Recenzja rozprawy doktorskiej mgr Bożeny Bogut pt. Ocena wyników współpracy lekarzy Kliniki Otolaryngologicznej Akademii

Transkrypt

1 Prof. zw. dr hab.lucyna Pośpech em. kerownk Klnk Otolaryngolog Akadem Medycznej we Wrocławu Recenzja rozprawy doktorskej mgr Bożeny Bogut pt. Ocena wynków współpracy lekarzy Klnk Otolaryngologcznej Akadem Medycznej we Wrocławu oraz lekarzy uzdrowskowych Szczawna -Zdroju Wleczenu chorób górnych dróg oddechowych w II połowe XX weku" Trudno jest ustalć początk leczena klmatycznego balneolog, bowem stnało ono od weków w połączenu w z lecznctwem ludowym rozwjało sę wraz z rozwojem śwatowej medycyny, której dynamczny rozwój zaznaczył sę w ostatnm lecu. Powszechne wadomo, że lecznctwo balneoklmatyczno - uzdrowskowe spełna znaczną rolę w ochrone zdrowa społeczeństwa, jest stotnym uzupełnenem leczena szptalnego ambulatoryjnego, zwłaszcza w chorobach przewlekłych. Ten,ne do przecenena fakt znalazł swoje stałe mejsce w lteraturze tematu dotyczącego ogólne rzecz borąc chorób ogólnoustrojowych. W otolaryngolog jest przedmotem nelcznych publkacj zameszczonych główne w czasopsmach specjalstycznych. Wybór tematu ocenanej rozprawy jest zatem trafny aktualny. Podjęte badana mogą w znakomty sposób uzupełnć dotychczasowy stan wedzy w zakrese lecznctwa uzdrowskowego zwrócć uwagę na możlwośc wprowadzena nowoczesnej zgodnej z aktualnym dążenam metodyk w medycyne fzykalnej balneolog. Doktorantka, ne bez powodu wybrała uzdrowsko Szczawno - Zdrój jako podstawę do wykonana zaplanowanych przez sebe badań, wedząc,że jest to jedno z najstarszych uzdrowsk w Polsce, znane z bogatych zasobów mneralnych uwarunkowań klmatycznych wysoko cenonych przez klncystów, mających weloletne dośwadczene w prowadzenu ośrodków naukowo - badawczych w uzdrowskach.

2 Recenzowana rozprawa doktorska ma formę czytelnego bogato lustrowanego wydruku komputerowego złożonego z 151 stron łączne z 36 rycnam, 5 przejyzystym tabelam oraz materałam źródłowym. Na uwagę w tym mejscu zasługują opracowane w sposób kompetentny przemyślany, ne budzący wątplwośc Materały źródłowe, zawerające ne tylko 118 pozycj pśmennctwa w tym 82 publkacj zameszczonych w czasopsmach, 36 druków, 2 prace doktorske, ale równeż archwala relacje ustne" lekarzy pracownków uzdrowska, które doktorantka wymenła na perwszym mejscu, przypsując m słuszne dużą wagę, wobec braku pśmennctwa w tym zakrese. Rozprawa składa sę z 9 rozdzałów podsumowanem wnoskam. poprzedzonych wstępem a zakończonych Cenne z punktu wdzena czytelnka są wprowadzone w treśc pracy, przypsy na poszczególnych stronach dysertacj zgodne z omawanym cytowanym pśmennctwem, ułatwające percepcję tekstu. We wstępe doktorantka określła w sposób właścwy, dlaczego podjęty temat jest wart opracowana badań. Przypomnała nezwykłą rolę lecznctwa uzdrowskowego w ocene zdrowa społeczeństwa, zwłaszcza w leczenu chorób przewlekłych, podkreślając fakt, że zastosowane tam metody są cenne,stosunkowo tane z reguły ne wywołują objawów ubocznych. W pełn zgadzam sę z opną autork o korzyścach zarówno zdrowotnych jak ekonomcznych, wynkających z lecznctwa uzdrowskowego a zwłaszcza rehabltacj poszptalnej wprowadzonej w latach tych ubegłego stuleca. Autorka przytacza konkretne wartośc płynące z leczena w tzw. szptalach uzdrowskowych, kładąc szczególny nacsk na rolę współpracy z placówkam naukowym. Omawając zadana szptal uzdrowskowych zwrócła uwagę na właścwe, ne budzące wątplwośc korzyśc. Zacytuje nektóre z nch : skrócene okresu utrwalanu nwaldztwa,wcześnejsze nezdolnośc do pracy, zapobegane powstawanu wypsywane z oddzałów szptalnych klncznych chorych odcążając w ten sposób bazę szptalną. Wymenone te nne korzyśc są nadal aktualne przydatne w czasach obecnych doskonale uzasadnają potrzebę przeprowadzena zaplanowanych przez mgr Bożenę Bogut badań. Cele pracy zostały jasno właścwe sformułowane korespondują z tytułem omawanej pracy. Interesujący wartoścowy z punktu wdzena recenzenta jest cel 3 dotyczący

3 stotnego pytana, czy należy czynć starana o reaktywacje Ośrodka Naukowo Badawczego Klnk Otolaryngolog we Wrocławu. Przechodząc do merytorycznej oceny pracy muszę stwerdzć, że już w perwszych czterech obszernych ( może nawet za obszernych jak na prace doktorską ) rozdzałach, doktorantka zawarła konkretną wedzę wprowadzającą czytelnka w stotę lecznctwa uzdrowskowego, ze szczególnym uwzględnenem zalet klmatycznych, zdrowotnych zasobów mneralnych uzdrowska Szczawno Zdrój. W rozdzale perwszym na wyróżnene zasługuje fakt docenena przez autorkę dokonań prekursorów polskej balneolog ch starań o podnoszene pozomu lecznctwa uzdrowskowego obronę nteresów uzdrowska lekarzy. W rozdzale drugm doktorantka trafne określła wskazana przecwwskazana do leczena uzdrowskowego powołując sę nejednokrotne na ponerów lecznctwa balneoklmatycznego w ogólnośc oraz w szczególnośc w otolaryngolog. W rozdzale 3 uzasadnła zdrowotne uwarunkowana Szczawna - Zdroju, podkreślając rolę zasadnczego czynnka lecznczego jakm są tzw. szczawy, wchodzące w skład wód mneralnych uzdrowska. Omówła zlustrowała z welką skrupulatnoścą skład chemczny walory poszczególnych wód mneralnych,które kształtują profl lecznczy uzdrowska ukerunkowują go główne na leczene dróg oddechowych. Ta część doktoratu śwadczy o dojrzałośc autork, jej przygotowanu do pracy naukowej, umejętnośc korzystana z lteratury. Tekst nteresujące cytaty z pśmennctwa do powyższych rozdzałów uzupełnają hstorycznego wskazujące na pracowtość wedzę doktorantk a jednocześne dowodzące atrakcyjnośc leczena uzdrowskowego już w czasach zamerzchłych. Uważam, ze po pewnych poprawkach edytorskch część ta nadaje sę do odrębnej publkacj. Zasadnczą część pracy stanową rozdzały od 5 do 9. W rozdzale 5 doktorantka omówła stotę ośrodków naukowo-badawczych w naszym kraju zaznaczając ch unkalność w skal śwatowej. Słuszne podkreślła lczące sę osągnęca naukowo- badawcze polskch balneologów, których opracowana prezentowane na mędzynarodowych kongresach zjazdach budzły duże zanteresowane uczestnków, bowem jak zaznaczyła ngdze poza grancam naszego kraju ne stnały przy uzdrowskach tego typu placówk. Istotna jest równeż wysunęta w rozdzale 5 uwaga doktorantk,dotycząca newykorzystana przez

4 pracownków naukowych oraz władze poszczególnych uczeln prowadzących Ośrodk Naukowo -Badawcze zdobytej wedzy dośwadczena umożlwających w owych czasach tworzene Katedr Balneolog Medycyny Fzykalnej. Brak ten skutkuje jeszcze dotychczas newelka wedzą na ten temat nedocenanem przez welu lekarzy leczena uzdrowskowego. W tym w dalszych rozdzałach przeanalzowała skrupulatne dzałalność lekarzy Ośrodka Naukowo - Badawczego wrocławskej Klnk Otolaryngolog w Szczawne - Zdroju, odnosząc wynk dokonań tych lekarzy do osągnęć lekarzy z nnych ośrodków. Do stotnych ustaleń autork na uwagę w tej częśc pracy zasługują następujące: Podkreślła nezwykłą przydatność powstających po drugej wojne śwatowej ośrodków naukowo-badawczych, będących wynkem współpracy balneoterapeutow z welu uzdrowsk z naukowcam welu klnk, które zaowocowały lcznym pracam naukowym. Ośrodk te pełnły zadana usługowo-leczncze, naukowo-badawcze, naukowo- szkolenowe,newątplwe podnosząc pozom leczena uzdrowskowego. W rozdzale 6 szeroko zanalzowała duży dorobek naukowy wrocławskej klnk otolaryngolog w zakrese zankowego neżytu nosa zwłaszcza cuchnącego neżytu nosa - ozeny, która w owych czasach była bardzo częstym trudnym do leczena schorzenem. Przedstawła analz zasady ustalone w wynku przeprowadzonych przez lekarzy leczena tych schorzeń. Za najlepsze uznane zostały skojarzone leczene operacyjne ( operacja Eyresa) aerozoloterapa, knezyterapa którą główne stanowły ćwczena oddechowe. Prowadzone równocześne w zankowym cuchnącym nosa neżyce mmunoforetyczne badana bakterologczne, ne zawsze potwerdzały wynk badań obektywnych w nose. serologczne subektywnych Nemnej szerok zakres prowadzonych analz śwadczy o dążenu prowadzących badana do korzystana z nowych metod. Na uwagę w tym rozdzale zasługuje wnosek doktorantk dotyczący oceny trwałośc poprawy stanu zdrowa po leczenu w tych chorobach oraz propozycję badana jakośc życa metody szeroko stosowanej w obecnych czasach. Autorka wykazała korzystne leczncze dzałane komór pneumatycznych, które należą do jedynych urządzeń tego typu w Polsce. Stwerdzono po klkutygodnowym

5 skojarzonym leczenu nhalacjam ze stosowanem komór pneumatycznych oraz ćwczenam oddechowym, znaczna poprawę barofunkcj trąbek słuchowych subektywną poprawę słuchu w 95 % a w badanu audometrycznym w 73% Zrelacjonowana przez doktorantkę welopłaszczyznowa analza badań lekarzy klnk wrocławskej w chorobach krtan, zwłaszcza zman przerostowych po zabegach operacyjnych wykazano, że pozytywne wynk należy upatrywać w skojarzonym leczenu mkrochrurgcznym z następową aerozoloterapą leczenem fzykalnym. Autorka podkreślła wartość koneczność w tych przypadkach stosowana rehabltacj fonatrycznej. W zakrese proflaktyk zawodowej nauczycel pracownków przemysłu bawełnanego ustalono wskazana do balneoterap, których podstawą było wczesne kerowane do leczena jeszcze przed utrwalenem sę zman zankowych. Zwrócono uwagę na koneczność określena przydatnośc do zawodu wymagającego wzmożonego wysłku głosowego przed podjęcem pracy. Słuszne trafne doktorantka zwraca uwagę na stnene wskazań do uzupełnena terap nhalacyjnej nnym metodam fzykalnym. Na wyróżnene zasługują zameszczone na końcu rozdzałów od szóstego do dzewątego wnosk wynkające z przeanalzowanego przez doktorantkę materału źródłowego, będące w stoce jej komentarzam uwagam. Autorce udało sę podejść krytyczne do przedstawonych przez lekarzy wrocławskej nnych klnk wynków w sposób wyważony wysunąć własne spostrzeżena z propozycjam bardzej nowoczesnych rozwązań. Ne mam uwag merytorycznych do omawanej dysertacj. Podczas czytana pracy nasunęły m sę pewne uwag: Część wstępna pracy, choć merytoryczne bez zastrzeżeń jest za obszerna a rozdzały od l do 4 są w stoce podrozdzałam wstępu uzupełnające wartość pracy pod względem hstorycznym. Numeracja w spse rycn w końcowej częśc pracy ne jest przedstawoną w tekśce pracy, dotyczy to rycn strony ^ / t zgodna z

6 Rycna zaznaczona w pracy jako 5 strona 122 w stoce rycną 36. Nezgodnośc te wymagają poprawy przed oddanem do druku Poproszę doktorantkę o wyjaśnene, co rozume pod określenem krenoterapa Powyższe uwag ne umnejszają wartośc dysertacj wysoko ocenam jej wartość merytoryczną nowatorstwo. Ocena ostateczna. We wstępe perwszych czterech rozdzałach doktorantka wykazała dobra znajomość wartośc leczena uzdrowskowego obecne w przeszłośc. Wytyczone cele zostały przemyślane autorka wzorowo je rozwązała, udzelając w sposób słuszny trafny odpowedz w końcowej częśc pracy. Podjęty temat jest w nowatorsk a nelczne opublkowane donesena odpowedz autork na pytana badawcze podkreślają potrzebę jego rozwnęca przekonywujący dobrze udokumentowany,. Wywód śwadczy o nemałym doktorantk jest dośwadczenu autork. Dla mne jako recenzenta tej rozprawy najstotnejsza jest odpowedź na 3 pytane czy należy czynć starana o reaktywację wrocławskego Ośrodka Naukowo-Badawczego Klnk Otolaryngologcznej w Szczawne Zdroju,,.W pełn zgadzam sę z tezą doktorantk, że lkwdacja wększośc ośrodków naukowo-badawczych w polskch sanatorach była aktem neprzemyślanym pownnśmy dążyć do ch reaktywacj. Motywacją do prowadzena starań jest w perspektywe utworzene na baze takego ośrodka placówk rehabltacj narządu przedsonkowego czy rehabltacj fonatrycznej, gdyż brak jest takch placówek sanatoryjnych w Polsce. Rozprawa odpowada warunkom wymaganym na stopeń doktora nauk o zdrowu, na tej podstawe stawam wnosek Wysokej Radze Wydzału Nauk o Zdrowu Unwersytetu Medycznego we Wrocławu wnosek po dopuszczene mgr Bożeny Bogut do dalszych etapów przewodu doktorskego. Jednocześne występuję z wnoskem o wyróżnene nagrodzene pracy w której doktorantka jednoznaczne udowodnła wartość leczena uzdrowskowego w poprawe stanu zdrowa pacjentów wysunęła słuszny wnosek o reaktywacj klncznego ośrodka uzdrowskowego w Szczawne - Zdroju. aw ne