Rozdział 7 Kinematyka oddziaływań. Wnioski z transformacji Lorentza. Zmienna x Feynmana, pospieszność (rapidity) i pseudopospieszność
|
|
- Alojzy Matysiak
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Rozdział 7 Kinematyka oddziaływań. Wnioski z transformacji Lorentza. Zmienna x Feynmana, pospieszność (rapidity) i pseudopospieszność (pseudorapidity). Rozpraszanie leptonów na hadronach. Zmienna x Bjorkena. Rozpraszanie głębokonieelastyczne (DIS). Jety
2 Elementy kinematyki relatywistycznej Transformacja Lorentza y β z y x v β = c E γ = M = p m z x x γ p= p* + βγ β p* + ε* ; ε = γ ε* + β p* γ + 1 dla β p βγ p p= p+ p + βγε = γp + βγε γ + 1 * * * * * L x x x x p p (β = 0) * T T T ( ) pęd podłużny pęd poprzeczny
3 P = Wektor energii-pędu (czteropęd) { E } c { }, p ; P = m c P = E, p ; P = m (c = 1) niezmienniki (invariants) P, p p, (p + p ), (p p ) LAB θ p, m 1 1 { } { } 1 p = ε, p ; p = ε, p 1 1 p, m CM: { } p + p = 0; p + p = ε + ε, 0 ; E = ε + ε * * * * * * * * * * * * * * 1 = 1 = 1 E = (ε + ε ) (p+ p) (p+ p) * P = (p + p ) = M = E = (ε + ε ) (p + p ) = inv
4 * E = ε + ε + ε ε p p p p cosθ = = ε ε + m + m p p cosθ * = E εε m m (ε m)(ε m) = ε ε + m + m + (ε m)(ε m) θ = 0 θ= π Przykład 1. Wpływ energii Fermiego: wiązka protonów 100 GeV, tarcza w spoczynku, energia kinetyczna nukleonów w jądrze 0 MeV dla uproszczenia przyjmujemy m = m = 1 GeV 1 ε = 1,0; ε = 100; 0, ; ε ε + m + m = E = 06 ± 40 GeV (+ θ= π; θ = 0) *
5 to odpowiada energii w układzie CM 15,68 θ = π * E 14,35 θ = π/ 1,88 θ = 0 Porównanie ze zderzeniem z tarczą stacjonarną: ε = energia protonu, którego zderzenie z innym protonem ' w spoczynku daje E p = 0; ε = m = m = * ' ' 1 1 E = ε + ε + ε ε p = (1+ ε ) ε = 1 dla θ = π; ε = 8 dla θ = 0 ' ' *
6 Funkcja falowa Hulthéna dla deuteronu dp p z p p y p x 4πp dp
7 Gaz Fermiego nukleonów w jądrze dn = V 4πp dp h 3 liczba komórek w objętości V i w zakresie od p do p + dp w każdej komórce mogą być po neutrony i po protony rozkład Fermiego rozkład obsadzeń rozkład energii
8 Gaz Fermiego nukleonów w jądrze (cd.) pf V 4πp dp N = 3 h 0 3N p = h F 8πV 1 3 p h 3N E F = = M 8M πv 3 V = πr = πr A dla N = N = N A/ p n h 9 F 8Mr0 8π E = 3 33 MeV Średnia energia Fermiego = 3E F /5 0 MeV średni pęd Fermiego 00 MeV/c
9 Przykład. Wpływ masy tarczy. Nukleon o energii E = 100 GeV zderza się z grupą A nukleonów w spoczynku. Znajdziemy zależność energii dostępnej E a od A * E = εε + m + m ; ε = m = A; ε = 100; m = 1 = + = * Ea E (A 1) A 00A 1 (A 1)
10 hiperony Λ C-Cu, C-Zr C-Pb, O-Pb
11 Przykład 3. Obserwacja cząstki z układu CM innej cząstki. (np. wybieramy CM cząstki 1) { } { } p= 0; ε = m ; ε = E ; p = ε, 0 ; p = ε, p pp = εε = m ε ; E = ε pp m 1 1 ( pp 1 ) mm p 1 1 ( pp 1 ) mm 1 1 = 1 = 1 = = m1 E1 ( pp 1 ) p E m ; v = Przykład 4. Energia i pęd cząstki w ogólnym układzie CM. Wprowadzamy cząstkę o masie M i czteropędzie P = p 1 + p ε p 1 = P p M 1 ( ) * ( ) ; v 1 M ( P p ) P p M m P p M m * = = 1
12 Pospieszność (rapidity) i pseudopospieszność (pseudorapidity) µ p T E p p L θ Φ µ tg φ = p p tg θ = p L T L µ = p T+ m masa poprzeczna m rapidity 1 E + p φ E p L y = ln = ln tg L
13 E = p + m = µ + p L µ E + p L= µ + p L+ p L= p L = p L 1 + tg φ + 1 p L 1 + tg φ + 1 E + pl 1+ cos φ 1 = = = E p L 1 + tg φ 1 1 cos φ tg ( φ ) ( ) pseudorapidity θ η = ln tg y (m << p T ) p 0 η > y T wygodna transformacja y 1 1+ β ylab y ln CM = CM + 1 βcm
14 mezony π
15 protony
16 Obliczenia Monte-Carlo exp[ (y /a) (p t /b)] a = log (s/4m p ) b = 160 MeV/c
17 Przedstawianie danych na wykresach p T Wykres Peyrou (wykres p p ) * L T p Wykresy y p T, η p T p * L x F x * pl = F * pl (max) * s= E = W E s (x F - zmienna Feynmana) Ogólnie: y lepsze do badania obszaru centralnego ( x F 0) x F lepsze do badania obszaru fragmentacji ( x F 1)
18 Wykres Peyrou i jego rzuty
19 Przykład rozkładów pl - pt
20 Średni wektor pędu dla oddziaływań różnej krotności
21 Przykład rozkładu y - pt
22 Rozkłady pseudorapidity przy wysokich energiach (wyniki UA5 Collaboration) plateau y ( η) ~log s
23 Obliczenia dla reakcji pp π+ cokolwiek przy 5,6 GeV/c obszary zakreskowane odpowiadają pionom z przypadków rozpadów p + π Założenie: p + p + (Γ = 10 MeV)
24 Przykład rozkładu przekroju czynnego w funkcji y
25 Wykres Dalitza dla reakcji K +p Λ+ π + + π [Przykład z pracy: J. B. Shafer et al, Phys. Rev. Lett. 10, 179 (1963)]
26 Rozpraszanie elastyczne elektronów na protonach e e p p elektron: m, E e, p proton: M, E, P P + p = P' + p' E P = M = E ' P' E e + E p = E e' + E p' Ee p = m = E e ' p' (jeżeli proton w spoczynku w LAB: P = 0, E = M) ν = E E ' e e q = E E ' p p' = E E ' P P' = ν q e e p p p p
27 E' P' = E E' + M p p' = M p e e ν + M + Mν q = M q νm = Wystarczy jedna zmienna e p q e p q < 0 foton przestrzeniopodobny (space-like photon) Stosujmy Q = q > 0 Q = E E ' + p p' = p m p' m + E E ' + e e e e + p+ p' pp'cosθ Q 4E E 'sin θ e e m zaniedbywalnie małe
28 { } { } { } P = M,0, q = ν, q, p = E, p P q ν = M P q M ν ν y = = = P p M E E Q Q x = = P q M ν e e e zmienne skalowania Rozpraszanie głęboko nieleastyczne (deep inelastic scattering DIS) e + p e + anything e e hadrony p prawdopodobieństwo rozpraszania zależy od dwóch zmiennych: Q = - q oraz ν
29 Opis partonowy DIS Proton jako strumień partonów o czteropędach xp (0 x 1) e e γ xp P hadrony rozpraszanie nieelastyczne na protonie o czteropędzie P rozpraszanie elastyczne na partonie o czteropędzie xp czteropęd rozproszonego partonu p p + xp = q + xp masa tego partonu xm (oddziaływanie między partonami zaniedbujemy!) (q + xp) = x M ; q + xqp + x P = x M elektron oddziałuje z partonem, którego x = q /qp x = Bj Q Mν zmienna x Bjorkena Eksperymenty DIS pozwalają wyznaczać f(x)
30 Masa niezmiennicza układu hadronów * 1 E = W = Ph = M + Mν Q = M + Q 1 x Bj { } { } P = E, P = W, 0 h h h ( ) ( ) E' P' = E E' + M p p' = ν + M + Mν q p e e Rozpraszanie rzeczywistych fotonów γ p m = p = 0 γ γ
31 Q x = 0 ν x = 1,0 x = const W = M W = const Ebeam = ν obszar niedozwolony Q x 0 ν W = M + Mν Q = 1 x ( ) = M + Q 1 Bj
32 Obliczenia dla rozpraszania mp przy 00 GeV
33 Obliczenia dla oddziaływań NC i CC przy zderzaczu HERA
34 Porównanie zasięgu różnych eksperymentów (J. Engelen, P. Kooijman)
35 Anihilacja elektron-pozyton e + e - γ e +, µ +, τ + e, µ, τ albo e + e - γ q q hadrony E = E + E = E γ e e - + p = p + p + = 0 γ e e q = p = E > 0 γ ( ) foton czasopodobny (niesie tylko energię, nie ma pędu) UWAGA: W niektórych podręcznikach używana jest inna konwencja: p = m
36 Wzór Rutherforda dσ Ze 1 Z α ( c) Z α ( c) E = = = 4 ( θ ) 4 θ 4 dω 4πε mv 4E sin 0 0 sin qc E = energia pocisku α = e 4πε 0 c p q = psinθ p θ/ q brak odrzutu tarczy punktowej bez uwzględniania spinu
37 transformata Fouriera rozkładu ładunku ρ(x) ładunek tarczy punktowy, bez odrzutu, pocisk i tarcza bez spinu ( σ ) α ( ) = d Z c E dω 4 qc Rutherford ładunek tarczy rozciągły ( dσ ) ( dσ ) = dω dω Rutherford F(q) iqx / 3 F(q) e ρ(x) d x = formfaktor
38 p p L = r p r W granicy β 1 zachowana jest skrętność; dla tarczy bezspinowej mamy tłumienie rozpraszania dla kątów rozpraszania θ bliskich uwzględnienie tego efektu daje we wzorze Rutherforda czynnik (1 β sin θ/)) Jeżeli następuje odrzut tarczy, to energia pocisku zmienia się z E na E ; uwzględnienie odrzutu tarczy dodaje do wzoru Rutherforda dodatkowy czynnik E 1 = E' E θ 1+ sin M
39 ( ) ( ) Uwzględnienie obu efektów we wzorze Motta dσ dσ θ 1 = 1 β sin = dω dω E θ Mott Rutherford 1+ sin M Z α ( c) E θ 1 = 4 1 β sin qc E θ 1+ sin M efekt spinu pocisku efekt odrzutu tarczy dla tarczy rozciągłej ( dσ ) ( dσ ) = dω dω Mott F( q)
40 rozkład ładunku ρ(r) formfaktor F(q) rozkład wykładniczy (a 3 /8π) exp ( ar) rozkład dipolowy (1 + q /a ) - rozkład gaussowski (a /π) 3/ exp ( a r /) rozkład gaussowski exp ( q /a ) kula jednorodna 3/4πR 3 r < R 0 r > R rozkład oscylujący 3θ 3 (sin θ θ cos θ) θ = qr/
41 Przykład danych doświadczalnych Rozpraszanie elektronów o energii 187 MeV na jądrach 1 C J. H. Fregeau, R. Hofstadter Phys. Rev. 99, 1503 (1955)
42 Proton jest obdarzony nie tylko ładunkiem elektrycznym ale także anomalnym momentem magnetycznym (różnym od momentu Diraca) Rozpraszanie na takim protonie powinno być opisane wzorem Rosenblutha (1950), w którym występują dwa różne formfaktory F 1 i F dσ dσ q θ = F 1 + ( F 1 + µf) tg + µ F dω dω Mott 4M Stwierdzono, że wygodniej jest posługiwać się formfaktorami elektrycznym G E i magnetycznym G M które są kombinacjami liniowymi formfaktorów F 1 i F normalizacja dla protonu: G Ep (0) = 1, G Mp (0) =,79 podobnie dla neutronu: G En (0) = 0, G Mn (0) = 1,91 (w magnetonach jądrowych µ = e /M )
43 Przykładowe wyniki badania struktury protonu E. E. Chambers, R. Hofstadter, Phys. Rev. 103, 1454 (1956) dσ dσ q θ = F 1 + ( F 1 + µf) tg + µ F dω dω Mott 4M
44 dσ dσ G E + τ GM θ = + τ G M tg dω dω Mott 1 + τ τ = Q 4M wyraz opisujący oddziaływanie magnetyczne jest istotny przy dużych kątach rozpraszania θ oraz dużych wartościach Q dσ dσ ( ) ( ) θ R = = A Q + B Q tg dω dω Mott wykonując pomiary R przy różnych kątach można wyznaczyć oba formfaktory
45 Przykładowe wyniki badania struktury protonu
46 Przykładowe wyniki badania struktury protonu E. B. Hughes et al., Phys. Rev. 139, B458 (1965)
47 T. Janssens et al., Phys. Rev. 14, 9 (1966) Przykładowe wyniki badania struktury protonu G G G = = = p n p M M E µ p µ n ( ) = G q = 1 ( 1 + q /0,7) n GE = 0
48 rozpraszanie elastyczne na jądrze A jako całości x A = Q /M A ν rozpraszanie na pojedynczych nukleonach ν = Q /M; x A = M/M A 1/A rozpraszanie na składnikach nukleonów deep inelastic scattering -DIS
49 Zestawienie rzeczywistych wyników pomiarów rozpraszania elektron-proton w SLAC S. Stein et al., Phys. Rev D1, 1884 (1975)
50
51 Przy rozpraszaniu nieelastycznym leptonów na nukleonach (z produkcją hadronów) mamy dwie zmienne niezależne (np. Q i ν, albo E oraz θ). Zamiast wzoru Rosenblutha z formfaktorami F 1 i F mamy teraz wzór z dwiema funkcjami struktury zależnymi od dwóch parametrów d σ dσ = W(Q,ν) + W 1(Q,ν) tg (θ/) dω de' dω Mott zamiast funkcji W 1, W używa się też często funkcji struktury F 1, F F 1 (x, Q ) = Mc W 1 (Q, ν) F (x, Q ) = ν W (Q, ν)
52 Zdumiewający wynik doświadczeń: w obszarze DIS funkcje struktury bardzo słabo zależą od Q przy ustalonej wartości W. Zależność tylko od x Bj = Q /Mν (zmienna skalowania Bjorkena) d σ dσ = W(Q,ν) + W 1(Q,ν) tg (θ/) dω de' dω Mott zamiast funkcji W 1, W używa się też często funkcji struktury F 1, F F 1 (x, Q ) = Mc W 1 (Q, ν) F (x, Q ) = ν W (Q, ν)
53 Pierwsze zdumiewające wyniki doświadczeń w SLAC M. Breidenbach et al., Phys. Rev. Lett. 3, 935 (1969)
54 przykład skalowania Bjorkena (1970)
55 przykład skalowania Bjorkena (1970) ω = Mν/q
56 Porównanie przekroju czynnego Diraca rozpraszania na cząstce punktowej o spinie ½ i przekroju na rozpraszanie nieelastyczne = cos + sin 4 Dirac d σ 4πα Z E' θ q θ dq q E m = 4 F (x) cos + xf 1(x) sin inelastic d σ 4πα Z E' θ q θ 1 dq dx q E M x x m M x xf 1 (x) = F (x) tzw. związek Callana-Grossa dobrze spełniony doświadczalnie dla partonów o spinie 0: xf 1 /F = 0
57 { 4[ ] 1 } 9 9 ep F (x) = x u(x) + u(x) + d(x) + d(x) + s(x) + s(x) z niezmienniczości izospinowej wynika, że u, u w protonie odpowiadają d, d w neutronie i vice versa; stąd mamy { 4 1[ ]} 9 9 en F (x) = x d(x) + d(x) + u(x) + u(x) + s(x) + s(x) Dla tarczy nukleonowej (równa liczba p i n) powinniśmy mieć { 5 1 [ ]} 18 9 en F (x) = x u(x) + u(x) + d(x) + d(x) + s(x) + s(x) ep en { [ ]} F (x) F (x) = x u(x) d(x) same kwarki walencyjne 1 3
58 związek między funkcjami struktury protonu i neutronu bardzo dobrze spełniony przez dane { } en 5 1 F (x) = x 18 u(x) + u(x) + d(x) + d(x) + 9 s(x) + s(x)
59 oczekiwana postać F (Halzen & Martin)
60
61 q 10 GeV
62 [ ] u(x) u(x) dx = d(x) d(x) dx = 1 [ ] s(x) s(x) dx = x u(x) dx = x d(x) dx x d(x) dx = F (x) dx 0, z liczby kwarków walencyjnych w protonie dwa razy więcej kwarków u niż kwarków d 1 0 x u(x) dx 0,36 Wniosek: około połowy pędu nukleonu jest niesione przez gluony
63
64 PDG 008
65 e e xp xp xp (1 x)p Układ Breita: energia przenoszona przez wirtualny foton wynosi zero; w tym układzie x mierzy ułamek pędu protonu niesionego przez parton = = q Q Q wyznacza zdolność rozdzielczą sondowania nukleonu 0, fm 1 GeV -1
66 Poszukiwanie jetów przy niskich energiach zderzeń Oś główna (principal axis) thrust Poszukiwanie kierunku maksimum Σp Li T = max T(n); T(n) = p Li p i i i inne propozycje: poszukiwanie kierunku minimum Σp ti (sphericity)
67 Jety widoczne dobrze dopiero przy wysokich energiach
68 Jety w ISR: E cm = s = 63 GeV
69 3 jety 4 jety
70
Wstęp do oddziaływań hadronów
Wstęp do oddziaływań hadronów Mariusz Przybycień Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej Akademia Górniczo-Hutnicza Wykład 9 M. Przybycień (WFiIS AGH) Wstęp do oddziaływań hadronów Wykład 9 1 / 21 Rozpraszanie
Bardziej szczegółowoRozszyfrowywanie struktury protonu
Rozszyfrowywanie struktury protonu Metody pomiaru struktury obiektów złożonych v Rozpraszanie elektronów na nukleonie czy na jego składnikach v Składniki punktowe wewnątrz nukleonu to kwarki v Definicja
Bardziej szczegółowoVI. 6 Rozpraszanie głębokonieelastyczne i kwarki
r. akad. 005/ 006 VI. 6 Rozpraszanie głębokonieelastyczne i kwarki 1. Fale materii. Rozpraszanie cząstek wysokich energii mikroskopią na bardzo małych odległościach.. Akceleratory elektronów i protonów.
Bardziej szczegółowoRozpraszanie elektron-proton
Rozpraszanie elektron-proton V 1. Badania struktury atomu - rozpraszanie Rutherforda. 2. Rozpraszanie elastyczne elektronu na punktowym protonie. 3. Rozpraszanie elastyczne elektronu na protonie o skończonych
Bardziej szczegółowoStruktura protonu. Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład IV
Struktura protonu Elementy fizyki czastek elementarnych Wykład IV kinematyka rozpraszania rozpraszanie nieelastyczne partony i kwarki struktura protonu akcelerator HERA wyznaczanie funkcji struktury Kinematyka
Bardziej szczegółowoRozpraszanie elektron-proton
Rozpraszanie elektron-proton V Badania struktury atomu - rozpraszanie Rutherforda. Rozpraszanie elastyczne elektronu na punktowym protonie. Rozpraszanie elastyczne elektronu na protonie o skończonych wymiarach.
Bardziej szczegółowoStruktura porotonu cd.
Struktura porotonu cd. Funkcje struktury Łamanie skalowania QCD Spinowa struktura protonu Ewa Rondio, 2 kwietnia 2007 wykład 7 informacja Termin egzaminu 21 czerwca, godz.9.00 Wiemy już jak wygląda nukleon???
Bardziej szczegółowoReakcje jądrowe. X 1 + X 2 Y 1 + Y b 1 + b 2
Reakcje jądrowe X 1 + X 2 Y 1 + Y 2 +...+ b 1 + b 2 kanał wejściowy kanał wyjściowy Reakcje wywołane przez nukleony - mechanizm reakcji Wielkości mierzone Reakcje wywołane przez ciężkie jony a) niskie
Bardziej szczegółowoBudowa nukleonu. Krzysztof Kurek
Krzysztof Kurek Data selection Plan Statyczny model kwarków Plan Statyczny model kwarków i symetrie SU(N) zapachowe. Elastyczne rozpraszanie elektronów na nukleonie. Składniki punktowe wewnątrz nukleonu.
Bardziej szczegółowoReakcje jądrowe. kanał wyjściowy
Reakcje jądrowe X 1 + X 2 Y 1 + Y 2 +...+ b 1 + b 2 kanał wejściowy kanał wyjściowy Reakcje wywołane przez nukleony - mechanizm reakcji Wielkości mierzone Reakcje wywołane przez ciężkie jony a) niskie
Bardziej szczegółowoStruktura protonu. Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład III
Struktura protonu Elementy fizyki czastek elementarnych Wykład III kinematyka rozpraszania doświadczenie Rutherforda rozpraszanie nieelastyczne partony i kwarki struktura protonu Kinematyka Rozpraszanie
Bardziej szczegółowoVI.5 Zderzenia i rozpraszanie. Przekrój czynny. Wzór Rutherforda i odkrycie jądra atomowego
VI.5 Zderzenia i rozpraszanie. Przekrój czynny. Wzór Rutherforda i odkrycie jądra atomowego Jan Królikowski Fizyka IBC 1 Przekrój czynny Jan Królikowski Fizyka IBC Zderzenia Oddziaływania dwóch (lub więcej)
Bardziej szczegółowoV.6.6 Pęd i energia przy prędkościach bliskich c. Zastosowania
V.6.6 Pęd i energia przy prędkościach bliskich c. Zastosowania 1. Ogólne wyrażenia na aberrację światła. Rozpad cząstki o masie M na dwie cząstki o masach m 1 i m 3. Rozpraszanie fotonów z lasera GaAs
Bardziej szczegółowoRozdział 9 Przegląd niektórych danych doświadczalnych o produkcji hadronów. Rozpraszanie elastyczne. Rozkłady krotności
Rozdział 9 Przegląd niektórych danych doświadczalnych o produkcji hadronów. Rozpraszanie elastyczne. Rozkłady krotności Krotności hadronów a + b c 1 + c +...+ c i +...+ c N Reakcje ekskluzywne: wszystkie
Bardziej szczegółowoWiadomości wstępne. Krótka historia Przekrój czynny Układ jednostek naturalnych Eksperymenty formacji i produkcji
Wiadomości wstępne Krótka historia Przekrój czynny Układ jednostek naturalnych Eksperymenty formacji i produkcji Historia fizyki cząstek w pigułce 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 000 Bevatron PS AGS
Bardziej szczegółowoCząstki elementarne i ich oddziaływania III
Cząstki elementarne i ich oddziaływania III 1. Przekrój czynny. 2. Strumień cząstek. 3. Prawdopodobieństwo procesu. 4. Szybkość reakcji. 5. Złota Reguła Fermiego 1 Oddziaływania w eksperymencie Oddziaływania
Bardziej szczegółowoSzczególna i ogólna teoria względności (wybrane zagadnienia)
Szczególna i ogólna teoria względności (wybrane zagadnienia) Mariusz Przybycień Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej Akademia Górniczo-Hutnicza Wykład 4 M. Przybycień (WFiIS AGH) Szczególna Teoria Względności
Bardziej szczegółowoStruktura protonu. Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład IV
Struktura protonu Wykład IV akcelerator HERA Elementy fizyki czastek elementarnych rekonstrukcja przypadków NC DIS wyznaczanie funkcji struktury równania ewolucji QCD struktura fotonu % & lub NC DIS Deep
Bardziej szczegółowoRozpraszanie elektron-proton
Rozpraszanie elektron-proton V Badania struktury atomu - rozpraszanie Rutherforda. Rozpraszanie elastyczne elektronu na punktowym protonie. Rozpraszanie elastyczne elektronu na protonie o skończonych wymiarach.
Bardziej szczegółowoSzczególna i ogólna teoria względności (wybrane zagadnienia)
Szczególna i ogólna teoria względności (wybrane zagadnienia) Mariusz Przybycień Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej Akademia Górniczo-Hutnicza Wykład 6 M. Przybycień (WFiIS AGH) Szczególna Teoria Względności
Bardziej szczegółowoZderzenia relatywistyczne
Zderzenia relatywistyczne Fizyka I (B+C) Wykład XIX: Zderzenia nieelastyczne Energia progowa Rozpady czastek Neutrina Zderzenia relatywistyczne Zderzenia elastyczne 2 2 Czastki rozproszone takie same jak
Bardziej szczegółowokwarki są uwięzione w hadronie
kwarki są uwięzione w hadronie gluony są uwięzione w hadronie QED - potencjał - QCD VQED α = r 1 potencjał coulombowski r nośniki (małe odległości) brak uwięzienia Precyzyjne przewidywania poziomów energetycznych
Bardziej szczegółowoRozdział 1 Wiadomości wstępne. Krótka historia Przekrój czynny, świetlność Układ jednostek naturalnych Eksperymenty formacji i produkcji
Rozdział 1 Wiadomości wstępne Krótka historia Przekrój czynny, świetlność Układ jednostek naturalnych Eksperymenty formacji i produkcji Historia fizyki cząstek w pigułce 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990
Bardziej szczegółowoAtomowa budowa materii
Atomowa budowa materii Wszystkie obiekty materialne zbudowane są z tych samych elementów cząstek elementarnych Cząstki elementarne oddziałują tylko kilkoma sposobami oddziaływania wymieniając kwanty pól
Bardziej szczegółowoMetody Lagrange a i Hamiltona w Mechanice
Metody Lagrange a i Hamiltona w Mechanice Mariusz Przybycień Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej Akademia Górniczo-Hutnicza Wykład 6 M. Przybycień (WFiIS AGH) Metody Lagrange a i Hamiltona... Wykład
Bardziej szczegółowoFizyka cząstek elementarnych. Tadeusz Lesiak
Fizyka cząstek elementarnych Tadeusz Lesiak 1 WYKŁAD VII Elektrodynamika kwantowa T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 2 Krótka historia oddziaływań elektromagnetycznych 1900-1930 r. powstanie mechaniki
Bardziej szczegółowoDynamika relatywistyczna
Dynamika relatywistyczna Fizyka I (B+C) Wykład XVIII: Energia relatywistyczna Transformacja Lorenza energii i pędu Masa niezmiennicza Energia relatywistyczna Dla ruchu ciała pod wpływem stałej siły otrzymaliśmy:
Bardziej szczegółowoFizyka zderzeń relatywistycznych jonów
Fizyka zderzeń relatywistycznych jonów kilka pytań i możliwe odpowiedzi Stanisław Mrówczyński Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Kielce & Instytut Problemów Jądrowych, Warszawa 1 Programy eksperymentalne
Bardziej szczegółowoOddziaływania. Zachowanie liczby leptonowej i barionowej Diagramy Feynmana. Elementy kwantowej elektrodynamiki (QED)
Oddziaływania Zachowanie liczby leptonowej i barionowej Diagramy Feynmana Elementy kwantowej elektrodynamiki (QED) Teoria Yukawy Zasięg oddziaływań i propagator bozonowy Równanie Diraca Antycząstki; momenty
Bardziej szczegółowoOddziaływania. Przekrój czynny Zachowanie liczby leptonowej i barionowej Diagramy Feynmana. Elementy kwantowej elektrodynamiki (QED)
Oddziaływania Przekrój czynny Zachowanie liczby leptonowej i barionowej Diagramy Feynmana Elementy kwantowej elektrodynamiki (QED) Teoria Yukawy Zasięg oddziaływań i propagator bozonowy Równanie Diraca
Bardziej szczegółowoStruktura protonu. Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład V. spin protonu struktura fotonu
Struktura protonu Wykład V równania ewolucji QCD spin protonu struktura fotonu Elementy fizyki czastek elementarnych Funkcja struktury Różniczkowy przekrój czynny na NC DIS elektron proton: d 2 σ dx dq
Bardziej szczegółowoFunkcje odpowiedzi dla CCQE i wiązek MiniBooNE (cz. I)
Funkcje odpowiedzi dla CCQE i wiązek MiniBooNE (cz. I) Marcin Gonera Instytut Fizyki Teoretycznej Uniwersytet Wrocławski 23.05.2011 Oddziaływanie EM Rozpraszanie elastyczne elektron-nukleon Foton opisany
Bardziej szczegółowoStruktura protonu. Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład IV. rekonstrukcja przypadków NC DIS wyznaczanie funkcji struktury.
Struktura protonu Wykład IV akcelerator HERA Elementy fizyki czastek elementarnych rekonstrukcja przypadków NC DIS wyznaczanie funkcji struktury równania ewolucji QCD struktura fotonu NC DIS Deep Inelastic
Bardziej szczegółowo2008/2009. Seweryn Kowalski IVp IF pok.424
2008/2009 seweryn.kowalski@us.edu.pl Seweryn Kowalski IVp IF pok.424 Plan wykładu Wstęp, podstawowe jednostki fizyki jądrowej, Własności jądra atomowego, Metody wyznaczania własności jądra atomowego, Wyznaczanie
Bardziej szczegółowoFIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych
FIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych Wykład 9 Reakcje jądrowe Reakcje jądrowe Historyczne reakcje jądrowe 1919 E.Rutherford 4 He + 14 7N 17 8O + p (Q = -1.19 MeV) powietrze błyski na ekranie
Bardziej szczegółowoNajgorętsze krople materii wytworzone na LHC
Najgorętsze krople materii wytworzone na LHC Adam Bzdak AGH, KZFJ Plan Wprowadzenie do A+A Przepływ eliptyczny, trójkątny, hydrodynamika Odkrycie na LHC w p+p i p+a Korelacje 2- i wielu-cząstkowe Podsumowanie
Bardziej szczegółowoSymetrie. D. Kiełczewska, wykład 5 1
Symetrie Symetrie a prawa zachowania Spin Parzystość Spin izotopowy Multiplety hadronowe Niezachowanie parzystości w oddz. słabych Sprzężenie ładunkowe C Symetria CP Zależność spinowa oddziaływań słabych
Bardziej szczegółowoSymetrie. D. Kiełczewska, wykład 5 1
Symetrie Symetrie a prawa zachowania Spin Parzystość Spin izotopowy Multiplety hadronowe Niezachowanie parzystości w oddz. słabych Sprzężenie ładunkowe C Symetria CP Zależność spinowa oddziaływań słabych
Bardziej szczegółowoZderzenia relatywistyczna
Zderzenia relatywistyczna Dynamika relatywistyczna Zasady zachowania Relatywistyczne wyrażenie na pęd cząstki: gdzie Relatywistyczne wyrażenia na energię cząstki: energia kinetyczna: energia spoczynkowa:
Bardziej szczegółowoFizyka cząstek elementarnych i oddziaływań podstawowych
Fizyka cząstek elementarnych i oddziaływań podstawowych Wykład 1 Wstęp Jerzy Kraśkiewicz Krótka historia Odkrycie promieniotwórczości 1895 Roentgen odkrycie promieni X 1896 Becquerel promieniotwórczość
Bardziej szczegółowoWstęp do fizyki jądrowej Tomasz Pawlak, 2013
24-06-2007 Wstęp do fizyki jądrowej Tomasz Pawlak, 2013 część 1 własności jąder (w stanie podstawowym) składniki jąder przekrój czynny masy jąder rozmiary jąder Rutherford (1911) Ernest Rutherford (1871-1937)
Bardziej szczegółowoMechanika relatywistyczna Wykład 13
Mechanika relatywistyczna Wykład 13 Karol Kołodziej Instytut Fizyki Uniwersytet Śląski, Katowice http://kk.us.edu.pl Karol Kołodziej Mechanika klasyczna i relatywistyczna 1/32 Czterowektory kontrawariantne
Bardziej szczegółowoJądra o wysokich energiach wzbudzenia
Jądra o wysokich energiach wzbudzenia 1. Utworzenie i rozpad jądra złożonego a) model statystyczny 2. Gigantyczny rezonans dipolowy (GDR) a) w jądrach w stanie podstawowym b) w jądrach w stanie wzbudzonym
Bardziej szczegółowoZderzenia ciężkich jonów przy pośrednich i wysokich energiach
Zderzenia ciężkich jonów przy pośrednich i wysokich energiach 1. Jakich nowych informacji możemy oczekiwać badając reakcje ciężkojonowe przy pośrednich i wysokich energiach 2. Zderzenia ciężkich jonów
Bardziej szczegółowoWSTĘP DO FIZYKI JADRA ATOMOWEGOO Wykład 10. IV ROK FIZYKI - semestr zimowy Janusz Braziewicz - Zakład Fizyki Atomowej IF AŚ
WSTĘP DO FIZYKI JADRA ATOMOWEGOO Wykład 10 IV ROK FIZYKI - semestr zimowy Janusz Braziewicz - Zakład Fizyki Atomowej IF AŚ 1 REAKCJE JĄDROWE a+x A+X a +X * b 1 +Y 1 b +Y.......... to może być: rozpraszanie
Bardziej szczegółowoDynamika relatywistyczna
Dynamika relatywistyczna Fizyka I (Mechanika) Wykład XII: masa niezmiennicza i układ środka masy zderzenia elastyczne czastki elementarne rozpady czastek rozpraszanie nieelastyczne Dynamika relatywistyczna
Bardziej szczegółowoWszechświat Cząstek Elementarnych dla Humanistów Oddziaływania silne
Wszechświat Cząstek Elementarnych dla Humanistów Oddziaływania silne Aleksander Filip Żarnecki Wykład ogólnouniwersytecki 6 listopada 2018 A.F.Żarnecki WCE Wykład 5 6 listopada 2018 1 / 37 Oddziaływania
Bardziej szczegółowoOddziaływania elektrosłabe
Oddziaływania elektrosłabe X ODDZIAŁYWANIA ELEKTROSŁABE Fizyka elektrosłaba na LEPie Liczba pokoleń. Bardzo precyzyjne pomiary. Obserwacja przypadków. Uniwersalność leptonów. Mieszanie kwarków. Macierz
Bardziej szczegółowoRezonanse, Wykresy Dalitza. Lutosława Mikowska
Rezonanse, Wykresy Dalitza Lutosława Mikowska 19.10.2015 26.10.2015 REZONANSE Analizę fal parcjalnych można zastosować do opisu rozpraszania dwóch cząstek, traktując jedną jako centrum rozpraszające, a
Bardziej szczegółowoV.6 Pęd i energia przy prędkościach bliskich c
r. akad. 005/ 006 V.6 Pęd i energia przy prędkościach bliskich c 1. Relatywistyczny pęd. Relatywistyczne równanie ruchu. Relatywistyczna energia kinetyczna 3. Relatywistyczna energia całkowita i energia
Bardziej szczegółowoSymetrie. D. Kiełczewska, wykład9
Symetrie Symetrie a prawa zachowania Zachowanie momentu pędu (niezachowanie spinu) Parzystość, sprzężenie ładunkowe Symetria CP Skrętność (eksperyment Goldhabera) Zależność spinowa oddziaływań słabych
Bardziej szczegółowoPodstawy Fizyki Jądrowej
Podstawy Fizyki Jądrowej III rok Fizyki Kurs WFAIS.IF-D008.0 Składnik egzaminu licencjackiego (sesja letnia)! OPCJA: Po uzyskaniu zaliczenia z ćwiczeń możliwość zorganizowania ustnego egzaminu (raczej
Bardziej szczegółowoZderzenia relatywistyczne
Zderzenia relatywistyczne Fizyka I (B+C) Wykład XVIII: Zderzenia nieelastyczne Energia progowa Rozpady czastek Neutrina Zderzenia relatywistyczne Zderzenia nieelastyczne Zderzenia elastyczne - czastki
Bardziej szczegółowoMechanika relatywistyczna Wykład 15
Mechanika relatywistyczna Wykład 15 Karol Kołodziej Instytut Fizyki Uniwersytet Śląski, Katowice http://kk.us.edu.pl Karol Kołodziej Mechanika klasyczna i relatywistyczna 1/40 Czterowektory kontrawariantne
Bardziej szczegółowoCząstki elementarne. Składnikami materii są leptony, mezony i bariony. Leptony są niepodzielne. Mezony i bariony składają się z kwarków.
Cząstki elementarne Składnikami materii są leptony, mezony i bariony. Leptony są niepodzielne. Mezony i bariony składają się z kwarków. Cząstki elementarne Leptony i kwarki są fermionami mają spin połówkowy
Bardziej szczegółowoIdentyfikacja cząstek
Określenie masy i ładunku cząstek Pomiar prędkości przy znanym pędzie e/ µ/ π/ K/ p czas przelotu (TOF) straty na jonizację de/dx Promieniowanie Czerenkowa (C) Promieniowanie przejścia (TR) Różnice w charakterze
Bardziej szczegółowoStruktura protonu. Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład IV
Struktura protonu Wykład IV akcelerator HERA Elementy fizyki czastek elementarnych rekonstrukcja przypadków NC DIS wyznaczanie funkcji struktury równania ewolucji QCD struktura fotonu NC DIS Deep Inelastic
Bardziej szczegółowoJądra o wysokich energiach wzbudzenia
Jądra o wysokich energiach wzbudzenia 1. Utworzenie i rozpad jądra złożonego a) model statystyczny 2. Gigantyczny rezonans dipolowy (GDR) a) w jądrach w stanie podstawowym b) w jądrach w stanie wzbudzonym
Bardziej szczegółowoDynamika relatywistyczna
Dynamika relatywistyczna Fizyka I (Mechanika) Wykład XIV: zasady zachowania (przypomnienie) czastki elementarne rozpady czastek rozpraszanie nieelastyczne foton jako czastka, efekt Dopplera i efekt Comptona
Bardziej szczegółowoOddziaływania fundamentalne
Oddziaływania fundamentalne Silne: krótkozasięgowe (10-15 m). Siła rośnie ze wzrostem odległości. Znaczna siła oddziaływania. Elektromagnetyczne: nieskończony zasięg, siła maleje z kwadratem odległości.
Bardziej szczegółowoBadanie Gigantycznego Rezonansu Dipolowego wzbudzanego w zderzeniach ciężkich jonów.
Badanie Gigantycznego Rezonansu Dipolowego wzbudzanego w zderzeniach ciężkich jonów. prof. dr hab. Marta Kicińska-Habior Wydział Fizyki UW Zakład Fizyki Jądra Atomowego e-mail: Marta.Kicinska-Habior@fuw.edu.pl
Bardziej szczegółowoStany skupienia (fazy) materii (1) p=const Gaz (cząsteczkowy lub atomowy), T eratura, Tempe Ciecz wrzenie topnienie Ciało ł stałe ł (kryształ)
Plazma Kwarkowo-Gluonowa Nowy Stan Materii Stany skupienia (fazy) materii (1) p=const Gaz (cząsteczkowy lub atomowy), T eratura, Tempe Ciecz wrzenie topnienie Ciało ł stałe ł (kryształ) Diagram fazowy
Bardziej szczegółowoElementy Fizyki Jądrowej. Wykład 5 cząstki elementarne i oddzialywania
Elementy Fizyki Jądrowej Wykład 5 cząstki elementarne i oddzialywania atom co jest elementarne? jądro nukleon 10-10 m 10-14 m 10-15 m elektron kwark brak struktury! elementarność... 1897 elektron (J.J.Thomson)
Bardziej szczegółowoPodstawy fizyki subatomowej. 3 kwietnia 2019 r.
Podstawy fizyki subatomowej Wykład 7 3 kwietnia 2019 r. Atomy, nuklidy, jądra atomowe Atomy obiekt zbudowany z jądra atomowego, w którym skupiona jest prawie cała masa i krążących wokół niego elektronów.
Bardziej szczegółowoI.4 Promieniowanie rentgenowskie. Efekt Comptona. Otrzymywanie promieniowania X Pochłanianie X przez materię Efekt Comptona
r. akad. 004/005 I.4 Promieniowanie rentgenowskie. Efekt Comptona Otrzymywanie promieniowania X Pochłanianie X przez materię Efekt Comptona Jan Królikowski Fizyka IVBC 1 r. akad. 004/005 0.01 nm=0.1 A
Bardziej szczegółowoBadanie właściwości przypadków produkcji dżet-przerwa w rapidity-dżet na Wielkim Zderzaczu Hadronów
Badanie właściwości przypadków produkcji dżet-przerwa w rapidity-dżet na Wielkim Zderzaczu Hadronów Paula Świerska Promotor: dr Maciej Trzebiński Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki / 24 Plan
Bardziej szczegółowoElementy Fizyki Czastek Elementarnych 1 / 2
Elementy Fizyki Czastek Elementarnych Katarzyna Grzelak ( na podstawie wykładu prof. D.Kiełczewskiej ) Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych IFD UW 20.02.2013 K.Grzelak (IFD UW) Elementy Fizyki
Bardziej szczegółowoczastki elementarne Czastki elementarne
czastki elementarne "zwykła" materia, w warunkach które znamy na Ziemi, które panuja w ekstremalnych warunkach na Słońcu: protony, neutrony, elektrony. mówiliśmy również o neutrinach - czastki, które nie
Bardziej szczegółowoFizyka 3. Konsultacje: p. 329, Mechatronika
Fizyka 3 Konsultacje: p. 329, Mechatronika marzan@mech.pw.edu.pl Zaliczenie: 2 sprawdziany (10 pkt każdy) lub egzamin (2 części po 10 punktów) 10.1 12 3.0 12.1 14 3.5 14.1 16 4.0 16.1 18 4.5 18.1 20 5.0
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 8. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW. Oddziaływania słabe
Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 8 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW Oddziaływania słabe Cztery podstawowe siłyprzypomnienie Oddziaływanie grawitacyjne Działa między wszystkimi cząstkami, jest
Bardziej szczegółowoDynamika relatywistyczna
Dynamika relatywistyczna Fizyka I (Mechanika) Wykład VIII: relatywistyczna definicja pędu ruch pod wpływem stałej siły relatywistyczna definicja energii, zasady zachowania transformacja Lorentza dla energii
Bardziej szczegółowoFizyka do przodu w zderzeniach proton-proton
Fizyka do przodu w zderzeniach proton-proton Leszek Adamczyk (KOiDC WFiIS AGH) Seminarium WFiIS March 9, 2018 Fizyka do przodu w oddziaływaniach proton-proton Fizyka do przodu: procesy dla których obszar
Bardziej szczegółowoPodstawy fizyki kwantowej i budowy materii
Podstawy fizyki kwantowej i budowy materii prof. dr hab. Aleksander Filip Żarnecki Zakład Cząstek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Wykład 2 9 października 2017 A.F.Żarnecki
Bardziej szczegółowoFizyka 2. Janusz Andrzejewski
Fizyka 2 wykład 15 Janusz Andrzejewski Janusz Andrzejewski 2 Egzamin z fizyki I termin 31 stycznia2014 piątek II termin 13 luty2014 czwartek Oba egzaminy odbywać się będą: sala 301 budynek D1 Janusz Andrzejewski
Bardziej szczegółowoUnifikacja elektro-słaba
Unifikacja elektro-słaba ee + Anihilacja Oddziaływania NC (z wymianą bozonu ) - zachowanie zapachów Potrzeba unifikacji Warunki unifikacji elektro-słabej Rezonans Liczenie zapachów neutrin (oraz generacji)
Bardziej szczegółowokwantowanie: Wskazówka do wyprowadzenia (plus p. Gaussa) ds ds Wykład VII: Schrodinger Klein Gordon, J. Gluza
kwantowanie: Wskazówka do wyprowadzenia (plus p. Gaussa) ds ds V Erwin Schrodinger Austriak 1926 (4 prace) Nobel (wraz z Dirakiem), 1933 Paradoks kota Banknot 1000 szylingowy Czym jest życie? (o teorii
Bardziej szczegółowo1. Wcześniejsze eksperymenty 2. Podstawowe pojęcia 3. Przypomnienie budowy detektora ATLAS 4. Rozpady bozonów W i Z 5. Tło 6. Detekcja sygnału 7.
Weronika Biela 1. Wcześniejsze eksperymenty 2. Podstawowe pojęcia 3. Przypomnienie budowy detektora ATLAS 4. Rozpady bozonów W i Z 5. Tło 6. Detekcja sygnału 7. Obliczenie przekroju czynnego 8. Porównanie
Bardziej szczegółowoGranica i ciągłość funkcji. 1 Granica funkcji rzeczywistej jednej zmiennej rzeczywsitej
Wydział Matematyki Stosowanej Zestaw zadań nr 3 Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie WEiP, energetyka, I rok Elżbieta Adamus listopada 07r. Granica i ciągłość funkcji Granica funkcji rzeczywistej jednej
Bardziej szczegółowoGranica i ciągłość funkcji. 1 Granica funkcji rzeczywistej jednej zmiennej rzeczywistej
Wydział Matematyki Stosowanej Zestaw zadań nr 3 Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie WEiP, energetyka, I rok Elżbieta Adamus 3 listopada 06r. Granica i ciągłość funkcji Granica funkcji rzeczywistej jednej
Bardziej szczegółowoWłasności jąder w stanie podstawowym
Własności jąder w stanie podstawowym Najważniejsze liczby kwantowe charakteryzujące jądro: A liczba masowa = liczbie nukleonów (l. barionów) Z liczba atomowa = liczbie protonów (ładunek) N liczba neutronów
Bardziej szczegółowoWstęp do fizyki cząstek elementarnych
Wstęp do fizyki cząstek elementarnych Ewa Rondio cząstki elementarne krótka historia pierwsze cząstki próby klasyfikacji troche o liczbach kwantowych kolor uwięzienie kwarków obecny stan wiedzy oddziaływania
Bardziej szczegółowoSymulacja kwazi-swobodnej reakcji nn dπ w oddziaływaniu deuteronu z deuteronem
Uniwersytet Jagielloński Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Zakład Fizyki Jądrowej Praca magisterska Symulacja kwazi-swobodnej reakcji nn dπ w oddziaływaniu deuteronu z deuteronem Izabela
Bardziej szczegółowoPromieniowanie jonizujące
Promieniowanie jonizujące Wykład II Krzysztof Golec-Biernat Promieniotwórczość Uniwersytet Rzeszowski, 18 października 2017 Wykład II Krzysztof Golec-Biernat Promieniowanie jonizujące 1 / 23 Jądra pomieniotwórcze
Bardziej szczegółowoZad Sprawdzić, czy dana funkcja jest funkcją własną danego operatora. Jeśli tak, znaleźć wartość własną funkcji.
Zad. 1.1. Sprawdzić, czy dana funkcja jest funkcją własną danego operatora. Jeśli tak, znaleźć wartość własną funkcji. Zad. 1.1.a. Funkcja: ϕ = sin2x Zad. 1.1.b. Funkcja: ϕ = e x 2 2 Operator: f = d2 dx
Bardziej szczegółowoPodstawowe własności jąder atomowych
Podstawowe własności jąder atomowych 1. Ilość protonów i neutronów Z, N 2. Masa jądra M j = M p + M n - B 2 2 Q ( M c ) ( M c ) 3. Energia rozpadu p 0 k 0 Rozpad zachodzi jeżeli Q > 0, ta nadwyżka energii
Bardziej szczegółowoFIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych
FIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych Wykład 1 własności jąder atomowych Odkrycie jądra atomowego Rutherford (1911) Ernest Rutherford (1871-1937) R 10 fm 1908 Skala przestrzenna jądro
Bardziej szczegółowoFizyka jądrowa. Podstawowe pojęcia. Izotopy. budowa jądra atomowego przemiany promieniotwórcze reakcje jądrowe. jądra atomowe (nuklidy) dzielimy na:
Fizyka jądrowa budowa jądra atomowego przemiany promieniotwórcze reakcje jądrowe Podstawowe pojęcia jądra atomowe (nuklidy) dzielimy na: trwałe (stabilne) nietrwałe (promieniotwórcze) jądro składa się
Bardziej szczegółowoPodstawy Fizyki Jądrowej
Podstawy Fizyki Jądrowej III rok Fizyki Kurs WFAIS.IF-D008.0 Składnik egzaminu licencjackiego (sesja letnia)! OPCJA: Po uzyskaniu zaliczenia z ćwiczeń możliwość zorganizowania ustnego egzaminu (raczej
Bardziej szczegółowoPęd i moment pędu. dp/dt = F p = const, gdy F = 0 (całka pędu) Jest to zasada zachowania pędu. Moment pędu cząstki P względem O.
Zasady zachowania Pęd i moment pędu Praca, moc, energia Ruch pod działaniem sił zachowawczych Pęd i energia przy prędkościach bliskich prędkości światła Pęd i moment pędu dp/dt = F p = const, gdy F = 0
Bardziej szczegółowoElementy fizyki czastek elementarnych
Elementy fizyki czastek elementarnych dr hab. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych IFD Plan wykładu: Świat czastek elementarnych czastki, jednostki, kinematyka relatywistyczna Akceleratory
Bardziej szczegółowoAgnieszka Obłąkowska-Mucha
Cząstki elementarne i ich oddziaływania I. Wstęp. II. Składniki materii, siły i oddziaływania III. Podstawowe definicje i prawa. Rozpraszanie IV. Oddziaływania elektromagnetyczne V. Model kwarkowy VI.
Bardziej szczegółowoMechanika kwantowa. Jak opisać atom wodoru? Jak opisać inne cząsteczki?
Mechanika kwantowa Jak opisać atom wodoru? Jak opisać inne cząsteczki? Mechanika kwantowa Elektron fala stojąca wokół jądra Mechanika kwantowa Równanie Schrödingera Ĥ E ψ H ˆψ = Eψ operator różniczkowy
Bardziej szczegółowoPromieniowanie jonizujące
Promieniowanie jonizujące Wykład II Promieniotwórczość Fizyka MU, semestr 2 Uniwersytet Rzeszowski, 8 marca 2017 Wykład II Promieniotwórczość Promieniowanie jonizujące 1 / 22 Jądra pomieniotwórcze Nuklidy
Bardziej szczegółowoTheory Polish (Poland)
Q3-1 Wielki Zderzacz Hadronów (10 points) Przeczytaj Ogólne instrukcje znajdujące się w osobnej kopercie zanim zaczniesz rozwiązywać to zadanie. W tym zadaniu będą rozpatrywane zagadnienia fizyczne zachodzące
Bardziej szczegółowoDynamika relatywistyczna
Dynamika relatywistyczna Fizyka I (Mechanika) Wykład IX: czastki elementarne akceleratory czastek rozpady czastek rozpraszanie nieelastyczne foton jako czastka: efekt Dopplera i efekt Comptona Fermiony
Bardziej szczegółowoZderzenia. Fizyka I (B+C) Wykład XVI: Układ środka masy Oddziaływanie dwóch ciał Zderzenia Doświadczenie Rutherforda
Zderzenia Fizyka I (B+C) Wykład XVI: Układ środka masy Oddziaływanie dwóch ciał Zderzenia Doświadczenie Rutherforda Układ środka masy Układ izolowany Izolowany układ wielu ciał: m p m 4 CM m VCM p 4 3
Bardziej szczegółowoWYKŁAD I Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW. Model Standardowy AD 2010
Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników WYKŁAD 13 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW Model Standardowy AD 2010 Hadrony i struny gluonowe 20.I. 2010 Hadrony=stany związane kwarków Kwarki zawsze
Bardziej szczegółowoFizyka promieniowania jonizującego. Zygmunt Szefliński
Fizyka promieniowania jonizującego Zygmunt Szefliński 1 Wykład 3 Ogólne własności jąder atomowych (masy ładunki, izotopy, izobary, izotony izomery). 2 Liczba atomowa i masowa Liczba nukleonów (protonów
Bardziej szczegółowoWYKŁAD Prawdopodobieństwo procesów dla bardzo dużych energii, konieczność istnienia cząstki Higgsa
Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 10 29.04 29.04.2009.2009 1 Prawdopodobieństwo procesów dla bardzo dużych energii, konieczność istnienia cząstki Higgsa Cząstki fundamentalne w Modelu Standardowym
Bardziej szczegółowo