RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE NOWOTARSKIM W 2013 ROKU. Opracowanie: Powiatowy Urząd Pracy

Transkrypt

1 RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE NOWOTARSKIM W 2013 ROKU Opracowanie: Powiatowy Urząd Pracy Nowy Targ, marzec 2014

2 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) STRUKTURA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW ZAWODY GENERUJĄCE DŁUGOTRWAŁE BEZROBOCIE NAPŁYW BEZROBOTNYCH WEDŁUG ZAWODÓW ANALIZA OFERT PRACY WEDŁUG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) NAPŁYW OFERT PRACY WEDŁUG ZAWODÓW NAPŁYW OFERT PRACY WEDŁUG SEKCJI PKD ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH, W RÓWNOWADZE I NADWYŻKOWYCH ZAWODY DEFICYTOWE ZAWODY W RÓWNOWADZE ZAWODY NADWYŻKOWE PODSUMOWANIE SPIS WYKRESÓW I TABEL

3 1. WSTĘP Niniejszy raport o charakterze diagnostycznym - został przygotowany w oparciu o tabele wynikowe dostępne na stronie internetowej: W dobie gospodarki rynkowej coraz większego znaczenia nabiera konieczność dostosowywania podaży zasobów pracy do pojawiającego się popytu. Podaż stanowią pracownicy oraz osoby poszukujące pracy i bezrobotni wraz ze swoimi kwalifikacjami, natomiast sfera popytu kreowana jest przez pracodawców. To oni tworzą miejsca pracy, a tym samym poszukują odpowiednio kwalifikowany personel. W celu dostosowywania strumienia podaży do popytu na pracę należy prowadzić cykliczne, wieloaspektowe badania rynku pracy. W tym celu opracowano w 2003r. w Departamencie Rynku Pracy Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej założenia metodologii wyodrębniania zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych definiowany jest jako proces systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno-zawodowym oraz formułowanie na tej podstawie ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów kształcenia zawodowego i szkolenia bezrobotnych 1. Tym samym wyraźnie zaakcentowano to, iż monitoring można wykorzystać przy stawianiu prognoz dotyczących zmieniającego się popytu na pracę. Jednakże, co należy podkreślić, prognozy te mogą mieć jedynie charakter prognoz krótkookresowych. Wynika to z dużej dynamiki następujących zmian na rynku pracy szczególnie w układzie lokalnym. Podstawowe pojęcia w przyjętej metodologii to: zawód deficytowy, nadwyżkowy i w równowadze. Przez zawód deficytowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Z zawodem nadwyżkowym będziemy mieli wówczas do czynienia, gdy na rynku występuje na niego mniejsze zapotrzebowanie w stosunku do liczby poszukujących zatrudnienia w tym zawodzie. Natomiast zawód w równowadze to ten, na który występuje na danym rynku bardzo zbliżone zapotrzebowanie w stosunku do liczby osób poszukujących pracy w tym zawodzie. 1 Zalecenia metodyczne do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, Warszawa 2003., s. 6. 2

4 Zgodnie z przyjętymi zaleceniami metodologicznymi, do podstawowych celów realizacji monitorowania rynku pracy przez publiczne służby zatrudnienia w zakresie wyodrębniania zawodów deficytowych i nadwyżkowych można zaliczyć 2 : określenie kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowokwalifikacyjnej na lokalnych, regionalnych i krajowym rynku pracy, stworzenie bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych struktur zawodowokwalifikacyjnych w układzie lokalnym, regionalnym i krajowym, określenie odpowiednich kierunków szkolenia bezrobotnych, bieżąca korekta poziomu, struktury, treści kształcenia zawodowego i ustawicznego, usprawnienie poradnictwa zawodowego i pośrednictwa pracy, ułatwienie realizacji programów specjalnych dla aktywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich zatrudnienia. Podstawową do sporządzenia analizy zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest klasyfikacja zawodów i specjalności, wprowadzona do powszechnego użycia rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 kwietnia 2010 roku w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz.U.Nr 82 poz.537 z późn.zm.). Klasyfikacja zawodów jest pięciopoziomowym, hierarchicznie usystematyzowanym zbiorem 1770 zawodów i specjalności. Obejmuje ona 10 wielkich grup zawodowych (kod 1-cyfrowy), 30 dużych grup zawodowych (kod 2-cyfrowy), 116 grup średnich (kod 3-cyfrowy), 392 grupy elementarne (kod 4-cyfrowy) i 1770 zawodów i specjalności (kod 6-cyfrowy). Zawód w klasyfikacji zawodów i specjalności zdefiniowany został jako zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji (wiedzy i umiejętności), zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu stanowi źródło dochodów. Zawód może dzielić się na specjalności. Specjalność jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera części o podobnym charakterze (związanych z wykonywaną funkcją lub przedmiotem pracy), wymagających pogłębionej lub dodatkowej wiedzy i umiejętności, zdobytych w wyniku dodatkowego szkolenia lub praktyki. 2 Zalecenia metodyczne do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, Warszawa 2003., s. 9. 3

5 Umiejętność z kolei określono jako sprawdzoną możliwość wykonania odpowiedniej klasy zadań w ramach zawodu (specjalności), natomiast przez kwalifikacje zawodowe rozumiane są układy wiedzy i umiejętności wymagane do realizacji składowych zadań zawodowych. Podstawowym źródłem informacji, które zostały wykorzystane w niniejszym raporcie diagnostycznym są przetworzone dane statystyczne gromadzone przez PUP w Nowym Targu, a w szczególności: a. załącznik nr 2 do sprawozdania MPiPS-01 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy stan na r. b. załącznik nr 3 do sprawozdania MPiPS-01 Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności stan za okres r. Dane statystyczne zgromadzone w załączniku nr 3 stanowiły merytoryczną podstawę do określania natężenia deficytu bądź nadwyżki poszczególnych zawodów. Aby zdiagnozować specyfikę lokalnego rynku pracy w ujęciu zastanych danych statystycznych większość analiz przeprowadzono na poziomie poszczególnych zawodów (kody sześciocyfrowe). 4

6 2. ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) 2.1 STRUKTURA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW Bezrobocie w powiecie nowotarskim w 2013 roku wzrosło. Stopa bezrobocia na koniec grudnia osiągnęła poziom 14,8%, w tym samym czasie w województwie i kraju wyniosła 11,6% i 13,4%. Na koniec grudnia 2013 roku w powiecie nowotarskim było zarejestrowanych 9939 osób bezrobotnych. W porównaniu do danych z początku roku ich liczba wzrosła o 9%. Bezrobotnych cechuje niski poziom wykształcenia 5969 osób (60%) nie posiada średniego wykształcenia. Są to głównie osoby młode do 34 roku życia oraz przebywające w rejestrze bezrobotnych ponad 12 miesięcy. Stanowią one po 45% zarejestrowanych w grupie. Wykształceniem wyższym legitymowało się 9% z ogółem zarejestrowanych. Spośród zarejestrowanych bezrobotnych, dotychczas nie pracowało 2356 osób. Na koniec grudnia 2013 roku stanowili oni 24% zarejestrowanych ogółem (rok % zarejestrowanych). W kategorii osób poprzednio pracujących były zarejestrowane 7583 osoby. W 2013 roku ich odsetek w ogólnej liczbie zarejestrowanych wyniósł 76%, i był taki sam jak rok wcześniej. Wśród osób poprzednio pracujących najwięcej osób ostatnio pracowało w sekcjach: handel hurtowy detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 26%, przetwórstwo przemysłowe oraz budownictwo po 18%. Wykres 1 Struktura osób bezrobotnych stan na dzień % 80% 60% 40% 20% dotych czas nieprac ujący; 24% poprze nio pracują cy; 76% bez zawodu ; 17% z zawode m; 83% 100% 80% 60% 40% 20% 0% 0% Grupa osób bezrobotnych bez zawodu obejmuje osoby spełniające jednocześnie dwa warunki: nieposiadające świadectwa (dyplomu) ukończenia kształcenia szkolnego lub kursowego oraz nieposiadające udokumentowanej ciągłości pracy w okresie minimum 6 miesięcy w tym 5

7 samym zawodzie. Zgodnie z wymienionymi kryteriami w grupie bez zawodu ujęte są również osoby, które ukończyły licea ogólnokształcące i licea profilowane. Na koniec 2013 roku było zarejestrowanych 1740 osób bez zawodu. W stosunku do roku poprzedniego liczba osób bez zawodu wzrosła o 111 osób, tj. o 7%. Ponad połowa zarejestrowanych to mężczyźni (52%). Liczba zarejestrowanych bezrobotnych posiadających zawód wyniosła 8199 osób. W stosunku do danych sprzed roku zwiększyła się o 714 osoby, tj. o 9,5%. Wykres 2 Struktura osób bezrobotnych według wielkich grup zawodowych stan na operatorzy i monterzy maszyn i urządzeo 513 6% rolnicy, ogrodnicy, l eśnicy i rybacy 69 1% robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy % pracownicy usług i sprzedawcy % pracownicy przy pracach prostych % specjaliści 671 8% przedstawiciele władz publicznych, wyższi urzędnicy i kierownicy 64 1% technicy i inny średni personel 751 9% pracownicy biurowi 478 6% Źródło: PUP Nowy Targ Wśród wielkich grup zawodowych najliczniejszymi były grupy: 5- pracownicy usług i sprzedawcy oraz 7- robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy. Łącznie wywodzi się z nich 56% bezrobotnych zarejestrowanych z zawodem. 6

8 Tabela 1 Lista zawodów, w których zarejestrowanych było co najmniej 50 osób stan na Lp Kod zawodu Zawód Ogółem w tym udział procentowy kobiety absolwenci kobiety absolwenci Sprzedawca* ,1 4, Robotnik budowlany ,2 0, Kucharz małej gastronomii* ,8 22, Flisak - retman ,0 3, Robotnik gospodarczy ,9 0, Stolarz* ,6 8, Krawiec* ,2 0, Murarz* ,6 11, Fryzjer* ,3 31, Kucharz* ,6 1,9 Mechanik pojazdów samochodowych* 0,0 21, Magazynier ,0 0, Pomoc kuchenna ,6 0, Kelner* ,1 0, Cieśla* ,0 2, Technik prac biurowych* ,0 1, Ślusarz* ,2 1, Sprzątaczka biurowa ,6 1, Obuwnik przemysłowy ,3 0, Szwaczka ,0 1, Technik budownictwa* ,7 35,1 Mechanik samochodów osobowych 0,0 2, Piekarz* ,8 6, Właściciel małego sklepu ,3 0, Technik ekonomista* ,7 30, Cukiernik* ,0 13, Cieśla szalunkowy ,0 0, Kierowca samochodu ciężarowego 0,0 0, Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych 66,7 17, Kuśnierz* ,9 0, Pokojowa ,0 0, Technik handlowiec* ,6 17, Technik informatyk* ,0 34,0 Razem ,2 6,8 Razem z zawodem ,1 7,3 Bez zawodu ,0 14,2 Ogółem zarejestrowani ,4 8,5 Źródło: PUP Nowy Targ W ogólnej liczbie zarejestrowanych osób z zawodem, 59% stanowiły osoby należące do zawodów, w których w końcu 2013 roku było zarejestrowanych co najmniej 50 osób. Najliczniejsze zawody skupiają się w trzech dużych grupach, są to: sprzedawcy i pokrewni 7

9 (14%), pracownicy usług osobistych (10%) robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni (8%). Na liście najliczniejszych zawodów figuruje jeden zawód wymagający wyższego wykształcenia. Jest to: specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych, do wykonywania którego uprawnionych było 57 osób bezrobotnych. Z zawodów wymagających co najmniej średniego wykształcenie dominowały zawody: technik prac biurowych 100 osób, technik budownictwa 77 osób oraz technik ekonomista 60 osób. Pozostałe zawody nie wymagają wysokich kwalifikacji. Pierwszą pozycję zajmuje sprzedawca 1064 osoby, a następnie: robotnik budowlany 432 osoby, kucharz małej gastronomii 231 osób, flisak retman 220 osób. W zawodach generujących największe bezrobocie 49% stanowiły kobiety. Zdecydowany, ponad 90%-wy udział, mają w zawodach: szwaczka, pokojowa, sprzątaczka biurowa, pomoc kuchenna, fryzjer. Spośród osób bez zawodu kobiety stanowią 48%. Lista najliczniejszych zawodów w ostatnim roku niewiele się zmieniła. Zmianie uległa jednak liczba zarejestrowanych osób w danym zawodzie, co przedstawia poniżej zamieszczona tabela. Tabela 2 Zawody bezrobotnych według liczby osób zarejestrowanych (powyżej 50 osób) stan na i Lp Kod zawodu Zawód 2013 różnica ilość osób % Sprzedawca* , Robotnik budowlany , Kucharz małej gastronomii* , Flisak - retman , Robotnik gospodarczy , Stolarz* , Krawiec* , Murarz* , Fryzjer* , Kucharz* , Mechanik pojazdów samochodowych* , Magazynier , Pomoc kuchenna , Kelner* , Cieśla* , Technik prac biurowych* , Ślusarz* , Sprzątaczka biurowa , Obuwnik przemysłowy , Szwaczka , Technik budownictwa* , Mechanik samochodów ,2 65 8

10 osobowych Piekarz* , Właściciel małego sklepu , Technik ekonomista* , Cukiernik* , Cieśla szalunkowy , Kierowca samochodu ciężarowego , Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, ,2 68 hotelarskich i turystycznych Kuśnierz* , Pokojowa , Technik handlowiec* , Technik informatyk* ,0 42 Razem , Razem z zawodem , Bez zawodu , Ogółem zarejestrowani , Źródło: PUP Nowy Targ Spadek liczby zarejestrowanych odnotowany został w 8 zawodach. Najwyższy dotyczył zawodów: specjalista ds. organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych o 16,2% i cieśla szalunkowy o 14,5%. W pozostałych zawodach wystąpił wzrost liczby zarejestrowanych, największy (ponad 30%-wy) dotyczył zawodów: cieśla 65,7%, właściciel małego sklepu 48,8%, magazynier 40,9%, technik handlowiec 34,2%, kierowca samochodu ciężarowego 34,1%. Na koniec 2013 roku były zarejestrowane 843 osoby, które ukończyły naukę w szkole do 12 miesięcy przed dniem zarejestrowania. Osoby z kategorii bez zawodu stanowiły 29% zarejestrowanych absolwentów. Co drugi absolwent posiadał kwalifikacje do wykonywania zawodu z listy najliczniejszych. Należy do nich przede wszystkim kucharz małej gastronomii i fryzjer. 9

11 2.2 ZAWODY GENERUJĄCE DŁUGOTRWAŁE BEZROBOCIE Na koniec 2013 roku, spośród osób wcześniej pracujących 41% pozostawało w rejestrze bezrobotnych ponad 12 miesięcy. Porównując do sytuacji sprzed roku, liczba zarejestrowanych w tej grupie wzrosła z 2938 osób do 3151 osób, tj. o 7%. Wykres 3 Bezrobotni poprzednio pracujący według czasu pozostawania bez pracy stan na płed powyżej 12 m-cy; 50% kobiety powyżej 12 m-cy; 50% męźczyźni czas pozostawania bez pracy powyżej 12 m-cy; 41% do 12 m-cy; 59% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Zawody osób generujących długotrwałe bezrobocie pokrywają się z zawodami najliczniej reprezentowanych przez bezrobotnych. W poszczególnych zawodach ich udział procentowy w ogólnej liczbie zarejestrowanych był zróżnicowany. Najwyższy wystąpił w zawodzie obuwnik przemysłowy i szwaczka po 59% oraz kuśnierz 58%, natomiast najniższy w zawodzie technik budownictwa 8% oraz technik informatyk 10%. Tabela 3 Zawody długotrwale bezrobotnych według liczby osób zarejestrowanych (30 osób i więcej) stan na i Lp Kod zawodu Zawód 2013 zarejestrowani >12 mies Osoby bezrobotne wcześniej pracujące różnica w osobach w % 2012 zarejestrowani >12 mies Sprzedawca* , Robotnik budowlany , Robotnik gospodarczy , Krawiec* , Kucharz* , Kucharz małej gastronomii* , Fryzjer* , Murarz* , Pomoc kuchenna , Stolarz* , Obuwnik przemysłowy , Szwaczka , Sprzątaczka biurowa , Technik prac biurowych* , Magazynier , Kelner* ,5 40 Mechanik pojazdów samochodowych* 18 69, Ślusarz* , Piekarz* , Kuśnierz* ,0 25 Razem ,

12 Źródło: PUP Nowy Targ W odniesieniu do 2012 roku największy wzrost liczby bezrobotnych pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy, wystąpił w zawodach: mechanik pojazdów samochodowych 69,2%, krawiec 35,3%, ślusarz 31,3%, kuśnierz 28,0%. Na długotrwałe bezrobocie wpływ mają również zawody nie należące na najliczniejszych, ale posiadające duży odsetek osób zarejestrowanych ponad 12 miesięcy. Są to zawody które obecnie wymagają podniesienia kwalifikacji lub zostały wyparte przez nowe technologie. Zaliczyć do nich możemy: pomocników mleczarskich, manewrowych, robotników placowych, ekspedytorów. 2.3 NAPŁYW BEZROBOTNYCH WEDŁUG ZAWODÓW W 2013 roku zarejestrowały się łącznie 9763 osoby bezrobotne. Było to o 7% więcej niż rok wcześniej. Wśród zarejestrowanych mężczyźni stanowili 56%, mieszkańcy wsi 67%. W omawianym okresie zarejestrowało się 2328 osób które do dnia rejestracji nigdzie nie pracowały. Stanowiły one ponad 24% wszystkich rejestracji. Udział procentowy osób dotychczas niepracujących w ogółem rejestrujących się, w stosunku do roku ubiegłego był niższy o 0,3 punktu procentowego. Tyle samo wzrósł odsetek rejestrujących się osób wcześniej pracujących. Spośród 7435 zarejestrowanych osób poprzednio pracujących, w większości byli mężczyźni. Najliczniej rejestrowały się osoby zwolnione z następujących działów gospodarki narodowej: handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 24%, budownictwo 21%, przetwórstwo przemysłowe 15%, działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 9%. 11

13 Wykres 4 Struktura osób bezrobotnych rejestrujących się w 2013 roku 100% 80% dotychczas niepracują cy; 24% bez zawodu; 18% 100% 80% 60% 40% 20% poprzeni o pracujący ; 76% z zawodem ; 82% 60% 40% 20% 0% 0% Źródło: PUP Nowy Targ Grupa osób rejestrujących się bez zawodu obejmuje 1797 osób. W porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego, ich udział procentowy w ogółem zarejestrowanych spadł o 1,2 punktu procentowego. Tyle samo wzrósł odsetek nowozarejestrowanych osób z zawodem, grupa ta w 2013 roku liczyła 7966 osób. W wielkich grupach zawodowych ich udział rozłożył się następująco: Wykres 5 Napływ bezrobotnych według wielkich grup zawodów w 2013 roku rolnicy, ogrodnicy, leś nicy i rybacy 56 1% robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy % pracownicy usług i sprzedawcy % operatorzy i monterzy maszyn i urządzeo 563 7% specjaliści % pracownicy przy pracach prostych % przedstawiciele władz publicznych, wyższi urzędnicy i kierownicy 81 1% technicy i inny średni pracownicy biurowi personel % 9% Źródło: PUP Nowy Targ Wśród wielkich grup najliczniejszą jest grupa 5 pracownicy usług i sprzedawcy z której najwięcej rejestrowało się sprzedawców 933 osoby oraz grupa 7- robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy, w której dominują: cieśle 229 osób, murarze 182 osoby, stolarze 174 osób, i mechanicy pojazdów samochodowych 155 osób. 12

14 Tabela 4 Lista zawodów, w których zarejestrowało się co najmniej 50 osób rok 2012 i 2013 Lp Kod zawodu Zawód 2013 różnica ilość osób % Sprzedawca* , Robotnik budowlany , Flisak - retman , Cieśla* , Kucharz małej gastronomii* , Murarz* , Stolarz* , Mechanik pojazdów samochodowych* , Fryzjer* , Magazynier , Kucharz* , Kelner* , Robotnik gospodarczy , Krawiec* , Pomoc kuchenna , Cieśla szalunkowy , Technik budownictwa* , Technik ekonomista* , Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych , Mechanik samochodów osobowych , Technik prac biurowych* , Kierowca samochodu dostawczego , Kierowca samochodu ciężarowego , Ślusarz* , Fizjoterapeuta , Właściciel małego sklepu , Sprzątaczka biurowa , Obuwnik przemysłowy , Przedstawiciel handlowy , Cukiernik* ,0 50 Razem , Razem z zawodem , Bez zawodu , Ogółem zarejestrowani , Źródło: PUP Nowy Targ Zawody dominujące wśród osób włączanych do ewidencji bezrobotnych w 90% pokrywają się z największymi grupami zawodowymi wszystkich zarejestrowanych z zawodem. Pozostałe 10%, czyli te które nie znalazły się na liście najliczniejszych, to zawody: kierowca samochodu dostawczego, kierowca samochodu ciężarowego i fizjoterapeuta. 13

15 3. ANALIZA OFERT PRACY WEDŁUG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) 3.1 NAPŁYW OFERT PRACY WEDŁUG ZAWODÓW W 2013 roku urząd miał do dyspozycji 1019 wolnych miejsc pracy, było to o 5% mniej niż rok wcześniej. Spadek spowodowany był mniejszą ilością miejsc aktywizacji zawodowej, głównie staży. Zdecydowanie więcej ofert pochodziło od pracodawców z sektora prywatnego 69%. Wykres 6 Liczba zgłoszonych ofert pracy rok 2012 i praca subsydiowana praca z wolego rynku Źródło: PUP Nowy Targ Pracodawcy najczęściej poszukiwali pracowników z następujących grup zawodowych: pracownicy usług i sprzedawcy, pracownicy biurowi, robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy. Razem oferty te stanowiły 71% wszystkich zgłoszonych ofert. 14

16 Wykres 7 Liczba ofert pracy wg wielkich grup zawodowych 2013 rok rolnicy, ogrodnicy, leśnic y i rybacy 4 0% pracownicy usług i sprzedawcy % robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy % operatorzy i monterzy maszyn i urządzeo 38 4% pracownicy przy pracach prostych przedstawiciele władz publicznych, wyższi urzędnicy i kierownicy 3 0% 69 7% pracownicy biurowi % technicy i inny średni personel % specjaliści 63 6% Źródło: PUP Nowy Targ Tabela zamieszczona poniżej przedstawia wykaz zawodów, w których wpłynęło do urzędu co najmniej 10 ofert pracy. W całości pokrywają się one z najliczniejszymi grupami zawodowymi wśród bezrobotnych. Tabela 5 Ilość ofert pracy w zawodach rok 2012 i 2013 Lp Kod zawodu Nazwa zawodu 2013 wzrost / spadek ilość % Technik prac biurowych* , Robotnik gospodarczy , Sprzedawca* , Sekretarka , Fryzjer* , Kierowca samochodu ciężarowego Asystent nauczyciela przedszkola Mechanik pojazdów samochodowych* , , , Technik administracji* , Kucharz* , Kasjer handlowy , Robotnik budowlany , Magazynier , Recepcjonista , Obuwnik przemysłowy , Pomoc kuchenna , Kelner* , Piekarz* ,9 7 Razem ,4 545 Ogółem , Źródło: PUP Nowy Targ 15

17 Wśród zawodów, w których zostało zgłoszonych 10 i więcej miejsc pracy dominowały zawody robotnicze. Spośród nich największą liczbę wolnych miejsc pracy zgłoszono dla robotnika gospodarczego. Były to głównie oferty pracy w ramach prac społecznie użytecznych i prac interwencyjnych łącznie 99 miejsc, po zakończeniu których osoby zatrudnione zwykle powracają do rejestru bezrobotnych. Te wymagające co najmniej średniego wykształcenia związane były z pracą biurową. Oferty pracy w zawodach technik prac biurowych, sekretarka i technik administracji, na które łącznie wpłynęły 163 oferty pracy, to przede wszystkim propozycje stażu, które również nie dają gwarancji uzyskania stałego zatrudnienia. Zawody związane z gastronomią i budownictwem (około 57 ofert pracy) były ofertami czasowymi. Większość osób zatrudnionych na tych stanowiskach jesienią zakończyło pracę i zarejestrowało się w urzędzie. W stosunku do analogicznego okresu 2012 roku, mniej ofert wpłynęło dla zawodów: sekretarka i technik prac biurowych natomiast znacznie wzrosło zapotrzebowanie na pracowników w zawodach: mechanik pojazdów samochodowych, kasjer handlowy, kierowca samochodu ciężarowego. Ranking zawodów zgłaszanych w ofertach pracy według wskaźnika szansy uzyskania oferty daje uzupełniające informacje na temat możliwości uzyskania pracy w danym zawodzie. Wskaźnik ten policzony został jako stosunek średniej miesięcznej liczby ofert pracy w danym zawodzie do średniej miesięcznej liczby zarejestrowanych w tym zawodzie. Z zestawienia tego wynika, że w 2013 roku najtrudniej na rynku pracy miały zawody: średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych, rolnicy produkcji towarowej, pracownicy usług ochrony, elektrycy i elektronicy, specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania. W tych zawodach wskaźnik szansy uzyskania pracy waha się od 0,0016 do 0,0039. Do grup zawodowych o wysokim wskaźniku szansy uzyskania pracy należą: sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni, pracownicy opieki osobistej i pokrewni, specjaliści do spraw technologii informacyjno-komunikacyjnych, średni personel do spraw biznesu i administracji. W tych zawodach wskaźnik waha się od 0,1175 do 0,

18 3.2 NAPŁYW OFERT PRACY WEDŁUG SEKCJI PKD Według danych GUS na dzień r. w powiecie nowotarskim były zarejestrowane podmioty gospodarcze. Wśród nich 95% stanowiły podmioty małe, zatrudniające do 9 osób. W ciągu 2012 roku w powiecie nowotarskim zarejestrowanych zostało 1591 nowych jednostek gospodarczych, natomiast 1093 zostały wykreślone z rejestru. W porównaniu do 2011 roku ilość podmiotów gospodarczych wzrosła o 3,3% (470 podmiotów). Najwięcej podmiotów gospodarczych w powiecie nowotarskim działa w sekcjach: handel hurtowy i detaliczny; naprawy, przetwórstwo przemysłowe, budownictwo oraz transport i gospodarka magazynowa. Biorąc po uwagę rodzaj prowadzonej przez pracodawcę działalności według PKD, w 2013 roku do urzędu najwięcej ofert zgłoszono w sekcjach: administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenie społeczne 298 miejsc pracy, w tym 297 miejsc subsydiowanych, handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 187 miejsc pracy, w tym 88 miejsc subsydiowanych, przetwórstwo przemysłowe 113 miejsc pracy, w tym 46 miejsc subsydiowanych. Łącznie było to 59% wszystkich zgłoszonych wolnych miejsc pracy. 4. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH, W RÓWNOWADZE I NADWYŻKOWYCH Zawód deficytowy to zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie, niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Zawód nadwyżkowy to zawód, w którym liczba osób poszukujących pracy jest wyższa, niż zapotrzebowanie na ten zawód na rynku pracy. Zawody deficytowe i nadwyżkowe określane są za pomocą wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów mierzonej stosunkiem średniej miesięcznej liczby zgłoszonych ofert pracy w danym zawodzie w badanym okresie do średniej miesięcznej liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie, w badanym okresie. Przyjmuje się, że: 17

19 zawody o wskaźniku wyższym niż 1,1 to zawody deficytowe, zawody o wskaźniku mieszczącym się w przedziale 0,9 do 1,1 to zawody zrównoważone, zawody o wskaźniku mniejszym od 0,9 to zawody nadwyżkowe. 4.1 ZAWODY DEFICYTOWE Spośród zawodów, w których zgłoszono w 2013 roku oferty pracy lub zarejestrowali się bezrobotni odnotowano 52 zawody deficytowe, tzn. te, w których występowała przewaga zgłoszonych ofert pracy nad liczbą osób bezrobotnych. Poniżej zamieszczona tabela nie zawiera wszystkich omawianych zawodów. Pominięte zostały te, w których na zgłoszoną ofertę pracy nie było zarejestrowanego ani jednego bezrobotnego. W rankingu zawodów deficytowych najliczniej reprezentowaną wielką grupą zawodów była grupa pracownicy biurowi, z której pochodziły 4 zawody. Najwyższy wskaźnik intensywności deficytu osiągnął zawód asystent nauczyciela przedszkola. Na ostatnim miejscu w rankingu znalazł się zawód stolarz meblowy. Tabela 6 Ranking zawodów deficytowych Lp Kod zawodu Zawód Ilość ofert Ilość osób rejestrujących się Wskaźnik intensywności deficytu zawodu Asystent nauczyciela przedszkola , Spedytor 5 1 5, Robotnik placowy 4 1 4, Terapeuta zajęciowy* 3 1 3, Asystent do spraw księgowości 6 2 3, Pracownik do spraw osobowych 6 2 3, Sekretarka , Archiwista 5 2 2, Przewodnik turystyczny terenowy 4 2 2, Goniec 2 1 2, Technik prac biurowych* , Agent ubezpieczeniowy 3 2 1, Grafik komputerowy DTP 4 3 1, Stolarz meblowy 4 3 1,3333 Źródło: PUP Nowy Targ W odniesieniu do danych za 2012 roku, lista zawodów deficytowych zawiera o 4 zawody mniej. Nadal deficytowymi pozostają zawody: asystent nauczyciela przedszkola, terapeuta zajęciowy, sekretarka, technik prac biurowych, agent ubezpieczeniowy, grafik komputerowy DTP. 18

20 4.2 ZAWODY W RÓWNOWADZE W zawodach zrównoważonych, w których liczba ofert pracy jest zbliżona do liczby zarejestrowanych bezrobotnych, dominowały zawody nierobotnicze. Najwięcej pochodziło z wielkiej grupy zawodowej specjaliści. Tabela 7 Ranking zawodów zrównoważonych Lp Kod zawodu Zawód Ilość ofert Ilość osób rejestrujących się Wskaźnik intensywności deficytu / nadwyżki zawodu Inżynier budowy dróg 1 1 1,0000 Inżynier inżynierii środowiska systemy wodociągowe i kanalizacyjne 1, Nauczyciel bibliotekarz 1 1 1, Menedżer produktu 1 1 1, Specjalista do spraw reklamy 1 1 1, Administrator sieci informatycznej 1 1 1, Asystent zarządu 1 1 1, Asystent osoby niepełnosprawnej* 1 1 1, Opiekun osoby starszej* 1 1 1, Florysta* 1 1 1, Technik usług pocztowych i finansowych* 1 1 1, Ankieter 1 1 1, Pracownik obsługi monitoringu 1 1 1, Monter konstrukcji budowlanych* 2 2 1, Operator maszyn i urządzeń metalurgicznych* 1 1 1, Pracownik pralni chemicznej 1 1 1, Robotnik gospodarczy ,9583 Źródło: PUP Nowy Targ 4.3 ZAWODY NADWYŻKOWE Zawody nadwyżkowe, czyli te, w których wystąpiła przewaga rejestrujących się bezrobotnych nad liczbą zgłoszonych ofert objęły 115 zawodów. Poniżej zamieszczona tabela zawiera 30 zawodów z najwyższym wskaźnikiem intensywności nadwyżki zawodu. Wśród nich najliczniej występowały zawody wielkiej grupy robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 10 zwodów. Zawodem najbardziej nadwyżkowym był zawód cieśla. Tabela 8 Ranking zawodów nadwyżkowych Lp Kod zawodu Zawód Ilość ofert Ilość osób rejestrujących się Wskaźnik intensywności nadwyżki zawodu Cieśla* , Kucharz małej gastronomii* , Cieśla szalunkowy , Elektryk* ,

21 Architekt , Mechanik samochodów osobowych , Pielęgniarka , Kierowca samochodu dostawczego , Robotnik budowlany , Pedagog , Ekonomista , Stolarz* , Doradca klienta , Dozorca , Nauczyciel wychowania fizycznego , Przedstawiciel handlowy , Cukiernik* , Monter instalacji i urządzeń sanitarnych* , Kierowca autobusu , Prawnik legislator , Technik mechanik* , Krawiec* , Technik handlowiec* , Brukarz , Kierowca samochodu osobowego , Kelner* , Fizjoterapeuta , Sprzedawca* , Kosmetolog , Hydraulik ,0870 Źródło: PUP Nowy Targ Wśród 30 zawodów z najwyższym wskaźnikiem intensywności nadwyżki, połowa powtórzyła się z roku poprzedniego. Do zawodów tych należą: cieśla, kucharz małej gastronomii, cieśla szalunkowy, elektryk, mechanik samochodów osobowych, kierowca samochodu dostawczego, robotnik budowlany, ekonomista, stolarz, krawiec, technik handlowiec, hydraulik. 20

22 5. PODSUMOWANIE Rok 2013 roku to kolejny okres wzrostu liczby zarejestrowanych bezrobotnych. Liczba zgłoszonych wolnych miejsc pracy niewiele spadła. Wpływające oferty pracy w głównej mierze tworzone były przy udziale środków z Funduszu Pracy i Europejskiego Funduszu Społecznego. Najczęściej występujące zawody wśród bezrobotnych to: sprzedawca, robotnik budowlany, kucharz małej gastronomii, flisak-retman, robotnik gospodarczy, stolarz, krawiec, murarz. Zawody te pokrywają się z zawodami napływającymi do rejestru oraz w dużej części z zawodami, w których najliczniej zgłaszane są oferty pracy (22% wszystkich ofert pracy). Zawody te charakteryzują: duża fluktuacja, krótkookresowe zatrudnienie oraz niski poziom wykształcenia. Nadal rośnie liczba osób długotrwale bezrobotnych. Spośród zawodów generujących długotrwałe bezrobocie największy udział mają zawody: robotnik gospodarczy, krawiec, obuwnik przemysłowy, szwaczka, sprzątaczka biurowa, kuśnierz. Ich odsetek w ogólnej liczbie zarejestrowanych w zawodzie przekracza 50%. Pogorszyła się sytuacja osób z zawodami z grupy specjalistów. Ponad 60% wzrosła liczba zarejestrowanych w grupie, a liczba ofert pracy spadła o 20%. W 2013 roku na jedną ofertę pracy z grupy specjalistów przypadało 15,2 osoby, podczas gdy rok wcześniej 7,5 osoby. Oferty pracy z tej grupy dotyczyły głównie zawodów związanych z edukacją oraz zawód fizjoterapeuta i archiwista. Oferty pracy, które wpłynęły w 2013 roku do urzędu, w dużej mierze nie dają stałego zatrudnienia. Głównie dotyczą one zatrudnienia subsydiowanego (65% wszystkich ofert), obejmują zawody: robotnik gospodarczy, technik prac biurowych, technik administracji. Lista zawodów nadwyżkowych znacznie przewyższa liczbę zawodów deficytowych. Na liście zawodów nadwyżkowych dominują te nie wymagające wysokich kwalifikacji, należą do nich m.in.: cieśla, kucharz małej gastronomii, cieśla szalunkowy, elektryk, mechanik pojazdów samochodowych. Natomiast deficytowość występuje wśród zawodów wymagających co najmniej średniego wykształcenia, i należą do nich. m.in.: asystent nauczyciela przedszkola, 21

23 asystent do spraw księgowości, archiwista, pracownik do spraw osobowych, grafik komputerowy, technik prac biurowych. Raport zawodów deficytowych i nadwyżkowych oparty jest wyłącznie na danych statystycznych. Nie uwzględnia dodatkowych umiejętności czy uprawnień posiadanych przez osoby bezrobotne, które dają możliwości podejmowania pracy w innym zawodzie. 22

24 6. SPIS WYKRESÓW I TABEL SPIS WYKRESÓW Wykres 1 Struktura osób bezrobotnych stan na dzień Wykres 2 Struktura osób bezrobotnych według wielkich grup zawodowych stan na Wykres 3 Bezrobotni poprzednio pracujący według czasu pozostawania bez pracy stan na Wykres 4 Struktura osób bezrobotnych rejestrujących się w 2013 roku...12 Wykres 5 Napływ bezrobotnych według wielkich grup zawodów w 2013 roku...12 Wykres 6 Liczba zgłoszonych ofert pracy rok 2012 i Wykres 7 Liczba ofert pracy wg wielkich grup zawodowych 2013 rok...15 SPIS TABEL Tabela 1 Lista zawodów, w których zarejestrowanych było co najmniej 50 osób stan na Tabela 2 Zawody bezrobotnych według liczby osób zarejestrowanych (powyżej 50 osób) stan na i Tabela 3 Zawody długotrwale bezrobotnych według liczby osób zarejestrowanych (30 osób i więcej) stan na i Tabela 4 Lista zawodów, w których zarejestrowało się co najmniej 50 osób rok 2012 i Tabela 5 Ilość ofert pracy w zawodach rok 2012 i Tabela 6 Ranking zawodów deficytowych...18 Tabela 7 Ranking zawodów zrównoważonych...19 Tabela 8 Ranking zawodów nadwyżkowych