Metoda kasowa VAT w programie enova w kontekście zmian w ustawie Strona 1 z 12
Spis treści Spis treści... 2 1. Metoda kasowa VAT... 3 1.2 Na czym polega metoda kasowa VAT... 3 1.3 Kto może stosować metodę kasową... 3 1.4 Rozliczanie VAT naliczonego w metodzie kasowej.... 4 1.5 Metoda kasowa nie tylko u Małych Podatników... 4 2. Rozliczanie VAT metodą kasową w enova... 5 2.2 Definicje powstania obwiązku podatkowego... 5 2.3 Ewidencja i rozliczanie VAT należnego metodą kasową... 6 2.2 Ewidencja i rozliczanie VAT naliczonego metodą kasową... 9 2.3 Rozliczanie VAT naliczonego z faktury RR...10 3. Księgowanie podatku VAT rozliczonego metodą kasową...12 Strona 2 z 12
Wstęp W sejmie trwają prace nad projektem nowelizacji ustawy o VAT. Jedna z projektowanych zmian dotyczy zasad rozliczania metodą kasową VAT. Sama metoda kasowa nie jest nowością w polskim prawie obowiązuje od dłuższego czasu dla określonych podmiotów i określonych typów usług. W obowiązującym brzmieniu ustawy, jest to jednak metoda częściowo kasowa niezależnie od uzyskania zapłat od kontrahenta, po upływie określonego terminu sprzedawca zobowiązany jest rozliczyć VAT należny. W projekcie zmian ustawy o VAT pojawia się propozycja dotycząca wprowadzenia pełnej kasowości powstania obowiązku podatkowego dla podatników mających prawo rozliczać się metodą kasową. Omawiana zmiana będzie miała korzystny wpływ na płynność finansową podatników stosujących tę metodę rozliczania. Program enova w pełni wspiera rozliczanie VAT metodą kasową zarówno w obecnym brzmieniu jak i w kontekście proponowanych w projekcie zmian. 1. Metoda kasowa VAT 1.2 Na czym polega metoda kasowa VAT Istotą Metody rozliczenia kasowego VAT jest przeniesienie w czasie momentu, w jakim zostaje rozpoznany obowiązek podatkowy z tytułu dokonanych transakcji, czego konsekwencją jest przesunięcie terminu, w jakim powinien zostać rozliczony od tych transakcji podatek od towarów i usług. Inaczej mówiąc przy zastosowaniu tej metody obowiązek podatkowy nie powstaje według zasad ogólnych, ale z dniem uregulowania całości lub części należności, nie później jednak niż 90-tego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi (art. 21 ust. 1 ustawy o VAT). Praktycznie oznacza to, z punktu widzenia sprzedawcy, że rozliczenie VAT należnego jest uzależnione od uregulowania należności za dostarczony towar lub wykonaną usługę. Jeżeli jednak należność nie zostanie uregulowana, to po upływnie 90-ciu dni powstaje obowiązek podatkowy i konieczność rozliczenia VAT należnego. 1.3 Kto może stosować metodę kasową Metodę kasową rozliczenia VAT mogą stosować podmioty mające status Małego Podatnika 1, mają oni także obowiązek składać deklarację VAT-7K w okresach 1 Na podstawie art. 2 pkt 25 ustawy o VAT, status małego podatnika przysługuje podmiotom, u których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro. Limit uprawniający do korzystania ze statusu małego podatnika w 2013 r. wynosić będzie po zaokrągleniu 4 922 000 zł, natomiast do końca 2012 r. limit ten wynosi 5 324 000 zł. Strona 3 z 12
kwartalnych oraz regulować zapłatę podatku do 25 dnia kolejnego miesiąca po zakończeniu kwartału. 1.4 Rozliczanie VAT naliczonego w metodzie kasowej. Metoda kasowa musi być stosowana zarówno dla podatku należnego jak i naliczonego. W przypadku małych podatników VAT naliczony podlega odliczeniu w terminie uregulowania całości należności za zakupione towary lub usługi. Podmiot nie będący Małym Podatnikiem, który dokumentuje nabycie fakturą oznaczoną MP może odliczyć VAT: - jeżeli uregulował całość lub część należności na rzecz małego podatnika (jeżeli część należności, odliczenie przysługuje proporcjonalnie do uregulowanej części); - jeżeli przypada 90-ty dzień od otrzymania towaru lub usługi chociaż należność nie jest uregulowana. Oznacza to, że prawo do odliczenia VAT u takiego kontrahenta powstaje w tym samym momencie w którym u Małego Podatnika powstaje obowiązek podatkowy. 1.5 Metoda kasowa nie tylko u Małych Podatników Metoda kasowa stosowana jest również przy rozliczaniu VAT za usługi budowlane i budowlano-montażowe. Inne są tylko jej warunki powstanie obowiązku podatkowego następuje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty nie później niż 30 dnia, licząc od dnia wykonania usług budowlanych lub budowlano-montażowych. W tym wypadku jednak firmy świadczące usługi budowlane nie muszą rozliczać VAT w okresach kwartalnych. Ze szczególnym przypadkiem zastosowania metody kasowej mamy również do czynienia w przypadku dokonywania zakupu od rolników ryczałtowych. W przypadku zakupu produktów rolnych od rolnika ryczałtowego to wystawca (czynny podatnik VAT) wystawia fakturę oznaczoną symbolem VAT RR. Jej oryginał trafia do dostawcy (czyli rolnika). Nabywca ma prawo do odliczenia VAT naliczonego z takiej faktury, jeżeli zapłata nastąpiła na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego nie później niż 14. dnia, licząc od dnia zakupu (z wyjątkiem przypadku, gdy rolnik zawarł umowę z podmiotem nabywającym produkty rolne określającą dłuższy termin płatności), a sam dowód stwierdzający dokonanie zapłaty zawiera numer i datę wystawienia faktury potwierdzającej nabycie produktów rolnych. Jeżeli zapłata za fakturę nie nastąpiła w odpowiednim czasie, nabywca traci prawo do odliczenia VAT naliczonego. W przypadku podatników prowadzących przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzających funduszami inwestycyjnymi, będących agentami, zleceniobiorcami lub innymi osobami świadczącymi usługi o podobnym charakterze (z wyjątkiem komisu) - limit ten stanowi wartość nieprzekraczającą wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej 45.000 euro. Kwota wynikająca z limitu na rok 2013 wynosi 185 000 natomiast do końca 2012 r. limit ten wynosi 200 000 zł. Strona 4 z 12
2. Rozliczanie VAT metodą kasową w enova 2.2 Definicje powstania obowiązku podatkowego Program enova umożliwia wykorzystanie metod kasowych dla rozliczania VAT. Standardowo zdefiniowane są trzy kasowe definicje powstania obowiązku kasowego VAT (odrębnie dla sprzedaży i zakupu). Definicji dostępne są w konfiguracji Ewidencja VAT / Definicje powstania obowiązku VAT. Definicje POV w programie są konfigurowalne można je modyfikować przykład modyfikacji opisano w części dotyczącej rozliczania VAT naliczonego u Małych Podatników. Kasowe - 30 dni, Kasowe - 90 dni: gdy na dokumencie wybrana jest jedna z tych dwóch definicji powstania obowiązku, dokument nie jest jeszcze rozliczany w Rejestrze VAT. Rozliczenie pojawi się dopiero, gdy dana faktura zostanie zapłacona i rozliczona z zapłatą w Ewidencji Środków Pieniężnych lub upłynie maksymalny termin rozliczenia (30 lub 90 dni) Kasowe - termin płatności: termin płatności pobierany jest z formatki kontrahenta. Rozliczenie w podatku VAT, podobnie jak w przypadkach powyżej, następuje w dacie zapłaty lub w dacie terminu płatności, jeśli do tego czasu nie będzie zapłaty. Kasowe - wg dowolnej daty: rozliczenie VAT jest uzależnione tylko i wyłączeniu od momentu rozliczenia zapłaty z płatnością drugi warunek rozliczenia w formie wskazania dowolnej daty może być uzupełniony bezpośrednio na dokumencie, ale może też pozostać pusty. Aby postało rozliczenie w VAT przy wykorzystaniu powyższych metod należy dodatkowo wygenerować dokument rozliczenie kasowe VAT więcej na ten temat w dalszej części dokumentu. Strona 5 z 12
2.3 Ewidencja i rozliczanie VAT należnego metodą kasową Przykład Faktura sprzedaży wystawiona przez Małego Podatnika 01.10.2012, sprzedaż usług wraz podręcznikiem specjalistycznym, rozliczana zgodnie z metodą kasową - obowiązek podatkowy nastąpi po uregulowaniu części lub całości należności albo po upływie 90 dni (30.12.2012). Dokument sprzedaży należy uzupełnić tak jak inne dokumenty począwszy od uzupełnienia podstawowych danych na zakładce ogólne. Na zakładce VAT należy wpisać odpowiednie kwoty podając stawki oraz rodzaj. W polu powstanie obowiązku należy wybrać Kasowe 90 dni. Po nadaniu takiemu dokumentowi stanu co najmniej wprowadzony nie powstanie jeszcze na dokumencie rozliczenie VAT. Strona 6 z 12
Nastapiła zapłata częściowa od kontrahenta 31.10.12 wpłynęła wpłata w wysokości 1000,00 zł, została rozliczona z należnością z faktury. Zgodnie z założeniami metody kasowej u sprzedawcy powstaje obowiązek podatkowy VAT proporcjonalny do otrzymanej zpałaty. Aby nastąpiło rozliczenie w VAT, należy w Ewidencji dokumentów / Dokumenty wybrać Nowy (Rozliczenie Kasowe VAT) (taki dokument powinno się generować przynajmniej raz na koniec miesiąca lub kwartału). Aby wygenerować rozliczenia VAT należy kliknąć w czynność Generuj rozliczenia. W tabelce Rozliczenia kasowe VAT na zakładce ogólne pojawią się rozliczenia VAT wszystkich elementów podlegających rozliczeniu metodą kasową z dokumentów, których rozrachunek został rozliczony w części lub całości albo upłynął termin wynikający z drugiego warunku (90 dni). Dokument musi mieć co najmniej stan wprowadzony, aby informacje z dokumentu rozliczenia kasowego zostały uwzględnione w rejestrze i deklaracji VAT-7. Jak widać na prezentowanym przykładzie na podstawie kwoty zapłaty zostało dokonane rozliczenie VAT w obu stawkach. Kolejne rozliczenie zostało dokonane przy pomocy kompensaty z dnia 20.11.2012. Skompensowano 500,00 zł. Strona 7 z 12
Na liście rejestu za październik pojawi się częściowe rozliczenie VAT w obu stawkach. Z dokumentu pozostała jeszcze niezapłacona cześć należności zapłata i rozliczenie nie nastąpiły do 30.12.2012 - obowiązek podatkowy VAT powstaje ze względu na warunek 90 dni od daty wydania towaru lub wykonania usługi. Na koniec grudnia generowany jest po raz kolejny dokument Rozliczenia kasowego VAT. Strona 8 z 12
Powstaje w nim rozliczenie VAT pozostałej, nierozliczonej rozrachunkowo kwoty takie rozliczenie otrzymuje status kasowego wymuszonego warunkiem, nie wynika z rozliczonej zapłaty w Ewidencji Środków Pieniężnych. 2.2 Ewidencja i rozliczanie VAT naliczonego metodą kasową Mali Podatnicy stosujący metodę kasową mogą odliczyć VAT dopiero w kwartale, w którym uregulowali w całości swoje zobowiązanie względem dostawcy. Żeby prawidłowo i automatycznie rozliczyć VAT naliczony należy stworzyć nową definicję POV Kasowego w konfiguracji i ustalić na niej odpowiednie warunki. Dokument zakupu ewidencjonujemy tak jak dokument sprzedaży, ustawiając na zakładce VAT nową definicję POV. Przy takich ustawieniach nawet jeżeli nastąpi częściowa zapłata zobowiązania, nie nastąpi rozliczenie VAT. Podatek VAT zostanie rozliczony, podobnie jak przy sprzedaży, po wygenerowaniu dokumentu Rozliczenie kasowe VAT w dacie całkowitego rozliczenia płatności. Strona 9 z 12
2.3 Rozliczanie VAT naliczonego z faktury RR W przypadku zakupu od rolnika ryczałtowego jeżeli zobowiązanie nie zostanie uregulowane przelewem w ciągu 14 dni albo w innym, ustalonym dla transakcji terminie, nabywca traci prawo do odliczenia VAT. Fakturę RR można zaewidencjonować wybierając metodę Kasową termin płatności albo Kasową - wg dowolnej daty. Jeżeli zobowiązanie zostanie zapłacone i rozliczone po wygenerowaniu dokumentu Rozliczenie Kasowe VAT nastąpi, jak w opisywanych powyżej przypadkach, rozliczenie VAT w rejestrze i deklaracji VAT-7. Jeżeli jednak zobowiązanie nie zostanie zapłacone, i minie planowany termin płatności następuje utrata prawa do odliczenia kwoty VAT. W programie odbywa się to także poprzez wygenerowanie dokumentu Rozliczenia Kasowego VAT powstaje na nim rozliczenie ze statusem Kasowe wymuszone warunkiem, które jednak w rejestrze prezentowane jest jako nie podlegające odliczeniu. Strona 10 z 12
Strona 11 z 12
3. Księgowanie podatku VAT rozliczonego metodą kasową VAT z faktur sprzedaży - można księgować na konto VAT rozliczanego w przyszłych okresach. Przeksięgowanie na konto VAT rozliczanego w bieżącym miesiącu może się odbywać poprzez księgowanie dokumentu Rozliczenia kasowego VAT. Poniżej schemat księgowy do dokumentu Rozliczenia kasowego VAT. Strona 12 z 12