Najwyższa Izba Kontroli Lublin, dnia 14 marca 2011 r. Delegatura w Lublinie LLU-4100-02-02/2011 P/10/007 Pan Edward Tymoszyński Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Białej Podlaskiej WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli 1, zwanej dalej ustawą o NIK, Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Lublinie przeprowadziła w Powiatowym Urzędzie Pracy w Białej Podlaskiej, zwanym dalej Urzędem lub PUP, kontrolę prawidłowości wykorzystania dotacji przekazanych z budżetu państwa na opłacanie składek ubezpieczenia zdrowotnego za bezrobotnych niepobierających zasiłku lub stypendium w 2010 r. W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli, podpisanym w dniu 8 marca 2011 r., Najwyższa Izba Kontroli, stosownie do art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu Dyrektorowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie z zastrzeżeniami ocenia realizację przez PUP zadań objętych kontrolą. Podstawą pozytywnej oceny było: prawidłowe wykorzystanie otrzymanej dotacji, odpowiednie kwalifikowanie bezrobotnych niepobierających zasiłku lub stypendium do ubezpieczenia zdrowotnego oraz właściwe naliczanie składek z tego tytułu i terminowe ich odprowadzanie do ZUS. 1 Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701 ze zm. ul. Okopowa 7, 20-022 Lublin tel.: 81 46 13 120, fax: 81 46 13 111, e-mail: LLU@nik.gov.pl Adres korespondencyjny: Skr. poczt. P-112, 20-001 Lublin 1
2 Zastrzeżenia NIK dotyczyły: nienależytego dokumentowania w postępowaniach administracyjnych czynności istotnych dla rozstrzygnięcia spraw dotyczących uzyskania statusu bezrobotnego, opóźnień w księgowaniu składanych w 2010 r. do ZUS deklaracji korygujących wysokość składek ubezpieczenia zdrowotnego. Oceny i uwagi dotyczące zagadnień objętych kontrolą sformułowano na podstawie wyników badań kontrolnych przeprowadzonych na losowo dobranej próbie 50 akt spraw osób bezrobotnych (0,78%), spośród 6.412 bezrobotnych bez prawa do zasiłku zarejestrowanych przez Urząd w 2010 r. 1. Obsada etatowa Urzędu zapewniała sprawną realizację zadań związanych z obsługą bezrobotnych niepobierających zasiłku lub stypendium, objętych ubezpieczeniem zdrowotnym. W 2010 r. Urząd realizował zadania z zakresu zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu na obszarze miasta Biała Podlaska oraz powiatu bialskiego. Zadania dotyczące obsługi bezrobotnych bez prawa do zasiłku lub stypendium, podlegających ubezpieczeniu zdrowotnemu wykonywało 25 pracowników PUP, spośród 80-osobowej obsady Urzędu (31%). Rejestracja bezrobotnych odbywała się w dniu ich zgłoszenia się do Urzędu, na podstawie wypełnionej i podpisanej karty rejestracyjnej. Stosowane karty rejestracyjne były zgodny z wzorem określonym w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 26 listopada 2004 r. w sprawie rejestracji bezrobotnych i poszukujących pracy 2, zwanym dalej rozporządzeniem MGiP. Stwierdzono zgodność analizowanej dokumentacji rejestracyjnej z elektronicznym rejestrem bezrobotnych. Decyzję o przyznaniu statusu bezrobotnego wydawane były w dniu rejestracji bezrobotnego, przez osoby posiadające upoważnienie Starosty Bialskiego. W prowadzonych przez Urząd postępowaniach administracyjnych dotyczących uzyskania statusu bezrobotnego nie dokumentowano w odpowiedniej formie czynności przedłożenia przez osobę rejestrującą się pracownikowi PUP dokumentów, o których mowa w 3 ust. 1 pkt.1-2 rozporządzenia MGiP. Przedłożenie tych dokumentów stanowi czynność mającą istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, gdyż w myśl 3 ust. 4 powołanego rozporządzenia, rejestracji nie dokonuje się w przypadku nieprzedłożenia ww. dokumentów. W związku z powyższym, brak udokumentowania tej czynności w formie pisemnej narusza odpowiednio art. 67 1 lub art. 72 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania 2 Dz. U. Nr 262, poz. 2607 ze zm.
3 administracyjnego 3. Zgodnie z powołanymi przepisami, czynność dokonywana w postępowaniu administracyjnym, mająca istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, winna być dowiedziona w formie odpowiednio: protokołu organu administracji publicznej lub adnotacji pracownika dokonującego czynności. 2. Urząd prawidłowo weryfikował uprawnienia bezrobotnych do objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym. We wszystkich 50 przypadkach objętych analizą osoby bezrobotne złożyły oświadczenia o niepodleganiu ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułów ujętych we wzorze oświadczenia. Dodatkowo, w 29 przypadkach (58% próby) bezrobotni potwierdzili fakt nieobjęcia ubezpieczeniem zdrowotnym z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego zaświadczeniem o stanie posiadania gruntów rolnych. Bezrobotni zostali zgłoszeni przez PUP do ubezpieczenia zdrowotnego zgodnie z art. 75 ust. 9 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych 4, zwaną dalej ustawą o świadczeniach. 3. Urząd z uchybieniami rozliczał składki ubezpieczenia zdrowotnego za bezrobotnych bez prawa do zasiłku lub stypendium. Miesięczna składka ubezpieczenia zdrowotnego za bezrobotnych bez prawa do zasiłku lub stypendium ustalona została przez Urząd zgodnie z art. 79 ust. 1 i 2 ustawy o świadczeniach, w wysokości 9% podstawy wymiaru składki i wynosiła odpowiednio: 50,67 zł w okresie od 1 stycznia do 31 maja 2010 r. oraz 52,44 zł w okresie od 1 czerwca do 31 grudnia 2010 r. (zgodnie z wytycznymi Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2010 r.). W 2010 r. Urząd składał deklaracje rozliczeniowe ZUS P DRA dot. składek ubezpieczenia zdrowotnego za bezrobotnych bez prawa do zasiłku, w stosunku do których odprowadzanie składek do ZUS odbywało się zgodnie z art. 87 ust. 1 ww. ustawy (do 15 dnia następnego miesiąca). Kwalifikacja części składek zdrowotnych opłaconych w 2010 r. - na kwotę 14.671 zł (0,27%) - jako nieterminowo przekazane, związana była ze złożeniem deklaracji korygujących pierwotne naliczenia, w tym 1.297 zł (0,02%) dotyczyło składek za rok 2010. Z tytułu nieterminowego przekazania składek Urząd nie ponosił kosztów odsetek lub opłat prolongacyjnych. Stwierdzono jednak, że korekty deklaracji z saldem Nadpłata składane w okresie od lutego do października 2010 r. nie zostały wprowadzone do ksiąg rachunkowych zgodnie z art. 20 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości 5, tj. do okresów sprawozdawczych, w których korekty 3 t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm. 4 Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm. 5 t. j. Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 ze zm.
4 deklaracji były składane. Księgowań tych korekt dokonywano z opóźnieniem dochodzącym do sześciu miesięcy. 4. Otrzymane dotacje celowe w pełni pokryły potrzeby PUP w zakresie opłacania składek ubezpieczenia zdrowotnego za bezrobotnych bez prawa do zasiłku lub stypendium. Środki na opłacanie ww. składek przekazywane były przez Lubelski Urząd Wojewódzki (LUW) wg zapotrzebowania Urzędu, składanego do 13-go dnia następnego miesiąca. W 2010 r. PUP otrzymał dotację w łącznej wysokości 5.416.488 zł, z której sfinansował składki ubezpieczenia zdrowotnego dotyczące okresu od grudnia 2009 r. do listopada 2010 r. oraz złożonych w 2010 r. korekt deklaracji obejmujących także okresy wcześniejsze. W okresie od 12 do 29 kwietnia 2010 r., na skutek złożonych deklaracji korygujących wystąpił niedobór dotacji celowej w rozdziale 85156 w wysokości 3.913,29 zł (0,07% otrzymanej dotacji), który został pokryty przez PUP z innych źródeł. Kwota ta została zrefundowana przez LUW i zgodnie z wyjaśnieniami złożonymi w toku kontroli, sytuacja ta nie miała wpływu na realizację zadań Urzędu. Składki ubezpieczenia zdrowotnego za grudzień 2010 r. zostały sfinansowane dotacją celową na rok 2011. 5. Otrzymaną kwotę dotacji celowej PUP wykorzystał do wysokości 5.414.518,35 zł. Urząd terminowo rozliczył dotację i zwrócił niewykorzystaną kwotę 1.969,65 zł na rachunek Starostwa Powiatowego w Białej Podlaskiej w dniu 29 grudnia 2010 r. Przedstawiając powyższe uwagi i oceny Najwyższa Izba Kontroli wnosi o: 1) pisemne utrwalanie w aktach postępowań administracyjnych dotyczących uzyskania statusu bezrobotnego, w formie adnotacji podpisanej przez pracownika PUP, czynności przedłożenia przez osoby rejestrujące się dokumentów, o których mowa w 3 ust. 1 rozporządzenia MGiP, 2) księgowanie składanych deklaracji korygujących naliczenia składek zdrowotnych do okresów sprawozdawczych, w których były one składane. Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Lublinie, na podstawie art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Pana Dyrektora, w terminie 14 dni od otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków oraz o podjętych działaniach na rzecz ich realizacji lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego przysługuje Panu prawo zgłoszenia na piśmie do
5 dyrektora Delegatury Najwyższej Izby Kontroli w Lublinie umotywowanych zastrzeżeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeżeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji o której mowa wyżej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK.