Rola zabawy ruchowej w życiu dziecka w okresie przedszkolnym Realizując projekt Akademii Zdrowego Przedszkolaka pod hasłem Odporność wzmacniamy bo o zdrowe żywienie i higienę dbamy, jeden z tematów tygodniowych dotyczył wdrażania do zdrowego stylu życia poprzez aktywność ruchową. Jednym z celów projektu było uświadomienie dzieciom jaką rolę w budowaniu odporności, kształtowaniu prawidłowej sylwetki, stanowi ruch na świeżym powietrzu, spacery, uprawianie sportów i ćwiczenia gimnastyczne. Projekt przeznaczony był dla dzieci przedszkolnych, więc jej główną formę stanowiła zabawa. W swojej pracy dydaktycznej inspiruję i zachęcam dzieci do zabaw różnego typu, są to zabawy tematyczne, dydaktyczne, badawcze, teatralne, manipulacyjne, konstrukcyjne.. Skutecznym oddziaływaniem na prawidłowy rozwój dziecka są także zabawy ruchowe. Zabawa jest podstawową i dominującą formą działalności dzieci, natomiast ruch jest podstawowym bodźcem rozwojowym, a jeśli połączymy zabawę z ruchem to otrzymamy zabawę ruchową. Zabawa ruchowa odgrywa rolę bodźca fizycznego, który oddziałuje na fizyczną stronę osobowości człowieka, co powoduje, iż jest jedną z najbardziej uniwersalnych środków wychowania. Daje również możliwość oddziaływania na psychiczną i umysłową stronę osobowości bawiącego się oraz sprzyja nerwowemu odprężeniu i czynnemu wypoczynkowi. Okres przedszkolny, jak wiemy jest szczególnie znaczący dla kształtowania motoryczności dziecka. Dziecko nabywa wówczas pewnych umiejętności, które w dalszych etapach życia jedynie doskonali. W okresie tym aktywność ruchowa przyczynia się do wzmocnienia odporności organizmu na szkodliwy wpływ czynników środowiskowych, a umiejętności ruchowe często wyznaczają pozycję dziecka w grupie rówieśniczej. Dlatego troska o prawidłowy rozwój fizyczny dziecka, o zapewnienie mu odpowiedniej ilości wszechstronnego ruchu jest działaniem na rzecz szeroko pojętego zdrowia dziecka zdrowia fizycznego, psychicznego i społecznego. Zabawa posiada także szerszy wymiar, według R. Trzaskowskiego zabawa jest jedną z form działalności człowieka, występującą we wszystkich okresach jego życia, w której - angażując się z całą pasją pragnie znaleźć okazję do rekreacji i wypoczynku, odprężenia psychicznego i fizycznego, przyjemności i rozrywki, radości, ciepła i uśmiechu oraz zapomnienia o codziennych troskach i kłopotach
Zabawie przypisujemy więc szczególną rolę ponieważ jest podejmowana spontanicznie, bez przymusu, zaspakaja potrzebę aktywności dziecka oraz doskonali koordynację wzrokowo- ruchową. Zabawy ruchowe są prostą, nieskomplikowaną formą ruchu, którą możemy stosować w urozmaicony sposób, w trakcie naszej pracy z dzieckiem. Najbardziej odpowiadają one potrzebom dziecka i wynikają z właściwości rozwojowych. Oparte są na podstawowych formach ruchu, takich jak: chód, bieg, skok, rzut, wspinanie. Przyczyniają się do podnoszenia poziomu ogólnej sprawności dziecka. Odznaczają się wielką różnorodnością i swobodą w stosowaniu ruchów, dużą możliwością przejawiania inicjatywy i twórczości w dziedzinie ruchów, ponieważ panujące w tych zabawach reguły kontrolują nie ruchy, lecz samą strukturę zabawy jako całości. Zabawy ruchowe wprowadzają dzieci w radosny nastrój. Stanowią dla nich atrakcję i rozrywkę. Przyczyniają się do dobrego samopoczucia. Dają dziecku pełną swobodę oraz możliwość zaspokojenia naturalnej potrzeby ruchu. Wyrabiają sprawność fizyczną. Korzystnie wpływają na kształtowanie cech motorycznych, takich jak: szybkość, siła, zwinność, wytrzymałość. Poszerzają i doskonalą zasób praktycznych umiejętności, które mają zastosowanie w codziennym życiu. Podnoszą stan zdrowotny. Przyśpieszają pracę serca, płuc, przemianę materii. Podnoszą wydolność i odporność organizmu. Rozwijają samodzielność, zaradność i odwagę. Wyzwalają inicjatywę i pomysłowość. Pobudzają wyobraźnię i ambicję. Napawają wiarą w siebie i są często źródłem zdrowego optymizmu. Stwarzają okazję do kształtowania dodatnich cech charakteru, takich jak: opanowanie, zdyscyplinowanie, wytrwałość, dokładność, uczciwość, odpowiedzialność, koleżeńskość i uczynność. Przygotowują do społecznego współdziałania i współżycia. Uczą przystosowania się do zajęć wykonywanych przez cały zespół rówieśników i działania na jego korzyść. Rozwijają umysł i wzbogacają wiedzę dziecka oraz utrwalają szereg pojęć. Rozwijają spostrzegawczość i orientację w przestrzeni oraz umiejętność oceny odległości i kierunku. Pomagają w poznawaniu stosunków liczbowych, kształtów, barw i sygnałów. Stwarzają najlepsze warunki do czynnego odpoczynku, ze względu na różnorodność ruchów oraz możliwość organizowania i prowadzenia zajęć w sali przedszkolnej i na powietrzu. Jak wynika z powyżej przytoczonych argumentów, zastosowanie aktywności ruchowej w zabawie posiada wiele zalet. Dzięki zabawom ruchowym dziecko poznaje otoczenie i opanowuje nowe umiejętności. Ruch
wpływa stymulująco na rozwój dziecka i jest jednym ze wskaźników rozwoju i zdrowia. Dzięki ruchowi poprawia się motoryka i sprawność fizyczna organizmu. Każdy rodzic i wychowawca marzy o mądrym, zdrowym, dziecku. Czy takie będzie, w bardzo dużym stopniu zależy właśnie od samych rodziców od warunków, jakie mu zapewnią, stylu życia, nawyków, jakie mu przekażą. mgr Małgorzata Zawierowska