niki w latach oraz 10,5 i 11,5% w 2013 roku. Więcej białka miały odmiany Blask, Rubinek i Gawrosz, a mniej Olympic, Ella i Hajduczek

Transkrypt

1 JĘCZMIEŃ JARY Doświadczenia z jęczmieniem jarym prowadzono w Głubczycach, z poszerzonym doborem 34 odmian oraz w Bąkowie, Łosiowie i Pągowie z doborem wojewódzkim 19 odmian na dwóch poziomach agrotechniki. W latach wykonano łącznie 11 udanych doświadczeń w województwie opolskim. Warunki agrotechniczne prowadzenia doświadczeń w 2013 roku, pochodzenie odmian i zbiorcze wyniki przedstawiono w tabelach 66-68, a wyniki plonowania i ważniejszych właściwości rolniczych w tabelach W 2014 roku na Listę Odmian Zalecanych wprowadzono odmiany Iron i Ella, a wycofano Sebastian i Frontier. Aktualnie tworzą ją : BLASK, CONCHITA, ELLA, IRON, KWS OLOF, MERCADA i RUBINEK. Średni plon ziarna jęczmienia jarego w latach wynosił 64,9 dt/ha na przeciętnym a 1 i 74,0 dt/ha na intensywnym a 2 poziomie agrotechniki. Do wyróżniających się odmian należały browarna Conchita i pastewne KWS Olof, Iron, Mercada oraz Ella i Soldo. Najsłabiej plonował nieoplewiony Gawrosz. Efektywność intensywnego poziomu agrotechniki w stosunku do przeciętnego wynosiła w 3-leciu 9,1 dt/ha (14,0%), w latach ,0 dt/ha (15,2%), a w 2013 roku 12,9 dt/ha (21,0%). Bardziej intensywnymi były odmiany Iron, Rubinek oraz Olympic i Soldo (tabela 69, wykres 26). W tabeli 70 przedstawiono plonowanie jęczmienia jarego w 2013 roku w poszczególnych miejscowościach. Plon ziarna wynosił średnio od 50,1 dt/ha w Pągowie do 67,5 dt/ha w Łosiowie na przeciętnym i od 68,0 dt/ha w Bąkowie do 78,4 dt/ha w Łosiowie na intensywnym poziomie agrotechniki. Do wyróżniających się odmian należały Soldo, KWS Olof, Iron i Ella. Najsłabiej plonował nieoplewiony Gawrosz. Na poszerzonym doborze odmian w Głubczycach (tabela 71, wykres 27), przy średnim plonie w 3-leciu 76,2 dt/ha na przeciętnym i 85,9 dt/ha na intensywnym poziomie agrotechniki wyróżniały się odmiany pastewne Iron, Mercada oraz Ella, Oberek i Soldo, a z browarnych KWS Orphelia. Nieoplewiony Gawrosz plonował najsłabiej. Przy średniej wysokości roślin 72 cm w 3-leciu i 69 cm w ostatnim roku na przeciętnym poziomie agrotechniki do wyższych odmian należały Rubinek, Suweren oraz Gawrosz, Kucyk i Ella, a niższymi były Mercada, Conchita oraz Sebastian, Frontier i Hajduczek. Stosowany na intensywnym poziomie agrotechniki regulator wzrostu powodował skrócenie roślin, średnio o 6-7 cm i zwiększał ich odporność na wyleganie. Do bardziej odpornych na wyleganie odmian należały Oberek, Frontier i Iron, a bardziej podatnymi były Suweren, Kucyk i Gawrosz. Masa 1000 ziaren na przeciętnym poziomie agrotechniki wynosiła 47,4g w 3-leciu i 48,4g w 2013 roku i była o 1,5g niższa na poziomie intensywnym. Celniejszym ziarnem odznaczały się odmiany Mercada i Conchita oraz Soldo, Oberek i Hajduczek, a drobniejsze miały Suweren, Iron i Blask oraz Gawrosz, Olympic i Fariba. Zawartość białka w ziarnie wynosiła średnio 11,6% na przeciętnym 12,4% na intensywnym poziomie agrotech-

2 niki w latach oraz 10,5 i 11,5% w 2013 roku. Więcej białka miały odmiany Blask, Rubinek i Gawrosz, a mniej Olympic, Ella i Hajduczek (tabela 72). Choroby grzybowe występowały na jęczmieniu jarym w niedużym nasileniu, w większym w 2013 roku. Do bardziej podatnych na mączniaka właściwego należały odmiany Iron, Suweren i Mercada, a bardziej odpornymi były Conchita i Rubinek. Rdza karłowa i plamistość siatkowa silniej porażały odmianę Rubinek. Rynchosporioza w większym nasileniu występowała na odmianach Suweren i KWS Atrika (tabela 73).

3 Tab. 66. Jęczmień jary. Warunki agrotechniczne doświadczeń. Rok zbioru 2013 Miejscowość Głubczyce Bąków Łosiów Pągów Powiat Głubczyce Kluczbork Brzeg Namysłów Kompleks rolniczej przydatności gleby Klasa bonitacyjna gleby II IIIb II III a ph gleby w KCl 6,9 6,7 6,2 6,8 Przedplon Soja Burak cukrowy Burak cukrowy Rzepak jary Data siewu (dzień, m-c, rok) Obsada roślin (szt./m 2 ) Data zbioru (dzień, m-c, rok) Nawożenie mineralne N na poziomie a 1 (kg/ha) a 2 (kg/ha) P 2 O 5 (kg/ha) K 2 O (kg/ha) Nawożenie dolistne na poziomie a 2 (kg,l/ha) MgSO ADOB Cu 1 + ADOB Mn 3 + Basfoliar 36 E 5 MgSO ADOB Cu 1 + ADOB Mn 3 + Basfoliar 36 E 5 MgSO ADOB Cu 1 + ADOB Mn 3 + Basfoliar 36 E 5 ADOB Mg 10 + ADOB Cu 1 + ADOB Mn 3 + Basfoliar 36 E 5 Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna (nazwa) Oxafun T 75 DS Kinto Duo 080 FS Sarox T 500 FS Kinto Duo 080 FS Herbicydy (l/ha) Granstar 75 WG 20g + Starane 250 EC 0,5 Granstar 75 WG 15g + Starane 250 EC 0,5 Granstar Ultra SX 50 SG 48g + Trend 0,05% Granstar 75 WG 15g + Starane 200 EC 0,5 Insektycydy (l/ha) Bi 58 Nowy 400 EC 0,5 + Karate Zeon 050 CS 0,1 Mavrik 240 EW 0,2 Bi 58 Nowy 400 EC 0,5 Karate Zeon 050 CS 0,12 Bi58 Nowy 400 EC - 0,5 Tylko na poziomie a 2 Fungicydy (l/ha) Capalo 337,5 EC 2 Aviator X pro 1 Capalo 337,5 EC 2 Aviator X pro 1 Regulatory wzrostu (l/ha) Cerone 480 SL - 0,75 Moddus 250 EC 0,2 + Moddus 250 EC 0,2 + Cerone 480 SL - 0,75 Stabilan 750 SL 0,5 Stabilan 750 SL 0,5

4 Lp. Odmiana Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Tab. 67. Jęczmień jary. Pochodzenie odmian Rok włączenia do LOZ* Kod kraju pochodzenia Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej - - pełnomocnika w Polsce 1 Suweren 2010 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 2 Iron DK DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 3 Soldo 2013 DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 4 Olympic 2013 FR RAGT Semences Polska sp. z o.o. Łysomice 5 Blask PL Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR 6 Sebastian 2005 DK HaGe Polska sp. z o.o. Żołędowo 7 Frontier 2006 DK HaGe Polska sp. z o.o. Żołędowo 8 Mercada DE KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice 9 Rubinek PL Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR 10 Conchita DE KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice 11 KWS Olof DE KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice 12 Ella FR DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 13 Fariba 2012 DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 14 Gawrosz 2012 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 15 Kucyk 2012 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 16 KWS Atrika 2013 DE KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice 17 Argento 2013 DK DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 18 Oberek 2013 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 19 Hajduczek 2013 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR * LOZ Lista Odmian Zalecanych (odmiany Sebastian w latach , Frontier w latach na LOZ)

5 Tab. 68. Jęczmień jary. Zbiorcze wyniki doświadczeń. Rok zbioru 2013 Głubczyce Bąków Łosiów Pągów Lp. Cecha a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 1 Termin kłoszenia (dzień, m-c) Termin dojrzałości woskowej (dzień, m-c) Wysokość roślin (cm) Wyleganie roślin w dojrzałości mlecznej (skala 9 o ) 8,8 9, ,3 8, Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 8,6 8,8 9,0 9,0 3,6 8,7 8,1 8,1 6 Porażenie przez choroby (skala 9 o ) Mączniak właściwy 9,0 9,0 7,3 8,2 8,6 9,0 4,4 7,7 Rdza karłowa 8,2 8,8 7,7 8,4 8,9 9,0 6,7 9,0 Plamistość siatkowa 6,4 8,3 7,1 7,8 8,7 9,0 4,1 6,2 Rynchosporioza 7,2 8,7 7,7 8,5 7,4 8,3 5,4 8,0 7 Masa 1000 ziaren (g) 51,5 51,7 50,1 45,2 51,3 48,3 40,6 42,5 8 Zawartość białka (%) 9,5 10,2 10,8 11,9 10,3 11,0 11,5 12,8 9 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 12,1 12,4 13,5 12,7 12,4 12,0 13,2 14,0 10 Plon ziarna (dt z ha) 63,5 75,8 64,3 68,0 67,5 78,4 50,1 74,9 Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian a 1 przeciętny, a 2 intensywny poziom agrotechniki

6 Lp. Tab. 69. Jęczmień jary. Plon ziarna (% wzorca). Lata zbioru 2013, 2012, 2011 Syntetyczny Poziom a 1 Poziom a 2 wskaźnik Odmiana wartości browarnej Wzorzec dt/ha 61,4 69,9 63,3 65,7 64,9 74,3 77,0 70,8 75,7 74,0 1 Suweren pastewny Iron pastewny Soldo pastewny Olympic 6, Blask 5, Sebastian 6, Frontier pastewny Mercada pastewny Rubinek pastewny Conchita 6, KWS Olof pastewny Ella pastewny Fariba pastewny Gawrosz n pastewny Kucyk pastewny KWS Atrika pastewny Argento pastewny Oberek pastewny Hajduczek pastewny Liczba doświadczeń Wzorzec- średnia dla wszystkich badanych odmian a 1 - przeciętny, a 2 - intensywny poziom agrotechniki n odmiana nieoplewiona

7 Tab. 70. Jęczmień jary. Plon ziarna w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru 2013 Lp. Odmiana Poziom a 1 Poziom a 2 Głubczyce Bąków Łosiów Pągów Średnia Głubczyce Bąków Łosiów Pągów Średnia Wzorzec dt / ha 63,5 64,3 67,5 50,1 61,4 75,8 68,0 78,4 74,9 74,3 1 Suweren Iron Soldo Olympic Blask Sebastian Frontier Mercada Rubinek Conchita KWS Olof Ella Fariba Gawrosz n Kucyk KWS Atrika Argento Oberek Hajduczek \ Wzorzec- średnia dla wszystkich badanych odmian a 1 - przeciętny, a 2 - intensywny poziom agrotechniki n odmiana nieoplewiona

8 Tab. 71. Jęczmień jary. Głubczyce - poszerzony dobór odmian. Plon ziarna (% wzorca). Lata zbioru 2013, 2012, 2011 Syntetyczny Poziom a 1 Poziom a 2 Lp. Odmiana wskaźnik wartości browarnej Wzorzec dt/ha 63,4 71,9 93,2 67,7 76,2 75,5 81,0 101,2 78,3 85,9 1 Suweren pastewny Iron pastewny Soldo pastewny Olympic 6, Stratus 4, Blask 5, Sebastian 6, Frontier pastewny Tocada pastewny Mercada pastewny Rubinek pastewny Signora 6, Skarb pastewny Atico pastewny Conchita 6, Skald pastewny Victoriana 6, KWS Aliciana 7, KWS Olof pastewny Basic pastewny Natasia pastewny Despina 8, Ella pastewny Fariba pastewny Gawrosz n pastewny Kucyk pastewny Raskud pastewny KWS Orphelia 6, Nokia 6, Penguin pastewny KWS Atrika pastewny Argento pastewny Oberek pastewny Hajduczek pastewny Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian, a 1 - przeciętny, a 2 - intensywny poziom agrotechniki, n odmiana nieoplewiona

9 Tab. 72. Jęczmień jary. Ważniejsze właściwości rolnicze odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru 2013, Lp. Odmiana Wysokość roślin (cm) Wyleganie (skala 9 o ) Masa 1000 ziaren (g) Zawartość białka (%) a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 Wzorzec ,3 8,7 6,1 6,5 48,4 46,9 47,4 45,9 10,5 11,5 11,6 12,4 1 Suweren ,8 0,2-0,4 0,0-3,1-2,5-2,1-1,8-0,2 0,0-0,3-0,1 2 Iron ,3 0,2 0,1 0,0-1,1-2,0-1,4-1,7-0,2-0,4-0,1-0,1 3 Soldo ,1 0, ,2 3, ,5-0, Olympic ,3 0, ,7-2, ,8-0, Blask ,4 0,0 0,1-0,1-4,0-3,0-1,3-2,0 0,0 0,0 0,3 0,1 6 Sebastian ,4 0, ,6-0, ,4-0, Frontier ,6-0, ,5 1, ,3 0, Mercada ,2 0,1 0,0-0,2 5,3 3,8 3,3 2,6 0,3 0,0-0,1-0,3 9 Rubinek ,5 0,0 0,0 0,2 1,5 0,3-0,1 0,9 0,3 0,4 0,1 0,3 10 Conchita ,2 0,2 0,0 0,0 3,1 0,0 1,7 0,2 0,0-0,2-0,2-0,3 11 KWS Olof ,2 0,0 0,0-0,2 0,0 0,0-0,3-0,8-0,5-0,6-0,2-0,2 12 Ella ,2 0, ,9 1, ,6-0, Fariba ,1 0, ,6-1, ,0 0, Gawrosz n ,7-1, ,0-4, ,6 1, Kucyk ,7 0, ,8-2, ,1-0, KWS Atrika ,3 0, ,0 1, ,3 0, Argento ,2 0, ,5 0, ,3-0, Oberek ,8-0, ,1 2, ,3 0, Hajduczek ,1 0, ,8 2, ,6-0,1 - - Liczba doświadczeń Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian

10 Lp. Tab. 73. Jęczmień jary. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a 1 (odchylenia od wzorca). Lata zbioru 2013, Odmiana Mączniak właściwy Rdza karłowa Plamistość siatkowa Rynchosporioza Wzorzec (skala 9 o ) 7,3 7,8 7,9 8,4 6,6 7,5 6,9 8,1 1 Suweren -1,2-0,7 0,7 0,3-0,3-0,1-0,7-0,2 2 Iron -1,0-0,9 0,5 0,3 0,3-0,1-0,1 0,0 3 Soldo 0,7-0,2-0,3-0,1-4 Olympic 0,4 - -0,4-0,2 - -0,1-5 Blask -0,4-0,1 0,1 0,0 0,9 0,3-0,1-0,2 6 Sebastian -0,7 - -0,1-0,3 - -0,1-7 Frontier -0,5-0,2 - -0,2-0,4-8 Mercada -1,4-0,8 0,0 0,1-0,1 0,1 0,1 0,0 9 Rubinek 0,5 0,8-0,9-0,3-0,5-0,9-0,2-0,1 10 Conchita 0,9 0,8-0,3-0,1 0,7 0,4 0,4 0,2 11 KWS Olof -0,2 0,3 0,5 0,3 0,2 0,3-0,4-0,1 12 Ella 0,8 - -0,6-0,2 - -0,6-13 Fariba 0,7 - -0,3 - -0,2-0,2-14 Gawrosz n 0,2-0,5 - -0,6-0,2-15 Kucyk 0,4-0,1 - -0,3-0,7-16 KWS Atrika 0,6 - -0,4 - -0,1 - -0,9-17 Argento -0,1-0,4 - -0,5 - -0,2-18 Oberek -0,2-0,1-0,0-0,8-19 Hajduczek 0,3 - -0,4 - -0,2-0,5 - Liczba doświadczeń Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian

11

12

13 JĘCZMIEŃ JARY LISTA ODMIAN ZALECANYCH 1. BLASK Odmiana typu browarnego o średniej do dobrej wartości technologicznej (syntetyczny wskaźnik 5,55). Zdrowotność przeciętna, większa podatność na mączniaka, a mniejsza na plamistość siatkową. Rośliny średniej wysokości i odporności na wyleganie. Kłoszenie i dojrzewanie późniejsze. Plon ziarna wyższy. Masa 1000 ziaren i wyrównanie mniejsze. Zawartość białka większa. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. Odmiana o większej reakcji na intensywny poziom agrotechniki. 2. CONCHITA Odmiana typu browarnego o dobrej wartości technologicznej (syntetyczny wskaźnik 6,70). Zdrowotność dobra, większa odporność na mączniaka, plamistość siatkową i rynchosporiozę. Rośliny niższe o średniej odporności na wyleganie. Kłoszenie i dojrzewanie średnie. Plon ziarna wyższy. Masa 1000 ziaren i wyrównanie duże. Zawartość białka mniejsza. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. Odmiana o mniejszej reakcji na intensywny poziom agrotechniki. 3. ELLA Odmiana typu pastewnego. Zdrowotność przeciętna, większa odporność na mączniaka i plamistość siatkową, mniejsza na rdzę karłową i rynchosporiozę. Rośliny wyższe o średniej odporności na wyleganie. Kłoszenie i dojrzewania średnie. Plon ziarna wysoki. Masa 1000 ziaren wyższa, wyrównanie średnie. Zawartość białka mniejsza. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. Odmiana o mniejszej reakcji na intensywny poziom agrotechniki. 4. IRON Odmiana typu pastewnego. Zdrowotność mniejsza, większa podatność na mączniaka, mniejsza na rdzę karłową. Rośliny średniej wysokości i odporności na wyleganie. Kłoszenie i dojrzewanie późniejsze. Plon ziarna wysoki. Masa 1000 ziaren niższa, wyrównanie dobre. Zawartość białka mniejsza. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. Odmiana o dużej reakcji na intensywny poziom agrotechniki. 5. KWS OLOF Odmiana typu pastewnego. Zdrowotność dość dobra, większa odporność na mączniaka i rdzę karłową. Rośliny średniej wysokości i odporności na wyleganie. Kłoszenie i dojrzewanie średnie. Plon ziarna bardzo wysoki. Masa 1000 ziaren mniejsza, wyrównanie średnie. Zawartość białka mniejsza. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. Odmiana o mniejszej reakcji na intensywny poziom agrotechniki.

14 6. MERCADA Odmiana typu pastewnego. Zdrowotność przeciętna, większa podatność na mączniaka. Rośliny niższe o średniej odporności na wyleganie. Kłoszenie i dojrzewanie późniejsze. Plon ziarna wysoki. Masa 1000 ziaren i wyrównanie dobre. Zawartość białka średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. Odmiana o średniej reakcji na intensywny poziom agrotechniki. 7. RUBINEK Odmiana typu pastewnego. Zdrowotność mniejsza, większa odporność na mączniaka, mała na plamistość siatkową. Rośliny wysokie o większej odporności na wyleganie. Kłoszenie wcześniejsze, dojrzewanie średnie. Plon ziarna mniejszy na przeciętnym, średni na intensywnym poziomie agrotechniki. Masa 1000 ziaren większa, wyrównanie bardzo duże. Zawartość białka większa. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. Odmiana o dużej reakcji na intensywny poziom agrotechniki.