Wykład 4 MS EXCEL
Arkusz kalkulacyjny - jego cel i zastosowania Tworzenie tabel danych i rozwiązywanie problemów przy pomocy analizy wielu danych: Możliwość obliczeń i analiz: - matematycznych - finansowo-księgowych - inżynierskich, projektowych - statystycznych Tworzenie list danych, odszukiwanie (selekcja), porządkowanie (sortowanie) i analiza danych w listach
Cechy wzrokowy dostęp do wielu danych, dynamiczne śledzenie obliczeń przy wariantach zestawów danych, wspomaganie tworzenia formuł i wykresów kreatory, wykorzystanie możliwości graficznych interfejsu WINDOWS, wymiana danych z innymi aplikacjami, tworzenie tabel przestawnych (łatwe śledzenie danych) oraz skoroszytów utworzonych z list (baz danych), praca łatwa i intuicyjna.
Struktura dokumentu (skoroszytu - zeszytu): grupa arkuszy (standardowo 3) każdym arkuszu sieć komórek adresowanych kolumny A, B, C, D,...Z, AA, AB, AC...IV - 256 kolumn wiersze 1 do 65 536 razem 16777216= 8*2 24 razy N-arkuszy w skoroszycie W pliku może być wiele arkuszy w EXCEL-u 2007 2 14 kolumn ponad 64000 od A do XFD 2 20 wierszy ponad milion Czyli 2 34 komórek w jednym arkuszu
Stany komórek stan pasywny stan aktywności jedna wskazana komórka (grubsza ramka) - wybór dla wpisania treści komórki stan edycji (z kursorem tekstowym) Wprowadzenie w stan edycji: podwójne kliknięcie w komórkę klawisz F2 klawisz Backspace
Elementy ekranu MENU podobne jak MS WORD, Ważny element: Formatuj komórki... Najlepiej z menu kontekstowego NARZĘDZIA: znane z programu MS Word narzędzia, wiele innych, np. sortowanie, pozycje dziesiętne itp. inne paski narzędziowe aktywizowane operacją: Widok - Paski narzędzi - np. rysowanie, zarządzanie bazą danych PASEK FORMUŁY pole adresowe zawiera adres komórki aktywnej lub nazwę naturalną komórki bądź zakresu pole wartości (formuły) inicjacja formuły f x
ARKUSZ ROBOCZY + operacje Wstawianie nowych arkuszy: Wstaw.. z menu Komórki na Narzędziach głównych Element zakładek na dole ekranu Menu kontekstowe zakładki Zmiana nazwy arkuszy: podwójne kliknięcie w zakładkę, menu kontekstowe zakładki arkusza przyciski przewijania zakładek
Nawigacja techniki podobne jak w Wordzie Myszka: obsługa pasków przewijania + kliknięcie myszką w komórkę Klawiatura: strzałki nawigacji TAB ENTER PgDn, PgUp CTRL+ CTRL+ CTRL+Home CTRL+End prostokątnego o 1 komórkę 1 komórka w prawo 1 komórka w dół o stronę ostatnia kolumna ostatni wiersz do pierwszej komórki A1 ostatnia komórka użytego obszaru
Zaznaczanie: Cele zaznaczania: wspólne formatowanie zakresu obramowania, deseni, czcionki, wyrównania, sposobu wyświetlania danych, w celu usunięcia, skopiowania, przesunięcia, w celu wypełnienia danymi seryjnymi, wskazanie danych do obliczeń, wykresu itp., automatyczne wpisanie zakresu do treści formuły. Zaznaczanie myszką: przeciągnięcie zakresu (prostokątnego zawsze jedna komórka aktywna) CTRL+ALT+przeciaganie - obszary niespójne wiersze nagłówek wiersza kolumny nagłówek kolumn CAŁY ARKUSZ POLE PRZECIĘCIA NAGŁÓWKÓW KOLUMN I WIERSZY lub CTRL+A te same zakresy dla kilku przylegających arkuszy: zaznaczenie obszaru na arkuszu bieżącym a następnie SHIFT+ kliknięcie w zakładkę arkusza końcowego Zaznaczanie klawiaturą SHIFT + klawisze nawigacyjne
Zaznaczanie myszką+klawiatura: kliknięcie w komórkę a następnie kliknięcie w inną komórkę z trzymanym klawiszem SHIFT (obydwie komórki stanowią przeciwległe po przekątnej) narożniki prostokątnego obszaru. Możliwe jest również zaznaczenie fragmentu tekstu komórki w celu zmiany czcionki wcześniej należy wypełnioną komórkę wprowadzić w stan edycji a następnie zaznaczyć myszką (przeciągnięcie) lub klawiaturą (SHIFT+, SHIFT+ )
Kopiowanie i przenoszenie: myszka przeciąganie za krawędź komórki aktywnej lub zaznaczonego zakresu przeniesienie to samo z klawiszem CTRL kopiowanie to samo z klawiszem SHIFT przeniesienie z wstawieniem między komórki z użyciem schowka wklejanie także specjalne (menu podręczne) Wklej specjalnie... - określamy precyzyjnie co? (np. transpozycja)
Modyfikacja struktury arkusza Narzędzia główne Komórki/Edycja Wstawianie nowych: komórek wierszy kolumn Usuwanie: komórek ( z przesunięciem w lewo lub w górę) wierszyzaznaczenie wiersza (wierszy) kolumnzaznaczenie kolumny (kolumn) zawartości zaznaczenie i Delete (lub Backspace pozostawienie w stanie edycji) zawartości i formatowania menu Edycja Wyczyść Scalanie: narzędzie Scal i wyśrodkuj (dla zaznaczonego prostokątnego obszaru) jedyna możliwość zakłócenia równomiernej struktury arkusza, usunięcie scalenia ponowne kliknięcie
Narzędzia główne Style/Wyrównanie/Format Szerokość i wysokość wierszy i kolumn: przeciąganie granic nagłówków (także zaznaczonej grupy wierszy lub kolumn) z menu kontekstowego Format wiersz (kolumna) po zaznaczeniu - Wysokość (Szerokość); uwaga: wysokość w punktach czcionki, szerokość w liczbie cyfr standardowej czcionki podwójne kliknięcie w granice nagłówków (Autodopasowanie) Kontur i wypełnienie: menu Formatowanie narzędzie czcionka/obramowanie (rozwijane) narzędzie Kolor wypełnienia (rozwijane) gotowe style rozszerza formatowanie prostokątnego obszaru o niepuste sąsiadujące komórki.
Format tekstu w komórce: czcionka krój, rozmiar, kolor (narzędzie rozwijane) wyrównanie pionowe i poziome menu Wyrównanie) orientacja (obrót tekstu) - menu Wyrównanie grafika (rysunki zewnętrzne, Clipart, WordArt, prymitywy z grafiki Office pasek Rysowanie, autokształty jak w MS WORD) wykresy, pola tekstowe, inne obiekty (Wstawianie Obiekt) np. -równania w zapisie matematycznym dawniej Microsoft Equation 3.0, - klipy, - dźwięki, - grafika
Adresowanie komórek Adres: składa się z litery (lub dwóch liter) kolumny i liczby wiersza, bez spacji Przykładowo: A1, B17, AA45 Odwołania do adresów: adres względny: A1, B5, F23 itd. adres bezwzględny: - względem wiersza i kolumny: $H$6, adres mieszany: - względem kolumny: $D5, $G34 itd. - względem wiersza: H$54, N$33 itd. litery w adresie mogą być duże lub małe
zakres komórek: A1:A5 od.. do (ciągły fragment kolumny A) B5:F5 od.. do (ciągły fragment wiersza 5) C4:G10 prostokątny wycinek arkusza nazwane komórki lub zakresy w polu adresu możliwe jest też nazywanie komórek lub zakresów nazwami naturalnymi, wykonywane przez: wpisanie nazwy aktywnej komórki lub zaznaczonego zakresu komórek w polu nazwy, Menedżer nazw we wstążce Dane. nazwy naturalne mają charakter adresów bezwzględnych. Użycie różnych typów adresowania w formułach obliczeniowych ma wpływ na sposób modyfikacji formuł przy ich kopiowaniu do innych komórek
Typy danych, czyli co wpisywać do komórki Stałe tekstowe Tekstem jest wszystko, co nie stanowi prawidłowego zapisu liczby bądź formuły obliczeniowej, stałą logiczną Tekst standardowo wyrównywany do lewej krawędzi komórki. Wymuszenie aby liczba była traktowana jako tekst poprzedzenie apostrofem, np. 12, UWAGA: Dłuższy tekst nie dopasowuje szerokości kolumny lecz przykrywa sąsiednią kolumnę (o ile komórka po prawej jest pusta) lub jest częściowo niewidoczny (jeśli komórka po prawej nie jest pusta). Zmiana wysokości czcionki automatycznie zwiększa wysokość całego wiersza. Możliwe zawijanie wierszy: w menu Wyrównanie.
Stałe liczbowe całkowite: 56-456 dziesiętne: 0,567-23,6 przecinek czy kropka dziesiętna zależy od ustawień regionalnych w Panelu sterowania Windows, naukowe (wykładnicze): 2,3e5 to 2,3 *10 5-4,5E-34 to -4,5 *10-34 E E procentowe : 34% walutowe: 34,00 zł [-]m[,n] e [-]k Prawidłowo wpisana liczba wyrównywana jest standardowo do prawej krawędzi komórki PRZYKŁADY: 5-4,5 20% 2,34E-5-4e7
Daty i czas (specjalne liczby) Notacja amerykańska Notacja polska 99-04-15 15-04-99 1999-04-15 15-04-1999 99-kwi-15 15-kwi-1999 1999-kwiecień-15 15-kwiecień-1999
Format według uznania ustawiany w Format Komórki- zakładka Liczby Standardowy format daty (skrócony lub pełny): w układzie określonym w Panelu Sterowania - Ustawienia Regionalne Niestandardowy format daty: symbole: d dd ddd dddd m mm mmm mmmm rr rrrr oraz separatory Np. : - / i inne dd-mm-rrrr-ddd 04-12-1999-Cz d:mmm:rr:dddd 4:gru:99:Czwartek
UWAGA: Zmiany formatu (także liczby miejsc dziesiętnych) wyświetlanych liczb dokonujemy przez operację: FORMAT KOMÓRKI LICZBY wybierając kategorię i dokładność Zmianę liczby miejsc dziesiętnych (bez wpływu na pamiętaną liczbę miejsc dziesiętnych przez program) i niektóre formaty udostępniają narzędzia: Dodaj (usuń) pozycję dziesiętną, Zapis walutowy Inne narzędzia dla formatu liczb: Zapis z odstępami: 1 000 000 000 000,00 Zapis procentowy 0,57 57%
STAŁE LOGICZNE PRAWDA FAŁSZ PRAWDA FAŁSZ UWAGA NA PRAWIDŁOWY ZAPIS LICZBY standardowe wyrównanie liczby do prawej krawędzi komórki standardowe wyrównanie tekstu do lewej krawędzi komórki standardowe wyrównanie wartości logicznej DO ŚRODKA komórki
Wypełnianie serią danych Liczby Narzędzia główne grupa Edycja - Wypełnienie... Serie danych a następnie ustalenie parametrów (kierunek, krok, typ, zakres) Wypełnienie dwóch kroków i przeciąganie narożnika zaznaczonego zakresu Przeciąganie dolnego narożnika + CTRL Daty myszka ciągnięcie narożnika komórki z datą (krok 1 dzień) menu Edycja Wypełnij... Serie danych (wcześniej zaznaczenie zakresu) Domyślne: numer o 1 liczba tekst o 1 ( to spacja) tekstliczba o 1 czas data nazwa dnia nazwa miesiąca o godzinę o dzień o dzień o miesiąc
FORMUŁY formuła: przepis ustalenia wartości (liczbowej, tekstowej, logicznej) w komórce na podstawie wartości innych (!) komórek prawidłowa formuła wyświetla w komórce obliczoną wartość formuły: zaczynamy zawsze od znaku równości =
Operacje proste z zastosowaniem operatorów matematycznych: Jednoargumentowe: zmiana znaku powielenie znaku + Dwuargumentowe addytywne dodawanie + odejmowanie multiplikatywne mnożenie * dzielenie / potęgowanie ^ Nawiasy ( ) okrągłe zmieniają hierarchię działań, która jest następująca: operator jednoargumentowy (+ ) operator potęgowania (^) operatory multiplikatywne ( *, / ) addytywne (+ )
Definicja formuły: = wyrażenie Wyrażenie jest to powiązanie stałych, zmiennych (adresów, nazw) i funkcji przy pomocy operatorów arytmetycznych (rekurencja definicji) Definicja rekurencyjna wyrażenia wyrażenie = stała wyrażenie = zmienna (adres lub nazwa) wyrażenie = funkcja(wyrażenie) wyrażenie = wyrażenie operator wyrażenie oraz nawiasy okrągłe ( )
Przykłady: = 2,5*E1 = B15/3 = A1+C2 = B7-D5 = C5^4 = C5^(F3*3,23) = (C4-V56)/6 = (B7-D5)/(H10+D3) mnożenie wielomianów!!! = 2,8E7*H6 zapis wykładniczy liczby! = (x+g6+h7^3)/(f5-6,5e7) ułamek! Uwaga: 6,5E7 to 6,5*10 7 6,5*E7 to mnożenie 6,5 razy wartość z komórki E7
Funkcje jednoargumentowe wieloargumentowe nazwa(argument1;argument2;...) np. suma(a1:a5;c8:d18) UWAGA: argumenty funkcji wieloargumentowych UWAGA: argumenty funkcji wieloargumentowych oddzielane średnikami ;
Podstawowe funkcje funkcje matematyczne: trygonom.(argument w SIN(wyrażenie) sin(x) radianach) COS(wyrażenie) TAN(wyrażenie) trygonom. odwrotne ASIN(wyrażenie) ACOS(wyrażenie) zamiana stopni na radiany RADIANY(wyrażenie) zamiana radianów na stopnie logarytm o podstawie p logarytm dziesiętny logarytm naturalny Pierwiastek arytm. STOPNIE(wyrażenie) LOG(wyrażenie;p) LOG10(wyrażenie) LN (wyrażenie) PIERWIASTEK(wyrażenie)
funkcja wykładnicza pierwiastek rzędu n zaokrąglenia zaokrągl. do najbl. wielokr. n zaokrąglenie (w dół) średnia e x POTĘGA(wyrażenie;wykładnik) POTĘGA(wyrażenie; 1/n) ZAOKR(wyrażenie; l_cyfr) ZAOKR.GÓRA(wyrażenie; l_cyfr) ZAOKR.DÓŁ(wyrażenie; l_cyfr) ZAOKR.W.GÓRĘ(wyrażenie; n) ZAOKR.W.DÓŁ(wyrażenie; n) ZAOKR.DO.CAŁK(wyrażenie; l_cyfr) ŚREDNIA(zakres) EXP(wyrażenie) PI() MODUŁ.LICZBY(wyrażenie) MOD(x;d) liczba π wartość bezwzględna reszta z dzielenia x/d losowa z przedziału 0, 1 LOS () silnia SILNIA(wyrażenie)
Przykłady Adres Nazwa Wartość B3 x 4,0 C3 y -2,7 D3 z 8,1 E3 v 3 F3 Alfa 1 ab 1/a/b Opis Formuła Wynik formuły Stałe =5,6+2,13 7,73 =2*13/5,1 5,0980392 Adresy =B3+C3 1,3 =D3*E3 4,54E-06 =5*B3 20 =C3-17 -19,7 nazwy = -x -4 = 3*x+1 13
=B3*(C3-D3) -43,2 =1/(C3+D3) 0,1851852 =B3^3 64 =F3&E3 Alfabet =x +y +z 9,4 =SUMA(B3;D3;E3) 9,4 =SUMA(B3:D3;g56:g100) 9,4 =ILOCZYN(B3:D3) -87,5 =ŚREDNIA(B3:D3) 3,1 =MODUŁ.LICZBY(C3) 2,7 =2* RADIANY(90) 3,1415927 =PI()/2 1,5707963 =COS(B22) 0,00
=SIN(B22) 1,00 =RADIANY(90) 1,5707963 Liczba Eulera e =EXP(1) 2,7182818 =LOG10(X) 0,60206 =LN(a4) 0 =LOG(X;4) 0,60206 =PIERWIASTEK(9) 3 =ZAOKR(3,1459;3) 3,14200 =ZAOKR.GÓRA(3,14159;3) 3,142 =ZAOKR.DÓŁ(3,14159;3) 3,141 =ZAOKR.W.DÓŁ(3,14159;1,1) 2,200 =ZAOKR.W.GÓRĘ(3,14159;1,1) 3,300 =MIN(C3:E3) -2,7 =POTĘGA(-3;3) -27 =POTĘGA(8;1/3) 2 =2/3,5*PIERWIASTEK(9) 1,7142857 =3,5*SIN(B21/3) 1,75 =SIN(RADIANY(30)) 0,5 =LOG10(POTĘGA(X;1/3)) 0,2006867 =2*3/3/2 1
UWAGA = -v^2 9 UWAGA = -(v^2) -9 =(3+2)/(3+2) 1 =(3+2)*(3+2) 25 Pierwiastek rzędu n=3 =B3*1,1E48 4,4E+48 =POTĘGA(8;1/3) 2 lub=8^(1/3) 2 Wyrażenia =2*PIERWIASTEK(9)/3,5 1,7142857 =3,5*SIN(B21/3) 1,75 Zagnieżdżanie =SIN(RADIANY(30)) 0,5 =LOG10(POTĘGA(X;1/3)) 0,2006867