wynosi od 1 do 24 m/min. Zachowujc stosowne przepisy bhp mona przystpi do spawania. Dla umoliwienia swobodnego przemieszczania drutu, w czasie pracy przewód uchwytu spawalniczego układa bez ostrych załama. Po rozpoczciu spawania wartoci prdu i napicia spawania s wywietlane na odpowiednich miernikach. Po zakoczeniu procesu spawania, mierniki pokazuj zapamitane wartoci rednie prdu i napicia spawania z ostatnich 2 sek. 16 Dobór parametrów spawania Dla metody spawania technik MIG/MAG wymagane jest jedynie ustawianie dwóch parametrów spawania : napicia spawania i prdkoci podawania drutu elektrodowego. Wielko prdu spawania zaley od prdkoci podawania drutu naley dobiera j odpowiednio do gruboci spawanego elementu. Zwikszanie prdkoci podawania drutu elektrodowego powoduje skrócenie długoci łuku, zwikszenie natenia prdu spawania oraz zwikszenie głbokoci wtopienia /przetopu/. Zmniejszenie prdkoci podawania drutu powoduje wydłuenie łuku, zmniejszenie natenia prdu spawania i zmniejszenie przetopu. Zwikszenie napicia spawania powoduje wydłuenie łuku. Zmniejszenie napicia spawania powoduje skrócenie łuku. Gdy prdko podawania drutu elektrodowego jest za dua nastpuje wyrane "wypychanie" uchwytu spawalniczego ku górze. Drut elektrodowy nie nada topi si w łuku i odpycha uchwyt spawalniczy. Gdy prdko podawania drutu elektrodowego jest za mała lub gdy napicie spawania jest za wysokie, na kocu drutu elektrodowego tworz si due krople, które spadaj obok jeziorka ciekłego metalu. 20

21 Zbyt due rozpryski wiadcz o za małym napiciu spawania lub za duej prdkoci podawania drutu elektrodowego. Podczas spawania "z góry na dół" mona obniy napicie spawania o około 1-2 V /zmniejszy napicie spawania o jeden skok/. Podczas wykonywania spoin wypełniajcych, dla uzyskania gładkiego lica, mona podwyszy napicie spawania o ok.1-4 V. Elementy spawane powinny by czyste, wolne od rdzy, zaoliwie, smaru wody itp. zapobiega to korozji w spawanym złczu 17 Obsługa okresowa Uwaga! Wszystkie czynnoci konserwacyjne powinny by wykonywane po wczeniejszym odłczeniu urzdzenia od sieci zasilajcej i przez wykwalifikowany personel. W ramach codziennej obsługi naley: - utrzymywa półautomat suchy i w czystoci, szczególnie dbajc o regularne wydmuchiwanie gromadzonych si wewntrz opiłków i innych drobin przewodzcych - sprawdza stan połcze obwodu prdowego, instalacji gazowej i wodnej - usuwa odpryski metali z dyszy gazowej mog by przyczyn zaburze w osłonie jeziorka ciekłego metalu - smarowa dysz uchwytu rodkiem przeciwrozpryskowym - wyłczy zasilanie półautomatu podczas dłuszych przerw w pracy - w przypadku zauwaenia opiłków drutu elektrodowego naley sprawdzi, czy docisk roki napdowej jest odpowiedni do rednicy zastosowanego drutu i w razie niezgodnoci zmniejszy docisk - przed zainstalowaniem nowej rolki drutu elektrodowego wykrci dysz gazow i kocówk kontaktow w celu przeczyszczenia pancerza wiodcego drut spronym powietrzem przez osadzajce si tam opiłki - sprawdza, czy otwór kocówki kontaktowej jest odpowiedni do rednicy drutu elektrodowego W ramach comiesicznego przegldu naley: - dokładnie odkurzy wntrze komory podajnika drutu oraz umy prowadnic drutu uchwytu spawalniczego np. w benzynie ekstrakcyjnej - sprawdza styki podzespołów i elementów łczeniowych nadpalone i zanieczyszczone doprowadzi do właciwego stanu - dokrci wszystkie połczenia rubowe - zdemontowa koła zbate rolek podajcych; oczyci szczotk lub spronym powietrzem powierzchnie zbów zwily olejem 21

22 18 Zanim skorzystasz z serwisu Objawy Przyczyna Postpowanie Brak podawania drutu elektrodowego /silnik podajnika pracuje/ Brak podawania drutu elektrodowego /silnik podajnika nie Nieregularny posuw drutu elektrodowego Za mały docisk rolek Zanieczyszczona prowadnica drutu w uchwycie Rowek załoonej rolki nie odpowiada rednicy drutu Zablokowany drut elektrodowy w kocówce Uszkodzony silnik Uszkodzony układ sterowania Uszkodzona kocówka kontaktowa Rowek rolki podajcej jest brudny, uszkodzony lub nie odpowiada rednicy drutu Łuk nie zajarza si Brak właciwego styku zacisku przewodu powrotnego Łuk zbyt długi i nieregularny Łuk zbyt krótki Po włczeniu zasilania lampka sygnalizacji załczenia za Ustawi docisk prawidłowy Wyczyci prowadnic drutu elektrodowego Załoy rolk zgodn ze rednic drutu Wymieni kocówk kontaktow Przekaza półautomat do serwisu Wymieni kocówk na now Wyczyci rowek rolki, wymieni rolk lub dobra rolk do rednicy stosowanego drutu Poprawi styk zacisku kleszczowego Zmniejszy napicie spawania Napicie spawania za wysokie Prdko podawania drutu Zwikszy prdko podawania za mała drutu Napicie spawania za niskie Zwikszy napicie spawania Prdko podawania drutu za dua Brak napicia zasilania Przepalona wkładka bezp. F1 lub F2 w obwodzie Zmniejszy prdko podawania drutu Sprawdzi bezpiecznik sieciowy Wymieni wkładk na now silania nie wieci Uszkodzony wyłcznik S2 Wymieni wyłcznik* si Uszkodzona lampka Wymieni lampk* Po włczeniu zasilania wiec si lampki ółta i sygnalizacyjna /stycznik nie załcza si/ Uaktywnione zabezpieczenie termiczne Zablokowany lub zanieczyszczony system chłodzenia Doprowadzi do ostygnicia urzdzenia i ponowi prób Udroni elementy systemu chłodzenia 22

23 19 Uruchomianie półautomatu po dłuszym składowaniu Przyłczanie półautomatu do zasilajcej sieci energetycznej oraz włczanie do systemu ochrony przeciwporaeniowej powinno by zgodne z norm arkuszow PN-E pt. "lnstalacje elektryczne w obiektach budowlanych". Sprawdzi stan izolacji pomidzy gniazdami wyjciowymi i obudow przy załczonym wyłczniku głównym i zmostkowanych stykach stycznika K. Przed wykonaniem próby naley: - odłczy wszystkie przewody od układów elektroniki w ródle i podajniku - odłczy wszystkie przewody od silnika podajnika - zewrze ze sob gniazda wyjciowe EURO podajnika i ródła prdu, oraz dołczy do nich uzwojenie wtórne transformatora głównego Pomiaru dokona za pomoc megaomomierza 500 V. Warto rezystancji izolacji winna wynosi powyej 5 MΩ. Sprawdzi stan izolacji pomidzy stykami wtyczki sieciowej i gniazdami wyjciowymi. Przed wykonaniem próby naley: - odłczy wszystkie przewody od układów elektroniki w ródle i podajniku - odłczy wszystkie przewody od silnika podajnika - zewrze ze sob gniazda wyjciowe EURO podajnika i ródła prdu, oraz dołczy do nich uzwojenie wtórne transformatora głównego Pomiaru dokona za pomoc megaomomierza 500 V. Warto rezystancji izolacji winna wynosi powyej 5 MΩ. Sprawdzi stan ochrony przeciwporaeniowej poprzez wykonanie pomiaru rezystancji połcze pomidzy zaciskiem ochronnym a rdzeniem transformatorów i metalow konstrukcj obudowy. Rezystancja ta nie powinna by wiksza ni 0,1 Ω przy przepływie prdu stałego nie mniejszego ni 25 A. Sprawdzi stan połcze gwintowych - rozlunione dokrci. 20 Technologia spawania metod MIG/MAG Jedn z najbardziej rozpowszechnionych technik spawalniczych majcych zastosowanie przy spawaniu stali konstrukcyjnych wglowych i stopowych jest technika spawania elektrod topliw w osłonie gazów osłonowych GMAW /ang. Gas Metal Arc Welding/, popularnie nazywana metod MIG/MAG /ang. Metal Inert Gas / Metal Active Gas/. Na poniszym rysunku przedstawiono zasad spawania t technik Elektroda topliw wykonana jest w postaci drutu nawinitego na szpul, który jest podawany do spoiny poprzez rolki podajnika, przewód elastyczny i kocówk kontaktow. Wolny wylot elektrody /odcinek elektrody pomidzy kocówk kontaktow a łukiem spawalniczym/ jest odpowiednio krótki i pozwala na uycie duych gstoci prdu - ponad 100A/mm. Biegun dodatni /plus/ ródła energii jest przyłczony do elektrody topliwej, za biegun ujemny 23

24 /masa/ do elementu spawanego. Łuk spawalniczy powstaje pomidzy elektrod topliw /drutem/ a materiałem spawanym, dziki czemu uyty drut jest jednoczenie elektrod w obwodzie spawania i materiałem wypełniajcym spoin - spoin. Gaz osłonowy /obojtny lub aktywny/ wypływa z dyszy gazowej chronic ciekły metal topicej si elektrody i jeziorko ciekłego metalu przed dostpem powietrza atmosferycznego /głównie tlenu i azotu/. 21 Technologia spawania podstawy 21.1 Rodzaje spoin i typy złczy 21.2 Zalecenia praktyczne Technika MIG/MAG umoliwia spawanie we wszystkich pozycjach. Spoiny czołowe w pozycji podolnej naley wykonywa technik "pchaj" dla elementów cienkich i technik "cignij" dla elementów grubszych. Spoiny czołowe w pozycji pionowej dla elementów cienkich naley wykonywa od góry do dołu. Spoiny pachwinowe w pozycji nabocznej naley wykonywa technik "pchaj", ale z uwzgldnieniem dodatkowego pochylenia uchwytu spawalniczego w płaszczynie prostopadłej do kierunku spawania. W przypadku wypełniania szerokich rowków w pozycji podolnej lub pionowej, kocem uchwytu naley wykonywa poprzeczne ruchy wahadłowe. 24

25 Podczas spawania uchwyt spawalniczy powinien by prowadzony pod odpowiednim ktem w stosunku do spawanych elementów - zbyt duy kt pochylenia moe powodowa zasysanie powietrza do jeziorka ciekłego metalu /kt odchylenia uchwytu od pionu powinien by 10 /. Spawanie łukiem długim zmniejsza głboko wtopienia - spoina jest szeroka i płaska, a spawaniu towarzyszy zwikszony rozprysk. Spawanie łukiem krótkim /przy tej samej gstoci prdu/ zwiksza głboko wtopienia - spoina jest wsza, a rozprysk materiału staje si mniejszy. Nadmierne wydłuenie lub skrócenie łuku moe spowodowa niestabilne jarzenie si łuku i zł jako spoiny. L1, L2 długo łuku Na głboko wtopienia znaczcy wpływ ma take kierunek spawania - prowadzenie uchwytu spawalniczego Na rysunku obok przedstawiono Porównanie spawania metod "cignij" z metod "pchaj". H1, H2- głboko wtopienia Powikszenie wolnego wylotu elektrody /przy nie zmienionej prdkoci podawania drutu/ powoduje zmniejszenie gstoci prdu na kocu elektrody, a tym samym zmniejszenie głbokoci wtopienia. W tym przypadku energia ródła spawalniczego tracona jest na nagrzewanie oporowe wysunitego odcinka drutu. Lw wolny wylot elektrody /15-20 mm/ 25

26 22 Wady spoin Podczas obsługi półautomatu naley zwróci uwag na dodatkowe czynniki mogce by przyczyn nieprawidłowego jarzenia si łuku i powstawania wad spoiny : - koczcy si gaz osłonowy, jego brak w butli lub awaria zaworu butli - zbyt duy lub zbyt mały wydatek gazu osłonowego - zredukowane cinienie gazu na skutek zamarznicia reduktora butli - mechaniczne lub elektryczne uszkodzenie elektrozaworu gazowego - wntrze dyszy gazu nadmiernie zanieczyszczone rozpryskiem 26

27 23 Wykaz czci zamiennych półautomatu Magster

28 23 Wykaz czci zamiennych półautomatu Magster 351 cd. 28

29 23 Wykaz czci zamiennych półautomatu Magster 351 cd. 29

30 24 Wykaz czci zamiennych półautomatu Magster 351 cd. Poz. Nazwa czci Typ Indeks Ilo 1 transformator główny T1 C R 1 2 transformator pomoc T2 C R 1 3 zestaw prostowniczy V D R dławik L C R 1 6 wyłcznik główny S3 FT22-Pcz R 1 +FT R R +FT łcznik S1 ŁK40/6.87S R 1 8 łcznik S2 ŁK40/5.85S R 1 9 lampka H1 LS3P R 1 10 lampka H2 LS3N R 1 11 bezpiecznik F3 F6,3A/L/250V R 1 12 elektrozawór K2 ELF5511,42V R 1 13 gniazdo X7 SzR20P4ESz R 1 14 gniazdo X9 SzR20P4EG R 1 15 przycisk S4, S5 WP R 2 16 gniazdo X1, X2, X3, X4 GSz C R 4 17 gniazdo X6 /podajnik/ B gniazdo bezpiecznikowe GBA-zB-4 10A R 4 19 bezpieczniki F1, F2, F4 F4A/L/250V R 3 20 kondensatory C1 - C R 3 21 stycznik K Cl 25/42V CB-NO R R 22 silnik M1 M DA R 1 23 przewód sieciowy D R 24 koło tylne ródła SC R 2 25 koło skrtne ródła SCP R 2 26 bocznik R1 400A,60mV R układ sterowania US-41S C R 1 29 zespół podajcy M3 CWF510P R 1 30 gniazdo EURO X8 C R 1 31 potencjometr R4 PR kΩ-A-16-P R 1 32 potencjometr R6, R7 PR246-10kΩ-A-16-P R 2 33 przycisk S6 W R 1 34 kółko tylne podajnika TBF060/ R 2 35 kółko skrtne podajnika TB060/ R 2 36 rolka V Φ40B BP10088R 2 37 rolka V Φ40B BP10095R 2 38 rolka U Φ40B BP10077R 2 39 rolka U Φ40B BP10079R woltomierz cyfrowy WV/HS- 100 C R 1 42 amperomierz cyfrowy WA/H C R 1 43 gniazdo podgrzewacza X5 SzR16P2EG R 1 44 tuleja C R 1 45 kaseta KS300 C R

31 25 Notatki 31