Skala i efektywność antycyklicznej polityki fiskalnej w kontekście wstąpienia Polski do strefy euro

Transkrypt

1 Skala i efekywność anycyklicznej poliyki fiskalnej w konekście wsąpienia Polski do srefy euro dr Michał Mackiewicz dr Pior Krajewski Uniwersye Łódzki Narodowy Bank Polski 14 maja 2008, Warszawa

2 Cel projeku Analiza moŝliwości i efekywności sosowania poliyki fiskalnej w łagodzeniu szoków asymerycznych po wsąpieniu Polski do Unii Gospodarczej i Waluowej Analiza sabilizaorów koniunkury auomaycznych dyskrecjonalnych Uniwersye Łódzki

3 Plan opracowania Wprowadzenie Auomayczne sabilizaory koniunkury w Polsce Znaczenie pasywnej poliyki fiskalnej Skueczność a. s. k. Anycykliczna poliyka dyskrecjonalna w Polsce Uwarunkowania insyucjonalne Empiryczna analiza funkcji reakcji Polska w konekście międzynarodowym Typowa funkcja reakcji w danych warunkach insyucjonalnych Uniwersye Łódzki

4 Auomayczne sabilizaory koniunkury Cechy i znaczenie pasywnej poliyki fiskalnej Meoda wyznaczania skueczności a. s. k.: Krókookresowe elasyczności względem PKB Wpływ cyklicznych komponenów budŝeu na popy Kaegorie budŝeowe wraŝliwe na wahania PKB: PIT CIT Podaki pośrednie Składki na ubezpieczenie społeczne Wydaki na pasywne formy przeciwdziałania bezrobociu

5 Auomayczne sabilizaory koniunkury Wygładzenie wahań koniunkury poprzez wpływ na dochód do dyspozycji C a. s. k. = c ε PIT, PIT + ε SSC, SSC ε UB, UB Krókookresowa elasyczność PIT względem PKB ε = + PIT, ε E, ε W, Eε pi, w ε E, ε pi, w 3 = i= 1 PIT i PIT pi b pi b i i i i Przedział podakowy I II III Sosunek sopy krańcowej do efekywnej 1,30 1,54 1,35 Uniwersye Łódzki

6 Uniwersye Łódzki Auomayczne sabilizaory koniunkury Krókookresowa elasyczność wydaków na pasywne formy przeciwdziałania bezrobociu Wpływ a.s.k. poprzez oddziaływanie na inwesycje Oddziaływanie poprzez podaki pośrednie TB TB VAT VAT C C VAT VAT VAT k s a =... CIT Z I I CIT N k s a,... ε = = 1 1 u L L L L L L S S β UB

7 Auomayczne sabilizaory koniunkury Łącznie auomayczne sabilizaory koniunkury w Polsce wygładzają wahania PKB o ok. 14% Skueczność a. s. k. w wybranych krajach UE: Pańswo Francja Hiszpania Niemcy Wielka Bryania Włochy Model INTERLINK Model NiGEM

8 Auomayczne sabilizaory koniunkury Efekywność poszczególnych kaegorii budŝeowych: Kaegoria budŝeowa Wydaki związane z bezrobociem Podaek dochodowy od osób fizycznych Składki na fundusze celowe Podaek dochodowy od osób prawnych Podaek od warości dodanej Podaek akcyzowy Wpływ zwiększenia kaegorii budŝeowej o 1% PKB na zmniejszenie wahań PKB (w %) 0,39 0,12 0,08 2,98 0,54 0,26

9 Sabilizacyjna poliyka dyskrecjonalna Procykliczność poliyki fiskalnej eoria ograniczeń płynności eorie podkreślające znaczenie insyucji Analiza fiskalnej funkcji reakcji (reguły fiskalnej) s =α +εy ~ 0 +ρb Dekompozycja nadwyŝki budŝeowej Badanie sabilności paramerów α s ξ s =α +εy ~ +ρb +α s + D + D ~ y + ξ Uniwersye Łódzki

10 Badanie empiryczne, Polska Uniwersye Łódzki

11 Badanie sabilności paramerów Uniwersye Łódzki

12 Polska w konekście międzynarodowym Badanie panelowe Próby opare na krajach UE oraz OECD UzaleŜnienie paramerów funkcji reakcji od: Poziomu długu i deficyu Zmiennych insyucjonalnych Fiskalna funkcja reakcji s T α 0 +ε 0y~ + ε ~ 1 x y = + α z Elasyczność eoreyczna εˆ =εˆ 0 +εˆ T 1 x T 1 + ξ Uniwersye Łódzki

13 Wyniki badania panelowego 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Dług publiczny (%PKB) Indeks jakości insyucji prawnych Uniwersye Łódzki

14 Elasyczność cykliczna w Polsce GMM, Pełna próba GMM, Kraje wysykorozwinięe Esymacja FFR dla Polski I FE-BC, Pełna próba GMM, EU-15 Esymacja FFR dla Polski II Podobna elasyczność w obydwu meodach Poprawa jakości poliyki fiskalnej w II poł. la 90 Uniwersye Łódzki

15 Podsumowanie Auomayczne sabilizaory koniunkury wygładzają wahania PKB o ok. 14% Najefekywniejszym auomaycznym sabilizaorem koniunkury jes podaek CIT Poliyka dyskrecjonalna była anycykliczna w badanym okresie Poprawa w II połowie la 90, być moŝe związana z wprowadzeniem reguły długu publicznego Negaywne endencje pod koniec okresu Porzeba obniŝania długu publicznego oraz dalszych reform insyucji fiskalnych Uniwersye Łódzki