WYCIĄG Z WZORU
WYLICZENIE I RAPORTOWANIE WSKAŹNIKÓW REZULTATU PROJEKTÓW DROGOWYCH Wprowadzenie Kluczowe dokumenty na potrzeby raportowania wskaźników rezultatu Wskaźniki oszczędności czasu Wskaźniki wypadkowości Dobre praktyki 2
WSKAŹNIKI REZULTATU PROJEKTÓW DROGOWYCH oszczędności czasu w przewozach pasażerskich (pln/rok) oszczędności czasu w przewozach towarowych (pln/rok) liczba wypadków na przebudowywanych odcinkach (roczna liczba wypadków na 1 mln pojazdokilometrów) liczba ofiar śmiertelnych wypadków na przebudowywanych odcinkach (liczba ofiar wypadków na 1 mln pojazdokilometrów) 3
WERYFIKACJA WSKAŹNIKÓW REZULTATU PROJEKTÓW DROGOWYCH UMOWA O DOFINANSOWANIE (wskaźniki ex ante) RAPORT Z OSIĄGNIĘTYCH EFEKTÓW (wskaźniki ex post) STUDIUM WYKONALNOŚCI (opis metodyki kalkulacji wskaźników rezultatu) OPRACOWANIE TEKSTOWE (na potrzeby weryfikacji wskaźników rezultatu) ARKUSZ KALKULACYJNY (kalkulacja wskaźników rezultatu) ARKUSZ KALKULACYJNY (kalkulacja wskaźników ex-post) 4
WERYFIKACJA WSKAŹNIKÓW REZULTATU PROJEKTÓW DROGOWYCH ROK BAZOWY (statystyki historyczne) ROK DOCELOWY (wartości ex ante) RAPORT Z EFEKTÓW (wartości ex post) 5
WYCIĄG Z WZORU ZAŁĄCZNIKA nr 8 DO UoD ZESTAWIENIE WSKAŹNIKÓW DO MONITOROWANIA PROJEKTU (PRZYKŁAD) Wskaźniki Nazwa wskaźnika Jednostka Wartość bazowa Wartość docelowa 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Ogółem Wskaźniki produktu Długość wybudowanych dróg ekspresowych (km), Długość przebudowanych dróg ekspresowych (km) km NIE DOTYCZY w tym: w sieci TEN-T (km) km NIE DOTYCZY Długość przebudowanych dróg krajowych km 0,00 0 0 0 0 0 0 0 0 - Liczba wybudowanych obwodnic (szt.) szt. NIE DOTYCZY Liczba wybudowanych/przebudowanych obiektów inżynieryjnych szt. 0,00 0 0 0 0 0 0 0 0 - Oszczędność czasu w przewozach pasażerskich (pln/rok)* Oszczędność czasu w przewozach towarowych (pln/rok)* Liczba wypadków na przebudowanych odcinkach (roczna liczba wypadków na 1 mln pojazdokilometrów)* Liczba ofiar śmiertelnych wypadków na przebudowanych odcinkach (liczba ofiar śmiertelnych w ciągu roku na 1 mln pojazdokilometrów)* Wskaźniki rezultatu pln/rok 0,00 0 0 0 0 0 0 0 0 0 pln/rok 0,00 0 0 0 0 0 0 0 0 0 szt. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 szt. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6
WYCIĄG Z WZORU RAPORTU Z OSIĄGNIĘTYCH EFEKTÓW (8) Wskaźniki rezultatu Lp. Nazwa wskaźnika Jednostka Wartość bazowa Zakładana wartość docelowa Wartość osiągnięta na koniec realizacji projektu Wartość osiągnięta na koniec danego okresu sprawozdawczego Uwagi/ Komentarze 1 2...... 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. ex-ante ex-post Wartość bazowa: wartość bazowa wskaźnika rezultatu określona w umowie o dofinansowanie, czyli wartość wskaźnika przed rozpoczęciem realizacji projektu Zakładana wartość docelowa: wartość wskaźnika rezultatu planowana do osiągnięcia w momencie zakończenia realizacji projektu, która była zapisana w umowie o dofinansowanie Wartość osiągnięta na koniec realizacji projektu: wartość wskaźnika wykazana we wniosku o płatność końcową (lub ostatnim wniosku o płatność złożonym przez beneficjenta) Wartość osiągnięta na koniec danego okresu sprawozdawczego: wartość wskaźnika osiągnięta na koniec okresu sprawozdawczego, za który sporządzany jest raport Źródło: Załącznik nr 9 do Wytycznych w zakresie sprawozdawczości Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, grudzień 2014r, MIiR/IiŚ/3(5)/12/14
KALKULACJA OSZCZĘDNOŚCI CZASU IDENTYFIKACJA WI i W0 RÓŻNICOWA METODYKA ANALIZY Polega na porównaniu poszczególnych pozycji kalkulacyjnych pomiędzy wariantem inwestycyjnym (WI) i wariantem bezinwestycyjnym (W0). Oszczędności czasu rok docelowy: VoT W0 VoT WI 8
Oszczędności czasu rok docelowy: VoT W0 VoT WI dla przykładu: VoT W0 (koszty czasu użytkowników w W0) = 2.000 PLN VoT WI (koszty czasu użytkowników w WI) = 1.500 PLN VoT W0 VoT WI = 2.000 1.500 = 500 tyle zostanie zaoszczędzone przez użytkowników drogi dzięki realizacji inwestycji. Jest to tzw. korzyść ekonomiczna. 9
DANE WEJŚCIOWE natężenie ruchu w SDR (średni dobowy ruch) w podziale na kategorie pojazdów (Liczba pojazdów samochodowych przejeżdżających przez przekrój poprzeczny drogi w ciągu 24 kolejnych godzin średnio w ciągu jednego dnia w roku. Kategorie pojazdów uwzględniane w analizie: SO samochody osobowe, SD samochody dostawcze, SC samochody ciężarowe bez przyczep, SCp samochody ciężarowe z przyczepami, A autobusy) długość odcinka drogi liczba dni w roku (na użytek analizy) średnia prędkość przejazdu mnożnik przeliczenia ruchu w godzinie szczytu na ruch dobowy motywacje podróży napełnienie pojazdu jednostkowe koszty czasu wg motywacji podróży 10
RODZAJ PROJEKTU a ZASIĘG POMIARU brak lub minimalne przełożenia ruchu jednoznaczne przełożenia ruchu z drogi zastępowanej duże sieciowe przełożenia ruchu budowa nowej drogi - metoda odcinkowa W0: zastępowana WI: projekt + zastępowana metoda sieciowa metoda sieciowa rozbudowa istniejącej drogi metoda odcinkowa metoda odcinkowa W0: projekt + zastępowana WI: projekt + zastępowana metoda sieciowa metoda sieciowa
EX ANTE: METODA SIECIOWA rok docelowy: t W0 t WI t W0 = {So, Sc, A} {D W0, V W0 } t WI = {So, Sc, A} {D WI, V WI }
EX POST: METODA SIECIOWA rok docelowy: VoT W0 VoT WI (t W0 = {So, Sc, A} {D W0, V W0 }) (t WI = {So, Sc, A} {D WI, V WI })! rozkład ruchu na sieci w roku docelowym! wielkość ruchu >>> trafność prognozy ex ante >>> korekta prognozy ruchu W0 13
EX ANTE: METODA ODCINKOWA rok docelowy: t W0 t WI t W0 = {So, Sc, A} {D W0, V W0 } t WI = {So, Sc, A} {D WI, V WI }
EX POST: METODA ODCINKOWA rok docelowy: VoT W0 VoT WI (t W0 = {So, Sc, A} {D W0, V W0 }) (t WI = {So, Sc, A} {D WI, V WI })! pomiar ruchu na odcinku w roku docelowym! wielkość ruchu >>> trafność prognozy ex ante >>> korekta prognozy ruchu W0
ŹRÓDŁA DANYCH RUCHOWYCH z modelu ruchu: jeśli Beneficjent nim dysponuje i wykorzystał go do pierwotniej analizy kalibracja modelu w oparciu o rzeczywiste pomiary ruchu aktualizacja innych kluczowych parametrów dla modelu ruchu np. układ sieci drogowej uproszczona prognoza wskaźnikowa: jeśli Beneficjent na potrzeby pierwotnej analizy przygotował uproszczoną prognozę wskaźnikową do weryfikacji wskaźników rezultatu wystarczający będzie pomiar ruchu na przedmiotowym odcinku 16
MODEL RUCHU (metoda sieciowa) WZORY BRAK MODELU RUCHU (metoda odcinkowa) Źródło: Niebieska Księga, JASPERS, 2008 17
KOSZTY CZASU (VoT) infrastruktura drogowa MOTYWACJE PODRÓŻY PASAŻERSKICH NAPEŁNIENIE POJAZDÓW Źródło: Niebieska Księga 2008, Inicjatywa JASPERS
KOSZTY CZASU (VoT) JEDNOSTKOWE KOSZTY CZASU (PLN/h) Źródło: Niebieska Księga, JASPERS, 2008
WSKAŹNIKI WYPADKOWOŚCI (ex ante) Liczba wypadków na przebudowanych odcinkach (l. wypadków /1 mln poj. km) = RAI * współczynnik redukcji z NK lub autorski (jeśli dotyczy) Liczba ofiar śmiertelnych na przebudowanych odcinkach (l. ofiar śmiertelnych /1 mln poj. km) = liczba wypadków/1 mln poj.km * 10% * liczba ofiar śmiertelnych dla danego typu drogi 20
Źródło: Niebieska Księga, JASPERS, 2008 21
WSKAŹNIKI WYPADKOWOŚCI (ex post) Liczba wypadków / liczba ofiar śmiertelnych statystyki Policji dla danego roku Liczba wypadków na przebudowanych odcinkach (l. wypadków /1 mln poj. km) = liczba wypadków w roku (szt.) praca przewozowa (mln poj. km) Liczba ofiar śmiertelnych na przebudowanych odcinkach (l. ofiar śmiertelnych /1 mln poj. km) = liczba ofiar śmiertelnych w roku (szt.) praca przewozowa (mln poj. km) 22
podstawowe informacje o projekcie (m.in. zakres inwestycji, jej wpływ na sieć drogową, np. przełożenie ruchu z innych dróg) prezentacja wskaźników ex ante ze wskazaniem roku docelowego ich osiągnięcia i metodyki ich kalkulacji (w tym metodyka wykonania prognozy ruchu) szczegółowy opis metodyki pomiaru ruchu po inwestycji oraz kluczowych parametrów tego pomiaru (tj. dokładnej daty/dat, liczby badań, lokalizacji miejsc pomiarowych, itp.) tabelaryczne zestawienia wyników pomiarów ruchu metodyka kalibracji modelu ruchu zgodnie z wynikami pomiaru ruchu wykorzystane założenia dotyczące m.in. motywacji, napełnień pojazdów, ograniczeń prędkości, klasy drogi wykorzystane statystyki z komendy Policji dotyczące wypadkowości (wypadek to zdarzenie drogowe z ofiarami rannymi lub/i zabitymi) i ofiar śmiertelnych wzory wykorzystane do kalkulacji wskaźników w przypadku niedotrzymania zakładanego poziomu wskaźników szczegółowy opis przyczyny (np. wpływ innych inwestycji, nietypowe zdarzenia drogowe) spis dokumentów źródłowych OPRACOWANIE TEKSTOWE REKOMENDOWANA ZAWARTOŚĆ 23
DOBRE PRAKTYKI określenie sposobu wyliczenia wartości bazowej, wartości docelowej ex ante z umowy o dofinansowanie oraz wartości rezultatu ex post dla każdego z raportowanych wskaźników wykonanie pomiaru ruchu przynajmniej 3 razy w roku w dniach wtorek-czwartek i uśrednienie wyników w celu reprezentatywności wyniku w przypadku kilku odcinków,zastosowanie średniego SDR na podstawie średniej ważonej z długości odcinków zidentyfikowanie odcinków drogi/dróg, które objęte zostały sprawozdawczością w zakresie wypadkowości wykorzystanie liczby wypadków i ofiar śmiertelnych jako średniej z kilku lat funkcjonowania projektu (o ile możliwe) w celu osiągnięcia reprezentatywności wyniku 24
DOBRE PRAKTYKI cd. podanie statystyki dotyczącej liczby wypadków, w tym ofiar śmiertelnych dla 3 lat poprzedzających realizację projektu osobno dla każdego roku (wartość bazowa) oraz dla każdego roku po zakończeniu inwestycji, dla którego są już dostępne oficjalne dane (wartość docelowa) przekazanie arkusza kalkulacyjnego z otwartymi formułami, tak aby możliwe było prześledzenie wszystkich kluczowych kroków kalkulacji wskaźników tj. powiązania wyników badania ruchu z przyjętymi wartościami jednostkowych parametrów (koszty czasu, prędkość, SDR, ) oraz wskaźnikami wykazanymi we wniosku o płatność końcową oraz w raportach z efektów możliwość potwierdzenia w arkuszu wyliczeń dla wszystkich wartości dotychczas raportowanych do CUPT odnośnie wskaźników rezultatu, w tym z wniosku o płatność końcową, raportu z efektów za poszczególne lata 25
POWTARZAJĄCE SIĘ PROBLEMY i BŁĘDY wyniki pomiaru ruchu po zakończeniu inwestycji znacząco odbiegają od prognozowanych Beneficjent zostanie poproszony o wyjaśnianie przyczyny tego zjawiska, czy jest to zmiana metodyki wykonywanego badania ruchu, czy np. efekt wcześniej nie przewidzianych wydarzeń założona prędkość pojazdów przekracza prędkość dozwoloną na analizowanym odcinku drogi koszty czasu wyliczone tylko dla wariantu inwestycyjnego (czyli zastosowanie metody prostej zamiast różnicowej w wyliczeniach). Beneficjent zostanie poproszony o zaprezentowanie wyliczeń kosztów czasu dla obu wariantów i wykazanie oszczędności metodą różnicową różne metodyki (sieciowa vs. wskaźnikowa) wyliczenia wskaźników ex-ante i ex post W zależności od rodzaju inwestycji, projekty drogowe bazują na prognozie sieciowej (np. sieć miasta) lub odcinkowej (modernizowany odcinek). Beneficjent jest zobowiązany do stosowania spójnej metodyki w celu zapewnienia porównywalności wskaźników rezultatu ex-post i ex-ante brak prezentacji sposobu wyliczenia wskaźników Beneficjent zostanie poproszony o nadesłanie metodyki wyliczeń wraz z wyliczeniami w arkuszu kalkulacyjnym 26
ARKUSZ KALKULACYJNY DOBRE PRAKTYKI prosta konstrukcja, bez skomplikowanych formuł zrozumiałość dla osoby trzeciej precyzyjne opisy w jednym arkuszu kalkulacyjnym, bez łączy do innych plików otwarte formuły obliczeniowe umożliwiające prześledzenie i modyfikację wyliczeń brak wartości liczbowych w formułach wartości liczbowe (założenia) tylko w jednym wskazanym miejscu automatyczne przeliczanie przy zmienionych założeniach (elastyczność) brak ukrytych zakładek i komórek 27
POWTARZAJĄCE SIĘ BŁĘDY W ARKUSZU KALKULACYJNYM brak przejrzystości arkusza m.in. nieopisane bądź błędnie opisane tabele błędne przepisanie danych z dokumentów źródłowych przyjęte założenia nieopisane, bądź błędnie opisane w informacji dodatkowej do raportu błędne powiązania pomiędzy tabelami prezentującymi dane ruchowe np. czasy przejazdu, prędkości, odległości niepowiązanie pojemności środków transportu z prognozowaną liczbą podróżnych 28