Zakład Ubezpieczeń Społecznych

Transkrypt

1 Zakład Ubezpeczeń Społecznych EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A STANAMI ZJEDNOCZONYMI AMERYKI Do kogo skerowana jest ulotka? Nnejsza ulotka adresowana jest do osób, które: q meszkają w Polsce lub w Stanach Zjednoczonych Ameryk ubegają sę o śwadczena emerytalno-rentowe z ZUS na podstawe łączonych okresów pracy (ubezpeczena) w Polsce w Stanach Zjednoczonych Ameryk, q meszkają w Stanach Zjednoczonych Ameryk ubegają sę o śwadczena emerytalno- -rentowe z ZUS na podstawe okresów pracy (ubezpeczena) wyłączne w Polsce, q meszkają w Stanach Zjednoczonych Ameryk są zanteresowane otrzymywanem przysługującego m śwadczena emerytalno-rentowego z ZUS w państwe zameszkana. Podstawy prawne koordynacj Od 1 marca 2009 r. obowązuje umowa o zabezpeczenu społecznym z dna 2 kwetna 2008 r. mędzy Rzecząpospoltą Polską a Stanam Zjednoczonym Ameryk 1 (zwana dalej umową), która stanow podstawę prawną koordynacj systemów emerytalno-rentowych Polsk USA. 1 Dz.U. z 2009 r. nr 46, poz EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A USA 1

2 Przepsy tej umowy w zakrese śwadczeń emerytalno-rentowych mają ułatwć nabywane przez osoby pracujące (ubezpeczone) w Polsce w Stanach Zjednoczonych Ameryk uprawneń do emerytur rent oraz poberane śwadczeń z tych państw. Z przepsów umowy w zakrese śwadczeń emerytalno-rentowych korzystają: q obywatele Polsk, q obywatele Stanów Zjednoczonych Ameryk, q osoby nebędące obywatelam państw-stron umowy. Regulacje umowy dotyczą osób, które podlegały ubezpeczenom społecznym w Polsce w Stanach Zjednoczonych Ameryk, wykonując szeroko rozumaną aktywność zawodową, w szczególnośc jako pracowncy oraz osoby prowadzące dzałalność na własny rachunek. Umowa dotyczy także osób ubegających sę o renty rodznne po wyżej wymenonych osobach. Jake śwadczena emerytalno-rentowe są objęte umową z 2 kwetna 2008 r.? Przepsam umowy są objęte następujące polske śwadczena emerytalno-rentowe, realzowane przez ZUS: q emerytury, q emerytury częścowe, q renty z tytułu nezdolnośc do pracy, q renty rodznne, q renty z tytułu wypadków przy pracy chorób zawodowych oraz jednorazowe odszkodowana z ubezpeczena wypadkowego, q zasłk pogrzebowe. Umowa ma równeż zastosowane do okresowej emerytury kaptałowej. Odnos sę ona oprócz wymenonych śwadczeń, przyznawanych przez ZUS do śwadczeń emerytalno-rentowych z ubezpeczena społecznego rolnków, realzowanych przez Kasę Rolnczego Ubezpeczena Społecznego. Umową objęte są następujące amerykańske śwadczena z federalnego systemu ubezpeczeń społecznych: q emerytury, q renty z tytułu nezdolnośc do pracy, q renty rodznne, q jednorazowe śwadczene z tytułu śmerc. Ne ma ona natomast zastosowana do amerykańskch śwadczeń penężnych z tytułu wypadków przy pracy chorób zawodowych. 2 EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A USA

3 Umowa ne reguluje sposobu stosowana amerykańskch przepsów WEP (Wndfall Elmnaton Provson) dotyczących neuzasadnonych korzyśc, poneważ jest to kwesta amerykańskego ustawodawstwa wewnętrznego. Zasada równego traktowana Zgodne z zasadą równego traktowana, osoba mająca mejsce zameszkana na terytorum Polsk lub Stanów Zjednoczonych Ameryk, objęta umową, jest traktowana na równ z obywatelam drugego państwa-strony umowy przy stosowanu przepsów prawnych drugej strony dotyczących nabyca prawa do śwadczeń ch wypłaty. Zabronona jest zatem dyskrymnacja obywatela polskego przy ubeganu sę o śwadczena emerytalno-rentowe ze Stanów Zjednoczonych Ameryk. Emerytury, renty z tytułu nezdolnośc do pracy renty rodznne dla osób posadających okresy ubezpeczena w Polsce Stanach Zjednoczonych Ameryk V Ustalene prawa do emerytury lub renty w każdym państwe-strone umowy, w którym osoba zanteresowana była ubezpeczona Przepsy prawne Polsk 2 Stanów Zjednoczonych Ameryk decydują, komu po spełnenu jakch warunków przysługuje prawo do śwadczeń emerytalno-rentowych. Osoba, która pracowała podlegała ubezpeczenom społecznym w Polsce Stanach Zjednoczonych Ameryk może uzyskać emeryturę lub rentę zarówno z Polsk, jak z USA, o le spełna warunk wymagane w tych państwach. W przypadku spełnena wymaganych warunków w każdym z tych państw możlwe jest węc poberane emerytury lub renty z obydwu państw. Informacje o warunkach nabywana prawa do emerytur oraz rent z ZUS, a także zasady oblczana ch wysokośc, zawarte są w odrębnych ulotkach nformacyjnych, pt.: Emerytura z Funduszu Ubezpeczeń Społecznych, Nowa emerytura z Funduszu Ubez- 2 Ustawa z dna 17 grudna 1998 r. o emeryturach rentach z Funduszu Ubezpeczeń Społecznych, dalej zwana ustawą emerytalną (Dz.U. z 2013 r., poz z późn. zm.). EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A USA 3

4 peczeń Społecznych, Renta z tytułu nezdolnośc do pracy, Renta rodznna. Ulotk te są dostępne w każdej jednostce ZUS na strone nternetowej Informacje o warunkach nabywana prawa oraz oblczana wysokośc emerytury częścowej dostępne są na strone nternetowej ZUS. V Uwzględnane zagrancznych okresów ubezpeczena Jeżel osoba zanteresowana uzyskanem prawa do emerytury lub renty w jednym państwe-strone umowy ne posada okresu ubezpeczena w tym państwe wymaganego do uzyskana śwadczena, to dla celów przyznana emerytury lub renty uwzględna sę (dolcza, sumuje) równeż zagranczne okresy ubezpeczena przebyte w drugm państwe. Przykład Jeśl mężczyzna urodzony przed 1 styczna 1949 r. ne posada 25-letnego okresu składkowego neskładkowego w Polsce, wymaganego do uzyskana emerytury zgodne z polskm przepsam, to po osągnęcu powszechnego weku emerytalnego 3 ZUS uwzględn (zsumuje) równeż amerykańske okresy ubezpeczena sprawdz, czy po dolczenu okresów amerykańskch mężczyzna ten spełna warunk do przyznana emerytury w Polsce. V Oblczane wysokośc emerytury lub renty ustalonej z uwzględnenem okresów zagrancznych, przebytych w drugm państwe-strone umowy tzw. emerytura lub renta proporcjonalna Jeżel do uzyskana prawa do emerytury lub renty koneczne jest uwzględnene zagrancznych okresów ubezpeczena danej osoby w drugm państwe, to wysokość emerytury lub renty oblcza sę w następujący sposób: w śwadczene, następne, perwszej kolejnośc nstytucja państwa ustalającego emeryturę lub rentę oblcza teoretyczną (pełną) kwotę emerytury lub renty, jaka przysługwałaby danej osobe, gdyby wszystke jej okresy ubezpeczena zostały przebyte w państwe ustalającym na podstawe kwoty teoretycznej, nstytucja ta oblcza rzeczywstą (proporcjonalną) kwotę emerytury lub renty, odpowadającą stosunkow okresów ubezpeczena w państwe ustalającym śwadczene do sumy wszystkch okresów przebytych w obydwu państwach-stronach umowy. Tak oblczona kwota proporcjonalnej emerytury lub renty stanow kwotę śwadczena należną osobe zanteresowanej. 3 Powszechny wek emerytalny kobet 60 lat mężczyzn 65 lat podlega stopnowemu podwyższenu aż do osągnęca weku 67 lat dla obu płc. Tabele weku emerytalnego dostępne są na strone Zakładu Ubezpeczeń Społecznych 4 EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A USA

5 Przykład Jeżel ZUS ustalł mężczyźne urodzonemu przed 1 styczna 1949 r. emeryturę na podstawe okresów ubezpeczena w Polsce w Stanach Zjednoczonych Ameryk wynoszących łączne 25 lat, z tego 15 lat w Polsce 10 lat w USA, polska emerytura oblczona zostane w następujący sposób: najperw ZUS oblczy kwotę teoretyczną (pełną) emerytury, jaką zanteresowany uzyskałby, gdyby łączny okres ubezpeczena wynoszący 25 lat (w Polsce Stanach Zjednoczonych Ameryk) został przebyty w Polsce, następne, na podstawe kwoty teoretycznej, oblczy rzeczywstą (proporcjonalną) kwotę emerytury, odpowadającą stosunkow polskch okresów do sumy polskch amerykańskch okresów ubezpeczena; w tym przypadku będze to 15/25 kwoty teoretycznej, poneważ zanteresowany posada w Polsce 15-letn okres ubezpeczena, natomast łączne, w Polsce w Stanach Zjednoczonych Ameryk, ma 25-letn okres ubezpeczena. W efekce ZUS przyzna zanteresowanemu ustaloną w ten sposób proporcjonalną emeryturę. Powyższe nformacje obejmujące oblczane wysokośc śwadczena proporcjonalnego ne odnoszą sę do nowej emerytury z ZUS, dotyczącej osób urodzonych po 31 grudna 1948 r., w tym równeż do emerytury częścowej 4 oraz do rent rodznnych po osobach uprawnonych do takej emerytury, gdyż wysokość tych śwadczeń oblczana jest na podstawe kwoty składek zgromadzonych na konce ubezpeczonego w ZUS, kwoty kaptału początkowego ustalonego na podstawe okresów składkowych neskładkowych przebytych w Polsce przed 1 styczna 1999 r. oraz kwoty składek zgromadzonych na subkonce ubezpeczonego w ZUS. Wymenone śwadczena ustalane są wyłączne na podstawe polskch okresów ubezpeczena (bez uwzględnana amerykańskch okresów ubezpeczena). W odnesenu do nch ne stosuje sę zasady ustalana śwadczena w wysokośc proporcjonalnej, odpowadającej stosunkow polskch okresów ubezpeczena do sumy polskch amerykańskch okresów ubezpeczena. Przykład W przypadku przyznana nowej emerytury z ZUS mężczyźne urodzonemu po 31 grudna 1948 r., który osągnął wek emerytalny posada 5-letn okres ubezpeczena w Polsce oraz 10-letn okres ubezpeczena w Stanach Zjednoczonych Ameryk, ZUS oblczy wysokość śwadczena wyłączne na podstawe polskch okresów ubezpeczena. Wysokość nowej emerytury zanteresowanego odpowada równowartośc kwoty będącej wynkem podzelena podstawy oblczena emerytury (kwota zwaloryzowanego kaptału 4 O le zagranczne okresy ubezpeczena mogą meć wpływ na prawo do emerytury częścowej, to ne mają wpływu na jej wysokość. EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A USA 5

6 początkowego, zwaloryzowanych składek na ubezpeczene emerytalne oraz kwota środków zewdencjonowanych na subkonce w Polsce) przez średne dalsze trwane życa 5 dla osób w weku równym wekow, w jakm ubezpeczony przechodz na emeryturę. Jeżel zanteresowany spełna warunk wymagane do nabyca prawa do amerykańskej emerytury, nstytucja amerykańska przyzna śwadczene ustal jego wysokość z tytułu łączonych, polskch amerykańskch, okresów ubezpeczena w stosunku proporcjonalnym mędzy amerykańskm okresem ubezpeczena a maksymalnym okresem ubezpeczena ustalonym zgodne z przepsam prawa Stanów Zjednoczonych Ameryk. V Oblczane wysokośc emerytury lub renty ustalonej bez konecznośc uwzględnana okresów zagrancznych przebytych w drugm państwe-strone umowy tzw. emerytura lub renta krajowa Jeżel do uzyskana prawa do emerytury lub renty w danym państwe-strone umowy ne było potrzebne uwzględnene zagrancznych okresów ubezpeczena przebytych przez osobę zanteresowaną w drugm państwe-strone umowy, to wysokość emerytury lub renty oblczana jest wyłączne na podstawe okresów ubezpeczena przebytych w państwe ustalającym śwadczene (emerytura lub renta krajowa), bez uwzględnena okresów zagrancznych przebytych w drugm państwe-strone umowy. Jednakże w takm przypadku oblcza sę równeż kwotę emerytury lub renty, która przysługwałaby na podstawe łączonych okresów ubezpeczena przebytych w obydwu państwach (kwotę proporcjonalnej emerytury lub renty) gdyby okazało sę, że byłaby ona wyższa od kwoty emerytury lub renty oblczonej wyłączne za polske okresy ubezpeczena (emerytury lub renty krajowej), to osobe zanteresowanej zostane przyznana emerytura lub renta proporcjonalna. Przykład 1 W przypadku przyznana przez ZUS renty z tytułu nezdolnośc do pracy osobe mającej 10-letn okres ubezpeczena w Polsce (wystarczający do nabyca prawa do renty) posadającej równeż 5-letn okres ubezpeczena w Stanach Zjednoczonych Ameryk, ZUS oblczy wysokość jej śwadczena w następujący sposób: z jednej strony oblczy rentę krajową - na podstawe wyłączne polskego okresu ubezpeczena, wynoszącego 10 lat, z drugej strony oblczy rentę proporcjonalną na podstawe łączonych okresów ubezpeczena, przebytych w Polsce Stanach Zjednoczonych Ameryk, wynoszących 15 lat; 5 Tablce trwana życa uwzględnające średne dalsze trwane życa, wspólne dla kobet mężczyzn, wyrażone w mesącach dla weku ubezpeczonego ogłasza coroczne Prezes Głównego Urzędu Statystycznego w Montorze Polskm, w forme komunkatu. 6 EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A USA

7 następne tj. najperw oblczy teoretyczną kwotę renty na podstawe 15-letnego łącznego okresu ubezpeczena przebytego w dwóch państwach-stronach umowy, a następne oblczy rentę proporcjonalną, odpowadającą stosunkow okresów ubezpeczena w Polsce do sumy okresów ubezpeczena w Polsce w Stanach Zjednoczonych Ameryk, która w omawanym przypadku stanow 10/15 kwoty teoretycznej, ZUS porówna kwoty: renty krajowej renty proporcjonalnej ustal śwadczene w wysokośc korzystnejszej dla osoby zanteresowanej. Przykład 2 W przypadku przyznana emerytury kobece, urodzonej przed 1 styczna 1949 r., posadającej 20-letn okres ubezpeczena w Polsce (wystarczający do nabyca prawa do emerytury), mającej jednak równeż 4-letn okres ubezpeczena w Stanach Zjednoczonych Ameryk, ZUS oblczy wysokość jej śwadczena w następujący sposób: z jednej strony oblczy emeryturę krajową na podstawe wyłączne polskego okresu ubezpeczena, wynoszącego 20 lat, z drugej strony oblczy emeryturę proporcjonalną na podstawe sumy okresów ubezpeczena w Polsce w Stanach Zjednoczonych Ameryk, wynoszących łączne 24 lata; tj. najperw oblczy teoretyczną (pełną) kwotę emerytury na podstawe 24-letnego łącznego okresu ubezpeczena w dwóch państwach-stronach umowy, a następne oblczy emeryturę proporcjonalną (rzeczywstą), która w omawanym przypadku stanow 20/24 kwoty teoretycznej, następne ZUS porówna kwoty: emerytury krajowej emerytury proporcjonalnej ustal śwadczene w wysokośc korzystnejszej dla osoby zanteresowanej. Jeżel osoba zanteresowana spełna warunk wymagane do nabyca prawa do amerykańskej emerytury, nstytucja amerykańska przyzna śwadczene ustal jego wysokość z tytułu łączonych, polskch amerykańskch, okresów ubezpeczena w stosunku proporcjonalnym mędzy amerykańskm okresem ubezpeczena a maksymalnym okresem ubezpeczena ustalonym zgodne z przepsam prawa Stanów Zjednoczonych Ameryk. V Ustalane dopłaty do kwoty najnższej polskej emerytury osobom zameszkałym w Polsce, uprawnonym do emerytury z Funduszu Ubezpeczeń Społecznych, posadającym okresy ubezpeczena w Polsce w Stanach Zjednoczonych Ameryk Osoby zameszkałe w Polsce, poberające emeryturę lub rentę z ZUS amerykańską emeryturę lub rentę, których łączna wysokość jest nższa od obowązującej w Polsce kwoty najnższej emerytury lub renty, mogą uzyskać dopłatę do obowązującego mnmum. Zasady ustalana przez ZUS wymenonej dopłaty są nne dla emerytur rent przyznawanych według dotychczasowych zasad, do których prawo wysokość są uzależ- EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A USA 7

8 none od długośc okresów ubezpeczena, oraz nne dla nowych emerytur, uzależnonych od środków zewdencjonowanych na konce emerytalnym. Do śwadczena ustalonego na dotychczasowych zasadach dopłata do kwoty najnższej polskej emerytury lub renty jest przyznawana przez ZUS, jeżel emeryt-rencsta meszka w Polsce, a jego śwadczene zostało ustalone w wysokośc proporcjonalnej, odpowadającej stosunkow polskch okresów ubezpeczena do sumy polskch amerykańskch okresów ubezpeczena. Dopłata ta stanow różncę mędzy kwotą najnższej polskej emerytury lub renty a sumą kwot polskej emerytury lub renty amerykańskej emerytury lub renty, poberanych przez tę osobę. Nowa emerytura z Funduszu Ubezpeczeń Społecznych, której kwota jest nższa od kwoty najnższej polskej emerytury, podlega podwyższenu do kwoty najnższej emerytury pod warunkem, że osoba zanteresowana udowodn okresy ubezpeczena (okresy składkowe neskładkowe) w Polsce, wynoszące 20 lat w przypadku kobet 25 lat w przypadku mężczyzn. Wymagany w odnesenu do kobet okres ubezpeczena będze w latach stopnowo podwyższany do 25 lat. W przypadku osób zameszkałych w Polsce, które spełnają warunek posadana wymaganych okresów ubezpeczena dopero po uwzględnenu amerykańskch okresów ubezpeczena, dopłatę do mnmum stanow różnca mędzy kwotą najnższej polskej emerytury a sumą kwot polskej emerytury amerykańskej emerytury lub renty z tytułu nezdolnośc do pracy, poberanych przez te osoby. Przykład Kobece urodzonej w 1949 r., zameszkałej w Polsce, posadającej 10-letn okres ubezpeczena w Polsce oraz 12-letn okres ubezpeczena w Stanach Zjednoczonych Ameryk, której ZUS po osągnęcu powszechnego weku emerytalnego ustalł nową emeryturę w kwoce nższej od najnższej polskej emerytury, ustalona zostane dopłata do mnmum, jeżel łączna kwota emerytury polskej emerytury amerykańskej jest nższa od kwoty najnższej polskej emerytury. Wysokość tej dopłaty stanow różnca mędzy kwotą najnższej polskej emerytury a sumą kwot emerytur polskej amerykańskej, otrzymywanych przez zanteresowaną. W przypadku osób meszkających w Polsce, posadających okresy ubezpeczena w Polsce okresy ubezpeczena w Stanach Zjednoczonych Ameryk, wynoszące łączne co najmnej lat (w przypadku kobet) 25 lat (w przypadku mężczyzn), którym ZUS ustalł nową emeryturę z Funduszu Ubezpeczeń Społecznych w kwoce nższej nż najnższa polska emerytura, a która uprawnona jest równeż do okresowej emerytury kaptałowej, dopłatę do kwoty najnższej polskej emerytury stanow różnca pomędzy kwotą najnższej emerytury a sumą kwot: nowej emerytury z FUS, 8 EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A USA

9 okresowej emerytury kaptałowej oraz amerykańskej emerytury lub renty z tytułu nezdolnośc do pracy otrzymywanej przez osobę zanteresowaną. Zasady dotyczące ustalana dopłaty do mnmum ne mają zastosowana do emerytury częścowej, poneważ emerytura częścowa ne podlega podwyższenu do kwoty emerytury najnższej. V Podstawa wymaru emerytury na tzw. starych zasadach lub renty z tytułu nezdolnośc do pracy dla osób posadających oprócz polskch okresów ubezpeczena równeż amerykańske okresy ubezpeczena Podstawę wymaru emerytury na starych zasadach 6 lub renty z tytułu nezdolnośc do pracy dla osoby posadającej, oprócz polskch okresów ubezpeczena, równeż amerykańske okresy ubezpeczena stanow przecętna podstawa wymaru składk na ubezpeczena emerytalne rentowe (przed 1 styczna 1999 r. na ubezpeczene społeczne), na podstawe polskch przepsów prawnych z okresu 10 kolejnych lat kalendarzowych, wybranych przez osobę zanteresowaną z ostatnch 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośredno rok, w którym zanteresowany zgłosł wnosek o emeryturę lub rentę. Przy ustalanu 10 lat kalendarzowych ne uwzględna sę pełnych lat kalendarzowych z okresu, w którym zanteresowany pozostawał w ubezpeczenu w Stanach Zjednoczonych Ameryk. Jeżel w okrese 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośredno rok złożena wnosku o emeryturę lub rentę zanteresowany ne był ubezpeczony w Polsce, podstawę wymaru emerytury lub renty stanow przecętna podstawa wymaru składk na ubezpeczena społeczne na podstawe polskch przepsów prawnych z okresu kolejnych 10 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośredno rok, w którym zanteresowany przystąpł po raz perwszy do ubezpeczena w Stanach Zjednoczonych Ameryk. Na wnosek osoby zanteresowanej podstawę wymaru emerytury lub renty stanowć może także przecętna podstawa wymaru składk na ubezpeczena społeczne, na podstawe polskch przepsów prawnych, z okresu 20 lat kalendarzowych, przypadających przed rokem złożena wnosku o emeryturę lub rentę, wybranych z całego okresu podlegana ubezpeczenu w Polsce. Podstawę wymaru renty rodznnej po osobach, które w chwl śmerc mały ustalone prawo do emerytury na starych zasadach lub renty z tytułu nezdolnośc do pracy bądź spełnały warunk do uzyskana tych śwadczeń, stanow podstawa wymaru śwadczena, które przysługwało lub mogłoby przysługwać zmarłemu. 6 Dotyczy osób urodzonych przed 1 styczna 1949 r. oraz nektórych osób urodzonych po 31 grudna 1948 r. a przed 1 styczna 1969 r. EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A USA 9

10 V Podstawa oblczena tzw. nowej emerytury dla osób posadających oprócz polskch okresów ubezpeczena równeż amerykańske okresy ubezpeczena Wysokość nowej emerytury 7 odpowada równowartośc kwoty stanowącej wynk podzelena podstawy oblczena emerytury przez średne dalsze trwane życa 8 dla osób w weku równym wekow, w jakm ubezpeczony przechodz na emeryturę. Podstawę oblczena nowej emerytury stanow kwota zwaloryzowanych składek na ubezpeczene emerytalne, zwaloryzowanego kaptału początkowego oraz kwota środków zewdencjonowanych na subkonce ubezpeczonego. Podstawę oblczena renty rodznnej po osobe, która w chwl śmerc mała ustalone prawo do nowej emerytury lub spełnała warunk do uzyskana tego śwadczena, stanow podstawa oblczena śwadczena, które przysługwało lub przysługwałoby zmarłemu. Amerykańske okresy ubezpeczena ne są uwzględnane przy ustalanu podstawy oblczena nowej emerytury oraz renty rodznnej po osobach, które w chwl śmerc mały ustalone prawo do nowej emerytury lub spełnały warunk do uzyskana tej emerytury. Węcej nformacj o zasadach ustalana podstawy oblczena emerytury z nowego systemu emerytalnego można znaleźć w ulotce nformacyjnej ZUS pt. Nowa emerytura z Funduszu Ubezpeczeń Społecznych oraz na strone nternetowej natomast nformacje dotyczące zasad ustalana wysokośc emerytury zmarłego stanowącej podstawę do oblczena wysokośc renty rodznnej można znaleźć w ulotce pt. Renta rodznna na strone nternetowej ZUS. V Mnmalny okres ubezpeczena Jeżel polsk okres ubezpeczena jest krótszy nż 1 rok na jego podstawe ne powstaje prawo do polskej emerytury lub renty, ZUS ne jest zobowązany do przyznana tych śwadczeń z uwzględnenem okresu ubezpeczena przebytego w USA. Przykład Jeśl osoba ubegająca sę o rentę z tytułu nezdolnośc do pracy posada okres pracy (ubezpeczena) w Polsce krótszy nż 1 rok (z tytułu którego ne powstało prawo do polskego śwadczena) oraz ma 15 lat okresów ubezpeczena w Stanach Zjednoczonych Ameryk, ZUS ne jest zobowązany przyznać jej polską rentę z uwzględnenem amerykańskego okresu ubezpeczena. Z kole jeżel amerykańsk okres ubezpeczena jest krótszy nż 6 kwartałów na jego podstawe ne powstaje prawo do amerykańskej emerytury lub renty, to amerykańska 7 Dotyczy osób urodzonych po 31 grudna 1948 r. 8 Patrz przyps EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A USA

11 nstytucja właścwa ne jest zobowązana do przyznana tych śwadczeń, z uwzględnenem okresów ubezpeczena przebytych w Polsce. Tak okres ubezpeczena w Stanach Zjednoczonych Ameryk może zostać uwzględnony przez polską nstytucję właścwą, przy ustalanu prawa do emerytury lub renty, o le okres tak decyduje o nabycu prawa do śwadczena bądź pozwala uzyskać wyższą kwotę śwadczena. W takm przypadku polska nstytucja oblcza wysokość polskej emerytury lub renty w wysokośc proporcjonalnej, odpowadającej stosunkow polskego okresu ubezpeczena do sumy polskch amerykańskch okresów ubezpeczena. Przykład Jeżel ubegająca sę o emeryturę kobeta urodzona przed 1 styczna 1949 r., oprócz okresów pracy (ubezpeczena) w Polsce, wynoszących 19 lat 6 mesęcy, posada także okres ubezpeczena w Stanach Zjednoczonych Ameryk wynoszący 5 kwartałów (tj. 1 rok 3 mesące), z tytułu którego ne powstaje prawo do amerykańskego śwadczena, to ZUS przy ustalanu polskej emerytury uwzględn także ten krótk amerykańsk okres ubezpeczena oblczy śwadczene w wysokośc proporcjonalnej, odpowadającej stosunkow okresów ubezpeczena w Polsce (19 lat 6 mesęcy, tj. 234 mesące) do sumy okresów ubezpeczena w Polsce w USA (20 lat 9 mesęcy, tj. razem 249 mesęcy). W takm przypadku emerytura proporcjonalna stanowć będze 234/249 kwoty teoretycznej. Renta z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej Prawo do polskch rent z tytułu wypadków przy pracy chorób zawodowych ustala polska nstytucja właścwa tylko wtedy, gdy ubezpeczony podlegał ustawodawstwu polskemu w chwl wypadku przy pracy lub w czase wykonywana pracy, w której wynku powstała choroba zawodowa. Amerykańske śwadczena z tytułu wypadków przy pracy chorób zawodowych ne są objęte umową o zabezpeczenu społecznym. Zasłek pogrzebowy Ustalena uprawneń do polskego zasłku pogrzebowego oraz jego wypłaty dokonuje Zakład Ubezpeczeń Społecznych, stosując w tym zakrese polske przepsy prawne. EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A USA 11

12 Emerytura lub renta dla osób posadających wyłączne polske okresy ubezpeczena, meszkających w Stanach Zjednoczonych Ameryk W sytuacj, gdy osoba zanteresowana uzyskanem emerytury lub renty posada wyłączne okresy ubezpeczena przebyte w Polsce, natomast meszka w Stanach Zjednoczonych Ameryk, ustalena uprawneń do emerytury lub renty dokonuje wyłączne polska nstytucja właścwa, czyl nstytucja, która jest obowązana do rozpatrzena w Polsce danego wnosku (odpowedno ZUS albo KRUS). Osoba taka może uzyskać emeryturę lub rentę w Polsce, o le spełna warunk wymagane do nabyca tego śwadczena określone w polskch przepsach prawnych. Zgodne z postanowenam umowy taka przyznana w Polsce emerytura lub renta może być przekazywana osobe zanteresowanej do jej mejsca zameszkana w Stanach Zjednoczonych Ameryk. Gdze złożyć wnosek o emeryturę lub rentę? Osoba posadająca okresy ubezpeczena przebyte w Polsce w Stanach Zjednoczonych Ameryk wnosek o emeryturę lub rentę składa w nstytucj ubezpeczenowej jednego z państw-stron umowy. Ne mus węc składać wnosku odrębne w każdym państwe. Wnosek ten uruchama automatyczne równoczesne rozpatrywane uprawneń do emerytury lub renty w obydwu państwach-stronach umowy, w których osoba zanteresowana podlegała ubezpeczenom, a data złożena wnosku jest wążąca dla nstytucj obu tych państw, chyba że osoba zanteresowana chce otrzymywać śwadczene tylko z jednego państwa ponformuje o tym nstytucję, w której składa wnosek. q Osoba zanteresowana, która meszka w Polsce oraz posada okresy ubezpeczena w Polsce w Stanach Zjednoczonych Ameryk, może złożyć w polskej nstytucj (w ZUS albo KRUS) wnosek o emeryturę lub rentę. Może on zostać złożony także w nstytucj amerykańskej Oddzale Śwadczeń Federalnych przy Ambasadze Stanów Zjednoczonych Ameryk w Warszawe, który z kole przekaże go właścwej polskej nstytucj jednocześne rozpoczne procedurę ustalana amerykańskch śwadczeń. q Osoba zanteresowana, która meszka w Stanach Zjednoczonych Ameryk posada okresy ubezpeczena w Polsce oraz w USA, wnosek o emeryturę lub rentę może złożyć w amerykańskej nstytucj ubezpeczenowej (bezpośredno w Socal Securty 12 EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A USA

13 Admnstraton w Baltmore albo za pośrednctwem najblższej placówk tej nstytucj w mejscu swojego zameszkana). Socal Securty Admnstraton w Baltmore, nezależne od rozpatrzena uprawneń do śwadczeń amerykańskch, przekaże wnosek o polską emeryturę lub rentę do polskej nstytucj (odpowedno do ZUS lub KRUS). q Osoba zanteresowana, która meszka w Stanach Zjednoczonych Ameryk oraz posada okresy ubezpeczena wyłączne w Polsce, wnosek o emeryturę lub rentę może złożyć bezpośredno w polskej nstytucj właścwej w jej przypadku do rozpatrzena wnosku o emeryturę lub rentę w Polsce (odpowedno w ZUS lub KRUS). Wnosek tak można też złożyć za pośrednctwem amerykańskej nstytucj ubezpeczenowej, która prześle go do odpowednej polskej nstytucj. Data złożena wnosku w nstytucj amerykańskej będze w tym przypadku wążąca dla nstytucj polskej. q Osoba zanteresowana, która meszka w państwe trzecm (poza Polską lub Stanam Zjednoczonym Ameryk) posada okresy ubezpeczena w Polsce USA, wnosek o emeryturę lub rentę może złożyć albo w polskej, albo w amerykańskej nstytucj właścwej. Jeśl wnosek o emeryturę lub rentę jest składany w amerykańskej nstytucj, nstytucja ta jest zobowązana m.n. do skompletowana wnosku o emeryturę lub rentę przysługującą na podstawe polskch przepsów przekazana go do właścwej nstytucj w Polsce. W przypadkach, gdy osoba zanteresowana zameszkała w Stanach Zjednoczonych Ameryk składa wnosek o emeryturę lub rentę na podstawe polskch przepsów prawnych, koneczne jest zdentyfkowane tej polskej nstytucj, która jest właścwa w odnesenu do określonej osoby. Wnosek o emeryturę lub rentę rozpatrywany jest przez ZUS, jeżel osoba zanteresowana była w Polsce pracownkem lub prowadzła pozarolnczą dzałalność na własny rachunek. Ne zawsze jednak wnosek rozpatruje ZUS. Ne jest on bowem właścwy do rozpatrywana wnosków o emeryturę lub rentę osób, które podlegały w Polsce systemow ubezpeczena społecznego rolnków w odnesenu do takch osób właścwą nstytucją do rozpatrzena wnosku jest KRUS. ZUS rozpatruje jednak wnosk o emeryturę lub rentę osób posadających w Polsce okresy ubezpeczena jako pracowncy lub osoby prowadzące pozarolnczą dzałalność na własny rachunek oraz jako rolncy, jeżel jego ostatnm polskm okresem jest okres ubezpeczena jako pracownka lub osoby prowadzącej pozarolnczą dzałalność na własny rachunek. W przypadku stwerdzena, że rozpatrzene konkretnego wnosku należy do właścwośc ZUS, ustalena prawa do emerytury lub renty dokonuje terenowa jednostka ZUS wyznaczona do realzacj spraw emerytalno-rentowych podlegających koordyna- EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A USA 13

14 cj na podstawe umowy polsko-amerykańskej: I Oddzał ZUS w Warszawe Wydzał Realzacj Umów Mędzynarodowych. Osoba zameszkała w Polsce, posadająca łączone okresy ubezpeczena w Polsce w Stanach Zjednoczonych Ameryk wnosek o emeryturę lub rentę może złożyć bezpośredno we wspomnanej jednostce ZUS albo za pośrednctwem najblższej placówk ZUS w mejscu swojego zameszkana. Jak sporządzć wnosek o emeryturę lub rentę kerowany do ZUS? W przypadku, gdy wnosek o emeryturę lub rentę składany jest bezpośredno w ZUS, wnosek ten należy sporządzć zgodne z polskm przepsam. Można go złożyć na odpowednm formularzu: ZUS Rp-1E (Wnosek o emeryturę), ZUS-ER-WEC-01 (Wnosek o emeryturę częścową), ZUS Rp-1R (Wnosek o rentę z tytułu nezdolnośc do pracy), ZUS Rp-2 (Wnosek o rentę rodznną). Należy do nego dołączyć: kwestonarusz dotyczący okresów składkowych neskładkowych (ZUS Rp-6), dokumenty uzasadnające prawo do polskch śwadczeń oblczene ch wysokośc (m.n. legtymacje ubezpeczenowe, śwadectwa pracy, zaśwadczena ZUS Rp-7, wycąg z aktów stanu cywlnego, odpowedną dokumentację medyczną), dokumenty, z których wynka amerykańsk numer ubezpeczena oraz nne nformacje dla celów ustalena amerykańskego śwadczena; dla potrzeb amerykańskego śwadczena osoba zanteresowana pownna wypełnć formularz pomocnczy WZO-PL-1. Formularze wnosków kwestonaruszy oraz formularz pomocnczy WZO-PL-1 dostępne są w placówkach oraz na strone nternetowej Osoby zameszkałe w Stanach Zjednoczonych Ameryk, które przebyły polske okresy ubezpeczena które składają wnosek o polską emeryturę lub rentę w terenowej placówce Socal Securty Admnstraton, wypełnają odpowedn formularz o polske śwadczene: PL/USA 4 (Wnosek o emeryturę / Wnosek o rentę z tytułu nezdolnośc do pracy), PL/USA 5 (Wnosek o rentę rodznną). Do składanego wnosku należy załączyć dokumenty uzasadnające prawo do polskch śwadczeń oblczene ch wysokośc (m.n. legtymacje ubezpeczenowe, śwadectwa 14 EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A USA

15 pracy, zaśwadczena ZUS Rp-7, wycąg z aktów stanu cywlnego, a w przypadku śwadczena uzależnonego od nezdolnośc do pracy odpowedną dokumentację medyczną oraz opnę lekarską sporządzoną na formularzu PL/USA 7). W sytuacj, gdy wnosek o zasłek pogrzebowy składany jest w ZUS, jest on sporządzany zgodne z polskm przepsam. Można go złożyć na formularzu ZUS Z-12 (Wnosek o wypłatę zasłku pogrzebowego). Osoby zameszkałe w Stanach Zjednoczonych Ameryk, które wnosek o zasłek pogrzebowy z ZUS składają w terenowej placówce Socal Securty Admnstraton, wypełnają formularz PL/USA 10 (Wnosek o zasłek pogrzebowy). Bardzo ważne jest podane we wnosku o śwadczene odpowednch dentyfkatorów numerycznych, a manowce numeru PESEL, a w raze gdy danej osobe go ne nadano ser numeru dowodu osobstego lub paszportu (może być paszport zagranczny). W przypadku osoby, dla której dentyfkatorem podatkowym jest NIP, należy równeż podać polsk NIP. Składane odwołań od decyzj ZUS w sprawach emerytur rent przez osoby zameszkałe w Stanach Zjednoczonych Ameryk Odwołana od decyzj ZUS w sprawach emerytur rent składa sę do właścwego Sądu Pracy Ubezpeczeń Społecznych za pośrednctwem tego organu rentowego ZUS, który wydał decyzję w cągu mesąca od dna otrzymana tej decyzj. Osoby zameszkałe w Stanach Zjednoczonych Ameryk odwołane od decyzj ZUS mogą złożyć w wyżej wymenonym termne także za pośrednctwem amerykańskej nstytucj ubezpeczeń społecznych. Instytucja ta prześle je do właścwej jednostk ZUS. Wypłata przez ZUS emerytury lub renty z polskego systemu osobe zameszkałej w Stanach Zjednoczonych Ameryk Osoba uprawnona do emerytury lub renty z ZUS, zameszkała w Stanach Zjednoczonych Ameryk może otrzymywać swoje śwadczene zgodne z dyspozycją złożoną w ZUS: q w Polsce: r na rachunek bankowy emeryta lub rencsty albo r do rąk osoby upoważnonej przez emeryta lub rencstę meszkającej w Polsce, EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A USA 15

16 bądź q w Stanach Zjednoczonych Ameryk w forme transferu na zagranczny rachunek bankowy emeryta lub rencsty, prowadzony w banku w tym państwe. Osobe poberającej emeryturę lub rentę z ZUS, zameszkałej w Stanach Zjednoczonych Ameryk, emerytura lub renta może być przekazywana (transferowana) przez ZUS do państwa zameszkana tej osoby. Wnosek o przekazywane emerytury lub renty do Stanów Zjednoczonych Ameryk (transfer) można złożyć w tym oddzale ZUS, który przyznał lub wypłacał dotychczas śwadczene. W takm przypadku obsługa wypłaty emerytury lub renty przekazywana jest do I Oddzału ZUS w Warszawe Wydzał Realzacj Umów Mędzynarodowych. Wnosek o transferowane można złożyć też bezpośredno do tej jednostk ZUS. Wnosek o transfer śwadczena można złożyć na formularzu ZUS-RZ-WZD-01 Wnosek osoby zameszkałej za grancą o zmanę danych adresowych / nazwska / mena / wypłatę polskego śwadczena / zmanę rachunku bankowego, przeznaczonym dla osób meszkających za grancą, który dostępny jest na strone nternetowej ZUS. Emerytura lub renta wypłacana jest co mesąc w dnu ustalonym w decyzj ZUS jako termn płatnośc śwadczena. W przypadku, gdy kwota emerytury lub renty przekazywana do Stanów Zjednoczonych Ameryk jest nższa nż kwota najnższej polskej emerytury, ZUS może zdecydować o jej wypłace w termnach nnych nż mesęczne (np. kwartalne). Przepsy uznają za dzeń wypłaty emerytury lub renty przekazywanej do Stanów Zjednoczonych Ameryk dzeń przekazana należnośc przez ZUS do banku pośrednczącego w wypłace śwadczeń. Osobom meszkającym w Stanach Zjednoczonych Ameryk emerytura lub renta przekazywana jest odpowedno do przepsów podatkowych po pomnejszenu o zalczkę na podatek dochodowy w Polsce (w kwotach netto). W celu uzyskana szczegółowych nformacj na temat opodatkowana polskch emerytur rent wypłacanych osobom zameszkałym w Stanach Zjednoczonych Ameryk, a także zastosowana w odnesenu do tych osób polsko-amerykańskej umowy o unkanu podwójnego opodatkowana, należy zwracać sę do właścwego urzędu skarbowego. Informacje w tym zakrese można równeż uzyskać telefonczne pod numeram Krajowej Informacj Podatkowej: (dla telefonów stacjonarnych) oraz (dla telefonów komórkowych lub z zagrancy). Z przekazywanej śwadczenoborcy emerytury lub renty ZUS ne potrąca składk na ubezpeczene zdrowotne do Narodowego Funduszu Zdrowa (NFZ). Szczegółowe nformacje na ten temat można uzyskać w Central NFZ. Informacje w tym zakrese można równeż uzyskać telefonczne pod numeram nfoln NFZ: oraz , e-mal: nfolna@nfz.gov.pl. 16 EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A USA

17 Wpływ amerykańskch śwadczeń na prawo wysokość emerytury lub renty z ZUS Jeżel osoba, której ustalono prawo do emerytury lub renty z ZUS, pobera równeż emeryturę lub rentę ze Stanów Zjednoczonych Ameryk, to fakt poberana śwadczeń amerykańskch ne powoduje zmnejszena an zaweszena prawa do emerytury lub renty z ZUS. Wpływ śwadczeń z ZUS na wysokość śwadczeń z systemu Socal Securty Umowa ne reguluje kwest wpływu poberana polskch śwadczeń emerytalno-rentowych na możlwość poberana śwadczeń amerykańskch z systemu Socal Securty. W nektórych przypadkach poberane polskej emerytury z ZUS może powodować obnżene emerytury amerykańskej z systemu Socal Securty. W zakrese stosowana przepsów amerykańskch WEP (Wndfall Elmnaton Provson), dotyczących redukcj śwadczeń z tytułu osągana neuzasadnonych korzyśc, należy kontaktować sę bezpośredno z nstytucją amerykańską Socal Securty Admnstraton. Wpływ przychodów osąganych z tytułu dzałalnośc wykonywanej w USA na prawo wysokość emerytury lub renty poberanej z ZUS Emeryc oraz rencśc są obowązan do nformowana ZUS o zarobkach nnych przychodach osąganych z tytułu dzałalnośc wykonywanej za grancą, w tym w Stanach Zjednoczonych Ameryk. Wysokość tych przychodów może meć wpływ na kwotę przysługującej emerytury lub renty z ZUS. Jeżel wysokość przychodów zagrancznych (bądź łączne polskch zagrancznych) przekracza: 70% przecętnego mesęcznego wynagrodzena obowązującego w Polsce, ale ne węcej nż 130% mesęcznego wynagrodzena emerytura lub renta ulega zmnejszenu, 130% przecętnego mesęcznego wynagrodzena obowązującego w Polsce prawo do emerytury lub renty ulega zaweszenu. Powyższe reguły ne dotyczą emerytów, którzy mają ustalone prawo do emerytury częścowej lub osągnęl powszechny wek emerytalny 9. 9 Patrz przyps 3. EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A USA 17

18 Wpływ kontynuacj zatrudnena w USA na prawo do emerytury z ZUS Prawo do emerytury ustalanej przez ZUS ulega zaweszenu bez względu na wysokość przychodu uzyskwanego przez emeryta z tytułu zatrudnena kontynuowanego bez uprzednego rozwązana stosunku pracy z pracodawcą, na którego rzecz wykonywał je bezpośredno przed dnem nabyca prawa do emerytury, ustalonym w decyzj organu rentowego. Zasada ta dotyczy także stosunku pracy nawązanego z pracodawcą amerykańskm. Osoba ubegająca sę o emeryturę mus zatem rozwązać wszystke stosunk pracy, zarówno w Polsce, jak w USA, aby ZUS podjął wypłatę emerytury. W przecwnym raze, czyl w raze kontynuacj zatrudnena z dotychczasowym pracodawcą, prawo do polskej emerytury zostane automatyczne zaweszone. Wymóg rozwązana stosunku pracy ne dotyczy sytuacj, w której osoba zanteresowana podjęła zatrudnene już po przyznanu prawa do emerytury. Przykład Zanteresowana obecne pracująca meszkająca w USA w zwązku z osągnęcem powszechnego weku emerytalnego określonego zgodne z prawem polskm, wystąpła o ustalene prawa do emerytury z Funduszu Ubezpeczeń Społecznych. Z racj tego, że zanteresowana pracuje w f rme amerykańskej, ZUS przyzna jej prawo do śwadczena emerytalnego, ale jednocześne zawes jego wypłatę. ZUS podejme wypłatę emerytury na wnosek osoby zanteresowanej po tym, jak zakończy ona zatrudnene przekaże zaśwadczene potwerdzające rozwązane stosunku pracy 10. Obowązk nformacyjne wobec ZUS emerytów lub rencstów zameszkałych w Stanach Zjednoczonych Ameryk Emeryc lub rencśc mają obowązek nformować jednostkę ZUS wypłacającą śwadczene o każdej okolcznośc, która ma wpływ na uprawnena do emerytury lub renty albo ch wypłatę. Do okolcznośc tych należą w szczególnośc: zmany w zakrese danych personalnych (np. mena, nazwska) adresowych, zmana państwa zameszkana, zmana numeru rachunku bankowego. Dodatkowo emeryc, któ- 10 Wymóg rozwązana umowy o pracę zawartej przed przyznanem emerytury w celu podjęca (lub kontynuowana) poberana tego śwadczena został wprowadzony 1 styczna 2011 r. w art. 103a ustawy emerytalnej. 18 EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A USA

19 rzy ne osągnęl jeszcze powszechnego weku emerytalnego (ne dotyczy śwadczenoborców poberających emerytury częścowe), zobowązan są nformować równeż o podjęcu zatrudnena lub nnej pracy zarobkowej, osąganu przychodu mającego wpływ na zaweszene lub zmnejszene emerytury (dotyczy to przychodu zarówno z dzałalnośc prowadzonej w Polsce, jak za grancą). Emeryc oraz rencśc ZUS są zobowązan na żądane organu rentowego do potwerdzana własnoręcznym podpsem stnena dalej trwającego prawa do poberana śwadczena. Jednostka ZUS wypłacająca emeryturę lub rentę osobom zameszkałym w Stanach Zjednoczonych Ameryk przesyła okresowo śwadczenoborcom, do wypełnena odesłana do ZUS, formularz Pośwadczene życa zameszkana emeryta lub rencsty. Formularz ten pownen zostać wypełnony własnoręczne podpsany przez emeryta lub rencstę, a w przypadku zastnena okolcznośc unemożlwających lub utrudnających złożene własnoręcznego podpsu przez osobę sprawującą faktyczną opekę nad tym śwadczenoborcą. Własnoręczne złożene podpsu przez daną osobę w obu przypadkach pownno zostać potwerdzone przez właścwy urząd lub osobę do tego upoważnoną w państwe zameszkana wymenonych osób albo przez upoważnoną osobę w polskej placówce dyplomatycznej lub konsularnej. Nowe formy kontaktu z ZUS Platforma Usług Elektroncznych (PUE) ZUS daje osobom pracującym meszkającym za grancą nowe możlwośc kontaktu elektroncznego z ZUS dostęp do welu nnych usług. Założene konta na PUE umożlwa dostęp do danych zapsanych na ndywdualnym konce ubezpeczonego prowadzonym przez ZUS, w tym danych o zgromadzonym kaptale początkowym oraz składkach emerytalnych zewdencjonowanych na konce ubezpeczonego środkach zewdencjonowanych na subkonce ubezpeczonego. Można równeż składać wnosk otrzymywać odpowedz drogą elektronczną. Telefonczne nformacje można uzyskać w Centrum Obsług Telefoncznej ZUS (COT) pod numeram: q z krajowych telefonów stacjonarnych, q z telefonów komórkowych oraz stacjonarnych krajowych zagrancznych. Centrum Obsług Telefoncznej udzela wyjaśneń we wszystkch sprawach, w tym zwązanych z podleganem ubezpeczenom społecznym za grancą nformuje o moż- EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A USA 19

20 lwoścach uzyskana śwadczeń z tego tytułu także poprzez: e-mal (cot@zus.pl), czat Skype a (zus_centrum_obslug_tel). Konsultanc COT służą pomocą w dn robocze od ponedzałku do pątku w godz Szczegółowe nformacje dla ubezpeczonych wzory nezbędnych dokumentów zameszczone są na stronach Gdze można uzyskać węcej nformacj? Ulotka ma charakter ogólny. Węcej nformacj można uzyskać w: najblższej jednostce terenowej ZUS, serwse nternetowym: I Oddzale ZUS w Warszawe w Wydzale Realzacj Umów Mędzynarodowych (ul. Kasprowcza 151, Warszawa), Departamence Rent Zagrancznych wykonującym w Central ZUS zadana nstytucj łącznkowej w zakrese śwadczeń emerytalno-rentowych podlegających koordynacj na podstawe umowy, współpracującym z amerykańską nstytucją łącznkową (ul. Senatorska 10, Warszawa, e-mal: drz@zus.pl). W sprawach dotyczących amerykańskch śwadczeń nformacje można uzyskać w: Federal Benefts Unt US Embassy Oddzale Śwadczeń Federalnych z sedzbą w Ambasadze USA w Warszawe (ul. Pękna 12, Warszawa, tel.: ), Offce of Internatonal Operatons Burze Operacj Mędzynarodowych (OIO) w Baltmore (P.O. Box 17775, Baltmore, Maryland, , Warszawa, czerwec 2014 r. Zakład Ubezpeczeń Społecznych (Departament Rent Zagrancznych) Warszawa, ul. Senatorska 10 Skład druk: Polgrafa ZUS w Warszawe. Nakł egz. Zam. nr 1331/14 20 EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A USA