KBF /2013 I/13/001 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

Transkrypt

1 KBF /2013 I/13/001 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

2 I. Dane identyfikacyjne kontroli Numer i tytuł kontroli Jednostka przeprowadzająca kontrolę Kontroler Jednostka kontrolowana Kierownik jednostki kontrolowanej I/13/001 Prawidłowość postępowań urzędów skarbowych w zakresie zwrotu nadpłaty podatku dochodowego od osób fizycznych oraz przekazywania 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego. Najwyższa Izba Kontroli Departament Budżetu i Finansów Katarzyna Smagała, specjalista kontroli państwowej, upoważnienie do kontroli nr z dnia 13 czerwca 2013 r. (dowód: akta kontroli str. 1-2) Urząd Skarbowy w Garwolinie, ul. Senatorska 30, Garwolin Naczelnikiem Urzędu Skarbowego w Garwolinie od 1 lutego 2012 r. jest Paweł Malinowski, który pełnił obowiązki Naczelnika Urzędu od 28 sierpnia 2010 r. do 31 stycznia 2012 r. (dowód: akta kontroli str. 3-4) Ocena ogólna Uzasadnienie oceny ogólnej II. Ocena kontrolowanej działalności Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie z nieprawidłowościami 1 działalność kontrolowanej jednostki w zbadanym zakresie. W latach nadpłaty z zeznań rocznych były zwracane z zachowaniem 3-miesięcznego terminu, tj. zgodnie z art pkt 5 ustawy Ordynacja podatkowa 2. Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły przekazania 72,9 tys. zł mimo niepodpisania przez podatnika zeznania podatkowego oraz zaakceptowania bez sprawdzenia czterech korekt podatników z nadpłatami na łączną kwotę 136,3 tys. zł, co było niezgodnie z art ustawy Ordynacja podatkowa. Dopiero 28 czerwca 2013 r. zostało sporządzonych osiem wniosków o wszczęcie kontroli podatkowej u podatników, którzy w zeznaniach podatkowych wykazali nadpłatę ponad 20 tys. zł. Ponadto Urząd dopiero po ponad roku od otrzymania korekty zeznania PIT-36L za 2011 r., wyznaczył podatnikowi stosownie do art. 16a kks 3 termin zapłaty podatku w kwocie 86,2 tys. zł i poinformował, że brak wpłaty skutkował będzie wszczęciem postępowania przygotowawczego w sprawie o przestępstwo karne skarbowe. Kwoty 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego zostały przekazane w pełnej wysokości. Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły przekazania w 2012 r., z winy Urzędu, sześć dni po terminie wskazanym w art. 45c ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych 4 454,10 zł. 1 Najwyższa Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen: pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości, negatywna. 2 Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.). 3 Ustawa z 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2013 r., poz. 186). 4 Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.). 2

3 Opis stanu faktycznego Ustalone nieprawidłowości III. Opis ustalonego stanu faktycznego 1. Prawidłowość dokonywania zwrotów nadpłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. Do Urzędu wpłynęło zeznań podatkowych PIT za 2011 r. i za 2012 r., z czego nadpłata na łączną kwotę ,5 tys. zł i ,3 tys. zł została wykazana odpowiednio w 76,7% i w 76,1% zeznań. (dowód: akta kontroli str. 63, 64) Kontrola 31 najwyższych nadpłat na łączną kwotę 1.405,6 tys. zł wykazała, że Urząd dokonywał zwrotów z zeznań i korekt z zachowaniem 3-miesięcznego terminu, zgodnie z art pkt 5 ustawy Ordynacja podatkowa. (dowód: akta kontroli str. 222) W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie stwierdzono następujące nieprawidłowości. Urząd nierzetelnie przeprowadził kontrolę zeznania podatkowego PIT-36L za 2011 r. [ ] 5. W rezultacie nastąpił zwrot nadpłaty w wysokości 72,9 tys. zł, mimo że zeznanie podatkowe nie zostało podpisane przez podatnika lub pełnomocnika. Podpis został uzupełniony 24 czerwca 2013 r. (dowód: akta kontroli str , 223, 314, 319, ) Zaakceptowane zostały cztery korekty z wykazaną nadpłatą na kwotę 136,3 tys. zł., pomimo braku ich weryfikacji wymaganej art ustawy Ordynacja podatkowa. Podatnicy, do trzech korekt, tj. PIT-36L za 2011 r., [ ] 6, PIT-36L za 2011 r. [ ] 7, PIT-36 za 2012 r. [ ] 8 nie załączyli wniosków o stwierdzenie nadpłaty (art pkt 1 lit a i 3 ustawy Ordynacja podatkowa). Wnioski uzupełniono 5 lipca 2013 r. Dokonano sprawdzenia, między innymi z informacjami PIT-11, prawidłowości sporządzenia złożonej 25 stycznia 2012 r. korekty PIT-37 za 2010 r. [ ] 9 z wykazaną nadpłatą zł dopiero 9 lipca 2013 r. W wyniku tej kontroli okazało się, że korekta została sporządzona nieprawidłowo. (dowód: akta kontroli str , , , , 312, , ) Dopiero w trakcie kontroli NIK sporządzono osiem wniosków o przeprowadzenie kontroli podatników, którzy w zeznaniach podatkowych za 2011 r. złożonych w 2012 r. wykazali nadpłatę powyżej 20 tys. zł. Obowiązek sporządzenia i przekazania wniosku o wszczęcie kontroli podatkowej u podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów i deklarujących przychody w kwocie do 5 mln zł, wykazujących w zeznaniach podatkowych nadpłatę w kwocie ponad 20 tys. zł, wynikał z 4 Zarządzenia nr 2/2012 Naczelnika Urzędu Skarbowego w Garwolinie z 17 lutego 2012 r. Wnioski o przeprowadzenie kontroli podatkowej ośmiu podatników sporządzono 28 czerwca 2013 r. po 11 m-cach od złożenia zeznania/korekty PIT-36L za 2011 r. [ ] 10, po ponad 1 roku od złożenia zeznań/korekt za 2011 r.: PIT-36L [ ] 11, PIT-36L [ ] 12, PIT-36L [ ] 13, PIT-36 [ ] 14, PIT- 36 [ ] 15, PIT-36 [ ] 16, PIT-36 [ ] 17. Łączna kwota nadpłat wykazana w zeznaniach wynosiła 401,0 tys. zł. (dowód: akta kontroli str , , , 223, 314, )

4 Ocena cząstkowa Opis stanu faktycznego Ustalone nieprawidłowości Ustalono, że podatnik, który złożył 31 maja 2012 r. korektę PIT-36L za 2011 r. [ ] 18 nie uiścił należności z niej wynikającej, tj. 86,2 tys. zł. Urząd dopiero po ponad roku od otrzymania korekty zeznania, tj. w dniu 11 lipca 2013 r. wyznaczył podatnikowi na podstawie art. 16a ustawy kks ostateczny termin zapłaty należnego podatku dochodowego od osób fizycznych. Jednocześnie poinformował podatnika, że brak wpłaty skutkował będzie wszczęciem postępowania przygotowawczego w sprawie o przestępstwo karne skarbowe. (dowód: akta kontroli str. 220, , 444,446, 448, 482, 483, 489) Osobami odpowiedzialnymi za stwierdzone nieprawidłowości byli pracownicy Działu Obsługi Bezpośredniej wykonujący bezpośrednio obowiązki a z tytułu sprawowanego nadzoru Z-ca Naczelnika oraz p.o. kierownika działu od 1 stycznia 2013 r. w zakresie korekty PIT-36 za 2012 r. [ ] 19 a w zakresie pozostałych nieprawidłowości p.o. kierownika Działu Obsługi Bezpośredniej w okresie od 16 stycznia do 31 grudnia 2012 r. (dowód: akta kontroli str , , 385, 387, 389, , ) Najwyższa Izba Kontroli ocenia negatywnie działalność kontrolowanej jednostki w zbadanym zakresie. Z badanych 31 zeznań/korekt nieprawidłowości zostały stwierdzone w 11 zeznaniach/korektach z nadpłatą na łączną kwotę 487,6 tys. zł, co stanowiło 34,7% ogólnej kwoty badanych nadpłat (1.405,6 tys. zł). Spośród 10 badanych korekt z wykazaną kwotą do zapłaty 168,8 tys. zł, w jednym przypadku podatnik nie zapłacił należności wynikającej z korekty w wysokości 86,2 tys. zł. Urząd dopiero w trakcie kontroli NIK, w dniu 11 lipca 2013 r. wyznaczył podatnikowi na podstawie art. 16a ustawy kks ostateczny termin zapłaty należnego podatku dochodowego od osób fizycznych. 2. Prawidłowość działań urzędów skarbowych w zakresie przekazywania 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego. Podatnicy wnioskowali o przekazanie 1% podatku należnego na rzecz organizacji pożytku publicznego w zeznaniach podatkowych za 2011 r. i za 2012 r. w wysokości odpowiednio 937,8 tys. zł i 982,0 tys. zł. Pozytywnie zostało rozpatrzonych wniosków z 2011 r. i przekazano na rzecz organizacji pożytku publicznego 923,6 tys. zł (dowód: akta kontroli str. 47, 50, 63, 64, 447 ) W 2012 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w Garwolinie nie przekazał 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego z powodu nieuregulowania przez podatników podatku należnego w obowiązującym terminie (199 wniosków) i niezaktualizowania rachunku bankowego przez dwie organizacje pożytku publicznego (trzy wnioski). (dowód: akta kontroli str. 63, 313, 317 ) Sprawdzenie 50 wniosków podatników o przekazanie 1% podatku należnego na rzecz organizacji pożytku publicznego na łączną kwotę 40,7 tys. zł (4,3% wnioskowanej kwoty w zeznaniach podatkowych/korektach za 2011 r.), wykazało, że Urząd przekazał 40,4 tys. zł w terminie określonym w art. 45c ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kwoty 1% podatku należnego na rzecz wskazanych organizacji pożytku publicznego. Wnioskowana przez podatnika w zeznaniu PIT-36 kwota 296,80 zł nie została przekazana gdyż podatnik złożył korektę zeznania 6 sierpnia 2012 r., tj. po terminie wskazanym w art. 45c ust. 1 pkt. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. (dowód: akta kontroli str. 313,319, ) W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie stwierdzono następujące nieprawidłowości. Na rzecz ośmiu organizacji pożytku publicznego, po 31 lipca 2012 r. przekazane zostały kwoty 1% podatku wnioskowane przez podatników w zeznaniach podatkowych/korektach za 2011 r. w wysokości ,60 zł, w tym 454,10 zł przekazano 6 sierpnia, ,70 zł 13 września, 476,80 zł 28 września. Było to niezgodne z art. 45c ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przekazanie 24,9 tys. zł po terminie było zasadne

5 Ocena cząstkowa Wnioski pokontrolne Prawo zgłoszenia zastrzeżeń Obowiązek poinformowania NIK o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków i wynikało z przyczyn niezależnych od urzędu, gdyż między innymi organizacja pożytku publicznego w obowiązującym terminie miała zamknięty rachunek bankowy. (dowód: akta kontroli str ) Z opóźnieniem wynoszącym sześć dni, Urząd przekazał kwotę 454,10 zł. Zbiorcze informacje przekazano sześciu organizacjom pożytku publicznego właściwym według siedziby organu podatkowego 4 października 2012 r., tj. 4 dni po terminie określonym w art. 45c ust. 5 ustawy o PIT. Osobą odpowiedzialną był pracownik Samodzielnego Referatu Rachunkowości Podatkowej bezpośrednio wykonujący obowiązki, a z tytułu sprawowanego nadzoru Główny Księgowy. (dowód: akta kontroli str , 445, 447, , 491, 492) Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność w badanym obszarze. Kwoty 1% podatku należnego przekazywano organizacjom pożytku publicznego zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z przekazanych organizacjom pożytku publicznego ,60 zł po terminie, z opóźnieniem wynoszącym sześć dni przekazano z winy urzędu 454,10 zł (1,8%). Urząd przekazał zbiorcze informacje właściwym organizacjom pożytku publicznego. Zbiorcze informacje zostały przekazane z opóźnieniem wynoszącym 4 dni. Opóźnienia nie miały negatywnych skutków dla urzędu skarbowego. Nie zostały wypłacone odsetki. Przedstawiając powyższe oceny i uwagi wynikające z ustaleń kontroli, Najwyższa Izba Kontroli, na podstawie art. 53 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli 20, wnosi o wzmocnienie nadzoru nad nieuiszczonymi przez podatników należnościami wynikającymi z korekt zeznań podatkowych. V. Pozostałe informacje i pouczenia Wystąpienie pokontrolne zostało sporządzone w dwóch egzemplarzach; jeden dla kierownika jednostki kontrolowanej, drugi do akt kontroli. Zgodnie z art. 54 ustawy o NIK kierownikowi jednostki kontrolowanej przysługuje prawo zgłoszenia na piśmie umotywowanych zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, w terminie 21 dni od dnia jego przekazania. Zastrzeżenia zgłasza się do Dyrektora Departamentu Budżetu i Finansów Najwyższej Izby Kontroli. Zgodnie z art. 62 ustawy o NIK proszę o poinformowanie Najwyższej Izby Kontroli, w terminie 21 dni od otrzymania wystąpienia pokontrolnego, o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosku pokontrolnego oraz o podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia tych działań. W przypadku wniesienia zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, termin przedstawienia informacji liczy się od dnia otrzymania uchwały o oddaleniu zastrzeżeń w całości lub zmienionego wystąpienia pokontrolnego. Warszawa, dnia lipca 2013 r. Kontroler Katarzyna Smagała Specjalista k.p. Najwyższa Izba Kontroli Departament Budżetu i Finansów Dyrektor Waldemar Długołęcki Podpis Podpis 20 Dz. U. z 2012 r., poz.82. 5