Współdziałanie gmin z podmiotami prywatnymi szanse i zagroŝenia

Artykuł wygłoszony na konferencji naukowej i opublikowany [w] Aktualne problemy rozwoju gospodarczego gmin i powiatów, WyŜsza Szkoła Humanistyczno Ekonomiczna we Włocławku, Włocławek - Górzno 18 maj 2006 r., ISBN 83-88500-87-2 dr Jarosław Szreder WyŜsza Hanzeatycka Szkoła Zarządzania w Słupsku Słowa kluczowe: partnerstwo publiczno prywatne, sektor publiczny, gmina Współdziałanie gmin z podmiotami prywatnymi szanse i zagroŝenia Wstęp W ostatnich latach obserwuje się, w świecie gospodarczym, tendencje do decentralizowania władzy oraz prywatyzowania róŝnych dziedzin działalności gospodarczych, w tym równieŝ prywatyzowania zadań publicznych. Trendy te przyczyniają się do coraz większej popularności i powszechności procesów współdziałania określonych podmiotów sektora publicznego i prywatnego 1. W szczególności dotyczy to krajów Unii Europejskiej, gdzie forma własności komunalnej jest dość popularna 2. Od większości systemów europejskich wyraźnie róŝnią się rozwiązania amerykańskie, gdzie w zasadzie formuła własności komunalnej stosowana w Europie nie przyjęła się. Większość funkcji gospodarczych w zakresie działalności komunalnej realizowana jest przez przedsiębiorstwa prywatne, którym nadano status przedsiębiorstw uŝyteczności publicznej 3. Wzrastające znaczenie i powszechność procesów współdziałania sektorów publicznego i prywatnego w krajach Unii Europejskiej oddziałuje równieŝ na Polskę. Głównym celem artykułu jest zaprezentowanie wybranych wyników badań ankietowych dotyczących współdziałania gmin z podmiotami prywatnymi oraz identyfikacja szans i zagroŝeń związanych z tym współdziałaniem. Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej zdefiniowano pojęcie współdziałania gmin z podmiotami prywatnymi oraz syntetycznie omówiono zagadnienie partnerstwa publiczno prywatnego. W części drugiej przedstawiono wnioski dotyczące współdziałania, wynikające z przeprowadzonych badań empirycznych 4. W części trzeciej zidentyfikowano szanse i zagroŝenia związane z dalszym rozwojem procesów współdziałania. 1 Por. S. Connolly, A. Munro, Economics of the Public Sector, Prentice Hall Europe, London 1999, s. 413, N. Flynn, Public sector management, Prentice Hall Harvester Wheatsheaf, London 1997, s. 16-20 2 Przykładowo w Niemczech, gdzie występuje duŝa róŝnorodność form organizowania działalności komunalnej przez gminy (np. przedsiębiorstwa pod zarządem, zakłady własne gmin, zakłady prawa publicznego, fundacje itp.) coraz większego znaczenia nabierają prywatne spółki prawa handlowego z udziałem kapitału gminnego oraz róŝnego rodzaju prywatno - prawne formy przedsiębiorstw komunalnych. We Francji obok modelu bezpośredniej realizacji zadań przez gminę, czyli za pomocą podległych jej instytucji i słuŝb, istnieje model pośredni (tj. dzierŝawa lub koncesja udzielona firmie prywatnej) lub model mieszany (tj. przedsiębiorstwa z udziałem kapitału prywatnego i gmin). 3 M. Zdyb, Publiczne prawo gospodarcze, KW Zakamycze, Kraków 1997, s. 559, por. równieŝ J.E. Stiglitz, Ekonomia sektora publicznego, PWN, Warszawa 2004, s. 5 4 Badaniami objęto wszystkie gminy wiejskie, miejskie, miejsko wiejskie, a takŝe powiaty grodzkie z terenu województwa pomorskiego (razem 122 jednostki). Uzyskano zwrot ankiet w ilości 96 sztuk, czyli na poziomie 78,6%. PosłuŜono się metodą ankietową, rozsyłając kwestionariusz ankiety drogą pocztową. Badania prowadzono w pierwszej połowie 2003 roku. Badań nie moŝna uznać za reprezentacyjne w skali całego kraju, gdyŝ zbadana populacja została wyłoniona jako próba celowa (wszystkie gminy w granicach województwa pomorskiego), a nie losowa reprezentująca całą zbiorowość (wszystkie gminy w Polsce). Niemniej jednak wydaje się, iŝ wnioski i spostrzeŝenia z badań moŝna ostroŝnie odnieść do stanu zaawansowania badanych procesów na terenie całej Polski. 1

1. MoŜliwości współdziałania gmin z podmiotami prywatnymi Istniejący dualizm władzy publicznej w państwie, obejmujący z jednej strony administrację rządową, z drugiej natomiast strony samorządy terytorialne na poszczególnych szczeblach, powoduje duŝe zróŝnicowanie zadań o charakterze publicznym. W wyniku procesu decentralizacji zarządzania, państwo przekazało część swoich uprawnień, obowiązków i zadań do realizacji samorządom lokalnym, w tym znaczną ich część gminom 5. Władze gminne są zobowiązane do wykonywania swoich zadań własnych zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie terytorialnym oraz przepisami innych ustaw szczegółowych. Realizacja zadań własnych gminy wiąŝe się przede wszystkim z: 1) ciągłością i powszechnością świadczenia produkcji i usług, 2) powszechną dostępnością, 3) zaspokajaniem potrzeb o charakterze publicznym, 4) brakiem motywu maksymalizacji zysku i moŝliwością wystąpienia nieekwiwalentności w świadczeniu usług. Gminy, zgodnie z przepisami ustaw, są odpowiedzialne za zapewnienie odpowiedniej podaŝy usług, co nie oznacza jednak konieczności bezpośredniej ich realizacji. W celu wykonywania zadań gminy mogą tworzyć jednostki organizacyjne, w tym przedsiębiorstwa, oraz zawierać umowy dotyczące dostarczania usług z innymi podmiotami. Wybór formy realizacji zadań gminy jest elementem jej polityki 6. Zadania ustawowe gminy mogą być realizowane w róŝnych formach, co zaprezentowano w poniŝszej tabeli. 5 Gminy, w przeciwieństwie do powiatów i województw, posiadają najdalej idącą samodzielność w sferze prowadzenia działalności gospodarczej. Muszą zachować jednak warunki wynikających z art. 10 ust. 1 i 2 ustawy o gospodarce komunalnej z 20 grudnia 1996 roku. 6 Warunkiem sprawnego realizowania zadań gminy, w formie innej niŝ samodzielna, jest pogodzenie rozbieŝności pomiędzy potrzebami publicznymi społeczności lokalnych, a wymaganiami opłacalności ekonomicznej podmiotów świadczących te usługi. 2

Tabela 1. Modele realizacji zadań publicznych w zaleŝności od poziomu zaawansowania procesów prywatyzacyjnych Model realizacji zadań publicznych Formy realizacji zadań Własność Publiczny Zarządza nie Inwest ycje Własność Prywatny Zarządza nie Inwesty cje Publiczny (brak jakiejkolwiek formy udziału partnera prywatnego) Umowy o zarządzanie (udział partnera prywatnego ograniczony do zarządzania) Zakład budŝetowy + + + Jednostka budŝetowa + + + Gospodarstwo pomocnicze + + + Komunalna jednostka organizacyjna posiadająca osobowość prawną + + + Umowa o zarządzanie + + + Umowa zlecenie + + + Umowa o dzieło + + + Umowa najmu/dzierŝawy + + + Kooperacyjny (udział partnera prywatnego w zarządzaniu i częściowo w inwestycjach) Eksploatacyjny (partner prywatny zarządza i przejmuje na siebie od partnera publicznego obowiązki inwestora) Prywatny (brak udziału partnera publicznego) Umowa leasingu + + + Spółka specjalnego przeznaczenia SPV jako joint venture z większościowym udziałem podmiotu publicznego Spółka specjalnego przeznaczenia SPV jako joint venture z większościowym udziałem podmiotu prywatnego Spółka specjalnego przeznaczenia SPV utworzona przez podmiot prywatny (majątek trwały własnością partnera publicznego) + +* + +* + +* + + + + + Koncesja komunalna + +** + + Kontrakty typu BOT + +** + + Pełna prywatyzacja *zobowiązania inwestycyjne w spółkach SPV reguluje umowa spółki + + + **własnością inwestora są urządzenia postawione na gruntach komunalnych, pozostały majątek jest udostępniany partnerowi prywatnemu na okres trwania umowy, po wygaśnięciu umowy całkowity majątek powraca do pierwotnego właściciela, tj. partnera publicznego Źródło: Opracowanie własne 7 W przypadku modeli: całkowicie publicznego i całkowicie prywatnego nie moŝna mówić o współdziałaniu podmiotów sektora publicznego i prywatnego. Pozostałe modele, 7 Por. C. Krzepina, Próba klasyfikacji przedsięwzięć publiczno-prywatnych, Materiały z Ogólnopolskiej Konferencji Prywatny Kapitał Publiczna Korzyść, Warszawa czerwiec 2002, s. 40 oraz Ch. Kessides, Institutional Options for the Provision of Infrastructure, World Bank Discussion Papers, Washington 1993, s. 21-36 3

czyli umowy o zarządzanie, kooperacyjny i eksploatacyjny stanowią współdziałanie, a zdaniem autora przy zachowaniu pewnych warunków 8 moŝna je nazwać współdziałaniem na zasadach partnerstwa publiczno prywatnego. Rysunek 1. Modele partnerstwa publiczno prywatnego (podział ogólny) Partnerstwo Publiczno - Prywatne Model umowy o zarządzanie Model kooperacyjny Model eksploatacyjny Umowy cywilno - prawne Mieszane spółki specjalnego przeznaczenia SPV Koncesje komunalne i kontrakty typu BOT SPV skrót z ang. special purpose vehicle, czyli spółka specjalnego przeznaczenia. Spółki SPV są tworzone przez inwestorów prywatnych lub jako joint venture z kapitałem publicznym, w celu realizacji określonego projektu 9. BOT skrót z ang. build operate - transfer, czyli buduj eksploatuj - przekaŝ 10. Źródło: J. Szreder, Współdziałanie sektora publicznego i prywatnego w rozwoju lokalnym, WyŜsza Szkoła Zarządzania w Słupsku, Słupsk 2004, s. 124 Zgodnie z ustawą 11 partnerstwo publiczno prywatne to oparta na umowie, współpraca podmiotu publicznego i partnera prywatnego, słuŝąca realizacji zadania publicznego, w ramach której partner prywatny w całości albo w części poniesie nakłady na wykonanie przedsięwzięcia będącego przedmiotem współpracy lub zapewni ich poniesienie przez osoby trzecie. Z uwagi na zakres tematyczny oraz cele niniejszego artykułu, w dalszej części zaniechano szczegółowego omawiania problematyki partnerstwa publiczno prywatnego koncentrując się na omówieniu wybranych wyników badań empirycznych. 2. Współdziałanie gmin z podmiotami prywatnymi w województwie pomorskim - synteza wyników badań Podsumowując przeprowadzone badania moŝna wyciągnąć następujące ogólne wnioski na temat 8 Warunki, które autor ma na myśli to: 1) długoterminowość umów, 2) dowolność w kształtowaniu praw i obowiązków umów w granicach obowiązujących przepisów prawnych, 3) moŝliwości udziału partnera publicznego w nakładach inwestycyjnych, 4) podział ryzyk wynikających z realizowanego przedsięwzięcia. 9 Motywy zawiązywania spółek SPV są z reguły następujące 1) uniezaleŝnienie projektu od ewentualnego niepowodzenia inwestorów w innych dziedzinach działalności, 2) umoŝliwienie zorganizowania odpowiedniego konsorcjum inwestorów, którzy organizują finansowanie projektu, 3) silne zainteresowanie partnerów realizacją zawartych umów, a tym samym ich zainteresowanie rozwojem spółki, a takŝe 4) umoŝliwienie lepszej kontroli nad całością projektu przez partnerów. Najczęściej sektor publiczny wypłaca spółce wynagrodzenie w wysokości i na zasadach uzgodnionych w umowie. 10 Jest to jedna z form partnerstwa publiczno prywatnego. Najczęściej długoterminowa (tj. 15-30 lat), umowa cywilno prawna, zawarta między jednostką samorządową, a podmiotem prywatnym. Podmiot prywatny finansuje lub współfinansuje budowę obiektów, zarządza obiektami oraz sprzedaŝą usług. Po zakończeniu okresu trwania umowy partner prywatny przekazuje obiekt jednostce samorządowej 11 Art. 1 i 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 o partnerstwie publiczno prywatnym (Dz. U. 2005 Nr 169, poz. 1420) 4

1. Największą przeszkodę dla rozwoju badanych gmin stanowi brak środków inwestycyjnych, w dalszej kolejności niedorozwój infrastruktury technicznej (zapewne jako wynik braku środków inwestycyjnych). 2. Ze strony samorządowców istnieje przyzwolenie na współfinansowanie inwestycji infrastrukturalnych przez firmy prywatne. Ponad 74% badanych twierdzi, iŝ podmioty prywatne powinny współfinansować inwestycje infrastrukturalne. Z duŝą ostroŝnością moŝna zatem załoŝyć, iŝ istnieje przyzwolenie na ograniczanie angaŝowania się gmin w bezpośrednią realizację usług. 3. Zdecydowana większość spośród badanych samorządowców dostrzega moŝliwości realizacji zadań gminnych w formie partnerstwa publiczno - prywatnego. Wynik badania na temat opinii przedstawicieli gmin dotyczącej moŝliwości realizacji zadań gminnych w formie PPP przedstawiono w poniŝszej tabeli. Tabela 2. Opinia przedstawicieli gmin na temat moŝliwości realizacji zadań gminnych w formie PPP (Pytanie brzmiało: Czy widzą Państwo moŝliwości realizacji zadań gminnych w formie PPP?) L.p. Zakres badanej zbiorowości 1. Ogółem wszystkie badane gminy 4. Gminy o dochodach na 1 mieszkańca w roku 2002 wyŝszych od średniej 5. Gminy ze wskaźnikiem wydatków inwestycyjnych na 1 mieszkańca w roku 2002 wyŝszym od średniej Średnia wskazań przy skali ocen: tak 2 pkt, nie 1 pkt. Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań. Udział wskazań (%) Tak Nie Średnia wskazań (waŝona) 84% 16% 1,85 2. Gminy miejskie oraz gminy miejsko - wiejskie 97% 3% 3. Gminy wiejskie 78% 22% 88% 12% 88% 12% 1,96 1,78 1,88 1,88 MoŜna ostroŝnie przyjąć, iŝ opinia ta stanowi jednoznacznie akceptację dla angaŝowania się przedsiębiorstw sektora prywatnego w rozwiązywanie problemów gmin. 4. Współdziałanie na zasadach partnerstwa publiczno - prywatnego postrzegane jest przez większość gmin (78%) jako proces mogący przyczyniać się do rozwoju lokalnego. Większość przedstawicieli gmin nie zawęŝa partnerstwa tylko do procesu wpływającego na rozwój samej infrastruktury technicznej, lecz pojmuje je szerzej jako szeroko rozumiany proces wpływający na rozwój lokalny. 5. Istniejąca w gminach współpraca z firmami prywatnymi koncentruje się przede wszystkim na realizacji zadań bieŝących (67%), natomiast w mniejszym stopniu na realizacji zadań inwestycyjnych (15%). Większa ilość zadań inwestycyjnych realizowana jest na terenie gmin miejskich i miejsko wiejskich (20%). 6. Dotychczasowa współpraca gmin z podmiotami sektora prywatnego układa się w większości przypadków w sposób pozytywny, tzn. bez napotykania większych trudności lub neutralnie. Szczegółowe wyniki badania tego problemu przedstawiono w tabeli 3. 5

Tabela 3. Ocena przebiegu procesu współdziałania gminy z firmami sektora prywatnego l.p. Zakres badanej zbiorowości 1. Ogółem wszystkie badane gminy 2. Gminy miejskie i miejsko wiejskie 3. Trudno Ocena przebiegu procesu współdziałania Neutral nie Bez trudności Trudno powiedzieć Nie podjęto współpracy 13% 28% 32% 17% 10% 10% 37% 30% 13% 10% Gminy wiejskie 15% 24% 32% 19% 10% 5. Gminy o dochodach na 1 mieszkańca w roku 2002 wyŝszych od średniej 6. Gminy ze wskaźnikiem wydatków inwestycyjnych na 1 mieszkańca w roku 2002 wyŝszym od średniej Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań. 13% 29% 33% 21% 4% 12% 41% 32% 12% 3% Oznacza to, iŝ większość badanych gmin (60%) nie deklaruje występowania jakichkolwiek trudności we współpracy z firmami prywatnymi, jedynie 13% badanych oceniło dotychczasowy przebieg współpracy jako trudny. 7. Najczęściej spotykanym sposobem realizacji zadań gminnych jest ich samodzielna realizacja na bazie majątku gminy, w dalszej kolejności w oparciu o model umowy o zarządzanie. Szczegółowe wyniki badania tego problemu przedstawiono w tabeli 5. 6

Tabela 4. Zbiorcze zestawienie wskaźników form realizacji zadań publicznych poszczególnych kategorii gmin Model realizacji zadań publicznych Wszystkie gminy Wyselekcjonowane kategorie gmin Gminy miejskie i miejsko wiejskie (30 gmin) Gminy wiejskie (66 gmin) Gminy ze wskaźnikiem dochodu na 1 mieszkańca większym od średniej (24 gminy) Gminy ze wskaźnikiem inwestycji na 1 mieszkańca większym od średniej (34 gminy) Odpowiedzi Odpowiedzi Odpowiedzi Odpowiedzi Odpowiedzi liczba % liczba % liczba % liczba % liczba % Publiczny (zakład budŝetowy itp.) 383 55% 79 32% 304 67% 81 41% 129 52% Umowy o zarządzanie (um. zlecenie, o dzieło itp.) Kooperacyjny (spółki mieszane w tym SPV) Eksploatacyjny (BOT i koncesje komunalne) Prywatny (całkowita prywatyzacja zadań) 178 25% 61 25% 117 26% 55 28% 71 28% 100 14% 91 36% 9 2% 45 23% 34 13% 12 2% 4 2% 8 2% 5 3% 4 2% 28 4% 12 5% 16 3% 10 5% 12 5% RAZEM 701 100% 247 100% 454 100% 196 100% 250 100% Liczbę odpowiedzi oraz wskaźniki procentowe obliczono łącznie dla wszystkich badanych zadań gminnych. Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań ankietowych. W grupie gmin miejskich i miejsko - wiejskich najbardziej popularnym modelem realizacji zadań gminnych jest model kooperacyjny. W grupie gmin wiejskich natomiast przewaŝa model samodzielnej realizacji zadań. 8. Gminy w małym stopniu wykorzystują alternatywne moŝliwości finansowania inwestycji, np. kapitał prywatny w projektach realizowanych na zasadzie partnerstwa publiczno - prywatnego czy teŝ opłaty adiacenckie 12. Strukturę finansowania zadań gminnych przedstawiono na rysunku 1. 12 Opłaty adiacenckie opłaty, które na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami z 1997 z pózn. zm. gmina moŝe (ale nie musi) pobrać od właścicieli nieruchomości. Opłaty te gmina moŝe pobierać z tytułu budowy urządzeń technicznych i dróg (art. 144 ust. 1, 145 ust. 1) lub z tytułu dokonanego podziału nieruchomości (art. 98 ust.4). Uzasadnieniem pobierania opłat jest fakt wzrostu wartości nieruchomości, na skutek działań podjętych i sfinansowanych przez gminę. 7

Rysunek 2. Źródła finansowania inwestycji gminnych 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1 2 3 4 5 6 7 8 Ogółem Gminy miejskie i miejsko - wiejskie Gminy wiejskie 1. Środki budŝetowe własne, 2. Kredyty bankowe, 3. Subwencje i dotacje z budŝetu państwa, 4. Dotacje i funduszy celowych rządowych i pozarządowych programów pomocowych (w tym fundusze przedakcesyjne UE), 5. Emisja obligacji lub innych papierów dłuŝnych, 6. Opłaty adiacenckie, 7. Kapitał prywatny w projektach realizowanych na zasadzie partnerstwa publiczno prywatnego, 8. Pozostałe źródła Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań. Inwestycje gminne najczęściej są finansowane ze środków własnych, subwencji i dotacji. Z kredytów bankowych częściej korzystają gminy miejskie i miejsko wiejskie. 3. Szanse i zagroŝenia współdziałania gmin z podmiotami prywatnymi Najczęściej wymienianą przez respondentów przeszkodą współdziałania gmin z podmiotami prywatnymi był brak jednoznacznych i precyzyjnych regulacji prawnych w zakresie stosowania PPP 13. Wydawało się, iŝ stworzenie specjalnego aktu prawnego regulującego zasady współdziałania podmiotów publicznych i prywatnych wyszłoby naprzeciw oczekiwaniom samorządowców i byłoby szansą rozwoju idei partnerstwa. Z drugiej jednak strony proces legislacyjny był wyjątkowo trudny, z uwagi, m. in. na: ścieranie się róŝnych interesów oraz złoŝoność samej problematyki i związaną z tym ewentualną konieczność dokonania kompleksowych zmian w równieŝ innych ustawach 14. Ostatecznie, po kilku latach prac, w dniu 28 lipca 2005 roku Sejm Rzeczpospolitej Polskiej, uchwalił ustawę o partnerstwie publiczno prywatnym 15, określającą w sposób ogólny tryb i formy współdziałania na zasadach partnerstwa publiczno prywatnego. Do dnia 12 maja 2006 nie uchwalono jednak rozporządzeń wykonawczych do ustawy - regulujących 13 Kolejnymi barierami wskazywanymi przez badanych są: brak doświadczeń gmin w zakresie współpracy z firmami prywatnymi, negatywny odbiór społeczny transakcji gmin z firmami prywatnymi, brak wypracowanych procedur prawnych dotyczących moŝliwości pozyskiwania finansowania z funduszy pomocowych UE, wielkość i rozproszenie rynku na terenie gmin wiejskich, trudna sytuacja finansowa firm prywatnych, brak zainteresowania firm prywatnych współpracą z gminami oraz trudna sytuacja finansowa sektora publicznego, w tym gmin. 14 Por. A. Gotlibowska Horoszczak, Na prawo bariera, na lewo przeszkoda, Rzeczpospolita z 21 sierpnia 2003 15 Dz. U. 2005 Nr 169 poz. 1420 8

szczegółowe kwestie, o których mówi ustawa 16. Skutkiem tego jest fakt, iŝ na dzień dzisiejszy nie ma jeszcze moŝliwości wykorzystania ustawy w praktyce gospodarczej. Potencjalne szanse i zagroŝenia związane z dalszym rozwojem procesów współdziałania gmin z podmiotami prywatnymi przedstawiono w poniŝszej tabeli. Tabela 5. Potencjalne szanse i zagroŝenia współdziałania gmin z podmiotami prywatnymi na zasadach ppp Szanse Nowa ustawa o partnerstwie publiczno prywatnym jako odpowiedź na sygnały samorządowców Stworzenie moŝliwości większego zaangaŝowania kapitału prywatnego w realizację zadań publicznych MoŜliwość rozwoju lokalnego i regionalnego z wykorzystaniem potencjału przedsiębiorstw prywatnych MoŜliwość eliminacji negatywnego odbioru społecznego transakcji gmin z firmami prywatnymi, dzięki jednoznacznym ustaleniom ustawowym ZagroŜenia Skomplikowane wymogi przygotowania umowy ppp ze strony publicznej (projekty rozporządzeń przewidują bardzo długi i rygorystyczny proces podejmowania decyzji o rozpoczęciu współpracy przez podmiot publiczny) Brak w wielu gminach personelu o odpowiednich kwalifikacjach do przygotowania analiz konieczność zlecania ich konsultantom zewnętrznym Prawdopodobnie wysokie koszty analiz wymaganych do podpisania umowy PPP, które poniesie partner publiczny (ich wysokość moŝe skutecznie zneutralizować zyski z tego, Ŝe inwestycja jest realizowana przez partnera prywatnego) 17, Źródło: Opracowanie własne Podsumowując stwierdzić moŝna, iŝ z jednej strony istnieją obecnie szerokie moŝliwości współdziałania gmin z podmiotami prywatnymi, a ustawa o partnerstwie publiczno prywatnym tworzy dodatkowe rozwiązania zarówno dla gmin jak i podmiotów prywatnych. Ponadto, jak wykazały badania, istnieje ze strony zarządzających gminami akceptacja, chęć oraz przyzwolenie na realizację wspólnych przedsięwzięć z podmiotami prywatnymi. Z drugiej jednak strony niepokojące jest to, iŝ ostateczne rozwiązania legislacyjne (rozporządzenia do ustawy) mogą stać się czynnikiem zniechęcającym samorządowców do przyszłej współpracy na zasadach ppp. Przypuszczać jednak moŝna, iŝ w związku istniejącymi obecnie przepisami ograniczającymi moŝliwości zaciągania zobowiązań przez jednostki samorządowe, będą następowały zmiany ich polityki inwestycyjnej. Zmiany te mogą ewoluować w kierunku odciąŝania budŝetów gmin z konieczności bezpośredniego finansowania inwestycji i nakierowane będą na: 1) prywatyzację tych zadań gmin, które mogą być efektywnie wykonywane przez sektor prywatny, 2) ograniczanie kredytowania i emisji obligacji przez gminy na rzecz rozszerzenia kredytowania rozwoju podmiotów komunalnych posiadających osobowość prawną, 3) pozyskiwanie środków pomocowych z UE w ramach programów przedakcesyjnych, 16 Chodzi tu o rozporządzenia w sprawach: określenia niezbędnych elementów przedsięwzięcia ppp podlegających analizom oraz określających zakres analiz; w sprawie określenia rodzajów ryzyk związanych z realizacją przedsięwzięć ppp; w sprawie szczegółowego zakresu, form i zasad sporządzania informacji dotyczących umów o ppp. 17 Uwagi Krajowej Izby Gospodarczej do projektu rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie niezbędnych elementów analizy przedsięwzięcia w ramach partnerstwa publiczno prywatnego. 9

4) wykorzystanie współdziałania z podmiotami prywatnymi, w tym równieŝ na zasadach ppp w realizacji podstawowych przedsięwzięć infrastrukturalnych w gminie 18. Literatura i pozostałe źródła: 1. Connolly S., Munro A., Economics of the Public Sector, Prentice Hall Europe, London 1999 2. Dziworska K., Kapitał prywatny w finansowaniu rozwoju infrastruktury komunalnej, [w:] MoŜliwości kreowania lokalnych rynków finansowych przez samorządy terytorialne, pod red. L. Pawłowicza, IBNGR, Gdańsk 2000 3. Flynn N., Public sector management, Prentice Hall Harvester Wheatsheaf, London 1997 4. Gotlibowska Horoszczak A., Na prawo bariera, na lewo przeszkoda, Rzeczpospolita z 21 sierpnia 2003 5. Internet na stronach: www.lex-pol.com 6. Internet na stronach: www.projectfinance.pl 7. Kessides Ch., Institutional Options for the Provision of Infrastructure, World Bank Discussion Papers, Washington 1993 8. Krzepina C., Próba klasyfikacji przedsięwzięć publiczno-prywatnych, Materiały z Ogólnopolskiej Konferencji Prywatny Kapitał Publiczna Korzyść, Warszawa czerwiec 2002, 9. Stiglitz J.E., Ekonomia sektora publicznego, PWN, Warszawa 2004 10. Szreder J., Współdziałanie sektora publicznego i prywatnego w rozwoju lokalnym, WyŜsza Szkoła Zarządzania w Słupsku, Słupsk 2004 11. Ustawa z dnia 28 lipca 2005 o partnerstwie publiczno prywatnym (Dz. U. 2005 Nr 169, poz. 1420) 12. Zdyb A., Publiczne prawo gospodarcze, KW Zakamycze, Kraków 1997 18 Por. K. Dziworska, Kapitał prywatny w finansowaniu rozwoju infrastruktury komunalnej, [w:] MoŜliwości kreowania lokalnych rynków finansowych przez samorządy terytorialne, pod red. L. Pawłowicza, IBNGR, Gdańsk 2000, s.95 10