Ile znaczeń ma jedna wypowiedź? O mechanizmach komunikacji pośredniej

Transkrypt

1 dr hab. Maciej Witek, prof. US Instytut Filozofii, Uniwersytet Szczeciński Ile znaczeń ma jedna wypowiedź? O mechanizmach komunikacji pośredniej SHUS, 21 listopada 2015 r.

2 PYTANIE: Co składa się na naszą kompetencję komunikacyjną?

3 PYTANIE: Co składa się na naszą kompetencję komunikacyjną? ODPOWIEDŹ: Znajomość języka ( kompetencja językowa);

4 PYTANIE: Co składa się na naszą kompetencję komunikacyjną? ODPOWIEDŹ: Znajomość języka ( kompetencja językowa); umiejętność korzystania z informacji na temat kontekstu ( kompetencja pragmatyczna). (1) Znalazła się w potrzasku. (2) On jest pilotem.

5 PYTANIE: Co składa się na naszą kompetencję komunikacyjną? ODPOWIEDŹ: Znajomość języka ( kompetencja językowa); umiejętność korzystania z informacji na temat kontekstu ( kompetencja pragmatyczna). (1) Znalazła się w potrzasku. (2) On jest pilotem.

6 PYTANIE: Jaki jest podział pracy między kompetencją językową ( KJ) a kompetencją pragmatyczną ( KP)?

7 PYTANIE: Jaki jest podział pracy między kompetencją językową ( KJ) a kompetencją pragmatyczną ( KP)? PROPOZYCJA: zdania jako elementy języka; wypowiedzi (tj. zdania w kontekście) jako elementy mowy.

8 PYTANIE: Jaki jest podział pracy między kompetencją językową ( KJ) a kompetencją pragmatyczną ( KP)? PROPOZYCJA: zdania jako elementy języka; wypowiedzi (tj. zdania w kontekście) jako elementy mowy. (1) Znalazła się w potrzasku. (2) On jest pilotem.

9 PYTANIE: Jaki jest podział pracy między kompetencją językową ( KJ) a kompetencją pragmatyczną ( KP)? PROPOZYCJA: zdania jako elementy języka; wypowiedzi (tj. zdania w kontekście) jako elementy mowy. (1) Znalazła się w potrzasku. (2) On jest pilotem. HIPOTEZA: KJ ustala możliwe interpretacje a KP wybiera spośród nich tę właściwą.

10 PYTANIE: Jaki jest podział pracy między kompetencją językową ( KJ) a kompetencją pragmatyczną ( KP)? PROPOZYCJA: zdania jako elementy języka; wypowiedzi (tj. zdania w kontekście) jako elementy mowy. (1) Znalazła się w potrzasku. (2) On jest pilotem. HIPOTEZA: KJ ustala możliwe interpretacje a KP wybiera spośród nich tę właściwą. Ta hipoteza jest nie do utrzymania...

11 (3) A i B rozmawiają o problemach Jana: A: Biedny Jan! Jak można mu pomóc? B: Piotr jest zięciem prezesa Kwiatkowskiego!

12 (3) A i B rozmawiają o problemach Jana: A: Biedny Jan! Jak można mu pomóc? B: Piotr jest zięciem prezesa Kwiatkowskiego! To, co wynika ze zdania wypowiedzianego przez B: Prezes Kwiatkowski jest teściem Piotra. Piotr nie jest kawalerem.

13 (3) A i B rozmawiają o problemach Jana: A: Biedny Jan! Jak można mu pomóc? B: Piotr jest zięciem prezesa Kwiatkowskiego! To, co wynika ze zdania wypowiedzianego przez B: Prezes Kwiatkowski jest teściem Piotra. Piotr nie jest kawalerem. To, co wypowiedź B implikuje konwersacyjnie: Można poprosić Piotra, by wstawił się za Janem u prezesa Kwiatkowskiego.

14 (3) A i B rozmawiają o problemach Jana: A: Biedny Jan! Jak można mu pomóc? B: Piotr jest zięciem prezesa Kwiatkowskiego! To, co wynika ze zdania wypowiedzianego przez B: Prezes Kwiatkowski jest teściem Piotra. Piotr nie jest kawalerem. To, co wypowiedź B implikuje konwersacyjnie: Można poprosić Piotra, by wstawił się za Janem u prezesa Kwiatkowskiego. (4) A i B rozmawiają o karierze Piotra: A: Ciekawe dlaczego Piotr tak szybko awansował? B: Piotr jest zięciem prezesa Kwiatkowskiego!

15 (3) A i B rozmawiają o problemach Jana: A: Biedny Jan! Jak można mu pomóc? B: Piotr jest zięciem prezesa Kwiatkowskiego! To, co wynika ze zdania wypowiedzianego przez B: Prezes Kwiatkowski jest teściem Piotra. Piotr nie jest kawalerem. To, co wypowiedź B implikuje konwersacyjnie: Można poprosić Piotra, by wstawił się za Janem u prezesa Kwiatkowskiego. implikatura konwersacyjna (4) A i B rozmawiają o karierze Piotra: A: Ciekawe dlaczego Piotr tak szybko awansował? B: Piotr jest zięciem prezesa Kwiatkowskiego!

16 Znaczenie wypowiedzi: pierwotne ( to, co powiedziane), wtórne ( to, co implikowane konwersacyjnie).

17 Znaczenie wypowiedzi: pierwotne ( to, co powiedziane), wtórne ( to, co implikowane konwersacyjnie). (5) A: Mam ochotę na pizzę. B: Za rogiem jest niezła restauracja.

18 Znaczenie wypowiedzi: pierwotne ( to, co powiedziane), wtórne ( to, co implikowane konwersacyjnie). (5) A: Mam ochotę na pizzę. B: Za rogiem jest niezła restauracja. Implikatury: zależne od kontekstu, wywnioskowane, podatne na uchylenie, nie wchodzą do warunków prawdziwości

19 Znaczenie wypowiedzi: pierwotne ( to, co powiedziane), wtórne ( to, co implikowane konwersacyjnie). (5) A: Mam ochotę na pizzę. B: Za rogiem jest niezła restauracja. Implikatury: zależne od kontekstu, wywnioskowane, podatne na uchylenie, nie wchodzą do warunków prawdziwości PYTANIE: Jak działa mechanizm komunikowania oraz rozpoznawania implikatur?

20 ZASADA WSPÓŁPRACY ( H.P. Grice) Mów tak, aby twój wkład do wymiany zdań, w której uczestniczysz, był taki, jak się tego oczekuje ze względu na jej cel i kierunek.

21 ZASADA WSPÓŁPRACY ( H.P. Grice) Mów tak, aby twój wkład do wymiany zdań, w której uczestniczysz, był taki, jak się tego oczekuje ze względu na jej cel i kierunek. MAKSYMY KONWERSACYJNE: ilości, jakości, stosunku, sposobu.

22 ZASADA WSPÓŁPRACY ( H.P. Grice) Mów tak, aby twój wkład do wymiany zdań, w której uczestniczysz, był taki, jak się tego oczekuje ze względu na jej cel i kierunek. MAKSYMY KONWERSACYJNE: ilości, jakości, stosunku, sposobu. Implikatury: standardowe, tj. związane z przestrzeganiem maksym, niestandardowe, tj. związane z eksploatacją maksym.

23 Implikatury standardowe związane z przestrzeganiem zasady stosunku (5) A: Mam ochotę na pizzę. B: Za rogiem jest niezła restauracja. (4) A i B rozmawiają o karierze Piotra: A: Ciekawe dlaczego Piotr tak szybko awansował? B: Piotr jest zięciem prezesa Kwiatkowskiego!

24 Implikatury standardowe związane z przestrzeganiem zasady stosunku (5) A: Mam ochotę na pizzę. B: Za rogiem jest niezła restauracja. +> Za rogiem jest restauracja serwująca pizzę. (4) A i B rozmawiają o karierze Piotra: A: Ciekawe dlaczego Piotr tak szybko awansował? B: Piotr jest zięciem prezesa Kwiatkowskiego!

25 Implikatury standardowe związane z przestrzeganiem zasady stosunku (5) A: Mam ochotę na pizzę. B: Za rogiem jest niezła restauracja. +> Za rogiem jest restauracja serwująca pizzę. (4) A i B rozmawiają o karierze Piotra: A: Ciekawe dlaczego Piotr tak szybko awansował? B: Piotr jest zięciem prezesa Kwiatkowskiego! +> Piotr awansował dzięki poparciu swojego teścia.

26 Implikatury standardowe związane z przestrzeganiem zasady stosunku (5) A: Mam ochotę na pizzę. B: Za rogiem jest niezła restauracja. +> Za rogiem jest restauracja serwująca pizzę. (4) A i B rozmawiają o karierze Piotra: A: Ciekawe dlaczego Piotr tak szybko awansował? B: Piotr jest zięciem prezesa Kwiatkowskiego! +> Piotr awansował dzięki poparciu swojego teścia. (6) A: Idziemy do kina? B: Muszę przygotować jutrzejszy wykład.

27 Implikatury standardowe związane z przestrzeganiem zasady stosunku (5) A: Mam ochotę na pizzę. B: Za rogiem jest niezła restauracja. +> Za rogiem jest restauracja serwująca pizzę. (4) A i B rozmawiają o karierze Piotra: A: Ciekawe dlaczego Piotr tak szybko awansował? B: Piotr jest zięciem prezesa Kwiatkowskiego! +> Piotr awansował dzięki poparciu swojego teścia. (6) A: Idziemy do kina? B: Muszę przygotować jutrzejszy wykład. +> Nie idziemy do kina.

28 Implikatury standardowe związane z przestrzeganiem zasady stosunku (5) A: Mam ochotę na pizzę. B: Za rogiem jest niezła restauracja. +> Za rogiem jest restauracja serwująca pizzę. (4) A i B rozmawiają o karierze Piotra: A: Ciekawe dlaczego Piotr tak szybko awansował? B: Piotr jest zięciem prezesa Kwiatkowskiego! +> Piotr awansował dzięki poparciu swojego teścia. (6) A: Idziemy do kina? B: Muszę przygotować jutrzejszy wykład. +> Nie idziemy do kina. ekonomia konwersacyjna

29 Implikatury standardowe związane z przestrzeganiem zasady ilości (7) Anna ma troje dzieci.

30 Implikatury standardowe związane z przestrzeganiem zasady ilości (7) Anna ma troje dzieci. +> Anna ma DOKŁADNIE troje dzieci.

31 Implikatury standardowe związane z przestrzeganiem zasady ilości (7) Anna ma troje dzieci. +> Anna ma DOKŁADNIE troje dzieci. (8) Niektórzy studenci zdali egzamin.

32 Implikatury standardowe związane z przestrzeganiem zasady ilości (7) Anna ma troje dzieci. +> Anna ma DOKŁADNIE troje dzieci. (8) Niektórzy studenci zdali egzamin. +> Nie wszyscy studenci zdali egzamin.

33 Implikatury standardowe związane z przestrzeganiem zasady ilości (7) Anna ma troje dzieci. +> Anna ma DOKŁADNIE troje dzieci. (8) Niektórzy studenci zdali egzamin. +> Nie wszyscy studenci zdali egzamin. ZAGADKA: Ile implikatur niesie wypowiedź rozmówcy B? (9) A: W życiu trzeba wybierać: albo kariera, albo macierzyństwo. B: Anna ma troje dzieci i jest prezesem dużej firmy.

34 Implikatury standardowe związane z przestrzeganiem zasady ilości (7) Anna ma troje dzieci. +> Anna ma DOKŁADNIE troje dzieci. (8) Niektórzy studenci zdali egzamin. +> Nie wszyscy studenci zdali egzamin. ZAGADKA: Ile implikatur niesie wypowiedź rozmówcy B? (9) A: W życiu trzeba wybierać: albo kariera, albo macierzyństwo. B: Anna ma troje dzieci i jest prezesem dużej firmy. +> 1 Anna ma dokładnie troje dzieci. +> 2 Można pogodzić karierę z macierzyństwem.

35 Implikatury standardowe związane z przestrzeganiem zasady jakości (10) Zenek już nie chodzi z Mariolą!

36 Implikatury standardowe związane z przestrzeganiem zasady jakości (10) Zenek już nie chodzi z Mariolą! +> Jestem o tym przekonany i potrafię to uzasadnić.

37 Implikatury standardowe związane z przestrzeganiem zasady sposobu (11) Zenek ożenił się i został ojcem. (12) Jan spadł z dachu i złamał nogę.

38 Implikatury standardowe związane z przestrzeganiem zasady sposobu (11) Zenek ożenił się i został ojcem. +> Zenek ożenił się, A POTEM został ojcem. (12) Jan spadł z dachu i złamał nogę. +> Jan spadł z dachu, W WYNIKU CZEGO złamał nogę.

39 Implikatury niestandardowe

40 Implikatury niestandardowe związane z eksploatacją zasady ilości (13) A: Mamo, czy mogę wyjść za Zenka? B: Jak zrobisz, tak zrobisz.

41 Implikatury niestandardowe związane z eksploatacją zasady ilości (13) A: Mamo, czy mogę wyjść za Zenka? B: Jak zrobisz, tak zrobisz. +>?

42 Implikatury niestandardowe związane z eksploatacją zasady ilości (13) A: Mamo, czy mogę wyjść za Zenka? B: Jak zrobisz, tak zrobisz. +>? (14) Trzeba się panu X przyjrzeć! Jak ktoś ma pieniądze, to skądś je ma!

43 Implikatury niestandardowe związane z eksploatacją zasady ilości (13) A: Mamo, czy mogę wyjść za Zenka? B: Jak zrobisz, tak zrobisz. +>? (14) Trzeba się panu X przyjrzeć! Jak ktoś ma pieniądze, to skądś je ma! +> Pan X zdobył majątek w nieuczciwy sposób.

44 Implikatury niestandardowe związane z eksploatacją zasady ilości (13) A: Mamo, czy mogę wyjść za Zenka? B: Jak zrobisz, tak zrobisz. +>? (14) Trzeba się panu X przyjrzeć! Jak ktoś ma pieniądze, to skądś je ma! +> Pan X zdobył majątek w nieuczciwy sposób. (15) A: Mariola mnie kocha! B: Kocha, albo nie kocha.

45 Implikatury niestandardowe związane z eksploatacją zasady ilości (13) A: Mamo, czy mogę wyjść za Zenka? B: Jak zrobisz, tak zrobisz. +>? (14) Trzeba się panu X przyjrzeć! Jak ktoś ma pieniądze, to skądś je ma! +> Pan X zdobył majątek w nieuczciwy sposób. (15) A: Mariola mnie kocha! B: Kocha, albo nie kocha. +>?

46 Implikatury niestandardowe związane z eksploatacją zasady jakości (16) A: Czy Zenek ma dziewczynę? B: On jest mnichem!

47 Implikatury niestandardowe związane z eksploatacją zasady jakości (16) A: Czy Zenek ma dziewczynę? B: On jest mnichem! +> 1 Zenek nie przepada za towarzystwem kobiet. +> 2 Zenek nie ma dziewczyny.

48 Implikatury niestandardowe związane z eksploatacją zasady jakości (16) A: Czy Zenek ma dziewczynę? B: On jest mnichem! +> 1 Zenek nie przepada za towarzystwem kobiet. +> 2 Zenek nie ma dziewczyny. (17) Piękna pogoda! (18) Jaś: Teheran jest stolicą Iraku! Profesor: A Moskwa jest stolicą Stanów Zjednoczonych.

49 Implikatury niestandardowe związane z eksploatacją zasady jakości (16) A: Czy Zenek ma dziewczynę? B: On jest mnichem! +> 1 Zenek nie przepada za towarzystwem kobiet. +> 2 Zenek nie ma dziewczyny. (17) Piękna pogoda! +> 1 Pogoda jest brzydka. +> 2 Nie podoba mi się to. (18) Jaś: Teheran jest stolicą Iraku! Profesor: A Moskwa jest stolicą Stanów Zjednoczonych.

50 Implikatury niestandardowe związane z eksploatacją zasady jakości (16) A: Czy Zenek ma dziewczynę? B: On jest mnichem! +> 1 Zenek nie przepada za towarzystwem kobiet. +> 2 Zenek nie ma dziewczyny. (17) Piękna pogoda! +> 1 Pogoda jest brzydka. +> 2 Nie podoba mi się to. (18) Jaś: Teheran jest stolicą Iraku! Profesor: A Moskwa jest stolicą Stanów Zjednoczonych. +> 1 Moskwa nie jest stolicą Stanów +> 2 Teheran nie jest stolicą Iraku. +> 3?

51 Implikatury niestandardowe związane z eksploatacją zasady stosunku (19) A: Jasiu, kochasz mnie? B: Ładną pogodę dzisiaj mamy.

52 Implikatury niestandardowe związane z eksploatacją zasady stosunku (19) A: Jasiu, kochasz mnie? B: Ładną pogodę dzisiaj mamy. +>?

53 Implikatury niestandardowe związane z eksploatacją zasady sposobu (20) Jan zahamował. (21) Jan doprowadził do tego, że jego samochód wytracił prędkość i zatrzymał się.

54 Implikatury niestandardowe związane z eksploatacją zasady sposobu (20) Jan zahamował. +> ST Jan zatrzymał samochód w zwykły sposób. (21) Jan doprowadził do tego, że jego samochód wytracił prędkość i zatrzymał się.

55 Implikatury niestandardowe związane z eksploatacją zasady sposobu (20) Jan zahamował. +> ST Jan zatrzymał samochód w zwykły sposób. (21) Jan doprowadził do tego, że jego samochód wytracił prędkość i zatrzymał się. +> NST Jan zatrzymał samochód w nietypowy sposób.

56 PRZYPOMNIENIE: wnioskowaniem, które ustala implikatury, kieruje założenie o współpracy.

57 PRZYPOMNIENIE: wnioskowaniem, które ustala implikatury, kieruje założenie o współpracy. PYTANIE: Co się dzieje z implikaturami w dialogach antagonistycznych?

58 PRZYPOMNIENIE: wnioskowaniem, które ustala implikatury, kieruje założenie o współpracy. PYTANIE: Co się dzieje z implikaturami w dialogach antagonistycznych? (22) A: Jasiu, paliłeś pod szkołą? B: Zenek palił. (23) A: Ładne autko. Miało jakieś poważniejsze stłuczki? B: Miesiąc temu zarysowałem lusterko przy parkowaniu.

59 PRZYPOMNIENIE: wnioskowaniem, które ustala implikatury, kieruje założenie o współpracy. PYTANIE: Co się dzieje z implikaturami w dialogach antagonistycznych? (22) A: Jasiu, paliłeś pod szkołą? B: Zenek palił. A: A ty? (23) A: Ładne autko. Miało jakieś poważniejsze stłuczki? B: Miesiąc temu zarysowałem lusterko przy parkowaniu. A: A poza tym?

60 WNIOSKI: w wypadku interpretacji wyrażeń wieloznacznych, KS ustala alternatywne interpretacje, a KP wybiera tę z nich, która jest właściwa;

61 WNIOSKI: w wypadku interpretacji wyrażeń wieloznacznych, KS ustala alternatywne interpretacje, a KP wybiera tę z nich, która jest właściwa; w wypadku interpretacji implikatur, KP ustala i selekcjonuje alternatywne interpretacje.

62 WNIOSKI: w wypadku interpretacji wyrażeń wieloznacznych, KS ustala alternatywne interpretacje, a KP wybiera tę z nich, która jest właściwa; w wypadku interpretacji implikatur, KP ustala i selekcjonuje alternatywne interpretacje. Implikatury są zjawiskiem powszechnym!

63 WNIOSKI: w wypadku interpretacji wyrażeń wieloznacznych, KS ustala alternatywne interpretacje, a KP wybiera tę z nich, która jest właściwa; w wypadku interpretacji implikatur, KP ustala i selekcjonuje alternatywne interpretacje. Implikatury są zjawiskiem powszechnym! PYTANIE: czy można jakoś ograniczyć ww. wniosek?

64 WNIOSKI: w wypadku interpretacji wyrażeń wieloznacznych, KS ustala alternatywne interpretacje, a KP wybiera tę z nich, która jest właściwa; w wypadku interpretacji implikatur, KP ustala i selekcjonuje alternatywne interpretacje. Implikatury są zjawiskiem powszechnym! PYTANIE: czy można jakoś ograniczyć ww. wniosek? PROPOZYCJE: teoria implikatur skalarnych ( G. Gazdar), teoria spójności dyskursywnej ( Asher & Lascardies).

65 Teoria implikatur skalarnych (7) Anna ma troje dzieci.

66 Teoria implikatur skalarnych (7) Anna ma troje dzieci. skala: p 1 Anna ma jedno dziecko. p 2 Anna ma dwoje dzieci. p 3 Anna ma troje dziecie. p n Anna ma n dzieci. < p 1, p 2, p 3,, p n, >

67 Teoria implikatur skalarnych (7) Anna ma troje dzieci. skala: p 1 Anna ma jedno dziecko. p 2 Anna ma dwoje dzieci. p 3 Anna ma troje dziecie. p n Anna ma n dzieci. < p 1, p 2, p 3,, p n, > Heurystyka skalarna: to, co powiedziane, jest najsilniejszym logicznie prawdziwym elementem skali.

68 Teoria implikatur skalarnych (7) Anna ma troje dzieci. +> Anna ma DOKŁADNIE troje dzieci. skala: p 1 Anna ma jedno dziecko. p 2 Anna ma dwoje dzieci. p 3 Anna ma troje dziecie. p n Anna ma n dzieci. < p 1, p 2, p 3,, p n, > Heurystyka skalarna: to, co powiedziane, jest najsilniejszym logicznie prawdziwym elementem skali.

69 Teoria implikatur skalarnych (8) Niektórzy studenci zdali egzamin

70 Teoria implikatur skalarnych (8) Niektórzy studenci zdali egzamin. skala: < p 1, p 2 > p 1 Niektórzy studenci zdali egzamin. p 2 Wszyscy studenci zdali egzamin.

71 Teoria implikatur skalarnych (8) Niektórzy studenci zdali egzamin. +> Nie wszyscy studenci zdali egzamin. skala: < p 1, p 2 > p 1 Niektórzy studenci zdali egzamin. p 2 Wszyscy studenci zdali egzamin.

72 Teoria implikatur skalarnych (24) Wczoraj Zenek był w kinie z pewną kobietą!

73 Teoria implikatur skalarnych (24) Wczoraj Zenek był w kinie z pewną kobietą! skala: < p 1, p 2 > p 1 Zenek był w kinie z pewną kobietą. p 2 Zenek był w kinie ze swoją żoną.

74 Teoria implikatur skalarnych (24) Wczoraj Zenek był w kinie z pewną kobietą! +> 1 Ta kobieta nie jest żoną Zenka. +> 2 Zenek ma romans. skala: < p 1, p 2 > p 1 Zenek był w kinie z pewną kobietą. p 2 Zenek był w kinie ze swoją żoną.

75 Teoria implikatur skalarnych (22) A: Jasiu, paliłeś pod szkołą? B: Zenek palił.

76 Teoria implikatur skalarnych (22) A: Jasiu, paliłeś pod szkołą? B: Zenek palił. skala: < p 1, p 2,...> p 1 Zenek palił pod szkołą. p 2 Zenek palił pod szkołą i Jaś palił pod szkołą. A & B A

77 Teoria implikatur skalarnych (22) A: Jasiu, paliłeś pod szkołą? B: Zenek palił. +> Ja nie paliłem. skala: < p 1, p 2,...> p 1 Zenek palił pod szkołą. p 2 Zenek palił pod szkołą i Jaś palił pod szkołą. A & B A

78 Teoria spójności dyskursywnej

79 Teoria spójności dyskursywnej Główne idee: istnieją reguły gramatyki dyskursu, tzw. reguły retoryczne;

80 Teoria spójności dyskursywnej Główne idee: istnieją reguły gramatyki dyskursu, tzw. reguły retoryczne; dyskurs jest spójny, jeśli każda z jego wypowiedź składowych stoi w relacji retorycznej do innej jego wypowiedzi;

81 Teoria spójności dyskursywnej Główne idee: istnieją reguły gramatyki dyskursu, tzw. reguły retoryczne; dyskurs jest spójny, jeśli każda z jego wypowiedź składowych stoi w relacji retorycznej do innej jego wypowiedzi; rozpoznawaniem implikatur kieruje zasada maksymalizacji spójności.

82 Teoria spójności dyskursywnej Główne idee: istnieją reguły gramatyki dyskursu, tzw. reguły retoryczne; dyskurs jest spójny, jeśli każda z jego wypowiedź składowych stoi w relacji retorycznej do innej jego wypowiedzi; rozpoznawaniem implikatur kieruje zasada maksymalizacji spójności. (5) A: Mam ochotę na pizzę. B: Za rogiem jest niezła restauracja.

83 Teoria spójności dyskursywnej Główne idee: istnieją reguły gramatyki dyskursu, tzw. reguły retoryczne; dyskurs jest spójny, jeśli każda z jego wypowiedź składowych stoi w relacji retorycznej do innej jego wypowiedzi; rozpoznawaniem implikatur kieruje zasada maksymalizacji spójności. (5) A: Mam ochotę na pizzę. B: Za rogiem jest niezła restauracja. Plan-Elaboration (5B, 5A)

84 Teoria spójności dyskursywnej Główne idee: istnieją reguły gramatyki dyskursu, tzw. reguły retoryczne; dyskurs jest spójny, jeśli każda z jego wypowiedź składowych stoi w relacji retorycznej do innej jego wypowiedzi; rozpoznawaniem implikatur kieruje zasada maksymalizacji spójności. (25) a. Maciej przewrócił się. b. Złamał nogę i otarł łokieć. (26) a. Maciej przewrócił się. b. Wojtek go popchnął.

85 Teoria spójności dyskursywnej Główne idee: istnieją reguły gramatyki dyskursu, tzw. reguły retoryczne; dyskurs jest spójny, jeśli każda z jego wypowiedź składowych stoi w relacji retorycznej do innej jego wypowiedzi; rozpoznawaniem implikatur kieruje zasada maksymalizacji spójności. (25) a. Maciej przewrócił się. b. Złamał nogę i otarł łokieć. Narration (25b, 25a) (26) a. Maciej przewrócił się. b. Wojtek go popchnął.

86 Teoria spójności dyskursywnej Główne idee: istnieją reguły gramatyki dyskursu, tzw. reguły retoryczne; dyskurs jest spójny, jeśli każda z jego wypowiedź składowych stoi w relacji retorycznej do innej jego wypowiedzi; rozpoznawaniem implikatur kieruje zasada maksymalizacji spójności. (25) a. Maciej przewrócił się. b. Złamał nogę i otarł łokieć. Narration (25b, 25a) (26) a. Maciej przewrócił się. b. Wojtek go popchnął. Explanation (26b, 26a)

87 Podsumowanie, czy tam i z powrotem

88 Podsumowanie, czy tam i z powrotem Dziękuję za uwagę.