PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI
I. Obszary aktywności Na lekcjach matematyki oceniane są następujące obszary aktywności ucznia: 1. Rozumienie pojęć matematycznych i znajomość ich definicji. 2. Znajomość i stosowanie poznanych twierdzeń. 3. Prowadzenie rozumowań. 4. Rozwiązywanie zadań z wykorzystaniem poznanych metod. 5. Posługiwanie się symboliką i językiem matematyki adekwatnym do danego etapu kształcenia. 6. Analizowanie tekstów w stylu matematycznym. 7. Stosowanie wiedzy przedmiotowej w rozwiązywaniu problemów pozamatematycznych. 8. Prezentowanie wyników swojej pracy w różnych formach. 9. Aktywność na lekcjach, praca w grupach i własny wkład pracy ucznia. II. Obszary aktywności a wymagania na ocenę (Tabelka) III. Kryteria wymagań na poszczególne oceny 1. Wymagania konieczne obejmują treści: o opanowane przy niewielkim nakładzie pracy, o najłatwiejsze, o najczęściej stosowane, o nie wymagające większych modyfikacji, o niezbędne do dalszego uczenia się. Spełnienie wymagań koniecznych uprawnia ucznia do oceny dopuszczającej. 2. Wymagania podstawowe obejmują treści: o najbardziej przystępne, o najprostsze, najbardziej uniwersalne, o najpewniejsze naukowo i najbardziej niezawodne, o niezbędne na dalszym etapie kształcenia, o bezpośrednio użyteczne w pozaszkolnej działalności ucznia. Spełnienie wymagań podstawowych uprawnia ucznia do oceny dostatecznej. 3. Wymagania rozszerzające obejmują treści: o umiarkowanie przystępne, o bardziej złożone i mniej typowe, o w pewnym stopniu hipotetyczne, o przydatne, ale nie niezbędne na danym etapie kształcenia, o niezbędne na wyższym etapie kształcenia, o pośrednio użyteczne w pozaszkolnej działalności ucznia. Spełnienie wymagań podstawowych i rozszerzających uprawnia ucznia do oceny dobrej. 4. Wymagania dopełniające obejmują treści: o trudne do opanowania, o złożone i nietypowe, o występujące w wielu równoległych ujęciach, o wyspecjalizowane, o o trudno przewidywalnym zastosowaniu. Spełnienie wymagań podstawowych, rozszerzający i dopełniających, a więc łącznie pełny zakres wymagań programowych, uprawnia ucznia do oceny bardzo dobrej. 5. Wymagania wykraczające obejmują treści: o wiadomości i umiejętności wykraczające ponad dany szczebel dziedziny, o szczególnie złożone i oryginalne, o wąsko specjalistyczne, o pozbawione bezpośredniej użyteczności w toku kształcenia, o pozbawione bezpośredniej użyteczności w pozaszkolnej działalności ucznia. Spełnienie wymagań programowych oraz uzyskanie osiągnięć wykraczających uprawnia ucznia do oceny celującej.
IV. Pomiar osiągnięć uczniów odbywa się za pomocą następujących narzędzi 1. prace klasowe, 2. sprawdziany, kartkówki, 3. odpowiedzi ustne lub pisemne, 4. prace domowe, 5. obserwacja pracy ucznia podczas lekcji, 6. inne formy aktywności. Ad.1 Praca klasowa Praca samodzielna, obejmująca wiadomości dotyczące jednego działu lub półrocza. Przeprowadzenie prac klasowych wymaga: - zapowiedzenia ich w terminie nie krótszym niż 14 dni, - podanie zakresu, tematyki i formy pracy, - sprawdzone prace klasowe należy oddać w terminie 2 tygodni (jeżeli termin zostanie przekroczony nie z winy nauczyciela nauczyciel nie wpisuje ocen niedostatecznych), - po otrzymaniu pracy klasowej uczeń ma obowiązek rozwiązać w zeszycie przedmiotowym ponownie zadania, w których popełnił błędy, co zostaje sprawdzone przez nauczyciela uczącego, - prace klasowe udostępnione są przez nauczycieli do wglądu rodzicom, - uczeń ma prawo poprawić uzyskaną ocenę niedostateczną lub napisać pracę po powrocie np. z choroby w terminie dwóch tygodni, tylko jeden raz termin i czas wyznacza nauczyciel, - obowiązująca liczba prac klasowych w ciągu roku szkolnego a) w klasach IV 6 prac b) w klasach V 6 prac c) w klasach VI 5 prac, - prace klasowe mają pokazać umiejętności i kompetencje uczniów, czyli wybór metody, wykonanie, posługiwanie się matematyką oraz korelacje międzyprzedmiotową. Ad.2 Sprawdziany - Praca samodzielna ucznia na lekcji w formie pisemnej (test) obejmująca wąską część materiału, nie więcej niż 4 w roku szkolnym. - Kartkówki a) z wiadomości bieżących, sprawdzających konkretną umiejętność, b) obejmujące wiadomości i umiejętności z co najwyżej ostatnich trzech tematów, nie więcej niż z 5ostatnich lekcji. - Uczeń może podejść w terminie dwóch tygodni 1 raz do poprawy sprawdzianu po przebytej chorobie lub nieobecności usprawiedliwionej. - Kartkówek uczeń nie może poprawiać. - Ocena prac pisemnych sprawdzianów, kartkówek dokonywana jest według kryteriów: 100% przyznawanych punktów i punkty dodatkowe ocena celująca, 100% - 96% - ocena bardzo dobra, 95% - 75% - ocena dobra, 74% - 51% - ocena dostateczna, 50% - 40% - ocena dopuszczająca, 39% - 0% - ocena niedostateczna. Ad.3 Odpowiedzi ustne i pisemne - Uczeń powinien uzyskać w semestrze nie mniej niż 2 oceny z odpowiedzi ustnej, 3 z pisemnej. - W odpowiedziach ustnych i pisemnych oceniane są: o poprawność merytoryczna, o intuicja matematyczna, o opanowanie, rozumienie, używanie słownictwa i pojęć matematycznych, o umiejętność stosowania zdobytych wiadomości w zdobytych sytuacjach, o rozumienie tekstu matematycznego, o rachunek pamięciowy i sprawność liczenia, o stosowanie poprawnego zapisu matematycznego, o prawidłowe posługiwanie się przyrządami (cyrkiel, linijka, kątomierz), o ocena wystawiana jest zgodnie z kryteriami i warunkami otrzymywania poszczególnych ocen w pionach klas, o uczeń może otrzymać w semestrze za rachunek pamięciowy (na lekcji + za 3 przykłady wykonane poprawnie) ocenę bardzo dobrą za 10 + ; dobrą za 7 + ; dostateczną za 5 + ; dopuszczającą za 3 +. Uczeń nie otrzymuje oceny za 1 2 +.
Ad.4 Zadanie domowe - Powinno być dobrane do możliwości ucznia oraz wytłumaczone. - Uczeń powinien uzyskać minimum 4 oceny z zadania domowego w semestrze, których nie może poprawiać. - Ocena pracy domowej zależy od: o włożonej przez ucznia pracy w rozwiązanie problemu i zadania, o wybranego poziomu wymagań (zeszyt ćwiczeń, ćw. A lub B oraz sss zad. 1,2 lub 3,4- podręcznik), o sposobu rozwiązania, estetyki, - Uczeń powinien mieć sprawdzone 2 prace w zeszycie przedmiotowym i 2 prace w zeszycie ćwiczeń (w semestrze). - Uczeń w semestrze uzyskać może z pracy domowej ocenę bardzo dobrą za przygotowanie do lekcji 2 referatów oraz 4 dodatkowych informacji dotyczących omawianych zagadnień, ocenę dobrą za przygotowanie 1 referatu i 4 dodatkowych informacji, ocenę dostateczną za przygotowanie 4 dodatkowych informacji, ocenę dopuszczającą za przygotowanie 2 dodatkowych informacji. - Uczeń może być poproszony o rozwiązanie zadania domowego na tablicy. Ocena zależy od tego, z którego poziomu wymagań jest zadanie wybrane w domu przez ucznia oraz od sposobu rozwiązania, włożonej pracy i poprawności. - Uczeń ma obowiązek prowadzenia systematycznie i starannie zeszytu przedmiotowego. - Uczeń ma obowiązek przynoszenia na lekcję: przyrządów, ołówka, gumki, długopisu oraz innych pomocy niezbędnych na lekcjach (np. nożyczki, kolorowy papier, klej). - Obowiązkiem ucznia jest systematyczne odrabianie zadań domowych. - Uczeń ma prawo zgłosić przed lekcją nieprzygotowanie do zajęć 2 razy w semestrze. Ad.5 Obserwacja ucznia podczas lekcji. - Aktywność na zajęciach. - Systematyczne i solidne przygotowywanie się do lekcji. - Pracę w grupie, sposób komunikowania się. Za pracę na lekcji uczeń może otrzymać: a) + : za 5 + uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobra, za 4 + dobrą, za 3 + dostateczną, za 1-2 + nie otrzymuje oceny, b) ocenę za solidne przygotowanie się i udzielenie poprawnych odpowiedzi (wg kryteriów i warunków otrzymywania poszczególnych ocen). O sposobie oceny uczeń powinien być poinformowany na początku lekcji. Ad.6 Inne formy aktywności - Samodzielne i estetyczne wykonanie dodatkowych prac (bryły, siatki); terminowe oddanie. - Za wykonanie dodatkowych prac uczeń otrzymuje: ocenę bardzo dobrą za samodzielne, estetyczne wykonanie i terminowe oddanie; ocenę dobra za estetyczne i samodzielne wykonanie lecz nie terminowe oddanie pracy; ocenę dostateczną za pracę oddaną w terminie, ale wykonaną nie estetycznie; ocenę dopuszczającą za pracę wykonaną nie samodzielnie, estetyczną i oddaną w terminie; niedostateczną za brak pracy. - Udział w konkursach matematycznych: a) awans do II etapu ocena cząstkowa celująca. b) za bardzo dobre wyniki (I, II, III m.) w konkursach szkolnych ocena cząstkowa bardzo dobry. - Aktywny udział w pracach koła matematycznego i systematyczne uczęszczanie: a) za systematyczne uczęszczanie na zajęcia koła (100%) dwa punkty do oceny z zachowania. b) za aktywny udział w pracach koła ocena cząstkowa bardzo dobry. - Zeszyt przedmiotowy powinien być obłożony, podpisany, zapis w zeszycie powinien być czytelny. - Raz w semestrze uczeń może uzyskać ocenę cząstkową za prowadzenie zeszytu (Praca i aktywność na lekcji). V. Oceny semestralne i roczne - Oceny wystawione z prac klasowych, sprawdzianów, kartkówek, prac domowych, odpowiedzi decydują o ocenie semestralnej i rocznej. Aktywności wpływają na podwyższenie tej oceny. - Uczeń ma prawo uzyskać ocenę wyższą niż przewidzianą przez nauczyciela, przystępując do sprawdzianu obejmującego treści wg warunków i kryteriów otrzymywania poszczególnych ocen z matematyki (WSO). - Uczeń, który uzyskał w pierwszym semestrze ocenę niedostateczną ma obowiązek zaliczyć materiał objęty podstawą programową; powinien być też skierowany na zajęcia zespołu wyrównawczego po wcześniejszych rozmowach z rodzicami. - Ocenę semestralną (roczną) wystawia nauczyciel najpóźniej na tydzień przed terminem klasyfikacji semestralnej (rocznej), a dwa tygodnie wcześniej informuje uczniów i rodziców o proponowanej przez siebie ocenie. - O zagrożeniu oceną niedostateczną nauczyciel informuje ucznia, jego rodziców oraz wychowawcę klasy na miesiąc przed klasyfikacją. - Na ocenę semestralna (roczną) maja decydujący wpływ wg kolejności:
a) prace klasowe (w 35%) b) sprawdziany, kartkówki (w 20%) c) odpowiedzi ustne lub pisemne (w 15%) d) prace domowe (w 12%) e) obserwacja ucznia podczas lekcji (w 10%) f) inne formy aktywności ( w 8%) - Ocenę roczną wystawia się na podstawie uzyskanych ocen w ciągu całego roku. - Ocenę celującą może otrzymać uczeń, który osiągnął sukcesy w konkursach matematycznych na szczeblu minimum powiatowym(i, II, III miejsce), jego wiadomości i umiejętności wykraczają poza program nauczania danej klasy, samodzielnie rozwija własne uzdolnienia, biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami, proponuje rozwiązania nietypowe, rozwiązuje zadania wykraczające poza program opracowany przez nauczyciela. - Oceny celującej nie przewiduje się za: kartkówki, prace domowe, odpowiedzi ustne. - Wszystkie sprawy sporne, nie ujęte w PSO, rozstrzygane będą zgodnie z WSO. VI. Dostosowanie wymagań dla dzieci z dysfunkcjami 1. W przypadku ucznia z: a) dysleksją: - indywidualnie pomóc w czytaniu tekstu ze zrozumieniem, - nie wymagać, by uczeń czytał głośno tekst przy klasie, - odpytywać z ławki, dać czas na zastanowienie się, - nie dyskwalifikować sprawdzianów pisemnych za błędy rachunkowe, jeśli tok rozumowania jest prawidłowy; uwzględnić trudności w opanowaniu rachunku pamięciowego w tym zapamiętanie tabliczki mnożenia, - w momencie obniżenia koncentracji uwagi mobilizować ucznia do aktywności, b) dysgrafią: - nie oceniać wyglądu zeszytu, - pomóc indywidualnie w kreśleniu figur geometrycznych, - nie obniżać oceny za niski poziom graficzny pisma, w razie niemożności odczytania pracy odpytać ucznia ustnie, - ograniczyć ocenianie na podstawie pisemnych odpowiedzi ucznia, przeprowadzać sprawdziany ustne z ławki, niekiedy odpytywać indywidualnie, często oceniać prace domowe; c) dysortografią: - wydłużać czas pracy na lekcji (odpowiedzi i prace pisemne), - posadzić ucznia blisko tablicy, - nie obniżać ocen za błędy ortograficzne, - dążyć do tego, by uczeń opanował poprawna pisownię podstawowych pojęć; d) dyskalkulią (dyskalkulia z dysleksją): postępowanie zgodnie z zaleceniami Poradni Psychologiczno Pedagogicznej; e) z problemami w czytaniu tekstu: - wydłużyć czas pracy (kartkówki, klasówki, sprawdziany), - indywidualnie pomóc w czytaniu tekstu. 2. Skierować ucznia w porozumieniu z rodzicami na zajęcia zespołu dydaktyczno wyrównawczego. 3. Nauczyciel dostosowuje się do zaleceń Poradni Psychologiczno Pedagogicznej. VII. Kontrakt między nauczycielem i uczniem 1. Każdy uczeń jest oceniany zgodnie z zasadami sprawiedliwości; poinformowany czego będziemy od niego wymagać. 2. Prace klasowe, sprawdziany i odpowiedzi ustne są obowiązkowe. 3. Prace klasowe są zapowiadane, z co najmniej 2 tygodniowym wyprzedzeniem i podany jest zakres sprawdzanych umiejętności i wiedzy. 4. Krótkie sprawdziany (kartkówki) nie muszą być zapowiadane. 5. Uczeń nieobecny na pracy klasowej lub sprawdzianie musi ją napisać w terminie uzgodnionym z nauczycielem. 6. Każdą pracę klasową, napisaną na ocenę niedostateczną można poprawić. Poprawa jest dobrowolna i odbywa się w ciągu 2 tygodni od daty podania informacji o ocenach. Uczeń poprawia pracę tylko raz i brana jest pod uwagę ocena z pracy poprawianej. 7. Po dłuższej usprawiedliwionej nieobecności w szkole (powyżej 1 tygodnia) uczeń ma prawo nie być oceniany przez tydzień (nie dotyczy prac klasowych) z partii materiału omawianej podczas jego nieobecności.
8. Uczeń ma prawo do dwukrotnego w ciągu semestru zgłoszenia nieprzygotowania się do lekcji. Przez nieprzygotowanie się do lekcji rozumie się: brak zeszytu, brak zeszytu ćwiczeń, brak pracy domowej, nie gotowość do odpowiedzi, brak pomocy potrzebnych do lekcji(długopis, ołówek, cyrkiel, linijka, ekierka). 9. Po wykorzystaniu limitu określonego powyżej uczeń otrzymuje za każde nieprzygotowanie ocenę niedostateczną. 10. Na koniec semestru nie przewiduje się dodatkowych sprawdzianów zaliczeniowych. 11. Aktywność na lekcji nagradzana jest + : za 10 + uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobra, za 7 + dobrą, za 5 + dostateczną, za 3 + dopuszczającą, za 1-2 + nie otrzymuje oceny. Przez aktywność na lekcji rozumiemy: częste zgłaszanie się na lekcji i udzielanie poprawnych odpowiedzi, rozwiązywanie zadań dodatkowych w czasie lekcji, aktywną pracę w grupach. 12. Przy ocenianiu nauczyciel uwzględnia możliwości intelektualne ucznia. 13. Uczeń ma prawo dokonania samooceny własnej pracy, ustosunkowania się do proponowanej i uzasadnionej oceny nauczyciela oraz do samodzielnej oceny swojej odpowiedzi i swoich umiejętności (oceny cząstkowe, ocena semestralna, roczna). 14. Wszystkie prace pisemne ucznia pozostają w jego teczce i są udostępniane rodzicom podczas konsultacji, indywidualnych spotkań z nauczycielem uczącym matematyki lub na prośbę rodzica przez wychowawcę podczas zebrań z rodzicami. 15. Rodzice powiadamiani są o ocenach ich dzieci na spotkaniach z wychowawcą, konsultacjach, bądź notatką w zeszycie ucznia, zeszycie kontaktowym lub dzienniczku ucznia. 16. Każdy uczeń ma prawo do pomocy nauczyciela na zajęciach lekcyjnych, o ile nauczyciel dostrzega w postępowaniu ucznia wolę osiągnięcia jak najlepszych rezultatów. 17. Uczeń ma prawo uczestniczenia w zajęciach zespołu wyrównawczego, koła matematycznego, konsultacjach, zajęciach z uczniem zdolnym prowadzonych przez wybranego nauczyciela. VIII. Informacje zwrotne 1. Nauczyciel uczeń a) Informuje uczniów o wymaganiach i kryteriach oceniania. b) Pomaga w samodzielnym planowaniu rozwoju. c) Motywuje od dalszej pracy. 2. Nauczyciel rodzice a) Informuje o wymaganiach i kryteriach oceniania. b) Informuje o aktualnym rozwoju i postępach w nauce. c) Dostarcza informacji o trudnościach ucznia w nauce. d) Dostarcza informacji o uzdolnieniach ucznia. e) Daje wskazówki do pracy z uczniem. 3. Nauczyciel wychowawca klasy pedagog szkolny psycholog a) Nauczyciel informuje wychowawcę klasy o aktualnych osiągnięciach ucznia. b) Nauczyciel lub wychowawca informuje pedagoga lub psychologa o sytuacjach wymagających jego zdaniem interwencji.