Korekcja w ad postawy

Transkrypt

1 Korekcja w ad postawy

2 MARIA KUTZNER-KOZIŃSKA Korekcja wad postawy W YDAW NICTW A SZKOLNE I PEDAGOGICZNE

3 ! SPIS TREŚCI W P R O W A D Z E N IE... 9 R ozw ój postaw y w toku o n to g e n e z y Część pierwsza O G 0 L N E P O D S T A W Y P O S T Ę P O W A N IA K O R E K C Y J N E G O I. PO DSTAW Y A N A T O M IC ZN E C zę ść o g ó ln a K rę g o s łu p... Rola p o d p o ro w a Rola a m o r t y z a c y j n a Rola kinetyczna Rola skła do w ych postaw y związanych z kręgosłupem... ' G ło w a Klatka p ie rs io w a Obręcz b a rk o w a Obręcz m ie d n ic z n a Stabilizacja p o s ta w y Stabilizacja c z y n n a Stabilizacja b ie rn a C zęść s z c z e g ó ło w a M ięśnie w łaściw e g rz b ie tu Obręcz barkow a, jej powiązania z klatką piersiową i odcinkiem piersiow ym kręgosłupa 23 Obręcz m iedniczna jako o g niw o łączące kończyny dolne i odcinek lędźw iow y kręgosłupa M ięśnie b rz u c h a II. PO DSTAW Y F IZ JO L O G IC Z N E Fizjologiczne m echanizm y zarządzające postaw ą i ró w n o w a g ą F izjologiczne podstaw y ruchu korekcyjnego W p ły w obciążenia i ruchu na układ kostny i s ta w o w y W p ły w ruchu i obciążenia na układ m ięśniow y

4 III. METODY BADANIA I ZASADY OCENY P O S TAW Y Kryteria oceny p o s ta w y M etody badania postaw y, klasyfikacje p o s ta w y Uproszczone badanie o rto p e d y c z n e Określenie stanu o rto p e d y c z n e g o Zasada oględzin Warunki obserw acji Wyposażenie badającego...: Wymogi stawiane badanemu Oględziny od przodu Oględziny od tyłu Oględziny z b o k u Badanie zakresu ruchomości w poszczególnych ogniwach ruchomości kręgosłupa Ruchomość całkowita użytkowa Ruchomość całkowita rzeczyw ista Ruchomość odcinkowa Wykrywanie w stawach przykurczów rzutujących na postawę ciała Inne metody badania postaw y Próby siłowej wytrzymałości podstawowych zespołów mięśni antygrawita c y jn y c h Ocena prostowników grzbietu i stawu biodrowego Ocena zginaczy stawu biodrowego i mięśni brzucha Ocena prostowników stawu biodrowego i mięśni grzbietu odcinka lędźwiowego IV. TRÓ JTO RO W O ŚĆ METOD KOREKCJI O D C H Y LE Ń Kształtowanie naw yku pra w id ło w ej postaw y - reedukacja p o s tu ra ln a Fazy reedukacji p o s tu ra ln e j U św iadom ienie defektu i opanow anie korekcji posturalnych za pom ocą kontro li w zroku oraz czuciem p ro p rio c e p ty w n y m Rola zwiększenia ruchom ości staw ow ej i w zm acniania mięśni w procesie reedukacji p o s tu ra ln e j Korekcja odchyleń w sferze m o rfo lo g ic z n e j P o z y c je Pozycje wyjściowe i ćw iczebne Pozycje stabilizujące odcinki sąsiednie w stosunku do ćwiczonego i lokalizujące ćwiczenie w określonym odcinku kręgosłupa Pozycje korekcyjne i hiperkorekcyjne Pozycje odciążające kręgosłup od ucisku osiowego Pozycje izolowane i niskie Ćwiczenia Ćwiczenia ogólnokształtujące Ćwiczenia oddechow e Ćwiczenia rozluźniające Ćwiczenia s p e c ja ln e Ćwiczenia zwiększające ruchomość odcinkową kręgosłupa Ćwiczenia zwiększające ruchomość w stawach barkowych i biodrowych 77 Ćwiczenia wzmacniające wybiórczo zespoły mięśni osłabionych

5 Ćwiczenia mięśni grzbietu i obręczy b a rk o w e j Dobór rodzaju pracy w zależności od rodzaju wady (79), Dobór ćwiczeń w zależnpści od ustalenia przyczepów mięśni (80), Dozowanie intensywności ćwiczeń (80), Mięśnie grzbietu a oddychanie i krążenie (80), Mięśnie grzbietu a statodynamika ciała (80) Ćwiczenia mięśni brzucha Dobór rodzaju pracy w zależności od rodzaju wady (81), Dobór ćwiczeń w zależności od ustalenia przyczepów mięśni (82), Ruch nóg w stosunku do ustalonego tułowia (82), Ruch tułowia w stosunku do ustalonych nóg (84) Ćwiczenia mięśni skośnych i mięśnia poprzecznego b rz u c h a Mięśnie brzucha a oddychanie Mięśnie brzucha a krążenie Mięśnie brzucha a statodynamika c ia ła W y ró w n yw a n ie ujem nych w p ły w ó w środow iska zew nętrznego Elementy 24-godzinnego systemu przeciwdziałania wadom p o staw y S e n Rozruch poranny Dojście do szkoły Praca w szkole Ćwiczenia śródlekcyjne Lekcje w f w szkole Zajęcia pozaszkolne Odrabianie le k c ji Odżywianie Część druga CHARAKTERYSTYKA WAD POSTAWY ORAZ POSTĘPOWANIE KOREK CYJNE W POSZCZEGÓLNYCH RODZAJACH W A D W A D Y POSTAW Y W PŁASZCZYŹNIE PRZEDNIO -TYLNEJ (charakterystyka kliniczna, gim nastyka k o re k c y jn a ) Plecy o k rą g łe Etiologia Lokalizacja zm ian... Stopień zaawansowania zmian H iperkifoza p ie rs io w a Krzywizny kręgosłupa Układ mięśniowo-więzadłowy Klatka piersiowa Ćwiczenia korekcyjne Dobór ćwiczeń i pozycji wyjściowych Ćwiczenia reedukacji posturalnej Ćwiczenia rozciągające mięśnie piersiow e Ćwiczenia wzmacniające mięśnie grzbietu i obręczy barkowej Z różnicow anie postępowania korekcyjnego w zależności od rozległości, lokalizacji i ukształtow ania k if o z y Kifoza wysoka z wychyleniem szyi ku p rzo d o w i Kifoza niska Wydłużenie kifozy na odcinek lędźwiowy gi.,.iy Kifoza to ta ln a

6 Zróżnicowanie postępowania korekcyjnego w zależności od stopnia ruchom ości kręgosłupa w odcinku dotkniętym w a d ą Kifoza patologiczna w rodzona kostno-pochodna konstytucjonalna 125 Kifoza patologiczna n a b y ta pourazowa krzywicza gruźlicza 126 Kifoza m łodzieńcza (choroba Scheuerm anna) Plecy w k lę s łe... Etiologia... Lokalizacja zm ian... Stopień zaawansowania zmian... Hiperlordoza lę d ź w io w a... Krzywizny kręgosłupa... Miednica i staw biodrowy. Ich stabilizatory... Ćwiczenia korekcyjne... Dobór ćwiczeń i pozycji wyjściowych... Ćwiczenia reedukacji posturalnej... Ćwiczenia rozciągające zespół mięśni nadmiernie napiętych Ćwiczenia wzmacniające mięśnie osłabione... Ćwiczenie wzmacniające odcinek piersiowo-lędźwiowy Zróżnicow anie postępow ania korekcyjnego w zależności od etio - patogenezy rozległości, lokalizacji i ukształtow ania lordozy Lordoza lędźwiowa bez zwiększonego przodopochylenia miednicy Lordoza niska, k ró tk a Lordoza długa, rozległa Zróżnicow anie postępow ania korekcyjnego w zależności od s to p nia ruchom ości kręgosłupa lędźw iow ego i staw u biodrow ego Usztywnienie stawu biod row e go Nadmierna ruchomość hiperlordozy lędźw iow ej Usztywnienie lordozy lędźwiow ej Lordoza patologiczna w rodzona i n a b y ta Plecy w klęsło-okrągłe Plecy p ła s k ie II. BOCZNE SKRZYW IENIE KRĘGOSŁUPA ( s k o lio z y ) Rodzaje s k o lio z Badanie s k o lio z Leczenie s k o lio z G im nastyka k o re k c y jn a Gorsety k o re k c y jn e Leczenie o p e ra c y jn e III. W A D Y KOŃCZYN D O L N Y C H Budow a i czynność kończyn dolnych ze szczególnym uw zględnieniem s to p y M orfologiczne odchylenia rozw ojow e w budow ie kończyny dolnej i stopy

7 M etody badania stopy : Rodzaje zniekształceń kończyn dolnych, ich charakterystyka Stopa płaska s ta ty c z n a Stopa płaska p o d łu ż n ie... * Stopa płaska niewydolna Stopa płaska w io tk a Stopa płaska przykurczona Stopa płaska zesztywniała Stopa płaska p o p rz e c z n ie Postępow anie korekcyjne i lecznicze Obuwie dla stóp prawidłowo ukształtowanych Obuwie specjalne Wkładki ortopedyczne Ćwiczenia wysklepiające ustawienie stopy Ćwiczenie korygujące ustawienie stopy Zasady doboru ćwiczeń Ćwiczenia rozciągające mięśnie przykurczone Ćwiczenia wzmacniające mięśnie krótkie stopy i zginacze palców Ćwiczenia wzmacniające mięśnie d łu g ie Nauka poprawnego chodu i ćwiczenia w m arszu Przeciwwskazania i z le c e n ia K ształtow anie stopy na lekcjach w f w s z k o le Stopa płaska a ćw iczenia fizyczne i s p o r t Stopa w y d rą ż o n a Kolano k o ś la w e K olano s z p o ta w e IV. O R G A N IZA C JA PO STĘPOW ANIA KOREKCYJNEGO W ZESPOŁACH SPE C JA LN Y C H Formy organizacji i m etody prowadzenia zajęć Zajęcia in dyw idu aln e w d o m u P ływ anie i ćw iczenia w w o d z ie Letnie kolonie zdro w o tn e o profilu o rto p e d y c z n y m Okres przygotow aw czy w organizacji k o lo n ii W ybór kandydatów na kolonie, k w a lifik a c ja O biekt kolon ijn y i wyposażenie Wyposażenie i sprzęt Organizacja i m etodyka pracy kadry in s tru k to rs k ie j Instruktor w iodą cy - organizacja pracy i jej d o k u m e n ta c ja In s tr u k to r..., U w agi na tem at organizacji i m etodyki poszczególnych rodzajów z a ję ć Gry, zabawy i atletyka terenowa S Ł O W N IC Z E K P O D S T A W O W Y C H T E R M IN Ó W F A C H O W Y C H B IB L IO G R A F IA...246