Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski

Transkrypt

1 Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski ROK AKADEMICKI 2010/2011 Tryb studiów Studia stacjonarne/studia niestacjonarne Kod 4.7/5/182 Nazwa Autorzy ścieżki Rok ZABURZENIA FUNKCJONOWANIA SPOŁECZNEGO JEDNOSTKI ORAZ FORMY PRZECIWDZIAŁANIA dr hab. Danuta Borecka-Biernat - kierownik dr Dagmara Łupicka-Szczęśnik, dr Joanna Piskorz, dr Marta Kochan - Wójcik IV Semestr 7 Liczba godzin 135 Forma zajęć Tematyka zajęć i prowadzący Wykłady, konwersatoria, warsztaty Trudności w rozwoju społecznym (15 godzin) wykład dr hab. Danuta Borecka-Biernat Zaburzenia w zachowaniu dzieci i młodzieży-przejawy, przyczyny oraz możliwości ich przezwyciężenia (30 godz.)-konwersatorium dr hab. Danuta Borecka-Biernat Strategie profilaktyki przyjmowane w ramach określonej kategorii zagrożeń (30 godz.)- zajęcia konwersatoryjno - warsztatowe dr Dagmara Łupicka-Szczęśnik Konflikt w szkole relacja uczeń / nauczyciel / rodzic przejawy, przyczyny oraz sposoby ich rozwiązywania. (30 godz.) zajęcia konwersatoryjno - warsztatowe dr Dagmara Łupicka-Szczęśnik Systemowe ujęcie zaburzeń funkcjonowania człowieka. Cykl życia rodziny (30 godz.)- zajęcia konwersatoryjno-warsztatowe dr Marta Kochan - Wójcik Wymagania wstępne Ukończony III rok Założenia i cele Nabycie umiejętności przez Studenta przeprowadzenia analizy i interpretacji uwarunkowań różnych zjawisk stanowiących utrudniania w procesie socjalizacji i wychowania młodzieży, u podłoża których znajdują się problemy społeczne charakterystyczne dla współczesnego 1

2 społeczeństwa polskiego. Formy Odpowiednie rozpoznanie i analiza zaburzonych form zachowania, określenie czynników społecznych i podmiotowych w ich kreowaniu, stanowi konieczny warunek do wykazania się przez Studenta umiejętnością planowania i podejmowania skutecznych działań profilaktyczno-wychowawczych, minimalizujących zasięg zaburzeń w zachowaniu. Wykład wprowadzający kończy się zaliczeniem bez oceny; pozostałe zajęcia kończą się zaliczeniem na ocenę na podstawie warunków opisanych w sylabusach. Jeżeli na blok przedmiotów składa się kilka zajęć w indeksie obok nazwy student wpisuje wszystkie osoby prowadzące zajęcia. Oceną końcową jest średnia z uzyskanych przez studenta ocen cząstkowych, którą wpisuje wyznaczony prowadzący. Niezaliczenie jednych zajęć z bloku oznacza niezaliczenie całego bloku. Brak oceny z jednego (lub bloku przedmiotów) oznacza niedopuszczenie do egzaminu końcowego (16 punktów ECTS student uzyskuje po zaliczeniu wszystkich przedmiotów na ścieżce); Ścieżka edukacyjna kończy się egzaminem, który obejmuje materiał ze wszystkich przedmiotów (5 punktów ECTS student uzyskuje po pozytywnie zdanym egzaminie końcowym). Warunki obecność obowiązkowa; zwolnienie lekarskie w przypadku nieobecności; zaliczenie nieobecności przed kolejnymi zajęciami w godzinach konsultacji prowadzącego aktywność znajomość literatury przygotowywanie zadań domowych pozytywne zaliczenie prac cząstkowych obejmujących wiadomości z poszczególnych tematów pozytywne zaliczenie testu pisemnego obejmującego wiadomości z treści programowych całej ścieżki ECTS 16 punktów (oceny) + 5 punktów (egzamin) 2

3 Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski ROK AKADEMICKI 2010/2011 Tryb studiów Studia stacjonarne/studia niestacjonarne Kod 182 Nazwa Status Autor programu Rok TRUDNOŚCI W ROZWOJU SPOŁECZNYM Zajęcia uzupełniające z psychologii dr hab. Danuta Borecka-Biernat IV Semestr 7 Liczba godzin 15 Forma zajęć Prowadzący Wymagania wstępne Wykład dr hab. Danuta Borecka-Biernat Ukończony III rok Założenia i cele W ramach zajęć słuchacze: Zapoznają się z zagadnieniem trudności rozwoju emocjonalnym dzieci i młodzieży Zaznajamiają się z uwarunkowaniami, symptomami i identyfikowaniem zaburzeń społecznego zachowania dzieci i młodzieży Zapoznają się z podstawowymi zagadnieniami dotyczących społecznych sytuacji trudnych i zaburzeń zachowania Zaznajamiają się z działaniami wspierającymi rozwój społeczny dzieci i młodzieży Formy Zaliczenie Warunki obecność i aktywność znajomość literatury pozytywna ocena z testu 3

4 ECTS 5 (student uzyskuje 5 punktów ECTS po pozytywnie zdanym egzaminie końcowym) Treści programowe: 1. Zaburzenia emocjonalne i ich skutki w zachowaniu 2. Rozmiary i rodzaje zaburzeń społecznego zachowania młodzieży 3. Zaburzenia społecznego zachowania w kontekście środowiska rodzinnego 4. Sytuacje trudne w życiu dzieci i młodzieży 5. Dzieci i młodzież w sytuacji konfliktu społecznego 6. Sposoby radzenia sobie dzieci i młodzieży w sytuacji konfliktu społecznego-przyczyny i skutki 7. Model działań wspierających rozwój społeczny dzieci i młodzieży obowiązkowa uzupełniająca D.Borecka-Biernat. Poszukiwanie uwarunkowań zaburzeń w zachowaniu młodzieży w interakcjach społecznych. WSZiP, Wałbrzych, B.Urban. Zaburzenia w zachowaniu i przestępczość młodzieży. Wyd. UJ, Kraków,2000. T.Rostowska. Konflikt międzypokoleniowy w rodzinie. Analiza psychologiczna. Wyd.U.Ł., Łódź, P.Kendall. Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. GWP, Gdańsk, B.Urban (red.), Problemy współczesnej patologii społecznej. WUJ, Kraków, S.Kozak. Patologie wśród dzieci i młodzieży. Leczenie i profilaktyka. Difin, Warszawa,

5 Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski ROK AKADEMICKI 2010/2011 Tryb studiów Studia stacjonarne/studia niestacjonarne Kod 182 Nazwa Status Autor programu Rok ZABURZENIA W ZACHOWANIU DZIECI I MŁODZIEŻY- PRZEJAWY, PRZYCZYNY ORAZ MOŻLIWOŚCI ICH PRZEZWYCIĘŻENIA Zajęcia uzupełniające z psychologii dr hab. Danuta Borecka-Biernat IV Semestr 7 Liczba godzin 30 Forma zajęć Prowadzący Wymagania wstępne Konwersatorium dr hab. Danuta Borecka-Biernat Brak Założenia i cele Zapoznanie uczestników z rodzajami zaburzeń w zachowaniu dzieci i młodzieży oraz uwrażliwienie na problem istnienia zależności pomiędzy zaburzeniami emocjonalnymi i behawioralnymi jednostki a kontekstem społecznym w jakim ona żyje i działa oraz omówienie wybranych form pomocy psychologicznej Formy Ocena Warunki Obecność i aktywność na zajęciach. kolokwium ECTS 4 Treści programowe: 1. Zaburzenia emocjonalne dzieci i młodzieży przyczyny i ich skutki w zachowaniu się. Jak 5

6 pomagać dzieciom i młodzieży z zaburzeniami życia uczuciowego 2. Zaburzenie zachowania. Opis i klasyfikacja. Przebieg zaburzenia zachowania 3. Agresja problem indywidualny i społeczny. Geneza agresji w świetle badań i poglądów psychologicznych. Jak radzić sobie z gniewem. 4. Próby samobójcze odpowiedź młodego pokolenia na trudności w procesie socjalizacji 5. Nieśmiałość dzieci i młodzieży jako forma zaburzeń w relacjach interpersonalnych. Środowiskowe i osobowościowe uwarunkowania nieśmiałości. Strategie radzenia sobie z nieśmiałością. 6. Samotność młodzieży jako syndrom wykluczenia społecznego 7. Młodzież wobec trudnych sytuacji społecznych. Indywidualne i rodzinne czynniki w kształtowaniu sposobów radzenia sobie z trudnymi sytuacjami społecznymi 8. Konflikty i ich przyczyny w świadomości rodziców i dzieci. Konstruktywne i destruktywne sposoby rozwiązywania konfliktów pomiędzy rodzicami a dziećmi 9. Zaburzenia w zachowaniu a relacje interpersonalne w grupie. Dziecko w konfliktach z rówieśnikami obowiązkowa uzupełniająca A.Kozłowska. Znaczenie relacji rodzinnych dla pozytywnego rozwoju dziecka. Diagnoza i terapia. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, Warszawa, P.Kendall. Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. GWP, Gdańsk, B.Carducci. Nieśmiałość. Nowe odważne podejście. Znak, Kraków, A.Brzezińska, E.Hornowska (red).dzieci i młodzież wobec agresji i przemocy. Scholar, Warszawa, D. Borecka-Biernat, Strategie radzenia sobie młodzieży w trudnych sytuacjach społecznych. Psychospołeczne uwarunkowania,. WUWr., Wrocław, T.Rostowska. Konflikt międzypokoleniowy w rodzinie. WUŁ, Łódź, M.Cywińska. Konflikty interpersonalne wśród dzieci. WAM, Poznań, H.Schaffer. Rozwój społeczny. Dzieciństwo i młodość. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, T.Wolańczyk, J.Komender (red). Zaburzenia emocjonalne i behawioralne u dzieci. 6

7 Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski ROK AKADEMICKI 2009/2010 Tryb studiów Studia stacjonarne/studia niestacjonarne Kod 182 Nazwa Status Autor programu Rok STRATEGIE PROFILAKTYKI PRZYJMOWANE W RAMACH OKREŚLONEJ KATEGORII ZAGROŻEŃ Zajęcia uzupełniające z psychologii dr Dagmara Łupicka-Szczęśnik IV Semestr 7 Liczba godzin 30 Forma zajęć Prowadzący Wymagania wstępne Zajęcia konwersatoryjno - warsztatowe dr Dagmara Łupicka-Szczęśnik Ukończony IIIrok Założenia i cele W ramach zajęć słuchacze: Zapoznają się z podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi zachowań ryzykownych Potrafią wyodrębnić i opisać cechy indywidualne dzieci i młodzieży zagrożonej Uświadamiają sobie znaczenie prowadzenia profilaktyki w zapobieganiu zachowaniom ryzykownym Poznają strategie pomocne dla dokonania zmian Formy Ocena Warunki Obecność i aktywność na zajęciach. Przeprowadzenie i zanalizowanie procesu mediacji ECTS 4 7

8 Treści programowe: 1. Charakterystyka dzieci i młodzieży pod kątem podwyższonego ryzyka ze szczególnym uwzględnieniem czynników wpływających na kształtowanie odporności jednostki. 2. Porzucanie szkoły a konsekwencje społeczno ekonomiczne. Strategie profilaktyczne zabezpieczające przed eskalacją oraz pomocne w przywróceniu ucznia szkole. 3. Społeczno kulturowy i psychologiczny kontekst zażywania substancji psychoaktywnych. Wykorzystanie strategii profilaktyki nam terenie szkoły i w rodzinie. 4. Ryzykowne zachowania seksualne a konsekwencje społeczno ekonomiczne. Wykorzystanie modelu adlerowskiego w budowaniu strategii profilaktyki. 5. Samobójstwa młodych ludzi. Strategie rozpoznawania problemu. Budowanie programu prewencji pierwotnej. 6. Alienacja. Strategie profilaktyki pomocne w otwarciu na nawiązywanie relacji społecznych. obowiązkowa uzupełniająca Carr A. (2004), Depresja i próby samobójcze młodzieży. Sposoby przeciwdziałania i reagowania, Gdańsk: GWP Gomez A. M. (2002), Gdy dziecko ma problemy w klasie, Kraków: espe Goodman R., Scott S. (2000), Psychiatria dzieci I młodzieży, Wrocław: Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner Pasek M. (2000), Narkotyki przy tablicy, Warszawa: Toret Rogala Obłękowska J. (2002), Narkoman w rodzinie. Wskazania do terapii, Warszawa: ISNS UW Sawicka K. (red.) (1999), Socjoterapia, Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno Pedagogicznej MEN McWhirter J. J. (I inni) (2001), Zagrożona młodzież, Warszawa: PARPA Grabowska A., Kmiecik-Baran K. (red.) (2009), Zaburzenia zachowania dzieci i młodzieży szkolnej, Warszawa: Verlag Dashofer (plus uaktualnienia) Maksymowska E., Werwicka M. (2010), Konflikty w szkole, Warszawa: ABC a Wolters Kluwer business Brzezińska A. I. (red.) (2005), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, Gdańsk: GWP Keplinger A. (red.) (2001), Młodzież w zmieniającym się świecie, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Sęk H. (2001), Wprowadzenie do psychologii klinicznej, Warszawa: Scholar Katra G., Sokołowska E. (red.) (2010), Rola psychologa we współczesnej szkole, Warszawa: ABC a Wolters Kluwer business 8

9 Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski ROK AKADEMICKI 2010/2011 Tryb studiów Studia stacjonarne/studia niestacjonarne Kod 182 Nazwa Status Autor programu Rok KONFLIKT W SZKOLE RELACJA UCZEŃ / NAUCZYCIEL / RODZIC PRZEJAWY, PRZYCZYNY ORAZ SPOSOBY ICH ROZWIĄZYWANIA. Zajęcia uzupełniające z psychologii dr Joanna Piskorz IV Semestr 8 Liczba godzin 30 Forma zajęć Prowadzący Wymagania wstępne Zajęcia konwersatoryjno - warsztatowe dr Dagmara Łupicka- Szczęśnik Brak Założenia i cele W ramach zajęć słuchacze: Zapoznają się z podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi konfliktów społecznych Będą potrafili zidentyfikować podstawowe sytuacje konfliktowe w szkole Poznają główne założenia prowadzenia procesu mediacji Przeprowadzą mediacje w wybranych sytuacjach konfliktowych Formy Ocena Warunki Obecność i aktywność na zajęciach. Przeprowadzenie i zanalizowanie procesu mediacji ECTS 4 9

10 Treści programowe: 1. Poziomy konfliktu, źródła konfliktów, rodzaje konfliktów 2. Dynamika konfliktu 3. Metody redukowania i stymulowania konfliktów 4. Przyczyny powstawania konfliktów szkolnych: sposób komunikacji rodzice nauczyciele uczniowie, nieumiejętne słuchanie, spostrzeganie społeczne, brak inteligencji emocjonalnej. 5. Typy konfliktowych sytuacji szkolnych 6. Rozwiązywanie konfliktów społecznych, sposoby radzenia sobie z konfliktem, pseudorozwiązania konfliktów, strategia pozycyjna strategia problemowa 7. Sposoby rozwiązywania konfliktów szkolnych rola mediatora i facylitatora 8. Mediacje jako sposób rozwiązywania konfliktów szkolnych główne założenia prowadzenia procesu mediacji, etapy prowadzenie mediacji, zasady mediacji, przygotowanie do mediacji, możliwe zastosowania 9. Rodzaje spraw podlegające mediacjom szkolnym 10. Nietoksyczna komunikacja w konflikcie, trójkąt satysfakcji obowiązkowa uzupełniająca S. Chełpa, T. Witkowski. Psychologia konfliktów. Biblioteka Moderatora, M. Deutsch, P. Coleman. Rozwiązywanie konfliktów. WUJ, 2005 E. Aronson, T. Wilson, R. Akert. Psychologia społeczna. Serce i umysł. Zysk i S ka, D. Goleman. Inteligencja emocjonalna w praktyce. Media Rodzina, D. Goleman. Inteligencja emocjonalna. Media Rodzina, 1997 R. Fisher, W. Ury, B. Patton. Dochodząc do tak. PWE, R. Fisher, W. Ury, B. Patton. Odchodząc od nie. PWE,

11 Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski ROK AKADEMICKI 2010/2011 Tryb studiów Kod Nazwa Status Autor programu Rok Studia stacjonarne/studia niestacjonarne 182 SYSTEMOWE UJĘCIE ZABURZEŃ FUNKCJONOWANIA CZŁOWIEKA. CYKL ŻYCIA RODZINY Zajęcia uzupełniające z psychologii dr Marta Kochan-Wójcik IV Semestr 7 Liczba godzin 30 Forma zajęć Prowadzący Wymagania wstępne Konwersatorium z elementami warsztatu dr Marta Kochan-Wójcik Ukończony III rok Założenia i cele W ramach zajęć słuchacze zapoznają się z: założeniami teorii systemów i systemowego rozumienia rodziny, fazami cyklu życia rodzinnego, zadaniami rozwojowymi wynikającymi z rozwoju systemu oraz z zagrożeniami, jakie w poszczególnych fazach mogą pojawić się dla członków rodziny Studenci nauczą się również analizowania rodzin pod kątem poszukiwania w nich zasobów, potencjalnych trudności i planując strategie wspierania systemu rodzinnego. Formy Ocena Warunki ECTS 4 obecność i aktywność na zajęciach. kolokwium praca zaliczeniowa: dokonanie analizy wybranego systemu rodzinnego, a w tym zadań rozwojowych, zasobów i potencjalnych zagrożeń, jakie aktualnie przed rodziną stoją. Treści programowe: 1. Założenia teorii systemów. Podstawowe mechanizmy działania systemu. 2. Perspektywy postrzegania rodziny. Funkcje rodziny. Rodzina jako system. 3. Cykl życia rodziny: fazy cyklu i ich przebieg. 11

12 4. Zadania rozwojowe i zagrożenia dla systemu rodzinnego w poszczególnych fazach. 5. Poszukiwanie zasobów w rodzinie. 6. Analiza wybranych przypadków rodzin. obowiązkowa uzupełniająca Barbaro de B, (red.) Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny CM UJ, Kraków Goldenberg H., Goldenberg I. Terapia rodzin, Wydawnictwo UJ, Kraków 2006 Górniak L., Józefik B. (red.) Ewolucja myślenia systemowego w terapii rodzin, Wydawnictwo UJ, Kraków 2003 Namysłowska I. Terapia rodzin, Springer PWN, Warszawa 1997 Praszkier R, Zmieniać nie zmieniając WsiP, Warszawa, 1992 Satir V. Rodzina. Tu powstaje człowiek, GWP, Gdańsk 2000 Bertalanffy von L. Ogólna teoria systemów, PWN, Warszawa 1984 Erickson E. H. Dzieciństwo i społeczeństwo, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2000 Simon F.B., Stierlin, Słownik terapii rodzin, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk