Wady Postawy Cia ł a

Transkrypt

1 Wady Postawy Ciała

2 Wada postawy - okresowe lub trwałe zaburzenie prawidłowej postawy ciała, związane z niewydolnością układu mięśniowego, kostnego i więzadłowego kręgosłupa, z zaburzeniami funkcji innych odcinków narządu ruchu, które zmieniają statykę kręgosłupa albo ze schorzeniami narządów wewnętrznych (nadmierna lordoza szyjna lub lędźwiowa, przodopochylenie miednicy, wystawanie brzucha, zwiększenie kifozy piersiowej, odstawanie kątów łopatek, choroby pęcherzyka żółciowego).

3 Najczęściej spotyka się podział wad budowy i postawy na duże zasadnicze grupy: 1) Wady wrodzone a) kości b) mięśni 2) Wady nabyte a) rozwojowe b) nawykowe

4 1. Wady wrodzone - nieprawidłowości w układzie kostnym czy mięśniowym powstałe w okresie płodowym Najczęstsze z nich to: -wady wrodzone klatki piersiowej i kręgosłupa np.: klatka piersiowa lejkowata, czyli szewska dodatkowe kręgi, dodatkowe żebra, zrosty kręgów, kręgozmyk, wrodzony kręcz szyi, -wady wrodzone w obrębie kooczyn dolnych i stóp np.: wrodzone zwichnięcie stawu biodrowego, asymetria długości kooczyn, wady stóp ( stopa wydrążona, stopa koosko - szpotawa, stopa piętowa, stopa szpotawa, stopa kooska, stopa płaska, stopa płasko - koślawa, -wady wrodzone mięśni np.: wrodzona atonia mięśniowa, postępujący zanik mięśni. 2. Wady nabyte - wady powstałe na skutek przebytych chorób - wady rozwojowe oraz wady, które powstały na skutek zaburzenia nawyku prawidłowej postawy ciała - wady nawykowe. Wady nabyte rozwojowe powstają najczęściej w wyniku: krzywicy, gruźlicy i choroby Scheuermanna.

5 Charakterystyka wad postawy

6 Sylwetki wg Staffela

7 Plecy okrągłe Charakteryzują się: Powiększenie kifozy piersiowej Wysunięta ku przodowi barki i głowa Spłaszczenie i zapadnięcie górnej części klatki piersiowej Łopatki odstające, rozsunięte W większości zmniejszone przodopochylenie miednicy Charakteryzują się nadmiernym wygięciem kręgosłupa ku tyłowi. Jeżeli wygięcie to dotyczy górnego, piersiowego odcinka kręgosłupa, to taką postad pleców okrągłych określamy jako "kifotyczną". Jeżeli cały kręgosłup wygięty jest ku tyłowi, to jest postad "siedzeniowa" lub jest to kifoza totalna. Wada ta charakteryzuje się osłabieniem mięśni grzbietu, wysunięciem do przodu głowy i barków, przukurczem mięśni klatki piersiowej, spłaszczeniem i zapadnięciem klatki piersiowej, odstawaniem łopatek od klatki piersiowej.

8 Przyczyny powstawania Plecy okrągłe mogą byd wrodzone lub nabyte. Plecy okrągłe nabyte mogą powstad w następstwie takich chorób jak: krzywica, gruźlica, choroba Scheuermana, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa. Częstą przyczyną powstania pleców okrągłych jest dystonia mięśniowa, czyli zaburzenie równowagi napięd mięśniowych mięśni grzbietu podczas niewłaściwej pozycji przy pracy lub nauce.

9 Mięśnie osłabione i rozciągnięte Do mięśni, które ulegają osłabieniu i rozciągnięciu w plecach okrągłych należą: mięsieo prostownik grzbietu (odcinka piersiowego), mięsieo równoległoboczny, mięsieo czworoboczny grzbietu, mięsieo najszerszy grzbietu. Mięśnie nadmiernie napięte i przykurczone Do mięśni, które ulegają nadmiernemu napięciu i często przykurczeniu należą: mięsieo piersiowy większy, mięsieo piersiowy mniejszy, mięsieo zębaty przedni.

10 Postępowanie uświadomienie rodzaju wady, jej skutków, analiza przyczyn zapewnienie optymalnych warunków środowiskowych dwiczenia rozciągające mm. klatki piersiowej i zwiększające ruchomośd obręczy barkowej kształtowanie i doskonalenie nawyku prawidłowej postawy ciała dwiczenia wzmacniające mm. powierzchowne i głębokie grzbietu odcinka piersiowego i karku rozluźnianie, wyrabianie świadomości własnego ciała i przywrócenia równowagi emocjonalnej

11 Plecy wklęsłe Charakteryzują się: pogłębiona lordoza lędźwiowa, zwiększone przodopochylenie miednicy, wypięcie brzucha uwypuklenie pośladków Są wadą odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Dla odcinka tego u osób zdrowych jest charakterystyczne wygięcie kręgosłupa do przodu. Pogłębienie wygięcia tzw. hiperlordoza lędźwiowa - świadczy o plecach wklęsłych. Sylwetkę dziecka z plecami wklęsłymi charakteryzuje pogłębiona lordoza lędźwiowa, zwiększone przodopochylenie miednicy, wypięty brzuch,

12 Przyczyny powstawania Plecy wklęsłe mogą byd wrodzone lub nabyte. Najliczniejszą grupę stanowią przypadki pleców wklęsłych nabytych, będące skutkiem dystonii mięśniowej.

13 Mięśnie osłabione i rozciągnięte Do mięśni osłabionych i rozciągniętych w plecach wklęsłych należą: mięsieo prosty brzucha, mięsieo skośny zewnętrzny brzucha, mięsieo skośny wewnętrzny brzucha, mięsieo półbłoniasty, mięsieo półścięgnisty, mięsieo dwugłowy uda, mięsieo pośladkowy wielki. Mięśnie nadmiernie napięte i przykurczone Do mięśni nadmiernie napiętych i przykurczonych należą: mięsieo prostownik grzbietu (odcinka lędźwiowego), mięsieo czworoboczny lędźwi, mięsieo prosty uda, mięsieo krawiecki.

14 Postępowanie Uświadomienie dziecku i rodzicom istnienia wady i związanych z tym zagrożeo. Zapewnienie optymalnych warunków toru środowiskowego. Rozciąganie mięśni przykurczonych. Nauka przyjmowania pozycji skorygowanej. Wzmacnianie mięśni osłabionych. Utrwalenie nawyku postawy prawidłowej

15 Plecy okrągło-wklęsłe Charakteryzują się: pogłębienie kyfozy piersiowej, wysunięcie głowy do przodu wysunięcie i odstawanie od klatki piersiowej łopatek, pogłębienie lordozy lędźwiowej, zwiększenie przodopochylenia miednicy, wypięty (przodujący) brzuch, uwypuklenie pośladków Plecy okrągło - wklęsłe są wadą postawy, w której występują równocześnie cechy charakterystyczne dla pleców okrągłych i wklęsłych. Charakterystyczną cechą tej wady jest zwiększona lordoza lędźwiowa i kifoza piersiowa. W sylwetce dziecka obserwuje się: pogłębienie kifozy piersiowej, wysunięcie głowy do przodu, wysunięcie barków do przodu, rozsunięcie i odstawanie łopatek od klatki piersiowej, pogłębienie lordozy lędźwiowej, zwiększenie przodopochylenia miednicy, wypięty brzuch, uwypuklenie pośladków.

16 Przyczyny powstawania Najczęściej przyczyną tej wady jest zwiększony kąt, przodopochylenia miednicy, co prowadzi do zwiększenia lordozy lędźwiowej i na drodze kompensacji, dochodzi do pogłębienia kifozy piersiowej. Zmienione ukształtowanie kręgosłupa wpływa na stan mięśni i więzadeł: mięśnie prostownika grzbietu odcinka piersiowego ulegają rozciągnięciu, a w odcinku lędźwiowym skróceniu. Przykurczowi ulegają także mięśnie obręczy barkowej i klatki piersiowej. Zwiększona lordoza przesuwa narządy jamy brzusznej ku przodowi,co powoduje rozciągnięcie mięśni brzucha. Osłabione są mięśnie pośladkowe.

17 Mięśnie osłabione i rozciągnięte Do mięśni osłabionych i zbyt rozciągniętych należą: mięsieo prostownik grzbietu, mięsieo najszerszy grzbietu, mięsieo równoległoboczny, mięsieo czworoboczny grzbietu, mięśnie pośladkowe wielkie, mięśnie kulszowo-goleniowe, mięśnie brzucha (w części podpępkowej). Mięśnie nadmiernie napięte i przykurczone Do mięśni nadmiernie napiętych lub przykurczonych należą: mięśnie piersiowe większe, mięśnie piersiowe mniejsze, mięśnie zębate przednie, mięśnie międzyżebrowe, mięsieo biodrowo-lędźwiowy, mięsieo prosty uda, mięsieo krawiecki, mięsieo prostownik grzbietu (odcinka lędźwiowego), mięsieo czworoboczny lędźwi.

18 Postępowanie Uświadomienie dziecku i rodzicom istnienia wady i związanych z tym zagrożeo. Zapewnienie optymalnych warunków toru środowiskowego. Rozciąganie mięśni przykurczonych. Nauka przyjmowania pozycji skorygowanej. Wzmacnianie mięśni osłabionych. Utrwalenie nawyku postawy prawidłowej.

19 Plecy płaskie Charakteryzują się: kifoza i lordoza są spłaszczone, kręgosłup nie spełnia resorującej roli, głowa lekko wysunięta do przodu, barki silnie ściągnięte do tyłu, klatka piersiowa wyraźnie wypuklona Ta wada charakteryzuje się spłaszczeniem lub brakiem fizjologicznych krzywizn kręgosłupa. Brak fizjologicznych krzywizn kręgosłupa powoduje wypadniecie funkcji amortyzacyjnej kręgosłupa. Poszczególne elementy kręgosłupa ulęgają przeciążeniu i prowadzą do zmian zwyrodnieniowych. Istnieje skłonnośd do powstawania bocznych skrzywieo kręgosłupa. Pojemnośd i ruchomośd klatki piersiowej są upośledzone. Plecy płaskie coraz częściej spotykamy u dzieci i młodzieży.

20 Przyczyny powstawania Przyczyn powstawania tej wady ortopedzi upatrują w sedenteryjnym trybie życia zarówno w szkole jak i podczas wypoczynku.

21 Mięśnie nadmiernie rozciągnięte W plecach płaskich nadmiernie rozciągnięte są: mięsieo prostownik grzbietu (odcinka lędźwiowego), mięsieo czworoboczny lędźwi, mięsieo biodrowo-lędźwiowy. Mięśnie nadmiernie napięte Mięśniami nadmiernie napiętymi są: mięsieo prostownik grzbietu (odcinka piersiowego), mięsieo równoległoboczny, mięsieo czworoboczny grzbietu.

22 Skolioza (boczne skrzywienie kręgosłupa). Skolioza, zwana bocznym skrzywieniem kręgosłupa jest wadą postawy, polegającą na wielopłaszczyznowym odchyleniu lini kręgosłupa od stanu prawidłowego. Odchylenie to występuje w trzech płaszczyznach: a) czołowej - kręgosłup wygina się w bok: w prawo lub w lewo, b) strzałkowej - pogłębia się wygięcie kifotyczne lub lordotyczne, c) poprzecznej - następuje rotacja (obrót) kręgów, co prowadzi do powstania garbu. Skolioza może powodowad niekorzystne zmiany w układzie ruchu, układzie krążeniowo - oddechowym, w sprawności i wydolności fizycznej, a także w narządach wewnętrznych.

23 W zależności od stopnia zaawansowania zmian wyróżniamy stadia skoliozy (wg M. Kutzner - Kozioskiej): 1. Postawa skoliotyczna - jest to wstępne stadium wady. Występuje asymetria barków, łopatek, trójkątów taliowych, nie dochodzi do skrzywienia bocznego kręgosłupa lub jest ono niewielkie. Można je skorygowad napięciem mięśni. 2. Skolioza I stopnia - jest to skrzywienie, którego kąt dochodzi do 30o (wg Cobba). Zmiany występują w układzie mięśniowo - więzadłowym, bez zniekształceo kostnych. Możliwa jest korekcja bierna całkowita a korekcja czynna prawie całkowita. 3. Skolioza II stopnia - jest to skrzywienie o wartościach kątowych stopni. Występują zmiany strukturalne w kręgach i krążkach międzykręgowych. Kręgosłup ulega zrotowaniu, co objawia się garbem żebrowym (w odcinku lędźwiowym jest to wał lędźwiowy). Korekcja czynna nie daje efektów, a bierna niewielkie. 4. Skolioza III stopnia - jest to skrzywienie o kącie przekraczającym 60 stopni, z zaawansowanymi zmianami strukturalnymi: dochodzi do sklinowacenia i torsji kręgów, deformacji żeber i miednicy. Skrzywienie to nie koryguje się.

24 Przyczyny powstawania Pod względem przyczyn powstawania skoliozy dzielą się na (klasyfikacja Cobba): 1. Skoliozy funkcjonalne (wady postawy, asymetrie kooczyn, skrzywienia reflektoryczne, bólowe itp.) 2. Skoliozy strukturalne: a. kostnopochodne, b. nerwopochodne, c. mięśniopochodne, d. idiopatyczne - występują najczęściej i stanowią 80-90% skolioz. Przyczyny powstawania skolioz idiopatycznych nie są znane. Nieznana przyczyna powstawania zmusza do leczenia objawowego, które ogranicza się do przeciwdziałania widocznym skutkom choroby. Na gimnastyce korekcyjnej dwiczy się dzieci z I stopniem skoliozy. Bardziej zaawansowane przypadki wymagają postępowania rehabilitacyjnego. Leczenie skoliozy jest bardzo trudne. Ogólnym celem leczenia jest usunięcie lub zmniejszenie skrzywienia, a jeśli jest to nieosiągalne, to przynajmniej zatrzymanie postępu skrzywienia i utrzymanie osiągniętych wyników.

25 Wady kooczyn dolnych

26 Kolana Szpotawe Kolana szpotawe - wada kooczyn dolnych polegająca na ustawieniu podudzia względem uda pod kątem otwartym do środka i wygięciu na zewnątrz trzonów kości udowej, piszczelowej i strzałkowej. Przyczyną kolan szpotawych może byd krzywica lub zbyt wczesne rozpoczęcie chodzenia. Masa ciała dziecka stanowi wtedy zbyt wielkie obciążenie dla miękkiego jeszcze kośdca.

27 Kolana koślawe Kolana koślawe - wada kooczyn dolnych, w której odstęp między przyśrodkowymi kostkami, mierzony przy zwartych i wyprostowanych kolanach jest większy niż 4 5 cm. Kolano koślawe stanowi trwałe odchylenie osi podudzia względem osi uda na zewnątrz. Przyczyną kolan koślawych może byd: krzywica, stopa płasko-koślawa, złamania lub urazy w okolicy stawu kolanowego, porażenia mięśni, choroby stawów. Czasami przyczyna jest nieznana.

28 Płaskostopie Płaskostopie - zniekształcenie stopy polegające na obniżeniu się jej fizjologicznych sklepieo, w wyniku czego staje się ona płaska. Stopa o prawidłowej budowie nie dotyka podłoża całą powierzchnią. Jej kości układają się w łuk. Przy płaskostopiu prawie cała stopa przylega do podłoża. Kości w takiej stopie ułożone są w linii prostej Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje płaskostopia: płaskostopie podłużne będące wynikiem obniżenia łuku przyśrodkowego (dynamicznego) stopy płaskostopie poprzeczne będące skutkiem obniżenia łuku poprzecznego przedniego stopy

29 Przyczyną tego rodzaju wady może byd np. nadmierne, długotrwałe obciążenie stóp przy jednoczesnym osłabieniu mięśni i więzadeł, noszenie niewłaściwego obuwia lub nadwaga. Płaskostopie może byd wrodzone lub porażenne. Płaskostopie prowadzi do powstawania przewlekłych stanów zapalnych torebek i więzadeł stawowych stopy, jej obrzęku i bolesności utrudniających, niekiedy nawet uniemożliwiających, stanie i chodzenie. Wynikiem płaskostopia poprzecznego często jest paluch koślawy.

30 Dziękuję za uwagę Opracowała: Emilia Krasoo