Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. za 2012 rok

Transkrypt

1 z działalności Grupy Kapitałowej Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. za 2012 rok Warszawa, luty 2013 r.

2 1 PODSTAWOWE INFORMACJE O GRUPIE KAPITAŁOWEJ GŁÓWNE DANE DOTYCZĄCE RYNKÓW PROWADZONYCH PRZEZ GRUPĘ GPW... 5 WYBRANE SKONSOLIDOWANE DANE FINANSOWE GRUPY KAPITAŁOWEJ GPW DZIAŁALNOŚĆ GRUPY KAPITAŁOWEJ OPIS ORGANIZACJI GRUPY KAPITAŁOWEJ GPW DZIAŁALNOŚĆ SPÓŁEK NALEŻĄCYCH DO GRUPY KAPITAŁOWEJ GPW DZIAŁALNOŚĆ SPÓŁEK STOWARZYSZONYCH GPW OTOCZENIE RYNKOWE MISJA I STRATEGIA GRUPY KAPITAŁOWEJ NAJWAŻNIEJSZE WYDARZENIA 2012 R ROZWÓJ GRUPY W 2012 R. ORAZ CZYNNIKI ISTOTNE DLA ROZWOJU W 2013 R Rozwój Grupy w 2012 r Rozwój Grupy w 2013 r Czynniki istotne dla rozwoju DZIAŁALNOŚĆ MIĘDZYNARODOWA GRUPY GPW LINIE BIZNESOWE GPW Rynek finansowy Obsługa obrotu Obsługa emitentów Sprzedaż informacji Rynek towarowy Obsługa obrotu Rejestr Świadectw Pochodzenia Rozliczanie transakcji UMOWY ZNACZĄCE BADANIA I ROZWÓJ SPORY SĄDOWE RAPORT DOTYCZĄCY ŁADU KORPORACYJNEGO OŚWIADCZENIE O STOSOWANIU ŁADU KORPORACYJNEGO KOMUNIKACJA Z RYNKIEM KAPITAŁOWYM KAPITAŁ ZAKŁADOWY, AKCJE, OBLIGACJE I NOTOWANIA AKCJI NA GPW INFORMACJA O DYWIDENDZIE WALNE ZGROMADZENIE UPRAWNIENIA KONTROLNE ORAZ OGRANICZENIA PRAW Z AKCJI ZASADY ZMIANY STATUTU RADA NADZORCZA I KOMITETY ZARZĄD WYNAGRODZENIA I UMOWY O PRACĘ CZŁONKÓW ZARZĄDU I RADY GIEŁDY PRACOWNICY GPW ZMIANY W ZASADACH ZARZĄDZANIA PRZEDSIĘBIORSTWEM EMITENTA I GRUPĄ KAPITAŁOWĄ AUDYTOR SYSTEM KONTROLI WEWNĘTRZNEJ CZYNNIKI RYZYKA I ZAGROŻENIA OMÓWIENIE SYTUACJI FINANSOWEJ PODSUMOWANIE WYNIKÓW ROCZNYCH I KWARTALNYCH AKTUALNA SYTUACJA FINANSOWA GRUPY I OMÓWIENIE PODSTAWOWYCH WIELKOŚCI FINANSOWYCH Przychody ze sprzedaży Rynek finansowy Rynek towarowy Pozostałe przychody Koszty działalności operacyjnej Pozostałe przychody i koszty Przychody i koszty finansowe Udział w zyskach jednostek stowarzyszonych Podatek dochodowy Struktura bilansu Grupy Płynność, zarządzanie zasobami finansowymi oraz ryzykiem finansowym Spółki Przepływy pieniężne Nakłady inwestycyjne PRZEWIDYWANA SYTUACJA FINANSOWA ORAZ OCENA MOŻLIWOŚCI REALIZACJI ZAMIERZEŃ INWESTYCYJNYCH GŁÓWNE INWESTYCJE EMITENTA ORAZ POWIĄZANIA ORGANIZACYJNE I KAPITAŁOWE Z INNYMI PODMIOTAMI POZOSTAŁE ISTOTNE INFORMACJE

3 1 Podstawowe informacje o Grupie Kapitałowej Jednostką dominującą Grupy Kapitałowej Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. ( Grupa Kapitałowa, Grupa ) jest spółka Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. ( GPW, Spółka, jednostka dominująca ) z siedzibą w Warszawie przy ul. Książęcej 4. GPW rozpoczęła działalność w 1991 r. jako jednoosobowa spółka Skarbu Państwa. W 2010 r. Skarb Państwa przeprowadził ofertę publiczną akcji GPW, sprzedając akcji, z czego akcji objęli inwestorzy indywidualni po cenie jednostkowej 43 zł, a inwestorzy instytucjonalni po cenie jednostkowej 46 zł. Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. jest dziś największą krajową giełdą instrumentów finansowych w regionie Europy Środkowej i Wschodniej 1 i jedną z najszybciej rozwijających się giełd w Europie. Grupa oferuje szeroką gamę produktów i usług w ramach prowadzonych rynków obrotu papierami udziałowymi, instrumentami pochodnymi i dłużnymi, produktami strukturyzowanymi, energią elektryczną i gazem ziemnym, prawami majątkowymi, a także prowadzi rozliczenia transakcji, Rejestr Świadectw Pochodzenia energii elektrycznej ( RŚP ) oraz sprzedaż danych rynkowych. Na dzień 31 grudnia 2012 r. GPW była liderem w regionie Europy Środkowej i Wschodniej pod względem kapitalizacji notowanych spółek i wartości obrotów akcjami. Związana z kryzysem finansowym ogólnoświatowa tendencja spadku obrotów na rynkach akcji w 2012 r. przebiegała na GPW łagodniej niż na innych giełdach Europy Środkowej i Wschodniej, wskutek czego udział GPW w obrotach akcjami w regionie zwiększył się z 50,1% w 2011 r. do 54,2% w 2012 r. 2 Równocześnie rynek energii elektrycznej, rozumiany łącznie jako rynek spot i rynek terminowy, prowadzony przez Towarową Giełdę Energii od lutego 2012 r. spółkę z Grupy Kapitałowej GPW był największym tego typu rynkiem pod względem wolumenu obrotów w 2012 r. w regionie Europy Środkowej i Wschodniej. Ważne wydarzenia w historii GPW Rok Podpisanie umowy o współpracy między Polską a Francją w celu uruchomienia giełdy papierów wartościowych w Warszawie Rok Pierwsza sesja giełdowa; notowano spółki: Tonsil, Próchnik, Krosno, Kable, Exbud Rok Wprowadzenie indeksu cenowego WIG Wyodrębnienie Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych; KDPW funkcjonuje jako spółka akcyjna, początkowo będąca własnością GPW i Skarbu Państwa Rok Rozpoczęcie notowań ciągłych Rok Uruchomienie rynku instrumentów pochodnych kontrakty terminowe na indeks WIG20 Rok Uruchomienie Nowego Systemu Giełdowego Warset 1 Do giełd regionu Europy Środkowej i Wschodniej, zwanego dalej Regionem, zaliczono giełdy w Polsce, Czechach, Słowacji, Słowenii, Bułgarii, Rumunii, Austrii i na Węgrzech. 2 Źródło: FESE. Wartość obrotów sesyjnych (arkusz zleceń). 3

4 Rok Debiut pierwszej spółki zagranicznej na GPW Banku Austria Creditanstalt AG Rok Giełda pełnoprawnym członkiem FESE (Federation of European Stock Exchanges) Przyjęcie przez Radę i Zarząd Giełdy dokumentu Dobre praktyki w spółkach publicznych 2005 Rok Rozpoczęcie działania przez pierwszego zdalnego członka giełdy (Fischer Partners Fondkommission AB) Rok Rozpoczął funkcjonowanie NewConnect nowy rynek dla młodych dynamicznych spółek Rok Otwarcie przedstawicielstwa GPW w Kijowie na Ukrainie Rok Zakup większościowego udziału w spółce BondSpot (d. MTS-CeTO); obecnie GPW jest w posiadaniu 92,47 proc. kapitału zakładowego BondSpot uruchomienie zorganizowanego rynku dłużnych papierów wartościowych CATALYST Rok Podpisanie umów z NYSE Technologies dotyczących współpracy technologicznej 9.11 Debiut akcji GPW na giełdzie Rok Debiut obligacji GPW na rynku Catalyst Przejęcie przez GPW kontrolnego pakietu akcji Towarowej Giełdy Energii Uruchomienie Giełdy Gazu przez TGE Podstawowe informacje o jednostce dominującej: Nazwa i forma prawna:... Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie Spółka Akcyjna Skrócona nazwa:... Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. Siedziba i adres:... ul. Książęca 4, Warszawa, Polska Numer telefonu: (22) Numer telefaksu: (22) , +48 (22) Strona internetowa:... Adres poczty elektronicznej:... gpw@gpw.pl KRS: REGON: NIP:

5 1.1 Główne dane dotyczące rynków prowadzonych przez Grupę GPW 3 Stopa zwrotu z indeksu WIG Stopa zwrotu z indeksu WIG20 60% 40% 20% 0% 44,9% 27,9% 33,7%41,6% 10,4% 46,9% 18,8% 26,2% 60% 40% 20% 0% 33,9% 35,4% 24,6% 23,8% 5,2% 33,5% 14,9% 20,5% -20% -20,8% -40% -60% -51,1% Źródło: GPW -20% -21,9% -40% -60% -48,2% Źródło: GPW Liczba spółek krajowych - Główny Rynek Liczba spółek zagranicznych - Główny Rynek Źródło: GPW Źródło: GPW Kapitalizacja spółek krajowych - Główny Rynek (mld zł) Źródło: GPW Liczba debiutów - Główny Rynek 90 nowe spółki przeniesienia z NewConnect Źródło: GPW Wartość obrotów akcjami w transakcjach sesyjnych - Główny Rynek (mld zł) ,8 Wartość obrotów akcjami w transakcjach pakietowych - Główny Rynek (mld zł) 4,5 8,0 7,4 8,8 5,3 9,2 27,4 17,6 15, Źródło: GPW 0 Źródło: GPW Dane za 12 miesięcy bądź na koniec roku kalendarzowego 5

6 456 Sprawozdanie Zarządu 21,0 17,5 14,0 10,5 7,0 3,5 6,7 Wartość ofert IPO - Główny Rynek i NewConnect (mld zł) 3,8 18,4 9,5 0, Źródło: GPW 6,8 15,7 9,2 3, Wartość ofert SPO - Główny Rynek i NewConnect (mld zł) 20,1 22,7 8 5,3 4,1 4,3 4 0,9 2,3 2, Źródło: GPW Liczba spółek - NewConnect Źródło: GPW Liczba debiutów - NewConnect Źródło: GPW Kapitalizacja - NewConnect (mld zł) 4 Wartość obrotów - NewConnect (mln zł) 4, ,1 8,5 11, ,6 2 1,2 1, Źródło: GPW Źródło: GPW Wolumen obrotu kontraktami terminowymi (mln szt.) 5 15,0 13,4 14,0 14,6 12,2 12,5 6 10,6 9,5 10,0 7,5 5,4 6,4 5,0 4,2 3,6 2,5 0, Źródło: GPW Wolumen obrotu opcjami (tys. szt.) Źródło: GPW 4 Rynek NewConnect został uruchomiony w sierpniu 2007 r. 5 Uwzględnia transakcje sesyjne i pakietowe 6 Od 1 maja 2012 r. wolumen obrotu kontraktami walutowymi jest obliczany na podstawie jednostki transakcyjnej wynoszącej (poprzednio ). W związku z tym całkowity wolumen obrotu instrumentami pochodnymi w 2012 r. nie jest w pełni porównywalny do poprzednich okresów. 6

7 Źródło: GPW Struktura inwestorów w obrotach na Głównym Rynku akcji (%) Indywidualni Instytucjonalni Zagraniczni Źródło: GPW Struktura inwestorów w obrotach na rynku kontraktów terminowych (%) Indywidualni Instytucjonalni Zagraniczni ,7 Źródło: GPW Wartość emisji nieskarbowych instrumentów dłużnych - Catalyst (mld zł) 7 21,5 40,0 52, Źródło: GPW 35 Liczba notowanych serii nieskarbowych instrumentów dłużnych - Catalyst Liczba członków GPW Lokalni Zdalni Źródło: GPW Stopa zwrotu z TBSP.Index 8 15% 13,4% 12% 9,1% 9% 6,5% 5,8% 6% 4,0% 3% 1,7% 0% Źródło: BondSpot Wartość obrotów skarbowymi instrumentami dłużnymi (transakcje kasowe) - TBSP (mld zł) 9 47 Źródło: BondSpot Wartość obrotów skarbowymi instrumentami dłużnymi (transakcje warunkowe) - TBSP (mld zł) 9, Źródło: BondSpot 7 Rynek Catalyst został uruchomiony we wrześniu 2009 r. 8 Indeks dochodowy obligacji skarbowych 9 Spółka BondSpot została przejęta przez GPW w marcu 2009 r. 10 Suma wartości transakcji otwarcia i zamknięcia 7

8 1112 Sprawozdanie Zarządu Liczba rachunków inwestycyjnych - KDPW (mln) 1,8 1,48 1,50 1,51 1,5 1,2 0,95 0,85 0,85 0,91 1,00 1,03 1,13 0,9 0,6 0,3 0, Źródło: KDPW Średnia ważona wolumenem wartość indeksu IRDN (PLN/MWh) Źródło: TGE Wolumen obrotu energią elektryczną (transakcje spot) - TGE i poee RE GPW (TWh) 12 2,6 1,9 2,0 Źródło: GPW, TGE 4,1 6,4 5,9 7,5 13,4 21,7 21, Wolumen obrotu energią elektryczną (transakcje terminowe) - TGE i poee RE GPW (TWh) 12 74,5 109,1 118,1 20 1,5 4,3 1, Źródło: GPW, TGE Wolumen wystawionych praw majątkowych do świadectw pochodzenia energii - RŚP TGE (TWh) 12 41, ,6 37, ,9 27, ,3 5, Źródło: TGE Wolumen umorzonych świadectw pochodzenia energii - RŚP TGE (TWh) 12 3,2 4,0 20,1 25,8 25,0 27,0 43, Źródło: TGE Wolumen obrotu prawami majątkowymi do świadectw pochodzenia - RPM TGE (TWh) , ,9 44,8 48,8 50, ,6 4, Źródło: TGE IRDN - indeks rynku energii elektrycznej obliczany przez TGE (cena średnia ważona wolumenem ze wszystkich transakcji na sesji giełdowej, liczona po dacie dostawy dla całej doby) 12 Spółka TGE została przejęta przez GPW w lutym 2012 r.; poee Rynek Energii GPW działa w strukturach GPW od grudnia 2010 r.; Rynek Praw Majątkowych funkcjonuje na TGE od 28 grudnia 2005 r.; rynek terminowy funkcjonuje na TGE od 2009 r. 8

9 1.2 Wybrane skonsolidowane dane finansowe Grupy Kapitałowej GPW a 13 b 14 c 15 d 16 e 17 WYBRANE SKONSOLIDOWANE DANE FINANSOWE GRUPY KAPITAŁOWEJ GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A. Sprawozdanie z całkowitych dochodów, skonsolidowane, zgodne z MSSF, zaudytowane Rok zakończony 31 grudnia w tys. zł w tys. euro 13 Przychody ze sprzedaży Rynek finansowy Rynek towarowy Przychody pozostałe Koszty działalności operacyjnej Pozostałe przychody Pozostałe koszty Zysk z działalności operacyjnej Przychody finansowe Koszty finansowe Udział w zyskach jednostek stowarzyszonych Zysk przed opodatkowaniem Podatek dochodowy Zysk netto za okres Podstawowy / rozwodniony zysk na akcję 14 (w PLN, EUR) 2,52 3,19 0,60 0,77 EBITDA Sprawozdanie z sytuacji finansowej, skonsolidowane, zgodne z MSSF, zaudytowane 31 grudnia grudnia 2011 Stan na dzień 31 grudnia 2012 w tys. zł w tys. euro grudnia 2011 Aktywa trwałe Rzeczowe aktywa trwałe Wartości niematerialne Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży Pozostałe aktywa trwałe Aktywa obrotowe Należności handlowe oraz pozostałe należności Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży Środki pieniężne i ich ekwiwalenty Pozostałe aktywa obrotowe AKTYWA RAZEM Kapitał własny akcjonariuszy jednostki dominującej Kapitał mniejszości Zobowiązania długoterminowe Zobowiązania krótkoterminowe KAPITAŁ WŁASNY I ZOBOWIĄZANIA RAZEM Wybrane wskaźniki finansowe Grupy Kapitałowej Rentowność EBITDA (EBITDA/ Przychody ze sprzedaży) Rentowność działalności operacyjnej (Zysk z działalności operacyjnej/ Przychody ze sprzedaży) Rok zakończony/ Stan na dzień 31 grudnia 31 grudnia ,2% 61,3% 45,7% 49,7% Stopa zwrotu z kapitałów własnych (ROE) (Zysk netto za okres ostatnich 12 m-cy/ Średnia wartość kapitału własnego na początek i na koniec okresu ostatnich 12 m-cy) Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego (Zobowiązania oprocentowane 17 / Kapitał własny) 19,7% 25,6% 43,9% 32,5% 13 Wykorzystano średnią roczną kursu EUR/PLN publikowaną przez NBP (odpowiednio: 1 EUR = 4,1850 PLN w 2012 r. oraz 1 EUR = 4,1198 PLN w 2011 r.). 14 Obliczony w oparciu o zysk netto przypadający akcjonariuszom jednostki dominującej. 15 EBITDA = zysk z działalności operacyjnej + udział w zyskach jednostek stowarzyszonych + amortyzacja. 16 Wykorzystano średnie kursy EUR/PLN NBP w dniach r. (1 EUR = 4,0882 PLN) oraz r. (1 EUR = 4,4168 PLN). 17 Zobowiązania z tytułu odsetek oraz z tytułu zwrotu kapitału pożyczkowego 9

10 2 Działalność Grupy Kapitałowej Jednostka dominująca oraz spółki zależne tworzące Grupę Kapitałową prowadzą działalność w zakresie rynku finansowego i towarowego. Rynek finansowy obejmuje obsługę obrotu akcjami, instrumentami pochodnymi, instrumentami dłużnymi oraz innymi instrumentami finansowymi, a także obsługę emitentów oraz sprzedaż informacji. Rynek towarowy obejmuje obrót energią elektryczną, gazem ziemnym (w transakcjach spotowych i terminowych) i prawami majątkowymi do świadectw pochodzenia energii, a także prowadzenie Rejestru Świadectw Pochodzenia energii elektrycznej ( RŚP ), rozliczanie transakcji, rozrachunek towarów giełdowych i zarządzanie środkami systemu gwarantowania rozliczeń. Grupa organizuje i prowadzi obrót: NA RYNKACH GPW Główny Rynek GPW (obrót akcjami, innymi instrumentami finansowymi o charakterze udziałowym oraz innymi instrumentami rynku kasowego, a także instrumentami pochodnymi), NewConnect (obrót akcjami i innymi instrumentami finansowymi o charakterze udziałowym małych i średnich spółek), Catalyst (obrót obligacjami korporacyjnymi, komunalnymi, spółdzielczymi, skarbowymi i listami zastawnymi prowadzony przez GPW w ramach rynku regulowanego i alternatywnego systemu obrotu, przeznaczony dla klientów detalicznych), poee Rynek Energii GPW (Rynek Dobowo-Godzinowy Energii Elektrycznej, Rynek Terminowy Energii Elektrycznej), NA RYNKU PROWADZONYM PRZEZ BONDSPOT Treasury BondSpot Poland (hurtowy obrót obligacjami skarbowymi), Catalyst (obrót obligacjami korporacyjnymi, komunalnymi, spółdzielczymi, skarbowymi i listami zastawnymi prowadzony przez BondSpot w ramach rynku regulowanego i alternatywnego systemu obrotu, przeznaczony dla klientów hurtowych), OD I KWARTAŁU 2012 R. NA RYNKACH ZARZĄDZANYCH PRZEZ TOWAROWĄ GIEŁDĘ ENERGII Rynki Energii (obrót energią elektryczną z fizyczną dostawą w ramach rynków: Rynek Dnia Bieżącego, Rynek Dnia Następnego, Rynek Terminowy Towarowy, Aukcje energii), Rynek Praw Majątkowych (obrót prawami majątkowymi do świadectw pochodzenia energii elektrycznej), Rynek Uprawnień do Emisji CO 2 (obrót uprawnieniami do emisji CO 2 ), Giełda Gazu począwszy od 20 grudnia 2012 r. (obrót gazem ziemnym z fizyczną dostawą w ramach rynków Rynek Dnia Bieżącego, Rynek Terminowy Towarowy). Ponadto, od I kwartału 2012 r., za pośrednictwem spółki Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowych S.A. ( IRGiT ), Grupa prowadzi rozliczenia i rozrachunek na rynku towarowym, natomiast za pośrednictwem spółki TGE Rejestr Świadectw Pochodzenia energii elektrycznej. 10

11 W związku ze strategią Grupy GPW zakładającą koncentrację obrotu towarami giełdowymi na TGE, z upływem dnia 31 marca 2013 r. zaprzestane zostanie organizowanie Rynku Dobowo-Godzinowego Energii Elektrycznej oraz Rynku Terminowego Energii Elektrycznej przez GPW (poee Rynek Energii GPW). 2.1 Opis organizacji Grupy Kapitałowej GPW Na dzień 31 grudnia 2012 r. Grupę Kapitałową GPW stanowiły Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. (jako jednostka dominująca) oraz cztery spółki zależne. Ponadto GPW posiadała udziały w dwóch spółkach stowarzyszonych. Spółki zależne i stowarzyszone Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. na dzień 31 grudnia 2012 r. oraz udział GPW w kapitale zakładowym tych spółek. Spółki Zależne GIEŁDA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A. Spółki Stowarzyszone Towarowa Giełda Energii S.A. (100%) KDPW S.A. (33,33%) IRGiT S.A. (100%) Info GT Sp. z o.o. w likwidacji (100%) BondSpot S.A. (92,47%) KDPW_CCP S.A. (100%) Centrum Giełdowe S.A. (24,79%) WSEInfoEngine S.A. (100%) Instytut Rynku Kapitałowego - WSE Research S.A. (100%) Spółki zależne podlegają pełnej konsolidacji od dnia przejęcia nad nimi kontroli, natomiast inwestycje w jednostkach stowarzyszonych rozliczane są metodą praw własności. Przejęcie kontroli nad TGE oraz jej spółkami zależnymi nastąpiło w lutym 2012 r. na skutek nabycia w dwóch transzach odpowiednio: 80,33% oraz 7,67% udziałów w kapitale podstawowym TGE. Wcześniej Spółka posiadała akcje stanowiące 2,33% kapitału TGE. W kolejnych miesiącach GPW zwiększała stopniowo swoje zaangażowanie w TGE: na dzień 30 czerwca 2012 r. udział ten wynosił 91,34%, na dzień 30 września 2012 r. 98,17%, a w grudniu 2012 r. osiągnął 100%. Na dzień bilansowy 31 grudnia 2012 r. oraz na dzień sporządzenia niniejszego raportu GPW jest jedynym właścicielem TGE. Za 97,67% akcji TGE kupionych w 2012 r. GPW zapłaciła zł, co daje wycenę całej spółki na poziomie zł. Oprócz wyżej wymienionych spółek zależnych i stowarzyszonych, na dzień 31 grudnia 2012 r. jednostka dominująca posiadała również udziały w następujących podmiotach: INNEX PJSC, S.C. Sibex Sibiu Stock Exchange S.A. 11

12 W III kwartale 2012 r. zmniejszył się udział GPW w kapitale zakładowym ukraińskiej giełdy INNEX, która utraciła status spółki stowarzyszonej. Związane to było z podniesieniem kapitału zakładowego INNEX, w którym GPW nie wzięła udziału. Na dzień publikacji niniejszego Raportu, GPW posiada 9,99% udziałów w giełdzie INNEX. Od 2008 r. Grupa prowadzi przedstawicielstwo w Kijowie (Ukraina), którego działalność koncentruje się na promocji GPW wśród ukraińskich inwestorów, emitentów i pośredników finansowych. Przedstawicielstwo nie posiada odrębnej osobowości prawnej, jak również nie prowadzi samodzielnej działalności gospodarczej mającej na celu uzyskanie przychodu. Przedstawicielstwo we wszystkich swoich czynnościach działa w imieniu i na rzecz GPW, w zakresie wynikającym ze Statutu Przedstawicielstwa, pełnomocnictw udzielonych przez Zarząd GPW, realizując swoje funkcje zgodnie z ustawodawstwem Ukrainy. Grupa nie posiada oddziałów ani zakładów. 2.2 Działalność spółek należących do Grupy Kapitałowej GPW TOWAROWA GIEŁDA ENERGII S.A. TGE jest jedyną licencjonowaną giełdą towarową w Polsce. Od 2000 roku prowadzi rynek energii, na którym operują największe przedsiębiorstwa energetyczne z Polski i Regionu Europy Środkowej i Wschodniej. Przedmiotem obrotu na TGE są: energia elektryczna, gaz ziemny i prawa majątkowe do świadectw pochodzenia energii elektrycznej. Dzięki doświadczeniu we wdrażaniu innowacyjnych rozwiązań, nowoczesnej infrastrukturze informatycznej oraz know how, w 2005 i 2007 roku powierzono TGE utworzenie i prowadzenie Rejestru Świadectw Pochodzenia dla energii elektrycznej wyprodukowanej w OZE i Kogeneracji pionierskiego na skalę europejską projektu wsparcia producentów energii z tych źródeł w oparciu o instrumenty rynkowe. Towarowa Giełda Energii S.A. jest 100-procentowym właścicielem IRGiT S.A. Przedmiotem działalności Izby Rozliczeniowej Giełd Towarowych S.A. jest prowadzenie izby rozliczeniowo-rozrachunkowej dla transakcji, których przedmiotem są instrumenty finansowe niebędące papierami wartościowymi w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, oraz towary giełdowe w rozumieniu ustawy o giełdach towarowych. TGE jest także 100-procentowym właścicielem InfoGT Sp. z o.o. We wrześniu 2012 r. rozpoczął się proces likwidacji InfoGT Sp. z o.o., której działalność, koncentrująca się na świadczeniu usług informatycznych w ramach Grupy TGE, została przeniesiona do spółki TGE. GPW posiada 100% akcji w kapitale zakładowym spółki TGE, co uprawnia do wykonywania 100% głosów na walnym zgromadzeniu. BONDSPOT S.A. BondSpot S.A. jest organizatorem rynku Treasury BondSpot Poland, który jest integralną częścią systemu Dealerów Skarbowych Papierów Wartościowych koordynowanego przez Ministerstwo Finansów. Głównym celem systemu jest minimalizacja kosztów obsługi długu publicznego poprzez poprawę płynności, przejrzystości i efektywności rynku skarbowych papierów wartościowych. BondSpot S.A. jest również organizatorem hurtowego obrotu dwóch rynków składających się na Catalyst, to jest Regulowanego Rynku Pozagiełdowego i Alternatywnego Systemu Obrotu (ASO). Na rynkach organizowanych przez BondSpot S.A. odbywa się obrót hurtowy obligacjami komunalnymi, korporacyjnymi, bankowymi i listami zastawnymi, a także obligacjami skarbowymi. Więcej informacji na temat działalności BondSpot S.A. w 2012 r. znajduje się w sekcji Obsługa obrotu niniejszego Sprawozdania. GPW posiada 92,47% akcji w kapitale zakładowym spółki, co uprawnia do wykonywania 92,47% głosów na walnym zgromadzeniu. 12

13 WSEINFOENGINE S.A. WSEInfoEngine S.A. od 2004 r. prowadzi działalność w obszarze mediów oraz świadczy wsparcie w prowadzeniu relacji inwestorskich oraz public relations dla emitentów giełdowych. Usługi obejmują m.in.: organizację WZA, tłumaczenia, transmisje internetowe i produkcję wideo. Spółka jest właścicielem GPW Media Internetowej Platformy Multimedialnej skierowanej do wszystkich podmiotów obecnych na rynku kapitałowym i wspierającej komunikację pomiędzy nimi. WSEInfoEngine w 2012 r. świadczyła również usługę Operatora Handlowego na rynku energii elektrycznej. GPW posiada 100% akcji w kapitale zakładowym spółki, co uprawnia do wykonywania 100% głosów na walnym zgromadzeniu. INSTYTUT RYNKU KAPITAŁOWEGO WSE RESEARCH S.A. Instytut Rynku Kapitałowego WSE Research S.A. od 2010 r. działa w obszarze edukacji z zakresu rynków kapitałowych oraz przygotowania i organizacji szkoleń. Spółka realizuje programy szkoleń skierowane m.in. do kandydatów na maklerów papierów wartościowych, doradców inwestycyjnych i agentów firm inwestycyjnych, a także do autoryzowanych doradców. Prowadzi również szkolenia zamknięte skierowane głównie do podmiotów rynku kapitałowego. GPW posiada 100% akcji w kapitale zakładowym spółki, co uprawnia do wykonywania 100% głosów na walnym zgromadzeniu. 2.3 Działalność spółek stowarzyszonych GPW KRAJOWY DEPOZYT PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH I KDPW_CCP Grupa KDPW jest odpowiedzialna za rozliczenia i prowadzenie systemu depozytowo-rozrachunkowego w zakresie obrotu instrumentami finansowymi w Polsce. Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. Nadrzędną funkcją Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych (KDPW) jest prowadzenie i nadzorowanie systemu depozytowo-rozliczeniowego towarzyszącego obrotowi instrumentami finansowymi w Polsce. Główne zadania realizowane przez KDPW obejmują: przechowywanie w depozycie zdematerializowanych papierów wartościowych oraz rejestrację instrumentów finansowych, prowadzenie rozrachunku transakcji zawieranych w obrocie zdematerializowanymi papierami wartościowymi lub w obrocie innymi instrumentami finansowymi, nadzorowanie zgodności wielkości emisji z liczbą papierów wartościowych znajdujących się w obrocie, realizację zobowiązań emitentów wobec uprawnionych z papierów wartościowych, m.in. pośredniczenie pomiędzy emitentami a ich akcjonariuszami bądź obligatariuszami w wypłacie dywidendy i odsetek oraz dokonywanie w imieniu krajowych i zagranicznych emitentów m.in.: asymilacji, zamiany, konwersji i podziału akcji, realizacji prawa poboru czy zamiany obligacji zamiennych na akcje, zarządzanie obowiązkowym systemem rekompensat, którego celem jest gwarantowanie środków pieniężnych i papierów wartościowych zarejestrowanych na rachunkach inwestycyjnych, w przypadku niewypłacalności biura maklerskiego lub banku wykonującego czynności maklerskie, 13

14 administrowanie częścią podstawową Funduszu Gwarancyjnego, o którym mowa w Ustawie o Funduszach Emerytalnych, zadania związane z systemem zabezpieczenia społecznego, takie jak obsługa wypłat transferowych pomiędzy otwartymi funduszami emerytalnymi w wyniku zmiany funduszu przez uczestnika lub podziału środków zgromadzonych przez uczestnika, prowadzenie repozytorium dla transakcji na instrumentach pochodnych. KDPW_CCP S.A. KDPW_CCP spółka zależna od KDPW realizuje zadania z zakresu prowadzenia rozliczeń transakcji, a także prowadzenia systemu zabezpieczania płynności rozliczeń. Działalność KDPW_CCP polega na rozliczaniu transakcji zawieranych na rynkach prowadzonych przez GPW oraz BondSpot, i na zarządzaniu ryzykiem rozliczeniowym wynikającym z tych transakcji. W ramach realizowanej działalności KDPW_CCP wykorzystuje model zarządzania ryzykiem rozliczeniowym oparty o metodologię SPAN, stosowaną przez wiodące izby rozliczeniowe na świecie, która umożliwia prowadzenie obliczeń depozytów zabezpieczających oraz szacowanie ryzyka dla dowolnie zdefiniowanego scenariusza rynkowego. KDPW_CCP zostało wyposażone w kapitał własny w wysokości 200 mln zł stanowiący jeden z elementów systemu gwarantowania rozliczeń. Od grudnia 2012 r. KDPW_CCP świadczy nową usługę: rozliczanie i gwarantowanie rozliczeń derywatów OTC oraz transakcji repo (OTC_CLEARING). W ten sposób KDPW_CCP rozpoczyna obsługę transakcji rynku międzybankowego, mając przede wszystkim na celu ograniczenie ryzyka niewywiązania się stron z zobowiązań wynikających z zawartej transakcji oraz w konsekwencji pobudzenie rozwoju tego segmentu rynku. GPW posiada 33,33% akcji w kapitale zakładowym KDPW, co uprawnia do wykonywania 33,33% głosów na walnym zgromadzeniu. Obecnie akcjonariuszami KDPW są: GPW, Skarb Państwa oraz Narodowy Bank Polski. Na każdy z tych podmiotów przypada jedna trzecia akcji. CENTRUM GIEŁDOWE Spółka Centrum Giełdowe S.A. została utworzona w 1995 r. Spółka zajmuje się zarządzaniem, administrowaniem i prowadzeniem kompleksu Centrum Giełdowe położonego przy ul. Książęcej 4 w Warszawie oraz wynajmowaniem pomieszczeń w nim zlokalizowanych. Spółka działa również jako inwestor zastępczy i zarządca nieruchomości, otrzymując prowizje od innych podmiotów. GPW posiada 24,79% akcji w kapitale zakładowym, co uprawnia do wykonywania 24,79% głosów na walnym zgromadzeniu spółki. Pozostali akcjonariusze to Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. (15,72% akcji i tyle samo głosów) oraz Centrum Bankowo-Finansowe Nowy Świat S.A. (59,49% akcji i głosów). 2.4 Otoczenie rynkowe WIELKOŚĆ SEKTORA GIEŁDOWEGO Poniższa tabela przedstawia statystyki dotyczące wartości obrotów w mld USD osiągniętych w skali całego świata na giełdach zrzeszonych w WFE (Światowa Federacja Giełd), kapitalizacji oraz wartości środków pozyskanych przez emitentów dzięki emisji papierów wartościowych, które zostały następnie dopuszczone do obrotu giełdowego na dzień i za okres wskazany w tabeli. 14

15 w mld USD Stan na koniec / za rok zakończony 31 grudnia Wartość obrotów (arkusz zleceń, za okres) Kapitalizacja rynkowa (spółki krajowe na koniec okresu) Środki pozyskane przez emitentów (oferty pierwotne i wtórne, za okres) Źródło: WFE (Światowa Federacja Giełd) Według WFE, na koniec 2012 r. największą giełdą na świecie pod względem kapitalizacji rynku akcji była NYSE Euronext, której udział w światowym rynku wyniósł 30,2%, a na kolejnych miejscach znalazły się NASDAQ OMX i Tokyo Stock Exchange, których udział w światowym rynku wyniósł 8,2% i 6,2%. GŁÓWNE TENDENCJE NA RYNKACH KAPITAŁOWYCH Konsolidacje giełd przez połączenia, przejęcia i strategiczne sojusze zawierane przez największe giełdy w Europie i na całym świecie (połączenie NYSE i Euronext w 2006 r.; nabycie przez NASDAQ giełdy OMX w Skandynawii w 2007 r.; nabycie przez LSE giełdy Borsa Italiana w 2007 r.; w 2011 r. doszło do połączenia rosyjskich giełd MICEX oraz RTS; w 2012 r. ogłoszono zamiar przejęcia NYSE Euronext przez ICE). Poszerzanie oferty giełd o nowe produkty i usługi poprzez wprowadzanie do obrotu nowych rodzajów instrumentów finansowych, takich jak instrumenty pochodne, jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych i funduszy powierniczych oraz instrumenty dłużne. Dywersyfikacja źródeł przychodów giełd poprzez tworzenie nowych modeli działalności oraz tworzenie alternatywnych systemów obrotu, stanowiących platformę finansowania i obrotu dla małych i średnich przedsiębiorstw. Rozwój nowych technologii i wzrost popularności platform MTF, które stanowią poważną konkurencję dla tradycyjnej giełdy ze względu na niskie koszty i szybkość zawierania transakcji. Tworzenie nowych linii biznesowych (dystrybucja danych rynkowych, usługi informatyczne oraz obrót towarami giełdowymi). Wzrost znaczenia regulacji prawnych na działanie giełd, zarówno w Europie, jak i USA. POZYCJA KONKURENCYJNA GPW Wyznaczniki pozycji konkurencyjnej GPW GPW jest jedną z najszybciej rozwijających się giełd wśród europejskich rynków regulowanych i rynków alternatywnych regulowanych przez giełdy oraz największą giełdą krajową w regionie Europy Środkowej i Wschodniej. Na koniec 2012 r. na GPW notowana była największa liczba spółek ze wszystkich giełd regionu Europy Środkowej i Wschodniej. Wśród tych giełd GPW posiadała również największą kapitalizację notowanych akcji, a także największe obroty akcjami w 2012 r. Spółka konkuruje z innymi europejskimi rynkami regulowanymi i rynkami alternatywnymi regulowanymi przez giełdy w pozyskiwaniu zagranicznych emitentów, skupiając swoje działania marketingowe i regulacyjno-infrastrukturalne na spółkach z regionu Europy Środkowej i Wschodniej, w którym, w opinii Spółki, posiada ona znaczące przewagi w stosunku do innych konkurujących giełd. Pozycja konkurencyjna Spółki względem innych giełd jest określana m.in. przez takie czynniki jak: jakość systemów informatycznych mających wpływ na szybkość, pewność i jakość wykonania transakcji, wielkość rynku, liczba notowanych spółek, silny sektor inwestorów instytucjonalnych oraz wiarygodność i jakość regulacji. 15

16 Obecnie GPW jest wiodącym podmiotem pośród giełd europejskich pod względem wolumenu obrotów instrumentami pochodnymi. Dotychczas znaczącą większość obrotu w zakresie instrumentów pochodnych na GPW generowały kontrakty terminowe oparte o indeks WIG20 w 2012 r. GPW zajmowała czwarte miejsce wśród giełd europejskich pod względem wolumenu obrotów kontraktami terminowymi na indeksy akcji. Na GPW jest prowadzony obrót szeregiem innych instrumentów pochodnych, takimi jak opcje na indeks WIG20, kontrakty terminowe na indeks mwig40, kontrakty terminowe na pojedyncze akcje, kontrakty terminowe na waluty oraz jednostki indeksowe na bazie indeksu WIG20. W Polsce giełdowy obrót towarami giełdowymi organizuje Grupa GPW (począwszy od kwietnia 2013 r. całość tego obrotu będzie skoncentrowana na Towarowej Giełdzie Energii z Grupy GPW). Hurtowy obrót energią elektryczną odbywa się na rynku spot (dnia bieżącego i dnia następnego) oraz na rynku terminowym, gdzie przedmiotem obrotu są kontrakty na dostawę energii elektrycznej na okresy tygodniowe, kwartalne, miesięczne i roczne. Obrót na wszystkich rynkach energii elektrycznej na Towarowej Giełdzie Energii, wyniósł w 2012 roku 131,997 TWh. Stanowi to 82,57% wytworzonej energii w Polsce i ponad 84,06% jej łącznego zużycia. Udział giełd w kapitalizacji akcji w Europie Środkowej i Wschodniej 13,4% 7,1% 15,7% 10,1% 7,9% 11,9% 8,2% 6,6% 10,2% 10,8% 6,0% 12,0% 9,2% 5,5% 9,9% 29,1% 30,2% 29,9% 27,0% 28,2% 34,7% 39,9% 45,2% 44,2% 47,2% Bucharest SE, CEESEG - Ljubljana, Bulgarian SE, Bratislava SE CEESEG - Budapest CEESEG - Prague CEESEG - Vienna GPW 2012 Źródło: FESE (kapitalizacja spółek krajowych oraz zagranicznych, dla których wymienione giełdy są jedynymi miejscami notowania) Udział giełd w obrotach akcjami w Europie Środkowej i Wschodniej 2,1% 11,9% 19,2% 40,8% 1,4% 16,4% 15,5% 32,3% 1,0% 15,9% 12,2% 29,3% 2,0% 11,1% 12,2% 24,5% 2,0% 10,1% 12,0% 21,7% 26,0% 34,4% 41,7% 50,1% 54,2% Źródło: FESE (obroty akcjami w ramach arkusza zleceń) Bucharest SE, CEESEG - Ljubljana, Bulgarian SE, Bratislava SE CEESEG - Budapest CEESEG - Prague CEESEG - Vienna GPW 16

17 10 giełd o największym wzroście liczby notowanych spółek w 2012 r. Liczba spółek Zmiana liczby spółek w stosunku do roku 2011 Zmiana (%) Shenzhen SE ,1% GPW ,6% BSE India ,5% Hong Kong Exchanges ,4% NYSE Euronext (US) ,3% TMX Group ,7% National Stock Exchange India ,5% Lima SE ,1% Shanghai SE ,5% Indonesia SE ,3% Źródło: WFE (Światowa Federacja Giełd) Otoczenie konkurencyjne Wielostronne Platformy Obrotu (MTF) Rynek zorganizowany, oprócz rynków regulowanych obejmuje również platformy MTF, skierowane głównie do inwestorów instytucjonalnych, oferujące obrót akcjami, zapewniając bardzo krótki czas realizacji zlecenia i niskie opłaty transakcyjne, prowadzone zazwyczaj przez firmy inwestycyjne (banki, firmy maklerskie) lub giełdy papierów wartościowych prowadzące rynki regulowane. Platformy MTF można podzielić na dwie grupy. Pierwszą stanowią platformy obrotu, które oferują wtórny obrót płynnymi akcjami europejskimi, z publicznym arkuszem zleceń i konkurują pod względem kosztów zawierania transakcji oraz szybkości i wydajności systemu transakcyjnego z giełdami. Do takich platform można zaliczyć BATS Chi-X Europe, a także Turquoise (którego większościowym akcjonariuszem jest LSE). Dotychczas żadna z tego typu platform nie zaoferowała obrotu akcjami polskich spółek. Drugą grupę stanowią tzw. dark pools platformy obrotu, które oferują klientom instytucjonalnym i brokerom możliwość zawierania transakcji w zakresie dużych zleceń, możliwość zawierania transakcji w oparciu o ceny referencyjne generowane w innym systemie, czy też formalizujące wynegocjowane wcześniej transakcje. Według Thomson Reuters, w 2012 r. ok. 16,7% obrotu ogółem europejskimi udziałowymi papierami wartościowymi zostało zrealizowanych za pośrednictwem platform MTF. Udział MTF-ów w obrotach udziałowymi papierami wartościowymi w Europie Stan na rok zakończony 31 grudnia Udział MTF w obrotach akcjami ogółem 16,7% 16,6% 14,8% 10,2% 2,9% Udział MTF w obrotach akcjami w ramach książki zleceń 18 39,1% 36,3% 30,9% 20,2% 5,6% Źródło: Thomson Reuters 18 Pozycja obejmuje obrót akcjami w ramach publicznej książki zleceń, ukrytego arkusza (tzw. dark pools) oraz fixingów. 17

18 Rynki regulowane przez giełdy Alternatywne systemy obrotu organizowane przez giełdy charakteryzują się z reguły niższymi niż rynki regulowane wymaganiami w stosunku do notowanych na nich spółek. Spółki notowane w alternatywnych systemach obrotu organizowanych przez giełdy są też na ogół mniejsze niż spółki notowane na rynkach regulowanych i posiadają z reguły krótszą historię działalności. Wśród organizowanych przez giełdy alternatywnych systemów obrotu liderem jest rynek AIM w Londynie, na którym notowanych jest około 1,1 tys. spółek przy kapitalizacji na poziomie 72,5 mld euro na koniec 2012 r. Rynek NewConnect, który GPW utworzyła w sierpniu 2007 r., jest najszybciej rosnącym rynkiem tego typu w Europie. TGE a inne europejskie giełdy energii Na rynku europejskim dominuje kilka dużych giełd, które w przeszłości podjęły działania konsolidujące sąsiednie rynki krajowe i wychodzące poza historyczne obszary swej aktywności. Giełda Nord Pool Spot (działająca w Norwegii, Szwecji, Finlandii i Danii) rozszerzyła swój zasięg o kraje nadbałtyckie (Litwa, Estonia), APX-Endex rozszerzyła w przeszłości działalność o rynek brytyjski i funkcjonuje teraz w Wielkiej Brytanii, Belgii i Holandii, a EPEX Spot o rynek francuski (obecnie działa w Niemczech, Francji, Szwajcarii oraz Austrii) i to te giełdy energii decydują o kierunkach strategicznych i rozwiązaniach technicznych. Mniejsze giełdy mają mniejsze znaczenie i mogą w miarę procesu konsolidacji rynku europejskiego tracić na znaczeniu, w szczególności gdy wielkość rynku krajowego, na którym działają jest statystycznie i terytorialnie niewielka. TGE z dużą płynnością rynku energii i dobrą lokalizacją geograficzną w Europie Środkowo-Wschodniej może pretendować do grona ważnych giełd. TGE śledzi rozwój sytuacji na rynku europejskim, prowadzi analizy biznesowe nie wyklucza podjęcia strategicznych decyzji o przekształceniach organizacyjnych (np. w zakresie wydzielenia rynku bieżącego spot) lub korporacyjnych (bliższe związki z wybranym partnerem biznesowym). 2.5 Misja i strategia Grupy Kapitałowej Głównym celem strategicznym Giełdy Papierów Wartościowych jest budowa centrum obrotu kapitałowego w Europie Środkowej i Wschodniej z GPW, jako wiodącym podmiotem takiego centrum. Misją GPW jest kontynuacja budowy polskiego rynku kapitałowego i wzmacnianie polskiej gospodarki przez zapewnianie, aby GPW była mechanizmem służącym w jak największym stopniu mobilizacji kapitału dla przedsiębiorstw różnej wielkości, z różnych sektorów, jeżeli tylko kwalifikują się one do przejścia przez proces dopuszczenia na rynek publiczny. Jednocześnie GPW powinna osiągać wskaźniki ekonomiczne satysfakcjonujące akcjonariuszy GPW i pozwalające jej plasować się lepiej na tle innych podobnych giełd działających na rynkach wschodzących. GPW powinna zapewniać płynne miejsce inwestycji dla różnych grup inwestorów dysponujących kapitałem o różnej wielkości, stosujących różne strategie i mających różne cele inwestycyjne. Z tego też względu GPW powinna być rynkiem zapewniającym platformę obrotu zarówno dla instrumentów udziałowych (akcji), jak również wszelkich innych popularnych instrumentów inwestycyjnych, takich jak: finansowe instrumenty pochodne, towarowe instrumenty pochodne, obligacje i inne dłużne papiery wartościowe. Celem GPW jest wzmacnianie szeroko rozumianej branży finansowej w Polsce i w regionie CEE, ponieważ służy to budowie kapitału intelektualnego, silnych kompetencyjnie kadr w gospodarce, a tym samym przyczynia się do wzrostu konkurencyjności całej gospodarki i do wzrostu zamożności społeczeństwa. Powyższe działania powinny być skoncentrowane na rynku krajowym i na rynkach CEE, bowiem w tym obszarze leżą w praktyce największe możliwości wzrostu polskiego rynku, zwłaszcza od strony poszerzania oferty instrumentów finansowych. Poszerzanie o aktywa reprezentatywne dla regionu powinno przekładać się na stopniową poprawę 18

19 postrzegania GPW przez międzynarodowy, w tym globalny, kapitał, wpływając pozytywnie na wielkość i stabilność tej obecności. Główny cel strategiczny i misja GPW realizowane są w ramach trzech zadań, kluczowych z punktu widzenia bezpieczeństwa i rozwoju GPW: równomiernego rozwoju wszystkich uruchomionych do tej pory segmentów usług Grupy GPW, ochrony integralności rynku obsługiwanego i zarządzanego przez GPW, międzynarodowego pozycjonowania GPW. Zasadniczym celem GPW jest dalsze umacnianie wszystkich segmentów usług poprzez pogłębianie i poszerzanie bazy klientów użytkowników rynku: emitentów, inwestorów, instytucji pośredniczących w obrocie instrumentami finansowymi i pośredniczących w obiegu informacji, a także systematyczne poprawianie warunków korzystania z rynku dla wszystkich grup klientów. Stanowi to bazę dla zwiększania przychodowości i stabilizowania wszystkich filarów dochodowości Grupy GPW. Cel ten obejmuje rozwijanie i podnoszenie atrakcyjności rynku regulowanego oraz wzmacnianie rynku NewConnect, i stopniowe nadawanie mu znaczenia, jako rynku w wymiarze europejskim dla małych przedsiębiorstw oraz podnoszenie jakości rynków NewConnect i Catalyst. Uzupełnieniem oferty rynku giełdowego jest rynek obrotu energią elektryczną, gazem ziemnym oraz innymi towarami, a także rozwój instrumentów pochodnych opartych na instrumentach rynku towarowego (w ramach Grupy GPW została przyjęta autonomiczna strategia rozwoju rynku towarowego). Celem GPW jest ochrona krajowego rynku kapitałowego przed fragmentacją płynności realizowana nie poprzez protekcyjne zamykanie rynku lecz konsekwentne otwieranie rynku i łączenie go z międzynarodowymi przepływami kapitałowymi, co jest fundamentalnym warunkiem rozwoju rynków GPW. GPW dąży do zbudowania pozycji Giełdy jako rynku międzynarodowego, mającego znaczenie ponadlokalne oraz przekształcenie GPW z regionalnego lidera, którym już jest, w regionalny hub obrotu instrumentami finansowymi. Warunki niezbędne do realizacji tego celu to zdecydowane poprawienie płynności, rozwój sieci członków i bazy klientów (emitenci, inwestorzy). 2.6 Najważniejsze wydarzenia 2012 r. W 2012 r. miały miejsce następujące wydarzenia ważne dla rozwoju GPW: GPW WYEMITOWAŁA I WPROWADZIŁA DO OBROTU NA CATALYST OBLIGACJE SERII B O WARTOŚCI NOMINALNEJ 75 MLN ZŁ W lutym 2012 r., w drodze oferty publicznej, GPW zaoferowała inwestorom indywidualnym sztuk obligacji serii B o wartości nominalnej 75 mln zł. Emisja ta była dopełnieniem przeprowadzonej w grudniu 2011 r. emisji obligacji serii A o wartości nominalnej 170 mln zł, skierowanej w trybie oferty publicznej do inwestorów kwalifikowanych. Ze środków pochodzących z emisji obligacji GPW sfinansowała przejęcie TGE. Od 4 stycznia 2012 r. obligacje serii A, a od 20 lutego 2012 r. obligacje serii B, notowane są na Catalyst. GPW PRZEJĘŁA TOWAROWĄ GIEŁDĄ ENERGII W lutym 2012 r. GPW nabyła w dwóch transzach odpowiednio: 80,33% oraz 7,67% akcji TGE, uzyskując tym samym kontrolę nad TGE oraz jej spółkami zależnymi. W wyniku kolejnych transakcji zawieranych z mniejszościowymi akcjonariuszami TGE m. in. w kwietniu, lipcu i grudniu 2012 r., na dzień bilansowy 31 grudnia 2012 r. udział GPW w TGE wyniósł 100%. Przejęcie TGE przez GPW było istotnym krokiem dla rozwoju i konsolidacji rynku obrotu towarami giełdowymi i instrumentami finansowym opartymi o towary giełdowe. 19

20 20 grudnia 2012 r. TGE uruchomiła giełdowy obrót gazem ziemnym. W ramach Rynku Terminowego Towarowego umożliwiono zawieranie transakcji, których przedmiotem mogą być dostawy gazu trwające miesiąc, kwartał i rok z datą rozpoczęcia dostaw od 1 stycznia 2013 r. Ponadto, 31 grudnia 2012 r. uruchomiono rynek dnia następnego (rynek spot). Utworzenie giełdy gazu jest istotnym elementem strategii Grupy Kapitałowej GPW. STABILIZACJA POZYCJI GPW JAKO LIDERA W EUROPIE POD WZGLĘDEM LICZBY DEBIUTÓW Według corocznego badania PwC IPO Watch Europe, w 2012 r. GPW zajęła pierwsze miejsce wśród europejskich giełd z największą liczbą debiutów. Na rynkach akcji GPW zadebiutowało łącznie 108 spółek 19 (na Głównym Rynku 19, na NewConnect 89). Pod względem wartości ofert przeprowadzonych na rynkach akcji, w 2012 r. GPW zajęła piątą pozycję wśród giełd europejskich z sumą mln zł. W 2012 r. grono zagranicznych emitentów powiększyło się o 6 spółek 4 na Głównym Rynku oraz 2 na NewConnect. Na początku grudnia na rynkach akcji GPW zadebiutowała 50. zagraniczna spółka, a na koniec roku łącznie notowanych było 51 spółek zagranicznych, w tym 43 na Głównym Rynku i 8 na NewConnect. Znacznym wzrostem głównych parametrów rynkowych charakteryzował się w roku 2012 rynek Catalyst. Liczba emitentów wzrosła do 155 (o 64), a wartość notowanych emisji o 30,7% do rekordowego poziomu 52,3 mld zł. Kolejny rok z rzędu rynki akcji GPW charakteryzowały się największą liczbą nowych spółek i odpowiadały łącznie za 105 (39,5%) debiutów w Europie. Pod względem wartości IPO (739 mln euro) GPW uplasowała się na 5. miejscu w Europie 20. Wartość ofert na rynkach regulowanych i alternatywnych w Europie w mln EUR (w tym nowe emisje i sprzedaż istniejących akcji) Rok zakończony 31 grudnia w mln EUR LSE Deutsche Boerse NYSE Euronext SIX Swiss Exchenge GPW Luxembourg Stock Exchange Oslo Børs NASDAQ OMX BME Irish Stock Exchange Athens Exchange Borsa Italiana CEESEG-Vienna Razem: Źródło: Dane zagregowane na podstawie IPO Watch Europe 19 W raporcie IPO Watch Europe za 2012 r. podano 105 debiutów raport nie uwzględnia spółek, które przeszły z NewConnect na Główny Rynek GPW oraz jednej spółki z Głównego Rynku, notowanej w dual-listingu na GPW, która wcześniej przeprowadziła IPO na innej giełdzie będącej przedmiotem badania PwC. 20 Źródło: Roczne zestawienie badania PwC IPO Watch Europe, które obejmuje krajowe giełdy w Austrii, Belgii, Danii, Francji, Niemczech, Grecji, Holandii, Irlandii, Luksemburgu, Norwegii, Polsce, Portugalii, Hiszpanii, Szwecji, Szwajcarii i Wielkiej Brytanii. W liczbie i wartości IPO PwC uwzględnia tylko spółki, które po raz pierwszy pojawiły się w obrocie publicznym. Nie uwzględnia się spółek, które przeniosły swoje notowania z jednego rynku na inny (np. z rynku NewConnect na rynek regulowany GPW). 20

21 Liczba ofert na rynkach regulowanych i alternatywnych w Europie (w tym nowe emisje i sprzedaż istniejących akcji) Rok zakończony 31 grudnia GPW LSE Deutsche Boerse NYSE Euronext NASDAQ OMX Luxembourg Stock Exchange S BME SIX Swiss Exchange Oslo Børs Athens Exchange Irish Stock Exchange CEESEG-Vienna Borsa Italiana Razem: Źródło: Dane zagregowane na podstawie PwC IPO Watch Europe Według danych Światowej Federacji Giełd (World Federation of Exchanges, WFE), traktowane łącznie rynki GPW zajęły w 2012 r. drugie miejsce pod względem wzrostu liczby notowanych spółek wśród giełd zrzeszonych w WFE (wzrost o 90 spółek; 11,6%), podczas gdy ogólna liczba spółek na wszystkich giełdach zmniejszyła się o 0,8%. ROZWÓJ PRODUKTÓW I USŁUG W maju 2012 r. GPW i NYSE Technologies spółka w grupie NYSE Euronext odpowiedzialna za tworzenie i sprzedaż technologii ogłosiły partnerstwo w zakresie dystrybucji danych rynkowych. Skutkiem tego partnerstwa jest szerszy dostęp dystrybutorów informacji do usług obejmujących dane rynkowe GPW poprzez gamę produktów i usług NYSE Euronext w obszarze danych rynkowych. Partnerstwo to jest kontynuacją rozpoczętej w 2010 r. współpracy między GPW a NYSE Euronext. W 2012 r. Giełda kontynuowała poszerzanie swojej oferty produktowej: 1) W styczniu 2012 r. do obrotu giełdowego zostały wprowadzone dwie nowe klasy kontraktów terminowych na akcje, w tym na akcje GPW, a do końca roku wprowadzone zostały jeszcze 3 kolejne klasy kontraktów terminowych na akcje. 2) W kwietniu 2012 r. wprowadzono możliwość składania zleceń typu cross. Transakcje "cross" są uzupełnieniem palety zleceń i mogą przyczynić się do zwiększenia wolumenów obrotu na warszawskiej giełdzie. Zlecenia typu cross przeznaczone są dla Członków Giełdy do zawierania transakcji giełdowych między klientami danego Członka Giełdy lub między Członkiem Giełdy a jego klientem. Stanowią formę pośrednią między zleceniami na podstawie których realizowany jest obrót sesyjny a zleceniami na podstawie których zawierane są transakcje pakietowe. 3) Z początkiem maja 2012 r. GPW dokonała zmiany standardu kontraktów terminowych na kursy walut (USD, EUR, CHF i GBP). Zmiana dotyczyła obniżenia wartości jednostki transakcyjnej (wielkości kontraktu) z jednostek waluty na jednostek waluty. Zmiany te mają na celu zwiększenie płynności kontraktów terminowych na waluty oraz dalszy rozwój obrotu tymi instrumentami pochodnymi. 21