EMERYTURA CZĘŚCIOWA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

Transkrypt

1 EMERYTURA CZĘŚCIOWA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH Z a k ł a d U b e z p e c z e ń S p o ł e c z n y c h Warunk nabywana prawa do emerytury częścowej, wysokość emerytury częścowej oraz zasady wypłaty tego śwadczena określa ustawa z dna 17 grudna 1998 r. o emeryturach rentach z Funduszu Ubezpeczeń Społecznych 1, zwana dalej ustawą emerytalną. Komu przysługuje emerytura częścowa? Emerytura częścowa przysługuje ubezpeczonym urodzonym po 31 grudna 1948 r., którzy ne osągnęl weku emerytalnego, ustalonego ndywdualne ze względu na datę urodzena po spełnenu łączne następujących warunków: kobety, jeżel osągnęły wek co najmnej 62 lata mają co najmnej 35 lat okresów składkowych neskładkowych, mężczyźn, jeżel osągnęl wek co najmnej 65 lat mają co najmnej 40 lat okresów składkowych neskładkowych. Oznacza to, że na emeryturę częścową mogą przejść: kobety urodzone po 31 grudna 1958 r., mężczyźn urodzen po 31 grudna 1948 r., jeżel spełną odpowedno wyżej wymenone warunk dotyczące weku stażu emerytalnego wystąpą o przyznane tego śwadczena przed osągnęcem ustalonego dla nch ze względu na datę urodzena podwyższonego weku emerytalnego (wynoszącego docelowo 67 lat) 2. 1 Tekst jednolty: Dz.U. z 2013 r. poz z późń. zm. 2 Patrz ramka s. 6. EMERYTURA CZĘŚCIOWA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH 1

2 Jake okresy są uwzględnane przy ustalanu stażu emerytalnego? Przy ustalanu prawa do emerytury uwzględna sę: okresy składkowe (art. 6 ustawy emerytalnej), okresy neskładkowe (art. 7 ustawy emerytalnej), okresy uzupełnające, czyl okresy prowadzena gospodarstwa rolnego pracy w tym gospodarstwe (art. 10 ustawy emerytalnej), okresy poberana renty z tytułu nezdolnośc do pracy (art. 10a ustawy emerytalnej). Przy ustalanu wymaganego 35-letnego lub 40-letnego okresu składkowego neskładkowego, okresy te uwzględna sę tak jak przy ustalanu uprawneń do emerytury na dotychczasowych zasadach: najperw okresy składkowe, następne okresy neskładkowe jednak ne węcej nż 1/3 uwzględnonych okresów składkowych, w dalszej kolejnośc okresy uzupełnające (okresy rolne art. 10 ustawy emerytalnej), jeżel łączny wymar okresów składkowych neskładkowych jest krótszy nż odpowedno 35 lat (dla kobet) lub 40 lat (dla mężczyzn), w ostatnej kolejnośc okres poberana renty z tytułu nezdolnośc do pracy, na zasadach określonych w art. 10a ustawy emerytalnej, jeżel łączny wymar okresów wymenonych wyżej jest krótszy nż 35 lat (dla kobet) lub 40 lat (dla mężczyzn). Ważne: Przy ustalanu okresu uprawnającego do śwadczeń, dla płatnków składek zobowązanych do opłacana składek na własne ubezpeczena, ne uwzględna sę okresów, za które ne zostały opłacone składk, mmo podlegana obowązkowo ubezpeczenom społecznym. Kedy powstaje prawo do emerytury częścowej? Prawo do emerytury powstaje z dnem spełnena wszystkch wymaganych do tego warunków, ne wcześnej jednak nż od mesąca, w którym zgłoszono wnosek. Emerytura częścowa przysługuje bez konecznośc rozwązana stosunku pracy nawązanego przed nabycem prawa do emerytury częścowej. Osoba, która mała ustalone prawo do emerytury częścowej, może wystąpć z wnoskem o przyznane pełnej emerytury po osągnęcu podwyższonego 2 EMERYTURA CZĘŚCIOWA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

3 weku emerytalnego ustalonego ndywdualne dla nej według daty urodzena oraz dodatkowo po ustanu stosunku pracy, jeżel osoba ta pozostawała w stosunku pracy. Ważne: Łączna kwota pobranej emerytury częścowej, w wysokośc przed odlczenem zalczk na podatek dochodowy składk na ubezpeczene zdrowotne, pomnejszy podstawę oblczena przyszłej emerytury przyznanej po osągnęcu podwyższonego weku emerytalnego. Wysokość emerytury częścowej Emerytura częścowa wynos 50% kwoty emerytury oblczonej według nowych zasad. Kwotę pełnej emerytury ustala sę przez podzelene podstawy jej oblczena przez średne dalsze trwane życa dla osób w weku równym wekow przejśca na tę emeryturę danego ubezpeczonego. Podstawę oblczena emerytury stanow kwota składek na ubezpeczene emerytalne, z uwzględnenem waloryzacj składek zewdencjonowanych na konce ubezpeczonego w ZUS do końca mesąca poprzedzającego mesąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, oraz zwaloryzowanego kaptału początkowego. W przypadku ubezpeczonego, będącego członkem otwartego funduszu emerytalnego, do podstawy oblczena emerytury przyjmuje sę równeż kwotę środków zewdencjonowanych na subkonce w ZUS (w tym równeż przenesonych z otwartego funduszu emerytalnego), z uwzględnenem waloryzacj tych środków. Ważne: Emerytura częścowa ne podlega podwyższenu do kwoty najnższej emerytury. Zasady wypłaty emerytury częścowej ZUS wypłaca emeryturę osobe uprawnonej, w wyznaczonym termne płatnośc, za pośrednctwem osób prawnych prowadzących dzałalność w zakrese doręczana śwadczeń albo na wnosek tej osoby na jej rachunek w banku lub w spółdzelczej kase oszczędnoścowo-kredytowej. EMERYTURA CZĘŚCIOWA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH 3

4 Prawo do emerytury częścowej ne podlega zaweszenu an zmnejszenu w raze osągana przychodu z tytułu zatrudnena lub nnej dzałalnośc zarobkowej podlegającej obowązkow ubezpeczeń społecznych bez względu na wysokość tego przychodu. Prawo do emerytury częścowej może być jednak zaweszone na wnosek zanteresowanego, bez konecznośc podana powodu zaweszena wypłaty. Z kwoty emerytury częścowej dokonuje sę potrąceń egzekucj, przy zachowanu kwoty wolnej od potrąceń egzekucj jak dla emerytury. Wypłata emerytury częścowej może być kontynuowana także po osągnęcu podwyższonego weku emerytalnego jeżel osoba poberająca emeryturę częścową ne wystąp z wnoskem o przyznane pełnej emerytury. Jak jest tryb postępowana o przyznane emerytury? Postępowane w sprawe emerytury częścowej wszczyna sę na podstawe wnosku (druk ZUS-ER-WEC-01) osoby zanteresowanej lub jej pełnomocnka, zgłoszonego w dowolnej jednostce organzacyjnej ZUS (oddzale lub nspektorace ZUS) osobśce, za pośrednctwem urzędu pocztowego lub w forme elektroncznej. Wnosek o emeryturę może być wycofany ne późnej nż do dna uprawomocnena sę decyzj w sprawe emerytury, przy czym prośba o wycofane wnosku jest skuteczna, jeżel została złożona na pśme lub zgłoszona ustne do protokołu. Decyzja w sprawe emerytury pownna być wydana w cągu 30 dn od wyjaśnena ostatnej okolcznośc nezbędnej do wydana tej decyzj. Decyzja przekazywana jest zgodne z wnoskem osoby zanteresowanej pod wskazany we wnosku adres lub do rąk przedstawcela ustawowego. Do wnosku o przyznane emerytury należy dołączyć: kwestonarusz dotyczący okresów składkowych neskładkowych (druk ZUS Rp-6), dokumenty na potwerdzene przebytych okresów składkowych neskładkowych (śwadectwa pracy, legtymację ubezpeczenową, zaśwadczena lub dyplom potwerdzający ukończene studów oraz programowy tok ch trwana, zaśwadczene szkoły wyższej, wycąg z akt urodzena dzec), zaśwadczene pracodawcy o zatrudnenu wynagrodzenu (druk ZUS Rp-7) bądź legtymację ubezpeczenową zawerającą odpowedne wpsy albo nne dowody potwerdzające wysokość dochodu przychodu, uwzględnanego przy ustalanu podstawy wymaru. Ubezpeczony, który dokumenty potwerdzające przebyte do 31 grudna 1998 r. okresy składkowe neskładkowe oraz wysokość osąganego wynagrodzena złożył w organe rentowym do wnosku o kaptał początkowy, pownen podać, że do- 4 EMERYTURA CZĘŚCIOWA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

5 kumenty te zostały przedłożone przy wnosku o kaptał początkowy, oraz podać numer decyzj wydanej w sprawe kaptału początkowego. Kto wydaje decyzję czy można sę od nej odwołać? Decyzję w sprawe emerytury częścowej wydaje oddzał ZUS właścwy ze względu na mejsce zameszkana osoby zanteresowanej. Od tej decyzj przysługuje prawo wnesena odwołana do sądu okręgowego sądu pracy ubezpeczeń społecznych w termne mesąca od dna doręczena decyzj. Odwołane wnos sę do oddzału ZUS, który wydał decyzję, na pśme albo ustne do protokołu. Postępowane odwoławcze wolne jest od opłat. O czym należy powadomć ZUS? Osoba uprawnona do emerytury zobowązana jest powadomć ZUS: o zmane mejsca zameszkana, numeru rachunku w banku lub w spółdzelczej kase oszczędnoścowo-kredytowej, o poberanu emerytury lub renty z nnego tytułu przyznanej przez nny organ emerytalny / rentowy albo o poberanu uposażena sędzego lub prokuratora w stane spoczynku bądź uposażena rodznnego. * * * Informacje zawarte w tej ulotce mają charakter ogólny. W celu uzyskana, w ndywdualnej sprawe szczegółowych nformacj, należy zwrócć sę do oddzału lub nspektoratu ZUS. Warszawa, marzec 2014 r. EMERYTURA CZĘŚCIOWA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH 5

6 Wek emerytalny dla kobet urodzonych w okrese: q do 31 grudna 1952 r. wynos co najmnej 60 lat q 1 styczna 1953 r. do 31 marca 1953 r. wynos co najmnej 60 lat 1 mesąc q 1 kwetna 1953 r. do 30 czerwca 1953 r. wynos co najmnej 60 lat 2 mesące q 1 lpca 1953 r. do 30 wrześna 1953 r. wynos co najmnej 60 lat 3 mesące q 1 paźdzernka 1953 r. do 31 grudna 1953 r. wynos co najmnej 60 lat 4 mesące q 1 styczna 1954 r. do 31 marca 1954 r. wynos co najmnej 60 lat 5 mesęcy q 1 kwetna 1954 r. do 30 czerwca 1954 r. wynos co najmnej 60 lat 6 mesęcy q 1 lpca 1954 r. do 30 wrześna 1954 r. wynos co najmnej 60 lat 7 mesęcy q 1 paźdzernka 1954 r. do 31 grudna 1954 r. wynos co najmnej 60 lat 8 mesęcy q 1 styczna 1955 r. do 31 marca 1955 r. wynos co najmnej 60 lat 9 mesęcy q 1 kwetna 1955 r. do 30 czerwca 1955 r. wynos co najmnej 60 lat 10 mesęcy q 1 lpca 1955 r. do 30 wrześna 1955 r. wynos co najmnej 60 lat 11 mesęcy q 1 paźdzernka 1955 r. do 31 grudna 1955 r. wynos co najmnej 61 lat q 1 styczna 1956 r. do 31 marca 1956 r. wynos co najmnej 61 lat 1 mesąc q 1 kwetna 1956 r. do 30 czerwca 1956 r. wynos co najmnej 61 lat 2 mesące q 1 lpca 1956 r. do 30 wrześna 1956 r. wynos co najmnej 61 lat 3 mesące q 1 paźdzernka 1956 r. do 31 grudna 1956 r. wynos co najmnej 61 lat 4 mesące q 1 styczna 1957 r. do 31 marca 1957 r. wynos co najmnej 61 lat 5 mesęcy q 1 kwetna 1957 r. do 30 czerwca 1957 r. wynos co najmnej 61 lat 6 mesęcy q 1 lpca 1957 r. do 30 wrześna 1957 r. wynos co najmnej 61 lat 7 mesęcy q 1 paźdzernka 1957 r. do 31 grudna 1957 r. wynos co najmnej 61 lat 8 mesęcy q 1 styczna 1958 r. do 31 marca 1958 r. wynos co najmnej 61 lat 9 mesęcy q 1 kwetna 1958 r. do 30 czerwca 1958 r. wynos co najmnej 61 lat 10 mesęcy q 1 lpca 1958 r. do 30 wrześna 1958 r. wynos co najmnej 61 lat 11 mesęcy q 1 paźdzernka 1958 r. do 31 grudna 1958 r. wynos co najmnej 62 lata q 1 styczna 1959 r. do 31 marca 1959 r. wynos co najmnej 62 lata 1 mesąc q 1 kwetna 1959 r. do 30 czerwca 1959 r. wynos co najmnej 62 lata 2 mesące q 1 lpca 1959 r. do 30 wrześna 1959 r. wynos co najmnej 62 lata 3 mesące q 1 paźdzernka 1959 r. do 31 grudna 1959 r. wynos co najmnej 62 lata 4 mesące q 1 styczna 1960 r. do 31 marca 1960 r. wynos co najmnej 62 lata 5 mesęcy q 1 kwetna 1960 r. do 30 czerwca 1960 r. wynos co najmnej 62 lata 6 mesęcy q 1 lpca 1960 r. do 30 wrześna 1960 r. wynos co najmnej 62 lata 7 mesęcy q 1 paźdzernka 1960 r. do 31 grudna 1960 r. wynos co najmnej 62 lata 8 mesęcy q 1 styczna 1961 r. do 31 marca 1961 r. wynos co najmnej 62 lata 9 mesęcy q 1 kwetna 1961 r. do 30 czerwca 1961 r. wynos co najmnej 62 lata 10 mesęcy q 1 lpca 1961 r. do 30 wrześna 1961 r. wynos co najmnej 62 lata 11 mesęcy q 1 paźdzernka 1961 r. do 31 grudna 1961 r. wynos co najmnej 63 lata q 1 styczna 1962 r. do 31 marca 1962 r. wynos co najmnej 63 lata 1 mesąc q 1 kwetna 1962 r. do 30 czerwca 1962 r. wynos co najmnej 63 lata 2 mesące q 1 lpca 1962 r. do 30 wrześna 1962 r. wynos co najmnej 63 lata 3 mesące 6 EMERYTURA CZĘŚCIOWA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

7 Wek emerytalny dla kobet urodzonych w okrese: q 1 paźdzernka 1962 r. do 31 grudna 1962 r. wynos co najmnej 63 lata 4 mesące q 1 styczna 1963 r. do 31 marca 1963 r. wynos co najmnej 63 lata 5 mesęcy q 1 kwetna 1963 r. do 30 czerwca 1963 r. wynos co najmnej 63 lata 6 mesęcy q 1 lpca 1963 r. do 30 wrześna 1963 r. wynos co najmnej 63 lata 7 mesęcy q 1 paźdzernka 1963 r. do 31 grudna 1963 r. wynos co najmnej 63 lata 8 mesęcy q 1 styczna 1964 r. do 31 marca 1964 r. wynos co najmnej 63 lata 9 mesęcy q 1 kwetna 1964 r. do 30 czerwca 1964 r. wynos co najmnej 63 lata 10 mesęcy q 1 lpca 1964 r. do 30 wrześna 1964 r. wynos co najmnej 63 lata 11 mesęcy q 1 paźdzernka 1964 r. do 31 grudna 1964 r. wynos co najmnej 64 lata q 1 styczna 1965 r. do 31 marca 1965 r. wynos co najmnej 64 lata 1 mesąc q 1 kwetna 1965 r. do 30 czerwca 1965 r. wynos co najmnej 64 lata 2 mesące q 1 lpca 1965 r. do 30 wrześna 1965 r. wynos co najmnej 64 lata 3 mesące q 1 paźdzernka 1965 r. do 31 grudna 1965 r. wynos co najmnej 64 lata 4 mesące q 1 styczna 1966 r. do 31 marca 1966 r. wynos co najmnej 64 lata 5 mesęcy q 1 kwetna 1966 r. do 30 czerwca 1966 r. wynos co najmnej 64 lata 6 mesęcy q 1 lpca 1966 r. do 30 wrześna 1966 r. wynos co najmnej 64 lata 7 mesęcy q 1 paźdzernka 1966 r. do 31 grudna 1966 r. wynos co najmnej 64 lata 8 mesęcy q 1 styczna 1967 r. do 31 marca 1967 r. wynos co najmnej 64 lata 9 mesęcy q 1 kwetna 1967 r. do 30 czerwca 1967 r. wynos co najmnej 64 lata 10 mesęcy q 1 lpca 1967 r. do 30 wrześna 1967 r. wynos co najmnej 64 lata 11 mesęcy q 1 paźdzernka 1967 r. do 31 grudna 1967 r. wynos co najmnej 65 lat q 1 styczna 1968 r. do 31 marca 1968 r. wynos co najmnej 65 lat 1 mesąc q 1 kwetna 1968 r. do 30 czerwca 1968 r. wynos co najmnej 65 lat 2 mesące q 1 lpca 1968 r. do 30 wrześna 1968 r. wynos co najmnej 65 lat 3 mesące q 1 paźdzernka 1968 r. do 31 grudna 1968 r. wynos co najmnej 65 lat 4 mesące q 1 styczna 1969 r. do 31 marca 1969 r. wynos co najmnej 65 lat 5 mesęcy q 1 kwetna 1969 r. do 30 czerwca 1969 r. wynos co najmnej 65 lat 6 mesęcy q 1 lpca 1969 r. do 30 wrześna 1969 r. wynos co najmnej 65 lat 7 mesęcy q 1 paźdzernka 1969 r. do 31 grudna 1969 r. wynos co najmnej 65 lat 8 mesęcy q 1 styczna 1970 r. do 31 marca 1970 r. wynos co najmnej 65 lat 9 mesęcy q 1 kwetna 1970 r. do 30 czerwca 1970 r. wynos co najmnej 65 lat 10 mesęcy q 1 lpca 1970 r. do 30 wrześna 1970 r. wynos co najmnej 65 lat 11 mesęcy q 1 paźdzernka 1970 r. do 31 grudna 1970 r. wynos co najmnej 66 lat q 1 styczna 1971 r. do 31 marca 1971 r. wynos co najmnej 66 lat 1 mesąc q 1 kwetna 1971 r. do 30 czerwca 1971 r. wynos co najmnej 66 lat 2 mesące q 1 lpca 1971 r. do 30 wrześna 1971 r. wynos co najmnej 66 lat 3 mesące q 1 paźdzernka 1971 r. do 31 grudna 1971 r. wynos co najmnej 66 lat 4 mesące q 1 styczna 1972 r. do 31 marca 1972 r. wynos co najmnej 66 lat 5 mesęcy q 1 kwetna 1972 r. do 30 czerwca 1972 r. wynos co najmnej 66 lat 6 mesęcy q 1 lpca 1972 r. do 30 wrześna 1972 r. wynos co najmnej 66 lat 7 mesęcy EMERYTURA CZĘŚCIOWA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH 7

8 Wek emerytalny dla kobet urodzonych w okrese: q 1 paźdzernka 1972 r. do 31 grudna 1972 r. wynos co najmnej 66 lat 8 mesęcy q 1 styczna 1973 r. do 31 marca 1973 r. wynos co najmnej 66 lat 9 mesęcy q 1 kwetna 1973 r. do 30 czerwca 1973 r. wynos co najmnej 66 lat 10 mesęcy q 1 lpca 1973 r. do 30 wrześna 1973 r. wynos co najmnej 66 lat 11 mesęcy q po 30 wrześna 1973 r. wynos co najmnej 67 lat Wek emerytalny dla mężczyzn urodzonych w okrese: q do 31 grudna 1947 r. wynos co najmnej 65 lat q 1 styczna 1948 r. do 31 marca 1948 r. wynos co najmnej 65 lat 1 mesąc q 1 kwetna 1948 r. do 30 czerwca 1948 r. wynos co najmnej 65 lat 2 mesące q 1 lpca 1948 r. do 30 wrześna 1948 r. wynos co najmnej 65 lat 3 mesące q 1 paźdzernka 1948 r. do 31 grudna 1948 r. wynos co najmnej 65 lat 4 mesące q 1 styczna 1949 r. do 31 marca 1949 r. wynos co najmnej 65 lat 5 mesęcy q 1 kwetna 1949 r. do 30 czerwca 1949 r. wynos co najmnej 65 lat 6 mesęcy q 1 lpca 1949 r. do 30 wrześna 1949 r. wynos co najmnej 65 lat 7 mesęcy q 1 paźdzernka 1949 r. do 31 grudna 1949 r. wynos co najmnej 65 lat 8 mesęcy q 1 styczna 1950 r. do 31 marca 1950 r. wynos co najmnej 65 lat 9 mesęcy q 1 kwetna 1950 r. do 30 czerwca 1950 r. wynos co najmnej 65 lat 10 mesęcy q 1 lpca 1950 r. do 30 wrześna 1950 r. wynos co najmnej 65 lat 11 mesęcy q 1 paźdzernka 1950 r. do 31 grudna 1950 r. wynos co najmnej 66 lat q 1 styczna 1951 r. do 31 marca 1951 r. wynos co najmnej 66 lat 1 mesąc q 1 kwetna 1951 r. do 30 czerwca 1951 r. wynos co najmnej 66 lat 2 mesące q 1 lpca 1951 r. do 30 wrześna 1951 r. wynos co najmnej 66 lat 3 mesące q 1 paźdzernka 1951 r. do 31 grudna 1951 r. wynos co najmnej 66 lat 4 mesące q 1 styczna 1952 r. do 31 marca 1952 r. wynos co najmnej 66 lat 5 mesęcy q 1 kwetna 1952 r. do 30 czerwca 1952 r. wynos co najmnej 66 lat 6 mesęcy q 1 lpca 1952 r. do 30 wrześna 1952 r. wynos co najmnej 66 lat 7 mesęcy q 1 paźdzernka 1952 r. do 31 grudna 1952 r. wynos co najmnej 66 lat 8 mesęcy q 1 styczna 1953 r. do 31 marca 1953 r. wynos co najmnej 66 lat 9 mesęcy q 1 kwetna 1953 r. do 30 czerwca 1953 r. wynos co najmnej 66 lat 10 mesęcy q 1 lpca 1953 r. do 30 wrześna 1953 r. wynos co najmnej 66 lat 11 mesęcy q po 30 wrześna 1953 r. wynos co najmnej 67 lat Zakład Ubezpeczeń Społecznych (Departament Śwadczeń Emerytalno-Rentowych) Warszawa, ul. Szamocka 3, 5 Skład druk: Polgrafa ZUS w Warszawe. Nakł egz. Zam. nr 874/14 8 EMERYTURA CZĘŚCIOWA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH